0:00:01.000,0:00:03.000
4 năm trước tôi cũng đứng nói ở đây

0:00:03.000,0:00:05.000
tôi nhớ thời đó,

0:00:05.000,0:00:08.000
người ta không đăng mấy bài nói lên mạng

0:00:08.000,0:00:12.000
mà bỏ vô hộp rồi tặng cho TEDsters

0:00:12.000,0:00:14.000
một bộ mấy đĩa DVD,

0:00:14.000,0:00:17.000
để họ mang về, chưng lên kệ cho bụi đóng 4 năm trời

0:00:17.000,0:00:19.000
(Cười)

0:00:19.000,0:00:21.000
Và Chris đã gọi cho tôi

0:00:21.000,0:00:23.000
một tuần sau buổi nói chuyện đó

0:00:23.000,0:00:25.000
nói rằng, "Tụi tôi sẽ đăng mấy bài nói lên mạng.

0:00:25.000,0:00:28.000
Tôi đăng bài của anh được chứ?" Và tôi đáp rằng "Được thôi"

0:00:28.000,0:00:30.000
Và 4 năm sau

0:00:30.000,0:00:32.000
đã có 4.000 người xem..

0:00:32.000,0:00:35.000
À, thực ra thì đã có 4.000 lượt tải

0:00:35.000,0:00:38.000
Nên tôi nghĩ có thể đem số đó nhân lên cho 20 lần hay đại loại vậy

0:00:38.000,0:00:40.000
để ước lượng số người đã xem bài nói đó.

0:00:40.000,0:00:44.000
Và theo lời Chris, thì dân tình đang khao khát

0:00:44.000,0:00:46.000
được xem những clip về tôi

0:00:46.000,0:00:49.000
(Cười)

0:00:49.000,0:00:52.000
(Vỗ tay)

0:00:54.000,0:00:55.000
...quý vị có thấy vậy không?

0:00:55.000,0:00:58.000
(Cười)

0:01:00.000,0:01:03.000
Vậy nên sự kiện này đã được chuẩn bị hết sức kĩ lưỡng

0:01:03.000,0:01:07.000
để tôi quay thêm một clip nữa cho thoả lòng quý vị.

0:01:07.000,0:01:08.000
(Cười)

0:01:10.000,0:01:12.000
Al Gore cũng đã thuyết trình

0:01:12.000,0:01:15.000
tại hội nghị của TED 4 năm về trước

0:01:15.000,0:01:17.000
về khủng hoảng khí hậu

0:01:17.000,0:01:19.000
Tôi đã nhắc đến chuyện đó

0:01:19.000,0:01:21.000
ở cuối buổi nói chuyện lần trước.

0:01:21.000,0:01:23.000
Tôi sẽ tiếp tục từ phần đó

0:01:23.000,0:01:26.000
vì tôi chỉ có 18 phút

0:01:26.000,0:01:28.000
Vậy nên, như tôi vừa nói...

0:01:28.000,0:01:33.000
(Cười)

0:01:36.000,0:01:38.000
Ông ấy nói đúng

0:01:38.000,0:01:41.000
Rõ ràng là có một cuộc khủng hoảng khí hậu

0:01:41.000,0:01:44.000
Nếu ai đó không tin, thì họ nên ra ngoài nhiều hơn

0:01:44.000,0:01:47.000
(Cười)

0:01:47.000,0:01:50.000
Nhưng tôi tin còn có một cuộc khủng hoảng nữa

0:01:51.000,0:01:53.000
cũng khắc nghiệt như vậy

0:01:53.000,0:01:56.000
và có cùng nguồn gốc,

0:01:56.000,0:01:59.000
và cả hai đều cấp thiết như nhau.

0:01:59.000,0:02:01.000
Và ý tôi là

0:02:01.000,0:02:03.000
bạn có thể nói "Ê, đủ rồi.

0:02:03.000,0:02:05.000
1 cuộc khủng hoảng chưa đủ sao;

0:02:05.000,0:02:08.000
ai lại cần thêm cái thứ hai nữa chớ."

0:02:08.000,0:02:10.000
Nhưng đây không phải là về tài nguyên thiên nhiên

0:02:10.000,0:02:13.000
mặc dù tôi tin là vậy

0:02:13.000,0:02:15.000
mà là về nguồn nhân lực

0:02:15.000,0:02:17.000
Tôi tin rằng, về cơ bản

0:02:17.000,0:02:19.000
cũng giống như mọi người đề cập vài ngày qua

0:02:19.000,0:02:22.000
rằng chúng ta đã sử dụng rất tệ

0:02:22.000,0:02:25.000
khả năng của mình.

