Đầu tiên , đó là một đoạn video.
Vâng, đó là một quả trứng đang được đánh
Nhưng,khi bạn nhìn nó
Tôi hi vọng bạn sẽ bắt đầu cảm nhận được rằng
làm điều đó không khó
Bởi vì bạn có thể biết rằng điều gì đang xảy ra
Đó là quả trứng thì không thể tài nào khuấy được chính nó.
Và bây giờ bạn sẽ thấy lòng đỏ và lòng trắng đã được tách ra làm hai
Và tiếp theo chúng ta sẽ đổ lại thành một cái trứng
Và chúng ta điều biết tất cả những điều thuộc về mình
rằng đây không phải là cách mà vũ trụ vận hành
Qủa trứng được đánh là một chất đặc sệt ,đầy hương vị , nhưng đó chỉ là một chất bột đặt biệt .
Một quả trứng là một điều vừa xinh đẹp vừa phức tạp
và nó thậm chí còn có thể tạo ra nhiều điều phức tạp hơn thế nữa,
chẳng hạn như là những chú gà
Và chính chúng ta hiểu được rằng
vũ trụ không chuyển động
từ một chất đặc sệt đến sự phức tạp.
Thật sự,bản năng này
được phản ánh trong một trong những định luật cơ bản nhất của vât lý.
quy luật thứ hai của nhiệt động lực học , hay là quy luật của entropy
Điều đó nói một cách cơ bản rằng
khuynh hướng chung của vũ trụ là
chuyển động từ trật tự
và cấu trúc
đến cấu trúc của cấu trúc và trật tự
thực tế đối với chất bột đặc này
Và đó là lí do tại sao đoạn video này
có vẻ xa lạ
Nhưng chưa
hãy nhình xung quanh chúng ta
Chúng ta thấy được gì
là sự phức tạp gây sửng sốt
Eric Beinhocker ước tính rằng chỉ riêng thành phố New York
Có 10 triệu đầu lâu, hay là các hàng hoá khác biệt được giao dịch.
Con số này sẽ gấp hàng trăn lần
ở trên khắp hành tinh
Các loài này bị buôn bán bỏi loài người
Với dân số gần 7 tỉ người
Con người kết nối với nhau bởi buôn bán, đi lại và Internet
Trở thánh một hệ thống toàn cầu
mang tính đa dạng kỳ diệu
Vậy đây là một thách đố lớn
Trong vũ trụ
đượcđiều hành bởi định luật thứ hai của nhiệt động lực học
làm sao nó có thể
để tạo ra sự phức tạp như tôi đã miêu tả
Loại đa dạng được giới thiệu bởi các bạn và tôi
và trung tâm hội nghị
Vâng câu trả lời dường như là
vũ trụ có thể tạo ta sự đa dạng
nhưng rất khó khăn
Ở trong những chiếc túi,
xuất hiện cái mà bạn đồng nghiệp của tôi,Fred Spier,
gọi là "những điều kiện Goldilocks"
không quá nóng, cũng không quá lạnh,
chỉ thích hợp cho việc tạo ra sự đa dạng
Và những điều phức tạp hơn một chút xúât xuất hiện
Và nơi mà bạn có những điều phức tạp hơn
bạn có thể nhận được những điều phức tạp hơn
Và theo cách này ,việc xây dựng sự phức tạp
qua từng giai đoạn
Mỗi gian đoạn là huyền bí
bởi vì nó tạo ra ấn tượng về một điều gì đó hoàn toàn mới
xuất hiện hầu như từ những nơi không xác định trong vũ trụ
Chúng ta đề cập những khoảnh khắc lịch sử đó
như là những ngưỡng cửa
Và ở mỗi ngưỡng cửa
sẽ trở nên khó khăn hơn.
Những điều phức tạp trở nên mong manh,
và dễ vỡ hơn nữa,
Những điều kiện Goldilocks trở nên nghiêm ngặt hơn,
và trở nên khó khăn hơn
để tạo ra sự phức tạp.
