WEBVTT 00:00:00.000 --> 00:00:02.000 Ik ben een verhalenverteller. 00:00:02.000 --> 00:00:05.000 En ik vertel jullie graag een paar persoonlijke verhalen 00:00:05.000 --> 00:00:10.000 over, wat ik "het gevaar van een enkel verhaal" noem. 00:00:10.000 --> 00:00:14.000 Ik ben opgegroeid op een universiteitscampus in Oost-Nigeria. 00:00:14.000 --> 00:00:17.000 Volgens mijn moeder begon ik met lezen toen ik twee was 00:00:17.000 --> 00:00:22.000 ik denk dat vier dichter op de werkelijkheid zit. 00:00:22.000 --> 00:00:24.000 Dus, ik was een vroege lezer. En wat ik las 00:00:24.000 --> 00:00:27.000 waren Britse en Amerikaanse kinderboeken. NOTE Paragraph 00:00:27.000 --> 00:00:30.000 Ik was ook een vroege schrijver. 00:00:30.000 --> 00:00:34.000 Toen ik begon met schrijven, op ongeveer zevenjarige leeftijd, 00:00:34.000 --> 00:00:36.000 verhalen in potlood met illustraties in wasco 00:00:36.000 --> 00:00:39.000 die mijn arme moeder moest lezen, 00:00:39.000 --> 00:00:43.000 schreef ik precies de soort verhalen die ik ook las. 00:00:43.000 --> 00:00:48.000 Al mijn personages waren blank met blauwe ogen. 00:00:48.000 --> 00:00:50.000 Ze speelden in de sneeuw. 00:00:50.000 --> 00:00:52.000 En aten appels. 00:00:52.000 --> 00:00:54.000 (Gelach) 00:00:54.000 --> 00:00:56.000 En ze spraken vaak over het weer. 00:00:56.000 --> 00:00:58.000 hoe fijn het was dat de zon scheen. 00:00:58.000 --> 00:01:00.000 (Gelach) 00:01:00.000 --> 00:01:03.000 Dit ondanks het feit dat ik in Nigeria woonde. 00:01:03.000 --> 00:01:07.000 Ik was nooit buiten Nigeria geweest. 00:01:07.000 --> 00:01:10.000 We hadden geen sneeuw. We aten mango's. 00:01:10.000 --> 00:01:12.000 En we hadden het nooit over het weer, 00:01:12.000 --> 00:01:14.000 omdat daar geen reden toe was. NOTE Paragraph 00:01:14.000 --> 00:01:17.000 Mijn personages dronken ook veel gemberbier 00:01:17.000 --> 00:01:19.000 omdat de personages in de Britse boeken die ik las 00:01:19.000 --> 00:01:21.000 ook gemberbier dronken. 00:01:21.000 --> 00:01:24.000 Ik had geen idee wat gemberbier was. 00:01:24.000 --> 00:01:25.000 (Gelach) 00:01:25.000 --> 00:01:28.000 En gedurende velen jaren daarna, had ik het verlangen 00:01:28.000 --> 00:01:30.000 om gemberbier te proeven. 00:01:30.000 --> 00:01:32.000 Maar dat is een ander verhaal. NOTE Paragraph 00:01:32.000 --> 00:01:34.000 Wat dit laat zien, is - denk ik - 00:01:34.000 --> 00:01:37.000 hoe beïnvloedbaar en kwetsbaar we zijn 00:01:37.000 --> 00:01:39.000 wanneer we worden blootgesteld aan een verhaal, 00:01:39.000 --> 00:01:41.000 vooral als kind zijnde. 00:01:41.000 --> 00:01:43.000 Want in alle boeken die ik had gelezen 00:01:43.000 --> 00:01:45.000 waren de personages vreemdelingen, 00:01:45.000 --> 00:01:47.000 Ik was er van overtuigd dat boeken, 00:01:47.000 --> 00:01:50.000 vanzelfsprekend, altijd vreemdelingen als personages hadden, 00:01:50.000 --> 00:01:52.000 en het over onderwerpen moest gaan 00:01:52.000 --> 00:01:55.000 waarmee ik me niet kon identificeren. 00:01:55.000 --> 00:01:59.000 Het een en ander is veranderd, nu ik Afrikaanse boeken heb ondekt. 00:01:59.000 --> 00:02:01.000 Er waren er niet veel van beschikbaar. En ze waren niet 00:02:01.000 --> 00:02:03.000 zo makkelijk te vinden als buitenlandse boeken. NOTE Paragraph 00:02:03.000 --> 00:02:07.000 Maar door schrijvers als Chinua Achebe en Camara Laye 00:02:07.000 --> 00:02:09.000 beleefde ik een mentale verandering 00:02:09.000 --> 00:02:11.000 in mijn perceptie van literatuur 00:02:11.000 --> 00:02:13.000 Ik realiseerde me dat mensen zoals ikzelf, 00:02:13.000 --> 00:02:15.000 meisjes met een huidskleur zoals chocolade, 00:02:15.000 --> 00:02:18.000 wiens kinky haar niet in een paardenstaart te maken is, 00:02:18.000 --> 00:02:20.000 ook in de literatuur konden voorkomen. 