0:00:00.000,0:00:02.000
Би түүх ярьдаг.

0:00:02.000,0:00:06.380
Та бүхэнд өөрийн хувийн[br]түүхээс хэдийг хуваалцъя.

0:00:06.380,0:00:10.000
Үүнийг би "өрөөсгөл ойлголтын аюул"[br]гэж нэрлэх дуртай.

0:00:10.000,0:00:14.000
Би зүүн Нигерийн нэгэн их сургуулийн[br]эзэмшил дээр өссөн.

0:00:14.000,0:00:17.000
Ээжийн минь хэлснээр би[br]хоёр настайдаа уншиж эхэлсэн.

0:00:17.000,0:00:22.000
Гэхдээ миний бодлоор дөрвөн настайдаа[br]гэдэг нь арай үнэнд ойрхон байх.

0:00:22.000,0:00:24.000
Иймд би хар багаасаа л уншдаг болсон.

0:00:24.000,0:00:27.000
Англи, Америкийн хүүхдийн[br]ном зохиолууд уншдаг байлаа.

0:00:27.000,0:00:30.000
Түүнчлэн би хар багаасаа л бичиж эхэлсэн.

0:00:30.000,0:00:34.000
Долоон настай байхаасаа[br]балын харандаагаар түүх бичиж,

0:00:34.000,0:00:36.000
тосон харандаагаар зураг зурж эхлэхэд

0:00:36.000,0:00:39.000
хөөрхий ээжид минь түүнийг минь[br]уншихаас өөр арга байгаагүй.

0:00:39.000,0:00:43.000
Би яг уншсанаа л бичдэг байсан.

0:00:43.000,0:00:48.000
Зохиолын маань дүрүүд бүгд цагаан арьстай,[br]цэнхэр нүдтэй байдаг байв.

0:00:48.000,0:00:50.000
Тэд цасанд тоглодог.

0:00:50.000,0:00:52.000
Тэд алим иддэг.

0:00:52.000,0:00:54.000
(Инээд)

0:00:54.000,0:00:56.000
Мөн тэд цаг агаарын тухай[br]байнга ярьдаг.

0:00:56.000,0:00:58.000
Нар гарсан нь ямар сайхан байгаа тухай.

0:00:58.000,0:01:00.000
(Инээд)

0:01:00.000,0:01:03.520
Би Нигерт амьдардаг байсан хэдий ч[br]ингэж бичсэн.

0:01:03.520,0:01:07.000
Би Нигерээс огт гарч үзээгүй байлаа.

0:01:07.000,0:01:10.000
Манай оронд цас ордоггүй,[br]бас бид манго жимс иддэг.

0:01:10.000,0:01:12.000
Бид хэзээ ч цаг агаарын тухай ярьдаггүй.

0:01:12.000,0:01:14.000
Учир нь тэгэх шаардлага байгаагүй.

0:01:14.000,0:01:17.000
Миний дүрүүд мөн цагаан гааны[br]шар айраг ихээр уудаг байв.

0:01:17.000,0:01:19.000
Учир нь миний уншсан Англи номнуудад

0:01:19.000,0:01:20.930
зохиолын дүрүүд нь түүнийг уудаг байсан.

0:01:20.930,0:01:24.000
Цагаан гааны шар айраг гэж[br]юу байсныг мэдээгүйг минь ойлгоорой.

0:01:24.000,0:01:25.000
(Инээд)

0:01:25.000,0:01:28.000
Түүнээс хойш олон жилийн турш[br]цагаан гааны шар айраг

0:01:28.000,0:01:30.000
уухыг маш их хүсдэг болсон.

0:01:30.000,0:01:32.000
Гэхдээ тэр бол өөр нэг түүх.

0:01:32.000,0:01:34.000
Миний бодлоор энэ нь биднийг

0:01:34.000,0:01:36.540
зохиолд хэр автамтгай,

0:01:36.540,0:01:39.000
эмзэг болохыг харуулж байна,

0:01:39.000,0:01:41.000
ялангуяа хүүхэд насандаа.

0:01:41.000,0:01:45.370
Миний уншсан бүх номны[br]дүрүүд нь гадаад хүмүүс байсан учраас

0:01:45.370,0:01:50.550
би бүх номонд заавал[br]гадаад хүмүүс байх ёстой,

0:01:50.550,0:01:53.380
бас өөрөө тодорхойлж мэдэхгүй[br]зүйлс орох ёстой гэж

0:01:53.380,0:01:54.840
бат итгэсэн байсан.

