0:00:00.000,0:00:02.000
Ik ben een verhalenverteller.

0:00:02.000,0:00:05.000
Ik vertel jullie graag een paar persoonlijke verhalen

0:00:05.000,0:00:10.000
over wat ik 'het gevaar van het enkele verhaal' noem.

0:00:10.000,0:00:14.000
Ik ben opgegroeid op een universiteitscampus [br]in Oost-Nigeria.

0:00:14.000,0:00:17.000
Volgens mijn moeder begon ik met lezen toen ik twee was

0:00:17.000,0:00:22.000
ik denk dat vier dichter op de werkelijkheid zit.

0:00:22.000,0:00:24.000
Dus ik was een vroege lezer.

0:00:24.000,0:00:27.000
Ik las Britse en Amerikaanse kinderboeken.

0:00:27.000,0:00:30.000
Ik was ook een vroege schrijver.

0:00:30.000,0:00:34.000
Toen ik begon met schrijven, [br]op ongeveer zevenjarige leeftijd,

0:00:34.000,0:00:36.000
verhalen in potlood met illustraties in wasco

0:00:36.000,0:00:39.000
die mijn arme moeder moest lezen,

0:00:39.000,0:00:43.000
schreef ik precies de soort verhalen die ik ook las.

0:00:43.000,0:00:48.000
Al mijn personages waren blank met blauwe ogen.

0:00:48.000,0:00:50.000
Ze speelden in de sneeuw.

0:00:50.000,0:00:52.000
En aten appels.

0:00:52.000,0:00:54.000
(Gelach)

0:00:54.000,0:00:56.000
En ze spraken vaak over het weer.

0:00:56.000,0:00:58.000
hoe fijn het was dat de zon scheen.

0:00:58.000,0:01:00.000
(Gelach)

0:01:00.000,0:01:03.000
Dit ondanks het feit dat ik in Nigeria woonde.

0:01:03.000,0:01:07.000
Ik was nooit buiten Nigeria geweest.

0:01:07.000,0:01:10.000
We hadden geen sneeuw. We aten mango's.

0:01:10.000,0:01:12.000
En we hadden het nooit over het weer,

0:01:12.000,0:01:14.000
omdat daar geen reden toe was.

0:01:14.000,0:01:17.000
Mijn personages dronken ook veel gemberbier

0:01:17.000,0:01:19.000
omdat de personages in de Britse boeken die ik las,

0:01:19.000,0:01:21.000
ook gemberbier dronken.

0:01:21.000,0:01:24.000
Ik had geen idee wat gemberbier was.

0:01:24.000,0:01:25.000
(Gelach)

0:01:25.000,0:01:28.000
Gedurende velen jaren daarna, wilde ik dolgraag

0:01:28.000,0:01:30.000
gemberbier proeven.

0:01:30.000,0:01:32.000
Maar dat is een ander verhaal.

0:01:32.000,0:01:34.000
Wat dit laat zien, is

0:01:34.000,0:01:37.000
hoe beïnvloedbaar en kwetsbaar we zijn

0:01:37.000,0:01:39.000
als we worden blootgesteld aan een verhaal,

0:01:39.000,0:01:41.000
vooral als kind.

0:01:41.000,0:01:43.000
Want in alle boeken die ik had gelezen,

0:01:43.000,0:01:45.000
waren de personages vreemdelingen,

0:01:45.000,0:01:47.000
Ik was er van overtuigd dat boeken

0:01:47.000,0:01:50.000
altijd vreemdelingen als personages hadden,

0:01:50.000,0:01:52.000
en dat het over onderwerpen moest gaan

0:01:52.000,0:01:55.000
waarmee ik me niet kon identificeren.

0:01:55.000,0:01:59.000
Dat is veranderd toen ik [br]Afrikaanse boeken heb ondekt.

0:01:59.000,0:02:01.000
Er waren er niet veel van. En ze waren niet

0:02:01.000,0:02:03.000
zo makkelijk te vinden als buitenlandse boeken.

0:02:03.000,0:02:07.000
Maar door schrijvers als Chinua Achebe en Camara Laye

0:02:07.000,0:02:09.000
beleefde ik een mentale verandering

0:02:09.000,0:02:11.000
in mijn perceptie van literatuur

0:02:11.000,0:02:13.000
Ik realiseerde me dat mensen zoals ikzelf,

0:02:13.000,0:02:15.000
meisjes met een chocolade huidskleur,

0:02:15.000,0:02:18.000
wiens kinky haar niet in een paardenstaart te maken is,

0:02:18.000,0:02:20.000
ook in de literatuur konden voorkomen.

