[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:08.92,0:00:10.78,Default,,0000,0000,0000,,Wkuwasz na test?
Dialogue: 0,0:00:10.78,0:00:14.45,Default,,0000,0000,0000,,Próbujesz robić za dużo na raz?
Dialogue: 0,0:00:14.45,0:00:20.19,Default,,0000,0000,0000,,Stres to reakcja na coś, co nas przerasta.
Dialogue: 0,0:00:20.19,0:00:22.08,Default,,0000,0000,0000,,Jednak to więcej niż tylko emocje.
Dialogue: 0,0:00:22.08,0:00:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Stres jest wrodzoną reakcją fizyczną,\Nktóra wędruje po całym organizmie.
Dialogue: 0,0:00:29.00,0:00:31.95,Default,,0000,0000,0000,,Krótkotrwały stres może być korzystny,
Dialogue: 0,0:00:31.95,0:00:35.23,Default,,0000,0000,0000,,ale gdy jest uruchamiany \Nzbyt często i na długo,
Dialogue: 0,0:00:35.23,0:00:38.21,Default,,0000,0000,0000,,walka lub ucieczka \Njako prosta reakcja na stres
Dialogue: 0,0:00:38.21,0:00:40.17,Default,,0000,0000,0000,,nie tylko zmienia mózg,
Dialogue: 0,0:00:40.17,0:00:46.28,Default,,0000,0000,0000,,ale też uszkadza wiele innych organów \Ni komórek w całym organizmie.
Dialogue: 0,0:00:46.28,0:00:49.22,Default,,0000,0000,0000,,Gruczoł nadnerczy uwalnia hormony stresu
Dialogue: 0,0:00:49.22,0:00:53.01,Default,,0000,0000,0000,,kortyzol, epinefrynę, \Nzwaną również adrenaliną,
Dialogue: 0,0:00:53.01,0:00:55.30,Default,,0000,0000,0000,,a także noradrenalinę.
Dialogue: 0,0:00:55.30,0:00:59.06,Default,,0000,0000,0000,,Hormony przemieszczają się\Nw organizmie przez krwiobieg,
Dialogue: 0,0:00:59.06,0:01:01.74,Default,,0000,0000,0000,,więc łatwo trafiają do serca\Ni naczyń krwionośnych.
Dialogue: 0,0:01:01.74,0:01:04.05,Default,,0000,0000,0000,,Adrenalina sprawia, że serce bije szybciej
Dialogue: 0,0:01:04.05,0:01:09.04,Default,,0000,0000,0000,,i podnosi ciśnienie krwi, \Nz czasem powodując nadciśnienie.
Dialogue: 0,0:01:09.04,0:01:11.97,Default,,0000,0000,0000,,Kortyzol może też zaburzyć funkcjonowanie
Dialogue: 0,0:01:11.97,0:01:16.10,Default,,0000,0000,0000,,śródbłonka czyli wewnętrznego \Nnabłonka naczyń krwionośnych,
Dialogue: 0,0:01:16.10,0:01:17.86,Default,,0000,0000,0000,,Naukowcy już wiedzą,
Dialogue: 0,0:01:17.86,0:01:22.40,Default,,0000,0000,0000,,że tak się zaczyna proces miażdżycy,
Dialogue: 0,0:01:22.40,0:01:25.89,Default,,0000,0000,0000,,czyli odkładania się w tętnicach \Nblaszek cholesterolu.
Dialogue: 0,0:01:25.89,0:01:31.67,Default,,0000,0000,0000,,Wszystkie te zmiany wzmagają\Nryzyko ataku serca lub zawału.
Dialogue: 0,0:01:31.67,0:01:33.82,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy mózg odczuwa stres,
Dialogue: 0,0:01:33.82,0:01:36.55,Default,,0000,0000,0000,,aktywuje wegetatywny system nerwowy.
Dialogue: 0,0:01:36.55,0:01:38.92,Default,,0000,0000,0000,,Przez system połączeń nerwowych
Dialogue: 0,0:01:38.92,0:01:42.20,Default,,0000,0000,0000,,mózg przekazuje stres
Dialogue: 0,0:01:42.20,0:01:46.12,Default,,0000,0000,0000,,do jelitowego systemu nerwowego.
