WEBVTT 00:00:06.608 --> 00:00:08.269 Panuje błędne przekonanie, 00:00:08.269 --> 00:00:11.000 że jeżeli skrupulatnie organizujesz swoje rzeczy, 00:00:11.000 --> 00:00:12.573 często myjesz ręce, 00:00:12.573 --> 00:00:15.727 albo planujesz swój czas do ostatniej minuty, 00:00:15.727 --> 00:00:19.152 to możesz mieć OCD. 00:00:19.152 --> 00:00:24.129 Tak na prawdę OCD, czyli zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne, 00:00:24.129 --> 00:00:26.348 to poważne zaburzenie psychiatryczne, 00:00:26.348 --> 00:00:28.623 które często jest niewłaściwie rozumiane 00:00:28.623 --> 00:00:31.739 przez społeczeństwo i osoby zajmujące się zdrowiem psychicznym. 00:00:31.739 --> 00:00:34.669 Zacznijmy od obalenia paru mitów. 00:00:34.669 --> 00:00:40.268 Mit pierwszy: powtarzalne lub rytualne zachowania są równoznaczne z OCD. 00:00:40.268 --> 00:00:41.951 Jak nazwa wskazuje, 00:00:41.951 --> 00:00:45.102 zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne ma dwa aspekty: 00:00:45.102 --> 00:00:50.106 natrętne myśli, wyobrażenia czy impulsy, zwane obsesjami 00:00:50.106 --> 00:00:53.413 oraz zachowania kompulsyjne, które ludzie wykonują, 00:00:53.413 --> 00:00:56.942 by zmniejszyć lęk powodowany przez obsesje. 00:00:56.942 --> 00:01:00.217 Czynności najczęściej kojarzone z OCD, 00:01:00.217 --> 00:01:04.078 jak nadmierne mycie rąk czy ciągłe sprawdzanie wszystkiego, 00:01:04.078 --> 00:01:08.029 mogą być przykładem zwykłych obsesji lub kompulsji, 00:01:08.029 --> 00:01:10.847 które przejawia czasem każdy z nas. 00:01:10.847 --> 00:01:16.264 Faktyczna choroba jest niezmiernie rzadka i może być bardzo wyniszczająca. 00:01:16.264 --> 00:01:20.279 Cierpiący na OCD mają małą lub zerową kontrolę nad obsesyjnymi myślami 00:01:20.279 --> 00:01:22.333 i zachowaniami kompulsywnymi, 00:01:22.333 --> 00:01:24.108 pochłaniającymi dużo czasu 00:01:24.108 --> 00:01:28.405 i zakłócającymi pracę, szkołę czy życie towarzyskie 00:01:28.405 --> 00:01:31.230 do tego stopnia, że powodują duże cierpienie. 00:01:31.230 --> 00:01:36.506 Te kryteria diagnostyczne odróżniają osoby z OCD od tych, 00:01:36.506 --> 00:01:39.702 które są wyjątkowo skrupulatne 00:01:39.702 --> 00:01:42.488 lub mają obsesję na punkcie higieny. 00:01:42.488 --> 00:01:47.239 Mit drugi: głównym objawem OCD jest nadmiernie częste mycie rąk. 00:01:47.239 --> 00:01:51.864 Mimo, że częste mycie rąk jest najczęściej kojarzone z OCD, 00:01:51.864 --> 00:01:55.718 to obsesje i kompulsje mogą przyjmować różnorakie formy. 00:01:55.718 --> 00:01:59.847 Obsesje mogą się objawiać jako lęki przed zakażeniem i chorobami, 00:01:59.847 --> 00:02:02.196 jako obawy przed skrzywdzeniem innych 00:02:02.196 --> 00:02:07.975 czy jako zaprzątanie uwagi liczbami, wzorami, moralnością lub seksualnością. 00:02:07.975 --> 00:02:11.693 Kompulsje mogą się przejawiać jako nadmierne sprzątanie, ponowne sprawdzanie, 00:02:11.693 --> 00:02:14.938 a nawet jako skrupulatne układanie obiektów 00:02:14.938 --> 00:02:18.534 lub chodzenie w określony sposób. 