0:02:20.000,0:02:24.000
Ik begon te schrijven over dingen die ik herkende.

0:02:24.000,0:02:28.000
Ik hield van die Amerikaanse en Britse boeken die ik las.

0:02:28.000,0:02:32.000
Ze voedden mijn verbeelding. [br]Ze openden nieuwe werelden voor me.

0:02:32.000,0:02:34.000
Maar het onbedoelde gevolg

0:02:34.000,0:02:36.000
was dat ik niet wist dat mensen zoals ik

0:02:36.000,0:02:38.000
ook in literatuur konden bestaan.

0:02:38.000,0:02:42.000
Wat de ontdekking van Afrikaanse schrijvers [br]voor mij deed, was dit:

0:02:42.000,0:02:45.000
het heeft mij gered van het hebben [br]van een enkel verhaal

0:02:45.000,0:02:47.000
over wat boeken zijn.

0:02:47.000,0:02:50.000
Ik kom uit een conventioneel, Nigeriaans middenklassengezin.

0:02:50.000,0:02:52.000
Mijn vader was professor.

0:02:52.000,0:02:55.000
Mijn moeder was bestuurder.

0:02:55.000,0:02:58.000
Dus hadden wij, zoals gebruikelijk,

0:02:58.000,0:03:03.000
een inwonende hulp, meestal afkomstig [br]uit naburige landelijke dorpjes.

0:03:03.000,0:03:07.000
Het jaar dat ik acht werd, [br]kregen we een nieuwe huisjongen.

0:03:07.000,0:03:09.000
Zijn naam was Fide.

0:03:09.000,0:03:12.000
Het enige wat mijn moeder over hem vertelde,

0:03:12.000,0:03:15.000
was dat zijn familie erg arm was.

0:03:15.000,0:03:17.000
Mijn moeder stuurde hen yams en rijst,

0:03:17.000,0:03:20.000
en onze oude kleding.

0:03:20.000,0:03:22.000
En wanneer ik mijn bord niet leeg at, zei mijn moeder:

0:03:22.000,0:03:27.000
"Eet je bord leeg! Er zijn mensen [br]als Fide's familie die helemaal niks hebben."

0:03:27.000,0:03:31.000
Dus voelde ik enorm veel medelijden met Fide's familie.

0:03:31.000,0:03:34.000
Dan, op een zaterdag, bezochten we zijn dorpje.

0:03:34.000,0:03:38.000
En zijn moeder liet ons een mand [br]met prachtige patronen zien,

0:03:38.000,0:03:41.000
van gekleurd raffia, die zijn broer had gemaakt.

0:03:41.000,0:03:43.000
Ik was perplex.

0:03:43.000,0:03:46.000
Het kwam niet in mij op dat iemand in zijn familie

0:03:46.000,0:03:49.000
werkelijk iets kon maken.

0:03:49.000,0:03:52.000
Het enige wat ik over hen hoorde, [br]was hoe arm ze waren,

0:03:52.000,0:03:54.000
dus werd het voor mij onmogelijk [br]anders over hen te denken

0:03:54.000,0:03:57.000
dan dat ze arm waren.

0:03:57.000,0:04:01.000
Hun armoede was mijn enige verhaal over hen.

0:04:01.000,0:04:03.000
Jaren later dacht ik hieraan [br]toen ik Nigeria verliet

0:04:03.000,0:04:06.000
om te gaan studeren in de Verenigde Staten.

0:04:06.000,0:04:08.000
Ik was 19.

0:04:08.000,0:04:12.000
Mijn Amerikaanse kamergenote schrok van mij.

0:04:12.000,0:04:15.000
Ze vroeg waar ik zo goed Engels had leren spreken,

0:04:15.000,0:04:17.000
en ze was verbaasd toen ik zei dat Nigeria

0:04:17.000,0:04:22.000
Engels als officiële voertaal heeft.

0:04:22.000,0:04:26.000
Ze vroeg of ze naar muziek van mijn stam kon luisteren,

0:04:26.000,0:04:28.000
en was bijgevolg erg teleurgesteld

0:04:28.000,0:04:30.000
toen ik mijn Mariah Carey-cassette afspeelde.

0:04:30.000,0:04:33.000
(Gelach)

0:04:33.000,0:04:35.000
Ze ging er van uit dat ik niet wist hoe

0:04:35.000,0:04:38.000
een fornuis werkte.

0:04:38.000,0:04:40.000
Wat mij zo trof, was dit: [br]ze had medelijden met mij

0:04:40.000,0:04:42.000
zelfs voordat ze mij had ontmoet.

