0:00:00.630,0:00:02.080
(Μουσική)

0:00:13.710,0:00:16.000
Ένα από τα σπουδαία πράγματα της επιστήμης

0:00:16.000,0:00:18.220
είναι πως οι επιστημονικές ανακαλύψεις

0:00:18.220,0:00:20.720
δεν γίνονται πάντοτε [br]με έναν τρόπο προκαθορισμένο,

0:00:20.720,0:00:24.190
σε εργαστήρια με αυστηρούς κανόνες,

0:00:24.190,0:00:28.000
με λευκές ποδιές και κάθε είδους μαραφέτια

0:00:28.000,0:00:29.500
που κάνουν «μπιπ».

0:00:29.500,0:00:32.080
Στην πραγματικότητα,[br]τα γεγονότα και οι άνθρωποι

0:00:32.080,0:00:35.100
που παρίσταντο στις μεγαλύτερες [br]επιστημονικές ανακαλύψεις

0:00:35.100,0:00:37.500
είναι πολύ περίεργα και πολύ ανόμοια.

0:00:37.500,0:00:39.170
Όπως στην περίπτωση

0:00:39.170,0:00:42.520
της περίεργης ιστορίας[br]της κυτταρικής θεωρίας.

0:00:42.520,0:00:44.620
Η θεωρία έχει τρία βασικά σημεία.

0:00:44.620,0:00:48.470
Πρώτο: Όλοι οι οργανισμοί αποτελούνται [br]από ένα ή περισσότερα κύτταρα.

0:00:48.680,0:00:52.930
Δεύτερο: Το κύτταρο είναι η βασική μονάδα [br]δομής και οργάνωσης των οργανισμών.

0:00:53.300,0:00:57.070
Και τρίτο: Όλα τα κύτταρα προέρχονται [br]από προϋπάρχοντα κύτταρα.

0:00:57.270,0:01:01.000
Αλήθεια τώρα, όλα αυτά [br]ακούγονται απίστευτα βαρετά

0:01:01.000,0:01:05.700
μέχρι να αρχίσεις να ψάχνεις λίγο καλύτερα[br]στον κόσμο των μικροσκοπικών οργανισμών

0:01:05.700,0:01:07.510
από όπου προήλθε αυτή η θεωρία.

0:01:07.750,0:01:10.000
Όλα ξεκίνησαν στις αρχές του 1600,

0:01:10.000,0:01:12.270
στην Ολλανδία, [br]όπου ένας δημιουργός θεαμάτων

0:01:12.270,0:01:16.790
με το όνομα Ζαχαρίας Γιάνσεν, φέρεται [br]να κατασκεύασε το πρώτο μικροσκόπιο

0:01:16.790,0:01:18.860
όπως και το πρώτο τηλεσκόπιο.

0:01:18.860,0:01:21.190
Και οι δύο ισχυρισμοί συχνά αμφισβητούνται

0:01:21.190,0:01:25.700
αφού προφανώς δεν ήταν ο μόνος που έπαιζε [br]με γυάλινους φακούς εκείνη την εποχή.

0:01:25.700,0:01:27.000
Παρόλα αυτά,

0:01:27.000,0:01:29.680
σύντομα το μικροσκόπιο έγινε της μόδας

0:01:29.680,0:01:33.000
και κάθε επιστήμονας ή φυσιοδίφης [br]της εποχής ήθελε να παίζει με αυτό,

0:01:33.000,0:01:35.780
ήταν κάτι σαν το iPad της εποχής του.

0:01:35.780,0:01:37.560
Ένας από αυτούς

0:01:37.560,0:01:41.000
ήταν ένας Ολλανδός [br]με το όνομα Άντον βαν Λίβενχοκ,

0:01:41.000,0:01:43.350
ο οποίος άκουσε για αυτά τα μικροσκόπια,

0:01:43.350,0:01:45.450
και αντί να πάει να αγοράσει ένα από αυτά,

0:01:45.450,0:01:47.450
αποφάσισε να φτιάξει το δικό του.

0:01:47.450,0:01:49.860
Και έφτιαξε ένα πραγματικά [br]περίεργο μικρό μαραφέτι

0:01:49.860,0:01:54.000
που έμοιαζε με μικροσκοπικό κουπί[br]στο μέγεθος ενός φακού γυαλιών ηλίου.

0:01:54.000,0:01:58.000
Αν είχε ενώσει δύο από αυτά, θα είχε[br]φτιάξει ένα τρομερό ζευγάρι γυαλιών ηλίου

0:01:58.000,0:02:01.330
με το οποίο δεν θα μπορούσες [br]να δεις και πολλά.

0:02:01.510,0:02:04.650
Τέλος πάντων, όταν ολοκλήρωσε[br]το μικροσκόπιό του,

0:02:04.650,0:02:08.000
πήγε την πόλη, κοιτώντας με αυτό τα πάντα

0:02:08.000,0:02:10.500
ακόμα και υπολείμματα τροφής [br]από τα δόντια του.

