WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:02.840
Deyək ki, bir zəif turşumuz var.

00:00:02.840 --> 00:00:05.770
Bunu HA adlandıracam.

00:00:05.770 --> 00:00:12.030
A əslində bura qoya
biləcəyim bütün elementləri

00:00:12.030 --> 00:00:12.790
təmsil edir.

00:00:12.790 --> 00:00:15.340
Bu, flüor ya da ammonyak
molekulu ola bilər.

00:00:15.340 --> 00:00:17.400
Əgər H əlavə etsək, bu, ammonium olur.

00:00:17.400 --> 00:00:20.090
Bu danışacağım xüsusi bir element deyil.

00:00:20.090 --> 00:00:24.170
Sadəcə turşunu yazmağın ümumi qaydasıdır.

00:00:24.170 --> 00:00:31.330
Deyək ki, bu proton ilə tarazlıqdadır,

00:00:31.330 --> 00:00:34.520
siz bunu bir neçə dəfə görmüsünüz əlbəttə.

00:00:34.520 --> 00:00:36.846
Bunların hamısı suda məhluldadır.

00:00:39.350 --> 00:00:42.080
Bu proton, əsas
birləşmələri və molekul

00:00:42.080 --> 00:00:44.300
arasında hərəkət edir.

00:00:44.300 --> 00:00:44.820
A mənfi.

00:00:44.820 --> 00:00:48.510
Biz, həmçinin bir əsas
tarazlığı da yaza bilərdik.

00:00:48.510 --> 00:00:52.370
Əsas birləşmələri dissosiasiya edə və ya

00:00:52.370 --> 00:00:55.770
sudan hidrogen ayıraraq OH yarada bilər.

00:00:55.770 --> 00:00:57.170
Biz bunu dəfələrlə etmişik.

00:00:57.170 --> 00:00:59.970
Amma bu videonun əsas məqsədi bu deyil.

00:00:59.970 --> 00:01:03.160
Gəlin tarazlığa hansısa yolla təsir etsək,

00:01:03.160 --> 00:01:06.580
nə ola biləcəyini düşünək biraz.

00:01:06.580 --> 00:01:09.780
Təsəvvür edə biləcəyiniz kimi, Le-Şatelye

00:01:09.780 --> 00:01:12.410
prinsipinə görə, hansısa
yolla tarazlığa təsir etsək,

00:01:12.410 --> 00:01:15.850
tarazlıq bu təsiri aradan

00:01:15.850 --> 00:01:18.930
qaldıracaq şəkildə hərəkət edir.

00:01:18.930 --> 00:01:28.755
Deyək ki, bu, sistemə
tətbiq etdiyimiz təzyiqdir.

00:01:28.755 --> 00:01:30.870
Bunu fərqli rəngdə edək.

00:01:30.870 --> 00:01:33.990
Güclü əsas əlavə edəcəm.

00:01:33.990 --> 00:01:36.100
Bu çox tünddür.

00:01:36.100 --> 00:01:39.490
NaOH əlavə edəcəm.

00:01:39.490 --> 00:01:42.240
Bunun suda məhlulunun
güclü əsas olduğunu bilirik.

00:01:42.240 --> 00:01:45.050
Natrium olan hissəsi ayrılır,

00:01:45.050 --> 00:01:47.570
lakin ən əsası
hidrogenləri

00:01:47.570 --> 00:01:51.030
ayırmaq istəyən bütün
OH-lar məhluldadırlar.

00:01:51.030 --> 00:01:54.860
Məhlula OH əlavə etdikdə hər mol üçün

00:01:54.860 --> 00:01:58.720
nə baş verəcək? Hətta sadəcə mol yox,

00:01:58.720 --> 00:02:03.250
məhlula əlavə etdiyiniz hər molekul,

00:02:03.250 --> 00:02:05.900
hidrogen molekullarını götürəcəkdir.

00:02:05.900 --> 00:02:06.645
Düzdür?

00:02:06.645 --> 00:02:10.360
Məsələn, əgər məhlulda
1 mol hidrogen molekulları

00:02:10.360 --> 00:02:15.140
varsa və buna 1 mol
natrium hidroksid

00:02:15.140 --> 00:02:18.270
əlavə etsəniz, bunların
hamısı onların hamısıyla

00:02:18.270 --> 00:02:19.530
reaksiya girəcəkdir.