0:02:25.000,0:02:27.000
Có rất nhiều người trải qua cuộc đời mình

0:02:27.000,0:02:30.000
mà không thực sự nhận ra được mình có tài cán gì,

0:02:30.000,0:02:32.000
hay thậm chí chẳng biết đến nó nữa

0:02:32.000,0:02:34.000
Tôi đã gặp rất nhiều những người

0:02:34.000,0:02:37.000
nghĩ rằng mình chẳng có tài năng gì.

0:02:38.000,0:02:41.000
Thật ra, giờ đây tôi chia thế giới thành 2 loại người

0:02:41.000,0:02:44.000
Jeremy Bentham, một triết gia theo thuyết vị lợi,

0:02:44.000,0:02:46.000
nói rằng:

0:02:46.000,0:02:48.000
"Trên thế giới này có hai loại người,

0:02:48.000,0:02:50.000
những người chia thế giới ra làm hai loại

0:02:50.000,0:02:52.000
và những kẻ không làm điều đó."

0:02:52.000,0:02:55.000
(Cười)

0:02:57.000,0:02:59.000
Tôi thì có.

0:02:59.000,0:03:01.000
(Cười)

0:03:04.000,0:03:06.000
Tôi đã gặp rất nhiều những người

0:03:06.000,0:03:09.000
không thích những việc mình làm

0:03:09.000,0:03:11.000
Họ chỉ sống

0:03:11.000,0:03:13.000
cho qua ngày đoạn tháng

0:03:13.000,0:03:15.000
Họ chẳng thích thú gì với những việc mình làm

0:03:15.000,0:03:18.000
Họ chịu đựng, thay vì tận hưởng nó

0:03:18.000,0:03:21.000
và chờ đến kì nghỉ cuối tuần.

0:03:21.000,0:03:23.000
Nhưng tôi cũng đã gặp những người

0:03:23.000,0:03:25.000
say mê với công việc mình làm

0:03:25.000,0:03:27.000
và không thể tưởng tượng liệu họ có thể làm việc gì khác.

0:03:27.000,0:03:30.000
Nếu bạn bảo: "Cậu thôi việc này đi," thì hẳn họ sẽ bối rối lắm.

0:03:30.000,0:03:33.000
vì đó không đơn thuần là công việc thôi, mà là chính bản thân họ.

0:03:33.000,0:03:35.000
"Nhưng nó là là bản thân tớ, cậu biết mà.

0:03:35.000,0:03:37.000
sẽ điên lắm nếu tớ bỏ việc này, vì

0:03:37.000,0:03:39.000
nó nói lên mọi thứ trong tớ."

0:03:39.000,0:03:42.000
Nhưng những người như vậy hơi ít.

0:03:42.000,0:03:44.000
Tôi nghĩ

0:03:44.000,0:03:46.000
họ thực sự là thiểu số

0:03:46.000,0:03:48.000
Và tôi nghĩ có nhiều

0:03:48.000,0:03:50.000
khả năng để giải thích cho việc này

0:03:50.000,0:03:52.000
Nổi bật trong số đó

0:03:52.000,0:03:54.000
là giáo dục,

0:03:54.000,0:03:56.000
vì giáo dục, theo một cách nào đó,

0:03:56.000,0:03:58.000
đã đẩy rất nhiều người

0:03:58.000,0:04:00.000
ra xa tài năng thật sự của họ.

0:04:00.000,0:04:03.000
Và tài nguyên con người cũng giống như tài nguyên thiên nhiên;

0:04:03.000,0:04:05.000
chúng được vùi sâu bên trong

0:04:05.000,0:04:07.000
Bạn phải cất công tìm kiếm.

0:04:07.000,0:04:09.000
chứ chúng không nằm trên bề mặt.

0:04:09.000,0:04:12.000
Bạn phải tạo ra tình huống để chúng có thể bộc lộ.

0:04:12.000,0:04:14.000
Và có thể bạn đang nghĩ rằng

0:04:14.000,0:04:16.000
giáo dục sẽ tạo ra những tình huống đó

0:04:16.000,0:04:18.000
Nhưng thường thì không.

0:04:18.000,0:04:20.000
Hầu hết mọi nền giáo dục trên thế giới

0:04:20.000,0:04:22.000
đang được cải cách.

0:04:22.000,0:04:24.000
Nhưng vậy vẫn chưa đủ.

0:04:24.000,0:04:26.000
Cải cách chẳng còn tác dụng gì nữa,

0:04:26.000,0:04:29.000
vì thực ra nó chỉ chắp vá thêm cho một món đồ đã vỡ

0:04:29.000,0:04:31.000
Cái chúng ta cần --

0:04:31.000,0:04:33.000
và khái niệm được nhắc tới trong suốt mấy buổi hội thảo gần đây --

0:04:33.000,0:04:35.000
không phải là Cách tân

0:04:35.000,0:04:38.000
mà là một cuộc Cách mạng trong giáo dục.