Dialogue: 0,0:01:47.08,0:01:49.65,Default,,0000,0000,0000,,Poza wywoływaniem kurczów brzucha
Dialogue: 0,0:01:49.65,0:01:54.66,Default,,0000,0000,0000,,połączenie mózgu z jelitami może\Nzakłócać naturalne i rytmiczne skurcze,
Dialogue: 0,0:01:54.66,0:01:56.98,Default,,0000,0000,0000,,które przesuwają pokarm w jelitach,
Dialogue: 0,0:01:56.98,0:01:59.48,Default,,0000,0000,0000,,prowadząc do nadwrażliwości jelita grubego
Dialogue: 0,0:01:59.48,0:02:02.63,Default,,0000,0000,0000,,i zwiększenia wrażliwości jelit na kwasy,
Dialogue: 0,0:02:02.63,0:02:05.61,Default,,0000,0000,0000,,przez co częściej dostajesz zgagi.
Dialogue: 0,0:02:05.61,0:02:07.24,Default,,0000,0000,0000,,Przez jelitowy system nerwowy
Dialogue: 0,0:02:07.24,0:02:13.12,Default,,0000,0000,0000,,stres może także zmienić skład \Ni funkcjonowanie bakterii jelitowych,
Dialogue: 0,0:02:13.12,0:02:16.80,Default,,0000,0000,0000,,które wpływają na system pokarmowy \Ni ogólny stan zdrowia.
Dialogue: 0,0:02:16.80,0:02:18.45,Default,,0000,0000,0000,,Skoro mowa trawieniu,
Dialogue: 0,0:02:18.45,0:02:20.69,Default,,0000,0000,0000,,czy chroniczny stres wpływa na wagę?
Dialogue: 0,0:02:20.69,0:02:22.10,Default,,0000,0000,0000,,Tak.
Dialogue: 0,0:02:22.10,0:02:24.26,Default,,0000,0000,0000,,Kortyzol zwiększa łaknienie.
Dialogue: 0,0:02:24.26,0:02:27.27,Default,,0000,0000,0000,,Każe ciału uzupełnić zasoby energii
Dialogue: 0,0:02:27.27,0:02:33.75,Default,,0000,0000,0000,,pokarmami bogatymi w węglowodany,\Njedzeniem na pocieszenie.
Dialogue: 0,0:02:33.75,0:02:35.80,Default,,0000,0000,0000,,Wysoki poziom kortyzolu\Nmoże też spowodować
Dialogue: 0,0:02:35.80,0:02:37.44,Default,,0000,0000,0000,,odkładanie się dodatkowych kalorii
Dialogue: 0,0:02:37.44,0:02:40.88,Default,,0000,0000,0000,,w formie warstwy tłuszczu na brzuchu.
Dialogue: 0,0:02:40.88,0:02:44.12,Default,,0000,0000,0000,,Ten rodzaj tłuszczu nie tylko \Nutrudnia zapięcie guzika w spodniach.
Dialogue: 0,0:02:44.12,0:02:46.86,Default,,0000,0000,0000,,Jest to narząd, \Nktóry aktywnie uwalnia hormony
Dialogue: 0,0:02:46.86,0:02:50.20,Default,,0000,0000,0000,,i substancje chemiczne układu \Nimmunologicznego, zwane cytokinami,
Dialogue: 0,0:02:50.20,0:02:53.97,Default,,0000,0000,0000,,które zwiększają ryzyko \Nrozwoju chorób przewlekłych
Dialogue: 0,0:02:53.97,0:02:56.86,Default,,0000,0000,0000,,takich jak choroby serca \Ni odporność na insulinę.
Dialogue: 0,0:02:56.86,0:03:01.68,Default,,0000,0000,0000,,Hormony stresu mają różnoraki \Nwpływ na komórki immunologiczne.
