[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:13.00,Default,,0000,0000,0000,,(Muzyka)
Dialogue: 0,0:00:13.00,0:00:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Jednym z atutów nauki jest to,
Dialogue: 0,0:00:16.00,0:00:18.00,Default,,0000,0000,0000,,że odkrycia naukowców,
Dialogue: 0,0:00:18.00,0:00:20.00,Default,,0000,0000,0000,,nie zawsze trzymają się zasad,
Dialogue: 0,0:00:20.00,0:00:24.00,Default,,0000,0000,0000,,pod kontrolą w laboratorium,
Dialogue: 0,0:00:24.00,0:00:28.00,Default,,0000,0000,0000,,z białymi fartuchami, przy pomocy urządzeń,
Dialogue: 0,0:00:28.00,0:00:29.00,Default,,0000,0000,0000,,które robią "pii".
Dialogue: 0,0:00:29.00,0:00:30.00,Default,,0000,0000,0000,,W rzeczywistości
Dialogue: 0,0:00:30.00,0:00:34.00,Default,,0000,0000,0000,,niektóre wielkie odkrycia
Dialogue: 0,0:00:34.00,0:00:37.00,Default,,0000,0000,0000,,są nietuzinkowe i nietypowe.
Dialogue: 0,0:00:37.00,0:00:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Konkretny przykład:
Dialogue: 0,0:00:38.00,0:00:42.25,Default,,0000,0000,0000,,niezwykła historia teorii komórkowej.
Dialogue: 0,0:00:42.25,0:00:44.93,Default,,0000,0000,0000,,Są trzy części teorii.
Dialogue: 0,0:00:44.93,0:00:48.89,Default,,0000,0000,0000,,1. Organizmy są zbudowane \Nz jednej lub wielu komórek.
Dialogue: 0,0:00:48.89,0:00:53.00,Default,,0000,0000,0000,,2. Komórka to podstawowa\Nstruktura i jednostka organizmów.
Dialogue: 0,0:00:53.00,0:00:57.91,Default,,0000,0000,0000,,3. Komórki powstają z istniejących komórek.
Dialogue: 0,0:00:57.91,0:01:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Nie brzmi to interesująco
Dialogue: 0,0:01:01.00,0:01:06.00,Default,,0000,0000,0000,,zanim nie poznamy świata mikroogranizmów,
Dialogue: 0,0:01:06.00,0:01:08.07,Default,,0000,0000,0000,,od których zaczęła się teoria.
Dialogue: 0,0:01:08.07,0:01:10.67,Default,,0000,0000,0000,,Na początku XVII wieku,
Dialogue: 0,0:01:10.67,0:01:13.68,Default,,0000,0000,0000,,w Niderlandach, optyk Zacharias Jansen
Dialogue: 0,0:01:13.68,0:01:16.99,Default,,0000,0000,0000,,skonstruował pierwszy mikroskop
Dialogue: 0,0:01:16.99,0:01:18.89,Default,,0000,0000,0000,,i pierwszy teleskop.
Dialogue: 0,0:01:18.89,0:01:21.34,Default,,0000,0000,0000,,Prawa do pierwszeństwa są często podważane,
Dialogue: 0,0:01:21.34,0:01:26.75,Default,,0000,0000,0000,,bo wielu innych "bawiło się" soczewkami.
Dialogue: 0,0:01:26.75,0:01:27.88,Default,,0000,0000,0000,,Pomimo tego
Dialogue: 0,0:01:27.88,0:01:30.55,Default,,0000,0000,0000,,mikroskop szybko stał się hitem.
Dialogue: 0,0:01:30.55,0:01:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Każdy naturalista i naukowiec chciał go mieć,
Dialogue: 0,0:01:33.00,0:01:35.96,Default,,0000,0000,0000,,czyniąc go iPadem tamtych czasów.
