1
00:00:00,975 --> 00:00:06,435
40 мільёнаў амерыканцаў маюць пазыкі
праз пераход да новай эканамічнай сістэмы.

2
00:00:07,259 --> 00:00:10,143
Яны проста не могуць 
заплаціць за навучанне ў каледжы.

3
00:00:10,167 --> 00:00:14,509
Яны вінны крэдыторам больш за
трыльён даляраў.

4
00:00:15,709 --> 00:00:17,948
Яны шукаюць працу,


5
00:00:17,972 --> 00:00:20,457
каб выплаціць пазыку.

6
00:00:21,201 --> 00:00:23,249
У Амерыцы нават


7
00:00:23,273 --> 00:00:28,804
карцёжніку-банкруту даюць
другі шанец.

8
00:00:30,351 --> 00:00:33,153
Але абсалютна немагчыма

9
00:00:33,177 --> 00:00:36,652
вызваліць амерыканскага студэнта
ад выплаты пазыкі.

10
00:00:40,421 --> 00:00:43,141
Раней у Амерыцы

11
00:00:43,165 --> 00:00:44,689
паступленне ў каледж
не азначала

12
00:00:44,689 --> 00:00:47,299
атрыманне пазыкі
пасля яго заканчэння.

13
00:00:47,299 --> 00:00:52,865
Стыпендыя GI Bill дапамагла
бацьку майго сябра Пола

14
00:00:52,865 --> 00:00:54,449
скончыць універсітэт у Каларада.

15
00:00:55,546 --> 00:00:57,134
Для людзей яго веку

16
00:00:57,158 --> 00:01:00,006
вышэйшая адукацыя была бясплатнай
ці амаль бясплатнай.

17
00:01:00,030 --> 00:01:02,427
Яна ўспрымалася як карысная 
для грамадства.

18
00:01:03,676 --> 00:01:04,872
Але не цяпер.

19
00:01:06,171 --> 00:01:10,267
Калі Пол заканчваў універсітэт,

20
00:01:10,291 --> 00:01:13,664
ён падпрацоўваў, каб быць
здольным плаціць за сваё навучанне.

21
00:01:14,164 --> 00:01:15,315
30 год таму

22
00:01:15,339 --> 00:01:18,006
вышэйшая адукацыя была
даступная і адпавядала патрэбам.

23
00:01:18,030 --> 00:01:21,426
Усе пазыкі можна было выплаціць
да заканчэння.

24
00:01:21,952 --> 00:01:23,102
Але не цяпер.

25
00:01:23,829 --> 00:01:27,203
Яго дачка пайшла па яго прыкладзе.

26
00:01:27,227 --> 00:01:28,558
Але з адным адрозненнем --

27
00:01:28,558 --> 00:01:31,304
яе пазыка, калі яна сканчала ўніверсітэт
пяць год таму,

28
00:01:31,374 --> 00:01:32,487
была велізарная.

29
00:01:33,179 --> 00:01:36,521
Студэнты, як яна, вымушаныя

30
00:01:36,545 --> 00:01:39,744
браць крэдыт, каб заплаціць за адукацыю,

31
00:01:39,768 --> 00:01:43,457
бо без яго гэта немагчыма.

32
00:01:44,427 --> 00:01:45,577
Што гэта азначае?

33
00:01:46,117 --> 00:01:48,665
Атрыманне пазыкі, каб заплаціць
за дарагую адукацыю,

34
00:01:48,689 --> 00:01:51,451
не заўсёды дрэнная рэч.

35
00:01:51,475 --> 00:01:54,045
Асабліва калі яе можна пакрыць
дадатковым заробкам,

36
00:01:54,045 --> 00:01:56,236
які чалавек атрымаоўвае
пасля выдачы дыплома.

37
00:01:56,236 --> 00:01:57,379
Вось тут і праблема.

38
00:01:59,652 --> 00:02:05,248
Нават у 2001 выпускнік каледжа
атрымліваў на 10% больш грошаў,

39
00:02:05,272 --> 00:02:07,247
чым у 2013.

40
00:02:07,984 --> 00:02:09,134
Такім чынам,

41
00:02:09,779 --> 00:02:11,192
кошт навучання павысіўся.

