0:00:18.045,0:00:23.515
Bạn hiểu được tầm quan trọng [br]của ánh sáng và sự thật, đúng chứ?

0:00:23.515,0:00:26.562
Hãy tưởng tượng [br]một thế giới không có chúng.

0:00:26.562,0:00:31.043
Tôi ở đây, hôm nay, để nói về việc[br]ta cần chúng nhiều như thế nào.

0:00:31.043,0:00:34.524
Tôi sẽ kể một câu chuyện có thật

0:00:34.524,0:00:36.804
về những gì đang diễn ra

0:00:36.804,0:00:41.734
khi có quá nhiều phần thế giới [br]vận hành trong bóng tối.

0:00:41.734,0:00:45.536
Vào một ngày tháng Mười ấm áp [br]năm 2018,

0:00:45.536,0:00:49.186
một nhà báo người Ả Rập Saudi[br]tên Jamal Kashoggi

0:00:49.186,0:00:51.983
vào Lãnh sự quán Saudi[br]tại Istanbul,

0:00:51.983,0:00:54.955
nhận các giấy tờ cần thiết

0:00:54.955,0:00:57.785
để kết hôn với vợ sắp cưới [br]người Thổ Nhĩ Kỳ.

0:00:57.785,0:01:01.461
Cô ấy đã chờ anh ta [br]hàng giờ bên ngoài.

0:01:01.461,0:01:05.023
Và không bao giờ [br]nhìn thấy anh nữa.

0:01:05.023,0:01:07.775
Có thể bạn đã từng nghe[br]câu chuyện này,

0:01:07.775,0:01:10.966
bởi nó đã từng là tin giật gân [br]trên thế giới.

0:01:10.966,0:01:14.916
Qua một số cuộc điều tra,[br]ta biết rằng

0:01:14.916,0:01:19.050
các đặc vụ chính phủ Saudi [br]đã vào lãnh sự quán,

0:01:19.050,0:01:21.300
và giết chết Kashoggi

0:01:21.300,0:01:24.413
rồi chặt xác anh ấy.

0:01:24.413,0:01:27.817
Hãy để tôi giải thích [br]những gì vừa nói.

0:01:27.817,0:01:33.802
Những đặc vụ chính phủ đã giết [br]một nhà báo để bịt miệng.

0:01:33.802,0:01:41.066
Những chuyện thế này gây sốc [br]nhưng lại rất thường gặp.

0:01:41.066,0:01:44.926
Nhưng tôi tin [br]nếu chính phủ Saudi biết trước

0:01:44.926,0:01:49.096
việc này sẽ tạo nên [br]kinh động khắp thế giới,

0:01:49.096,0:01:51.316
và kéo dài hàng tuần,

0:01:51.316,0:01:54.097
họ sẽ không làm, đúng chứ?

0:01:54.097,0:01:57.800
Họ muốn che giấu tội lỗi của mình,

0:01:57.800,0:02:01.417
thay vì đưa nó ra ánh sáng [br]cho mọi người cùng biết.

0:02:01.417,0:02:05.052
Và nó dấy lên một số câu hỏi.

0:02:05.052,0:02:07.642
Chuyện gì xảy ra nếu ta công khai

0:02:07.642,0:02:10.490
những điều bất công[br]và sai trái trên thế giới?

0:02:10.490,0:02:14.826
Và giả như điều đó[br]thúc đẩy chính phủ khắp nơi

0:02:14.826,0:02:17.426
đối xử với mọi người [br]bằng sự tôn trọng,

0:02:17.426,0:02:22.135
lắng nghe ý kiến [br]của các nhà phê bình

0:02:22.135,0:02:26.075
thay vì buộc họ im lặng?

0:02:26.080,0:02:31.077
Đây chính là thế giới [br]mà tôi đang cố tạo ra.

0:02:31.077,0:02:34.055
Tôi muốn các bạn [br]hãy dành một chút thời gian

0:02:34.055,0:02:36.485
- nhắm mắt lại -

0:02:36.485,0:02:39.375
và tự hỏi:

0:02:39.375,0:02:42.399
đâu là điều mà bạn [br]và gia đình bạn cần

0:02:42.399,0:02:45.649
để sống với nhân phẩm [br]và phát triển tiềm năng

0:02:45.649,0:02:47.689
như một con người?