00:02:20.000 --> 00:02:24.000 Ik begon te schrijven over dingen die ik herkende. NOTE Paragraph 00:02:24.000 --> 00:02:28.000 Ik hield van die Amerikaanse en Britse boeken die ik las. 00:02:28.000 --> 00:02:32.000 Ze voedden mijn verbeelding. Ze openden nieuwe werelden voor me. 00:02:32.000 --> 00:02:34.000 Maar het onbedoelde gevolg 00:02:34.000 --> 00:02:36.000 was dat ik niet wist dat mensen zoals ik 00:02:36.000 --> 00:02:38.000 ook in literatuur konden bestaan. 00:02:38.000 --> 00:02:42.000 Wat de ontdekking van Afrikaanse schrijvers voor mij deed, was dit: 00:02:42.000 --> 00:02:45.000 Het heeft mij gered van het hebben van een enkel verhaal 00:02:45.000 --> 00:02:47.000 van wat boeken zijn. NOTE Paragraph 00:02:47.000 --> 00:02:50.000 Ik kom uit een conventioneel, Nigeriaans middenklassengezin. 00:02:50.000 --> 00:02:52.000 Mijn vader was professor. 00:02:52.000 --> 00:02:55.000 Mijn moeder was bestuurder. 00:02:55.000 --> 00:02:58.000 Dus hadden wij, zoals gebruikelijk, 00:02:58.000 --> 00:03:03.000 een inwonende hulp, meestal afkomstig van naburige landelijke dorpjes. 00:03:03.000 --> 00:03:07.000 Het jaar dat ik acht werd, kregen we een nieuwe huisjongen. 00:03:07.000 --> 00:03:09.000 Zijn naam was Fide. 00:03:09.000 --> 00:03:12.000 Het enige wat mijn moeder over hem vertelde, 00:03:12.000 --> 00:03:15.000 was dat zijn familie erg arm was. 00:03:15.000 --> 00:03:17.000 Mijn moeder stuurde hen jams en rijst, 00:03:17.000 --> 00:03:20.000 en onze oude kleding. 00:03:20.000 --> 00:03:22.000 En wanneer ik mijn bord niet leeg at, zei mijn moeder: 00:03:22.000 --> 00:03:27.000 "Eet je bord leeg! Er zijn mensen als Fide's familie die helemaal niks hebben." 00:03:27.000 --> 00:03:31.000 Dus voelde ik enorm veel medelijden met Fide's familie. NOTE Paragraph 00:03:31.000 --> 00:03:34.000 Dan, op een zaterdag, bezochten we zijn dorpje. 00:03:34.000 --> 00:03:38.000 En zijn moeder liet ons een mand met prachtige patronen zien, 00:03:38.000 --> 00:03:41.000 van gekleurd raffia, die zijn broer had gemaakt. 00:03:41.000 --> 00:03:43.000 Ik was perplex. 00:03:43.000 --> 00:03:46.000 Het kwam niet in mij op dat iemand in zijn familie 00:03:46.000 --> 00:03:49.000 werkelijk iets kon maken. 00:03:49.000 --> 00:03:52.000 Het enige wat ik over hen hoorde, was hoe arm ze waren, 00:03:52.000 --> 00:03:54.000 dus werd het voor mij niet mogelijk anders over hen te denken 00:03:54.000 --> 00:03:57.000 dan dat ze arm waren. 00:03:57.000 --> 00:04:01.000 Hun armoede was mijn enige verhaal over hen. NOTE Paragraph 00:04:01.000 --> 00:04:03.000 Jaren later, dacht ik hieraan toen ik Nigeria verliet 00:04:03.000 --> 00:04:06.000 om te gaan studeren in de Verenigde Staten. 00:04:06.000 --> 00:04:08.000 Ik was 19. 00:04:08.000 --> 00:04:12.000 Mijn Amerikaanse kamergenote schrok van mij. 00:04:12.000 --> 00:04:15.000 Ze vroeg waar ik zo goed Engels had leren spreken, 00:04:15.000 --> 00:04:17.000 en ze was verbaasd toen ik zei dat Nigeria 00:04:17.000 --> 00:04:22.000 Engels als officiële voertaal heeft. 00:04:22.000 --> 00:04:26.000 Ze vroeg of ze naar muziek van mijn stam kon luisteren, 00:04:26.000 --> 00:04:28.000 en was bijgevolg erg teleurgesteld 00:04:28.000 --> 00:04:30.000 toen ik mijn Mariah Carey-cassette afspeelde. 00:04:30.000 --> 00:04:33.000 (Gelach) 00:04:33.000 --> 00:04:35.000 Ze ging er van uit dat ik niet wist hoe 00:04:35.000 --> 00:04:38.000 een fornuis werkte. NOTE Paragraph 00:04:38.000 --> 00:04:40.000 Wat mij zo trof, was dit: ze had medelijden met mij 00:04:40.000 --> 00:04:42.000 zelfs voordat ze mij had ontmoet. 