0:00:00.975,0:00:06.435 40 мільёнаў амерыканцаў маюць пазыкі[br]праз пераход да новай эканамічнай сістэмы. 0:00:07.259,0:00:10.143 Яны проста не могуць [br]заплаціць за навучанне ў каледжы. 0:00:10.167,0:00:14.509 Яны вінны крэдыторам больш за[br]трыльён даляраў. 0:00:15.709,0:00:17.948 Яны шукаюць працу,[br] 0:00:17.972,0:00:20.457 каб выплаціць пазыку. 0:00:21.201,0:00:23.249 У Амерыцы нават[br] 0:00:23.273,0:00:28.804 карцёжніку-банкруту даюць[br]другі шанец. 0:00:30.351,0:00:33.153 Але абсалютна немагчыма 0:00:33.177,0:00:36.652 вызваліць амерыканскага студэнта[br]ад выплаты пазыкі. 0:00:40.421,0:00:43.141 Раней у Амерыцы 0:00:43.165,0:00:44.689 паступленне ў каледж[br]не азначала 0:00:44.689,0:00:47.299 атрыманне пазыкі[br]пасля яго заканчэння. 0:00:47.299,0:00:52.865 Стыпендыя GI Bill дапамагла[br]бацьку майго сябра Пола 0:00:52.865,0:00:54.449 скончыць універсітэт у Каларада. 0:00:55.546,0:00:57.134 Для людзей яго веку 0:00:57.158,0:01:00.006 вышэйшая адукацыя была бясплатнай[br]ці амаль бясплатнай. 0:01:00.030,0:01:02.427 Яна ўспрымалася як карысная [br]для грамадства. 0:01:03.676,0:01:04.872 Але не цяпер. 0:01:06.171,0:01:10.267 Калі Пол заканчваў універсітэт, 0:01:10.291,0:01:13.664 ён падпрацоўваў, каб быць[br]здольным плаціць за сваё навучанне. 0:01:14.164,0:01:15.315 30 год таму 0:01:15.339,0:01:18.006 вышэйшая адукацыя была[br]даступная і адпавядала патрэбам. 0:01:18.030,0:01:21.426 Усе пазыкі можна было выплаціць[br]да заканчэння. 0:01:21.952,0:01:23.102 Але не цяпер. 0:01:23.829,0:01:27.203 Яго дачка пайшла па яго прыкладзе. 0:01:27.227,0:01:28.558 Але з адным адрозненнем -- 0:01:28.558,0:01:31.304 яе пазыка, калі яна сканчала ўніверсітэт[br]пяць год таму, 0:01:31.374,0:01:32.487 была велізарная. 0:01:33.179,0:01:36.521 Студэнты, як яна, вымушаныя 0:01:36.545,0:01:39.744 браць крэдыт, каб заплаціць за адукацыю, 0:01:39.768,0:01:43.457 бо без яго гэта немагчыма. 0:01:44.427,0:01:45.577 Што гэта азначае? 0:01:46.117,0:01:48.665 Атрыманне пазыкі, каб заплаціць[br]за дарагую адукацыю, 0:01:48.689,0:01:51.451 не заўсёды дрэнная рэч. 0:01:51.475,0:01:54.045 Асабліва калі яе можна пакрыць[br]дадатковым заробкам, 0:01:54.045,0:01:56.236 які чалавек атрымаоўвае[br]пасля выдачы дыплома. 0:01:56.236,0:01:57.379 Вось тут і праблема. 0:01:59.652,0:02:05.248 Нават у 2001 выпускнік каледжа[br]атрымліваў на 10% больш грошаў, 0:02:05.272,0:02:07.247 чым у 2013. 0:02:07.984,0:02:09.134 Такім чынам, 0:02:09.779,0:02:11.192 кошт навучання павысіўся. 0:02:11.192,0:02:12.985 Дзяржаўнае фінансаванне [br]скарацілася. 0:02:13.009,0:02:15.446 Сямейныя прыбыткі і персанальны прыбытак 0:02:15.470,0:02:17.882 зменшыліся. 0:02:17.901,0:02:20.100 Ёсць яшчэ пытанні, чаму больш за[br]чвэрць тых, 0:02:20.100,0:02:22.670 хто мае заплаціць за сваё навучанне, 0:02:22.670,0:02:24.677 проста не здольныя гэтага зрабіць? 0:02:26.852,0:02:29.829 Але часам самая горшая сітуацыя[br]можа быць найлепшай. 