0:01:55.610,0:01:58.480
Харин Африк номнууд уншиж[br]эхэлснээс хойш юмс өөрчлөгдсөн.

0:01:58.490,0:02:00.470
Африк ном тийм ч их биш байсан.

0:02:00.470,0:02:03.000
Бас гадаад номыг бодвол олоход[br]тийм ч амар биш байсан.

0:02:03.000,0:02:07.000
Харин Чинуа Ачебе болон Камара Лэй[br]зэрэг зохиолчдын ачаар

0:02:07.000,0:02:10.270
миний уран зохиолын тухай ойлголт[br]бүрэн өөрчлөгдсөн.

0:02:10.650,0:02:13.410
Миний ухаарсан зүйл бол над шиг хүмүүс,

0:02:13.410,0:02:15.160
шоколадан бор арьстай,

0:02:15.160,0:02:18.160
боож болдоггүй буржгар үстэй охид

0:02:18.160,0:02:20.310
уран зохиолд бас гарч болдог.

0:02:20.310,0:02:24.250
Би өөрийн мэддэг зүйлсийнхээ[br]тухай бичиж эхэлсэн.

0:02:24.250,0:02:28.000
Мэдээж уншсан Англи, Америк номнууд маань[br]одоо хэр надад таалагддаг.

0:02:28.000,0:02:31.740
Тэд миний сэтгэн бодох чадварыг өдөөж,[br]шинэ ертөнцийг надад нээж өгсөн.

0:02:31.740,0:02:34.000
Харин тэдгээр зохиолын[br]санаандгүй үр дагавар нь

0:02:34.000,0:02:36.000
над шиг хүмүүс уран зохиолд оршиж болдгийг

0:02:36.000,0:02:38.000
би мэдээгүйд байгаа юм.

0:02:38.000,0:02:42.000
Иймд Африк зохиолчдоос[br]миний олж авсан зүйлс бол

0:02:42.000,0:02:46.420
номны тухай өрөөсгөл ойлголттой[br]болохоос намайг аварсан.

0:02:47.000,0:02:50.000
Би Нигерийн жирийн нэг[br]дундаж айлаас гаралтай.

0:02:50.000,0:02:52.000
Миний аав профессор,

0:02:52.000,0:02:55.000
ээж маань захиргааны ажилтан байв.

0:02:55.000,0:02:58.000
Иймд бусад айлуудтай адил

0:02:58.000,0:03:03.000
ойролцоох хөдөө тосгоноос ирсэн[br]гэрийн үйлчлэгчтэй байв.

0:03:03.000,0:03:07.000
Намайг найман нас хүрэхэд[br]бид шинээр эрэгтэй туслахтай болов.

0:03:07.000,0:03:09.000
Түүний нэрийг Фиде гэдэг.

0:03:09.000,0:03:13.890
Түүний тухай ээжийн маань хэлсэн[br]цорын ганц зүйл бол тэднийх маш ядуу.

0:03:15.000,0:03:19.700
Ээж маань түүний гэрийнхэнд төмс, будаа,[br]бидний хуучин хувцсыг явуулдаг байлаа.

0:03:19.700,0:03:22.570
Тэгээд намайг оройн хоолоо[br]дуусгахгүй бол ээж маань:

0:03:22.570,0:03:27.000
"Хоолоо дуусга! Фидегийхэн шиг хүмүүст[br]юу ч байхгүй гэж мэдэх үү?" гэдэг байлаа.

0:03:27.000,0:03:31.000
Иймд би Фидегийн гэр бүлийг[br]маш их өрөвддөг байсан юм.

0:03:31.000,0:03:34.360
Бямба гаригийн нэг өдөр бид[br]тэдний тосгон руу зочлохоор явав.

0:03:34.360,0:03:38.000
Фидегийн ээж бидэнд ахынх нь[br]будсан рафи модоор

0:03:38.000,0:03:41.000
хийсэн гоёмсог загвартай[br]сагсыг бидэнд үзүүлсэн юм.

0:03:41.000,0:03:43.000
Би маш их гайхсан.

0:03:43.000,0:03:46.310
Тэднийхээс хэн нь ч ямар нэг юм[br]хийж чадна гэж

0:03:46.310,0:03:49.000
би бодож байгаагүй юм.