00:02:19.530 --> 00:02:24.790
OH-lar H-lar ilə reaksiya
girərək su əmələ gətirəcək

00:02:24.790 --> 00:02:27.320
və onların hər ikisi
məhlulda yoxa çıxacaqdır.

00:02:27.320 --> 00:02:29.390
Əslində, yox olmurlar,
hamısı suya çevrilir.

00:02:29.390 --> 00:02:32.220
Bütün bu hidrogenlər gedəcək,
ya da ən azından başlanğıcda

00:02:32.220 --> 00:02:34.160
orda olan hidrogenlər.

00:02:34.160 --> 00:02:36.890
Hidrogenlərin 1 molu yox olacaq.

00:02:36.890 --> 00:02:39.980
Bəs bu reaksiyada nə baş
verməli idi? Bunun bir tarazlıq

00:02:39.980 --> 00:02:41.690
reaksiyası olduğunu bilirik.

00:02:41.690 --> 00:02:49.470
Tarazlıq reaksiyası olduğu və ya zəif əsas

00:02:49.470 --> 00:02:52.200
olduğu üçün hidrogenlər azaldıqca

00:02:52.200 --> 00:02:58.130
HA-nın çox hissəsi bu
iki məhsula çevriləcək və

00:02:58.130 --> 00:03:01.110
bir növ itirilən hidrogenləri
bərpa edəcək.

00:03:01.110 --> 00:03:03.160
Burada hətta hesablama da edə bilərsiniz.

00:03:03.160 --> 00:03:08.920
İlkin olaraq hidrogen azaldıqca,

00:03:08.920 --> 00:03:10.700
tarazlaşma daha da sürətlənəcək.

00:03:10.700 --> 00:03:13.600
Amma HA azalacaq.

00:03:13.600 --> 00:03:15.770
A isə artacaq.

00:03:15.770 --> 00:03:17.540
Sonra bu da az miqdarda azalacaqdır.

00:03:17.540 --> 00:03:20.520
Çünki oraya natrium hidroksid qoyduqda

00:03:20.520 --> 00:03:22.270
bütün hidrogənləri götürəcək.

00:03:22.270 --> 00:03:25.930
Amma burada belə bir şey var ki, bunu

00:03:25.930 --> 00:03:28.440
ehtiyat hidrogen tutumu
olaraq düşünə bilərsiniz.

00:03:28.440 --> 00:03:31.010
Bunlar yox olanda zəif əsas

00:03:31.010 --> 00:03:31.950
daha çox ayrılacaq.

00:03:31.950 --> 00:03:36.460
Tarazlıq bu istiqamətdə
(sağa) hərəkət edəcək və

00:03:36.460 --> 00:03:38.190
dərhal bunların
hamısını götürəcək.

00:03:38.190 --> 00:03:41.010
Amma tarazlıq bu istiqamətdə olanda

00:03:41.010 --> 00:03:43.040
hidrogenin çox hissəsi əvəz olunur.

00:03:43.040 --> 00:03:46.840
Natrium hidroksidi suya əlavə etsəm,

00:03:46.840 --> 00:03:49.350
nə baş verər, sizcə?

00:03:49.350 --> 00:03:54.470
Yəni, NaOH suda məhlulunu hazırlasam,

00:03:54.470 --> 00:03:58.120
o, suda tamamən natrium kationlarına və

00:03:58.120 --> 00:04:05.260
hidroksid anionlarına ayrılacaq.

00:04:07.810 --> 00:04:10.540
Yəni, əlavə etdiyim natrium hidroksidin

00:04:10.540 --> 00:04:15.320
molunu artırdıqda OH-ın miqdarı da

00:04:15.320 --> 00:04:18.060
dərhal artır və beləcə,

00:04:18.060 --> 00:04:20.089
pH-ı artırmış oluruq, düzdür?

00:04:20.089 --> 00:04:20.470
Yadınıza salın.

00:04:20.470 --> 00:04:25.510
OH miqdarını artırdıqda,

00:04:25.510 --> 00:04:27.940
pOH azalırdı, düzdür?