0:02:29.853,0:02:31.976 Бо праз гэтую сітуацыю, [br]мы зразумелі нешта, 0:02:31.976,0:02:34.446 што больш не можам ігнараваць. 0:02:34.446,0:02:36.392 І я хачу расказаць пра 3 факты. 0:02:37.571,0:02:41.445 1.2 трыльёнаў даляраў пазык за адукацыю 0:02:41.469,0:02:43.934 паказваюць нам, што цяпер 0:02:43.958,0:02:47.696 вышэйшая адукацыя -- гэта проста[br]спажывецкі прадукт, які вы можаце набыць. 0:02:48.283,0:02:53.101 Усе мы кажам пра адукацыю,[br]нібыта эканамісты 0:02:53.125,0:02:57.606 пра інвестыцыі, якія мы робім,[br]каб павялічыць чалавечы патэнцыял, 0:02:57.630,0:02:59.371 трэніруючы людзей працаваць. 0:02:59.812,0:03:04.535 Як пра інвестыцыі з[br]мэтай класіфікаваць людзей, 0:03:04.559,0:03:07.647 каб працадаўцы лягчэй маглі знайсці[br]сабе працаўнікоў. 0:03:08.396,0:03:11.794 The U.S. News & World Report ацэньваюць[br]каледжы такім жа чынам, 0:03:11.818,0:03:15.071 як спажывецкая статыстыка[br]ацэньвае пральныя машыны. 0:03:15.095,0:03:18.858 Мы карыстаемся моваю барбараў. 0:03:18.882,0:03:22.263 Настаўнікаў называюць[br]"пастаўнікамі паслуг". 0:03:22.287,0:03:24.040 А студэнтаў -- спажыўцамі. 0:03:25.509,0:03:29.390 І сацыялогія, і Шэкспір,[br]і футбол, і навука -- 0:03:29.414,0:03:31.009 усё гэта так званы "кантэнт". 0:03:33.198,0:03:34.699 Студэнцкія пазыкі -- выгодныя. 0:03:34.723,0:03:35.873 Толькі не для вас. 0:03:37.961,0:03:41.564 Ваша асабістая пазыка толькі падсілкоўвае[br]індустрыю студэнцкіх пазык. 0:03:42.040,0:03:44.477 Sallie Mae і Navien -- 0:03:44.501,0:03:46.564 буйныя гульцы гэтай індустрыі -- 0:03:46.588,0:03:51.794 летась паказалі агульны прыбытак[br]памерам 1,2 мільярды. 0:03:52.568,0:03:55.140 Таксама як і пазыкі за кватэры, 0:03:55.164,0:03:57.334 пазыкі за навучанне можна[br]скамбінаваць, 0:03:57.334,0:03:58.374 запакаваць, падзяліць 0:03:58.374,0:03:59.624 і прадаць на Уол Стрыт. 0:04:00.369,0:04:01.965 Каледжы і ўніверсітэты, 0:04:01.989,0:04:05.289 што інвестуюць у такія "пакеты" пазык, 0:04:06.170,0:04:07.451 зарабляюць сапраўды больш. 0:04:07.735,0:04:09.686 Спачатку праз вашую[br]плату за навучанне, 0:04:09.686,0:04:11.560 а затым і за адсотак па крэдыце. 0:04:13.108,0:04:15.474 Паглядзіце на гэтыя лічбы. 0:04:15.498,0:04:20.299 Хіба цяпер вас здзіўляе тое,[br]што ўстановы вышэйшай адукацыі 0:04:20.299,0:04:22.109 пачалі інвеставаць[br]грошы ў рэкламу, 0:04:22.109,0:04:23.525 якая падманвае[br]нізкім коштам, 0:04:23.525,0:04:25.542 але схаванымі ад [br]спажыўца працэнтамі? 0:04:26.585,0:04:30.680 І яны яшчэ робяць выгляд,[br]што нібыта вас адукоўваюць. 0:04:32.144,0:04:33.294 І трэцяе: 0:04:33.678,0:04:35.067 дыпломы цяпер -- гэта брэнд. 0:04:35.741,0:04:38.092 Шмат год таму мой настаўнік сказаў, 0:04:38.116,0:04:40.657 што калі да студэнтаў ставяцца як да[br]спажыўцоў,[br] 0:04:40.681,0:04:43.806 яны становяцца нявольнікамі[br]залежнасцяў й зайздрасці. 