0:03:49.000,0:03:52.000
Би зөвхөн тэдний гэр нь ямар их[br]ядуу тухай л сонсож байснаас

0:03:52.000,0:03:56.980
тэгээд тэднийг би ядуу гэдгээс[br]өөрөөр төсөөлж чадаагүй.

0:03:57.000,0:04:01.000
Тэдний ядуу байдал нь миний[br]өрөөсгөл ойлголт байсан юм.

0:04:01.000,0:04:03.000
Олон жилийн дараа, би үүний тухай

0:04:03.000,0:04:06.620
Нигерээс Америк руу сургуульд[br]сурахаар явахдаа энэ тухай бодсон.

0:04:06.620,0:04:08.000
Би тэгэхэд 19 настай байлаа.

0:04:08.000,0:04:12.000
Миний өрөөний найз америк[br]намайг хараад их гайхсан.

0:04:12.000,0:04:15.350
Тэр надаас хаана англиар[br]ийм сайн ярьж сурсныг асуусан.

0:04:15.350,0:04:18.660
Би англи хэлийг Нигерийн[br]албан ёсны хэл гэдгийг хэлэхэд

0:04:18.660,0:04:21.200
тэр мэл гайхаж орхисон юм.

0:04:21.770,0:04:26.000
Түүний нэрлэснээр манай "омгийн дуу"-г[br]сонсохыг хүсэхэд нь

0:04:26.000,0:04:28.000
түүний урам нь үнэхээр хургарсан.

0:04:28.000,0:04:30.220
Учир нь би Мэрай Кэрригийн[br]хуурцгаа тоглуулсан.

0:04:30.220,0:04:33.000
(Инээд)

0:04:33.000,0:04:37.030
Тэр намайг цахилгаан зуух хэрхэн[br]ашигладгийг мэдэхгүй гэж бодсон.

0:04:38.000,0:04:39.550
Би юу ойлгосон бэ гэхээр:

0:04:39.550,0:04:42.370
Тэр уулзаагүй байхдаа л[br]намайг өрөвдөж эхэлсэн.

0:04:42.370,0:04:46.000
Түүний ерөнхий хандлага нь[br]намайг Африк хүний хувьд

0:04:46.000,0:04:50.000
сайн санаж өрөвдөж байсан.

0:04:50.000,0:04:53.660
Өрөөний найз маань Африкийн тухай[br]өрөөсгөл ойлголттой байсан хэрэг.

0:04:53.660,0:04:56.000
Тэр нь гай гамшгийн тухай түүх байв.

0:04:56.000,0:04:57.620
Энэ өрөөсгөл ойлголтод

0:04:57.620,0:05:02.000
африкчууд тэр охинтой[br]өчүүхэн ч төстэй биш байсан.

0:05:02.000,0:05:05.000
Өрөвдөхөөс өөр зүйл мэдрэх[br]ямар ч боломжгүй мэт.

0:05:05.000,0:05:09.000
Эн тэнцүү хүмүүс шиг харьцах[br]боломжгүй мэт байсан.

0:05:09.000,0:05:11.000
Америкт очихоосоо өмнө

0:05:11.000,0:05:14.000
би хэзээ ч өөрийгөө зориуд Африк хүн гэж[br]тодорхойлдоггүй байлаа.

0:05:14.000,0:05:17.370
Харин Америкт Африкийн тухай яригдахад[br]хүмүүс над руу л ханддаг байсан.

0:05:17.370,0:05:21.000
Намиби гэх мэт газрын тухай[br]би юу ч мэддэггүй нь огт хамаагүй.

0:05:21.000,0:05:23.230
Гэхдээ би шинэ үүргээ[br]дуртайяа хүлээн авсан юм.

0:05:23.230,0:05:26.000
Олон талаар би өөрийгөө[br]Африк хүн гэж харах болсон.

0:05:26.000,0:05:30.010
Заримдаа Африкийг улс орон мэт[br]ярихад би их бухимддаг.

0:05:30.010,0:05:34.000
Хамгийн сүүлийн нэг жишээ гэвэл[br]бусдаараа сайхан байсан

0:05:34.000,0:05:36.000
2 хоногийн өмнөх Лагос хотын нислэг.

0:05:36.000,0:05:39.200
Виржин компаний нислэгийн үеэр[br]нэг зарлал явсан юм.