0:04:42.000,0:04:46.000
Haar vooringenomen standpunt tegenover mij, Afrikaanse,

0:04:46.000,0:04:50.000
was een neerbuigend, welbedoeld medelijden.

0:04:50.000,0:04:53.000
Mijn kamergenote had een enkel verhaal over Afrika.

0:04:53.000,0:04:56.000
Het enige verhaal van catastrofe.

0:04:56.000,0:04:58.000
In dit enkele verhaal was er geen mogelijkheid

0:04:58.000,0:05:02.000
dat Afrikanen waren zoals zij, hoe dan ook.

0:05:02.000,0:05:05.000
Geen mogelijkheid tot gevoelens [br]complexer dan medelijden.

0:05:05.000,0:05:09.000
Geen mogelijkheid van een band [br]als gelijkwaardige mensen.

0:05:09.000,0:05:11.000
Ik moet zeggen dat voordat ik naar de VS ging, ik me niet

0:05:11.000,0:05:14.000
bewust als Afrikaanse identificeerde.

0:05:14.000,0:05:17.000
Maar in de VS werd, telkens Afrika [br]ter sprake kwam, naar mij gekeken.

0:05:17.000,0:05:21.000
Ook al wist ik niets over plaatsen als Namibië.

0:05:21.000,0:05:23.000
Maar ik begon die nieuwe identiteit te omarmen.

0:05:23.000,0:05:26.000
En in veel opzichten bekijk ik mijzelf nu als Afrikaanse.

0:05:26.000,0:05:28.000
Maar het irriteert mij nog steeds wanneer

0:05:28.000,0:05:30.000
men denkt dat Afrika een land is.

0:05:30.000,0:05:34.000
Het meest recente voorbeeld:[br]tijdens de overigens prettige vlucht

0:05:34.000,0:05:36.000
vanuit Lagos, twee dagen geleden,

0:05:36.000,0:05:38.000
was er een bericht tijdens de vlucht met Virgin

0:05:38.000,0:05:43.000
over het liefdadigheidswerk [br]in "India, Afrika en andere landen."

0:05:43.000,0:05:44.000
(Gelach)

0:05:44.000,0:05:48.000
Na een aantal jaren in de VS te hebben [br]doorgebracht als Afrikaanse,

0:05:48.000,0:05:52.000
begon ik de reactie van mijn kamergenote [br]op mij te begrijpen.

0:05:52.000,0:05:55.000
Als ik niet in Nigerië was opgegroeid, [br]en als het enige wat ik van Afrika wist,

0:05:55.000,0:05:57.000
kwam van bekende beelden,

0:05:57.000,0:06:00.000
zou ik ook denken dat Afrika een plek was van

0:06:00.000,0:06:04.000
prachtige landschappen, prachtige dieren,

0:06:04.000,0:06:06.000
en onbegrijpelijke mensen,

0:06:06.000,0:06:09.000
die onzinnige oorlogen voeren, [br]doodgaan van armoede en AIDS,

0:06:09.000,0:06:12.000
die niet voor zichzelf kunnen spreken,

0:06:12.000,0:06:14.000
en die wachten op redding

0:06:14.000,0:06:17.000
door een vriendelijke, blanke vreemdeling.

0:06:17.000,0:06:19.000
Ik zou Afrikanen op dezelfde manier zien zoals ik

0:06:19.000,0:06:23.000
als kind, Fide's familie had gezien.

0:06:23.000,0:06:27.000
Dit enkel verhaal over Afrika komt,[br]uit Westerse literatuur.

0:06:27.000,0:06:29.000
Hier is een citaat van

0:06:29.000,0:06:32.000
een Londense handelaar, John Locke,

0:06:32.000,0:06:35.000
die in 1561 naar West-Afrika zeilde

0:06:35.000,0:06:40.000
en een fascinerend verslag deed over zijn reis.

0:06:40.000,0:06:42.000
Nadat hij zwarte Afrikanen beschreef

0:06:42.000,0:06:44.000
als 'beesten zonder huizen',

0:06:44.000,0:06:48.000
schreef hij: "Het zijn ook mensen zonder hoofden,

0:06:48.000,0:06:53.000
die hun mond en ogen in hun borst hebben."

0:06:53.000,0:06:55.000
Elke keer dat ik dit las, moest ik lachen.

0:06:55.000,0:06:59.000
Men moet de verbeeldingskracht [br]van John Locke bewonderen.

0:06:59.000,0:07:01.000
Maar wat belangrijk is aan zijn schrijven, is dat het

0:07:01.000,0:07:03.000
het begin vertegenwoordigt

0:07:03.000,0:07:06.000
van een traditie van verhalen over Afrika in het Westen.