0:04:47.794,0:04:52.335 Як спажыўцам могуць прадаць і перапрадаць[br]новыя версіі Айфона, 0:04:52.359,0:04:55.301 так і людзям можна прадаць больш і больш[br]адукацый. 0:04:56.807,0:04:58.673 Каледжы -- новыя найвышэйшыя школы. 0:04:58.697,0:05:00.021 Пра гэта мы ўжо казалі. 0:05:01.408,0:05:02.807 Але не будзем спыняцца. 0:05:02.831,0:05:06.308 Людзей можна падманваць, прадаючы новыя[br]і новыя сертыфікаты, 0:05:06.332,0:05:08.688 ступені магістраў, доктараў навук. 0:05:11.436,0:05:15.149 Вышэйшая адукацыя прадаецца[br]як статусная рэч. 0:05:16.184,0:05:17.935 Купіць дыплом стала [br]тым самым, 0:05:17.935,0:05:20.996 што купіць Лексус ці торбу Луі Віттон. 0:05:21.020,0:05:22.814 І мэта -- выдзеліцца сярод іншых. 0:05:22.838,0:05:25.649 Урэшце, людзі становяцца аб'ектамі[br]зайздрасці для іншых. 0:05:26.669,0:05:28.400 Дыпломы -- гэта брэнд. 0:05:29.034,0:05:35.629 Але ўсё гэта схавана[br]захапляльнай рэкламай. 0:05:36.535,0:05:38.171 Няма і дня, каб 0:05:38.195,0:05:42.766 хлапчук з тэлеэкрана не сказаў нам, 0:05:42.766,0:05:44.614 што дыплом каледжа -- 0:05:44.614,0:05:48.021 неабходная рэч, каб падняцца па прыступках[br]і стаць сярэднім класам. 0:05:48.890,0:05:52.568 І звычайна як доказ яны кажуць, 0:05:52.592,0:05:56.545 што выпускнік каледжу[br]зарабляе на 56% больш, 0:05:56.545,0:05:58.425 чым чалавек з сярэдняй адукацыяй. 0:05:58.425,0:06:00.473 Звернемся да больш дэтальных лічбаў. 0:06:00.497,0:06:02.233 Яны могуць паказаць нам усю праўду 0:06:02.233,0:06:05.191 пра гэтыя доказы, што мы чуем кожны дзень. 0:06:05.215,0:06:09.603 Бо і выпускнікі каледжаў[br]працуюць касірамі і барыстамі. 0:06:10.545,0:06:15.696 Са 100 чалавек, якія паступілі ў каледж, 0:06:15.720,0:06:18.768 45 не заканчваюць яго своечасова. 0:06:18.792,0:06:21.858 Праз розныя прычыны, [br]у тым ліку і фінансавыя. 0:06:22.275,0:06:24.188 З 55 выпускнікоў, якія засталіся, 0:06:24.212,0:06:26.260 2 не знаходзяць працы. 0:06:26.284,0:06:29.014 18 не маюць дастатковай колькасці працы. 0:06:30.058,0:06:33.733 Сапраўды, выпускнікі каледжаў атрымліваюць[br]больш за выпускнікоў школ. 0:06:33.757,0:06:36.750 Але ці вартае навучанне ў каледжы[br]празмернай платы 0:06:36.774,0:06:39.325 і магчымых, але не заробленых [br]праз навучанне грошаў? 0:06:39.661,0:06:42.257 Нават эканамісты прызнаюць, 0:06:42.281,0:06:45.765 што навучанне ў каледжы[br]акупляецца толькі для тых, 0:06:45.765,0:06:48.095 хто яго заканчвае. 0:06:48.095,0:06:52.127 Але толькі з-за таго,[br]што заробкі выпускнікоў школ 0:06:52.151,0:06:53.591 скарачалі дзесяцігоддзямі. 0:06:55.369,0:06:57.258 За ўсе гэтыя гады 0:06:57.282,0:06:59.639 працаўнікам было адмоўлена 0:06:59.663,0:07:03.766 ў справядлівай долі таго,[br]што яны вырабілі. 0:07:04.480,0:07:07.385 А калі б яны атрымлівалі тое,[br]што заслугоўвалі, 0:07:07.409,0:07:10.079 паступленне ў каледж [br]шмат кім успрымалася б, 0:07:10.079,0:07:11.386 як кепская інвестыцыя. 0:07:11.386,0:07:13.512 Выгады ад каледжа? 