1
00:00:00,000 --> 00:00:02,840
Deyək ki, bir zəif turşumuz var.

2
00:00:02,840 --> 00:00:05,770
Bunu HA adlandıracam.

3
00:00:05,770 --> 00:00:12,030
A əslində bura qoya
biləcəyim bütün elementləri

4
00:00:12,030 --> 00:00:12,790
təmsil edir.

5
00:00:12,790 --> 00:00:15,340
Bu, flüor ya da ammonyak
molekulu ola bilər.

6
00:00:15,340 --> 00:00:17,400
Əgər H əlavə etsək, bu, ammonium olur.

7
00:00:17,400 --> 00:00:20,090
Bu danışacağım xüsusi bir element deyil.

8
00:00:20,090 --> 00:00:24,170
Sadəcə turşunu yazmağın ümumi qaydasıdır.

9
00:00:24,170 --> 00:00:31,330
Deyək ki, bu proton ilə tarazlıqdadır,

10
00:00:31,330 --> 00:00:34,520
siz bunu bir neçə dəfə görmüsünüz əlbəttə.

11
00:00:34,520 --> 00:00:36,846
Bunların hamısı suda məhluldadır.

12
00:00:39,350 --> 00:00:42,080
Bu proton, əsas
birləşmələri və molekul

13
00:00:42,080 --> 00:00:44,300
arasında hərəkət edir.

14
00:00:44,300 --> 00:00:44,820
A mənfi.

15
00:00:44,820 --> 00:00:48,510
Biz, həmçinin bir əsas
tarazlığı da yaza bilərdik.

16
00:00:48,510 --> 00:00:52,370
Əsas birləşmələri dissosiasiya edə və ya

17
00:00:52,370 --> 00:00:55,770
sudan hidrogen ayıraraq OH yarada bilər.

18
00:00:55,770 --> 00:00:57,170
Biz bunu dəfələrlə etmişik.

19
00:00:57,170 --> 00:00:59,970
Amma bu videonun əsas məqsədi bu deyil.

20
00:00:59,970 --> 00:01:03,160
Gəlin tarazlığa hansısa yolla təsir etsək,

21
00:01:03,160 --> 00:01:06,580
nə ola biləcəyini düşünək biraz.

22
00:01:06,580 --> 00:01:09,780
Təsəvvür edə biləcəyiniz kimi, Le-Şatelye

23
00:01:09,780 --> 00:01:12,410
prinsipinə görə, hansısa
yolla tarazlığa təsir etsək,

24
00:01:12,410 --> 00:01:15,850
tarazlıq bu təsiri aradan

25
00:01:15,850 --> 00:01:18,930
qaldıracaq şəkildə hərəkət edir.

26
00:01:18,930 --> 00:01:28,755
Deyək ki, bu, sistemə
tətbiq etdiyimiz təzyiqdir.

27
00:01:28,755 --> 00:01:30,870
Bunu fərqli rəngdə edək.

28
00:01:30,870 --> 00:01:33,990
Güclü əsas əlavə edəcəm.

29
00:01:33,990 --> 00:01:36,100
Bu çox tünddür.

30
00:01:36,100 --> 00:01:39,490
NaOH əlavə edəcəm.

31
00:01:39,490 --> 00:01:42,240
Bunun suda məhlulunun
güclü əsas olduğunu bilirik.

32
00:01:42,240 --> 00:01:45,050
Natrium olan hissəsi ayrılır,

33
00:01:45,050 --> 00:01:47,570
lakin ən əsası
hidrogenləri

34
00:01:47,570 --> 00:01:51,030
ayırmaq istəyən bütün
OH-lar məhluldadırlar.

35
00:01:51,030 --> 00:01:54,860
Məhlula OH əlavə etdikdə hər mol üçün

36
00:01:54,860 --> 00:01:58,720
nə baş verəcək? Hətta sadəcə mol yox,

37
00:01:58,720 --> 00:02:03,250
məhlula əlavə etdiyiniz hər molekul,

38
00:02:03,250 --> 00:02:05,900
hidrogen molekullarını götürəcəkdir.

39
00:02:05,900 --> 00:02:06,645
Düzdür?

40
00:02:06,645 --> 00:02:10,360
Məsələn, əgər məhlulda
1 mol hidrogen molekulları

41
00:02:10,360 --> 00:02:15,140
varsa və buna 1 mol
natrium hidroksid

42
00:02:15,140 --> 00:02:18,270
əlavə etsəniz, bunların
hamısı onların hamısıyla

43
00:02:18,270 --> 00:02:19,530
reaksiya girəcəkdir.