0:02:56.603,0:03:00.363
Có thể bạn sẽ nghĩ ngay đến [br]đồ ăn ngon hay có một ngôi nhà,

0:03:00.363,0:03:03.495
được chăm sóc sức khỏe [br]hoặc được học tập,

0:03:03.495,0:03:06.195
có một công việc tốt hay [br]được bảo đảm an ninh xã hội,

0:03:06.195,0:03:09.990
hay có thể bạn sẽ nghĩ đến [br]tự do là chính mình,

0:03:09.990,0:03:13.959
nói lên ý kiến của bản thân[br]mà không sợ bị bắt giữ,

0:03:13.959,0:03:17.069
tra tấn, ngồi tù hay còn tệ hơn.

0:03:17.069,0:03:19.863
Đấy không phải là [br]những điều xa xỉ.

0:03:19.863,0:03:21.413
Đó chính là quyền con người.

0:03:21.413,0:03:26.093
Chúng đã được định rõ và ghi nhận[br]trong Luật quốc tế Nhân Quyền.

0:03:26.102,0:03:33.096
Các quốc gia đều cam kết [br]thực hiện chúng.

0:03:33.096,0:03:35.496
Nhưng đến giờ,[br]không có ai rà soát

0:03:35.496,0:03:39.216
liệu mỗi quốc gia [br]đang làm việc thế nào

0:03:39.216,0:03:44.356
để chắc rằng mỗi công dân[br]đều được hưởng nhân quyền.

0:03:44.356,0:03:47.828
Tôi biết bởi tôi cũng bất ngờ [br]khi biết điều này.

0:03:47.828,0:03:50.808
Tôi đã từng là nhà kinh tế [br]suốt 20 năm.

0:03:50.808,0:03:54.194
Giữa những năm 2000, [br]tôi làm việc cho OECD tại Paris,

0:03:54.194,0:03:57.214
để cho các chính phủ[br]lời khuyên về chính sách kinh tế.

0:03:57.214,0:03:58.926
Tôi cực kì thích công việc đó.

0:03:58.926,0:04:01.556
Nó khiến tôi thích thú [br]khi nhìn mỗi quốc gia

0:04:01.556,0:04:03.606
qua góc nhìn của một nhà kinh tế

0:04:03.606,0:04:05.796
và tìm cách đưa ra lời khuyên.

0:04:05.796,0:04:08.334
Nhưng có một vấn đề.

0:04:08.334,0:04:11.694
Mỗi quốc gia, đều có [br]những vi phạm nhân quyền riêng.

0:04:11.694,0:04:15.432
Tôi đã đọc về việc ngược đãi[br]người Kurd ở Thổ Nhĩ Kỳ

0:04:15.432,0:04:17.762
và người Roman ở Slovakia,

0:04:17.762,0:04:19.718
và tôi luôn cố tìm cách

0:04:19.718,0:04:23.554
đưa những gì liên quan đến [br]nhân quyền vào các báo cáo của mình.

0:04:23.554,0:04:26.366
Đó là những gì [br]tôi có thể làm khi đó,

0:04:26.366,0:04:28.396
bởi khi những nhà kinh tế [br]cho lời khuyên,

0:04:28.396,0:04:31.704
đều phải dựa trên [br]những bằng chứng thực nghiệm,

0:04:31.704,0:04:36.204
và tôi nhận thấy không có bất cứ[br]một cơ sở dữ liệu toàn diện nào

0:04:36.204,0:04:40.554
theo dõi tình trạng nhân quyền[br]của mỗi quốc gia.

0:04:40.554,0:04:42.567
Đây chính là vấn đề.

0:04:42.567,0:04:45.082
Và đã là vấn đề.

0:04:45.082,0:04:47.302
Khi đánh giá về tình hình thế giới,

0:04:47.302,0:04:52.605
bạn sẽ có xu hướng dựa vào [br]những dữ liệu đã được thu thập:

0:04:52.605,0:04:55.805
thu nhập đầu người, [br]dòng chảy thương mại và đầu tư,

0:04:55.805,0:04:57.845
khí thải carbon ...