0:04:38.000,0:04:40.000
Giáo dục phải được nhào nặn

0:04:40.000,0:04:42.000
thành một thứ gì khác.

0:04:42.000,0:04:47.000
(Vỗ tay)

0:04:48.000,0:04:50.000
Một trong những thách thức

0:04:50.000,0:04:52.000
là làm sao để đổi mới một cách cơ bản

0:04:52.000,0:04:54.000
nền giáo dục.

0:04:54.000,0:04:56.000
Đổi mới là rất khó

0:04:56.000,0:04:58.000
vì nó có nghĩa là làm một việc gì đó

0:04:58.000,0:05:00.000
mà mọi công đoạn của nó đều không thể được thực hiện theo một cách dễ dàng

0:05:00.000,0:05:03.000
Nó có nghĩa là chúng ta phải thách thức những gì được cho là hiển nhiên

0:05:03.000,0:05:06.000
những thứ chúng ta nghĩ là rõ ràng.

0:05:06.000,0:05:08.000
Vấn đề lớn nhất của việc cải cách

0:05:08.000,0:05:10.000
hay biến đổi

0:05:10.000,0:05:12.000
là phá bỏ những lề thói thông thường

0:05:12.000,0:05:14.000
những thứ mà người ta nghĩ rằng..

0:05:14.000,0:05:16.000
"Nó là vậy đó, làm sao làm khác đi được"

0:05:16.000,0:05:19.000
Gần đây tôi tình cờ chộp được một câu nói của Abraham Lincoln,

0:05:19.000,0:05:22.000
người mà tôi nghĩ là các bạn sẽ rất thích thú được diện kiến vào lúc này

0:05:22.000,0:05:24.000
(Cười)

0:05:24.000,0:05:27.000
Ông ta nói câu này vào tháng 12 năm 1862

0:05:27.000,0:05:30.000
vào kì họp thường niên thứ hai của Quốc hội.

0:05:31.000,0:05:34.000
Phải nói trước là tôi chẳng biết chuyện gì xảy ra vào lúc đó.

0:05:36.000,0:05:38.000
Ở Anh, chúng ta không dạy lịch sử Mĩ.

0:05:38.000,0:05:40.000
(Cười)

0:05:40.000,0:05:43.000
Chúng ta đàn áp nó. Đó là chính sách.

0:05:43.000,0:05:45.000
(Cười)

0:05:46.000,0:05:48.000
Vậy nên có lẽ có gì đó hay ho đã xảy ra vào tháng 12 năm 1862,

0:05:48.000,0:05:50.000
chắc vị nào người Mĩ ngồi đây

0:05:50.000,0:05:52.000
sẽ biết.

0:05:53.000,0:05:55.000
Ông ấy nói thế này:

0:05:55.000,0:05:57.000
Những lề thói

0:05:57.000,0:05:59.000
của quá khứ bình lặng

0:05:59.000,0:06:02.000
không còn phù hợp với hiện tại đầy sóng gió.

0:06:02.000,0:06:04.000
Thời cơ

0:06:04.000,0:06:06.000
đang chồng chất cùng với khó khăn

0:06:06.000,0:06:09.000
và chúng ta phải vươn lên cùng với thời cơ."

0:06:09.000,0:06:11.000
Tôi thích chỗ này.

0:06:11.000,0:06:14.000
Không phải "vươn tới" mà là "vươn lên cùng"

0:06:15.000,0:06:17.000
Trong tình hình mới,

0:06:17.000,0:06:20.000
chúng ta phải nghĩ theo cách mới

0:06:20.000,0:06:23.000
và làm theo cách mới.

0:06:23.000,0:06:26.000
Chúng ta phải giải phóng bản thân mình

0:06:26.000,0:06:29.000
và nhờ đó chúng ta sẽ cứu được tổ quốc."

0:06:29.000,0:06:31.000
Tôi thích từ đó, "giải phóng."

0:06:31.000,0:06:33.000
Quí vị có biết nó nghĩa là gì không?

0:06:33.000,0:06:36.000
Chúng ta bị trói buộc bởi những ý tưởng

0:06:36.000,0:06:38.000
được coi là hiển nhiên,

0:06:38.000,0:06:40.000
là trật tự tự nhiên, là cách mà sự việc sẽ xảy ra.

0:06:40.000,0:06:42.000
Và nhiều trong số những ý nghĩ đó

0:06:42.000,0:06:45.000
đã được hình thành, không phải cho thời đại này,

0:06:45.000,0:06:48.000
mà cho những hoàn cảnh của những thế kỉ trước.