00:04:27.940 --> 00:04:31.975
Çünki, bu mənfi loqarifmadır.

00:04:31.975 --> 00:04:34.700
OH artsa, pOH azalacaq

00:04:34.700 --> 00:04:38.220
və pH artacaq.

00:04:38.220 --> 00:04:44.170
Bununla da daha əsasi olur.

00:04:44.170 --> 00:04:46.530
Və yüksək pH da çox əsasi deməkdir.

00:04:46.530 --> 00:04:49.360
Əgər bundan bir mol
varınızdırsa, pH 14 olacaq.

00:04:49.360 --> 00:04:51.790
Əgər güclü əsas yox, güclü turşunuz varsa,

00:04:51.790 --> 00:04:54.490
pH 0 olacaq.

00:04:54.490 --> 00:04:56.300
Ümid edirəm ki, artıq bu mövzu
ilə az da olsa tanış oldunuz,

00:04:56.300 --> 00:04:59.860
lakin əgər qarışdırırsınızsa,

00:04:59.860 --> 00:05:02.260
logarifmalarla çalışsanız,
bunu əldə edəcəksiniz.

00:05:02.260 --> 00:05:05.780
Mövzuya geri dönək,
əgər bunu suda etsəniz,

00:05:05.780 --> 00:05:09.150
çox yüksək pH əldə edəcəksiniz, çünki

00:05:09.150 --> 00:05:11.290
OH-ın qatılığı çox artır.

00:05:11.290 --> 00:05:15.220
Amma əgər natrium hidroksidi,

00:05:15.220 --> 00:05:19.750
zəif turşu və onun birləşmiş əsasından

00:05:19.750 --> 00:05:24.400
ibarət olan məhlula əlavə etsəniz,

00:05:24.400 --> 00:05:25.690
nə baş verəcək?

00:05:25.690 --> 00:05:28.320
Əlbəttə, bu reaksiyaya
girib bütün hidrogenləri

00:05:28.320 --> 00:05:29.090
götürəcək.

00:05:29.090 --> 00:05:31.740
Buradakı əlavə hidrogen artığı isə

00:05:31.740 --> 00:05:33.300
çoxlu hidrogenlə
təmin edir.

00:05:33.300 --> 00:05:35.200
Bu, çoxlu itkini bərpa edəcək.

00:05:35.200 --> 00:05:38.760
Ona görə də, mahiyyətcə
təzyiq çox da pis deyil.

00:05:38.760 --> 00:05:42.670
Və natrium hidroksidi suya əlavə edəndə

00:05:42.670 --> 00:05:44.130
pH-ı artırmış olacaqsınız.

00:05:44.130 --> 00:05:47.150
Burada çoxlu itki hesabına
pH-ı artıracaqsınız.

00:05:47.150 --> 00:05:50.690
Gələcəkdəki videolarda pH-ın nə qədər az

00:05:50.690 --> 00:05:52.930
artdığını hesablayacağıq.

00:05:52.930 --> 00:05:54.800
Amma düşünə bilərsiniz ki, bu bir növ

00:05:54.800 --> 00:05:57.390
pH üçün amortizatordur.

00:05:57.390 --> 00:06:00.500
Baxmayaraq, güclü əsası məhlula atsaq da,

00:06:00.500 --> 00:06:03.660
pH gözlədiyimiz kimi

00:06:03.660 --> 00:06:04.540
artmadı.

00:06:04.540 --> 00:06:05.800
Başqa yolla
edə bilərsiniz.

00:06:05.800 --> 00:06:08.320
Əgər eyni reaksiyanı sadə reaksiya kimi

00:06:08.320 --> 00:06:12.040
yazsam-- xatırlayın, bu eynidir.

00:06:12.040 --> 00:06:16.360
Bunu A mənfi kimi yazdım,
birləşmiş əsasını yazdım.

00:06:16.360 --> 00:06:21.720
A mənfi, ətrafdakı suda məhluldan

00:06:21.720 --> 00:06:25.760
suyu çəkən

00:06:25.760 --> 00:06:27.640
birləşmiş əsasla tarazlıqdadır.

00:06:27.640 --> 00:06:28.850
Etdiyimiz hər şey

00:06:28.850 --> 00:06:30.480
suda məhlulda baş verir.