Bây giờ chúng ta là những sinh vật cực kì phức tạp
dám liều lĩnh để biết về câu chuyện
vũ trụ tạo nên sự phức tạp như thế nào
bất chấp quy luật thứ hai
và tại sao sự phức tạp
lại có nghĩa là lỗ hổng
và dễ vỡ
Và đó chính là câu chuyện mà chúng ta sẽ nói trong lịch sử vĩ đại này
Nhưng để làm được nó , bạn có vài thứ cần làm
điều đó có thể là ngay lần đầu tiên, dường như là hoàn toàn không thể.
Bạn phải có một cuộc điều tra về toàn bộ lịch sử của vũ trụ.
Vậy chúng ta hãy cùng làm điều này.
(Cười)
Hãy bắt đầu bằng việc quay ngược thời gian
13,7 tỉ năm
để bắt đầu một thời đại.
Chẳng có gì ở quanh chúng ta cả.
Đó thậm chí không phải là thời gian hay không gian.
Bạn có thể tưởng tượng ra những điều tối tăm ,trống rỗng nhât
và đóng khối nó trong một gazillion
và đó là nơi mà chúng ta tồn tại.
Và sau đó thật bất ngờ ,
bang ! một tiếng nổ lớn .Một vũ trụ xuất hiện ,toàn bộ vũ trụ
Và chúng ta đã vượt qua ngưỡng cửa đầu tiên
Vũ trụ ở đây thật là nhỏ bé,nó nhỏ hơn cả một nguyên tử
Nó cực kì nóng
Nó chứa đựng mọi thứ trong vũ trụ ngày nay,
vì vậy bạn có thể tưởng tượng,nó đang vỡ ra,
và nó lan ra với một tốc độ đáng kinh ngạc.
Trước hết đó chỉ là một vết mực ,
nhưng những điều riêng biệt bắt đầu xuất hiện rất nhanh từ vết mực đó
Trong giây thứ nhất ,
chính năng lượng tự chuyển hoá vào những năng lượng riêng biệt
bao gồm cả điện từ và lực hấp dẫn
Và năng lượng làm cho mọi thứ khác trở nên khá bí hiểm
nó đông lại để tạo ra vật chất
những vi lượng sẽ tạo ra những proton
và những lepton bao gồm cả electron
Tất cả những điều này xảy ra ở những giây đầu tiên
Bây giờ chúng ta sẽ tiến đến 380.000 năm
Đó là lần thứ hai khi con người xuất hiện trên hành tinh này
Và bây giờ những nguyên tử đơn giản xuất hiện
của khí hidro và khí heli
Ngay lúc này tôi muốn dừng lại một chút
380.000 năm sau khi vũ trụ bắt đầu
bởi vì thật sự chúng ta biết khá nhiều
về vũ trụ trong giai đoạn này
chúng ta biết tất cả những điều trên là cực kì đơn giản
Nó bao gồm những đám mây lớn
của những phân tử khí hydro và khí heli
và chúng không có cấu trúc gì cả
Chúng thật sự là một loại chất đặc sệt thuộc về vũ trụ
Nhưng điều này không hoàn toàn đúng
Những nghiên cứu gần đây
bởi các vệ tinh như:WMAP
đã chỉ ra rằng thực sự chỉ có hững sự khác biệt nhỏ ỏ trong bối cảnh đó
Những gì bạn thấy ở đây
các khu vực màu xanh chỉ có khoảng 1/1000 so với mức độ lạnh
ở các khu vực màu đỏ.
Có những sự khác biệt rất nhỏ,
nhưng đó là đủ để vũ trụ có thể di chuyển tới
giai đoạn kế tiếp của việc tạo ra sự phức tạp.
Và ở đây nó hoạt động như thế nào.