00:04:42.000 --> 00:04:46.000 Haar vooringenomen standpunt tegenover mij, Afrikaanse, 00:04:46.000 --> 00:04:50.000 was een neerbuigend, welbedoeld medelijden. 00:04:50.000 --> 00:04:53.000 Mijn kamergenote had een enkel verhaal over Afrika. 00:04:53.000 --> 00:04:56.000 Het enige verhaal van catastrofe. 00:04:56.000 --> 00:04:58.000 In dit enkele verhaal was er geen mogelijkheid 00:04:58.000 --> 00:05:02.000 dat Afrikanen waren zoals zij, hoe dan ook. 00:05:02.000 --> 00:05:05.000 Geen mogelijkheid tot gevoelens complexer dan medelijden. 00:05:05.000 --> 00:05:09.000 Geen mogelijkheid van een band als gelijkwaardige mensen. NOTE Paragraph 00:05:09.000 --> 00:05:11.000 Ik moet zeggen dat voordat ik naar de VS ging, ik me niet 00:05:11.000 --> 00:05:14.000 bewust als Afrikaanse identificeerde. 00:05:14.000 --> 00:05:17.000 Maar in de VS werd, telkens Afrika ter sprake kwam, naar mij gekeken. 00:05:17.000 --> 00:05:21.000 Ook al wist ik niets over plaatsen als Namibië. 00:05:21.000 --> 00:05:23.000 Maar ik begon die nieuwe identiteit te omarmen. 00:05:23.000 --> 00:05:26.000 En in veel opzichten bekijk ik mijzelf nu als Afrikaanse. 00:05:26.000 --> 00:05:28.000 Maar het irriteert mij nog steeds wanneer 00:05:28.000 --> 00:05:30.000 men denkt dat Afrika een land is. 00:05:30.000 --> 00:05:34.000 Het meest recente voorbeeld is gedurende de anders prettige vlucht 00:05:34.000 --> 00:05:36.000 vanuit Lagos, twee dagen geleden, waar 00:05:36.000 --> 00:05:38.000 er een omroep was tijdens de vlucht met Virgin 00:05:38.000 --> 00:05:43.000 over het liefdadigheidswerk in "India, Afrika en andere landen." 00:05:43.000 --> 00:05:44.000 (Gelach) NOTE Paragraph 00:05:44.000 --> 00:05:48.000 Na een aantal jaren in de VS te hebben doorgebracht als Afrikaanse, 00:05:48.000 --> 00:05:52.000 begon ik de reactie van mijn kamergenote op mij te begrijpen. 00:05:52.000 --> 00:05:55.000 Als ik niet in Nigerië was opgegroeid, en als het enige wat ik van Afrika wist 00:05:55.000 --> 00:05:57.000 kwam van bekende beelden, 00:05:57.000 --> 00:06:00.000 zou ik ook denken dat Afrika een plek was van 00:06:00.000 --> 00:06:04.000 prachtige landschappen, prachtige dieren, 00:06:04.000 --> 00:06:06.000 en onbegrijpelijke mensen, 00:06:06.000 --> 00:06:09.000 die onzinnige oorlogen voeren, doodgaan van armoede en AIDS, 00:06:09.000 --> 00:06:12.000 die niet voor zichzelf kunnen spreken, 00:06:12.000 --> 00:06:14.000 en die wachten op redding, 00:06:14.000 --> 00:06:17.000 door een vriendelijke, blanke vreemdeling. 00:06:17.000 --> 00:06:19.000 Ik zou Afrikanen op dezelfde manier zien zoals ik 00:06:19.000 --> 00:06:23.000 als kind, Fide's familie had gezien. NOTE Paragraph 00:06:23.000 --> 00:06:27.000 Dit enkel verhaal over Afrika komt, denk ik, uiteindelijk uit Westerse literatuur. 00:06:27.000 --> 00:06:29.000 Nu, hier is een quote van 00:06:29.000 --> 00:06:32.000 een Londense handelaar, John Locke, 00:06:32.000 --> 00:06:35.000 die in 1561 naar West-Afrika zeilde, 00:06:35.000 --> 00:06:40.000 en een fascinerend verslag deed over zijn reis. 00:06:40.000 --> 00:06:42.000 Nadat hij zwarte Afrikanen beschreef 00:06:42.000 --> 00:06:44.000 als "beesten zonder huizen," 00:06:44.000 --> 00:06:48.000 schreef hij: "Het zijn ook mensen zonder hoofden, 00:06:48.000 --> 00:06:53.000 die hun mond en ogen in hun borst hebben." NOTE Paragraph 00:06:53.000 --> 00:06:55.000 Elke keer dat ik dit las moest ik lachen. 00:06:55.000 --> 00:06:59.000 Men moet de verbeeldingskracht van John Locke bewonderen. 00:06:59.000 --> 00:07:01.000 Maar wat belangrijk is aan zijn schrijven is dat het 00:07:01.000 --> 00:07:03.000 het begin vertegenwoordigt 00:07:03.000 --> 00:07:06.000 van een traditie van verhalen over Afrika in het Westen. 