0:07:06.000,0:07:09.000
Een traditie van Subsaharaans Afrika [br]als een plek van negatieven,

0:07:09.000,0:07:11.000
van verschillen, van duisternis,

0:07:11.000,0:07:15.000
van mensen die, [br]in de woorden van de geweldige dichter,

0:07:15.000,0:07:17.000
Rudyard Kipling.

0:07:17.000,0:07:20.000
'half duivel, half kind' zijn.

0:07:20.000,0:07:23.000
En zo begon ik te beseffen [br]dat wat mijn Amerikaanse kamergenote

0:07:23.000,0:07:25.000
haar hele leven moet hebben

0:07:25.000,0:07:27.000
gezien en gehoord, verschillende versies waren

0:07:27.000,0:07:29.000
van dit enkel verhaal.

0:07:29.000,0:07:31.000
net zoals een professor

0:07:31.000,0:07:36.000
die mij eens vertelde dat mijn roman [br]niet 'authentiek Afrikaans' was.

0:07:36.000,0:07:38.000
Ik was best bereid toe te geven [br]dat een aantal dingen

0:07:38.000,0:07:40.000
niet klopte aan mijn roman,

0:07:40.000,0:07:44.000
dat het op verschillende vlakken niet voldoende was.

0:07:44.000,0:07:46.000
Maar ik had niet kunnen bedenken [br]dat het had gefaald

0:07:46.000,0:07:49.000
in zoiets als het authentiek Afrikaans zijn.

0:07:49.000,0:07:51.000
Ik wist eerlijk gezegd niet

0:07:51.000,0:07:54.000
wat authentiek Afrikaans was.

0:07:54.000,0:07:56.000
De professor vertelde mij dat mijn personages

0:07:56.000,0:07:58.000
te veel zoals hij waren,

0:07:58.000,0:08:00.000
een goed opgeleide man uit de middenklasse.

0:08:00.000,0:08:02.000
Mijn personages reden met de auto.

0:08:02.000,0:08:05.000
Ze vergingen niet van de honger.

0:08:05.000,0:08:09.000
Daardoor waren ze niet authentiek Afrikaans.

0:08:09.000,0:08:12.000
Maar ik moet er snel aan toevoegen [br]dat ik net zo schuldig ben

0:08:12.000,0:08:15.000
wat het enkele verhaal betreft.

0:08:15.000,0:08:19.000
Een aantal jaren geleden [br]bezocht ik Mexico vanuit de VS.

0:08:19.000,0:08:21.000
Het politieke klimaat in de VS was destijds gespannen.

0:08:21.000,0:08:25.000
Er waren discussies aan de gang over immigratie.

0:08:25.000,0:08:27.000
En, zoals dat in Amerika vaak gebeurt,

0:08:27.000,0:08:30.000
werd immigratie synoniem met Mexicanen.

0:08:30.000,0:08:32.000
Er waren eindeloze verhalen over Mexicanen:

0:08:32.000,0:08:34.000
dat het mensen waren die

0:08:34.000,0:08:36.000
het gezondheidssysteem zaten te flessen,

0:08:36.000,0:08:38.000
stiekem de grens overstaken,

0:08:38.000,0:08:42.000
gearresteerd werden aan de grens, dat soort dingen.

0:08:42.000,0:08:46.000
Ik herinner me een wandeling [br]op mijn eerste dag in Guadalajara.

0:08:46.000,0:08:48.000
Ik bekeek mensen die naar hun werk gingen,

0:08:48.000,0:08:50.000
die tortillas aan het rollen waren op de markt,

0:08:50.000,0:08:53.000
die rookten en lachten.

0:08:53.000,0:08:56.000
Ik voelde eerst een lichte verbazing.

0:08:56.000,0:08:59.000
En toen werd ik overvallen door schaamte.

0:08:59.000,0:09:02.000
Ik realiseerde me dat ik zo was ondergedompeld

0:09:02.000,0:09:04.000
in de verslaggeving door de media over Mexicanen

0:09:04.000,0:09:06.000
dat ze in mijn gedachten maar één ding waren:

0:09:06.000,0:09:09.000
de verachtelijke immigrant.

0:09:09.000,0:09:11.000
Ik was gevallen voor het enkel verhaal [br]over de Mexicanen

0:09:11.000,0:09:14.000
en ik schaamde me dood voor mezelf.