44
00:02:19,530 --> 00:02:24,790
OH-lar H-lar ilə reaksiya
girərək su əmələ gətirəcək

45
00:02:24,790 --> 00:02:27,320
və onların hər ikisi
məhlulda yoxa çıxacaqdır.

46
00:02:27,320 --> 00:02:29,390
Əslində, yox olmurlar,
hamısı suya çevrilir.

47
00:02:29,390 --> 00:02:32,220
Bütün bu hidrogenlər gedəcək,
ya da ən azından başlanğıcda

48
00:02:32,220 --> 00:02:34,160
orda olan hidrogenlər.

49
00:02:34,160 --> 00:02:36,890
Hidrogenlərin 1 molu yox olacaq.

50
00:02:36,890 --> 00:02:39,980
Bəs bu reaksiyada nə baş
verməli idi? Bunun bir tarazlıq

51
00:02:39,980 --> 00:02:41,690
reaksiyası olduğunu bilirik.

52
00:02:41,690 --> 00:02:49,470
Tarazlıq reaksiyası olduğu və ya zəif əsas

53
00:02:49,470 --> 00:02:52,200
olduğu üçün hidrogenlər azaldıqca

54
00:02:52,200 --> 00:02:58,130
HA-nın çox hissəsi bu
iki məhsula çevriləcək və

55
00:02:58,130 --> 00:03:01,110
bir növ itirilən hidrogenləri
bərpa edəcək.

56
00:03:01,110 --> 00:03:03,160
Burada hətta hesablama da edə bilərsiniz.

57
00:03:03,160 --> 00:03:08,920
İlkin olaraq hidrogen azaldıqca,

58
00:03:08,920 --> 00:03:10,700
tarazlaşma daha da sürətlənəcək.

59
00:03:10,700 --> 00:03:13,600
Amma HA azalacaq.

60
00:03:13,600 --> 00:03:15,770
A isə artacaq.

61
00:03:15,770 --> 00:03:17,540
Sonra bu da az miqdarda azalacaqdır.

62
00:03:17,540 --> 00:03:20,520
Çünki oraya natrium hidroksid qoyduqda

63
00:03:20,520 --> 00:03:22,270
bütün hidrogənləri götürəcək.

64
00:03:22,270 --> 00:03:25,930
Amma burada belə bir şey var ki, bunu

65
00:03:25,930 --> 00:03:28,440
ehtiyat hidrogen tutumu
olaraq düşünə bilərsiniz.

66
00:03:28,440 --> 00:03:31,010
Bunlar yox olanda zəif əsas

67
00:03:31,010 --> 00:03:31,950
daha çox ayrılacaq.

68
00:03:31,950 --> 00:03:36,460
Tarazlıq bu istiqamətdə
(sağa) hərəkət edəcək və

69
00:03:36,460 --> 00:03:38,190
dərhal bunların
hamısını götürəcək.

70
00:03:38,190 --> 00:03:41,010
Amma tarazlıq bu istiqamətdə olanda

71
00:03:41,010 --> 00:03:43,040
hidrogenin çox hissəsi əvəz olunur.

72
00:03:43,040 --> 00:03:46,840
Natrium hidroksidi suya əlavə etsəm,

73
00:03:46,840 --> 00:03:49,350
nə baş verər, sizcə?

74
00:03:49,350 --> 00:03:54,470
Yəni, NaOH suda məhlulunu hazırlasam,

75
00:03:54,470 --> 00:03:58,120
o, suda tamamən natrium kationlarına və

76
00:03:58,120 --> 00:04:05,260
hidroksid anionlarına ayrılacaq.

77
00:04:07,810 --> 00:04:10,540
Yəni, əlavə etdiyim natrium hidroksidin

78
00:04:10,540 --> 00:04:15,320
molunu artırdıqda OH-ın miqdarı da

79
00:04:15,320 --> 00:04:18,060
dərhal artır və beləcə,

80
00:04:18,060 --> 00:04:20,089
pH-ı artırmış oluruq, düzdür?

81
00:04:20,089 --> 00:04:20,470
Yadınıza salın.

82
00:04:20,470 --> 00:04:25,510
OH miqdarını artırdıqda,

83
00:04:25,510 --> 00:04:27,940
pOH azalırdı, düzdür?