0:05:39.200,0:05:43.000
Тэр нь Энэтхэг, Африк болон бусад улсуудын[br]хүмүүнлэгийн ажлын тухай.

0:05:43.000,0:05:44.320
(Инээд)

0:05:44.320,0:05:48.000
Америкт хэдэн жил амьдарсан[br]Африк хүний хувьд

0:05:48.000,0:05:52.000
өрөөнийхөө найзын надад хандах хандлагын[br]шалтгааныг ойлгож эхэлсэн.

0:05:52.000,0:05:53.550
Хэрэв би Нигерт төрж өсөөгүй,

0:05:53.550,0:05:57.610
Африкийн тухай мэдлэг маань зөвхөн нийтлэг[br]фото зургаар хязгаарлагддаг байсан бол

0:05:57.610,0:06:01.810
би ч мөн адил Африкийг[br]үзэсгэлэнтэй байгальтай,

0:06:01.810,0:06:04.000
олон сайхан амьтадтай,

0:06:04.000,0:06:06.000
ойлгомжгүй хүмүүстэй гэж бодох байсан.

0:06:06.000,0:06:09.000
Яагаад гэвэл тэд утга учиргүй дайтаж,[br]ядуурал, ДОХ-оор үхэж,

0:06:09.000,0:06:12.000
өөрсдийн дуу хоолойг илэрхийлж чаддаггүй,

0:06:12.000,0:06:16.000
хэн нэгэн сайхан сэтгэлтэй цагаан арьстанг[br]ирж аврахыг хүлээдэг.

0:06:16.200,0:06:19.960
Би багадаа Фидегийн гэр бүлийг[br]боддог байсан шиг л

0:06:19.960,0:06:23.000
Африк хүмүүсийг бодох байсан.

0:06:23.000,0:06:27.270
Миний бодлоор Африкийн өрөөсгөл ойлголт[br]Барууны уран зохиолоос үүдэлтэй.

0:06:27.270,0:06:31.920
Энд ЛондонгийнЖон Лок гэдэг худалдаачны[br]бичмэлээс авсан ишлэл байна.

0:06:31.970,0:06:36.990
Тэр 1561 онд баруун Африкт аялж

0:06:36.990,0:06:40.000
аяллынхаа талаар гайхалтай[br]тэмдэглэл үлдээсэн юм.

0:06:40.000,0:06:44.700
Хар арьстан африкчуудыг тэр "гэр оронгүй[br]араатнууд" хэмээн тодорхойлж,

0:06:44.700,0:06:48.000
"тэд бол толгойгүй хүмүүс,

0:06:48.000,0:06:53.000
нүд, ам нь цээжин дээрээ байдаг" гэсэн.

0:06:53.000,0:06:55.000
Би үүнийг унших бүртээ инээдэг.

0:06:55.000,0:06:59.000
Жон Локийн төсөөлөн бодох чадварыг[br]бахдахаас өөр аргагүй.

0:06:59.000,0:07:01.490
Гэхдээ түүний зохиолын[br]тэмдэглүүштэй зүйл нь

0:07:01.490,0:07:03.850
тэр Барууны оронд[br]Африкийн тухай түүх ярих

0:07:03.850,0:07:06.000
уламжлалыг эхлүүлсэн юм.

0:07:06.000,0:07:08.390
Тэрхүү уламжлал нь Африкийн Сахарын цөлийг

0:07:08.390,0:07:11.500
сөрөг зүйлс, зөрчилдөөн,[br]хар барааны газар болгосон.

0:07:11.500,0:07:15.000
Гайхалтай шүлгийн зохиолч[br]Рудьярд Киплингийн хэлснээр

0:07:15.000,0:07:19.850
хүмүүс нь "хагас чөтгөр, хагас хүүхэд".

0:07:20.000,0:07:23.520
Өрөөний найз америк маань[br]бүх амьдралынхаа турш

0:07:23.520,0:07:25.720
энэ өрөөсгөл түүхийн[br]хэд хэдэн хувилбарыг

0:07:25.720,0:07:28.950
амьдралынхаа турш уншиж сонссон[br]байх нь гэдгийг би ойлгосон юм.

0:07:29.000,0:07:31.000
Нэг профессор миний бичсэн зохиолыг

0:07:31.000,0:07:36.000
"жинхэнэ Африк" биш гэж[br]хэлсэн нь ч мөн адил.