0:09:14.000,0:09:16.000
Dit is hoe je het enkele verhaal creëert:

0:09:16.000,0:09:19.000
laat mensen als één ding zien,

0:09:19.000,0:09:21.000
als één enkel ding,

0:09:21.000,0:09:23.000
telkens weer,

0:09:23.000,0:09:26.000
en dat is wat ze worden.

0:09:26.000,0:09:28.000
Het is onmogelijk om het [br]over het enkele verhaal te hebben

0:09:28.000,0:09:31.000
zonder het te hebben over macht.

0:09:31.000,0:09:33.000
Er is een woord, een Igbo-woord;

0:09:33.000,0:09:35.000
ik denk eraan telkens ik denk over

0:09:35.000,0:09:38.000
de machtsstructuren van de wereld, [br]en het is 'nkali'.

0:09:38.000,0:09:40.000
Het is een naamwoord dat, vrij vertaald, betekent

0:09:40.000,0:09:43.000
'groter zijn dan een ander'.

0:09:43.000,0:09:46.000
Net zoals onze economische en politieke werelden,

0:09:46.000,0:09:48.000
zijn ook verhalen bepaald

0:09:48.000,0:09:51.000
door het principe van nkali.

0:09:51.000,0:09:53.000
Hoe ze verteld worden, wie ze vertelt,

0:09:53.000,0:09:56.000
wanneer ze verteld worden, [br]hoeveel er verteld worden,

0:09:56.000,0:10:00.000
dit alles is werkelijk afhankelijk van macht.

0:10:00.000,0:10:03.000
Macht is het vermogen niet alleen [br]een verhaal over een ander te vertellen,

0:10:03.000,0:10:07.000
maar dat verhaal tot het definitieve verhaal [br]over die persoon te maken.

0:10:07.000,0:10:09.000
De Palestijnse dichter Mourid Barghouti schrijft

0:10:09.000,0:10:12.000
dat, als je bezit wil nemen van een volk,

0:10:12.000,0:10:15.000
de meest eenvoudige manier is [br]om hun verhaal te vertellen,

0:10:15.000,0:10:18.000
en te beginnen met 'ten tweede'.

0:10:18.000,0:10:22.000
Begin het verhaal over de Indianen met speren,

0:10:22.000,0:10:25.000
en niet met de aankomst van de Britten,

0:10:25.000,0:10:28.000
en je hebt een totaal ander verhaal.

0:10:28.000,0:10:30.000
Begin het verhaal met

0:10:30.000,0:10:32.000
het falen van de Afrikaanse staat,

0:10:32.000,0:10:36.000
en niet met de koloniale creatie [br]van de Afrikaanse staat,

0:10:36.000,0:10:40.000
en je hebt een totaal ander verhaal.

0:10:40.000,0:10:42.000
Kort geleden sprak ik [br]op een universiteit

0:10:42.000,0:10:44.000
waar een student mij vertelde

0:10:44.000,0:10:46.000
dat het zo'n zonde was

0:10:46.000,0:10:49.000
dat Nigeriaanse mannen fysieke misbruikers zijn

0:10:49.000,0:10:52.000
zoals het vader-personage uit mijn roman.

0:10:52.000,0:10:54.000
Ik vertelde hem dat ik onlangs een roman had gelezen

0:10:54.000,0:10:56.000
die heette 'American Psycho' --

0:10:56.000,0:10:58.000
(Gelach)

0:10:58.000,0:11:00.000
-- en dat het zo'n zonde was

0:11:00.000,0:11:03.000
dat jonge Amerikanen seriemoordenaars waren.

0:11:03.000,0:11:07.000
(Gelach)

0:11:07.000,0:11:13.000
(Applaus)

0:11:13.000,0:11:16.000
Natuurlijk zei ik dit in een staat van milde irritatie.

0:11:16.000,0:11:18.000
(Gelach)

0:11:18.000,0:11:20.000
Het zou nooit in mij opkomen om te denken

0:11:20.000,0:11:22.000
dat omdat ik net een roman had gelezen

0:11:22.000,0:11:24.000
waarin een personage een seriemoordenaar was,

0:11:24.000,0:11:26.000
dit representatief zou zijn

0:11:26.000,0:11:28.000
voor alle Amerikanen.

0:11:28.000,0:11:31.000
Dit is niet omdat ik een beter persoon [br]ben dan die student,

0:11:31.000,0:11:34.000
maar vanwege Amerika's culturele en economische macht

0:11:34.000,0:11:36.000
had ik vele verhalen over Amerika.

0:11:36.000,0:11:40.000
Ik heb Tyler en Updike en Steinbeck en Gaitskill gelezen.

0:11:40.000,0:11:43.000
Ik had niet een enkel verhaal over Amerika.