84
00:04:27,940 --> 00:04:31,975
Çünki, bu mənfi loqarifmadır.

85
00:04:31,975 --> 00:04:34,700
OH artsa, pOH azalacaq

86
00:04:34,700 --> 00:04:38,220
və pH artacaq.

87
00:04:38,220 --> 00:04:44,170
Bununla da daha əsasi olur.

88
00:04:44,170 --> 00:04:46,530
Və yüksək pH da çox əsasi deməkdir.

89
00:04:46,530 --> 00:04:49,360
Əgər bundan bir mol
varınızdırsa, pH 14 olacaq.

90
00:04:49,360 --> 00:04:51,790
Əgər güclü əsas yox, güclü turşunuz varsa,

91
00:04:51,790 --> 00:04:54,490
pH 0 olacaq.

92
00:04:54,490 --> 00:04:56,300
Ümid edirəm ki, artıq bu mövzu
ilə az da olsa tanış oldunuz,

93
00:04:56,300 --> 00:04:59,860
lakin əgər qarışdırırsınızsa,

94
00:04:59,860 --> 00:05:02,260
logarifmalarla çalışsanız,
bunu əldə edəcəksiniz.

95
00:05:02,260 --> 00:05:05,780
Mövzuya geri dönək,
əgər bunu suda etsəniz,

96
00:05:05,780 --> 00:05:09,150
çox yüksək pH əldə edəcəksiniz, çünki

97
00:05:09,150 --> 00:05:11,290
OH-ın qatılığı çox artır.

98
00:05:11,290 --> 00:05:15,220
Amma əgər natrium hidroksidi,

99
00:05:15,220 --> 00:05:19,750
zəif turşu və onun birləşmiş əsasından

100
00:05:19,750 --> 00:05:24,400
ibarət olan məhlula əlavə etsəniz,

101
00:05:24,400 --> 00:05:25,690
nə baş verəcək?

102
00:05:25,690 --> 00:05:28,320
Əlbəttə, bu reaksiyaya
girib bütün hidrogenləri

103
00:05:28,320 --> 00:05:29,090
götürəcək.

104
00:05:29,090 --> 00:05:31,740
Buradakı əlavə hidrogen artığı isə

105
00:05:31,740 --> 00:05:33,300
çoxlu hidrogenlə
təmin edir.

106
00:05:33,300 --> 00:05:35,200
Bu, çoxlu itkini bərpa edəcək.

107
00:05:35,200 --> 00:05:38,760
Ona görə də, mahiyyətcə
təzyiq çox da pis deyil.

108
00:05:38,760 --> 00:05:42,670
Və natrium hidroksidi suya əlavə edəndə

109
00:05:42,670 --> 00:05:44,130
pH-ı artırmış olacaqsınız.

110
00:05:44,130 --> 00:05:47,150
Burada çoxlu itki hesabına
pH-ı artıracaqsınız.

111
00:05:47,150 --> 00:05:50,690
Gələcəkdəki videolarda pH-ın nə qədər az

112
00:05:50,690 --> 00:05:52,930
artdığını hesablayacağıq.

113
00:05:52,930 --> 00:05:54,800
Amma düşünə bilərsiniz ki, bu bir növ

114
00:05:54,800 --> 00:05:57,390
pH üçün amortizatordur.

115
00:05:57,390 --> 00:06:00,500
Baxmayaraq, güclü əsası məhlula atsaq da,

116
00:06:00,500 --> 00:06:03,660
pH gözlədiyimiz kimi

117
00:06:03,660 --> 00:06:04,540
artmadı.

118
00:06:04,540 --> 00:06:05,800
Başqa yolla
edə bilərsiniz.

119
00:06:05,800 --> 00:06:08,320
Əgər eyni reaksiyanı sadə reaksiya kimi

120
00:06:08,320 --> 00:06:12,040
yazsam-- xatırlayın, bu eynidir.

121
00:06:12,040 --> 00:06:16,360
Bunu A mənfi kimi yazdım,
birləşmiş əsasını yazdım.

122
00:06:16,360 --> 00:06:21,720
A mənfi, ətrafdakı suda məhluldan

123
00:06:21,720 --> 00:06:25,760
suyu çəkən

124
00:06:25,760 --> 00:06:27,640
birləşmiş əsasla tarazlıqdadır.

125
00:06:27,640 --> 00:06:28,850
Etdiyimiz hər şey

126
00:06:28,850 --> 00:06:30,480
suda məhlulda baş verir.