00:06:30.480 --> 00:06:32.830
Əbəttə ki, götürülən su

00:06:32.830 --> 00:06:34.360
OH-a ayrılmayacaq.

00:06:34.360 --> 00:06:36.880
Bunlar sadəcə ekvivalent reaksiyalardır.

00:06:36.880 --> 00:06:39.020
Bunu turşu reaksiyası kimi yazıram.

00:06:39.020 --> 00:06:40.600
Bunu isə əsasi reaksiya kimi.

00:06:40.600 --> 00:06:42.060
Lakin onlar eynidirlər.

00:06:42.060 --> 00:06:42.800
İndi.

00:06:42.800 --> 00:06:46.470
Əgər məhlula güclü
turşu əlavə etsə idik,

00:06:46.470 --> 00:06:47.390
nə baş verərdi?

00:06:47.390 --> 00:06:51.460
Xlorid turşusunu
məhlula əlavə edirəm.

00:06:51.460 --> 00:06:54.920
Xloridi, məhlul olmadan
eləcə suya əlavə etsəniz,

00:06:54.920 --> 00:06:58.350
o tamamilə çoxlu hidrogen və

00:06:58.350 --> 00:07:01.530
xlor anionlarına dissosiasiya edəcək

00:07:05.120 --> 00:07:07.110
və dərhal məhlulu çox turş edəcəkdir.

00:07:07.110 --> 00:07:09.270
Siz çox aşağı pH əldə edəcəksiniz.

00:07:09.270 --> 00:07:12.510
Əgər sizdə bunun 1 molu
varsa, qatılıq 1 mo/l idisə,

00:07:12.510 --> 00:07:15.380
pH 0 olacaq.

00:07:15.380 --> 00:07:19.360
Bəs xorid turşusunu bu
məhlula əlavə etsək,

00:07:19.360 --> 00:07:20.450
nə baş verər?

00:07:20.450 --> 00:07:22.750
Bu, zəif əsas və onun

00:07:22.750 --> 00:07:25.160
birləşmiş zəif turşusu olandır?

00:07:25.160 --> 00:07:29.350
Xlorid turşusundan dissosiasiya olunmuş

00:07:29.350 --> 00:07:32.380
bütün hidrogen protonları
burdakı OH-lar ilə

00:07:32.380 --> 00:07:33.280
reaksiya girər

00:07:33.280 --> 00:07:35.670
və bir-birilərini neytrallaşdırar.

00:07:35.670 --> 00:07:37.820
Onlar birləşib suya çevriləcəklər və

00:07:37.820 --> 00:07:40.050
məhlulun bir hissəsi olacaqlar.

00:07:40.050 --> 00:07:44.280
İlkin olaraq OH aşağı düşür,

00:07:44.280 --> 00:07:47.220
amma burada zəif əsas ehtiyatınız var.

00:07:47.220 --> 00:07:49.690
Le-Şatelye prinsipi deyir ki,

00:07:49.690 --> 00:07:53.370
OH-ın ümumi qatılığını azaldan
gərginləşdiricimiz varsa,

00:07:53.370 --> 00:07:57.640
reaksiya o təzyiqi xaric etmək

00:07:57.640 --> 00:08:00.290
istiqamətində gedir.

00:08:00.290 --> 00:08:02.930
Yəni, reaksiya bu istiqamətdə gedir.

00:08:02.930 --> 00:08:06.180
Belə ki, zəif əsasın çox hissəsi
zəif turşuya çevrilir

00:08:06.180 --> 00:08:08.260
və daha çox OH əmələ gətirir.

00:08:08.260 --> 00:08:12.760
Xloridi məhlula əlavə etdiyiniz zaman pH

00:08:12.760 --> 00:08:14.020
gözlədiyiniz qədər düşməz.

00:08:14.020 --> 00:08:17.100
pH aşağı olacaq, amma sonra bu,

00:08:17.100 --> 00:08:20.420
sudan çoxlu hidrogen götürəcək və daha çox

00:08:20.420 --> 00:08:21.450
OH istehsal edəcək.