00:07:06.000 --> 00:07:09.000 Een traditie van Sub-Sahara-Afrika als een plek van negatieven, 00:07:09.000 --> 00:07:11.000 van verschillen, van duisternis, 00:07:11.000 --> 00:07:15.000 van mensen die, in de woorden van de geweldige dichter, 00:07:15.000 --> 00:07:17.000 Rudyard Kipling. 00:07:17.000 --> 00:07:20.000 "half duivel, half kind" zijn. NOTE Paragraph 00:07:20.000 --> 00:07:23.000 En zo begon ik te beseffen dat wat mijn Amerikaanse kamergenote 00:07:23.000 --> 00:07:25.000 haar hele leven moet hebben 00:07:25.000 --> 00:07:27.000 gezien en gehoord, verschillende versies waren 00:07:27.000 --> 00:07:29.000 van dit enkel verhaal. 00:07:29.000 --> 00:07:31.000 net zoals een professor 00:07:31.000 --> 00:07:36.000 die mij eens vertelde dat mijn roman niet "authentiek Afrikaans" was. 00:07:36.000 --> 00:07:38.000 Ik was best bereid toe te geven dat een aantal dingen 00:07:38.000 --> 00:07:40.000 niet klopte aan mijn roman, 00:07:40.000 --> 00:07:44.000 dat het op verschillende vlakken niet voldoende was. 00:07:44.000 --> 00:07:46.000 Maar ik had niet kunnen bedenken dat het had gefaald 00:07:46.000 --> 00:07:49.000 in zoiets als het authentiek Afrikaans zijn. 00:07:49.000 --> 00:07:51.000 Ik wist eerlijk gezegd niet 00:07:51.000 --> 00:07:54.000 wat authentiek Afrikaans was. 00:07:54.000 --> 00:07:56.000 De professor vertelde mij dat mijn personages 00:07:56.000 --> 00:07:58.000 te veel zoals hij waren, 00:07:58.000 --> 00:08:00.000 een goed opgeleide man uit de middenklasse. 00:08:00.000 --> 00:08:02.000 Mijn personages reden met de auto. 00:08:02.000 --> 00:08:05.000 Ze vergingen niet van de honger. 00:08:05.000 --> 00:08:09.000 Daardoor waren ze niet authentiek Afrikaans. NOTE Paragraph 00:08:09.000 --> 00:08:12.000 Maar ik moet er snel aan toevoegen, dat ik net zo schuldig ben 00:08:12.000 --> 00:08:15.000 in het geval van het enkel verhaal. 00:08:15.000 --> 00:08:19.000 Een aantal jaren geleden, bezocht ik Mexico vanuit de VS. 00:08:19.000 --> 00:08:21.000 Het politieke klimaat in de VS toendertijd, was gespannen. 00:08:21.000 --> 00:08:25.000 En er waren discussies aan de gang over immigratie. 00:08:25.000 --> 00:08:27.000 En, zoals dat in Amerika vaak gebeurt, 00:08:27.000 --> 00:08:30.000 werd immigratie synoniem met Mexicanen. 00:08:30.000 --> 00:08:32.000 Er waren eindeloze verhalen over Mexicanen 00:08:32.000 --> 00:08:34.000 dat het mensen waren die 00:08:34.000 --> 00:08:36.000 het gezondheidssysteem zaten te flessen, 00:08:36.000 --> 00:08:38.000 stiekem de grens overstaken, 00:08:38.000 --> 00:08:42.000 gearresteerd werden aan de grens, dat soort dingen. NOTE Paragraph 00:08:42.000 --> 00:08:46.000 Ik herinner me een wandeling in Guadalajara op mijn eerste dag, 00:08:46.000 --> 00:08:48.000 ik bekeek mensen die naar hun werk gingen, 00:08:48.000 --> 00:08:50.000 die tortillas aan het rollen waren op de markt, 00:08:50.000 --> 00:08:53.000 die rookten en lachtten. 00:08:53.000 --> 00:08:56.000 Ik voelde eerst een lichte verbazing. 00:08:56.000 --> 00:08:59.000 En toen werd ik overvallen door schaamte. 00:08:59.000 --> 00:09:02.000 Ik realiseerde me dat ik zo was ondergedompeld 00:09:02.000 --> 00:09:04.000 in de verslaggeving door de media over Mexicanen 00:09:04.000 --> 00:09:06.000 dat ze in mijn gedachten maar één ding waren, 00:09:06.000 --> 00:09:09.000 de verachtelijke immigrant. 00:09:09.000 --> 00:09:11.000 Ik was gevallen voor het enkel verhaal over de Mexicanen 00:09:11.000 --> 00:09:14.000 en ik schaamde me dood voor mezelf. 