00:02:18.534 --> 00:02:19.856 Mit trzeci: 00:02:19.856 --> 00:02:24.857 osoby z OCD nie rozumieją, że zachowują się nieracjonalnie. 00:02:24.857 --> 00:02:28.712 Wiele osób z OCD dobrze rozumie zależność 00:02:28.712 --> 00:02:32.729 pomiędzy ich obsesjami i kompulsjami. 00:02:32.729 --> 00:02:35.358 Niemożliwość ignorowania natrętnych myśli i akcji, 00:02:35.358 --> 00:02:38.444 mimo świadomości, że są nieracjonalne, 00:02:38.444 --> 00:02:42.040 to właśnie jeden z powodów cierpienia osób z OCD. 00:02:42.040 --> 00:02:44.489 Osoby z OCD czują się nieswojo, 00:02:44.489 --> 00:02:47.465 bo odczuwają lęk wywoływany nieracjonalnymi myślami, 00:02:47.465 --> 00:02:50.836 a także mają problemy z kontrolą swoich odruchów. 00:02:50.836 --> 00:02:53.371 Co jest przyczyną OCD? 00:02:53.371 --> 00:02:56.328 Irytujące jest to, że tak naprawdę nie wiemy. 00:02:56.328 --> 00:02:58.765 Jednak mamy parę podejrzeń. 00:02:58.765 --> 00:03:02.236 ODC uważa się za zaburzenie neurobiologiczne. 00:03:02.236 --> 00:03:06.466 Innymi słowy, badania wskazują, że mózg osób z OCD 00:03:06.466 --> 00:03:10.228 jest zaprogramowany tak, by zachowywać się w pewien sposób. 00:03:10.228 --> 00:03:12.701 Badania wskazują na trzy obszary mózgu, 00:03:12.701 --> 00:03:16.900 związane z zachowaniem społecznym i złożonym planowaniem, 00:03:16.900 --> 00:03:18.575 ruchami świadomymi 00:03:18.575 --> 00:03:22.261 oraz reakcjami emocjonalnymi i motywacyjnymi. 00:03:22.261 --> 00:03:24.219 Kolejną częścią zagadki jest to, 00:03:24.229 --> 00:03:28.271 że OCD jest związane z niskim poziomem serotoniny, 00:03:28.271 --> 00:03:32.023 neurotransmitera przenoszącego informacje pomiędzy strukturami mózgu 00:03:32.023 --> 00:03:34.594 i regulującego ważne procesy życiowe, 00:03:34.594 --> 00:03:37.417 takie jak: nastrój, agresja, kontrola impulsów, 00:03:37.417 --> 00:03:42.205 sen, apetyt, temperatura ciała i ból. 00:03:42.205 --> 00:03:46.818 Czy serotonina i aktywność w pewnych obszarach mózgu są źródłem OCD, 00:03:46.818 --> 00:03:51.107 czy może objawem innej, nieznanej przyczyny tego zaburzenia? 00:03:51.107 --> 00:03:52.768 Nie dowiemy się tego, 00:03:52.768 --> 00:03:56.726 dopóki nie poznamy lepiej działania mózgu. 00:03:56.726 --> 00:04:00.254 Dobrą wiadomością jest to, że istnieją skuteczne sposoby leczenia OCD, 00:04:00.254 --> 00:04:03.252 takie jak leki zwiększające poziom serotoniny w mózgu 00:04:03.252 --> 00:04:06.413 przez ograniczenie jej wtórnego wchłaniania przez neurony, 00:04:06.413 --> 00:04:11.517 terapie behawioralne obniżające poziom lęku 00:04:11.517 --> 00:04:14.660 i w niektórych przypadkach, terapia elektrowstrząsowa 00:04:14.660 --> 00:04:19.188 lub interwencja chirurgiczna, gdy inne formy leczenia zawodzą. 00:04:19.188 --> 00:04:21.762 Świadomość, że mózg nas oszukuje, 00:04:21.762 --> 00:04:26.000 i jednocześnie nie możemy się oprzeć jego poleceniom może być przytłaczająca. 00:04:26.000 --> 00:04:30.105 Wiedza i zrozumienie dają możliwość szukania pomocy, 00:04:30.105 --> 00:04:31.750 a dalsze badania mózgu 00:04:31.750 --> 00:04:34.962 mogą się przyczynić do znalezienia odpowiedzi na nasze pytania.