00:08:21.450 --> 00:08:24.310
Bunu belə düşünə bilərsiniz,

00:08:24.310 --> 00:08:30.150
güclü turşunun və ya əsasın
məhlula göstərəcəyi təsir

00:08:30.150 --> 00:08:31.580
bir növ maneəyə bənzəyir.

00:08:31.580 --> 00:08:33.084
Bu, bufer məhlul adlanır.

00:08:38.890 --> 00:08:41.780
Çünki o turşuluğu qoruyur.

00:08:41.780 --> 00:08:45.670
Məhlula güclü əsas əlavə etdiyinizdə

00:08:45.670 --> 00:08:46.840
pH dərhal artır.

00:08:46.840 --> 00:08:48.990
Yəni, turşuluq kəskin şəkildə azalır.

00:08:48.990 --> 00:08:52.665
Lakin güclü əsası
bufer məhluluna əlavə etsəniz,

00:08:52.665 --> 00:08:54.940
Le-Şatelye prinsipinə görə,

00:08:54.940 --> 00:08:56.430
pH çox da dəyişməyəcək.

00:08:56.430 --> 00:08:57.040
Eyni şey.

00:08:57.040 --> 00:09:00.650
Əgər eyni buferə turşu əlavə etsəniz,

00:09:00.650 --> 00:09:03.880
pH gözlədiyiniz kimi çox təsir etməyəcək.

00:09:03.880 --> 00:09:06.860
Əgər suya turşu əlavə etsəniz,
tarazlıq reaksiyasına görə,

00:09:06.860 --> 00:09:11.070
itirdiyiniz miqdar OH bərpa olunur,

00:09:11.070 --> 00:09:14.420
və ya əsas əlavə edirsinizsə,

00:09:14.420 --> 00:09:18.090
itirdiyiniz miqdards hidrogen
yenilənəcəkdir.

00:09:18.090 --> 00:09:19.190
Buna görə
bufer adlanır.

00:09:19.190 --> 00:09:20.090
Bu, maneə yaradır.

00:09:20.090 --> 00:09:23.250
Bu, məhlulun pH-na sabitlik verir.

00:09:28.440 --> 00:09:33.410
Buferin tərifi belədir ki,
bufer məhlul tarazlıqdakı zəif turşu ilə

00:09:33.410 --> 00:09:36.450
onun zəif birləşmiş əsasının məhluludur.

00:09:36.450 --> 00:09:38.460
Bufer budur, ona görə bufer adlanır ki,

00:09:38.460 --> 00:09:41.450
pH-ı bir şəkildə qoruyur.

00:09:41.450 --> 00:09:44.580
Bu, məhlulun turşuluğu üçün

00:09:44.580 --> 00:09:47.500
bir növ amortizatordur.

00:09:47.500 --> 00:09:50.710
Gəlin indi bufer məsələlərinə baxaq,

00:09:50.710 --> 00:09:55.090
bu, həqiqətən, elə
zəif turşu hesablamalarıdır.

00:09:55.090 --> 00:10:00.580
Əgər yenidən reaksiyanı yazsaq,

00:10:00.580 --> 00:10:03.150
HA tarazlıqdadır.

00:10:03.150 --> 00:10:05.170
Hər şey suda məhluldadır.

00:10:05.170 --> 00:10:11.330
Hidrogen və onun birləşmiş əsası var.

00:10:11.330 --> 00:10:14.530
Bunun üçün tarazlıq sabitinin
olduğunu bilirik.

00:10:14.530 --> 00:10:17.620
Bir çox videoda etmişik bunu.

00:10:17.620 --> 00:10:21.400
Tarazlıq sabiti hidrogen protonlarının

00:10:21.400 --> 00:10:25.830
qatılığı vurulsun birləşmiş

00:10:25.830 --> 00:10:27.740
əsasın qatılığına bərabərdir.

00:10:27.740 --> 00:10:30.390
Qatılığın molyarlıq olduğunu bilirsiniz.

00:10:30.390 --> 00:10:32.710
Hər litrdə mol, bölünsün

00:10:32.710 --> 00:10:36.020
zəif turşunun qatılığı.

00:10:36.020 --> 00:10:37.270
İndi.

00:10:41.485 --> 00:10:44.520
Gəlin hidrogenin qatılığı üçün həll edək.