Trọng lực có sức mạnh hơn cả.
khi có nhiều chất hơn
Vì vậy nơi mà bạn có thể nhận thấy những khu vực dày đặc hơn,
trọng lực bắt đầu kết lại thành những đám mây
từ những nguyên tử khí hydro và khí heli.
Cho nên chúng ta có thể tượng vũ trụ vỡ tan ra
thành một tỉ đám mây.
Và mỗi đám mây là đượcnén lại,
trọng lực trở nên mạnh hơn khi mật độ tăng lên,
nhiệt độ bắt đầu tăng lên ở giữa những đám mây,
và sau đó là ở trung tâm của mỗi đám mây,
nhiệt độ vượt qua ngưỡng nhiệt độ là
10 triêu độ
các proton bắt đầu nóng chảy,
đó là một sự giải phóng năng lượng lớn,
và bang ! một tiếng nổ vang lên
Chúng ta đã có những vì sao đầu tiên
Khoảng 200 triệu năm sau vụ nổ Bing Bang,
những vì sao bắt đầu xuất hiện khắp vũ trụ,
hàng tỉ vì sao
Và vũ trụ bây giờ trở nên thú vị
và phức tạp hơn
Những vì sao sẽ tạo nên những điều kiện Goldilocks
để vượt qua hai ngưỡng cửa mới
Khi những vì sao có kích thước rất lớn mất đi
chúng làm nhiệt độ trở nên nhiệt độ quá cao
đến nỗi các proton bắt đầu nóng chảy trong tất cả những sự kết hợp kì lạ
để hình thành nên tất cả các yếu tố của bảng tuần hoàn
Nếu ,giống như tôi, bạn đang đeo một chiếc nhẫn vàng
nó đã được luyện trong một vụ nổ sao băng
Cho nên bây giờ vũ trụ trở nên phức tạp hơn về phương diện hoá học
Và về phương diện hoá học nó làm cho vũ trụ trở nên phức tạp hơn
nó có khả năng tạo ra nhiều thứ hơn thế nữa
và điều gì sẽ xảy ra
đó là, xung quanh các mặt trời vừa hình thành ,
những ngôi sao vừa được hình thành
tất cả những yếu tố này kết hợp lại ,chúng xoay vòng xung quanh
năng lượng của ngôi sao chuyển động xung quanh chúng
chúng tạo nên những phần tử và bông tuyết
chúng tạo nên những hạt bụi nhỏ
chúng tạo ra những tảng đá và những hành tinh nhỏ
và cuối cùng chúng hình thành những hành tinh và mặt trăng
đó là hệ năng lượng mặt trời của chúng ta đã được hình thành như thế nào
cách đây 4,5 tỉ năm trước đây
Những hành tinhcủa đá giống như trái đất của chúng ta
dường như phức tạp hơn các vì sao
bởi vì chúng chứa đựng sự đa dạng lớn hơn của các vật chất
Như vậy chúng ta đã đi qua ngưỡng cửa thứ tư của sự phức tạp
Bây giờ , mọi thứ trở nên cứng hơn
Giai đoạn tiếp theo xuất hiện các thực thể
và trở nên dễ vỡ hơn,
vói mức độ tổn thương đáng kể,
nhưng chúng cũng có nhiều sự sáng tạo hơn
và có khả năng phát sinh ra sự phức tạp nhiều hơn nữa.
tất nhiên , tôi đang nói
về những cá thể sống
những cá thể này được tạo ra bởi chất hoá học
chúng ta là những hộp đa hoá chất khổng lồ.
Vì vậy chất hoá học bị thống trị bởi năng lượng điện từ
nó hoạt động thông qua những mảng tế bào nhỏ hơn cả trọng lực,
và điều này lý giải tại sao tôi và bạn
là nhỏ hơn so với các vì sao hay các hành tinh
Bây giờ những điều kiện hoá học lí tưởng là gì ?
Các điều kiện Goldilocks là gì ?