00:09:14.000 --> 00:09:16.000 Dit is hoe je het enkel verhaal creëert, 00:09:16.000 --> 00:09:19.000 laat mensen als één ding zien, 00:09:19.000 --> 00:09:21.000 niks anders dan één ding, 00:09:21.000 --> 00:09:23.000 telkens weer, 00:09:23.000 --> 00:09:26.000 en dat is wat ze worden. NOTE Paragraph 00:09:26.000 --> 00:09:28.000 Het is onmogelijk om het over het enkel verhaal te hebben 00:09:28.000 --> 00:09:31.000 zonder het te hebben over macht. 00:09:31.000 --> 00:09:33.000 Er is een woord, een Igbo woord, 00:09:33.000 --> 00:09:35.000 ik denk eraan, telkens ik denk over 00:09:35.000 --> 00:09:38.000 de machtsstructuren van de wereld, en het is "nkali." 00:09:38.000 --> 00:09:40.000 Het is een zelfstandig naamwoord dat, vrij vertaald, betekent 00:09:40.000 --> 00:09:43.000 "groter zijn dan een ander." 00:09:43.000 --> 00:09:46.000 Net zoals onze economische en politieke werelden, 00:09:46.000 --> 00:09:48.000 zijn ook verhalen bepaald 00:09:48.000 --> 00:09:51.000 door het principe van nkali. 00:09:51.000 --> 00:09:53.000 Hoe ze verteld worden, wie ze vertelt, 00:09:53.000 --> 00:09:56.000 wanneer ze verteld worden, hoe veel verhalen er verteld worden, 00:09:56.000 --> 00:10:00.000 dit alles is werkelijk afhankelijk van macht. NOTE Paragraph 00:10:00.000 --> 00:10:03.000 Macht is het vermogen niet alleen een verhaal over een ander te vertellen, 00:10:03.000 --> 00:10:07.000 maar dat verhaal tot het definitieve verhaal over die persoon te maken. 00:10:07.000 --> 00:10:09.000 De Palestijnse dichter Mourid Barghouti schrijft 00:10:09.000 --> 00:10:12.000 dat, als je bezit wil nemen van een volk, 00:10:12.000 --> 00:10:15.000 de meest eenvoudige manier hiervoor is om hun verhaal te vertellen, 00:10:15.000 --> 00:10:18.000 en te beginnen met "ten tweede." 00:10:18.000 --> 00:10:22.000 Begin het verhaal over de Indianen met speren, 00:10:22.000 --> 00:10:25.000 en niet met de aankomst van de Britten, 00:10:25.000 --> 00:10:28.000 en je hebt een totaal ander verhaal. 00:10:28.000 --> 00:10:30.000 Begin het verhaal met 00:10:30.000 --> 00:10:32.000 het falen van de Afrikaanse staat, 00:10:32.000 --> 00:10:36.000 en niet met de koloniale creatie van de Afrikaanse staat, 00:10:36.000 --> 00:10:40.000 en je hebt een totaal ander verhaal. NOTE Paragraph 00:10:40.000 --> 00:10:42.000 Kort geleden gaf ik een presentatie op een universiteit 00:10:42.000 --> 00:10:44.000 een student vertelde mij dat het 00:10:44.000 --> 00:10:46.000 zo'n zonde was 00:10:46.000 --> 00:10:49.000 dat Nigeriaanse mannen fysieke misbruikers zijn 00:10:49.000 --> 00:10:52.000 zoals het vader-personage uit mijn roman. 00:10:52.000 --> 00:10:54.000 Ik vertelde hem dat ik onlangs een roman had gelezen 00:10:54.000 --> 00:10:56.000 dat heette "American Psycho"-- 00:10:56.000 --> 00:10:58.000 (Gelach) 00:10:58.000 --> 00:11:00.000 -- en dat het zo'n zonde was 00:11:00.000 --> 00:11:03.000 dat jonge Amerikanen seriemoordenaars waren. 00:11:03.000 --> 00:11:07.000 (Gelach) 00:11:07.000 --> 00:11:13.000 (Applaus) 00:11:13.000 --> 00:11:16.000 Natuurlijk, zei ik dit in een staat van milde irritatie. 00:11:16.000 --> 00:11:18.000 (Gelach) NOTE Paragraph 00:11:18.000 --> 00:11:20.000 Het zou nooit in mij opkomen, om te denken 00:11:20.000 --> 00:11:22.000 dat wat ik zojuist in een roman had gelezen 00:11:22.000 --> 00:11:24.000 waarin een personage een seriemoordenaar was 00:11:24.000 --> 00:11:26.000 dat het representatief zou zijn 00:11:26.000 --> 00:11:28.000 voor alle Amerikanen. 00:11:28.000 --> 00:11:31.000 En nu, dit is niet omdat ik een beter persoon ben dan die student, 00:11:31.000 --> 00:11:34.000 maar, vanwege Amerika's culturele en economische macht, 00:11:34.000 --> 00:11:36.000 had ik vele verhalen over Amerika. 00:11:36.000 --> 00:11:40.000 Ik heb Tyler en Updike en Steinbeck en Gaitskill gelezen. 