0:04:57.845,0:05:00.022
Thật khó cho bất kì chính phủ nào

0:05:00.022,0:05:02.922
bàn về nhân quyền[br]trong các chương trình quốc gia,

0:05:02.922,0:05:07.112
nếu không có đủ dữ liệu [br]cần thiết.

0:05:07.112,0:05:11.509
Kể từ đó, tôi không ngừng nghĩ về [br]việc thiếu hụt dữ liệu này.

0:05:11.509,0:05:14.703
Vài năm sau, [br]khi chuyển về lại New Zealand,

0:05:14.703,0:05:18.197
tôi nhớ lúc ở nhà với con trai[br]khi nó còn nhỏ,

0:05:18.197,0:05:21.542
sau khi cho nó ngủ trưa,

0:05:21.542,0:05:24.937
tôi chạy thẳng đến máy tính,

0:05:24.937,0:05:28.286
tìm xem ai là người [br]đo lường nhân quyền.

0:05:28.286,0:05:33.416
Tôi đã liên hệ với những chuyên gia [br]trên thế giới và đặt câu hỏi cho họ.

0:05:33.416,0:05:37.096
Tại sao nhân quyền không được[br]kiểm soát một cách có hệ thống?

0:05:37.096,0:05:40.116
Liệu điều đó có thể thực hiện?

0:05:40.116,0:05:44.635
Rất nhiều email tôi gửi đi [br]không nhận được hồi âm.

0:05:44.635,0:05:46.912
Nhưng nhiều trong số đó[br]có phản hồi.

0:05:46.912,0:05:48.512
Vài người nói với tôi rằng

0:05:48.512,0:05:51.522
việc nhân quyền được [br]kiểm soát một cách có hệ thống

0:05:51.522,0:05:55.859
là một ý tưởng hay [br]nhưng đầy tham vọng.

0:05:55.859,0:05:59.237
Chỉ có một vài người [br]nói rằng

0:05:59.237,0:06:01.307
đó là điều không thể, [br]thậm chí là nực cười.

0:06:01.307,0:06:03.457
Nhưng tôi nào có bận tâm.

0:06:03.457,0:06:06.398
Triết lý sống của tôi [br]là đi theo nguồn năng lượng.

0:06:06.398,0:06:08.310
Và khi theo nguồn năng lượng đó,

0:06:08.310,0:06:11.800
tôi đã đồng hành [br]cùng hai học giả nhân quyền tài giỏi

0:06:11.800,0:06:13.518
những người cùng chí hướng,

0:06:13.518,0:06:15.418
là Susan Randolph và Chad Clay,

0:06:15.418,0:06:19.195
chúng tôi cùng nhau thành lập [br]Sáng kiến Đo lường Nhân quyền,

0:06:19.195,0:06:22.365
hay gọi tắt là[br]HRMI ( đọc là 'hermi').

0:06:22.365,0:06:25.851
Dù lúc đầu HRMI [br]chỉ có ngân sách là 1 đô,

0:06:25.851,0:06:28.702
chúng tôi không ngừng hợp tác

0:06:28.702,0:06:30.752
với các chuyên gia nhân quyền [br]trên thế giới

0:06:30.752,0:06:32.802
để có được những dữ liệu

0:06:32.802,0:06:37.913
phản ánh chân thật vấn đề này [br]ở nhiều quốc gia.

0:06:37.913,0:06:41.062
Mục đích của chúng tôi là [br]để mọi người thấy rõ hơn

0:06:41.062,0:06:44.362
không chỉ vụ của Khashoggi,

0:06:44.362,0:06:46.352
mà còn đưa chúng lên mặt báo.

0:06:46.352,0:06:50.637
Chúng tôi đang thắp lên[br]nhiều tia sáng trên thế giới.

0:06:50.637,0:06:52.786
Tôi cảm thấy [br]công việc mình đang làm

0:06:52.786,0:06:54.556
vừa nặng trách nhiệm [br]vừa nhỏ bé,

0:06:54.556,0:07:01.695
bởi tôi biết nhiều quốc gia [br]trên thế giới,

0:07:01.695,0:07:05.282
mỗi ngày, [br]những người bảo vệ nhân quyền

0:07:05.282,0:07:07.412
đang đánh cược tính mạng,

0:07:07.412,0:07:11.752
để công khai những bất công[br]mà họ chứng kiến.