00:10:44.520 --> 00:10:47.330
Etmək istədiyim şey
düsturu başa düşməkdir,

00:10:47.330 --> 00:10:49.780
bu düstur Hendersen-Hasselbax
düsturu adlandırılır.

00:10:49.780 --> 00:10:52.630
Bir çox kitabda bunu
əzbərləməyiniz qeyd olunur,

00:10:52.630 --> 00:10:53.210
məncə, ehtiyac yoxdur.

00:10:53.210 --> 00:10:55.430
Məncə, formulu özünüz də bu tip

00:10:55.430 --> 00:10:57.910
sadə fərziyyələrlə qura bilərsiniz.

00:10:57.910 --> 00:11:00.240
Hidrogen üçün bunu həll edək,

00:11:00.240 --> 00:11:02.810
pH və başqa şeylər arasındakı
əlaqəni bu düstur ilə

00:11:02.810 --> 00:11:03.460
həll edə bilərik.

00:11:03.460 --> 00:11:07.460
Hidrogen üçün həll etmək istəyiriksə,

00:11:07.460 --> 00:11:11.180
hər iki tərəfi bunun tərsinə vuraq.

00:11:11.180 --> 00:11:16.060
Beləcə hidrogenin
qatılığını əldə edirsiniz.

00:11:16.060 --> 00:11:20.280
Kt vurulsun-- hər iki tərəfi bunun

00:11:20.280 --> 00:11:21.300
tərsinə vururam.

00:11:21.300 --> 00:11:26.340
Vurulsun zəif turşunun qatılığı,

00:11:26.340 --> 00:11:32.050
bölünsün zəif əsasın qatılığı,
bərabərdir hidrogenin

00:11:32.050 --> 00:11:35.410
qatılığı.

00:11:35.410 --> 00:11:36.690
Məntiqlidir.

00:11:36.690 --> 00:11:37.090
İndi.

00:11:37.090 --> 00:11:39.890
Hər iki tərəfin mənfi loqarifmini götürək.

00:11:39.890 --> 00:11:50.590
Turşu tarazlıq sabiti vurulsun HA,

00:11:50.590 --> 00:12:01.640
yəni zəif turşu bölünsün zəif əsasın

00:12:01.640 --> 00:12:07.540
mənfi loqarifması, hidrogenin
qatılığının mənfi loqarifmasına

00:12:07.540 --> 00:12:08.340
bərabərdir.

00:12:08.340 --> 00:12:11.000
Bu bizim pH-mızdır, düzdür?

00:12:11.000 --> 00:12:13.500
Hidrogenin qatılığının
mənfi loqarifması elə

00:12:13.500 --> 00:12:16.070
pH deməkdir.

00:12:16.070 --> 00:12:18.240
p və H-ı müxtəlif rənglərdə yazacam.

00:12:18.240 --> 00:12:20.790
Siz p-nin mənfi loqarifmanı
ifadə etdiyini bilirsiniz.

00:12:20.790 --> 00:12:22.210
Mənfi loqarifma.

00:12:22.210 --> 00:12:22.920
Bu qədər.

00:12:22.920 --> 00:12:23.770
Əsas 10-dur.

00:12:23.770 --> 00:12:26.250
Gəlin baxaq görək daha çox
sadələşdirə bilərik mi.

00:12:26.250 --> 00:12:29.670
Belə ki, loqarifmik xüsusiyyətlər.

00:12:29.670 --> 00:12:34.140
İki şeyin loqarifmasının vurmasının

00:12:34.140 --> 00:12:36.370
bu ikisinin ayrılıqda
loqarifmalarının cəminə

00:12:36.370 --> 00:12:38.000
bərabər olduğunu bilirik.

00:12:38.000 --> 00:12:49.370
Belə sadələşdirə bilərik ki,
Kt-nin mənfi loqarifması çıxılsın,

00:12:49.370 --> 00:12:57.340
zəif turşunun qatılığı bölünsün
onun birləşmiş əsasının

00:12:57.340 --> 00:13:00.100
qatılığının loqarifması.

00:13:00.100 --> 00:13:03.880
Bu, pH-a bərabərdir.