00:11:40.000 --> 00:11:43.000 Ik had niet een enkel verhaal over Amerika. NOTE Paragraph 00:11:43.000 --> 00:11:46.000 Toen ik enkele jaren geleden vernam ik dat van schrijvers werd verwacht, 00:11:46.000 --> 00:11:50.000 een zeer ongelukkige jeugd te hebben gehad 00:11:50.000 --> 00:11:52.000 om succesvol te zijn, 00:11:52.000 --> 00:11:54.000 begon ik te bedenken wat ik kon verzinnen, 00:11:54.000 --> 00:11:56.000 verschrikkelijke dingen die mijn ouders me hadden aangedaan. 00:11:56.000 --> 00:11:58.000 (Gelach) 00:11:58.000 --> 00:12:02.000 Maar de werkelijkheid is, dat ik een zeer gelukkige jeugd had, 00:12:02.000 --> 00:12:05.000 vol met geluk en liefde, in een zeer hechte familie. NOTE Paragraph 00:12:05.000 --> 00:12:09.000 Maar ik had ook grootvaders, die overleden waren in vluchtelingenkampen. 00:12:09.000 --> 00:12:13.000 Mijn neef Polle overleed omdat hij geen adequate hulp kon krijgen. 00:12:13.000 --> 00:12:16.000 Een goede vriend, Okoloma, kwam om in een vliegtuigongeluk 00:12:16.000 --> 00:12:19.000 omdat onze brandweerwagens geen water hadden. 00:12:19.000 --> 00:12:22.000 Ik ben opgegroeid onder een repressieve militaire overheid 00:12:22.000 --> 00:12:24.000 die onderwijs niet naar waarde schatte, 00:12:24.000 --> 00:12:27.000 zodat mijn ouders soms hun salarissen niet kregen uitbetaald. 00:12:27.000 --> 00:12:31.000 En dus, als kind, zag ik de jam van de ontbijttafel verdwijnen, 00:12:31.000 --> 00:12:33.000 dan verdween de margarine, 00:12:33.000 --> 00:12:36.000 dan werd het brood te duur, 00:12:36.000 --> 00:12:39.000 dan werd de melk gerantsoeneerd. 00:12:39.000 --> 00:12:42.000 Maar vooral, een vanzelfsprekende politieke angst 00:12:42.000 --> 00:12:46.000 nam plaats in onze levens. NOTE Paragraph 00:12:46.000 --> 00:12:48.000 Al deze verhalen, maken mij tot wie ik ben. 00:12:48.000 --> 00:12:52.000 Maar alleen de nadruk leggen op deze negatieve verhalen 00:12:52.000 --> 00:12:55.000 vlakt mijn ervaringen uit, 00:12:55.000 --> 00:12:57.000 en ziet de vele andere verhalen over het hoofd 00:12:57.000 --> 00:12:59.000 die mij hebben gevormd. 00:12:59.000 --> 00:13:02.000 Het enkel verhaal creëert stereotiepen. 00:13:02.000 --> 00:13:05.000 En het probleem met stereotiepen 00:13:05.000 --> 00:13:07.000 is niet dat ze onwaar zijn, 00:13:07.000 --> 00:13:09.000 maar dat ze onvolledig zijn. 00:13:09.000 --> 00:13:13.000 Ze maken een verhaal tot het enige verhaal. NOTE Paragraph 00:13:13.000 --> 00:13:15.000 Inderdaad, Afrika is een continent vol catastrofes. 00:13:15.000 --> 00:13:19.000 Immense catastrofes, zoals de verkrachtingen in Congo. 00:13:19.000 --> 00:13:21.000 En deprimerende catastrofes, zoals het feit dat 00:13:21.000 --> 00:13:26.000 5000 mensen solliciteren voor één vacature in Nigeria. 00:13:26.000 --> 00:13:29.000 Maar er zijn andere verhalen, die niet over catastrofes gaan. 00:13:29.000 --> 00:13:33.000 En het is zeer belangrijk, het is net zo belangrijk, om het daarover te hebben. NOTE Paragraph 00:13:33.000 --> 00:13:35.000 Ik heb altijd het gevoel gehad, dat het onmogelijk is 00:13:35.000 --> 00:13:38.000 om een goed contact te hebben met een plek of persoon 00:13:38.000 --> 00:13:42.000 zonder verbondenheid met alle verhalen over die plek en die persoon. 00:13:42.000 --> 00:13:45.000 De consequentie van het enkel verhaal 00:13:45.000 --> 00:13:48.000 is dit: Het ontdoet mensen van hun waardigheid. 00:13:48.000 --> 00:13:52.000 Het belemmert onze erkenning van menselijke gelijkwaardigheid. 