42
00:02:11,192 --> 00:02:12,985
Дзяржаўнае фінансаванне 
скарацілася.

43
00:02:13,009 --> 00:02:15,446
Сямейныя прыбыткі і персанальны прыбытак

44
00:02:15,470 --> 00:02:17,882
зменшыліся.

45
00:02:17,901 --> 00:02:20,100
Ёсць яшчэ пытанні, чаму больш за
чвэрць тых,

46
00:02:20,100 --> 00:02:22,670
хто мае заплаціць за сваё навучанне,

47
00:02:22,670 --> 00:02:24,677
проста не здольныя гэтага зрабіць?

48
00:02:26,852 --> 00:02:29,829
Але часам самая горшая сітуацыя
можа быць найлепшай.

49
00:02:29,853 --> 00:02:31,976
Бо праз гэтую сітуацыю, 
мы зразумелі нешта,

50
00:02:31,976 --> 00:02:34,446
што больш не можам ігнараваць.

51
00:02:34,446 --> 00:02:36,392
І я хачу расказаць пра 3 факты.

52
00:02:37,571 --> 00:02:41,445
1.2 трыльёнаў даляраў пазык за адукацыю

53
00:02:41,469 --> 00:02:43,934
паказваюць нам, што цяпер

54
00:02:43,958 --> 00:02:47,696
вышэйшая адукацыя -- гэта проста
спажывецкі прадукт, які вы можаце набыць.

55
00:02:48,283 --> 00:02:53,101
Усе мы кажам пра адукацыю,
нібыта эканамісты

56
00:02:53,125 --> 00:02:57,606
пра інвестыцыі, якія мы робім,
каб павялічыць чалавечы патэнцыял,

57
00:02:57,630 --> 00:02:59,371
трэніруючы людзей працаваць.

58
00:02:59,812 --> 00:03:04,535
Як пра інвестыцыі з
мэтай класіфікаваць людзей,

59
00:03:04,559 --> 00:03:07,647
каб працадаўцы лягчэй маглі знайсці
сабе працаўнікоў.

60
00:03:08,396 --> 00:03:11,794
The U.S. News & World Report ацэньваюць
каледжы такім жа чынам,

61
00:03:11,818 --> 00:03:15,071
як спажывецкая статыстыка
ацэньвае пральныя машыны.

62
00:03:15,095 --> 00:03:18,858
Мы карыстаемся моваю барбараў.

63
00:03:18,882 --> 00:03:22,263
Настаўнікаў называюць
"пастаўнікамі паслуг".

64
00:03:22,287 --> 00:03:24,040
А студэнтаў -- спажыўцамі.

65
00:03:25,509 --> 00:03:29,390
І сацыялогія, і Шэкспір,
і футбол, і навука --

66
00:03:29,414 --> 00:03:31,009
усё гэта так званы "кантэнт".

67
00:03:33,198 --> 00:03:34,699
Студэнцкія пазыкі -- выгодныя.

68
00:03:34,723 --> 00:03:35,873
Толькі не для вас.

69
00:03:37,961 --> 00:03:41,564
Ваша асабістая пазыка толькі падсілкоўвае
індустрыю студэнцкіх пазык.

70
00:03:42,040 --> 00:03:44,477
Sallie Mae і Navien --

71
00:03:44,501 --> 00:03:46,564
буйныя гульцы гэтай індустрыі --

72
00:03:46,588 --> 00:03:51,794
летась паказалі агульны прыбытак
памерам 1,2 мільярды.

73
00:03:52,568 --> 00:03:55,140
Таксама як і пазыкі за кватэры,

74
00:03:55,164 --> 00:03:57,334
пазыкі за навучанне можна
скамбінаваць,

75
00:03:57,334 --> 00:03:58,374
запакаваць, падзяліць

76
00:03:58,374 --> 00:03:59,624
і прадаць на Уол Стрыт.

77
00:04:00,369 --> 00:04:01,965
Каледжы і ўніверсітэты,

78
00:04:01,989 --> 00:04:05,289
што інвестуюць у такія "пакеты" пазык,

79
00:04:06,170 --> 00:04:07,451
зарабляюць сапраўды больш.