00:13:03.880 --> 00:13:09.175
Zəif turşunun pKt-si tarazlıq sabitinin

00:13:09.175 --> 00:13:12.990
mənfi loqarifmasıdır.

00:13:12.990 --> 00:13:15.000
Bu sadəcə pKt-dir.

00:13:15.000 --> 00:13:18.740
HA bölünsün A-nın mənfi loqarifması.

00:13:18.740 --> 00:13:21.830
Edəcəyimiz şey bunu müsbət etmək və bunu

00:13:21.830 --> 00:13:23.820
mənfi 1 qüvvətinə yüksəltməkdir.

00:13:23.820 --> 00:13:24.230
Elədir?

00:13:24.230 --> 00:13:26.600
Bu da loqarifmanın başqa
xüsusiyyətidir və əgər

00:13:26.600 --> 00:13:28.780
çaşdınızsa loqarifma
videolarına baxarsınız.

00:13:28.780 --> 00:13:30.980
Mənfi 1 qüvvəti bunun tərsini bildirir.

00:13:30.980 --> 00:13:36.120
Yəni deyə bilərik ki, üstəgəl
birləşmiş əsasın qatılığı

00:13:36.120 --> 00:13:40.980
bölünsün zəif turşunun
qatılığının loqarifması

00:13:40.980 --> 00:13:43.450
pH-a bərabərdir.

00:13:43.450 --> 00:13:45.110
Bu da Henderson-Hasselbax

00:13:45.110 --> 00:13:49.250
tənliyi adlanır.

00:13:49.250 --> 00:13:52.240
Bunu əzbərləməyinizə ehtiyac yoxdur.

00:13:52.240 --> 00:13:55.520
Əgər bunu əzbərləsəniz,
bir neçə saata

00:13:55.520 --> 00:13:57.220
burada olanın müsbət olduğunu

00:13:57.220 --> 00:13:58.900
unudacaqsınız.

00:13:58.900 --> 00:14:01.010
A mənfini, ya da

00:14:01.010 --> 00:14:04.190
HA-nı sürət, yoxsa məxrəcə qoyduğunuzu

00:14:04.190 --> 00:14:05.990
unutsanız, bu pis olar.

00:14:05.990 --> 00:14:08.140
Ən yaxşısı əsas fərziyyələrdən

00:14:08.140 --> 00:14:09.470
başlamaqdır.

00:14:09.470 --> 00:14:10.190
İnanın mənə.

00:14:10.190 --> 00:14:12.100
Bu mənim sadəcə bir neçə dəqiqəmi aldı,

00:14:12.100 --> 00:14:14.170
amma siz bunu kağızda sürətlə etsəniz,

00:14:14.170 --> 00:14:16.920
bu tənliyi qurmaq

00:14:16.920 --> 00:14:18.120
çox vaxtınızı almaz.

00:14:18.120 --> 00:14:20.520
Bu, əzbərləməkdən daha yaxşıdır və

00:14:20.520 --> 00:14:22.770
siz 30 yaşınızda belə unutmayacaqsınız.

00:14:22.770 --> 00:14:24.590
Bəs bu düsturun faydası nədir?

00:14:24.590 --> 00:14:29.550
Düstur, pH və pKt qiymətlərini
birbaşa əlaqələndirir,

00:14:29.550 --> 00:14:31.900
pKt tarazlıq sabitidir, doğrudur?

00:14:31.900 --> 00:14:36.110
Üstəgəl turşu və birləşmiş
əsasın nisbətlərinin

00:14:36.110 --> 00:14:37.340
loqarifması.

00:14:37.340 --> 00:14:42.240
Nə qədər çox birləşmiş əsas və
nə qədər az turşu varsa,

00:14:42.240 --> 00:14:44.940
pH o qədər artacaq.

00:14:44.940 --> 00:14:45.130
Düzdür?

00:14:45.130 --> 00:14:47.740
Əgər bu artsa və bu azalsa,

00:14:47.740 --> 00:14:48.740
pH artacaq.

00:14:48.740 --> 00:14:49.780
Bu məntiqlidir,

00:14:49.780 --> 00:14:51.390
çünki məhlulda əsas çoxdur.

00:14:51.390 --> 00:14:54.700
Bunun əksi olsa isə pH azalacaq.