[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Đầu tiên , đó là một đoạn video. Dialogue: 0,0:00:09.00,0:00:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Vâng, đó là một quả trứng đang được đánh Dialogue: 0,0:00:13.00,0:00:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng,khi bạn nhìn nó Dialogue: 0,0:00:15.00,0:00:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Tôi hi vọng bạn sẽ bắt đầu cảm nhận được rằng Dialogue: 0,0:00:17.00,0:00:20.00,Default,,0000,0000,0000,,làm điều đó không khó Dialogue: 0,0:00:21.00,0:00:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Bởi vì bạn có thể biết rằng điều gì đang xảy ra Dialogue: 0,0:00:24.00,0:00:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Đó là quả trứng thì không thể tài nào khuấy được chính nó. Dialogue: 0,0:00:27.00,0:00:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Và bây giờ bạn sẽ thấy lòng đỏ và lòng trắng đã được tách ra làm hai Dialogue: 0,0:00:29.00,0:00:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Và tiếp theo chúng ta sẽ đổ lại thành một cái trứng Dialogue: 0,0:00:32.00,0:00:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Và chúng ta điều biết tất cả những điều thuộc về mình Dialogue: 0,0:00:35.00,0:00:38.00,Default,,0000,0000,0000,,rằng đây không phải là cách mà vũ trụ vận hành Dialogue: 0,0:00:39.00,0:00:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Qủa trứng được đánh là một chất đặc sệt ,đầy hương vị , nhưng đó chỉ là một chất bột đặt biệt . Dialogue: 0,0:00:42.00,0:00:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Một quả trứng là một điều vừa xinh đẹp vừa phức tạp Dialogue: 0,0:00:45.00,0:00:47.00,Default,,0000,0000,0000,,và nó thậm chí còn có thể tạo ra nhiều điều phức tạp hơn thế nữa, Dialogue: 0,0:00:47.00,0:00:49.00,Default,,0000,0000,0000,,chẳng hạn như là những chú gà Dialogue: 0,0:00:49.00,0:00:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Và chính chúng ta hiểu được rằng Dialogue: 0,0:00:51.00,0:00:53.00,Default,,0000,0000,0000,,vũ trụ không chuyển động Dialogue: 0,0:00:53.00,0:00:55.00,Default,,0000,0000,0000,,từ một chất đặc sệt đến sự phức tạp. Dialogue: 0,0:00:55.00,0:00:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Thật sự,bản năng này Dialogue: 0,0:00:57.00,0:01:00.00,Default,,0000,0000,0000,,được phản ánh trong một trong những định luật cơ bản nhất của vât lý. Dialogue: 0,0:01:00.00,0:01:03.00,Default,,0000,0000,0000,,quy luật thứ hai của nhiệt động lực học , hay là quy luật của entropy Dialogue: 0,0:01:03.00,0:01:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Điều đó nói một cách cơ bản rằng Dialogue: 0,0:01:05.00,0:01:08.00,Default,,0000,0000,0000,,khuynh hướng chung của vũ trụ là Dialogue: 0,0:01:08.00,0:01:10.00,Default,,0000,0000,0000,,chuyển động từ trật tự Dialogue: 0,0:01:10.00,0:01:12.00,Default,,0000,0000,0000,,và cấu trúc Dialogue: 0,0:01:12.00,0:01:14.00,Default,,0000,0000,0000,,đến cấu trúc của cấu trúc và trật tự Dialogue: 0,0:01:14.00,0:01:16.00,Default,,0000,0000,0000,,thực tế đối với chất bột đặc này Dialogue: 0,0:01:16.00,0:01:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Và đó là lí do tại sao đoạn video này Dialogue: 0,0:01:18.00,0:01:20.00,Default,,0000,0000,0000,,có vẻ xa lạ Dialogue: 0,0:01:20.00,0:01:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng chưa Dialogue: 0,0:01:22.00,0:01:24.00,Default,,0000,0000,0000,,hãy nhình xung quanh chúng ta Dialogue: 0,0:01:24.00,0:01:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta thấy được gì Dialogue: 0,0:01:26.00,0:01:28.00,Default,,0000,0000,0000,,là sự phức tạp gây sửng sốt Dialogue: 0,0:01:28.00,0:01:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Eric Beinhocker ước tính rằng chỉ riêng thành phố New York Dialogue: 0,0:01:31.00,0:01:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Có 10 triệu đầu lâu, hay là các hàng hoá khác biệt được giao dịch. Dialogue: 0,0:01:35.00,0:01:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Con số này sẽ gấp hàng trăn lần Dialogue: 0,0:01:38.00,0:01:40.00,Default,,0000,0000,0000,,ở trên khắp hành tinh Dialogue: 0,0:01:40.00,0:01:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Các loài này bị buôn bán bỏi loài người Dialogue: 0,0:01:42.00,0:01:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Với dân số gần 7 tỉ người Dialogue: 0,0:01:44.00,0:01:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Con người kết nối với nhau bởi buôn bán, đi lại và Internet Dialogue: 0,0:01:47.00,0:01:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Trở thánh một hệ thống toàn cầu Dialogue: 0,0:01:49.00,0:01:52.00,Default,,0000,0000,0000,,mang tính đa dạng kỳ diệu Dialogue: 0,0:01:52.00,0:01:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Vậy đây là một thách đố lớn Dialogue: 0,0:01:54.00,0:01:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Trong vũ trụ Dialogue: 0,0:01:56.00,0:01:59.00,Default,,0000,0000,0000,,đượcđiều hành bởi định luật thứ hai của nhiệt động lực học Dialogue: 0,0:01:59.00,0:02:01.00,Default,,0000,0000,0000,,làm sao nó có thể Dialogue: 0,0:02:01.00,0:02:04.00,Default,,0000,0000,0000,,để tạo ra sự phức tạp như tôi đã miêu tả Dialogue: 0,0:02:04.00,0:02:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Loại đa dạng được giới thiệu bởi các bạn và tôi Dialogue: 0,0:02:07.00,0:02:10.00,Default,,0000,0000,0000,,và trung tâm hội nghị Dialogue: 0,0:02:10.00,0:02:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Vâng câu trả lời dường như là Dialogue: 0,0:02:13.00,0:02:16.00,Default,,0000,0000,0000,,vũ trụ có thể tạo