80
00:04:07,735 --> 00:04:09,686
Спачатку праз вашую
плату за навучанне,

81
00:04:09,686 --> 00:04:11,560
а затым і за адсотак па крэдыце.

82
00:04:13,108 --> 00:04:15,474
Паглядзіце на гэтыя лічбы.

83
00:04:15,498 --> 00:04:20,299
Хіба цяпер вас здзіўляе тое,
што ўстановы вышэйшай адукацыі

84
00:04:20,299 --> 00:04:22,109
пачалі інвеставаць
грошы ў рэкламу,

85
00:04:22,109 --> 00:04:23,525
якая падманвае
нізкім коштам,

86
00:04:23,525 --> 00:04:25,542
але схаванымі ад 
спажыўца працэнтамі?

87
00:04:26,585 --> 00:04:30,680
І яны яшчэ робяць выгляд,
што нібыта вас адукоўваюць.

88
00:04:32,144 --> 00:04:33,294
І трэцяе:

89
00:04:33,678 --> 00:04:35,067
дыпломы цяпер -- гэта брэнд.

90
00:04:35,741 --> 00:04:38,092
Шмат год таму мой настаўнік сказаў,

91
00:04:38,116 --> 00:04:40,657
што калі да студэнтаў ставяцца як да
спажыўцоў,


92
00:04:40,681 --> 00:04:43,806
яны становяцца нявольнікамі
залежнасцяў й зайздрасці.

93
00:04:47,794 --> 00:04:52,335
Як спажыўцам могуць прадаць і перапрадаць
новыя версіі Айфона,

94
00:04:52,359 --> 00:04:55,301
так і людзям можна прадаць больш і больш
адукацый.

95
00:04:56,807 --> 00:04:58,673
Каледжы -- новыя найвышэйшыя школы.

96
00:04:58,697 --> 00:05:00,021
Пра гэта мы ўжо казалі.

97
00:05:01,408 --> 00:05:02,807
Але не будзем спыняцца.

98
00:05:02,831 --> 00:05:06,308
Людзей можна падманваць, прадаючы новыя
і новыя сертыфікаты,

99
00:05:06,332 --> 00:05:08,688
ступені магістраў, доктараў навук.

100
00:05:11,436 --> 00:05:15,149
Вышэйшая адукацыя прадаецца
як статусная рэч.

101
00:05:16,184 --> 00:05:17,935
Купіць дыплом стала 
тым самым,

102
00:05:17,935 --> 00:05:20,996
што купіць Лексус ці торбу Луі Віттон.

103
00:05:21,020 --> 00:05:22,814
І мэта -- выдзеліцца сярод іншых.

104
00:05:22,838 --> 00:05:25,649
Урэшце, людзі становяцца аб'ектамі
зайздрасці для іншых.

105
00:05:26,669 --> 00:05:28,400
Дыпломы -- гэта брэнд.

106
00:05:29,034 --> 00:05:35,629
Але ўсё гэта схавана
захапляльнай рэкламай.

107
00:05:36,535 --> 00:05:38,171
Няма і дня, каб

108
00:05:38,195 --> 00:05:42,766
хлапчук з тэлеэкрана не сказаў нам,

109
00:05:42,766 --> 00:05:44,614
што дыплом каледжа --

110
00:05:44,614 --> 00:05:48,021
неабходная рэч, каб падняцца па прыступках
і стаць сярэднім класам.

111
00:05:48,890 --> 00:05:52,568
І звычайна як доказ яны кажуць,

112
00:05:52,592 --> 00:05:56,545
што выпускнік каледжу
зарабляе на 56% больш,

113
00:05:56,545 --> 00:05:58,425
чым чалавек з сярэдняй адукацыяй.

114
00:05:58,425 --> 00:06:00,473
Звернемся да больш дэтальных лічбаў.

115
00:06:00,497 --> 00:06:02,233
Яны могуць паказаць нам усю праўду

116
00:06:02,233 --> 00:06:05,191
пра гэтыя доказы, што мы чуем кожны дзень.