127
00:06:30,480 --> 00:06:32,830
Əbəttə ki, götürülən su

128
00:06:32,830 --> 00:06:34,360
OH-a ayrılmayacaq.

129
00:06:34,360 --> 00:06:36,880
Bunlar sadəcə ekvivalent reaksiyalardır.

130
00:06:36,880 --> 00:06:39,020
Bunu turşu reaksiyası kimi yazıram.

131
00:06:39,020 --> 00:06:40,600
Bunu isə əsasi reaksiya kimi.

132
00:06:40,600 --> 00:06:42,060
Lakin onlar eynidirlər.

133
00:06:42,060 --> 00:06:42,800
İndi.

134
00:06:42,800 --> 00:06:46,470
Əgər məhlula güclü
turşu əlavə etsə idik,

135
00:06:46,470 --> 00:06:47,390
nə baş verərdi?

136
00:06:47,390 --> 00:06:51,460
Xlorid turşusunu
məhlula əlavə edirəm.

137
00:06:51,460 --> 00:06:54,920
Xloridi, məhlul olmadan
eləcə suya əlavə etsəniz,

138
00:06:54,920 --> 00:06:58,350
o tamamilə çoxlu hidrogen və

139
00:06:58,350 --> 00:07:01,530
xlor anionlarına dissosiasiya edəcək

140
00:07:05,120 --> 00:07:07,110
və dərhal məhlulu çox turş edəcəkdir.

141
00:07:07,110 --> 00:07:09,270
Siz çox aşağı pH əldə edəcəksiniz.

142
00:07:09,270 --> 00:07:12,510
Əgər sizdə bunun 1 molu
varsa, qatılıq 1 mo/l idisə,

143
00:07:12,510 --> 00:07:15,380
pH 0 olacaq.

144
00:07:15,380 --> 00:07:19,360
Bəs xorid turşusunu bu
məhlula əlavə etsək,

145
00:07:19,360 --> 00:07:20,450
nə baş verər?

146
00:07:20,450 --> 00:07:22,750
Bu, zəif əsas və onun

147
00:07:22,750 --> 00:07:25,160
birləşmiş zəif turşusu olandır?

148
00:07:25,160 --> 00:07:29,350
Xlorid turşusundan dissosiasiya olunmuş

149
00:07:29,350 --> 00:07:32,380
bütün hidrogen protonları
burdakı OH-lar ilə

150
00:07:32,380 --> 00:07:33,280
reaksiya girər

151
00:07:33,280 --> 00:07:35,670
və bir-birilərini neytrallaşdırar.

152
00:07:35,670 --> 00:07:37,820
Onlar birləşib suya çevriləcəklər və

153
00:07:37,820 --> 00:07:40,050
məhlulun bir hissəsi olacaqlar.

154
00:07:40,050 --> 00:07:44,280
İlkin olaraq OH aşağı düşür,

155
00:07:44,280 --> 00:07:47,220
amma burada zəif əsas ehtiyatınız var.

156
00:07:47,220 --> 00:07:49,690
Le-Şatelye prinsipi deyir ki,

157
00:07:49,690 --> 00:07:53,370
OH-ın ümumi qatılığını azaldan
gərginləşdiricimiz varsa,

158
00:07:53,370 --> 00:07:57,640
reaksiya o təzyiqi xaric etmək

159
00:07:57,640 --> 00:08:00,290
istiqamətində gedir.

160
00:08:00,290 --> 00:08:02,930
Yəni, reaksiya bu istiqamətdə gedir.

161
00:08:02,930 --> 00:08:06,180
Belə ki, zəif əsasın çox hissəsi
zəif turşuya çevrilir

162
00:08:06,180 --> 00:08:08,260
və daha çox OH əmələ gətirir.

163
00:08:08,260 --> 00:08:12,760
Xloridi məhlula əlavə etdiyiniz zaman pH

164
00:08:12,760 --> 00:08:14,020
gözlədiyiniz qədər düşməz.

165
00:08:14,020 --> 00:08:17,100
pH aşağı olacaq, amma sonra bu,

166
00:08:17,100 --> 00:08:20,420
sudan çoxlu hidrogen götürəcək və daha çox

167
00:08:20,420 --> 00:08:21,450
OH istehsal edəcək.