ta sự đa dạng Dialogue: 0,0:02:16.00,0:02:18.00,Default,,0000,0000,0000,,nhưng rất khó khăn Dialogue: 0,0:02:18.00,0:02:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Ở trong những chiếc túi, Dialogue: 0,0:02:20.00,0:02:22.00,Default,,0000,0000,0000,,xuất hiện cái mà bạn đồng nghiệp của tôi,Fred Spier, Dialogue: 0,0:02:22.00,0:02:24.00,Default,,0000,0000,0000,,gọi là "những điều kiện Goldilocks" Dialogue: 0,0:02:24.00,0:02:26.00,Default,,0000,0000,0000,,không quá nóng, cũng không quá lạnh, Dialogue: 0,0:02:26.00,0:02:29.00,Default,,0000,0000,0000,,chỉ thích hợp cho việc tạo ra sự đa dạng Dialogue: 0,0:02:29.00,0:02:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Và những điều phức tạp hơn một chút xúât xuất hiện Dialogue: 0,0:02:31.00,0:02:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Và nơi mà bạn có những điều phức tạp hơn Dialogue: 0,0:02:33.00,0:02:35.00,Default,,0000,0000,0000,,bạn có thể nhận được những điều phức tạp hơn Dialogue: 0,0:02:35.00,0:02:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Và theo cách này ,việc xây dựng sự phức tạp Dialogue: 0,0:02:38.00,0:02:40.00,Default,,0000,0000,0000,,qua từng giai đoạn Dialogue: 0,0:02:40.00,0:02:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Mỗi gian đoạn là huyền bí Dialogue: 0,0:02:43.00,0:02:46.00,Default,,0000,0000,0000,,bởi vì nó tạo ra ấn tượng về một điều gì đó hoàn toàn mới Dialogue: 0,0:02:46.00,0:02:49.00,Default,,0000,0000,0000,,xuất hiện hầu như từ những nơi không xác định trong vũ trụ Dialogue: 0,0:02:49.00,0:02:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta đề cập những khoảnh khắc lịch sử đó Dialogue: 0,0:02:51.00,0:02:53.00,Default,,0000,0000,0000,,như là những ngưỡng cửa Dialogue: 0,0:02:53.00,0:02:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Và ở mỗi ngưỡng cửa Dialogue: 0,0:02:55.00,0:02:57.00,Default,,0000,0000,0000,,sẽ trở nên khó khăn hơn. Dialogue: 0,0:02:57.00,0:03:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Những điều phức tạp trở nên mong manh, Dialogue: 0,0:03:00.00,0:03:02.00,Default,,0000,0000,0000,,và dễ vỡ hơn nữa, Dialogue: 0,0:03:02.00,0:03:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Những điều kiện Goldilocks trở nên nghiêm ngặt hơn, Dialogue: 0,0:03:05.00,0:03:07.00,Default,,0000,0000,0000,,và trở nên khó khăn hơn Dialogue: 0,0:03:07.00,0:03:09.00,Default,,0000,0000,0000,,để tạo ra sự phức tạp. Dialogue: 0,0:03:09.00,0:03:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Bây giờ chúng ta là những sinh vật cực kì phức tạp Dialogue: 0,0:03:12.00,0:03:15.00,Default,,0000,0000,0000,,dám liều lĩnh để biết về câu chuyện Dialogue: 0,0:03:15.00,0:03:17.00,Default,,0000,0000,0000,,vũ trụ tạo nên sự phức tạp như thế nào Dialogue: 0,0:03:17.00,0:03:19.00,Default,,0000,0000,0000,,bất chấp quy luật thứ hai Dialogue: 0,0:03:19.00,0:03:21.00,Default,,0000,0000,0000,,và tại sao sự phức tạp Dialogue: 0,0:03:21.00,0:03:23.00,Default,,0000,0000,0000,,lại có nghĩa là lỗ hổng Dialogue: 0,0:03:23.00,0:03:25.00,Default,,0000,0000,0000,,và dễ vỡ Dialogue: 0,0:03:25.00,0:03:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Và đó chính là câu chuyện mà chúng ta sẽ nói trong lịch sử vĩ đại này Dialogue: 0,0:03:28.00,0:03:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng để làm được nó , bạn có vài thứ cần làm Dialogue: 0,0:03:30.00,0:03:32.00,Default,,0000,0000,0000,,điều đó có thể là ngay lần đầu tiên, dường như là hoàn toàn không thể. Dialogue: 0,0:03:32.00,0:03:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Bạn phải có một cuộc điều tra về toàn bộ lịch sử của vũ trụ. Dialogue: 0,0:03:37.00,0:03:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Vậy chúng ta hãy cùng làm điều này. Dialogue: 0,0:03:39.00,0:03:41.00,Default,,0000,0000,0000,,(Cười) Dialogue: 0,0:03:41.00,0:03:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Hãy bắt đầu bằng việc quay ngược thời gian Dialogue: 0,0:03:44.00,0:03:47.00,Default,,0000,0000,0000,,13,7 tỉ năm Dialogue: 0,0:03:47.00,0:03:50.00,Default,,0000,0000,0000,,để bắt đầu một thời đại. Dialogue: 0,0:03:57.00,0:03:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Chẳng có gì ở quanh chúng ta cả. Dialogue: 0,0:03:59.00,0:04:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Đó thậm chí không phải là thời gian hay không gian. Dialogue: 0,0:04:03.00,0:04:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Bạn có thể tưởng tượng ra những điều tối tăm ,trống rỗng nhât Dialogue: 0,0:04:06.00,0:04:08.00,Default,,0000,0000,0000,,và đóng khối nó trong một gazillion Dialogue: 0,0:04:08.00,0:04:10.00,Default,,0000,0000,0000,,và đó là nơi mà chúng ta tồn tại. Dialogue: 0,0:04:10.00,0:04:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Và sau đó thật bất ngờ , Dialogue: 0,0:04:13.00,0:04:16.00,Default,,0000,0000,0000,,bang ! một tiếng nổ lớn .Một vũ trụ xuất hiện ,toàn bộ vũ trụ Dialogue: 0,0:04:16.00,0:04:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Và chúng ta đã vượt qua ngưỡng cửa đầu tiên Dialogue: 0,0:04:18.00,0:04:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Vũ trụ ở đây thật là nhỏ bé,nó nhỏ hơn cả một nguyên tử Dialogue: 0,0:04:20.00,0:04:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Nó cực kì nóng Dialogue: 0,0:04:22.00,0:04:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Nó chứa đựng mọi thứ trong vũ trụ ngày nay, Dialogue: 0,0:04:24.00,0:04:26.00,Default,,0000,0000,0000,,vì vậy bạn có thể tưởng tượng,nó đang vỡ ra, Dialogue: 0,0:04:26.00,0:04:29.00,Default,,0000,0000,0000,,và nó lan ra với một tốc độ đáng kinh