Tôi sẽ bắt đầu cuộc nói chuyện
về các cơn lốc xoáy
bằng một bức ảnh thật tuyệt
về nó.
Nhưng đó chưa phải là
tấm đẹp nhất tôi biết.
Đó là cơn lốc đầu tiên tôi thấy,
nó vừa tuyệt lại vừa đáng sợ
Tôi sẽ cho mọi người thấy.
Đó cũng là lí do khiến tôi
dấn thân vào lĩnh vực này.
Thậm chí nó là một tấm ảnh
không đẹp,
Thì vẫn rất tuyệt để được
chứng kiến nó lần đầu.
Hiện tại, tôi đang làm
các bộ phim về lốc.
Một vài năm trước.
Đây là thời điểm vài năm trước,
trong dự án có tên là VORTEX2,
khi chính tôi và rất nhiều nhà khoa học
đã có mặt ở ngoài đó,
xung quanh các cơn lốc với những
loại thiết bị đo khác nhau
và cố để tìm hiểu cách lốc
xoáy hinh thành.
Đây vẫn là câu hỏi lớn chưa có lời
giải đáp
Tưởng chừng như nó rất đơn giản,
nhưng lại rất khó để lí giải.
Chúng tôi đang cố tìm xem những
cơn gió trông thế nào khi ở gần mặt đất.
Ta đã biết hình dạng của những cơn gió
ở trên cao,
Nhưng không chắc
chúng thế nào khi ở mặt đất
Và nó có mối liên hệ thế nào
với khi nó ở trên cao.
Hầu hết các cơn lốc đều hình thành
từ các siêu bão.
Các siêu bão này bạn có thể hiểu
tương tự như
các cơn bão kèm lốc xoáy.
Chúng là những cơn lốc xoáy rất lớn
Xảy ra rất nhiều tại trung tâm
nước Mỹ.
Dù chúng tạo ra các cơn lốc xoáy
ở phía trên,
không có nghĩa là chúng tạo
xoáy ở mặt đất
Khi chúng tôi tìm hiểu các cơn bão này
với các bức ảnh và dữ liệu
chúng tôi có,
chúng đều như nhau cả.
Và đó thực sự rất khó hiểu.
Chúng tôi cố gắng dự báo
về các cơn lốc
vì chúng tôi muốn dự báo những cơn bão
sẽ thực sự tạo ra lốc xoáy
Một trong những điểm làm nên sự
khác biệt giữa các cơn lốc
đó là luồng gió thổi
phía sau của các cơn lốc (RFD)
Những cơn xoáy lớn thường có
luồng gió đi xuống này,
chúng bao quanh phần mép rìa phía sau
vì vậy mà hình thành nên RFD.
Luồng khí này ấm ra sao,
được đẩy lên cao như thế nào,
và cả mức độ của luồng gió cuốn
lên trên
sẽ ảnh hưởng đến việc có hình thành của
lốc xoáy hay không.
Còn nhiều điều thú vị hơn nữa
Tôi sẽ chia sẻ với các bạn
ngay sau đây
Khi đã tiếp cận được với cơn lốc,
rất khó có thể tiến hành đo
lường gần mặt đất.
Đó thực sự là vấn đề nan giải.
Hầu hết mọi người không muốn
lao vào lốc xoáy
Dù vẫn có vài ngoại lệ,
bạn vẫn thường xem qua TV
Hầu hết mọi người không muốn
làm thế.
Việc gắn thiết bị đo theo dấu cơn
lốc cũng gặp nhiều khó khăn.
Vì, một lần nữa, bạn không muốn
tiếp cận gần lại nó.
bới đôi lúc gió xung quanh
cơn lốc rất lớn.
Vì thế để lấy được thông tin,
việc chọn địa điểm
là chìa khóa để thành công
vì ta không biết
Những cơn gió khi ở phía trên
mặt đất
hay khi chúng ở trên cao
có giống với ở bề mặt không
liệu chúng mạnh hoặc, yếu hơn, hay
tương tự
với những gì chúng ta thấy
ở trên cao.
Đó là cách mà ta tìm được câu
trả lời.
Tôi là nhà quan sát, yêu thích việc đi
khảo sát thực tế
và thu thập dữ liệu về lốc xoáy.
Chúng tôi làm nhiều quan sát.
