[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.38,0:00:11.99,Default,,0000,0000,0000,,W 1881 roku lekarz William Halsted\Nśpieszył z pomocą swojej siostrze Minnie,
Dialogue: 0,0:00:11.99,0:00:14.69,Default,,0000,0000,0000,,która po porodzie doznała krwotoku.
Dialogue: 0,0:00:14.69,0:00:17.50,Default,,0000,0000,0000,,Szybko wkłuł się w swoje ramię,
Dialogue: 0,0:00:17.50,0:00:21.25,Default,,0000,0000,0000,,pobrał krew i przetoczył ją siostrze.
Dialogue: 0,0:00:21.25,0:00:25.10,Default,,0000,0000,0000,,Po kilku minutach niepewności\Npoczuła się lepiej.
Dialogue: 0,0:00:25.10,0:00:27.88,Default,,0000,0000,0000,,Halsted nie wiedział, ile mieli szczęścia.
Dialogue: 0,0:00:27.88,0:00:30.74,Default,,0000,0000,0000,,Jego transfuzja pomogła tylko dlatego,\Nże on i jego siostra
Dialogue: 0,0:00:30.74,0:00:33.08,Default,,0000,0000,0000,,mieli tę samą grupę krwi,
Dialogue: 0,0:00:33.08,0:00:36.96,Default,,0000,0000,0000,,co nie jest pewne \Nnawet wśród bliskich krewnych.
Dialogue: 0,0:00:36.96,0:00:39.89,Default,,0000,0000,0000,,Grupy krwi nie zostały odkryte\Nza życia Halsteda,
Dialogue: 0,0:00:39.89,0:00:43.76,Default,,0000,0000,0000,,chociaż ludzie eksperymentowali \Nz transfuzją przez wieki,
Dialogue: 0,0:00:43.76,0:00:46.16,Default,,0000,0000,0000,,w większości bezskutecznie.
Dialogue: 0,0:00:46.16,0:00:50.37,Default,,0000,0000,0000,,W 1667 roku francuski lekarz \NJean-Baptiste Denis
Dialogue: 0,0:00:50.37,0:00:53.64,Default,,0000,0000,0000,,pierwszy przetestował\Ntę metodę na ludziach.
Dialogue: 0,0:00:53.64,0:00:57.63,Default,,0000,0000,0000,,Denis przetoczył owczą krew \NAntoinemu Mauroy,
Dialogue: 0,0:00:57.63,0:01:00.17,Default,,0000,0000,0000,,który prawdopodobnie cierpiał na psychozę,
Dialogue: 0,0:01:00.17,0:01:02.97,Default,,0000,0000,0000,,w nadziei że zabieg zmniejszy jego objawy.
Dialogue: 0,0:01:02.97,0:01:05.71,Default,,0000,0000,0000,,Po zabiegu Mauroy czuł się dobrze.
Dialogue: 0,0:01:05.71,0:01:08.97,Default,,0000,0000,0000,,Jednak po drugiej transfuzji\Ndostał gorączki,
Dialogue: 0,0:01:08.97,0:01:13.17,Default,,0000,0000,0000,,silnego bólu w dolnej części pleców,\Nintensywnego pieczenia w ramieniu,
Dialogue: 0,0:01:13.17,0:01:17.10,Default,,0000,0000,0000,,a zamiast moczu oddawał\Ngęstą, czarną ciecz.
Dialogue: 0,0:01:17.10,0:01:19.07,Default,,0000,0000,0000,,Mimo że nikt tego wtedy nie wiedział,
Dialogue: 0,0:01:19.07,0:01:24.81,Default,,0000,0000,0000,,były to oznaki niebezpiecznej\Nreakcji układu immunologicznego.