168
00:08:21,450 --> 00:08:24,310
Bunu belə düşünə bilərsiniz,

169
00:08:24,310 --> 00:08:30,150
güclü turşunun və ya əsasın
məhlula göstərəcəyi təsir

170
00:08:30,150 --> 00:08:31,580
bir növ maneəyə bənzəyir.

171
00:08:31,580 --> 00:08:33,084
Bu, bufer məhlul adlanır.

172
00:08:38,890 --> 00:08:41,780
Çünki o turşuluğu qoruyur.

173
00:08:41,780 --> 00:08:45,670
Məhlula güclü əsas əlavə etdiyinizdə

174
00:08:45,670 --> 00:08:46,840
pH dərhal artır.

175
00:08:46,840 --> 00:08:48,990
Yəni, turşuluq kəskin şəkildə azalır.

176
00:08:48,990 --> 00:08:52,665
Lakin güclü əsası
bufer məhluluna əlavə etsəniz,

177
00:08:52,665 --> 00:08:54,940
Le-Şatelye prinsipinə görə,

178
00:08:54,940 --> 00:08:56,430
pH çox da dəyişməyəcək.

179
00:08:56,430 --> 00:08:57,040
Eyni şey.

180
00:08:57,040 --> 00:09:00,650
Əgər eyni buferə turşu əlavə etsəniz,

181
00:09:00,650 --> 00:09:03,880
pH gözlədiyiniz kimi çox təsir etməyəcək.

182
00:09:03,880 --> 00:09:06,860
Əgər suya turşu əlavə etsəniz,
tarazlıq reaksiyasına görə,

183
00:09:06,860 --> 00:09:11,070
itirdiyiniz miqdar OH bərpa olunur,

184
00:09:11,070 --> 00:09:14,420
və ya əsas əlavə edirsinizsə,

185
00:09:14,420 --> 00:09:18,090
itirdiyiniz miqdards hidrogen
yenilənəcəkdir.

186
00:09:18,090 --> 00:09:19,190
Buna görə
bufer adlanır.

187
00:09:19,190 --> 00:09:20,090
Bu, maneə yaradır.

188
00:09:20,090 --> 00:09:23,250
Bu, məhlulun pH-na sabitlik verir.

189
00:09:28,440 --> 00:09:33,410
Buferin tərifi belədir ki,
bufer məhlul tarazlıqdakı zəif turşu ilə

190
00:09:33,410 --> 00:09:36,450
onun zəif birləşmiş əsasının məhluludur.

191
00:09:36,450 --> 00:09:38,460
Bufer budur, ona görə bufer adlanır ki,

192
00:09:38,460 --> 00:09:41,450
pH-ı bir şəkildə qoruyur.

193
00:09:41,450 --> 00:09:44,580
Bu, məhlulun turşuluğu üçün

194
00:09:44,580 --> 00:09:47,500
bir növ amortizatordur.

195
00:09:47,500 --> 00:09:50,710
Gəlin indi bufer məsələlərinə baxaq,

196
00:09:50,710 --> 00:09:55,090
bu, həqiqətən, elə
zəif turşu hesablamalarıdır.

197
00:09:55,090 --> 00:10:00,580
Əgər yenidən reaksiyanı yazsaq,

198
00:10:00,580 --> 00:10:03,150
HA tarazlıqdadır.

199
00:10:03,150 --> 00:10:05,170
Hər şey suda məhluldadır.

200
00:10:05,170 --> 00:10:11,330
Hidrogen və onun birləşmiş əsası var.

201
00:10:11,330 --> 00:10:14,530
Bunun üçün tarazlıq sabitinin
olduğunu bilirik.

202
00:10:14,530 --> 00:10:17,620
Bir çox videoda etmişik bunu.

203
00:10:17,620 --> 00:10:21,400
Tarazlıq sabiti hidrogen protonlarının

204
00:10:21,400 --> 00:10:25,830
qatılığı vurulsun birləşmiş

205
00:10:25,830 --> 00:10:27,740
əsasın qatılığına bərabərdir.

206
00:10:27,740 --> 00:10:30,390
Qatılığın molyarlıq olduğunu bilirsiniz.

207
00:10:30,390 --> 00:10:32,710
Hər litrdə mol, bölünsün

208
00:10:32,710 --> 00:10:36,020
zəif turşunun qatılığı.

209
00:10:36,020 --> 00:10:37,270
İndi.

210
00:10:41,485 --> 00:10:44,520
Gəlin hidrogenin qatılığı üçün həll edək.