00:13:52.000 --> 00:13:55.000 Het benadrukt hoe verschillend we van elkaar zijn 00:13:55.000 --> 00:13:57.000 eerder dan hoe gelijkaardig. NOTE Paragraph 00:13:57.000 --> 00:13:59.000 Wat als ik voor mijn Mexicaanse reis 00:13:59.000 --> 00:14:03.000 het immigratiedebat van beide kanten had gevolgd, 00:14:03.000 --> 00:14:05.000 de Amerikaanse en de Mexicaanse? 00:14:05.000 --> 00:14:09.000 Wat als mijn moeder ons had verteld dat Fide's familie arm was 00:14:09.000 --> 00:14:11.000 en hardwerkend? 00:14:11.000 --> 00:14:13.000 Wat als we een Afrikaans televisienetwerk hadden 00:14:13.000 --> 00:14:17.000 dat verschillende Afrikaanse verhalen over de hele wereld verspreidde? 00:14:17.000 --> 00:14:19.000 Wat de Nigeriaanse schrijver Chinua Achebe 00:14:19.000 --> 00:14:22.000 "een balans van verhalen" noemt. NOTE Paragraph 00:14:22.000 --> 00:14:25.000 Wat als mijn kamergenote wist van mijn Nigeriaanse uitgever, 00:14:25.000 --> 00:14:27.000 Mukta Bakaray, 00:14:27.000 --> 00:14:29.000 een bijzondere man, die zijn baan bij een bank liet staan 00:14:29.000 --> 00:14:32.000 om zijn droom te volgen en een uitgeverij te beginnen? 00:14:32.000 --> 00:14:36.000 De conventionele gedachte was dat Nigerianen geen literatuur lezen. 00:14:36.000 --> 00:14:38.000 Hij was het ermee oneens. Hij vond 00:14:38.000 --> 00:14:40.000 dat mensen die konden lezen, zouden lezen, 00:14:40.000 --> 00:14:44.000 als je literatuur voor hen betaalbaar en beschikbaar maakte. NOTE Paragraph 00:14:44.000 --> 00:14:47.000 Kort nadat hij mijn eerste roman publiceerde, 00:14:47.000 --> 00:14:50.000 ging ik naar een televisiezender in Lagos voor een interview. 00:14:50.000 --> 00:14:53.000 En een vrouw die daar als boodschapper werkte, kwam naar me toe en zei, 00:14:53.000 --> 00:14:56.000 "Ik heb echt genoten van je roman. Maar ik vond het einde niet goed. 00:14:56.000 --> 00:14:59.000 Je moet een vervolg schrijven, waarin het volgende gaat gebeuren..." 00:14:59.000 --> 00:15:02.000 (Gelach) 00:15:02.000 --> 00:15:05.000 En ze ging verder me te vertellen wat ik in het vervolg moest schrijven 00:15:05.000 --> 00:15:08.000 Ik was niet alleen gecharmeerd, ik was erg ontroerd. 00:15:08.000 --> 00:15:11.000 Hier was een vrouw, die deel uitmaakte van het gewone Nigeriaanse volk, 00:15:11.000 --> 00:15:14.000 dat niet verondersteld werd boeken te lezen. 00:15:14.000 --> 00:15:16.000 Zij had niet alleen het boek gelezen, maar eigende het zich toe 00:15:16.000 --> 00:15:19.000 en voelde zich geroepen mij te vertellen 00:15:19.000 --> 00:15:21.000 wat ik in het vervolg moest schrijven. NOTE Paragraph 00:15:21.000 --> 00:15:25.000 Nu, wat als mijn kamergenote wist van mijn vriend Fumi Onda, 00:15:25.000 --> 00:15:28.000 een onverschrokken vrouw, een TV-presentatrice in Lagos, 00:15:28.000 --> 00:15:31.000 die vastberaden is de verhalen te vertellen die wij liever vergeten? 00:15:31.000 --> 00:15:35.000 Wat als mijn kamergenote wist van de hartoperatie 00:15:35.000 --> 00:15:38.000 die vorige week werd uitgevoerd in een ziekenhuis in Lagos? 00:15:38.000 --> 00:15:42.000 Wat als mijn kamergenote wist van hedendaagse Nigeriaanse muziek? 00:15:42.000 --> 00:15:45.000 Getalenteerde mensen die zingen in het Engels en het Pidgin, 00:15:45.000 --> 00:15:47.000 en het Igbo en het Yoruba en het Ijo, 00:15:47.000 --> 00:15:51.000 terwijl ze invloeden mengen van Jay-Z tot Fela 00:15:51.000 --> 00:15:54.000 tot Bob Marley, tot hun voorvaderen. 00:15:54.000 --> 00:15:56.000 Wat als mijn kamergenote wist van de vrouwelijke advocaat 00:15:56.000 --> 00:15:58.000 die onlangs in het gerechtshof in Nigeria 00:15:58.000 --> 00:16:00.000 een belachelijke wet aanvocht 00:16:00.000 --> 00:16:03.000 die vrouwen verplicht de goedkeuring van hun man te hebben 00:16:03.000 --> 00:16:06.000 om hun paspoorten te vernieuwen? 