Dialogue: 0,0:01:24.81,0:01:28.17,Default,,0000,0000,0000,,Ta reakcja rozpoczyna się\Nwraz z produkcją białek,
Dialogue: 0,0:01:28.17,0:01:29.50,Default,,0000,0000,0000,,przeciwciał,
Dialogue: 0,0:01:29.50,0:01:33.18,Default,,0000,0000,0000,,które odróżniają własne komórki od obcych.
Dialogue: 0,0:01:33.18,0:01:37.60,Default,,0000,0000,0000,,Rozpoznają obce białka, antygeny,
Dialogue: 0,0:01:37.60,0:01:40.48,Default,,0000,0000,0000,,wbudowane w błonę komórkową intruza.
Dialogue: 0,0:01:40.48,0:01:42.80,Default,,0000,0000,0000,,Przeciwciała przyłączają się do antygenów,
Dialogue: 0,0:01:42.80,0:01:47.45,Default,,0000,0000,0000,,dając sygnał innym komórkom,\Nżeby zaatakować i zniszczyć obce komórki.
Dialogue: 0,0:01:47.45,0:01:50.95,Default,,0000,0000,0000,,Zniszczone komórki są usuwane\Nz organizmu z moczem.
Dialogue: 0,0:01:50.95,0:01:54.32,Default,,0000,0000,0000,,W ekstremalnych przypadkach\Nduża liczba zniszczonych komórek
Dialogue: 0,0:01:54.32,0:01:58.31,Default,,0000,0000,0000,,tworzy skrzepy blokujące przepływ krwi\Ndo organów życiowych,
Dialogue: 0,0:01:58.31,0:02:02.95,Default,,0000,0000,0000,,powodując niewydolność nerek\Ni innych organów.
Dialogue: 0,0:02:02.95,0:02:06.42,Default,,0000,0000,0000,,Na szczęście pacjent Denisa\Nprzeżył transfuzję.
Dialogue: 0,0:02:06.42,0:02:10.22,Default,,0000,0000,0000,,Jednak gdy inne transfuzje międzygatunkowe\Nokazały się śmiertelne,
Dialogue: 0,0:02:10.22,0:02:13.13,Default,,0000,0000,0000,,zakazano tej procedury w Europie
Dialogue: 0,0:02:13.13,0:02:16.13,Default,,0000,0000,0000,,na kilkaset lat.
Dialogue: 0,0:02:16.27,0:02:21.07,Default,,0000,0000,0000,,Dopiero w 1901 roku\Naustriacki lekarz Karl Landsteiner
Dialogue: 0,0:02:21.07,0:02:22.77,Default,,0000,0000,0000,,odkrył grupy krwi.
Dialogue: 0,0:02:22.77,0:02:27.79,Default,,0000,0000,0000,,Był to kluczowy krok do powodzenia\Ntransfuzji międzyludzkich.
Dialogue: 0,0:02:27.79,0:02:32.46,Default,,0000,0000,0000,,Zaobserwował, że po wymieszaniu\Nróżnych grup tworzą się skrzepy.
Dialogue: 0,0:02:32.46,0:02:36.54,Default,,0000,0000,0000,,Dzieje się tak, gdy przeciwciała\Nłączą się z komórkami o innych antygenach,
Dialogue: 0,0:02:36.54,0:02:38.97,Default,,0000,0000,0000,,powodując zlepianie się komórek krwi.
Dialogue: 0,0:02:38.97,0:02:43.28,Default,,0000,0000,0000,,Gdy komórki dawcy mają\Ntę samą grupę co komórki biorcy,
Dialogue: 0,0:02:43.28,0:02:48.13,Default,,0000,0000,0000,,komórki dawcy nie będą uznane za obce\Ni nie utworzą skrzepów.
Dialogue: 0,0:02:48.36,0:02:49.71,Default,,0000,0000,0000,,Do 1907 roku
Dialogue: 0,0:02:49.71,0:02:54.48,Default,,0000,0000,0000,,lekarze mieszali niewielkie ilości krwi\Nprzed wykonaniem transfuzji.