ngạc. Dialogue: 0,0:04:29.00,0:04:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Trước hết đó chỉ là một vết mực , Dialogue: 0,0:04:31.00,0:04:34.00,Default,,0000,0000,0000,,nhưng những điều riêng biệt bắt đầu xuất hiện rất nhanh từ vết mực đó Dialogue: 0,0:04:34.00,0:04:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Trong giây thứ nhất , Dialogue: 0,0:04:36.00,0:04:39.00,Default,,0000,0000,0000,,chính năng lượng tự chuyển hoá vào những năng lượng riêng biệt Dialogue: 0,0:04:39.00,0:04:41.00,Default,,0000,0000,0000,,bao gồm cả điện từ và lực hấp dẫn Dialogue: 0,0:04:41.00,0:04:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Và năng lượng làm cho mọi thứ khác trở nên khá bí hiểm Dialogue: 0,0:04:44.00,0:04:47.00,Default,,0000,0000,0000,,nó đông lại để tạo ra vật chất Dialogue: 0,0:04:47.00,0:04:49.00,Default,,0000,0000,0000,,những vi lượng sẽ tạo ra những proton Dialogue: 0,0:04:49.00,0:04:52.00,Default,,0000,0000,0000,,và những lepton bao gồm cả electron Dialogue: 0,0:04:52.00,0:04:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Tất cả những điều này xảy ra ở những giây đầu tiên Dialogue: 0,0:04:54.00,0:04:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Bây giờ chúng ta sẽ tiến đến 380.000 năm Dialogue: 0,0:04:59.00,0:05:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Đó là lần thứ hai khi con người xuất hiện trên hành tinh này Dialogue: 0,0:05:02.00,0:05:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Và bây giờ những nguyên tử đơn giản xuất hiện Dialogue: 0,0:05:05.00,0:05:08.00,Default,,0000,0000,0000,,của khí hidro và khí heli Dialogue: 0,0:05:08.00,0:05:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Ngay lúc này tôi muốn dừng lại một chút Dialogue: 0,0:05:10.00,0:05:13.00,Default,,0000,0000,0000,,380.000 năm sau khi vũ trụ bắt đầu Dialogue: 0,0:05:13.00,0:05:15.00,Default,,0000,0000,0000,,bởi vì thật sự chúng ta biết khá nhiều Dialogue: 0,0:05:15.00,0:05:17.00,Default,,0000,0000,0000,,về vũ trụ trong giai đoạn này Dialogue: 0,0:05:17.00,0:05:20.00,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta biết tất cả những điều trên là cực kì đơn giản Dialogue: 0,0:05:20.00,0:05:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Nó bao gồm những đám mây lớn Dialogue: 0,0:05:22.00,0:05:24.00,Default,,0000,0000,0000,,của những phân tử khí hydro và khí heli Dialogue: 0,0:05:24.00,0:05:26.00,Default,,0000,0000,0000,,và chúng không có cấu trúc gì cả Dialogue: 0,0:05:26.00,0:05:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng thật sự là một loại chất đặc sệt thuộc về vũ trụ Dialogue: 0,0:05:29.00,0:05:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng điều này không hoàn toàn đúng Dialogue: 0,0:05:31.00,0:05:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Những nghiên cứu gần đây Dialogue: 0,0:05:33.00,0:05:36.00,Default,,0000,0000,0000,,bởi các vệ tinh như:WMAP Dialogue: 0,0:05:36.00,0:05:40.00,Default,,0000,0000,0000,,đã chỉ ra rằng thực sự chỉ có hững sự khác biệt nhỏ ỏ trong bối cảnh đó Dialogue: 0,0:05:40.00,0:05:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Những gì bạn thấy ở đây Dialogue: 0,0:05:42.00,0:05:45.00,Default,,0000,0000,0000,,các khu vực màu xanh chỉ có khoảng 1/1000 so với mức độ lạnh Dialogue: 0,0:05:45.00,0:05:47.00,Default,,0000,0000,0000,,ở các khu vực màu đỏ. Dialogue: 0,0:05:47.00,0:05:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Có những sự khác biệt rất nhỏ, Dialogue: 0,0:05:49.00,0:05:51.00,Default,,0000,0000,0000,,nhưng đó là đủ để vũ trụ có thể di chuyển tới Dialogue: 0,0:05:51.00,0:05:53.00,Default,,0000,0000,0000,,giai đoạn kế tiếp của việc tạo ra sự phức tạp. Dialogue: 0,0:05:53.00,0:05:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Và ở đây nó hoạt động như thế nào. Dialogue: 0,0:05:55.00,0:05:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Trọng lực có sức mạnh hơn cả. Dialogue: 0,0:05:58.00,0:06:00.00,Default,,0000,0000,0000,,khi có nhiều chất hơn Dialogue: 0,0:06:00.00,0:06:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Vì vậy nơi mà bạn có thể nhận thấy những khu vực dày đặc hơn, Dialogue: 0,0:06:02.00,0:06:04.00,Default,,0000,0000,0000,,trọng lực bắt đầu kết lại thành những đám mây Dialogue: 0,0:06:04.00,0:06:06.00,Default,,0000,0000,0000,,từ những nguyên tử khí hydro và khí heli. Dialogue: 0,0:06:06.00,0:06:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Cho nên chúng ta có thể tượng vũ trụ vỡ tan ra Dialogue: 0,0:06:08.00,0:06:10.00,Default,,0000,0000,0000,,thành một tỉ đám mây. Dialogue: 0,0:06:10.00,0:06:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Và mỗi đám mây là đượcnén lại, Dialogue: 0,0:06:12.00,0:06:15.00,Default,,0000,0000,0000,,trọng lực trở nên mạnh hơn khi mật độ tăng lên, Dialogue: 0,0:06:15.00,0:06:17.00,Default,,0000,0000,0000,,nhiệt độ bắt đầu tăng lên ở giữa những đám mây, Dialogue: 0,0:06:17.00,0:06:19.00,Default,,0000,0000,0000,,và sau đó là ở trung tâm của mỗi đám mây, Dialogue: 0,0:06:19.00,0:06:22.00,Default,,0000,0000,0000,,nhiệt độ vượt qua ngưỡng nhiệt độ là Dialogue: 0,0:06:22.00,0:06:24.00,Default,,0000,0000,0000,,10 triêu độ Dialogue: 0,0:06:24.00,0:06:26.00,Default,,0000,0000,0000,,các proton bắt đầu nóng chảy, Dialogue: 0,0:06:26.00,0:06:29.00,Default,,0000,0000,0000,,đó là một sự giải phóng năng lượng lớn, Dialogue: 0,0:06:29.00,0:06:31.00,Default,,0000,0000,0000,,và bang ! một tiếng nổ vang lên Dialogue: 0,0:06:31.00,0:06:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta đã có những vì sao đầu tiên Dialogue: 0,0:06:33.00,0:06:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Khoảng 