0:11:43.000,0:11:46.000
Toen ik enkele jaren geleden vernam [br]dat van schrijvers werd verwacht

0:11:46.000,0:11:50.000
dat ze een zeer ongelukkige jeugd hebben gehad

0:11:50.000,0:11:52.000
om succesvol te zijn,

0:11:52.000,0:11:54.000
begon ik te bedenken wat ik kon verzinnen,

0:11:54.000,0:11:56.000
verschrikkelijke dingen die mijn ouders [br]me hadden aangedaan.

0:11:56.000,0:11:58.000
(Gelach)

0:11:58.000,0:12:02.000
Maar de werkelijkheid is [br]dat ik een zeer gelukkige jeugd had,

0:12:02.000,0:12:05.000
vol met pret en liefde, [br]in een zeer hechte familie.

0:12:05.000,0:12:09.000
Maar ik had ook grootvaders[br]die overleden waren in vluchtelingenkampen.

0:12:09.000,0:12:13.000
Mijn neef Polle overleed omdat hij [br]geen adequate zorg kon krijgen.

0:12:13.000,0:12:16.000
Een goede vriend, Okoloma, [br]kwam om in een vliegtuigongeluk

0:12:16.000,0:12:19.000
omdat onze brandweerwagens geen water hadden.

0:12:19.000,0:12:22.000
Ik ben opgegroeid onder [br]een repressieve militaire overheid

0:12:22.000,0:12:24.000
die onderwijs niet naar waarde schatte,

0:12:24.000,0:12:27.000
zodat mijn ouders soms [br]hun salarissen niet kregen uitbetaald.

0:12:27.000,0:12:31.000
En dus zag ik als kind de jam [br]van de ontbijttafel verdwijnen,

0:12:31.000,0:12:33.000
dan verdween de margarine,

0:12:33.000,0:12:36.000
dan werd het brood te duur,

0:12:36.000,0:12:39.000
dan werd de melk gerantsoeneerd.

0:12:39.000,0:12:42.000
Maar vooral, een vanzelfsprekende politieke angst

0:12:42.000,0:12:46.000
nam plaats in onze levens.

0:12:46.000,0:12:48.000
Al deze verhalen maken mij tot wie ik ben.

0:12:48.000,0:12:52.000
Maar alleen de nadruk leggen [br]op deze negatieve verhalen

0:12:52.000,0:12:55.000
vlakt mijn ervaringen uit,

0:12:55.000,0:12:57.000
en ziet de vele andere verhalen over het hoofd

0:12:57.000,0:12:59.000
die mij hebben gevormd.

0:12:59.000,0:13:02.000
Het enkele verhaal creëert stereotypen.

0:13:02.000,0:13:05.000
En het probleem met stereotypen

0:13:05.000,0:13:07.000
is niet dat ze onwaar zijn,

0:13:07.000,0:13:09.000
maar dat ze onvolledig zijn.

0:13:09.000,0:13:13.000
Ze maken een verhaal tot het enige verhaal.

0:13:13.000,0:13:15.000
Inderdaad, Afrika is een continent vol catastrofes.

0:13:15.000,0:13:19.000
Immense catastrofes, zoals de verkrachtingen in Congo.

0:13:19.000,0:13:21.000
En deprimerende catastrofes, zoals het feit dat

0:13:21.000,0:13:26.000
5.000 mensen solliciteren voor één vacature in Nigeria.

0:13:26.000,0:13:29.000
Maar er zijn andere verhalen, [br]die niet over catastrofes gaan.

0:13:29.000,0:13:33.000
Het is net zo belangrijk[br]om het daarover te hebben.

0:13:33.000,0:13:35.000
Ik heb altijd gedacht[br]dat het onmogelijk is

0:13:35.000,0:13:38.000
om een goed contact te hebben [br]met een plek of persoon

0:13:38.000,0:13:42.000
zonder verbondenheid met alle verhalen [br]over die plek en die persoon.

0:13:42.000,0:13:45.000
De consequentie van het enkele verhaal

0:13:45.000,0:13:48.000
is dit: het ontdoet mensen van hun waardigheid.

0:13:48.000,0:13:52.000
Het belemmert onze erkenning [br]van menselijke gelijkwaardigheid.

0:13:52.000,0:13:55.000
Het benadrukt hoe verschillend we van elkaar zijn

0:13:55.000,0:13:57.000
eerder dan hoe gelijkaardig.

0:13:57.000,0:13:59.000
Wat als ik voor mijn Mexicaanse reis

0:13:59.000,0:14:03.000
het immigratiedebat van beide kanten had gevolgd,

0:14:03.000,0:14:05.000
de Amerikaanse en de Mexicaanse?