0:07:13.941,0:07:16.548 Хіба зніжка пры паступленні [br]ва ўніверсітэт. 0:07:16.548,0:07:20.388 Двое з трох абітурыентаў[br]не знойдуць працу па спецыяльнасці. 0:07:21.756,0:07:24.867 Іх прышласць не выглядае вельмі станоўча, 0:07:24.891,0:07:26.613 нават, вельмі змрочна. 0:07:26.637,0:07:29.041 Якраз яны будуць пакутаваць ад 0:07:30.541,0:07:33.224 найбольш жорсткай формы[br]студэнцкай пазыкі. 0:07:34.002,0:07:35.153 Што цікава, але і сумна, 0:07:35.177,0:07:36.558 менавіта яны пазыцыянуюцца,[br] 0:07:36.582,0:07:40.391 як людзі, якія атрымліваюць [br]выгады ад адукацыі. 0:07:41.986,0:07:44.383 Гэта не проста бяссорамны маркетынг, 0:07:44.407,0:07:45.557 гэта жорсткасць. 0:07:47.277,0:07:48.427 Што рабіць? 0:07:49.279,0:07:54.069 Што, калі і студэнты з бацькамі пачнуць[br]успрымаць вышэйшую адукацыю 0:07:54.069,0:07:56.199 як спажывецкую рэч? 0:07:56.199,0:07:57.738 Астатнія ўжо гэта робяць. 0:07:58.506,0:08:01.298 У гэтым выпадку, як пры набыцці[br]любога спажывецкага тавару, 0:08:01.298,0:08:03.050 вы захочаце даведацца,[br]за што 0:08:03.050,0:08:04.179 вы аддаяце свае грошы. 0:08:04.179,0:08:05.540 Калі вы набываеце таблеткі, 0:08:05.540,0:08:07.319 вы атрымліваеце[br]спіс пабочных эфектаў. 0:08:07.319,0:08:08.785 Калі вы набываеце дыплом, 0:08:08.809,0:08:10.743 там павінна быць [br]засцерагальная налепка, 0:08:10.743,0:08:12.659 каб надаць спажыўцам магчымасць 0:08:12.683,0:08:14.062 зрабіць інфармаваны выбар. 0:08:14.838,0:08:16.030 Калі вы купляеце машыну, 0:08:16.054,0:08:18.665 у вас ёсць інфармацыя пра яе хуткасць. 0:08:19.188,0:08:20.944 Хто валодае інфармацыяй, [br]чаго чакаць 0:08:20.944,0:08:24.372 ад дыплома ў вывучэнні Канады? 0:08:24.806,0:08:26.465 А такой сапраўды існуе. 0:08:28.989,0:08:31.044 Калі б быў такі дадатак у вашым смартфоне! 0:08:34.402,0:08:39.270 Такі, што б параўноўваў кошт адукацыі[br]з чаканым прыбыткам. 0:08:40.208,0:08:41.208 Давайце назавем гэта 0:08:41.208,0:08:43.328 Арыентаванае на Прыбытку Навучанне ці АПН. 0:08:43.328,0:08:44.880 Хай нехта з ваз гэтым зоймецца. 0:08:44.880,0:08:45.683 (Смех) 0:08:45.707,0:08:47.439 Вывучайце рэальнасць. 0:08:47.463,0:08:49.772 (Смех) 0:08:49.796,0:08:51.225 Ёсць тры перавагі. 0:08:51.249,0:08:54.360 Тры плюсы навучання, [br]заснаванага на прыбытку. 0:08:55.232,0:08:57.121 Кожны можа падлічыць 0:08:57.145,0:09:00.349 магчымы прыбытак ад навучання. 0:09:01.105,0:09:02.447 Такія людзі 0:09:02.471,0:09:06.416 ўжо не будуць падманутымі 0:09:06.440,0:09:07.850 рэкламай. 0:09:07.874,0:09:09.580 Іх выбар будзе абгрунтаваны. 0:09:09.604,0:09:12.006 Чаму мы павінны плаціць за каледж больш, 0:09:12.030,0:09:14.040 чым 15% дадатковага прыбытку, 0:09:14.040,0:09:17.040 што дае нам дыплом. 0:09:17.040,0:09:19.756 Ёсць яшчэ плюсы ў такога падыходу. 0:09:19.780,0:09:22.740 Шляхам параўноўвання кошту і прыбытку 0:09:22.764,0:09:24.609 адміністрацыя каледжаў будзе вымушана[br] 0:09:24.609,0:09:27.209 больш аргументавана падыходзіць[br]да фармавання коштаў. 