Vâng đầu tiên ,bạn cần có năng lượng
nhưng không quá nhiều
Bởi lẽ ở giữa trung tâm của vì sao , có quá nhiều năng lượng,
đến nỗi bất cứ nguyên tử kết hợp nào sẽ vỡ ra ngoài thêm một lần nữa
Nhưng cũng không quá ít
Không gian ở giữa những thiên hà, có quá ít năng lượng
đến nỗi những nguyên tử không thể kết hợp với nhau được
Tất cả những điều bạn cần chỉ là một khối lượng phù hợp
và những hành tinh mà nó chuyển hoá sẽ phù hợp
bởi vì chúng ở gần các vì sao ,nhưng không quá gần
Bạn cũng cần có sự đa dạng lớn của các yếu tố hoá học
và bạn cần chất lỏng như nước
Tại sao?
Vâng cũng như trong khí ,các nguyên tử chuyển động qua lại với nhau quá nhanh
đến nỗi chúng ta không thể giật mạnh lên
Trong các chất rắn ,
các nguyên tử mắc kẹt với nhau, chúng không thể chuyển động được.
Đối với các chất lỏng,
chúng có thể hành trình đi đâu đó và cuộn mình lại
và liên kết để hình thành những phân tử.
Bây giờ chúng ta sẽ tìm những điều kiện Goldilocks ở đâu?
Vâng những hành tinh thật vĩ đại
và trái đất ở giai đoạn sơ khai
đã hầu như là hoàn hảo
Đó là khoảng cách chính xác từ vì sao của nó
đến những đại dương mênh mông nước
Và sâu bên dưới những đại dương đó
tại các vết nứt của lớp vỏ Trái Đất
bạn sẽ thấy sự bốc nhiệt từ bên trong Trái đất
và bạn vùa nhận được những yếu tố của sự đa dạng vĩ đại
Vì vậy tại những lỗ thông hơi ở đại dương sâu thẳm
chất hoá học tuyệt vời bắt đầu xuất hiện
và các nguyên tử đã kết hợp trong tất cả các loai kết hơp kì lạ
Nhưng tất nhiên ,cuộc sống là đa dạng hơn
so vói các chất hoá học kì lạ
Làm thế nào bạn có thể ổn định
những phân tử khổng lồ này
đó dường như có thể làm được
Vâng đây là nơi mà cuộc sống đua ra
một thủ thuật hoàn toàn mới
Bạn không thể ổn định từng cá thể
bạn chỉ ổn định mẫu đó
điều mà mang đến thông tin
và bạn cho phép mẫu đó tự sao chép chính nó
Và DNA ,tất nhiên
là phân tử tuyệt vời
bởi nó chứa đựng thông itn
Bạn sẽ làm quen với các chuỗi xoắn kép của DNA
Mỗi bậc thang bao gồm thông tin
Vì vậy DNA lưu trữ thông tin
về cách hình thành sinh vật
và DNA còn sao chép chính nó
Nó sao chép
và phân tán các khuôn mẫu qua các đại dương
khi thông tin lan rộng
chú ý rằng thông tin đã trở thành một phần của câu chuyện chúng ta
Mặc dù vẻ đẹp thật sự của DNA
nằm trong sự khoong hoàn hảo của nó
khi nó tự sao chép
khi trong hàng tỉ bâc thang
có khuynh hướng có lỗi
và điều này có nghĩa là
thực chất DNA là kiến thức
Nó đang tích luỹ những cách mới trong việc tạo ra các sinh vật
bởi vì xuất hiện lỗi
Do đó DNA là kiến thức
Và nó đang tạo ra sự đa dạng và sự phức tạp lớn hơn
chúng ta có thể thấy điều này xãy ra hơn 4 tỉ năm qua
Vì hầu hết khoảng thời gian của cuộc sống trong thời gian đó trên trái đất
sinh vật đã khá đơn giản
chỉ một tế bào
nhưng chúng có sự đa dạng rất lớn
và bên trọng là sự phức tạp