0:02:10.500,0:02:12.840
Ναι, ακριβώς αυτό.

0:02:12.990,0:02:17.000
Ουσιαστικά ανακάλυψε τα βακτήρια[br]παρατηρώντας οδοντικές αποξέσεις,

0:02:17.000,0:02:21.000
και αν σκεφτείς πως οι άνθρωποι δεν [br]βούρτσιζαν και συχνά τα δόντια τους,

0:02:21.000,0:02:23.660
ή δεν τα βούρτσιζαν και καθόλου,

0:02:23.660,0:02:27.000
σίγουρα θα είχε δει ένα ωραιότατο [br]μπουκέτο από βακτήρια.

0:02:27.000,0:02:29.000
Όταν ανακοίνωσε την ανακάλυψή του,

0:02:29.000,0:02:31.820
δεν τα ονόμασε βακτήρια, [br]όπως τα αποκαλούμε σήμερα.

0:02:31.820,0:02:34.200
Αλλά θα είπε ζωίδια,

0:02:34.200,0:02:36.300
γιατί του φάνηκαν σαν ζωάκια.

0:02:36.300,0:02:39.000
Ενώ ο Λίβενχοκ παρατηρούσε [br]υπολείμματα στα δόντια

0:02:39.000,0:02:42.000
έστελνε και γράμματα[br]σε έναν Άγγλο συνάδελφό του,

0:02:42.000,0:02:44.000
με το όνομα Ρόμπερτ Χουκ.

0:02:44.000,0:02:48.630
Ο Χουκ ήταν ένας τύπος που αγαπούσε [br]όλες τις πτυχές της επιστήμης,

0:02:48.630,0:02:53.620
και είχε καταπιαστεί με λίγο απ' όλα,[br]όπως φυσική, χημεία και βιολογία.

0:02:53.620,0:02:57.020
Έτσι, τον Χουκ πρέπει να ευχαριστήσουμε [br]για τον όρο «κύτταρο»,

0:02:57.020,0:03:00.160
αφού, καθώς κοιτούσε ένα κομμάτι φελλού [br]με το μικροσκόπιό του,

0:03:00.160,0:03:04.790
είδε μικρούς χώρους[br]που του θύμισαν τα «κελιά»,

0:03:04.790,0:03:08.650
ή αλλιώς τα δωμάτια που οι μοναχοί [br]κοιμόντουσαν στα μοναστήρια.

0:03:08.650,0:03:10.620
Σαν τα δωμάτια φοιτητικής εστίας,

0:03:10.620,0:03:14.170
αλλά χωρίς τηλεόραση, υπολογιστές[br]και ενοχλητικούς συμφοιτητές.

0:03:14.170,0:03:17.800
Ο Χουκ ήταν ένας παρεξηγημένος [br]επιστήμονας στην εποχή του,

0:03:17.800,0:03:21.020
από δικό του φταίξιμο,[br]επειδή έκανε το λάθος να τα βάλει

0:03:21.020,0:03:24.800
με έναν από τους πιο διάσημους επιστήμονες[br]όλων των εποχών, τον Ισαάκ Νιούτον.

0:03:24.800,0:03:27.670
Θυμάστε που είπα[br]ότι ο Χουκ είχε ασχοληθεί με πολλά;

0:03:27.670,0:03:30.000
Όταν ο Νιούτον δημοσίευσε[br]ένα πρωτοποριακό βιβλίο

0:03:30.000,0:03:32.270
για την κίνηση των πλανητών λόγω βαρύτητας

0:03:32.270,0:03:34.000
ο Χουκ ισχυρίστηκε πως ο Νιούτον

0:03:34.000,0:03:37.360
είχε εμπνευστεί [br]από το έργο του Χουκ στη φυσική.

0:03:37.360,0:03:43.340
Στον Νιούτον δεν άρεσε, και έτσι άρχισε[br]μια τεταμένη σχέση ανάμεσά τους,

0:03:43.340,0:03:46.040
που διήρκεσε ακόμη και μετά[br]από τον θάνατο του Χουκ,

0:03:46.040,0:03:49.730
όπου η έρευνα του Χουκ,[br]αλλά και το μοναδικό πορτρέτο του,

0:03:49.730,0:03:52.350
εξαφανίστηκαν εξαιτίας του Νιούτον.

0:03:52.350,0:03:57.110
Πολλά από αυτά βρέθηκαν ξανά ευτυχώς,[br]μετά τον Νιούτον, αλλά όχι το πορτρέτο του

0:03:57.110,0:04:00.000
και έτσι κανείς δεν γνωρίζει[br]τη μορφή του Ρόμπερτ Χουκ.

0:04:00.000,0:04:02.790
Πάμε τώρα στα 1800,

0:04:02.790,0:04:07.000
όπου δύο Γερμανοί επιστήμονες ανακάλυψαν [br]κάτι που στις μέρες μας είναι προφανές

0:04:07.000,0:04:11.110
αλλά που βοήθησε να ξεκαθαρίσει [br]αυτό που σήμερα λέγεται κυτταρική θεωρία.