117
00:06:05,215 --> 00:06:09,603
Бо і выпускнікі каледжаў
працуюць касірамі і барыстамі.

118
00:06:10,545 --> 00:06:15,696
Са 100 чалавек, якія паступілі ў каледж,

119
00:06:15,720 --> 00:06:18,768
45 не заканчваюць яго своечасова.

120
00:06:18,792 --> 00:06:21,858
Праз розныя прычыны, 
у тым ліку і фінансавыя.

121
00:06:22,275 --> 00:06:24,188
З 55 выпускнікоў, якія засталіся,

122
00:06:24,212 --> 00:06:26,260
2 не знаходзяць працы.

123
00:06:26,284 --> 00:06:29,014
18 не маюць дастатковай колькасці працы.

124
00:06:30,058 --> 00:06:33,733
Сапраўды, выпускнікі каледжаў атрымліваюць
больш за выпускнікоў школ.

125
00:06:33,757 --> 00:06:36,750
Але ці вартае навучанне ў каледжы
празмернай платы

126
00:06:36,774 --> 00:06:39,325
і магчымых, але не заробленых 
праз навучанне грошаў?

127
00:06:39,661 --> 00:06:42,257
Нават эканамісты прызнаюць,

128
00:06:42,281 --> 00:06:45,765
што навучанне ў каледжы
акупляецца толькі для тых,

129
00:06:45,765 --> 00:06:48,095
хто яго заканчвае.

130
00:06:48,095 --> 00:06:52,127
Але толькі з-за таго,
што заробкі выпускнікоў школ

131
00:06:52,151 --> 00:06:53,591
скарачалі дзесяцігоддзямі.

132
00:06:55,369 --> 00:06:57,258
За ўсе гэтыя гады

133
00:06:57,282 --> 00:06:59,639
працаўнікам было адмоўлена

134
00:06:59,663 --> 00:07:03,766
ў справядлівай долі таго,
што яны вырабілі.

135
00:07:04,480 --> 00:07:07,385
А калі б яны атрымлівалі тое,
што заслугоўвалі,

136
00:07:07,409 --> 00:07:10,079
паступленне ў каледж 
шмат кім успрымалася б,

137
00:07:10,079 --> 00:07:11,386
як кепская інвестыцыя.

138
00:07:11,386 --> 00:07:13,512
Выгады ад каледжа?

139
00:07:13,941 --> 00:07:16,548
Хіба зніжка пры паступленні 
ва ўніверсітэт.

140
00:07:16,548 --> 00:07:20,388
Двое з трох абітурыентаў
не знойдуць працу па спецыяльнасці.

141
00:07:21,756 --> 00:07:24,867
Іх прышласць не выглядае вельмі станоўча,

142
00:07:24,891 --> 00:07:26,613
нават, вельмі змрочна.

143
00:07:26,637 --> 00:07:29,041
Якраз яны будуць пакутаваць ад

144
00:07:30,541 --> 00:07:33,224
найбольш жорсткай формы
студэнцкай пазыкі.

145
00:07:34,002 --> 00:07:35,153
Што цікава, але і сумна,

146
00:07:35,177 --> 00:07:36,558
менавіта яны пазыцыянуюцца,


147
00:07:36,582 --> 00:07:40,391
як людзі, якія атрымліваюць 
выгады ад адукацыі.

148
00:07:41,986 --> 00:07:44,383
Гэта не проста бяссорамны маркетынг,

149
00:07:44,407 --> 00:07:45,557
гэта жорсткасць.

150
00:07:47,277 --> 00:07:48,427
Што рабіць?

151
00:07:49,279 --> 00:07:54,069
Што, калі і студэнты з бацькамі пачнуць
успрымаць вышэйшую адукацыю

152
00:07:54,069 --> 00:07:56,199
як спажывецкую рэч?

153
00:07:56,199 --> 00:07:57,738
Астатнія ўжо гэта робяць.

154
00:07:58,506 --> 00:08:01,298
У гэтым выпадку, як пры набыцці
любога спажывецкага тавару,

155
00:08:01,298 --> 00:08:03,050
вы захочаце даведацца,
за што

156
00:08:03,050 --> 00:08:04,179
вы аддаяце свае грошы.