Dialogue: 0,0:01:35.96,0:01:39.58,Default,,0000,0000,0000,,Jednym z nich był Holender,
Dialogue: 0,0:01:39.58,0:01:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Anton van Leeuwenhoek,
Dialogue: 0,0:01:41.00,0:01:44.17,Default,,0000,0000,0000,,który usłyszał o tym wihajstrze,
Dialogue: 0,0:01:44.17,0:01:46.05,Default,,0000,0000,0000,,ale zamiast kupić,
Dialogue: 0,0:01:46.05,0:01:48.23,Default,,0000,0000,0000,,postanowił go zrobić sam.
Dialogue: 0,0:01:48.23,0:01:51.10,Default,,0000,0000,0000,,Była to nietypowa konstrukcja,
Dialogue: 0,0:01:51.10,0:01:54.00,Default,,0000,0000,0000,,podobna do wiosła,\Nwielkości soczewki okularowej.
Dialogue: 0,0:01:54.00,0:01:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Połączenie dwóch dałoby niezłe okulary,
Dialogue: 0,0:01:58.00,0:02:01.97,Default,,0000,0000,0000,,przez które niewiele widać.
Dialogue: 0,0:02:01.97,0:02:05.29,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy Leeuwenhoek skonstruował mikroskop
Dialogue: 0,0:02:05.29,0:02:08.00,Default,,0000,0000,0000,,zaczął się wszystkiemu przyglądać,
Dialogue: 0,0:02:08.00,0:02:10.00,Default,,0000,0000,0000,,łącznie z własnym osadem nazębnym.
Dialogue: 0,0:02:10.00,0:02:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Właśnie tak.
Dialogue: 0,0:02:12.00,0:02:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Odkrył bakterie na płytce nazębnej,
Dialogue: 0,0:02:17.00,0:02:21.00,Default,,0000,0000,0000,,w czasach, kiedy rzadko myto zęby,
Dialogue: 0,0:02:21.00,0:02:23.00,Default,,0000,0000,0000,,jeśli w ogóle,
Dialogue: 0,0:02:23.00,0:02:27.00,Default,,0000,0000,0000,,więc było na co popatrzeć.
Dialogue: 0,0:02:27.00,0:02:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy opisał to odkrycie,
Dialogue: 0,0:02:29.00,0:02:31.00,Default,,0000,0000,0000,,nie użył nazwy bakterie.
Dialogue: 0,0:02:31.00,0:02:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Nazwał je "animalcules",
Dialogue: 0,0:02:34.00,0:02:37.08,Default,,0000,0000,0000,,ponieważ wyglądały jak zwierzątka.
Dialogue: 0,0:02:37.08,0:02:39.66,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy Leeuwenhoek oglądał płytkę nazębną,
Dialogue: 0,0:02:39.66,0:02:42.00,Default,,0000,0000,0000,,wysyłał też listy do znajomego naukowca w Anglii,
Dialogue: 0,0:02:42.00,0:02:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Roberta Hooke´a.
Dialogue: 0,0:02:44.00,0:02:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Hooke był pasjonatem nauki.
Dialogue: 0,0:02:48.00,0:02:53.89,Default,,0000,0000,0000,,Interesował się wszystkim,\Nłącznie z fizyką, chemią i biologią.
Dialogue: 0,0:02:53.89,0:02:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Wprowadził termin komórka
Dialogue: 0,0:02:57.00,0:03:00.92,Default,,0000,0000,0000,,po mikroskopowej obserwacji korka.
Dialogue: 0,0:03:00.92,0:03:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Przegródki przypominały mu cele więzienne
Dialogue: 0,0:03:04.00,0:03:09.36,Default,,0000,0000,0000,,lub cele klasztorne.
Dialogue: 0,0:03:09.36,0:03:11.95,Default,,0000,0000,0000,,Takie pokoje bez telewizji,
Dialogue: 0,0:03:11.95,0:03:15.35,Default,,0000,0000,0000,,komputerów i współlokatorów.