200 triệu năm sau vụ nổ Bing Bang, Dialogue: 0,0:06:37.00,0:06:40.00,Default,,0000,0000,0000,,những vì sao bắt đầu xuất hiện khắp vũ trụ, Dialogue: 0,0:06:40.00,0:06:42.00,Default,,0000,0000,0000,,hàng tỉ vì sao Dialogue: 0,0:06:42.00,0:06:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Và vũ trụ bây giờ trở nên thú vị Dialogue: 0,0:06:45.00,0:06:48.00,Default,,0000,0000,0000,,và phức tạp hơn Dialogue: 0,0:06:48.00,0:06:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Những vì sao sẽ tạo nên những điều kiện Goldilocks Dialogue: 0,0:06:50.00,0:06:53.00,Default,,0000,0000,0000,,để vượt qua hai ngưỡng cửa mới Dialogue: 0,0:06:53.00,0:06:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Khi những vì sao có kích thước rất lớn mất đi Dialogue: 0,0:06:55.00,0:06:58.00,Default,,0000,0000,0000,,chúng làm nhiệt độ trở nên nhiệt độ quá cao Dialogue: 0,0:06:58.00,0:07:01.00,Default,,0000,0000,0000,,đến nỗi các proton bắt đầu nóng chảy trong tất cả những sự kết hợp kì lạ Dialogue: 0,0:07:01.00,0:07:04.00,Default,,0000,0000,0000,,để hình thành nên tất cả các yếu tố của bảng tuần hoàn Dialogue: 0,0:07:04.00,0:07:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Nếu ,giống như tôi, bạn đang đeo một chiếc nhẫn vàng Dialogue: 0,0:07:07.00,0:07:10.00,Default,,0000,0000,0000,,nó đã được luyện trong một vụ nổ sao băng Dialogue: 0,0:07:10.00,0:07:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Cho nên bây giờ vũ trụ trở nên phức tạp hơn về phương diện hoá học Dialogue: 0,0:07:13.00,0:07:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Và về phương diện hoá học nó làm cho vũ trụ trở nên phức tạp hơn Dialogue: 0,0:07:16.00,0:07:18.00,Default,,0000,0000,0000,,nó có khả năng tạo ra nhiều thứ hơn thế nữa Dialogue: 0,0:07:18.00,0:07:20.00,Default,,0000,0000,0000,,và điều gì sẽ xảy ra Dialogue: 0,0:07:20.00,0:07:22.00,Default,,0000,0000,0000,,đó là, xung quanh các mặt trời vừa hình thành , Dialogue: 0,0:07:22.00,0:07:24.00,Default,,0000,0000,0000,,những ngôi sao vừa được hình thành Dialogue: 0,0:07:24.00,0:07:26.00,Default,,0000,0000,0000,,tất cả những yếu tố này kết hợp lại ,chúng xoay vòng xung quanh Dialogue: 0,0:07:26.00,0:07:28.00,Default,,0000,0000,0000,,năng lượng của ngôi sao chuyển động xung quanh chúng Dialogue: 0,0:07:28.00,0:07:31.00,Default,,0000,0000,0000,,chúng tạo nên những phần tử và bông tuyết Dialogue: 0,0:07:31.00,0:07:33.00,Default,,0000,0000,0000,,chúng tạo nên những hạt bụi nhỏ Dialogue: 0,0:07:33.00,0:07:35.00,Default,,0000,0000,0000,,chúng tạo ra những tảng đá và những hành tinh nhỏ Dialogue: 0,0:07:35.00,0:07:38.00,Default,,0000,0000,0000,,và cuối cùng chúng hình thành những hành tinh và mặt trăng Dialogue: 0,0:07:38.00,0:07:41.00,Default,,0000,0000,0000,,đó là hệ năng lượng mặt trời của chúng ta đã được hình thành như thế nào Dialogue: 0,0:07:41.00,0:07:44.00,Default,,0000,0000,0000,,cách đây 4,5 tỉ năm trước đây Dialogue: 0,0:07:44.00,0:07:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Những hành tinhcủa đá giống như trái đất của chúng ta Dialogue: 0,0:07:47.00,0:07:50.00,Default,,0000,0000,0000,,dường như phức tạp hơn các vì sao Dialogue: 0,0:07:50.00,0:07:53.00,Default,,0000,0000,0000,,bởi vì chúng chứa đựng sự đa dạng lớn hơn của các vật chất Dialogue: 0,0:07:53.00,0:07:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Như vậy chúng ta đã đi qua ngưỡng cửa thứ tư của sự phức tạp Dialogue: 0,0:07:57.00,0:08:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Bây giờ , mọi thứ trở nên cứng hơn Dialogue: 0,0:08:01.00,0:08:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Giai đoạn tiếp theo xuất hiện các thực thể Dialogue: 0,0:08:03.00,0:08:05.00,Default,,0000,0000,0000,,và trở nên dễ vỡ hơn, Dialogue: 0,0:08:05.00,0:08:07.00,Default,,0000,0000,0000,,vói mức độ tổn thương đáng kể, Dialogue: 0,0:08:07.00,0:08:10.00,Default,,0000,0000,0000,,nhưng chúng cũng có nhiều sự sáng tạo hơn Dialogue: 0,0:08:10.00,0:08:13.00,Default,,0000,0000,0000,,và có khả năng phát sinh ra sự phức tạp nhiều hơn nữa. Dialogue: 0,0:08:13.00,0:08:15.00,Default,,0000,0000,0000,,tất nhiên , tôi đang nói Dialogue: 0,0:08:15.00,0:08:17.00,Default,,0000,0000,0000,,về những cá thể sống Dialogue: 0,0:08:17.00,0:08:19.00,Default,,0000,0000,0000,,những cá thể này được tạo ra bởi chất hoá học Dialogue: 0,0:08:19.00,0:08:22.00,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta là những hộp đa hoá chất khổng lồ. Dialogue: 0,0:08:23.00,0:08:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Vì vậy chất hoá học bị thống trị bởi năng lượng điện từ Dialogue: 0,0:08:26.00,0:08:28.00,Default,,0000,0000,0000,,nó hoạt động thông qua những mảng tế bào nhỏ hơn cả trọng lực, Dialogue: 0,0:08:28.00,0:08:30.00,Default,,0000,0000,0000,,và điều này lý giải tại sao tôi và bạn Dialogue: 0,0:08:30.00,0:08:32.00,Default,,0000,0000,0000,,là nhỏ hơn so với các vì sao hay các hành tinh Dialogue: 0,0:08:32.00,0:08:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Bây giờ những điều kiện hoá học lí tưởng là gì ? Dialogue: 0,0:08:35.00,0:08:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Các điều kiện Goldilocks là gì ? Dialogue: 0,0:08:37.00,0:08:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Vâng đầu tiên ,bạn cần có năng lượng Dialogue: 0,0:08:39.00,0:08:41.00,Default,,0000,0000,0000,,nhưng không quá nhiều Dialogue: 0,0:08:41.00,0:08:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Bởi lẽ ở giữa trung tâm của vì sao , có quá nhiều năng lượng, Dialogue: 0,0:08:43.00,0:08:46.00,Default,,0000,0000,0000,,đến