0:07:11.752,0:07:17.091
Vì thế, tôi rất vui khi biết HRMI[br]đang lan tỏa tiếng nói

0:07:17.091,0:07:19.111
của những con người vĩ đại này

0:07:19.111,0:07:22.361
để những gì họ làm [br]mang lại nhiều tác động hơn.

0:07:22.361,0:07:26.201
Và tôi rất vui khi tầm nhìn chung [br]mà HRMI đang có

0:07:26.201,0:07:30.009
không chỉ còn là tầm nhìn;[br]mà là nỗ lực chung.

0:07:30.009,0:07:35.557
Chúng tôi có hàng trăm chuyên gia[br]nhân quyền trên thế giới,

0:07:35.557,0:07:40.547
đóng góp, trên cơ sở tình nguyện,[br]thời gian và kiến thức

0:07:40.547,0:07:45.617
để phơi bày sự thật [br]và lấp đầy những lỗ hổng dữ liệu,

0:07:45.617,0:07:50.727
và kêu gọi sự quan tâm[br]tới những vấn đề quan trọng.

0:07:50.727,0:07:55.496
Vậy chúng tôi đã đo lường việc thực hiện [br]nhân quyền của các quốc gia thế nào?

0:07:55.496,0:07:59.492
Hiện tại, chúng tôi có [br]hai phương pháp chính.

0:07:59.492,0:08:01.992
Đầu tiên, bất cứ khi nào có thể,

0:08:01.992,0:08:04.772
chúng tôi đều sử dụng [br]những thống kê công khai sẵn có.

0:08:04.772,0:08:07.486
Đối với quyền về Chất lượng Cuộc sống,

0:08:07.486,0:08:11.516
những thứ như quyền lương thực, [br]giáo dục, sức khỏe, chỗ ở và công việc,

0:08:11.516,0:08:15.816
đây quả là những đảm bảo tuyệt vời.

0:08:15.816,0:08:19.865
Phần màu xanh da trời của biểu đồ [br]chỉ ra tổng 169 quốc gia

0:08:19.865,0:08:23.945
mà chúng tôi đang theo dõi [br]việc thực hiện quyền sức khỏe.

0:08:23.945,0:08:27.634
Nhiều chỉ số thống kê [br]bằng nhau mà ta thấy

0:08:27.634,0:08:29.904
đang được dùng để theo dõi

0:08:29.904,0:08:32.434
các Mục tiêu phát triển [br]bền vững của Liên Hiệp Quốc.

0:08:32.434,0:08:36.727
Điểm khác biệt là: chúng tôi [br]không chỉ nhìn vào những số liệu thô.

0:08:36.727,0:08:39.037
Mà còn chú ý [br]những thứ quan trọng hơn.

0:08:39.037,0:08:42.410
Chúng tôi chuyển đổi chúng [br]thành các con số

0:08:42.410,0:08:44.520
phù hợp [br]dưới góc độ nhân quyền.

0:08:44.520,0:08:46.390
Để làm được điều này, [br]chúng tôi đã chọn

0:08:46.390,0:08:48.330
một cách tiếp cận[br]từng đoạt giải thưởng

0:08:48.330,0:08:52.203
do Susan - đồng sáng lập HRMI[br]và đồng nghiệp của cô phát triển.

0:08:52.203,0:08:56.433
Cách tiếp cận đó đánh giá từng quốc gia[br]theo tiêu chuẩn khác nhau

0:08:56.433,0:08:59.640
dựa vào mức thu nhập [br]của quốc gia đó.

0:08:59.640,0:09:02.155
Thế nên, cả những nước giàu[br]và nghèo hơn

0:09:02.155,0:09:03.595
đều sẽ nhận được số điểm thấp,

0:09:03.595,0:09:06.385
nếu không tận dụng được[br]những nguồn lực sẵn có

0:09:06.399,0:09:09.948
hiệu quả như các quốc gia [br]có cùng mức thu nhập;

0:09:09.948,0:09:13.518
chẳng hạn như trong việc [br]cải thiện tình trạng sức khoẻ.