0:07:36.000,0:07:38.000
Харин би тэгэхэд миний зохиолд

0:07:38.000,0:07:40.710
нэлээд хэдэн буруу зүйл байсан,

0:07:40.710,0:07:44.000
зарим хэсэгтээ алдсан гэдгийг[br]үгүйсгэхийг хүсч байсан.

0:07:44.000,0:07:46.490
Гэхдээ би Африк чанартай[br]болж чадаагүй гэсний утгыг

0:07:46.490,0:07:49.000
сайн ойлгоогүй байсан юм.

0:07:49.000,0:07:53.110
Үнэндээ би Африк чанар гэж[br]юу болохыг мэдээгүй байсан.

0:07:54.000,0:07:57.940
Багшийн хэлснээр миний баатрууд[br]хэтэрхий түүн шиг байна гэсэн.

0:07:58.000,0:08:00.280
Боловсролтой, дундаж амьдралтай хүн.

0:08:00.280,0:08:02.210
Тэд машин унадаг.

0:08:02.210,0:08:04.810
Тэд нар өлсгөлөнд нэрвэгдээгүй.

0:08:04.810,0:08:09.000
Иймд тэд жинхэнэ Африк биш байсан.

0:08:09.000,0:08:12.000
Гэхдээ энэхүү өрөөсгөл ойлголтын асуудалд

0:08:12.000,0:08:15.000
өөрөө бас буруутайгаа хэлэх нь зүйтэй.

0:08:15.000,0:08:19.000
Хэдэн жилийн өмнө би[br]АНУ-аас Мексик рүү аялсан.

0:08:19.000,0:08:21.600
Тэр үед АНУ-ын улс төрийн орчин[br]хүнд байлаа.

0:08:21.600,0:08:25.000
Цагаачлалын тухай маш их[br]мэтгэлцээн явагдаж байв.

0:08:25.000,0:08:27.000
Америкт "цагаачлал" гэдэг үг

0:08:27.000,0:08:30.460
"мексикүүд" гэдэгтэй[br]ижил утгатай болсон байв.

0:08:30.460,0:08:32.920
Мексикчүүдийг ойлгохдоо

0:08:32.920,0:08:36.370
эрүүл мэндийн даатгалын системийг залилж,

0:08:36.370,0:08:38.370
хилээр нууцаар нэвтэрч,

0:08:38.370,0:08:41.720
хил дээр баригддаг гэх мэтээр ярьдаг байв.

0:08:42.000,0:08:46.000
Би эхний өдрөө Гуадалахара хотоор[br]алхаж явснаа санаж байна.

0:08:46.000,0:08:48.000
Хүмүүс ажилдаа явж,

0:08:48.000,0:08:50.590
зах дээр тортилла ороомог хийж,

0:08:50.590,0:08:53.000
тамхи татаж, инээж байхыг нь харж байв.

0:08:53.000,0:08:56.000
Анхны сэтгэгдэл маань[br]бага зэрэг гайхшрал байсан.

0:08:56.000,0:08:59.000
Харин дараа нь би маш их ичсэн.

0:08:59.000,0:09:03.600
Би мэдээллийн хэрэгслээр тэдний тухай [br]сонссон зүйлсдээ бүрэн үнэмшиж,

0:09:03.610,0:09:07.250
тэд миний хувьд зөвхөн ядуу цагаачид

0:09:07.250,0:09:09.000
болсон байсныг ойлгосон.

0:09:09.000,0:09:11.710
Би мексикүүдийн талаарх өрөөсгөл[br]ойлголтод автсандаа

0:09:11.710,0:09:14.000
өмнө байгаагүйгээрээ ичиж билээ.

0:09:14.000,0:09:16.000
Түүнийг ингэж бий болгодог байх нь.

0:09:16.000,0:09:19.220
Хүмүүсийн талаар нэг л зүйл ярьж,

0:09:19.220,0:09:21.000
ганцхан тэрүүгээр ойлгуулж,

0:09:21.000,0:09:23.000
тэрийгээ дахин дахин үзүүлнэ.

0:09:23.000,0:09:25.720
Эцэст нь тэд үнэхээр тийм болж хувирна.

0:09:25.720,0:09:28.000
Өрөөсгөл ойлголтын талаар ярихдаа

0:09:28.000,0:09:31.000
эрх мэдлийг дурдалгүй орхиж болохгүй.