0:14:05.000,0:14:09.000
Wat als mijn moeder ons had verteld [br]dat Fide's familie arm was

0:14:09.000,0:14:11.000
en hardwerkend?

0:14:11.000,0:14:13.000
Wat als we een Afrikaans televisienetwerk hadden

0:14:13.000,0:14:17.000
dat verschillende Afrikaanse verhalen [br]over de hele wereld verspreidde?

0:14:17.000,0:14:19.000
Wat de Nigeriaanse schrijver Chinua Achebe

0:14:19.000,0:14:22.000
'een balans van verhalen' noemt.

0:14:22.000,0:14:25.000
Wat als mijn kamergenote wist [br]van mijn Nigeriaanse uitgever,

0:14:25.000,0:14:27.000
Mukta Bakaray,

0:14:27.000,0:14:29.000
een bijzondere man, [br]die zijn baan bij een bank liet staan

0:14:29.000,0:14:32.000
om zijn droom te volgen [br]en een uitgeverij te beginnen?

0:14:32.000,0:14:36.000
De conventionele gedachte was [br]dat Nigerianen geen literatuur lezen.

0:14:36.000,0:14:38.000
Hij was het er niet mee eens. Hij vond

0:14:38.000,0:14:40.000
dat mensen die konden lezen, zouden lezen,

0:14:40.000,0:14:44.000
als je literatuur voor hen betaalbaar en beschikbaar maakte.

0:14:44.000,0:14:47.000
Kort nadat hij mijn eerste roman publiceerde,

0:14:47.000,0:14:50.000
ging ik naar een televisiezender in Lagos voor een interview.

0:14:50.000,0:14:53.000
Een vrouw die daar als boodschapper werkte, [br]kwam naar me toe en zei:

0:14:53.000,0:14:56.000
"Ik heb echt genoten van je roman. [br]Maar ik vond het einde niet goed.

0:14:56.000,0:14:59.000
Je moet een vervolg schrijven, [br]waarin het volgende gaat gebeuren..."

0:14:59.000,0:15:02.000
(Gelach)

0:15:02.000,0:15:05.000
En ze vertelde me[br]wat ik in het vervolg moest schrijven.

0:15:05.000,0:15:08.000
Ik was niet alleen gecharmeerd, [br]ik was erg ontroerd.

0:15:08.000,0:15:11.000
Hier was een vrouw, die deel uitmaakte [br]van het gewone Nigeriaanse volk,

0:15:11.000,0:15:14.000
dat niet verondersteld werd boeken te lezen.

0:15:14.000,0:15:16.000
Zij had niet alleen het boek gelezen, [br]maar eigende het zich toe

0:15:16.000,0:15:19.000
en voelde zich geroepen mij te vertellen

0:15:19.000,0:15:21.000
wat ik in het vervolg moest schrijven.

0:15:21.000,0:15:25.000
Wat als mijn kamergenote wist [br]van mijn vriend Fumi Onda,

0:15:25.000,0:15:28.000
een onverschrokken vrouw, [br]een tv-presentatrice in Lagos,

0:15:28.000,0:15:31.000
die vastberaden is de verhalen te vertellen [br]die wij liever vergeten?

0:15:31.000,0:15:35.000
Wat als mijn kamergenote wist [br]van de hartoperatie

0:15:35.000,0:15:38.000
die vorige week werd uitgevoerd [br]in een ziekenhuis in Lagos?

0:15:38.000,0:15:42.000
Wat als mijn kamergenote wist [br]van hedendaagse Nigeriaanse muziek?

0:15:42.000,0:15:45.000
Getalenteerde mensen [br]die zingen in het Engels en het Pidgin,

0:15:45.000,0:15:47.000
en het Igbo en het Yoruba en het Ijo,

0:15:47.000,0:15:51.000
terwijl ze invloeden mengen van Jay-Z tot Fela

0:15:51.000,0:15:54.000
tot Bob Marley, tot hun voorvaderen.

0:15:54.000,0:15:56.000
Wat als mijn kamergenote wist [br]van de vrouwelijke advocaat

0:15:56.000,0:15:58.000
die onlangs in het gerechtshof in Nigeria

0:15:58.000,0:16:00.000
een belachelijke wet aanvocht

0:16:00.000,0:16:03.000
die vrouwen verplicht [br]de goedkeuring van hun man te hebben

0:16:03.000,0:16:06.000
om hun paspoorten te vernieuwen?