0:06:48.000,0:06:50.000
Nhưng bộ óc chúng ta vẫn bị chúng thôi miên.

0:06:50.000,0:06:53.000
và chúng ta phải giải phóng mình khỏi những ý nghĩ đó.

0:06:53.000,0:06:56.000
Nói thì dễ rồi.

0:06:56.000,0:06:59.000
Nhưng rất khó để biết được chúng ta đã cho những gì là hiển nhiên.

0:06:59.000,0:07:02.000
Bởi vì bạn đã coi nó là điều hiển nhiên.

0:07:02.000,0:07:05.000
Vậy để tôi kiểm tra thử một vài chuyện ta cho là hiển nhiên.

0:07:05.000,0:07:08.000
Quí vị nào ngồi đây đã qua 25 tuổi?

0:07:08.000,0:07:10.000
Tôi không nghĩ quí vị chấp nhận đó là điều hiển nhiên.

0:07:10.000,0:07:12.000
Đừng tự ép mình vậy chứ.

0:07:12.000,0:07:15.000
Vậy những ai ngồi đây chưa đến 25 tuổi?

0:07:15.000,0:07:18.000
Tốt. Vậy, những vị trên 25 tuổi,

0:07:18.000,0:07:21.000
vui lòng giơ tay nên nếu bạn có đeo đồng hồ.

0:07:21.000,0:07:24.000
Hơi bị nhiều nhỉ?

0:07:24.000,0:07:27.000
Hãy thử hỏi tương tự với một căn phòng toàn thanh niên xem.

0:07:27.000,0:07:29.000
Lũ trẻ không đeo đồng hồ.

0:07:29.000,0:07:31.000
Không phải vì chúng không thể hay không được phép,

0:07:31.000,0:07:33.000
và là vì chúng không thích.

0:07:33.000,0:07:35.000
Nguyên nhân là do, chúng ta, những ai trên 25 tuổi

0:07:35.000,0:07:38.000
đã lớn lên trong một thời đại tiền-số-hoá.

0:07:38.000,0:07:40.000
Vậy nên nếu ai đó muốn biết thời gian,

0:07:40.000,0:07:42.000
anh ta phải đeo một thứ gì đó hiển thị thời gian.

0:07:42.000,0:07:45.000
Lũ trẻ ngày nay sống trong một xã hội số hoá,

0:07:45.000,0:07:47.000
và với chúng, thời gian có ở mọi nơi.

0:07:47.000,0:07:49.000
Chẳng có lí do gì để đeo đồng hồ cả.

0:07:49.000,0:07:51.000
Và nhân tiện, quý vị cũng cũng đâu phải đeo đồng hồ nữa;

0:07:51.000,0:07:54.000
nhưng chẳng qua nó đã là một thói quen, và chúng ta vẫn cứ tiếp tục đeo nó.

0:07:54.000,0:07:57.000
Đứa con gái 20 tuổi của tôi, Kate, chẳng bao giờ đeo đồng hồ.

0:07:57.000,0:07:59.000
Nó không tìm ra lí do nào để làm vậy.

0:07:59.000,0:08:02.000
Kate nói, "Nó chỉ có 1 chức năng thôi à."

0:08:02.000,0:08:07.000
(Cười)

0:08:07.000,0:08:10.000
"..chẳng đâu vào đâu cả"

0:08:10.000,0:08:12.000
tôi nói, "Đâu có, nó còn coi được ngày tháng mà."

0:08:12.000,0:08:16.000
(Cười)

0:08:17.000,0:08:20.000
"Nó cũng có nhiều chức năng chớ bộ."

0:08:20.000,0:08:23.000
Trong giáo dục, có những thứ trói buộc suy nghĩ chúng ta.

0:08:23.000,0:08:25.000
Để tôi cho một ví dụ.

0:08:25.000,0:08:28.000
Tư tưởng về sự tuyến tính,

0:08:28.000,0:08:31.000
bạn bắt đầu ở đây, đi theo một con đường,

0:08:31.000,0:08:33.000
và nếu mọi chuyện suôn sẽ, bạn sẽ kết thúc,

0:08:33.000,0:08:35.000
cứ thế cho đến hết cuộc đời.

0:08:37.000,0:08:39.000
Mọi người ở TED đều đã ẩn dụ,

0:08:39.000,0:08:42.000
hay đôi khi nói toạc ra, một chân lí,

0:08:42.000,0:08:45.000
rằng cuộc sống không mang tính tuyến tính, mà có tính hữu cơ.

0:08:45.000,0:08:47.000
Chúng ta tạo ra cuộc sống này một cách cộng sinh

0:08:47.000,0:08:49.000
khi ta khám phá những khả năng của mình

0:08:49.000,0:08:52.000
và ngược lại chúng cũng giúp ta tạo ra những điều kiện.