0:09:13.518,0:09:16.268
Cách tiếp cận này [br]quả là diệu kì,

0:09:16.268,0:09:19.268
nó không chỉ tính được việc [br]liệu các quốc gia có đang thực hiện

0:09:19.268,0:09:23.460
các quyền trên đúng [br]với luật quốc tế

0:09:23.460,0:09:26.325
mà còn hợp lý nữa.

0:09:26.325,0:09:30.703
Hợp lý là nó đặt [br]cho các quốc gia có mức thu nhập cao

0:09:30.703,0:09:32.962
chuẩn mực cho vấn đề sức khoẻ [br]cao hơn

0:09:32.962,0:09:36.054
những quốc gia nghèo, [br]đúng chứ?

0:09:36.054,0:09:41.051
Thứ hai, chúng tôi đã thu thập[br]dữ liệu về các quyền dân sự và chính trị.

0:09:41.051,0:09:43.223
Những quyền này bao gồm

0:09:43.223,0:09:48.553
quyền giết người, tra tấn, cho đến[br]quyền bầu cử và tự do ngôn luận.

0:09:48.553,0:09:51.773
Bạn có thể bất ngờ khi biết[br]đây là những thứ

0:09:51.773,0:09:56.213
mà thống kê thực tế [br]vẫn chưa rà soát được.

0:09:56.213,0:09:59.449
Vì thế, chúng tôi nhờ [br]những chuyên gia từ Ân xá Quốc tế,

0:09:59.449,0:10:01.854
những tổ chức như [br]Theo dõi Nhân quyền,

0:10:01.854,0:10:05.287
và chúng tôi làm cuộc khảo sát [br]mang tính chuyên nghiệp

0:10:05.287,0:10:06.877
để thu thập thông tin này

0:10:06.877,0:10:12.242
từ những người đang giám sát [br]những gì diễn ra trên thế giới.

0:10:12.242,0:10:16.882
Chúng tôi rất vui [br]vì cuộc khảo sát rất hữu ích.

0:10:16.882,0:10:20.172
Cho đến nay, chúng tôi đã có [br]dữ liệu cho 19 quốc gia này,

0:10:20.172,0:10:23.352
và con số đó [br]không ngừng tăng lên mỗi năm.

0:10:23.352,0:10:26.046
Quan trọng nhất là [br]mọi người nói rằng

0:10:26.046,0:10:31.236
những con số của chúng tôi [br]đã phản ánh chính xác thực trạng

0:10:31.236,0:10:36.221
của những quốc gia[br]mà họ am hiểu.

0:10:36.221,0:10:41.286
Hãy để tôi giúp các bạn [br]hiểu hơn về những dữ liệu này

0:10:41.286,0:10:45.516
bằng một câu đố.

0:10:45.516,0:10:50.342
"Trong số này, [br]quốc gia nào thực hiện tốt nhất

0:10:50.342,0:10:56.382
việc tôn trọng quyền tự do[br]trong hành quyết ngoài pháp lý?

0:10:56.382,0:11:02.264
Jordan, Venezuela, Saudi Arabia, [br]Mỹ hay Mexico?'

0:11:02.264,0:11:04.473
Bây giờ, trong lúc suy nghĩ,

0:11:04.473,0:11:06.753
hãy để tôi cho bạn [br]thêm một vài thông tin.

0:11:06.753,0:11:09.005
Đầu tiên, một khái niệm:

0:11:09.005,0:11:12.545
Hành quyết ngoài pháp lý là [br]giết người do đặc vụ chính phủ thực hiện,

0:11:12.545,0:11:15.024
giống với vụ của Khashoggi,

0:11:15.024,0:11:18.834
nhưng thường thấy[br]là nổ súng từ phía cảnh sát.

0:11:18.834,0:11:22.650
Và tôi sẽ nói những con số này [br]được lấy từ đâu.

0:11:22.650,0:11:25.655
Vào tháng hai và tháng ba [br]năm nay,

0:11:25.655,0:11:28.255
chúng tôi đã gửi [br]khảo sát

0:11:28.255,0:11:30.405
đến những người giám sát[br]nhân quyền

0:11:30.405,0:11:33.627
tại năm quốc gia trên [br]và những đất nước khác,

0:11:33.627,0:11:37.857
hỏi xem họ nghĩ đất nước mình[br]đang thực thi

0:11:37.857,0:11:40.555
việc tôn trọng nhân quyền[br]như thế nào.

