Wkuwasz na test?
Próbujesz robić za dużo na raz?
Stres to reakcja na coś, co nas przerasta.
Jednak to więcej niż tylko emocje.
Stres jest wrodzoną reakcją fizyczną,
która wędruje po całym organizmie.
Krótkotrwały stres może być korzystny,
ale gdy jest uruchamiany
zbyt często i na długo,
walka lub ucieczka
jako prosta reakcja na stres
nie tylko zmienia mózg,
ale też uszkadza wiele innych organów
i komórek w całym organizmie.
Gruczoł nadnerczy uwalnia hormony stresu
kortyzol, epinefrynę,
zwaną również adrenaliną,
a także noradrenalinę.
Hormony przemieszczają się
w organizmie przez krwiobieg,
więc łatwo trafiają do serca
i naczyń krwionośnych.
Adrenalina sprawia, że serce bije szybciej
i podnosi ciśnienie krwi,
z czasem powodując nadciśnienie.
Kortyzol może też zaburzyć funkcjonowanie
śródbłonka czyli wewnętrznego
nabłonka naczyń krwionośnych,
Naukowcy już wiedzą,
że tak się zaczyna proces miażdżycy,
czyli odkładania się w tętnicach
blaszek cholesterolu.
Wszystkie te zmiany wzmagają
ryzyko ataku serca lub zawału.
Kiedy mózg odczuwa stres,
aktywuje wegetatywny system nerwowy.
Przez system połączeń nerwowych
mózg przekazuje stres
do jelitowego systemu nerwowego.
Poza wywoływaniem kurczów brzucha
połączenie mózgu z jelitami może
zakłócać naturalne i rytmiczne skurcze,
które przesuwają pokarm w jelitach,
prowadząc do nadwrażliwości jelita grubego
i zwiększenia wrażliwości jelit na kwasy,
przez co częściej dostajesz zgagi.
Przez jelitowy system nerwowy
stres może także zmienić skład
i funkcjonowanie bakterii jelitowych,
które wpływają na system pokarmowy
i ogólny stan zdrowia.
Skoro mowa trawieniu,
czy chroniczny stres wpływa na wagę?
Tak.
Kortyzol zwiększa łaknienie.
Każe ciału uzupełnić zasoby energii
pokarmami bogatymi w węglowodany,
jedzeniem na pocieszenie.
Wysoki poziom kortyzolu
może też spowodować
odkładanie się dodatkowych kalorii
w formie warstwy tłuszczu na brzuchu.
Ten rodzaj tłuszczu nie tylko
utrudnia zapięcie guzika w spodniach.
Jest to narząd,
który aktywnie uwalnia hormony
i substancje chemiczne układu
immunologicznego, zwane cytokinami,
które zwiększają ryzyko
rozwoju chorób przewlekłych
takich jak choroby serca
i odporność na insulinę.
Hormony stresu mają różnoraki
wpływ na komórki immunologiczne.
Początkowo wspomagają
gotowość do walki i gojenie,
ale chroniczny stres tłumi funkcje
niektórych komórek immunologicznych,
powodując większą podatność
na infekcje i spowolnienie gojenia.
Chcesz żyć długo?
Musisz ograniczyć przewlekły stres.
Uważa się, że stres skraca telomery,
zakończenia chromosomów,
które mierzą wiek komórek.
Telomery to zakończenia chromosomów,
które pozwalają na kopiowanie DNA
przy każdym podziale komórki
bez naruszenia kodu genetycznego komórki.
i skracają się z każdym podziałem komórki.
Gdy telomery są za krótkie, komórka
nie może dłużej się dzielić i obumiera.
Na domiar złego chroniczny stres
umie sabotować zdrowie i na inne sposoby,
jak trądzik,
wypadanie włosów,
zaburzenia seksualne,
bóle głowy,
napięcie mięśni,
problemy z koncentracją,
zmęczenie
i drażliwość.
Co to dla nas znaczy?
Życie będzie zawsze
pełne stresujących sytuacji.
Dla mózgu i ciała ważne jest to,
jak reagujesz na stres.
Jeżeli uznajesz te sytuacje za wyzwania,
które da się kontrolować i opanować,
a nie za nieprzezwyciężone zagrożenie,
spiszesz się lepiej na krótką metę
i zachowasz zdrowie na dłuższą metę.