0:08:52.000,0:08:54.000
Nhưng chúng ta đã quá lệ thuộc vào

0:08:54.000,0:08:56.000
kiểu suy nghĩ tuyến tính này.

0:08:56.000,0:08:58.000
Có lẽ mục tiêu cao nhất của giáo dục

0:08:58.000,0:09:00.000
là làm sao để vào được đại học.

0:09:00.000,0:09:03.000
Hình như chúng ta yêu thích việc đẩy lũ trẻ vào đại học,

0:09:03.000,0:09:05.000
một vài trường nổi tiếng,

0:09:05.000,0:09:07.000
Tôi không nói là không nên học đại học, nhưng không phải ai cũng cần vào đó

0:09:07.000,0:09:09.000
và không phải ai cũng cần vào đó ngay bây giờ

0:09:09.000,0:09:11.000
Có thể là sau này, chứ không phải ngay bây giờ.

0:09:11.000,0:09:13.000
Có một lần tôi đến San Francisco

0:09:13.000,0:09:15.000
để kí tặng sách.

0:09:15.000,0:09:17.000
Có một anh chàng đến mua sách, khoảng 30 tuổi.

0:09:17.000,0:09:19.000
Tôi hỏi, "Anh làm nghề gì?"

0:09:19.000,0:09:22.000
Anh ta trả lời, "Tôi là lính cứu hoả."

0:09:22.000,0:09:24.000
Tôi lại hỏi, "Anh làm được bao lâu rồi?"

0:09:24.000,0:09:26.000
Anh ta đáp, "Mọi lúc, tôi lúc nào cũng là lính cứu hoả."

0:09:26.000,0:09:28.000
Tôi hỏi, "Vậy anh quyết định từ khi nào?"

0:09:28.000,0:09:31.000
"Từ bé cơ, thực ra nó cũng hơi rắc rối lúc tôi còn đi học,

0:09:31.000,0:09:34.000
vì ở trường, ai cũng muốn làm lính cứu hoả cả."

0:09:34.000,0:09:37.000
Anh ta nói, "Nhưng tôi thực sự muốn làm một lính cứu hoả."

0:09:37.000,0:09:40.000
Anh ta nói tiếp, "Khi tôi học 12,

0:09:40.000,0:09:43.000
mấy giáo viên không coi trọng nghề đó.

0:09:43.000,0:09:45.000
Trong đó có một ông thầy.

0:09:45.000,0:09:47.000
Ông ta nói tôi đang phí phạm cuộc đời mình

0:09:47.000,0:09:49.000
nếu tôi làm vậy,

0:09:49.000,0:09:52.000
rằng tôi phải vào đại học, và trở thành một người chuyên nghiệp,

0:09:52.000,0:09:54.000
rằng tôi có nhiều tiềm năng,

0:09:54.000,0:09:56.000
rằng tôi đang phí phạm tài năng của mình."

0:09:56.000,0:09:58.000
Anh ta nói, "Thật xấu hổ

0:09:58.000,0:10:00.000
khi ông ấy nói vậy trước cả lớp, và tôi đã rất bực mình.

0:10:00.000,0:10:02.000
Nhưng đó là việc tôi muốn làm, và ngay khi tốt nghiệp,

0:10:02.000,0:10:05.000
tôi nộp đơn vào sở cứu hoả và được nhận.

0:10:05.000,0:10:07.000
Anh ấy nói, "Tôi cũng vừa nghĩ đến ông ta,

0:10:07.000,0:10:10.000
ngay vài phút trước, khi nghe ông thuyết trình,"

0:10:10.000,0:10:12.000
"vì 6 tháng trước,

0:10:12.000,0:10:14.000
tôi đã cứu mạng lão,"

0:10:14.000,0:10:16.000
(Cười)

0:10:16.000,0:10:18.000
"trong một tai nạn xe hơi,

0:10:18.000,0:10:21.000
tôi kéo ông ấy ra, hô hấp nhân tạo,

0:10:21.000,0:10:24.000
tiện thể, tôi cũng cứu luôn vợ ông ta."

0:10:24.000,0:10:26.000
"Có lẽ bây giờ ông ấy sẽ nghĩ khác về tôi."

0:10:26.000,0:10:28.000
(Cười)

0:10:28.000,0:10:33.000
(Vỗ tay)

0:10:34.000,0:10:36.000
Theo tôi,

0:10:36.000,0:10:38.000
xã hội loài người phụ thuộc vào

0:10:38.000,0:10:40.000
rất nhiều tài năng khác nhau

0:10:40.000,0:10:43.000
chứ không phải khái niệm về một khả năng đơn thuần nào đó.