0:04:11.110,0:04:13.850
Ο ένας επιστήμονας[br]ήταν ο Μαθάιας Σλάιντεν,

0:04:13.850,0:04:16.890
ένας βοτανολόγος που μελετούσε [br]φυτά με το μικροσκόπιο.

0:04:16.890,0:04:21.100
Για χρόνια μελετούσε διαφορετικά [br]είδη φυτών ώσπου συνειδητοποίησε

0:04:21.100,0:04:26.320
πως όποιο φυτό και αν κοιτούσε,[br]ήταν όλα φτιαγμένα από κύτταρα.

0:04:26.660,0:04:30.410
Ταυτόχρονα, στην άλλη άκρη της Γερμανίας,[br]βρισκόταν ο Θίοντορ Σβαν,

0:04:30.410,0:04:33.050
ένας επιστήμονας που,[br]όχι μόνο μελετούσε λεπτές τομές

0:04:33.050,0:04:34.930
ζωικών κυττάρων με το μικροσκόπιο,

0:04:34.930,0:04:38.020
και έδωσε το όνομά του [br]σε έναν τύπο νευρικών κυττάρων,

0:04:38.020,0:04:40.950
αλλά εφηύρε και συσκευές αναπνοής [br]για τους πυροσβέστες

0:04:40.950,0:04:42.870
και επίσης είχε φοβερές φαβορίτες.

0:04:42.870,0:04:45.370
Αφού για αρκετό καιρό[br]μελετούσε ζωικά κύτταρα

0:04:45.370,0:04:49.000
συμπέρανε και αυτός, πως όλα τα ζώα [br]είναι φτιαγμένα από κύτταρα.

0:04:49.000,0:04:51.940
Αμέσως το διέδωσε με το ταχυδρομείο

0:04:51.940,0:04:53.670
-αφού τότε δεν υπήρχε το Twitter-

0:04:53.670,0:04:58.120
σε επιστήμονες με τα ίδια ενδιαφέροντα,[br]συνεργάστηκε με τον Σλάιντεν

0:04:58.120,0:05:01.440
και διατύπωσαν[br]τις αρχές της κυτταρικής θεωρίας.

0:05:01.440,0:05:03.000
Υπήρξε διαφωνία μεταξύ τους

0:05:03.000,0:05:05.260
σχετικά με το τελευταίο μέρος της θεωρίας,

0:05:05.260,0:05:08.310
πως τα κύτταρα προέρχονται[br]από προϋπάρχοντα κύτταρα.

0:05:08.310,0:05:11.000
Ο Σλάιντεν δεν συνηγόρησε σε αυτό,

0:05:11.000,0:05:14.720
κι έπαιρνε όρκο πως τα κύτταρα προέρχονται[br]από ελεύθερο σχηματισμό,

0:05:14.720,0:05:18.680
όπου αυθόρμητα υλοποιούνται[br]και αποκτούν ύπαρξη.

0:05:18.680,0:05:21.560
Και τότε ένας άλλος επιστήμονας,[br]ο Ρούντολφ Βίρχοφ,

0:05:21.560,0:05:23.360
εμφανίστηκε με μια έρευνα που έδειχνε

0:05:23.360,0:05:25.860
πως τα κύτταρα όντως προέρχονται [br]από άλλα κύτταρα,

0:05:25.860,0:05:29.700
αλλά αυτή η έρευνα ήταν -ας πούμε-[br]δανεισμένη χωρίς άδεια,

0:05:29.700,0:05:32.850
από έναν Εβραίο επιστήμονα[br]με το όνομα Ρόμπερτ Ριμάκ,

0:05:32.860,0:05:35.620
και αυτό οδήγησε[br]σε άλλη μια διένεξη επιστημόνων.

0:05:35.620,0:05:39.090
Έτσι, από τα υπολείμματα τροφών[br]και τις ροπές του Νιούτον,

0:05:39.090,0:05:41.520
στις κρυσταλλώσεις και τα κύτταρα Σβαν,

0:05:41.520,0:05:45.200
η κυτταρική θεωρία έφτασε να είναι[br]σημαντικό μέρος της σύγχρονης βιολογίας.

0:05:45.200,0:05:47.990
Κάποια αυτονόητα πράγματα[br]για την επιστήμη στις μέρες μας,

0:05:47.990,0:05:49.270
ίσως να φαίνονται βαρετά,

0:05:49.270,0:05:53.030
αλλά είναι απίστευτα ενδιαφέρον[br]το πώς φτάσαμε έως εδώ.

0:05:53.030,0:05:56.010
Οπότε, αν κάτι σου φαίνεται βαρετό,[br]ψάξε το καλύτερα.

0:05:56.010,0:06:00.560
Πιθανόν, σε κάποιο σημείο να κρύβεται [br]μια αληθινά περίεργη ιστορία.