157
00:08:04,179 --> 00:08:05,540
Калі вы набываеце таблеткі,

158
00:08:05,540 --> 00:08:07,319
вы атрымліваеце
спіс пабочных эфектаў.

159
00:08:07,319 --> 00:08:08,785
Калі вы набываеце дыплом,

160
00:08:08,809 --> 00:08:10,743
там павінна быць 
засцерагальная налепка,

161
00:08:10,743 --> 00:08:12,659
каб надаць спажыўцам магчымасць

162
00:08:12,683 --> 00:08:14,062
зрабіць інфармаваны выбар.

163
00:08:14,838 --> 00:08:16,030
Калі вы купляеце машыну,

164
00:08:16,054 --> 00:08:18,665
у вас ёсць інфармацыя пра яе хуткасць.

165
00:08:19,188 --> 00:08:20,944
Хто валодае інфармацыяй, 
чаго чакаць

166
00:08:20,944 --> 00:08:24,372
ад дыплома ў вывучэнні Канады?

167
00:08:24,806 --> 00:08:26,465
А такой сапраўды існуе.

168
00:08:28,989 --> 00:08:31,044
Калі б быў такі дадатак у вашым смартфоне!

169
00:08:34,402 --> 00:08:39,270
Такі, што б параўноўваў кошт адукацыі
з чаканым прыбыткам.

170
00:08:40,208 --> 00:08:41,208
Давайце назавем гэта

171
00:08:41,208 --> 00:08:43,328
Арыентаванае на Прыбытку Навучанне ці АПН.

172
00:08:43,328 --> 00:08:44,880
Хай нехта з ваз гэтым зоймецца.

173
00:08:44,880 --> 00:08:45,683
(Смех)

174
00:08:45,707 --> 00:08:47,439
Вывучайце рэальнасць.

175
00:08:47,463 --> 00:08:49,772
(Смех)

176
00:08:49,796 --> 00:08:51,225
Ёсць тры перавагі.

177
00:08:51,249 --> 00:08:54,360
Тры плюсы навучання, 
заснаванага на прыбытку.

178
00:08:55,232 --> 00:08:57,121
Кожны можа падлічыць

179
00:08:57,145 --> 00:09:00,349
магчымы прыбытак ад навучання.

180
00:09:01,105 --> 00:09:02,447
Такія людзі

181
00:09:02,471 --> 00:09:06,416
ўжо не будуць падманутымі

182
00:09:06,440 --> 00:09:07,850
рэкламай.

183
00:09:07,874 --> 00:09:09,580
Іх выбар будзе абгрунтаваны.

184
00:09:09,604 --> 00:09:12,006
Чаму мы павінны плаціць за каледж больш,

185
00:09:12,030 --> 00:09:14,040
чым 15% дадатковага прыбытку,

186
00:09:14,040 --> 00:09:17,040
што дае нам дыплом.

187
00:09:17,040 --> 00:09:19,756
Ёсць яшчэ плюсы ў такога падыходу.

188
00:09:19,780 --> 00:09:22,740
Шляхам параўноўвання кошту і прыбытку

189
00:09:22,764 --> 00:09:24,609
адміністрацыя каледжаў будзе вымушана


190
00:09:24,609 --> 00:09:27,209
больш аргументавана падыходзіць
да фармавання коштаў.

191
00:09:27,209 --> 00:09:29,549
Знаходзіць новыя шляхі.

192
00:09:29,573 --> 00:09:30,727
Напрыклад,

193
00:09:30,751 --> 00:09:34,811
усе студэнты плацяць больш ці менш
аднолькавыя грошы за навучанне.

194
00:09:35,478 --> 00:09:39,525
Але гэта ж несправядліва
і павінна быць зменена.

195
00:09:40,295 --> 00:09:44,216
Студэнт-інжынер выкарыстоўвае больш

196
00:09:44,240 --> 00:09:46,649
рэсурсаў чым,

197
00:09:46,673 --> 00:09:48,351
напрыклад, студэнт-філосаф.