0:11:40.555,0:11:44.425
Và chúng tôi sử dụng [br]một vài kĩ thuật thống kê tinh vi

0:11:44.425,0:11:47.059
để có thể đặt[br]những phản ứng khác nhau

0:11:47.059,0:11:51.886
lên cùng một bàn cân.

0:11:51.886,0:11:54.292
Được rồi, bạn đã có

0:11:54.292,0:11:58.141
câu trả lời trong đầu rồi chứ?

0:11:58.141,0:12:00.869
Câu trả lời là Jordan.

0:12:00.869,0:12:06.851
Và bạn có thể thấy[br]số điểm của cả năm quốc gia này.

0:12:06.851,0:12:11.149
Các đường thẳng đứng nhỏ [br]là ước tính chính xác nhất

0:12:11.149,0:12:14.819
về điểm số của mỗi quốc gia.

0:12:14.819,0:12:16.838
Các quốc gia có dải rộng hơn[br]nhưng dao động

0:12:16.838,0:12:19.008
như của Ả Rập Saudi

0:12:19.008,0:12:23.478
thể hiện việc ta không chắc [br]số điểm chính xác thực sự nằm ở đâu,

0:12:23.478,0:12:28.240
có thể vì những người [br]tham gia khảo sát ở Ả Rập Saudi.

0:12:28.240,0:12:32.344
không mấy đồng tình với nhau.

0:12:32.344,0:12:35.427
Các dải hẹp hơn, [br]như của Mexico

0:12:35.427,0:12:39.372
giúp ta chắc chắn hơn [br]về điểm số cho đất nước đó.

0:12:39.372,0:12:42.292
Sự chồng chéo của các dải [br]là rất quan trọng.

0:12:42.292,0:12:45.872
Ta có thể tin rằng Jordan[br]đang làm tốt hơn Venezuela,

0:12:45.872,0:12:48.706
vì những dải của họ[br]không chồng chéo.

0:12:48.706,0:12:52.446
Chúng tôi không chắc[br]thứ hạng tương đối sẽ thế nào

0:12:52.446,0:12:55.574
ở các quốc gia tiếp theo.

0:12:55.574,0:12:59.817
Đây chỉ là một vài của tất cả[br]các quốc gia mà chúng tôi có dữ liệu.

0:12:59.817,0:13:02.817
Thêm một vài thông tin nữa.

0:13:02.827,0:13:07.588
Ngay đây, là những quốc gia[br]New Zealand, Úc, Hàn Quốc, và Anh.

0:13:07.588,0:13:10.645
Không có quốc gia nào [br]đạt điểm số tuyệt đối cả,

0:13:10.645,0:13:13.195
bởi mỗi quốc gia, [br]ngay cả New Zealand,

0:13:13.195,0:13:16.455
cũng cần phải cải thiện.

0:13:16.455,0:13:19.442
Vậy thông tin này có ích như thế nào?

0:13:19.442,0:13:22.056
HRMI không phải [br]là một tổ chức vận động,

0:13:22.056,0:13:26.926
nên, chúng tôi không chỉ [br]chính phủ cách làm khác đi.

0:13:26.926,0:13:30.004
Nhưng bạn có thể sử dụng dữ liệu [br]của chúng tôi vào mục đích đó.

0:13:30.012,0:13:32.906
Giả sử, đất nước bạn [br]có số điểm tương đối thấp,

0:13:32.906,0:13:35.045
phía cuối bản này

0:13:35.045,0:13:37.657
và bạn muốn nó dịch chuyển[br]theo hướng này.

0:13:37.657,0:13:39.417
Bạn có thể làm gì?

0:13:39.417,0:13:43.517
Tôi tin là có vô số cách.[br]Nhưng hãy bàn qua một vài cách nhé.

0:13:43.517,0:13:49.889
Bạn có thể khích lệ [br]đất nước mình tham gia

0:13:49.889,0:13:52.569
đào tạo lại lực lượng cảnh sát.