sau đó khoảng 600 đến 800 triệu năm cách đây
các sinh vật đa bào xuất hiện
chúng ta có nấm , cá
cây cối
lớp lưỡng cư, bò sát
và sau đó là khủng long
Thỉnh thoảng xuất hiện các thảm hoạ
cách đây 65 triệu năm
Một hành tinh nhỏ đổ bộ trên trái đất
gần Yucatan Peninsula
tạo ra các điều kiện tương đương với điều kiện của một cuộc chiến hạt nhân
khi khủng long tuyệt chủng
Điều tồi tệ cho khủng long
nhung là tin vui cho tổ tiên của chúng ta
họ phát triển hưng thịnh
ở nhũng nơi được để lại bởi khủng long
Và con người chúng ta
là một phần của xung tiến hoá sáng tạo
bắt đầu cách đây 65 triệu năm
với cuộc đổ bộ của một tiểu hành tinh
Con người xuất hiện cách đây khoảng 200.000
Và tôi tin chúng ta đang bước đến
như là một ngưỡng cửa của câu chuyện lịch sử vĩ đại này
Để tôi giải thích lí do tại sao
Chúng ta đã thấy rằng DNA học được trong một phương chiều nào đó
nó tích lũy thông tin
Nhưng nó là quá chậm
DNA tích lũy thông tin
thông qua những sai sót ngẫu nhiên
một trong số đó chỉ xảy ra để tiến hành công việc
Nhưng DNA đã thật sự phát sinh ra một cách tiến hóa nhanh hơn
nó đã tạo ra những cá thể sống có não bộ
và những cá thể đó có thể nghiên cứu trong thời gian thực tế
Chúng thu thập thông tin , chúng nghiên cứu
Có một điều đáng buồn là
khi chúng chết đi .những thông tin đó cũng biến mất theo chúng
Hiện taị điều gì tạo nên sự khác biệt của con người
đó chính là ngôn ngữ của loài người
Chúng ta đã được ban cho một hệ thống ngôn ngữ , một hệ thống giao tiếp
rất mạnh mẽ và chính xác
đến nỗi chúng ta có thể chia sẻ những gì chúng ta học được với một sự chính xác
rằng nó có thể tích lũy thông tin trong bộ nhớ tổng hợp
Và điều này có nghĩa rằng
nó có thể tồn tại lâu hơn các cá thể nghiên cứu những thông tin đó
và nó có thể tích lũy từ thế hệ này qua các thế hệ khác
Và đó là lí do tại sao chúng ta là một loài rất sáng tạo
và đầy quyền lực
và đó là lý do tại sao chúng ta có một lịch sử
Chúng ta dường như là loài duy nhất trong bốn tỉ năm
để có tài năng này
tôi gọi đây là khả năng
nghiên cứu tổng hợp
Đó là điều tạo nên sự khác biệt giữa chúng ta
Chúng ta có thể thấy điều này trong công cuộc nghiên cứu
trong những giai đoạn sớm nhất của lịch sử loài
Chúng ta tiến hóa như một loài
trên những vùng thảo nguyên châu Phi
nhưng sau đó bạn có thể thấy sự di cư của loài người đến những môi trường mới
đến các miền sa mạc , khu rừng rậm
vào thời kì băng hà lãnh nguyên của Siberia
với môi trường khắc nghiệt
sang châu Mỹ ,châu Úc
Mỗi lần di cư liên quan đến việc nghiên cứu
nghiên cứu những phương cách mới để khai thác môi trường
những phương cách mới để làm quen với môi trường xung quanh
Sau đó cách đây 10.000 năm
đã khám phá ra được sự thay đổi bất ngờ của khí hậu toàn cầu
với sự kết thúc của kỉ băng hà cuối cùng
con người học được cách trồng trọt