211
00:10:44,520 --> 00:10:47,330
Etmək istədiyim şey
düsturu başa düşməkdir,

212
00:10:47,330 --> 00:10:49,780
bu düstur Hendersen-Hasselbax
düsturu adlandırılır.

213
00:10:49,780 --> 00:10:52,630
Bir çox kitabda bunu
əzbərləməyiniz qeyd olunur,

214
00:10:52,630 --> 00:10:53,210
məncə, ehtiyac yoxdur.

215
00:10:53,210 --> 00:10:55,430
Məncə, formulu özünüz də bu tip

216
00:10:55,430 --> 00:10:57,910
sadə fərziyyələrlə qura bilərsiniz.

217
00:10:57,910 --> 00:11:00,240
Hidrogen üçün bunu həll edək,

218
00:11:00,240 --> 00:11:02,810
pH və başqa şeylər arasındakı
əlaqəni bu düstur ilə

219
00:11:02,810 --> 00:11:03,460
həll edə bilərik.

220
00:11:03,460 --> 00:11:07,460
Hidrogen üçün həll etmək istəyiriksə,

221
00:11:07,460 --> 00:11:11,180
hər iki tərəfi bunun tərsinə vuraq.

222
00:11:11,180 --> 00:11:16,060
Beləcə hidrogenin
qatılığını əldə edirsiniz.

223
00:11:16,060 --> 00:11:20,280
Kt vurulsun-- hər iki tərəfi bunun

224
00:11:20,280 --> 00:11:21,300
tərsinə vururam.

225
00:11:21,300 --> 00:11:26,340
Vurulsun zəif turşunun qatılığı,

226
00:11:26,340 --> 00:11:32,050
bölünsün zəif əsasın qatılığı,
bərabərdir hidrogenin

227
00:11:32,050 --> 00:11:35,410
qatılığı.

228
00:11:35,410 --> 00:11:36,690
Məntiqlidir.

229
00:11:36,690 --> 00:11:37,090
İndi.

230
00:11:37,090 --> 00:11:39,890
Hər iki tərəfin mənfi loqarifmini götürək.

231
00:11:39,890 --> 00:11:50,590
Turşu tarazlıq sabiti vurulsun HA,

232
00:11:50,590 --> 00:12:01,640
yəni zəif turşu bölünsün zəif əsasın

233
00:12:01,640 --> 00:12:07,540
mənfi loqarifması, hidrogenin
qatılığının mənfi loqarifmasına

234
00:12:07,540 --> 00:12:08,340
bərabərdir.

235
00:12:08,340 --> 00:12:11,000
Bu bizim pH-mızdır, düzdür?

236
00:12:11,000 --> 00:12:13,500
Hidrogenin qatılığının
mənfi loqarifması elə

237
00:12:13,500 --> 00:12:16,070
pH deməkdir.

238
00:12:16,070 --> 00:12:18,240
p və H-ı müxtəlif rənglərdə yazacam.

239
00:12:18,240 --> 00:12:20,790
Siz p-nin mənfi loqarifmanı
ifadə etdiyini bilirsiniz.

240
00:12:20,790 --> 00:12:22,210
Mənfi loqarifma.

241
00:12:22,210 --> 00:12:22,920
Bu qədər.

242
00:12:22,920 --> 00:12:23,770
Əsas 10-dur.

243
00:12:23,770 --> 00:12:26,250
Gəlin baxaq görək daha çox
sadələşdirə bilərik mi.

244
00:12:26,250 --> 00:12:29,670
Belə ki, loqarifmik xüsusiyyətlər.

245
00:12:29,670 --> 00:12:34,140
İki şeyin loqarifmasının vurmasının

246
00:12:34,140 --> 00:12:36,370
bu ikisinin ayrılıqda
loqarifmalarının cəminə

247
00:12:36,370 --> 00:12:38,000
bərabər olduğunu bilirik.

248
00:12:38,000 --> 00:12:49,370
Belə sadələşdirə bilərik ki,
Kt-nin mənfi loqarifması çıxılsın,

249
00:12:49,370 --> 00:12:57,340
zəif turşunun qatılığı bölünsün
onun birləşmiş əsasının

250
00:12:57,340 --> 00:13:00,100
qatılığının loqarifması.

251
00:13:00,100 --> 00:13:03,880
Bu, pH-a bərabərdir.