nỗi bất cứ nguyên tử kết hợp nào sẽ vỡ ra ngoài thêm một lần nữa Dialogue: 0,0:08:46.00,0:08:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng cũng không quá ít Dialogue: 0,0:08:48.00,0:08:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Không gian ở giữa những thiên hà, có quá ít năng lượng Dialogue: 0,0:08:50.00,0:08:53.00,Default,,0000,0000,0000,,đến nỗi những nguyên tử không thể kết hợp với nhau được Dialogue: 0,0:08:53.00,0:08:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Tất cả những điều bạn cần chỉ là một khối lượng phù hợp Dialogue: 0,0:08:55.00,0:08:57.00,Default,,0000,0000,0000,,và những hành tinh mà nó chuyển hoá sẽ phù hợp Dialogue: 0,0:08:57.00,0:09:00.00,Default,,0000,0000,0000,,bởi vì chúng ở gần các vì sao ,nhưng không quá gần Dialogue: 0,0:09:00.00,0:09:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Bạn cũng cần có sự đa dạng lớn của các yếu tố hoá học Dialogue: 0,0:09:03.00,0:09:06.00,Default,,0000,0000,0000,,và bạn cần chất lỏng như nước Dialogue: 0,0:09:06.00,0:09:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Tại sao? Dialogue: 0,0:09:08.00,0:09:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Vâng cũng như trong khí ,các nguyên tử chuyển động qua lại với nhau quá nhanh Dialogue: 0,0:09:11.00,0:09:13.00,Default,,0000,0000,0000,,đến nỗi chúng ta không thể giật mạnh lên Dialogue: 0,0:09:13.00,0:09:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Trong các chất rắn , Dialogue: 0,0:09:15.00,0:09:18.00,Default,,0000,0000,0000,,các nguyên tử mắc kẹt với nhau, chúng không thể chuyển động được. Dialogue: 0,0:09:18.00,0:09:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Đối với các chất lỏng, Dialogue: 0,0:09:20.00,0:09:22.00,Default,,0000,0000,0000,,chúng có thể hành trình đi đâu đó và cuộn mình lại Dialogue: 0,0:09:22.00,0:09:25.00,Default,,0000,0000,0000,,và liên kết để hình thành những phân tử. Dialogue: 0,0:09:25.00,0:09:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Bây giờ chúng ta sẽ tìm những điều kiện Goldilocks ở đâu? Dialogue: 0,0:09:28.00,0:09:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Vâng những hành tinh thật vĩ đại Dialogue: 0,0:09:30.00,0:09:32.00,Default,,0000,0000,0000,,và trái đất ở giai đoạn sơ khai Dialogue: 0,0:09:32.00,0:09:34.00,Default,,0000,0000,0000,,đã hầu như là hoàn hảo Dialogue: 0,0:09:34.00,0:09:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Đó là khoảng cách chính xác từ vì sao của nó Dialogue: 0,0:09:36.00,0:09:39.00,Default,,0000,0000,0000,,đến những đại dương mênh mông nước Dialogue: 0,0:09:39.00,0:09:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Và sâu bên dưới những đại dương đó Dialogue: 0,0:09:41.00,0:09:43.00,Default,,0000,0000,0000,,tại các vết nứt của lớp vỏ Trái Đất Dialogue: 0,0:09:43.00,0:09:46.00,Default,,0000,0000,0000,,bạn sẽ thấy sự bốc nhiệt từ bên trong Trái đất Dialogue: 0,0:09:46.00,0:09:48.00,Default,,0000,0000,0000,,và bạn vùa nhận được những yếu tố của sự đa dạng vĩ đại Dialogue: 0,0:09:48.00,0:09:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Vì vậy tại những lỗ thông hơi ở đại dương sâu thẳm Dialogue: 0,0:09:50.00,0:09:53.00,Default,,0000,0000,0000,,chất hoá học tuyệt vời bắt đầu xuất hiện Dialogue: 0,0:09:53.00,0:09:56.00,Default,,0000,0000,0000,,và các nguyên tử đã kết hợp trong tất cả các loai kết hơp kì lạ Dialogue: 0,0:09:57.00,0:09:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng tất nhiên ,cuộc sống là đa dạng hơn Dialogue: 0,0:09:59.00,0:10:01.00,Default,,0000,0000,0000,,so vói các chất hoá học kì lạ Dialogue: 0,0:10:01.00,0:10:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Làm thế nào bạn có thể ổn định Dialogue: 0,0:10:03.00,0:10:05.00,Default,,0000,0000,0000,,những phân tử khổng lồ này Dialogue: 0,0:10:05.00,0:10:08.00,Default,,0000,0000,0000,,đó dường như có thể làm được Dialogue: 0,0:10:08.00,0:10:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Vâng đây là nơi mà cuộc sống đua ra Dialogue: 0,0:10:10.00,0:10:13.00,Default,,0000,0000,0000,,một thủ thuật hoàn toàn mới Dialogue: 0,0:10:13.00,0:10:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Bạn không thể ổn định từng cá thể Dialogue: 0,0:10:15.00,0:10:17.00,Default,,0000,0000,0000,,bạn chỉ ổn định mẫu đó Dialogue: 0,0:10:17.00,0:10:19.00,Default,,0000,0000,0000,,điều mà mang đến thông tin Dialogue: 0,0:10:19.00,0:10:21.00,Default,,0000,0000,0000,,và bạn cho phép mẫu đó tự sao chép chính nó Dialogue: 0,0:10:21.00,0:10:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Và DNA ,tất nhiên Dialogue: 0,0:10:23.00,0:10:25.00,Default,,0000,0000,0000,,là phân tử tuyệt vời Dialogue: 0,0:10:25.00,0:10:27.00,Default,,0000,0000,0000,,bởi nó chứa đựng thông itn Dialogue: 0,0:10:27.00,0:10:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Bạn sẽ làm quen với các chuỗi xoắn kép của DNA Dialogue: 0,0:10:30.00,0:10:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Mỗi bậc thang bao gồm thông tin Dialogue: 0,0:10:32.00,0:10:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Vì vậy DNA lưu trữ thông tin Dialogue: 0,0:10:34.00,0:10:37.00,Default,,0000,0000,0000,,về cách hình thành sinh vật Dialogue: 0,0:10:37.00,0:10:39.00,Default,,0000,0000,0000,,và DNA còn sao chép chính nó Dialogue: 0,0:10:39.00,0:10:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Nó sao chép Dialogue: 0,0:10:41.00,0:10:43.00,Default,,0000,0000,0000,,và phân tán các khuôn mẫu qua các đại dương Dialogue: 0,0:10:43.00,0:10:45.00,Default,,0000,0000,0000,,khi thông tin lan rộng Dialogue: 0,0:10:45.00,0:10:48.00,Default,,0000,0000,0000,,chú