Dialogue: 0,0:03:01.68,0:03:06.08,Default,,0000,0000,0000,,Początkowo wspomagają \Ngotowość do walki i gojenie,
Dialogue: 0,0:03:06.08,0:03:10.14,Default,,0000,0000,0000,,ale chroniczny stres tłumi funkcje \Nniektórych komórek immunologicznych,
Dialogue: 0,0:03:10.14,0:03:15.07,Default,,0000,0000,0000,,powodując większą podatność \Nna infekcje i spowolnienie gojenia.
Dialogue: 0,0:03:15.07,0:03:17.03,Default,,0000,0000,0000,,Chcesz żyć długo?
Dialogue: 0,0:03:17.03,0:03:19.56,Default,,0000,0000,0000,,Musisz ograniczyć przewlekły stres.
Dialogue: 0,0:03:19.56,0:03:23.74,Default,,0000,0000,0000,,Uważa się, że stres skraca telomery,
Dialogue: 0,0:03:23.74,0:03:28.37,Default,,0000,0000,0000,,zakończenia chromosomów,\Nktóre mierzą wiek komórek.
Dialogue: 0,0:03:28.37,0:03:30.15,Default,,0000,0000,0000,,Telomery to zakończenia chromosomów,
Dialogue: 0,0:03:30.15,0:03:33.60,Default,,0000,0000,0000,,które pozwalają na kopiowanie DNA \Nprzy każdym podziale komórki
Dialogue: 0,0:03:33.60,0:03:36.88,Default,,0000,0000,0000,,bez naruszenia kodu genetycznego komórki.
Dialogue: 0,0:03:36.88,0:03:39.74,Default,,0000,0000,0000,,i skracają się z każdym podziałem komórki.
Dialogue: 0,0:03:39.74,0:03:44.94,Default,,0000,0000,0000,,Gdy telomery są za krótkie, komórka\Nnie może dłużej się dzielić i obumiera.
Dialogue: 0,0:03:44.94,0:03:46.64,Default,,0000,0000,0000,,Na domiar złego chroniczny stres
Dialogue: 0,0:03:46.64,0:03:50.50,Default,,0000,0000,0000,,umie sabotować zdrowie i na inne sposoby,
Dialogue: 0,0:03:50.50,0:03:51.91,Default,,0000,0000,0000,,jak trądzik,
Dialogue: 0,0:03:51.91,0:03:53.09,Default,,0000,0000,0000,,wypadanie włosów,
Dialogue: 0,0:03:53.09,0:03:54.48,Default,,0000,0000,0000,,zaburzenia seksualne,
Dialogue: 0,0:03:54.48,0:03:55.60,Default,,0000,0000,0000,,bóle głowy,
Dialogue: 0,0:03:55.60,0:03:56.75,Default,,0000,0000,0000,,napięcie mięśni,
Dialogue: 0,0:03:56.75,0:03:58.23,Default,,0000,0000,0000,,problemy z koncentracją,
Dialogue: 0,0:03:58.23,0:03:59.36,Default,,0000,0000,0000,,zmęczenie
Dialogue: 0,0:03:59.36,0:04:01.22,Default,,0000,0000,0000,,i drażliwość.
Dialogue: 0,0:04:01.22,0:04:03.82,Default,,0000,0000,0000,,Co to dla nas znaczy?
Dialogue: 0,0:04:03.82,0:04:07.35,Default,,0000,0000,0000,,Życie będzie zawsze \Npełne stresujących sytuacji.
Dialogue: 0,0:04:07.35,0:04:10.66,Default,,0000,0000,0000,,Dla mózgu i ciała ważne jest to,
Dialogue: 0,0:04:10.66,0:04:13.39,Default,,0000,0000,0000,,jak reagujesz na stres.
Dialogue: 0,0:04:13.39,0:04:18.21,Default,,0000,0000,0000,,Jeżeli uznajesz te sytuacje za wyzwania,\Nktóre da się kontrolować i opanować,
Dialogue: 0,0:04:18.21,0:04:21.09,Default,,0000,0000,0000,,a nie za nieprzezwyciężone zagrożenie,
Dialogue: 0,0:04:21.09,0:04:25.88,Default,,0000,0000,0000,,spiszesz się lepiej na krótką metę\Ni zachowasz zdrowie na dłuższą metę.