Tôi làm với nhóm vận hành
hệ thống radar di động,
đúng như nghĩa của nó--
cơ bản là một chiếc radar
ở sau chiếc xe tải lớn
màu xanh
và chúng tôi theo sát các cơn lốc
để đo lường các cơn gió
Chúng tôi đo lường lượng mưa.
và tất cả những gì khác biệt
đang diễn ra
nhằm hiểu sâu hơn các quá trình
diễn ra trong các cơn bão
Dựa vào đó, ta sẽ biết cơn bão
trông như thế nào
khi bạn nhìn qua radar di động, thật gần
Thế nên chúng tôi làm mẫu nhiều lần
dựa trên các công thức và mô phỏng
trên máy tính.
Vì khí quyển tuân theo các định
luật vật lý
Nên chúng tôi mô phỏng
định luật này
và dự đoán hướng đi của cơn lốc
hướng đi của cơn bão
mức độ của gió trên mặt đất.
mà không cần đi khảo sát thực tế.
Dĩ nhiên chúng tôi vẫn kết hợp cả
quan sát và mô phỏng.
để có được nghiên cứu chính xác.
Đoạn video tiếp theo
diễn ra rất nhanh
Đây sẽ là những gì bạn nhìn qua radar
Bạn có thể nhìn rõ ràng,
nhưng tôi đã rất hứng thú khi tận mắt
nhìn thấy,
Một thứ gì đó giống thế này.
Thật tuyệt vời khi được quan sát
một thứ như vậy
Đó là hình ảnh của cơn bão từ lúc
chưa tạo lốc xoáy.
đến khi xuất hiện lốc xoáy và
tăng cường
và tới khi bão tan.
Đây là một trong những bộ
dữ liệu hiếm hoi chúng tôi có
nghiên cứu được toàn bộ vòng đời của
một cơn lốc xoáy
Tôi đã giải thích lí do mà chúng tôi
nghĩ rằng RFD lại quan trọng
vì khi nghiêng, nó sẽ tạo ra vòng xoáy
trong không khí
Vấn đề đối với các vòng xoáy này là
nó cần được định hướng theo chiều dọc
Vì đó là những gì cơn lốc xoáy đang làm
Và nó cần di chuyển theo chiều dọc
gần mặt đất
Vì thế chúng tôi nghĩ luồng gió thổi
xuống nhịp nhất định.
Các nhịp trong khu vực có gió thổi xuống
rất quan trọng trong việc hội tụ
các vòng xoáy
đồng thời giúp các vòng xoáy xoay
đúng hướng
Chúng tôi tình cờ có
các số liệu đo lường ngẫu nhiên
trên đường đi của cơn lốc và rất gần
với mặt đất.
Chúng tôi đã tìm ra
các cơn gió gần với bề mặt
tương đối giống với
những gì mà chúng ta nhìn cao
30 40m so với mặt đất
Không có sự khác biệt nhiều giữa cái mà ta
đo được ở trên mặt đất
với cái chúng ta nhìn thấy ở cao hơn.
Điều này thực sự gây ngạc nhiên cho tôi.
Bởi vì chúng tôi đều cho rằng sức gió
sẽ yếu đi
đáng kể khi ở gần mặt đất.
Tôi sẽ đi đến kết luận rất nhanh thôi.
Dù đó chưa phải cơn lốc cuối
tôi chứng kiến,
Nhưng tôi thực sự rất thích ảnh này.
Nó được chụp bằng thiết bị radar
tôi đã nói tới.
Đây là cơn lốc xoáy, không
phải bão
Và nó sẽ trông sẽ giống thế này,
khi bạn tới gần nó.
Điều tuyệt vời
khi có thể đưa thiết bị tới rất gần
với các dạng cơn bão dạng này
xem hoạt động xảy ra
bên trong.
Nếu bạn thường xuyên xem ảnh về
lốc xoáy,
Bạn sẽ thấy nhiều thứ đang diễn
ra: như việc có mưa xoắn ốc
Bạn thậm chí còn có thể nhìn thấy
các mảnh mây rải rác.
Tôi rất mong chờ tương lai và
công nghệ tương lai
và có thể nghiên cứu nhiều hơn
về các cơn bão,
khi thế giới tiên tiến,
khi các bạn cống hiến cho khoa học hơn
Chúng tôi sẽ tìm ra
cách thức mà cơn lốc hình thành.
Xin cảm ơn.
(vỗ tay)