0:09:31.000,0:09:33.140
Игбо хэлний нэг үг байдаг.

0:09:33.140,0:09:36.650
Дэлхий дээрх эрх мэдлийн талаар[br]бодох болгондоо санадаг.

0:09:36.650,0:09:38.000
Тэр бол "нкали".

0:09:38.000,0:09:42.950
Энэ нэр үг бөгөөд утгачлан орчуулбал[br]"хэн нэгнээс илүү агуу байх" гэсэн үг.

0:09:43.000,0:09:46.000
Эдийн засаг, улс төр шиг

0:09:46.000,0:09:50.920
бидний түүх, зохиол ч мөн адил[br]нкали-гийн зарчмаар явдаг.

0:09:51.000,0:09:53.000
Түүхийг хэн, хэрхэн,

0:09:53.000,0:09:56.000
хэзээ, хэд хүүрнэгдсэн гэдэг нь

0:09:56.000,0:10:00.000
бүгд эрх мэдлээс хамаарна.

0:10:00.000,0:10:03.000
Эрх мэдэл бол зөвхөн[br]бусдын тухай ярих биш,

0:10:03.000,0:10:07.000
тэр хүнийг тодорхойлсон[br]түүх болгох чадварыг хэлнэ.

0:10:07.000,0:10:09.190
Палестины зохиолч[br]Моурид Баргоутын бичсэнээр

0:10:09.190,0:10:12.000
хэрвээ хүмүүсийг өмчлөхөөс[br]зайлсхийхийг хүсвэл

0:10:12.000,0:10:15.000
хамгийн хялбар арга нь[br]тэдний талаар ярихдаа

0:10:15.000,0:10:18.000
"хоёрдугаарт" гэж эхэлж байх.

0:10:18.000,0:10:22.000
Индианчуудын тухай ярихдаа[br]Англичуудын ирсэн үеэс биш,

0:10:22.000,0:10:25.000
харин тэдний нум сумны талаар ярь.

0:10:25.000,0:10:28.000
Ингэхэд л таны түүх тэс өөр болно.

0:10:28.000,0:10:31.960
Африкийн улс орнуудын[br]колончлолын эхлэлийг биш,

0:10:32.000,0:10:36.000
харин тэдний өөрсдийн[br]гаргасан алдааг эхэлж ярь.

0:10:36.000,0:10:40.000
Ингэхэд л таны түүх тэс өөр болно.

0:10:40.000,0:10:42.810
Саяхан миний нэгэн их сургууль дээр[br]хийсэн ярилцлагын үеэр

0:10:42.810,0:10:47.187
нэг оюутан надад Нигер залуус[br]хүчирхийлэгчид байдаг нь

0:10:47.187,0:10:48.884
үнэхээр гутамшигтай гэсэн юм.

0:10:48.884,0:10:50.923
Миний зохиолд гардаг аавын дүр юм л даа.

0:10:50.923,0:10:55.790
Би түүнд саяхан "Америкийн галзуу" гэдэг[br]ном уншсан тухайгаа хэлсэн.

0:10:55.790,0:10:58.500
(Инээд)

0:10:58.500,0:11:00.970
Америк залуучууд цуврал алуурчид байдаг нь

0:11:00.970,0:11:03.000
үнэхээр ичгүүртэй юм.

0:11:03.000,0:11:07.000
(Инээд)

0:11:07.000,0:11:13.000
(Алга ташилт)

0:11:13.000,0:11:16.000
Мэдээж би үүнийг гэнэтийн[br]эгдүйцлээсээ болж хэлсэн.

0:11:16.000,0:11:18.000
(Инээд)

0:11:18.000,0:11:22.700
Би нэг цуврал алуурчны тухай уншаад

0:11:22.710,0:11:26.100
нийт Америкчуудын төлөөлөл байна гэж

0:11:26.100,0:11:28.000
хэзээ ч бодохгүй байсан.

0:11:28.000,0:11:31.340
Энэ нь би тэр оюутнаас илүү учраас биш,

0:11:31.340,0:11:34.630
харин Америкийн соёл болон[br]эдийн засаг хүчтэй болохоор тэр.

0:11:34.630,0:11:36.710
Надад Америкийн талаар[br]олон зохиол байгаа.

0:11:36.710,0:11:40.000
Би Тайлер, Апдайк, Стайнбэк болон[br]Гэйтскил нарыг уншиж байсан.