0:10:43.000,0:10:45.000
Và tâm điểm của thử thách này

0:10:45.000,0:10:47.000
(Vỗ tay)

0:10:47.000,0:10:49.000
Tâm điểm của thử thách này

0:10:49.000,0:10:51.000
chính là xây dựng lại cách nhìn của chúng ta về khả năng

0:10:51.000,0:10:53.000
và sự hiểu biết.

0:10:53.000,0:10:55.000
Vấn đề chính là lối suy nghĩ tuyến tính.

0:10:55.000,0:10:57.000
Khi tôi đến Los Angeles

0:10:57.000,0:10:59.000
9 năm trước

0:10:59.000,0:11:02.000
tôi đọc được một câu..

0:11:02.000,0:11:04.000
có vẻ rất hay,

0:11:04.000,0:11:07.000
"Đại học bắt đầu từ mẫu giáo."

0:11:09.000,0:11:11.000
Làm gì có!

0:11:11.000,0:11:14.000
(Cười)

0:11:14.000,0:11:16.000
Giỡn hả?

0:11:16.000,0:11:19.000
Nếu có thời gian, tôi sẽ nói chuyện này, nhưng tiếc là không.

0:11:19.000,0:11:21.000
(Cười)

0:11:21.000,0:11:23.000
Mẫu giáo bắt đầu từ mẫu giáo.

0:11:23.000,0:11:25.000
(Cười)

0:11:25.000,0:11:27.000
Một người bạn của tôi từng nói,

0:11:27.000,0:11:30.000
"Một đứa trẻ 3 tuổi không phải là một nửa của một đứa trẻ 6 tuổi."

0:11:30.000,0:11:32.000
(Cười)

0:11:32.000,0:11:37.000
(Vỗ tay)

0:11:37.000,0:11:39.000
Chúng mới có 3 tuổi

0:11:39.000,0:11:41.000
Nhưng như ta đã nghe nói ở phiên họp trước,

0:11:41.000,0:11:44.000
bây giờ chúng phải cạnh tranh để vào được mẫu giáo,

0:11:44.000,0:11:46.000
để vào được một trường ngon lành,

0:11:46.000,0:11:49.000
rằng người ta phải phỏng vấn để được đi học, khi mới có 3 tuổi.

0:11:51.000,0:11:53.000
Lũ trẻ ngồi trước hội đồng giám khảo,

0:11:53.000,0:11:55.000
cầm đơn trên tay,

0:11:55.000,0:11:58.000
(Cười)

0:11:58.000,0:12:00.000
người ta lật lật vài trang rồi hỏi, "Có vậy thôi hả?"

0:12:00.000,0:12:02.000
(Cười)

0:12:02.000,0:12:05.000
(Vỗ tay)

0:12:05.000,0:12:08.000
"Mày sống được 36 tháng rồi, mà chưa làm được gì hả?"

0:12:08.000,0:12:15.000
(Cười)

0:12:15.000,0:12:18.000
"Đồ vô tích sự."

0:12:18.000,0:12:21.000
"36 tháng trời chỉ biết bú mẹ!"

0:12:21.000,0:12:24.000
(Cười)

0:12:26.000,0:12:29.000
Đúng là quá đáng, nhưng nó vẫn có sự thu hút.

0:12:29.000,0:12:31.000
Một vấn đề lớn nữa là sự phù hợp

0:12:31.000,0:12:33.000
Chúng ta xây dựng nền giáo dục của mình

0:12:33.000,0:12:35.000
dựa trên mô hình thức ăn nhanh.

0:12:35.000,0:12:38.000
Vấn đề này Jamie Oliver đã nói mấy hôm trước.

0:12:38.000,0:12:40.000
Có 2 mô hình đảm bảo chất lượng trong cung cấp thức ăn cho các hội nghị.

0:12:40.000,0:12:42.000
Một loại là "Thức ăn nhanh",

0:12:42.000,0:12:44.000
mọi thứ đều được chuẩn hoá.

0:12:44.000,0:12:46.000
Còn loại kia giống như chuỗi nhà hàng Zagat và Michelin,

0:12:46.000,0:12:48.000
mọi thứ không được chuẩn hoá,

0:12:48.000,0:12:50.000
mà được tuỳ biến theo những yếu tố bản địa.

0:12:50.000,0:12:53.000
Chúng ta đã bán rẻ mình cho mô hình "Giáo dục nhanh" này

0:12:53.000,0:12:56.000
Và đang vắt kiệt tinh thần và năng lượng của chính mình

0:12:56.000,0:12:59.000
cũng giống như thức ăn nhanh phá hoại cơ thể chúng ta.

0:12:59.000,0:13:04.000
(Vỗ tay)

0:13:05.000,0:13:07.000
Tôi nghĩ chúng ta phải nhận ra một số điều ở đây.