Dialogue: 0,0:03:15.35,0:03:18.08,Default,,0000,0000,0000,,Hooke nie był doceniany,
Dialogue: 0,0:03:18.08,0:03:20.67,Default,,0000,0000,0000,,czemu sam był winien,
Dialogue: 0,0:03:20.67,0:03:24.00,Default,,0000,0000,0000,,bo zadarł z jednym z największych naukowców,
Dialogue: 0,0:03:24.00,0:03:26.19,Default,,0000,0000,0000,,sir Izaakiem Newtonem.
Dialogue: 0,0:03:26.19,0:03:28.42,Default,,0000,0000,0000,,Hooke interesował się wieloma \Ndziedzinami nauki.
Dialogue: 0,0:03:28.42,0:03:30.64,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy Newton opublikował\Nprzełomowe dzieło
Dialogue: 0,0:03:30.64,0:03:32.64,Default,,0000,0000,0000,,o prawie powszechnego ciążenia,
Dialogue: 0,0:03:32.64,0:03:35.64,Default,,0000,0000,0000,,Hooke oskarżył Newtona
Dialogue: 0,0:03:35.64,0:03:38.64,Default,,0000,0000,0000,,o wykorzystanie jego badań z zakresu fizyki.
Dialogue: 0,0:03:38.64,0:03:41.40,Default,,0000,0000,0000,,Newton nie był z tego zadowolony,
Dialogue: 0,0:03:41.40,0:03:44.69,Default,,0000,0000,0000,,co wywołało między nimi napięte relacje.
Dialogue: 0,0:03:44.69,0:03:48.40,Default,,0000,0000,0000,,Nawet po śmierci Hooke´a część jego badań
Dialogue: 0,0:03:48.40,0:03:50.56,Default,,0000,0000,0000,,a nawet jego jedyny portret,
Dialogue: 0,0:03:50.56,0:03:52.93,Default,,0000,0000,0000,,zostały "zgubione" przez Newtona.
Dialogue: 0,0:03:52.93,0:03:55.96,Default,,0000,0000,0000,,Większą część odnaleziono po śmierci Newtona,
Dialogue: 0,0:03:55.96,0:03:57.89,Default,,0000,0000,0000,,za wyjątkiem portretu.
Dialogue: 0,0:03:57.89,0:04:00.49,Default,,0000,0000,0000,,Nie wiadomo, jak Hooke wyglądał.
Dialogue: 0,0:04:00.49,0:04:02.76,Default,,0000,0000,0000,,Przenieśmy się do XIX wieku.
Dialogue: 0,0:04:02.76,0:04:05.22,Default,,0000,0000,0000,,Dwaj niemieccy naukowcy dokonali odkrycia,
Dialogue: 0,0:04:05.22,0:04:07.67,Default,,0000,0000,0000,,które dziś wydaje się oczywiste,
Dialogue: 0,0:04:07.67,0:04:11.12,Default,,0000,0000,0000,,ale które pomogło w powstaniu teorii komórkowej.
Dialogue: 0,0:04:11.12,0:04:14.06,Default,,0000,0000,0000,,Pierwszy to Matthias Schleiden,
Dialogue: 0,0:04:14.06,0:04:17.30,Default,,0000,0000,0000,,botanik badający rośliny pod mikroskopem.
Dialogue: 0,0:04:17.30,0:04:20.30,Default,,0000,0000,0000,,Po latach badań
Dialogue: 0,0:04:20.30,0:04:24.41,Default,,0000,0000,0000,,odkrył, że każda roślina
Dialogue: 0,0:04:24.41,0:04:27.46,Default,,0000,0000,0000,,składa się z komórek.
Dialogue: 0,0:04:27.46,0:04:29.90,Default,,0000,0000,0000,,W tym czasie na drugim końcu Niemiec
Dialogue: 0,0:04:29.90,0:04:31.23,Default,,0000,0000,0000,,Theodor Schwann
Dialogue: 0,0:04:31.23,0:04:34.52,Default,,0000,0000,0000,,nie tylko badał komórki zwierzęce,
Dialogue: 0,0:04:34.52,0:04:38.61,Default,,0000,0000,0000,,ale odkrył komórkę nerwową, \Nnazwaną jego imieniem,
Dialogue: 0,0:04:38.61,0:04:41.20,Default,,0000,0000,0000,,wynalazł aparat oddechowy dla strażaków
Dialogue: 0,0:04:41.20,0:04:43.87,Default,,0000,0000,0000,,i nosił odjazdowe bokobrody.