0:13:52.569,0:13:56.230
Bạn có thể gặp những nhóm người [br]thiểu số và yếu đuối

0:13:56.230,0:14:01.410
để xin lời khuyên [br]về việc cải cách bộ máy nhà nước.

0:14:01.410,0:14:04.788
Bạn có thể tham khảo [br]những chính sách và lề luật

0:14:04.788,0:14:06.608
từ các nước láng giếng [br]đã làm tốt hơn

0:14:06.608,0:14:10.374
và bạn cũng có thể chọn [br]làm tốt hơn họ.

0:14:10.374,0:14:13.644
Chúng tôi có một bảng điểm[br]thế này

0:14:13.644,0:14:16.034
cho tám quyền dân sự[br]và chính trị khác nhau,

0:14:16.034,0:14:19.628
với từng người, từng quốc gia [br]và từng quyền lợi,

0:14:19.628,0:14:22.725
chúng tôi cũng thu nhập[br]thông tin

0:14:22.725,0:14:24.655
liên quan đến những con số này.

0:14:24.655,0:14:26.903
Hãy cùng nói [br]điều bạn muốn biết là

0:14:26.903,0:14:31.953
tại sao Mỹ lại thực hiện [br]quyền này kém đến vậy.

0:14:31.953,0:14:34.125
Bạn có thể biết[br]một phần lý do là

0:14:34.125,0:14:38.995
có quá nhiều vụ cảnh sát[br]bắn chết người da màu.

0:14:38.995,0:14:41.836
Những chuyên gia Mỹ[br]nói với chúng tôi

0:14:41.836,0:14:47.546
rằng những người có nguy cơ[br]bị giết ngoài pháp lý tại Mỹ

0:14:47.546,0:14:50.136
đều là Người Mỹ gốc Phi,

0:14:50.136,0:14:53.242
Người Latin,

0:14:53.242,0:14:55.908
Người Mỹ bản địa,

0:14:55.908,0:15:00.800
và trẻ em bị giam giữ [br]tại biên giới.

0:15:00.800,0:15:03.801
Những thông tin mà tôi chia sẻ[br]từ các cơ sở dữ liệu

0:15:03.801,0:15:06.001
chỉ là một vài [br]trong số hàng ngàn dữ liệu

0:15:06.001,0:15:08.091
mà bạn có thể tìm thấy đâu đó,

0:15:08.091,0:15:12.418
và đó là trước lúc[br]chúng tôi mở rộng

0:15:12.418,0:15:15.358
cuộc khảo sát [br]cho các nước trên thế giới.

0:15:15.358,0:15:19.108
Tôi biết chúng là [br]những vấn đề nặng nề

0:15:19.108,0:15:22.383
Bởi thật sự là vậy.

0:15:22.383,0:15:24.806
Thế nên, tôi rất vui[br]khi chia sẻ với các bạn

0:15:24.806,0:15:28.576
rằng chúng tôi [br]cũng có một số tin tốt

0:15:28.576,0:15:31.736
từ những dữ liệu của HRMI.

0:15:31.736,0:15:35.836
Đây là biểu đồ từ [br]khu vực Châu Phi.

0:15:35.836,0:15:40.038
Mỗi mảng màu cho bạn biết [br]quyền về Chất lượng Cuộc sống,

0:15:40.038,0:15:45.128
tuy vẫn còn thấp, [br]nhưng đang dần được cải thiện,

0:15:45.128,0:15:49.588
với hiệu suất trung bình[br]trên khắp lục địa châu Phi.

0:15:49.588,0:15:52.127
Và những tin tức ấy [br]còn tốt hơn nữa,

0:15:52.127,0:15:56.537
bởi những dữ liệu HRMI thể hiện[br]xu hướng cải thiện dần

0:15:56.537,0:16:01.815
trong việc thực hiện các quyền này[br]ở tất cả các khu vực trên thế giới.

0:16:01.815,0:16:06.418
Đây là câu chuyện tích cực[br]về nhân quyền.

0:16:06.418,0:16:11.401
Tôi yêu nó và nó tiếp thêm [br]hy vọng cho tôi.