198
00:09:49,581 --> 00:09:51,685
Студэнт-філосаф, такім чынам,

199
00:09:51,709 --> 00:09:53,899
пакрывае кошт навучання студэнта-інжынера.

200
00:09:54,300 --> 00:09:56,991
Які затым зарабляе больш грошаў.

201
00:09:57,015 --> 00:10:00,722
Чаму два чалавекі вымушаны набываць
аднолькавы тавар,

202
00:10:00,746 --> 00:10:01,921
плаціць аднолькава,

203
00:10:01,945 --> 00:10:03,448
але адзін з іх карыстаецца
толькі паловай

204
00:10:03,448 --> 00:10:06,448
ці трэцяй часткай гэтага тавару.

205
00:10:06,448 --> 00:10:10,519
У рэчаіснасці, выпуснік каледжу

206
00:10:10,543 --> 00:10:14,163
губляе 25% свайго даходу на
выплату пазыкі.

207
00:10:14,187 --> 00:10:15,860
Астатнія -- толькі 5%.

208
00:10:17,510 --> 00:10:20,762
Гэтая несправядлівасць павінна
была прывесці да таго,

209
00:10:20,762 --> 00:10:23,042
што людзі з дыпломамі атрымлівалі б больш.

210
00:10:23,042 --> 00:10:25,201
У вас цяпер ёсць дадзеныя.

211
00:10:25,225 --> 00:10:27,519
Вы ж сапраўды пачняце 
падлічваць.

212
00:10:27,519 --> 00:10:29,590
Уся інфармацыя мае 
быць добра апрацавана,

213
00:10:29,590 --> 00:10:31,972
мабыць нават скарэктавана
бухгалтарскімі фірмамі,

214
00:10:31,972 --> 00:10:33,120
каб пазбегнуць


215
00:10:33,120 --> 00:10:34,488
статыстычных недарэчнасцей.

216
00:10:34,488 --> 00:10:35,287
Чулі ж пра іх.

217
00:10:36,526 --> 00:10:38,642
Але галоўная
перавага навучання,

218
00:10:38,642 --> 00:10:40,518
заснаванага на прыбытку --

219
00:10:40,518 --> 00:10:44,534
тое, што гэта вызваліць
амерыканцаў ад жаху

220
00:10:44,534 --> 00:10:47,847
і банкруцтва,

221
00:10:47,871 --> 00:10:50,037
бо яны не набудуць прадукт з хібамі.

222
00:10:50,813 --> 00:10:53,132
Мабыць, з часам

223
00:10:53,156 --> 00:10:54,156
амерыканская моладзь


224
00:10:54,156 --> 00:10:55,838
і больш сталыя людзі
пераасэнсуюць,

225
00:10:55,838 --> 00:10:57,625
як адзін чалавек сказаў раней,

226
00:10:57,649 --> 00:10:59,688
сваю зацікаўленасць, прагу да ведаў.

227
00:10:59,712 --> 00:11:01,559
Яны пачнуць вывучаць тое, 
што любяць.

228
00:11:01,559 --> 00:11:02,892
Любіць тое, што вывучаюць.

229
00:11:02,892 --> 00:11:04,269
Пойдуць за сваімі жаданнямі.

230
00:11:04,577 --> 00:11:07,046
Праз стымул з боку розуму,

231
00:11:07,070 --> 00:11:10,507
пойдуць шляхам запытаў таго,
чаго яны сапраўды хочуць.

232
00:11:10,848 --> 00:11:15,298
Урэшце, гэта Эрык і Кевін


233
00:11:15,322 --> 00:11:16,490
два гады таму.

234
00:11:17,498 --> 00:11:20,930
Яны тыя, пра каго я казаў.

235
00:11:20,954 --> 00:11:24,986
Моладзь, якая заахвочвала 
і працавала побач са мной,

236
00:11:24,986 --> 00:11:26,231
і працягвае гэта рабіць,

237
00:11:26,231 --> 00:11:28,601
вывучаючы амерыканскіх студэнтаў 
і іх пазыкі.

238
00:11:29,272 --> 00:11:30,803
Дзякуй за ўвагу.

239
00:11:30,827 --> 00:11:35,391
(Воплескі)