0:13:07.000,0:13:10.000
Một là, tài năng của con người cực kì đa dạng.

0:13:10.000,0:13:12.000
Con người có những năng khiếu hoàn toàn khác nhau.

0:13:12.000,0:13:14.000
Gần đây tôi nhớ ra là

0:13:14.000,0:13:16.000
hồi nhỏ tôi được cho một cây guitar

0:13:16.000,0:13:19.000
cũng cùng thời khi Eric Clapton có cây đàn đầu tiên.

0:13:20.000,0:13:23.000
Hình như mọi chuyện khá suông sẻ với Eric

0:13:23.000,0:13:25.000
(Cười)

0:13:25.000,0:13:27.000
tôi chả có khiếu đàn hát.

0:13:27.000,0:13:30.000
Tôi không tài nào làm thứ đó hoạt động được

0:13:30.000,0:13:32.000
bất kể là tôi cố gắng thế nào.

0:13:32.000,0:13:34.000
Nó cứ trơ ra.

0:13:37.000,0:13:39.000
Nhưng vấn đề không chỉ có vậy.

0:13:39.000,0:13:41.000
Vấn đề là ở đam mê.

0:13:41.000,0:13:43.000
Người ta thường giỏi về những thứ họ không thực sự chú tâm đến.

0:13:43.000,0:13:45.000
Chính đam mê,

0:13:45.000,0:13:48.000
là thứ kích thích tinh thần và năng lượng của chúng ta.

0:13:48.000,0:13:51.000
Nếu bạn làm việc mình thích, việc bạn thành thạo,

0:13:51.000,0:13:54.000
thì thời gian sẽ đi theo một hướng hoàn toàn khác.

0:13:54.000,0:13:57.000
Vợ tôi vừa viết xong một cuốn tiểu thuyết,

0:13:57.000,0:13:59.000
tôi nghĩ nó khá hay,

0:13:59.000,0:14:02.000
nhưng bà ấy biến đi hàng giờ liền

0:14:02.000,0:14:04.000
Nếu bạn làm việc mình yêu thích

0:14:04.000,0:14:07.000
một giờ trôi nhanh như 5 phút vậy

0:14:07.000,0:14:09.000
Nếu bạn làm những việc không đồng nhịp với tâm hồn mình,

0:14:09.000,0:14:11.000
5 phút trôi qua cứ như một giờ vậy.

0:14:11.000,0:14:14.000
Và lí do nhiều người đang chán bỏ giáo dục

0:14:14.000,0:14:16.000
là vì nó không nuôi dưỡng tâm hồn họ,

0:14:16.000,0:14:19.000
nó không nuôi dưỡng sức sống hay đam mê trong họ.

0:14:19.000,0:14:22.000
Tôi nghĩ chúng ta phải thay đổi hình tượng này.

0:14:22.000,0:14:25.000
Chúng ta phải đi từ mô hình giáo dục công nghiệp,

0:14:25.000,0:14:27.000
một dây chuyền sản xuất sản xuất con người,

0:14:27.000,0:14:29.000
dựa trên sự tuyến tính,

0:14:29.000,0:14:32.000
và cứng nhắc.

0:14:32.000,0:14:34.000
Chúng ta phải tiến tới một mô hình

0:14:34.000,0:14:37.000
đặt nền tảng thiên về những tính chất của nông nghiệp.

0:14:37.000,0:14:40.000
Ta phải nhận ra rằng vun trồng con người

0:14:40.000,0:14:42.000
không phải là một quá trình cơ khí,

0:14:42.000,0:14:44.000
mà là một quá trình sinh học.

0:14:44.000,0:14:47.000
không thể đoán trước được sản phẩm của nó;

0:14:47.000,0:14:49.000
tất cả những gì bạn có thể làm, giống như một nông dân,

0:14:49.000,0:14:51.000
là tạo ra điều kiện

0:14:51.000,0:14:53.000
để con người phát triển

0:14:53.000,0:14:56.000
Vậy nên khi xem xét việc cải cách và biến đổi nền giáo dục,

0:14:56.000,0:14:59.000
nó không giống nhân rộng một mô hình.

0:14:59.000,0:15:01.000
Có những mô hình tốt, chẳng hạn như KIPPs.

0:15:01.000,0:15:03.000
Có rất nhiều.

0:15:03.000,0:15:06.000
Vấn đề nằm ở việc xào nấu nó theo điều kiện của mình,

0:15:06.000,0:15:08.000
và cá nhân hoá giáo dục

0:15:08.000,0:15:10.000
cho những người bạn đang thực sự dạy dỗ.