0:16:11.401,0:16:13.714
Có một điều mà tôi nhận thấy

0:16:13.714,0:16:19.684
từ khi từ một nhà kinh tế[br]sang đồng sáng lập HRMI,

0:16:19.684,0:16:24.082
khi gặp những người bạn cũ [br]và nói với họ

0:16:24.082,0:16:28.352
rằng tôi đang giám sát việc[br]thực hiện nhân quyền của các quốc gia,

0:16:28.352,0:16:32.842
thi thoảng, tôi nhận được[br]những cái nhìn ngờ vực.

0:16:32.842,0:16:36.501
Nhưng khi nói mình đang [br]cải tiến năng suất kinh tế,

0:16:36.501,0:16:39.848
tôi nhận được nhiều[br]sự đồng tình hơn.

0:16:39.848,0:16:41.708
Tôi hiểu tại sao.

0:16:41.708,0:16:45.995
Nền kinh tế[br]được đo lường tốt hơn.

0:16:45.995,0:16:48.185
Mọi người đã nghe quen về nó.

0:16:48.185,0:16:53.147
Trái lại, nhân quyền lại bị che giấu, [br]không được định chừng,

0:16:53.147,0:16:56.327
và bị lảng tránh [br]trong một khoảng thời gian dài.

0:16:56.327,0:16:59.658
Hãy thay đổi nó.

0:16:59.658,0:17:02.723
Giúp mọi người hiểu [br]về nhân quyền

0:17:02.723,0:17:07.243
và mang lại một thay đổi lớn[br]theo cách mà thế giới hoạt động

0:17:07.243,0:17:09.995
là một thách thức [br]cần sự hợp tác toàn cầu,

0:17:09.995,0:17:12.335
và bạn có thế chung tay.

0:17:12.335,0:17:15.370
Chúng tôi đã soi đường[br]cho đất nước bạn rồi đấy?

0:17:15.370,0:17:19.452
Nó tiết lộ điều gì [br]có thể khiến bạn hành động?

0:17:19.452,0:17:22.400
Bạn sẽ yêu cầu gì từ [br]các lãnh đạo của mình?

0:17:22.400,0:17:24.948
Các quốc gia khác truyền cảm hứng gì [br]cho nước bạn

0:17:24.948,0:17:28.928
để can đảm [br]tôn trọng nhân quyền?

0:17:28.928,0:17:31.705
Chuyện gì xảy ra nếu[br]các nhà lãnh đạo thế giới

0:17:31.705,0:17:34.995
tập hợp cố vấn của họ [br]và yêu cầu câu trả lời?

0:17:34.995,0:17:37.316
Chuyện gì xảy ra [br]nếu họ không chỉ nói:

0:17:37.316,0:17:39.656
"Làm thế nào để cải thiện [br]hiệu quả kinh tế!",

0:17:39.656,0:17:43.489
mà còn: "Hãy nói cho tôi biết[br]

0:17:43.489,0:17:47.189
cách cải thiện [br]việc thực hiện nhân quyền?"

0:17:47.189,0:17:49.951
Con số không lôi cuốn [br]bằng những câu chuyện.

0:17:49.951,0:17:53.896
Chúng không thu phục [br]được lòng người.

0:17:53.896,0:17:57.902
Nhưng mỗi một con số[br]giúp thế giới thêm ánh sáng

0:17:57.902,0:18:00.882
cho ta thấy tương lai[br]phía trước.

0:18:00.882,0:18:05.608
Con số giúp ta nhận ra đâu là thứ [br]cần thay đổi và thay đối thế nào.

0:18:05.608,0:18:10.418
Hãy xây dựng một thế giới [br]nơi các quốc gia cạnh tranh nhau,

0:18:10.418,0:18:14.198
không chỉ trong thể thao [br]hay về mức độ thịnh vượng,

0:18:14.198,0:18:16.793
mà để nhìn xem quốc gia nào

0:18:16.793,0:18:19.103
đối đãi tốt nhất với công dân của mình.

0:18:19.103,0:18:22.001
Hãy đánh giá [br]những thứ ta trân quý.

0:18:22.001,0:18:23.630
Xin cảm ơn.

0:18:23.630,0:18:26.690
(Vỗ tay)