ý rằng thông tin đã trở thành một phần của câu chuyện chúng ta Dialogue: 0,0:10:48.00,0:10:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Mặc dù vẻ đẹp thật sự của DNA Dialogue: 0,0:10:50.00,0:10:52.00,Default,,0000,0000,0000,,nằm trong sự khoong hoàn hảo của nó Dialogue: 0,0:10:52.00,0:10:54.00,Default,,0000,0000,0000,,khi nó tự sao chép Dialogue: 0,0:10:54.00,0:10:56.00,Default,,0000,0000,0000,,khi trong hàng tỉ bâc thang Dialogue: 0,0:10:56.00,0:10:58.00,Default,,0000,0000,0000,,có khuynh hướng có lỗi Dialogue: 0,0:10:58.00,0:11:00.00,Default,,0000,0000,0000,,và điều này có nghĩa là Dialogue: 0,0:11:00.00,0:11:03.00,Default,,0000,0000,0000,,thực chất DNA là kiến thức Dialogue: 0,0:11:03.00,0:11:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Nó đang tích luỹ những cách mới trong việc tạo ra các sinh vật Dialogue: 0,0:11:05.00,0:11:07.00,Default,,0000,0000,0000,,bởi vì xuất hiện lỗi Dialogue: 0,0:11:07.00,0:11:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Do đó DNA là kiến thức Dialogue: 0,0:11:09.00,0:11:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Và nó đang tạo ra sự đa dạng và sự phức tạp lớn hơn Dialogue: 0,0:11:12.00,0:11:15.00,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta có thể thấy điều này xãy ra hơn 4 tỉ năm qua Dialogue: 0,0:11:15.00,0:11:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Vì hầu hết khoảng thời gian của cuộc sống trong thời gian đó trên trái đất Dialogue: 0,0:11:17.00,0:11:19.00,Default,,0000,0000,0000,,sinh vật đã khá đơn giản Dialogue: 0,0:11:19.00,0:11:21.00,Default,,0000,0000,0000,,chỉ một tế bào Dialogue: 0,0:11:21.00,0:11:23.00,Default,,0000,0000,0000,,nhưng chúng có sự đa dạng rất lớn Dialogue: 0,0:11:23.00,0:11:25.00,Default,,0000,0000,0000,,và bên trọng là sự phức tạp Dialogue: 0,0:11:25.00,0:11:28.00,Default,,0000,0000,0000,,sau đó khoảng 600 đến 800 triệu năm cách đây Dialogue: 0,0:11:28.00,0:11:30.00,Default,,0000,0000,0000,,các sinh vật đa bào xuất hiện Dialogue: 0,0:11:30.00,0:11:32.00,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta có nấm , cá Dialogue: 0,0:11:32.00,0:11:34.00,Default,,0000,0000,0000,,cây cối Dialogue: 0,0:11:34.00,0:11:37.00,Default,,0000,0000,0000,,lớp lưỡng cư, bò sát Dialogue: 0,0:11:37.00,0:11:40.00,Default,,0000,0000,0000,,và sau đó là khủng long Dialogue: 0,0:11:40.00,0:11:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Thỉnh thoảng xuất hiện các thảm hoạ Dialogue: 0,0:11:44.00,0:11:46.00,Default,,0000,0000,0000,,cách đây 65 triệu năm Dialogue: 0,0:11:46.00,0:11:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Một hành tinh nhỏ đổ bộ trên trái đất Dialogue: 0,0:11:48.00,0:11:50.00,Default,,0000,0000,0000,,gần Yucatan Peninsula Dialogue: 0,0:11:50.00,0:11:53.00,Default,,0000,0000,0000,,tạo ra các điều kiện tương đương với điều kiện của một cuộc chiến hạt nhân Dialogue: 0,0:11:53.00,0:11:55.00,Default,,0000,0000,0000,,khi khủng long tuyệt chủng Dialogue: 0,0:11:55.00,0:11:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Điều tồi tệ cho khủng long Dialogue: 0,0:11:59.00,0:12:02.00,Default,,0000,0000,0000,,nhung là tin vui cho tổ tiên của chúng ta Dialogue: 0,0:12:02.00,0:12:04.00,Default,,0000,0000,0000,,họ phát triển hưng thịnh Dialogue: 0,0:12:04.00,0:12:07.00,Default,,0000,0000,0000,,ở nhũng nơi được để lại bởi khủng long Dialogue: 0,0:12:07.00,0:12:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Và con người chúng ta Dialogue: 0,0:12:09.00,0:12:12.00,Default,,0000,0000,0000,,là một phần của xung tiến hoá sáng tạo Dialogue: 0,0:12:12.00,0:12:15.00,Default,,0000,0000,0000,,bắt đầu cách đây 65 triệu năm Dialogue: 0,0:12:15.00,0:12:17.00,Default,,0000,0000,0000,,với cuộc đổ bộ của một tiểu hành tinh Dialogue: 0,0:12:18.00,0:12:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Con người xuất hiện cách đây khoảng 200.000 Dialogue: 0,0:12:21.00,0:12:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Và tôi tin chúng ta đang bước đến Dialogue: 0,0:12:23.00,0:12:25.00,Default,,0000,0000,0000,,như là một ngưỡng cửa của câu chuyện lịch sử vĩ đại này Dialogue: 0,0:12:25.00,0:12:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Để tôi giải thích lí do tại sao Dialogue: 0,0:12:27.00,0:12:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta đã thấy rằng DNA học được trong một phương chiều nào đó Dialogue: 0,0:12:30.00,0:12:32.00,Default,,0000,0000,0000,,nó tích lũy thông tin Dialogue: 0,0:12:32.00,0:12:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng nó là quá chậm Dialogue: 0,0:12:34.00,0:12:36.00,Default,,0000,0000,0000,,DNA tích lũy thông tin Dialogue: 0,0:12:36.00,0:12:38.00,Default,,0000,0000,0000,,thông qua những sai sót ngẫu nhiên Dialogue: 0,0:12:38.00,0:12:41.00,Default,,0000,0000,0000,,một trong số đó chỉ xảy ra để tiến hành công việc Dialogue: 0,0:12:41.00,0:12:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng DNA đã thật sự phát sinh ra một cách tiến hóa nhanh hơn Dialogue: 0,0:12:43.00,0:12:46.00,Default,,0000,0000,0000,,nó đã tạo ra những cá thể sống có não bộ Dialogue: 0,0:12:46.00,0:12:49.00,Default,,0000,0000,0000,,và những cá thể đó có thể nghiên cứu trong thời gian thực tế Dialogue: 0,0:12:49.00,0:12:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng thu thập thông tin , chúng nghiên cứu Dialogue: 0,0:12:52.00,0:12:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Có một điều đáng buồn là Dialogue: 0,0:12:54.00,0:12:57.00,Default,,0000,0000,0000,,khi chúng chết đi .những thông tin đó cũng biến mất theo chúng Dialogue: 