0:16:06.000,0:16:09.000
Wat als mijn kamergenote wist van Nollywood,

0:16:09.000,0:16:13.000
vol innovatieve mensen die films maken [br]ondanks grote technische problemen?

0:16:13.000,0:16:15.000
Films die zo populair zijn

0:16:15.000,0:16:17.000
dat ze werkelijk het beste voorbeeld zijn van het feit

0:16:17.000,0:16:20.000
dat Nigerianen consumeren wat ze produceren.

0:16:20.000,0:16:23.000
Wat als mijn kamergenote wist [br]van mijn geweldig ambitieuze haarvlechtster,

0:16:23.000,0:16:27.000
die net een eigen zaak in haarextensies is begonnen?

0:16:27.000,0:16:29.000
Of over die miljoenen andere Nigerianen

0:16:29.000,0:16:31.000
die ondernemingen beginnen en soms falen,

0:16:31.000,0:16:35.000
maar door blijven gaan met die ambitie te koesteren?

0:16:35.000,0:16:37.000
Telkens ik thuis ben, word ik geconfronteerd met

0:16:37.000,0:16:40.000
de gebruikelijke oorzaken van irritatie [br]voor de meeste Nigerianen:

0:16:40.000,0:16:43.000
onze gebrekkige infrastructuur, [br]onze mislukte regering.

0:16:43.000,0:16:46.000
Maar ook met de ongelofelijke veerkracht [br]van de mensen

0:16:46.000,0:16:49.000
die opbloeien ondanks de overheid,

0:16:49.000,0:16:51.000
eerder dan dankzij.

0:16:51.000,0:16:54.000
Elke zomer geef ik schrijfworkshops in Lagos.

0:16:54.000,0:16:57.000
Het is ongelofelijk hoeveel mensen zich ervoor opgeven,

0:16:57.000,0:17:00.000
hoeveel mensen popelen om te schrijven,

0:17:00.000,0:17:02.000
om verhalen te vertellen.

0:17:02.000,0:17:05.000
Mijn Nigeriaanse uitgever en ik [br]hebben net een stichting opgezet

0:17:05.000,0:17:07.000
die Farafina Trust heet.

0:17:07.000,0:17:10.000
We hebben grootse plannen om bibliotheken te bouwen

0:17:10.000,0:17:12.000
en bestaande bibliotheken te renoveren,

0:17:12.000,0:17:15.000
en boeken te voorzien voor openbare scholen

0:17:15.000,0:17:17.000
die niks in hun bibliotheken hebben staan,

0:17:17.000,0:17:19.000
en ook heel veel workshops te organiseren,

0:17:19.000,0:17:21.000
over lezen en schrijven,

0:17:21.000,0:17:24.000
voor alle mensen die hongerig zijn [br]om onze vele verhalen te vertellen.

0:17:24.000,0:17:26.000
Verhalen doen ertoe.

0:17:26.000,0:17:28.000
Veel verhalen doen ertoe.

0:17:28.000,0:17:32.000
Verhalen zijn gebruikt om te onteigenen [br]en kwaad te doen.

0:17:32.000,0:17:36.000
Maar verhalen kunnen ook worden gebruikt [br]als aanmoediging en humanisering.

0:17:36.000,0:17:39.000
Verhalen kunnen de waardigheid van mensen breken.

0:17:39.000,0:17:44.000
Maar verhalen kunnen ook [br]gebroken waardigheden herstellen.

0:17:44.000,0:17:46.000
De Amerikaanse schrijfster Alice Walker schreef dit

0:17:46.000,0:17:48.000
over haar Zuidelijke familieleden

0:17:48.000,0:17:50.000
die naar het Noorden waren verhuisd.

0:17:50.000,0:17:52.000
Ze leerde hen een boek kennen over

0:17:52.000,0:17:55.000
het Zuidelijke leven dat ze achter hadden gelaten.

0:17:55.000,0:17:59.000
"Ze zaten samen, lazen het boek zelf,

0:17:59.000,0:18:05.000
luisterend naar hoe ik voorlas, [br]en een soort paradijs was herwonnen."

0:18:05.000,0:18:08.000
Ik zou graag eindigen met deze gedachte:

0:18:08.000,0:18:11.000
wanneer wij het enkele verhaal afwijzen,

0:18:11.000,0:18:14.000
wanneer wij beseffen dat er [br]nooit een enkel verhaal is

0:18:14.000,0:18:16.000
over geen enkele plek,

0:18:16.000,0:18:18.000
herwinnen wij een soort paradijs.

0:18:18.000,0:18:20.000
Dank je wel.

0:18:20.000,0:18:28.000
(Applaus)