0:15:10.000,0:15:12.000
Và tôi nghĩ

0:15:12.000,0:15:14.000
đó chính là câu trả lời cho tương lai

0:15:14.000,0:15:17.000
vì vấn đề không phải là nhân rộng MỘT giải pháp mới;

0:15:17.000,0:15:19.000
mà là tạo ra một cuộc cách mạng mới trong giáo dục,

0:15:19.000,0:15:22.000
trong đó, con người sẽ tìm ra lối đi của riêng mình

0:15:22.000,0:15:25.000
nhưng với sự giúp đỡ của một chương trình giảng dạy được cá nhân hoá.

0:15:25.000,0:15:27.000
Tại căn phòng này,

0:15:27.000,0:15:29.000
có rất nhiều người đại diện

0:15:29.000,0:15:31.000
cho những nguồn lực khổng lồ về kinh doanh,

0:15:31.000,0:15:33.000
truyền thông, internet.

0:15:33.000,0:15:35.000
Những công nghệ này,

0:15:35.000,0:15:38.000
kết hợp với tài năng tuyệt vời của người giáo viên,

0:15:38.000,0:15:41.000
sẽ tạo ra thời cơ để cách mạng hoá nền giáo dục.

0:15:41.000,0:15:43.000
Và tôi phải hối thúc các vị làm ngay,

0:15:43.000,0:15:45.000
vì nó mang tính sống còn, không chỉ với chúng ta,

0:15:45.000,0:15:47.000
mà còn với tương lai của con em chúng ta,

0:15:47.000,0:15:49.000
chúng ta phải chuyển từ mô hình công nghiệp

0:15:49.000,0:15:51.000
sang nông nghiệp,

0:15:51.000,0:15:54.000
làm sao để mỗi ngôi trường đều có thể bắt đầu ngay trong nay mai.

0:15:54.000,0:15:56.000
Đó chính là nơi lũ trẻ trải nghiệm cuộc sống.

0:15:56.000,0:15:58.000
Hoặc có thể là ở nhà, nơi chúng chọn để được giáo dục

0:15:58.000,0:16:00.000
cùng với gia đình và bạn bè.

0:16:00.000,0:16:02.000
Đã có nhiều người nói về những giấc mơ

0:16:02.000,0:16:05.000
vài ngày gần đây.

0:16:05.000,0:16:07.000
Và xin ít phút nữa thôi --

0:16:07.000,0:16:10.000
Tôi đã rất ấn tượng khi nghe một bài hát của Natalie Merchant tối qua,

0:16:10.000,0:16:12.000
phổ nhạc từ một bài thơ,

0:16:12.000,0:16:14.000
Tôi sẽ đọc một bài thơ rất ngắn

0:16:14.000,0:16:17.000
của W.B.Yeats, chắc sẽ có một vài người biết.

0:16:17.000,0:16:19.000
Ông viết bài này cho người tình của mình,

0:16:19.000,0:16:21.000
Maud Gonne,

0:16:21.000,0:16:24.000
và ông ấy rất buồn vì

0:16:24.000,0:16:27.000
không thể cho nàng thứ ông nghĩ là nàng muốn

0:16:27.000,0:16:30.000
Ông đã nói, "Anh có thứ khác, nhưng có lẽ không dành cho em."

0:16:30.000,0:16:32.000
Ông nói rằng.

0:16:32.000,0:16:35.000
Nếu anh có vải thêu tự thiên đường

0:16:35.000,0:16:37.000
dát sợi vàng

0:16:37.000,0:16:39.000
cùng ánh bạc,

0:16:39.000,0:16:41.000
Màu da trời xanh và mập mờ

0:16:41.000,0:16:43.000
và vải tối

0:16:43.000,0:16:46.000
của bóng đêm và ánh sáng chập chờn

0:16:46.000,0:16:49.000
anh sẽ trải nó dưới chân em

0:16:49.000,0:16:52.000
Nhưng anh, nghèo,

0:16:52.000,0:16:55.000
chỉ có giấc mơ này;

0:16:55.000,0:16:58.000
Anh trải giấc mơ mình dưới chân em;

0:16:58.000,0:17:00.000
Hãy bước nhẹ thôi

0:17:00.000,0:17:03.000
bởi em đang bước trên giấc mơ anh."

0:17:03.000,0:17:06.000
Và mỗi ngày, ở bất cứ nơi đâu,

0:17:06.000,0:17:09.000
lũ trẻ đang trải giấc mơ của chúng dưới chân ta

0:17:09.000,0:17:12.000
Hãy bước thật nhẹ thôi.

0:17:12.000,0:17:14.000
Cám ơn.

0:17:14.000,0:17:31.000
(Vỗ tay)

0:17:31.000,0:17:33.000
Cám ơn rất nhiều.