Dialogue: 0,0:04:43.87,0:04:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Badając komórki zwierzęce, odkrył,
Dialogue: 0,0:04:47.00,0:04:49.86,Default,,0000,0000,0000,,że zwierzęta zbudowane są z komórek.
Dialogue: 0,0:04:49.86,0:04:52.32,Default,,0000,0000,0000,,Natychmiast wysłał list,
Dialogue: 0,0:04:52.32,0:04:54.25,Default,,0000,0000,0000,,bo nie było jeszcze Twittera,
Dialogue: 0,0:04:54.25,0:04:56.22,Default,,0000,0000,0000,,do innych naukowców.
Dialogue: 0,0:04:56.22,0:04:58.61,Default,,0000,0000,0000,,Rozpoczął współpracę z Schleidenem
Dialogue: 0,0:04:58.61,0:05:00.100,Default,,0000,0000,0000,,nad teorią komórkową.
Dialogue: 0,0:05:00.100,0:05:03.38,Default,,0000,0000,0000,,Kością niezgody
Dialogue: 0,0:05:03.38,0:05:06.85,Default,,0000,0000,0000,,była trzecia część teorii,
Dialogue: 0,0:05:06.85,0:05:09.03,Default,,0000,0000,0000,,według której komórki \Npowstają z istniejących komórek.
Dialogue: 0,0:05:09.03,0:05:11.37,Default,,0000,0000,0000,,Schleiden nie podzielał tej opinii.
Dialogue: 0,0:05:11.37,0:05:14.69,Default,,0000,0000,0000,,Uważał, że komórki powstają spontanicznie
Dialogue: 0,0:05:14.69,0:05:18.47,Default,,0000,0000,0000,,z materii nieożywionej.
Dialogue: 0,0:05:18.47,0:05:22.34,Default,,0000,0000,0000,,Dopiero Rudolph Virchow udowodnił,
Dialogue: 0,0:05:22.34,0:05:25.83,Default,,0000,0000,0000,,że komórki powstają z istniejących komórek.
Dialogue: 0,0:05:25.83,0:05:29.73,Default,,0000,0000,0000,,Odkrycie "pożyczył" bez zgody
Dialogue: 0,0:05:29.73,0:05:33.50,Default,,0000,0000,0000,,od żydowskiego naukowca, Roberta Remaka,
Dialogue: 0,0:05:33.50,0:05:35.20,Default,,0000,0000,0000,,z czego wynikła waśń
Dialogue: 0,0:05:35.20,0:05:37.21,Default,,0000,0000,0000,,kolejnych dwóch naukowców.
Dialogue: 0,0:05:37.21,0:05:39.25,Default,,0000,0000,0000,,Osad nazębny, wściekły Newton,
Dialogue: 0,0:05:39.25,0:05:41.46,Default,,0000,0000,0000,,materia nieożywiona i komórki Schwanna
Dialogue: 0,0:05:41.46,0:05:42.98,Default,,0000,0000,0000,,sprawiły, że teoria komórkowa
Dialogue: 0,0:05:42.98,0:05:45.27,Default,,0000,0000,0000,,to ważna część biologii.
Dialogue: 0,0:05:45.27,0:05:48.54,Default,,0000,0000,0000,,Czasem wiedza wydaje się nudna,
Dialogue: 0,0:05:48.54,0:05:53.41,Default,,0000,0000,0000,,ale historia nauki jest fascynująca.
Dialogue: 0,0:05:53.41,0:05:55.27,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli coś nas nudzi,
Dialogue: 0,0:05:55.27,0:05:56.92,Default,,0000,0000,0000,,szukajmy głębiej.
Dialogue: 0,0:05:56.92,0:06:00.92,Default,,0000,0000,0000,,Na pewno odkryjemy niezwykłą historię.