0:09:27.209,0:09:29.549 Знаходзіць новыя шляхі. 0:09:29.573,0:09:30.727 Напрыклад, 0:09:30.751,0:09:34.811 усе студэнты плацяць больш ці менш[br]аднолькавыя грошы за навучанне. 0:09:35.478,0:09:39.525 Але гэта ж несправядліва[br]і павінна быць зменена. 0:09:40.295,0:09:44.216 Студэнт-інжынер выкарыстоўвае больш 0:09:44.240,0:09:46.649 рэсурсаў чым, 0:09:46.673,0:09:48.351 напрыклад, студэнт-філосаф. 0:09:49.581,0:09:51.685 Студэнт-філосаф, такім чынам, 0:09:51.709,0:09:53.899 пакрывае кошт навучання студэнта-інжынера. 0:09:54.300,0:09:56.991 Які затым зарабляе больш грошаў. 0:09:57.015,0:10:00.722 Чаму два чалавекі вымушаны набываць[br]аднолькавы тавар, 0:10:00.746,0:10:01.921 плаціць аднолькава, 0:10:01.945,0:10:03.448 але адзін з іх карыстаецца[br]толькі паловай 0:10:03.448,0:10:06.448 ці трэцяй часткай гэтага тавару. 0:10:06.448,0:10:10.519 У рэчаіснасці, выпуснік каледжу 0:10:10.543,0:10:14.163 губляе 25% свайго даходу на[br]выплату пазыкі. 0:10:14.187,0:10:15.860 Астатнія -- толькі 5%. 0:10:17.510,0:10:20.762 Гэтая несправядлівасць павінна[br]была прывесці да таго, 0:10:20.762,0:10:23.042 што людзі з дыпломамі атрымлівалі б больш. 0:10:23.042,0:10:25.201 У вас цяпер ёсць дадзеныя. 0:10:25.225,0:10:27.519 Вы ж сапраўды пачняце [br]падлічваць. 0:10:27.519,0:10:29.590 Уся інфармацыя мае [br]быць добра апрацавана, 0:10:29.590,0:10:31.972 мабыць нават скарэктавана[br]бухгалтарскімі фірмамі, 0:10:31.972,0:10:33.120 каб пазбегнуць[br] 0:10:33.120,0:10:34.488 статыстычных недарэчнасцей. 0:10:34.488,0:10:35.287 Чулі ж пра іх. 0:10:36.526,0:10:38.642 Але галоўная[br]перавага навучання, 0:10:38.642,0:10:40.518 заснаванага на прыбытку -- 0:10:40.518,0:10:44.534 тое, што гэта вызваліць[br]амерыканцаў ад жаху 0:10:44.534,0:10:47.847 і банкруцтва, 0:10:47.871,0:10:50.037 бо яны не набудуць прадукт з хібамі. 0:10:50.813,0:10:53.132 Мабыць, з часам 0:10:53.156,0:10:54.156 амерыканская моладзь[br] 0:10:54.156,0:10:55.838 і больш сталыя людзі[br]пераасэнсуюць, 0:10:55.838,0:10:57.625 як адзін чалавек сказаў раней, 0:10:57.649,0:10:59.688 сваю зацікаўленасць, прагу да ведаў. 0:10:59.712,0:11:01.559 Яны пачнуць вывучаць тое, [br]што любяць. 0:11:01.559,0:11:02.892 Любіць тое, што вывучаюць. 0:11:02.892,0:11:04.269 Пойдуць за сваімі жаданнямі. 0:11:04.577,0:11:07.046 Праз стымул з боку розуму, 0:11:07.070,0:11:10.507 пойдуць шляхам запытаў таго,[br]чаго яны сапраўды хочуць. 0:11:10.848,0:11:15.298 Урэшце, гэта Эрык і Кевін[br] 0:11:15.322,0:11:16.490 два гады таму. 0:11:17.498,0:11:20.930 Яны тыя, пра каго я казаў. 0:11:20.954,0:11:24.986 Моладзь, якая заахвочвала [br]і працавала побач са мной, 0:11:24.986,0:11:26.231 і працягвае гэта рабіць, 0:11:26.231,0:11:28.601 вывучаючы амерыканскіх студэнтаў [br]і іх пазыкі. 0:11:29.272,0:11:30.803 Дзякуй за ўвагу. 0:11:30.827,0:11:35.391 (Воплескі)