Dialogue: 0,0:02:54.48,0:02:56.100,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli nie utworzyły się skrzepy,\Ngrupy były jednakowe.
Dialogue: 0,0:02:56.100,0:02:59.73,Default,,0000,0000,0000,,Pozwoliło to ocalić\Ntysiące istnień ludzkich
Dialogue: 0,0:02:59.73,0:03:03.53,Default,,0000,0000,0000,,i stworzyć podwaliny\Nwspółczesnych transfuzji.
Dialogue: 0,0:03:03.53,0:03:07.37,Default,,0000,0000,0000,,Aż do tego momentu wszystkie transfuzje\Nodbywały się w czasie rzeczywistym,
Dialogue: 0,0:03:07.37,0:03:10.19,Default,,0000,0000,0000,,bezpośrednio między pacjentami.
Dialogue: 0,0:03:10.19,0:03:13.43,Default,,0000,0000,0000,,Ponieważ krew krzepnie prawie natychmiast
Dialogue: 0,0:03:13.43,0:03:15.59,Default,,0000,0000,0000,,w kontakcie z powietrzem,
Dialogue: 0,0:03:15.59,0:03:20.39,Default,,0000,0000,0000,,jako mechanizm zapobiegający\Nutracie krwi w wyniku urazu.
Dialogue: 0,0:03:20.39,0:03:25.08,Default,,0000,0000,0000,,W 1914 roku badacze odkryli,\Nże cytrynian sodu
Dialogue: 0,0:03:25.08,0:03:31.09,Default,,0000,0000,0000,,zatrzymuje proces krzepnięcia,\Nusuwając wapń niezbędny do tego procesu.
Dialogue: 0,0:03:31.09,0:03:34.53,Default,,0000,0000,0000,,Krew z cytrynianem mogła być\Nprzechowywana na później.
Dialogue: 0,0:03:34.53,0:03:39.48,Default,,0000,0000,0000,,Był to pierwszy krok umożliwiający\Ntransfuzje na większą skalę.
Dialogue: 0,0:03:39.48,0:03:46.47,Default,,0000,0000,0000,,W 1916 para amerykańskich badaczy odkryła\Nefektywniejszy środek przeciwzakrzepowy,
Dialogue: 0,0:03:46.47,0:03:51.79,Default,,0000,0000,0000,,heparynę, która deaktywuje enzymy\Nodpowiedzialne za krzepnięcie.
Dialogue: 0,0:03:51.79,0:03:54.33,Default,,0000,0000,0000,,Heparyna jest używana po dziś dzień.
Dialogue: 0,0:03:54.33,0:03:55.42,Default,,0000,0000,0000,,W tym samym czasie
Dialogue: 0,0:03:55.42,0:03:59.34,Default,,0000,0000,0000,,amerykańscy i brytyjscy badacze\Nstworzyli przenośne maszyny
Dialogue: 0,0:03:59.34,0:04:04.58,Default,,0000,0000,0000,,umożliwiające transport krwi\Nna pola walk pierwszej wojny światowej.
Dialogue: 0,0:04:04.58,0:04:07.03,Default,,0000,0000,0000,,Dzięki odkrytej heparynie
Dialogue: 0,0:04:07.03,0:04:10.82,Default,,0000,0000,0000,,medycy bezpiecznie przechowywali\Ni konserwowali krew,
Dialogue: 0,0:04:10.82,0:04:15.82,Default,,0000,0000,0000,,dostarczając ją bezpośrednio\Ndo rannych żołnierzy na polu walki.
Dialogue: 0,0:04:15.82,0:04:20.52,Default,,0000,0000,0000,,Po wojnie ten prosty pojemnik\Nstał się inspiracją
Dialogue: 0,0:04:20.52,0:04:25.44,Default,,0000,0000,0000,,dla współczesnych banków krwi\Nzakładanych w szpitalach na całym świecie.