Deyək ki zəif turşum var.
Bunu HA adlandıraq.
A əslində bura qoya biləcəyim bir çox
elementi təmsil edir.
Bu flor yada ammonyak molekulu ola bilər.
Əgər H əlavə etsən bu ammonium olacaq.
Xüsusi bir element deyil.
Bu sadəcə turşu yazmağın ümumi qaydasıdır.
Bu tarazlıqdadır,
və bunu çox görmüsüz.
Bunların hamısı sulu məhluldadır.
Bu proton birləşdirici əsasın və molekulun
arasında tullanır.
Mənfi.
Əsas tarazlığıda yazmış ola bilərdik,
birləşdirici əsasın ayrıla biləcəyini və
sudan hidrogen ayıraraq OH yarada
biləcəyini deməilyik.
Amma bu videonun əsas məqsədi deyil.
Burada tarazlığa bir şəkildə təsir etsək
nə ola biləcəyini düşünəciyik.
Bildiyiniz kimi, Chatelliers
prinsipinə görə, tarazlığı gərginləşdirsək
tarazlıq bu stresi aradan
qaldıracaq şəkildə hərəkət edir.
Deyək ki bu sistemə əlavə etdiyim stresdi.
Fərqli rəng edək.
Güclü əsas əlavə edəcəm.
Bu çox tünddür.
NaOH əlavə edəcəm.
Bilirik ki, bu maye mühitə qoyduqda
güclü əsasdır, natrium olan hissəsi
birləşmir,
ən əsası isə məhluldakı OH hidrogeni
uzaqlaşdırmaq istəyir.
Məhlula OH əlavə etdikdə hər mola nə
olacaq, sadəcə mol yox, əlavə etdiyiniz
hər molekula nə olacaq, bunlar hidrogen
molekullarını götürəcəklər.
Düzdü?
Məsələn, əgər məhlulda 1 mol hidrogen
molekulları varsa və məhlula 1 mol
natrium hidroksit əlavə etdikdə bunlar
hamısı reaksiyaya girəcək.
OH-lar H-lar ilə reaksiyaya girəcək və su
yaradacaqlar,və məhlulda yoxa çıxacaqlar.
Əslində yox olmayıb, suya çevriliblər.
Bütün hidrogenlər gedəcəklər.
Yada ən azından ilk hidrogen gedəcək.
1 mol hidrogenlər yox olacaqlar.
Bəs bu reaksiyada nə baş verməliydi?
Bilirik ki,bu tarazlıq reaksiyasıdı
Tarazlıq reaksiyası olduğu və zəif əsas
olduğu üçün hidrogenlər azaldıqca bu
iki məhsuldan daha çox yaradacaq və bu
şəkildə itirilən hidrogənləri tamamlayacaq
Yəni, hidrogən azaldıqca,
tarazlıq daha da sürətlənəcək.
Amma bura aşağı düşəcək.
Bura isə qalxacaq.
Və bura isə aşağı az düşəcək.
Ora natrium hidroksit qoyduqda
bu bütün hidrogənləri götürəcək.
Bunlar yox olanda zəif əsas
daha çox ayrılacaq.
Tarazlıq bu istiqamətdə hərəkət edəcək.
Bunların hamısını götürəcək.
Amma tarazlıq bu istiqamətdə hərəkət
edərsə,hidrogenin çoxu dəyişəcəkdir.
Nə düşünürsüz, əgər natrium hidroksidi
suya atsam nə olacaq.
Yəni, NaOH məhlulu hazırlasam,
bu suda tamamən natrium kationlarina və
hidroksit anionlarına ayrılacaq.
Yəni, əlavə etdiyim natrium hidroksidin
bir anda OH miqdarını artırırıq
və beləcə pH artırmış oluruq
düzdü?
Xatırla.
OH miqdarını artırdıqda,
pOH azalacaq, düzdü?
Çünki, bu mənfi loqaritmadır.
Yəni, əgər OH artsa,pOH azalacaq
və pH artacaq.
OH bunu daha çox sadə edir.
Və yüksək pH-da çox sadədir.
Əgər, bundan bir mol varsa, pH 14 olacaq.
Əgər,güclü əsas yox, güclü turşu varsa,
pH 0 olacaq.
Ümid edirəm ki, bunu artıq anlayırsız
əgər qarışdırırsızsa, logaritmalarla
çalışsaz, sonunda biləcəksiz.
Əsas mövzuya dönək, əgər bunu suda etsəz,
super yüksək pH olacaq, çünki
OH qatılığını çox artırırıq.
Amma əgər, natrium hidroksidi suya deyil
digər məhlula, zəif turşu və dəyişdirici
əsas olan məhlula əlavə etsək
Nə olacaq?
Əlbəttə,reaksiya girib bütün hidrogenləri
götürəcək.
Məhlulun pH-ına sabitlik verir.
Tıxacın izahı tarazlıqdakı zəif turşu ilə
onun zəif conjugate əsasının məhsuludur.
Bu tıxacdır, ona görə tıxac adlanır ki
pH-ı bir şəkildə qoruyur.
Bir cür xarici təsirləri əmir
yada turşuluğu qoruyur.
Gəlin indi tıxacın hesablamalarına baxaq
hansı ki zəif turşunun hesablamasıdır.
Əgər yenidən bərabərliyi yazsaq,
yəni, HA tarazliqdadır.
Hər şey sulu məhluldadır.
Hidrogen və onun dəyişdirici əsası var.
Burada tarazlıq sabiti var.
Bunu daha əvvəl çox videoda görmüşük.
Tarazlıq sabitini tapmaq üçün hidrogen
protonlarının qatılığını dəyişdirici
əsasın qatılığına vurmaq lazımdır.
Qatılığın molyarlıq olduğunu bilirsiz.
Bu vurmanı zəif turşunun qatılığına
bölmək lazımdır.
Hidrogen qatılığını həll edək.
Formul qurmaq istəyirəm
və bunu Hendersen formulu deyirik
Çox kitabda əzbərləməniz üçün təlimat var
məncə bu lazım deyil.
Məncə formulu özünüzdə bu sadə
ehtimal ilə qura bilərsiz.
Hidrogen üçün bunu həll edək, pH və
başqa şeylər arasındakı əlaqəni bu formul
ilə həll edə bilərik.
Hidrogen üçün əvvəlcə bunun hər iki
tərəfini bunun tərsinə vuraq.
Beləcə hidrogen qatılığını alarıq.
Ka vur hər iki tərəfi bunun
tərsinə vururam.
zəif turşu qatılığı böl
güclü əsas qatılığı oda bərabərdir
hidrogen qatılığına.
Məntiqlidir.
Hər iki tərəfin mənfi loqunu götürək.
Mənfi log turşu tarazlıq sabiti vur HA
qatılığı böl zəif əsas qatılığı oda
bərabərdir mənfi hidrogen qatılığı
loqaritmasına.
Bu pH-dır, düzdü?