252
00:13:03,880 --> 00:13:09,175
Zəif turşunun pKt-si tarazlıq sabitinin

253
00:13:09,175 --> 00:13:12,990
mənfi loqarifmasıdır.

254
00:13:12,990 --> 00:13:15,000
Bu sadəcə pKt-dir.

255
00:13:15,000 --> 00:13:18,740
HA bölünsün A-nın mənfi loqarifması.

256
00:13:18,740 --> 00:13:21,830
Edəcəyimiz şey bunu müsbət etmək və bunu

257
00:13:21,830 --> 00:13:23,820
mənfi 1 qüvvətinə yüksəltməkdir.

258
00:13:23,820 --> 00:13:24,230
Elədir?

259
00:13:24,230 --> 00:13:26,600
Bu da loqarifmanın başqa
xüsusiyyətidir və əgər

260
00:13:26,600 --> 00:13:28,780
çaşdınızsa loqarifma
videolarına baxarsınız.

261
00:13:28,780 --> 00:13:30,980
Mənfi 1 qüvvəti bunun tərsini bildirir.

262
00:13:30,980 --> 00:13:36,120
Yəni deyə bilərik ki, üstəgəl
birləşmiş əsasın qatılığı

263
00:13:36,120 --> 00:13:40,980
bölünsün zəif turşunun
qatılığının loqarifması

264
00:13:40,980 --> 00:13:43,450
pH-a bərabərdir.

265
00:13:43,450 --> 00:13:45,110
Bu da Henderson-Hasselbax

266
00:13:45,110 --> 00:13:49,250
tənliyi adlanır.

267
00:13:49,250 --> 00:13:52,240
Bunu əzbərləməyinizə ehtiyac yoxdur.

268
00:13:52,240 --> 00:13:55,520
Əgər bunu əzbərləsəniz,
bir neçə saata

269
00:13:55,520 --> 00:13:57,220
burada olanın müsbət olduğunu

270
00:13:57,220 --> 00:13:58,900
unudacaqsınız.

271
00:13:58,900 --> 00:14:01,010
A mənfini, ya da

272
00:14:01,010 --> 00:14:04,190
HA-nı sürət, yoxsa məxrəcə qoyduğunuzu

273
00:14:04,190 --> 00:14:05,990
unutsanız, bu pis olar.

274
00:14:05,990 --> 00:14:08,140
Ən yaxşısı əsas fərziyyələrdən

275
00:14:08,140 --> 00:14:09,470
başlamaqdır.

276
00:14:09,470 --> 00:14:10,190
İnanın mənə.

277
00:14:10,190 --> 00:14:12,100
Bu mənim sadəcə bir neçə dəqiqəmi aldı,

278
00:14:12,100 --> 00:14:14,170
amma siz bunu kağızda sürətlə etsəniz,

279
00:14:14,170 --> 00:14:16,920
bu tənliyi qurmaq

280
00:14:16,920 --> 00:14:18,120
çox vaxtınızı almaz.

281
00:14:18,120 --> 00:14:20,520
Bu, əzbərləməkdən daha yaxşıdır və

282
00:14:20,520 --> 00:14:22,770
siz 30 yaşınızda belə unutmayacaqsınız.

283
00:14:22,770 --> 00:14:24,590
Bəs bu düsturun faydası nədir?

284
00:14:24,590 --> 00:14:29,550
Düstur, pH və pKt qiymətlərini
birbaşa əlaqələndirir,

285
00:14:29,550 --> 00:14:31,900
pKt tarazlıq sabitidir, doğrudur?

286
00:14:31,900 --> 00:14:36,110
Üstəgəl turşu və birləşmiş
əsasın nisbətlərinin

287
00:14:36,110 --> 00:14:37,340
loqarifması.

288
00:14:37,340 --> 00:14:42,240
Nə qədər çox birləşmiş əsas və
nə qədər az turşu varsa,

289
00:14:42,240 --> 00:14:44,940
pH o qədər artacaq.

290
00:14:44,940 --> 00:14:45,130
Düzdür?

291
00:14:45,130 --> 00:14:47,740
Əgər bu artsa və bu azalsa,

292
00:14:47,740 --> 00:14:48,740
pH artacaq.

293
00:14:48,740 --> 00:14:49,780
Bu məntiqlidir,

294
00:14:49,780 --> 00:14:51,390
çünki məhlulda əsas çoxdur.

295
00:14:51,390 --> 00:14:54,700
Bunun əksi olsa isə pH azalacaq.