0,0:12:57.00,0:12:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Hiện taị điều gì tạo nên sự khác biệt của con người Dialogue: 0,0:12:59.00,0:13:01.00,Default,,0000,0000,0000,,đó chính là ngôn ngữ của loài người Dialogue: 0,0:13:01.00,0:13:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta đã được ban cho một hệ thống ngôn ngữ , một hệ thống giao tiếp Dialogue: 0,0:13:03.00,0:13:06.00,Default,,0000,0000,0000,,rất mạnh mẽ và chính xác Dialogue: 0,0:13:06.00,0:13:09.00,Default,,0000,0000,0000,,đến nỗi chúng ta có thể chia sẻ những gì chúng ta học được với một sự chính xác Dialogue: 0,0:13:09.00,0:13:12.00,Default,,0000,0000,0000,,rằng nó có thể tích lũy thông tin trong bộ nhớ tổng hợp Dialogue: 0,0:13:12.00,0:13:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Và điều này có nghĩa rằng Dialogue: 0,0:13:14.00,0:13:17.00,Default,,0000,0000,0000,,nó có thể tồn tại lâu hơn các cá thể nghiên cứu những thông tin đó Dialogue: 0,0:13:17.00,0:13:21.00,Default,,0000,0000,0000,,và nó có thể tích lũy từ thế hệ này qua các thế hệ khác Dialogue: 0,0:13:21.00,0:13:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Và đó là lí do tại sao chúng ta là một loài rất sáng tạo Dialogue: 0,0:13:23.00,0:13:25.00,Default,,0000,0000,0000,,và đầy quyền lực Dialogue: 0,0:13:25.00,0:13:27.00,Default,,0000,0000,0000,,và đó là lý do tại sao chúng ta có một lịch sử Dialogue: 0,0:13:27.00,0:13:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta dường như là loài duy nhất trong bốn tỉ năm Dialogue: 0,0:13:30.00,0:13:32.00,Default,,0000,0000,0000,,để có tài năng này Dialogue: 0,0:13:32.00,0:13:34.00,Default,,0000,0000,0000,,tôi gọi đây là khả năng Dialogue: 0,0:13:34.00,0:13:36.00,Default,,0000,0000,0000,,nghiên cứu tổng hợp Dialogue: 0,0:13:36.00,0:13:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Đó là điều tạo nên sự khác biệt giữa chúng ta Dialogue: 0,0:13:38.00,0:13:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta có thể thấy điều này trong công cuộc nghiên cứu Dialogue: 0,0:13:40.00,0:13:42.00,Default,,0000,0000,0000,,trong những giai đoạn sớm nhất của lịch sử loài Dialogue: 0,0:13:42.00,0:13:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta tiến hóa như một loài Dialogue: 0,0:13:44.00,0:13:46.00,Default,,0000,0000,0000,,trên những vùng thảo nguyên châu Phi Dialogue: 0,0:13:46.00,0:13:49.00,Default,,0000,0000,0000,,nhưng sau đó bạn có thể thấy sự di cư của loài người đến những môi trường mới Dialogue: 0,0:13:49.00,0:13:51.00,Default,,0000,0000,0000,,đến các miền sa mạc , khu rừng rậm Dialogue: 0,0:13:51.00,0:13:53.00,Default,,0000,0000,0000,,vào thời kì băng hà lãnh nguyên của Siberia Dialogue: 0,0:13:53.00,0:13:55.00,Default,,0000,0000,0000,,với môi trường khắc nghiệt Dialogue: 0,0:13:55.00,0:13:57.00,Default,,0000,0000,0000,,sang châu Mỹ ,châu Úc Dialogue: 0,0:13:57.00,0:13:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Mỗi lần di cư liên quan đến việc nghiên cứu Dialogue: 0,0:13:59.00,0:14:02.00,Default,,0000,0000,0000,,nghiên cứu những phương cách mới để khai thác môi trường Dialogue: 0,0:14:02.00,0:14:04.00,Default,,0000,0000,0000,,những phương cách mới để làm quen với môi trường xung quanh Dialogue: 0,0:14:04.00,0:14:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Sau đó cách đây 10.000 năm Dialogue: 0,0:14:06.00,0:14:08.00,Default,,0000,0000,0000,,đã khám phá ra được sự thay đổi bất ngờ của khí hậu toàn cầu Dialogue: 0,0:14:08.00,0:14:10.00,Default,,0000,0000,0000,,với sự kết thúc của kỉ băng hà cuối cùng Dialogue: 0,0:14:10.00,0:14:13.00,Default,,0000,0000,0000,,con người học được cách trồng trọt Dialogue: 0,0:14:13.00,0:14:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Nông nghiệp là nguồn năng lượng có sản lượng cao Dialogue: 0,0:14:15.00,0:14:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Và khám phá ra rằng năng lượng , Dialogue: 0,0:14:17.00,0:14:19.00,Default,,0000,0000,0000,,quần thể người được nhân rộng Dialogue: 0,0:14:19.00,0:14:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Xã hôi loài người trở nên rộng lớn hơn ,dày đặc hơn Dialogue: 0,0:14:21.00,0:14:23.00,Default,,0000,0000,0000,,và được kết nối với nhau nhiều hơn Dialogue: 0,0:14:23.00,0:14:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Và sau đó cách đây khoảng 500 năm Dialogue: 0,0:14:27.00,0:14:29.00,Default,,0000,0000,0000,,con người bắt đầu liên kết với toàn cầu Dialogue: 0,0:14:29.00,0:14:31.00,Default,,0000,0000,0000,,thông qua tàu thủy ,tàu điện Dialogue: 0,0:14:31.00,0:14:34.00,Default,,0000,0000,0000,,qua điện báo , Internet, Dialogue: 0,0:14:34.00,0:14:36.00,Default,,0000,0000,0000,,cho đến khi chúng ta dường như hình thành được Dialogue: 0,0:14:36.00,0:14:38.00,Default,,0000,0000,0000,,một bộ não toàn cầu Dialogue: 0,0:14:38.00,0:14:40.00,Default,,0000,0000,0000,,của gần như bảy tỉ cá thể Dialogue: 0,0:14:40.00,0:14:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Và bộ não đó đang học với tốc độ chóng mặt Dialogue: 0,0:14:45.00,0:14:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Và cách đây 200 năm ,những thứ khác đã xảy ra Dialogue: 0,0:14:47.00,0:14:49.00,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta đã gặp được một nguồn năng lượng khác đầy may mắn Dialogue: 0,0:14:49.00,0:14:51.00,Default,,0000,0000,0000,,trong những nhiên liệu hóa thạch Dialogue: 0,0:14:51.00,0:14:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Vì vậy những nguồn nguyên liệu hóa thạch và nghiên cứu tổng hợp cùng với nhau Dialogue: 0,0:14:54.00,0:14:56.00,Default,,0000,0000,0000,,giải thích sự phức tạp đáng kinh ngạc Dialogue: 