00:16:06.000 --> 00:16:09.000 Wat als mijn kamergenote wist van Nollywood, 00:16:09.000 --> 00:16:13.000 vol innovatieve mensen die films maken ondanks grote technische eigenaardigheden? 00:16:13.000 --> 00:16:15.000 Films die zo populair zijn 00:16:15.000 --> 00:16:17.000 dat ze werkelijk het beste voorbeeld zijn van het feit 00:16:17.000 --> 00:16:20.000 dat Nigerianen consumeren wat ze produceren. 00:16:20.000 --> 00:16:23.000 Wat als mijn kamergenote wist van mijn geweldig ambitieuze haarvlechtster, 00:16:23.000 --> 00:16:27.000 die net een eigen zaak in haarextensies is begonnen? 00:16:27.000 --> 00:16:29.000 Of over die miljoenen andere Nigerianen 00:16:29.000 --> 00:16:31.000 die ondernemingen beginnen en soms falen, 00:16:31.000 --> 00:16:35.000 maar door blijven gaan met die ambitie te vervullen? NOTE Paragraph 00:16:35.000 --> 00:16:37.000 Telkens ik thuis ben, word ik geconfronteerd met 00:16:37.000 --> 00:16:40.000 de gebruikelijke oorzaken van irritatie voor de meeste Nigerianen: 00:16:40.000 --> 00:16:43.000 onze gebrekkige infrastructuur, onze mislukte regering. 00:16:43.000 --> 00:16:46.000 Maar ook met de ongelofelijke veerkracht van de mensen die 00:16:46.000 --> 00:16:49.000 opbloeien ondanks de overheid, 00:16:49.000 --> 00:16:51.000 eerder dan dankzij. 00:16:51.000 --> 00:16:54.000 Elke zomer geef ik schrijfworkshops in Lagos. 00:16:54.000 --> 00:16:57.000 En het is ongelofelijk hoeveel mensen zich ervoor opgeven, 00:16:57.000 --> 00:17:00.000 hoeveel mensen popelen om te schrijven, 00:17:00.000 --> 00:17:02.000 om verhalen te vertellen. NOTE Paragraph 00:17:02.000 --> 00:17:05.000 Mijn Nigeriaanse uitgever en ik hebben net een stichting opgezet 00:17:05.000 --> 00:17:07.000 die Farafina Trust heet. 00:17:07.000 --> 00:17:10.000 En we hebben grootse plannen om bibliotheken te bouwen 00:17:10.000 --> 00:17:12.000 en bestaande bibliotheken te renoveren, 00:17:12.000 --> 00:17:15.000 en boeken te voorzien voor openbare scholen 00:17:15.000 --> 00:17:17.000 die niks in hun bibliotheken hebben staan, 00:17:17.000 --> 00:17:19.000 en ook heel veel workshops te organiseren, 00:17:19.000 --> 00:17:21.000 over lezen en schrijven, 00:17:21.000 --> 00:17:24.000 voor alle mensen die hongerig zijn om onze vele verhalen te vertellen. 00:17:24.000 --> 00:17:26.000 Verhalen maken uit. 00:17:26.000 --> 00:17:28.000 Veel verhalen maken uit. 00:17:28.000 --> 00:17:32.000 Verhalen zijn gebruikt om te onteigenen en kwaad te doen. 00:17:32.000 --> 00:17:36.000 Maar verhalen kunnen ook worden gebruikt als aanmoediging en humanisering. 00:17:36.000 --> 00:17:39.000 Verhalen kunnen de waardigheid van mensen breken. 00:17:39.000 --> 00:17:44.000 Maar verhalen kunnen ook gebroken waardigheden herstellen. NOTE Paragraph 00:17:44.000 --> 00:17:46.000 De Amerikaanse schrijfster Alice Walker schreef dit 00:17:46.000 --> 00:17:48.000 over haar zuiderlijke familieleden 00:17:48.000 --> 00:17:50.000 die naar het noorden waren verhuisd. 00:17:50.000 --> 00:17:52.000 Ze leerde hen een boek kennen over 00:17:52.000 --> 00:17:55.000 het zuiderlijke leven dat ze achter hadden gelaten. 00:17:55.000 --> 00:17:59.000 "Ze zaten samen, lazen het boek zelf, 00:17:59.000 --> 00:18:05.000 luisterend naar hoe ik voorlas, en een soort paradijs was herwonnen." 00:18:05.000 --> 00:18:08.000 Ik zou graag eindigen met deze gedachte: 00:18:08.000 --> 00:18:11.000 Dat wanneer wij het enkel verhaal afwijzen, 00:18:11.000 --> 00:18:14.000 wanneer wij beseffen dat er nooit een enkel verhaal is 00:18:14.000 --> 00:18:16.000 over geen enkele plek, 00:18:16.000 --> 00:18:18.000 wij een soort paradijs herwinnen. 00:18:18.000 --> 00:18:20.000 Dank je wel. 00:18:20.000 --> 00:18:28.000 (Applaus)