Nông nghiệp là nguồn năng lượng có sản lượng cao
Và khám phá ra rằng năng lượng ,
quần thể người được nhân rộng
Xã hôi loài người trở nên rộng lớn hơn ,dày đặc hơn
và được kết nối với nhau nhiều hơn
Và sau đó cách đây khoảng 500 năm
con người bắt đầu liên kết với toàn cầu
thông qua tàu thủy ,tàu điện
qua điện báo , Internet,
cho đến khi chúng ta dường như hình thành được
một bộ não toàn cầu
của gần như bảy tỉ cá thể
Và bộ não đó đang học với tốc độ chóng mặt
Và cách đây 200 năm ,những thứ khác đã xảy ra
chúng ta đã gặp được một nguồn năng lượng khác đầy may mắn
trong những nhiên liệu hóa thạch
Vì vậy những nguồn nguyên liệu hóa thạch và nghiên cứu tổng hợp cùng với nhau
giải thích sự phức tạp đáng kinh ngạc
mà chúng ta thấy xung quanh mình
Vì vậy , ở đây chúng ta
quay trở về với trung tâm qui ước
Chúng ta đang ở trong một cuộc hành , một cuộc hành trình trở về
của 13,7 tỉ năm
Tôi hi vọng bạn đồng ý rằng đây là một câu chuyện đầy sức ảnh hưởng
Và đó là câu chuyện mà ở đó con người
đóng một vai trò đáng ngạc nhiên và sáng tạo
Nhưng nó cũng tồn tại những cảnh báo nguy hiểm
Việc nghiên cứu tổng hợp là một động lực rất , rất mạnh mẽ ,
và điều đó không rõ ràng
rằng con người chúng ta chịu trách nhiệm với nó .
Tôi nhớ rất rõ như một đứa trẻ lớn lên ở nước Anh
sống qua cuộc khủng hoảng tên lửa Cuban
Chỉ trong vòng một vài ngày
toàn bộ sinh quyển
dường như đã ở trên bề mặt của sự hủy diệt
Và những vũ khí giống nhau vẫn còn đó
và họ vẫn còn vũ trang
Nếu chúng ta tránh cái bẫy đó
thì những thứ khác đang đợi chúng ta
Chúng ta đang đốt cháy những nhiên liệu hóa thạch với một tốc độ như vậy
chúng ta dường như làm suy yếu những điều kiện Goldilocks
làm cho nó có thể là những nền văn minh nhân loại
để phát triển mạnh trong vòng mười năm qua
Vì vậy điều mà lịch sử vĩ đại có thể làm
là chỉ cho chúng ta thấy bản chất của sự phức tạp và mong manh của mình
và những nguy hiểm mà chúng ta đang đối mặt
nhưng nó cũng chỉ cho chúng ta thấy rằng
sức mạnh của chúng ta cùng với việc nghiên cứu tổng hợp
Và bây giờ , cuối cùng là ,
đây là điều tôi muốn
Tôi muốn cháu trai Daniel của tôi
và bạn của nó cùng thế hệ của nó
trên toàn thế giới
biết được câu chuyện lịch sử to lớn này
và hiểu nó một cách sâu sắc
cho chúng hiểu rằng
cả những thách thức mà chúng ta đang đối mặt
và cả những cơ hội mà chúng ta có
Và đó là lí do tại sao nhóm chúng tôi
đang xây dựng một giáo trình trực tuyến miễn phí
trong lịch sử vĩ đại
dành cho học sinh trung học trên toàn thế giới
Chúng tôi tin rằng lịch sử vĩ đại
sẽ là một công cụ trí tuệ sáng tạo cho họ
khi Daniel và thế hệ của nó
đối mặt với những thách thức lớn
và cũng như các cơ hội rộng mở
phía trước chúng ở ngưỡng cửa thứ ba
trong lịch sử của hành tinh xinh đẹp của chúng ta
Cám ơn sự quan tâm của các bạn
(Tiếng vỗ tay)