0,0:14:56.00,0:14:58.00,Default,,0000,0000,0000,,mà chúng ta thấy xung quanh mình Dialogue: 0,0:15:01.00,0:15:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Vì vậy , ở đây chúng ta Dialogue: 0,0:15:04.00,0:15:06.00,Default,,0000,0000,0000,,quay trở về với trung tâm qui ước Dialogue: 0,0:15:06.00,0:15:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta đang ở trong một cuộc hành , một cuộc hành trình trở về Dialogue: 0,0:15:08.00,0:15:11.00,Default,,0000,0000,0000,,của 13,7 tỉ năm Dialogue: 0,0:15:11.00,0:15:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Tôi hi vọng bạn đồng ý rằng đây là một câu chuyện đầy sức ảnh hưởng Dialogue: 0,0:15:14.00,0:15:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Và đó là câu chuyện mà ở đó con người Dialogue: 0,0:15:16.00,0:15:19.00,Default,,0000,0000,0000,,đóng một vai trò đáng ngạc nhiên và sáng tạo Dialogue: 0,0:15:19.00,0:15:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng nó cũng tồn tại những cảnh báo nguy hiểm Dialogue: 0,0:15:22.00,0:15:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Việc nghiên cứu tổng hợp là một động lực rất , rất mạnh mẽ , Dialogue: 0,0:15:26.00,0:15:28.00,Default,,0000,0000,0000,,và điều đó không rõ ràng Dialogue: 0,0:15:28.00,0:15:31.00,Default,,0000,0000,0000,,rằng con người chúng ta chịu trách nhiệm với nó . Dialogue: 0,0:15:31.00,0:15:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Tôi nhớ rất rõ như một đứa trẻ lớn lên ở nước Anh Dialogue: 0,0:15:34.00,0:15:37.00,Default,,0000,0000,0000,,sống qua cuộc khủng hoảng tên lửa Cuban Dialogue: 0,0:15:37.00,0:15:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Chỉ trong vòng một vài ngày Dialogue: 0,0:15:39.00,0:15:41.00,Default,,0000,0000,0000,,toàn bộ sinh quyển Dialogue: 0,0:15:41.00,0:15:44.00,Default,,0000,0000,0000,,dường như đã ở trên bề mặt của sự hủy diệt Dialogue: 0,0:15:44.00,0:15:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Và những vũ khí giống nhau vẫn còn đó Dialogue: 0,0:15:47.00,0:15:49.00,Default,,0000,0000,0000,,và họ vẫn còn vũ trang Dialogue: 0,0:15:49.00,0:15:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Nếu chúng ta tránh cái bẫy đó Dialogue: 0,0:15:51.00,0:15:53.00,Default,,0000,0000,0000,,thì những thứ khác đang đợi chúng ta Dialogue: 0,0:15:53.00,0:15:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta đang đốt cháy những nhiên liệu hóa thạch với một tốc độ như vậy Dialogue: 0,0:15:56.00,0:15:59.00,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta dường như làm suy yếu những điều kiện Goldilocks Dialogue: 0,0:15:59.00,0:16:01.00,Default,,0000,0000,0000,,làm cho nó có thể là những nền văn minh nhân loại Dialogue: 0,0:16:01.00,0:16:05.00,Default,,0000,0000,0000,,để phát triển mạnh trong vòng mười năm qua Dialogue: 0,0:16:05.00,0:16:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Vì vậy điều mà lịch sử vĩ đại có thể làm Dialogue: 0,0:16:07.00,0:16:10.00,Default,,0000,0000,0000,,là chỉ cho chúng ta thấy bản chất của sự phức tạp và mong manh của mình Dialogue: 0,0:16:10.00,0:16:12.00,Default,,0000,0000,0000,,và những nguy hiểm mà chúng ta đang đối mặt Dialogue: 0,0:16:12.00,0:16:15.00,Default,,0000,0000,0000,,nhưng nó cũng chỉ cho chúng ta thấy rằng Dialogue: 0,0:16:15.00,0:16:17.00,Default,,0000,0000,0000,,sức mạnh của chúng ta cùng với việc nghiên cứu tổng hợp Dialogue: 0,0:16:17.00,0:16:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Và bây giờ , cuối cùng là , Dialogue: 0,0:16:20.00,0:16:24.00,Default,,0000,0000,0000,,đây là điều tôi muốn Dialogue: 0,0:16:24.00,0:16:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Tôi muốn cháu trai Daniel của tôi Dialogue: 0,0:16:27.00,0:16:29.00,Default,,0000,0000,0000,,và bạn của nó cùng thế hệ của nó Dialogue: 0,0:16:29.00,0:16:31.00,Default,,0000,0000,0000,,trên toàn thế giới Dialogue: 0,0:16:31.00,0:16:34.00,Default,,0000,0000,0000,,biết được câu chuyện lịch sử to lớn này Dialogue: 0,0:16:34.00,0:16:36.00,Default,,0000,0000,0000,,và hiểu nó một cách sâu sắc Dialogue: 0,0:16:36.00,0:16:38.00,Default,,0000,0000,0000,,cho chúng hiểu rằng Dialogue: 0,0:16:38.00,0:16:40.00,Default,,0000,0000,0000,,cả những thách thức mà chúng ta đang đối mặt Dialogue: 0,0:16:40.00,0:16:43.00,Default,,0000,0000,0000,,và cả những cơ hội mà chúng ta có Dialogue: 0,0:16:43.00,0:16:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Và đó là lí do tại sao nhóm chúng tôi Dialogue: 0,0:16:45.00,0:16:47.00,Default,,0000,0000,0000,,đang xây dựng một giáo trình trực tuyến miễn phí Dialogue: 0,0:16:47.00,0:16:49.00,Default,,0000,0000,0000,,trong lịch sử vĩ đại Dialogue: 0,0:16:49.00,0:16:51.00,Default,,0000,0000,0000,,dành cho học sinh trung học trên toàn thế giới Dialogue: 0,0:16:51.00,0:16:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi tin rằng lịch sử vĩ đại Dialogue: 0,0:16:54.00,0:16:57.00,Default,,0000,0000,0000,,sẽ là một công cụ trí tuệ sáng tạo cho họ Dialogue: 0,0:16:57.00,0:17:00.00,Default,,0000,0000,0000,,khi Daniel và thế hệ của nó Dialogue: 0,0:17:00.00,0:17:02.00,Default,,0000,0000,0000,,đối mặt với những thách thức lớn Dialogue: 0,0:17:02.00,0:17:04.00,Default,,0000,0000,0000,,và cũng như các cơ hội rộng mở Dialogue: 0,0:17:04.00,0:17:07.00,Default,,0000,0000,0000,,phía trước chúng ở ngưỡng cửa thứ ba Dialogue: 0,0:17:07.00,0:17:11.00,Default,,0000,0000,0000,,trong lịch sử của hành tinh xinh đẹp của chúng ta Dialogue: 0,0:17:11.00,0:17:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Cám ơn sự quan tâm của các bạn Dialogue: 0,0:17:13.00,0:17:18.00,Default,,0000,0000,0000,,(Tiếng vỗ tay)