0:11:40.000,0:11:43.000
Би Америкийн тухай[br]ганцхан зохиол уншаагүй.

0:11:43.000,0:11:46.240
Хэдэн жилийн өмнө миний олж сонссоноор

0:11:46.240,0:11:48.210
амжилттай яваа зохиолчид

0:11:48.210,0:11:52.000
маш гунигт хүүхэд насыг өнгөрүүлсэн[br]байх магадлалтай гэнэ.

0:11:52.000,0:11:56.000
Аав ээжийн минь надад учруулсан[br]муу зүйлсийг зохиох тухай би бодох болсон.

0:11:56.000,0:11:58.000
(Инээд)

0:11:58.000,0:12:02.700
Үнэндээ миний бага нас[br]аз жаргал, инээд хөөр, хайр,

0:12:02.700,0:12:05.000
гэр бүлийн ойр дотно[br]харилцаагаар дүүрэн байсан.

0:12:05.000,0:12:09.000
Гэвч миний өвөө нар дүрвэгсдийн[br]хуаранд өөд болцгоосон.

0:12:09.000,0:12:13.000
Миний үеэл Полли шаардлагатай эмчилгээ[br]авч чадаагүйн улмаас нас барсан.

0:12:13.000,0:12:16.000
Миний дотны найз Околома онгоцны осолд орж

0:12:16.000,0:12:19.000
галын машинд ус байгаагүйн[br]улмаас өөд болсон.

0:12:19.000,0:12:21.670
Би боловсролыг үнэлдэггүй

0:12:21.670,0:12:24.000
цэргийн дарангуйлалт төрийн[br]үед өсч хүмүүжсэн.

0:12:24.000,0:12:27.000
Иймээс аав ээж маань заримдаа[br]цалингаа авч чаддаггүй байсан.

0:12:27.000,0:12:31.000
Намайг бага байхад өглөөний ундны[br]жимсний чанамал алга болж,

0:12:31.000,0:12:33.000
дараа нь цөцгийн тос,

0:12:33.000,0:12:36.000
тэгээд талх маш үнэтэй болсон.

0:12:36.000,0:12:39.000
Эцэст нь сүүг тодорхой[br]хязгаартай зардаг болсон.

0:12:39.000,0:12:42.000
Бидний айдаг төлөвлөгөөт улс төр

0:12:42.000,0:12:45.730
бидний амьдралд орж ирсэн.

0:12:45.730,0:12:48.000
Энэ бүх түүх миний[br]хэн гэдгийг тодорхойлно.

0:12:48.000,0:12:52.000
Гэхдээ зөвхөн эдгээр сөрөг[br]түүхэн дээр тулгуурлах нь

0:12:52.000,0:12:55.000
миний туршлагыг үгүй хийж

0:12:55.000,0:12:58.850
намайг бий болгосон бусад[br]олон түүхийг алгасах болно.

0:12:58.910,0:13:02.000
Өрөөсгөл ойлголт нь тодорхой[br]нэг хэвийг бий болгодог.

0:13:02.000,0:13:06.710
Ийм хэвд баригдсан түүх нь[br]худал гэдэгт биш,

0:13:06.730,0:13:09.000
харин дутуу байдаг.

0:13:09.000,0:13:13.000
Тухайн нэг түүх цорын[br]ганц түүх болж хувирдаг.

0:13:13.000,0:13:15.410
Мэдээж Африк бол гамшгаар дүүрэн тив мөн.

0:13:15.410,0:13:19.000
Конго дахь аймшигт хүчирхийлэл шиг[br]маш том асуудал,

0:13:19.000,0:13:22.333
мөн Нигерт 5000 хүн 1 ажлын байранд

0:13:22.333,0:13:25.666
хүсэлт гаргадаг хямармаар жишээ ч байна.

0:13:25.666,0:13:29.000
Гэвч аюул гамшгаас өөр түүх ч мөн бий.

0:13:29.000,0:13:33.000
Түүнийг ярих нь гамшигтай адил маш чухал.

0:13:33.000,0:13:35.000
Тодорхой бүс нутаг болон

0:13:35.000,0:13:38.000
ард иргэдийн бүхий л түүхийг дурдалгүйгээр

0:13:38.000,0:13:42.000
тухайн нутаг болон тухайн хүнтэй[br]холбогдох боломжгүйг мэддэг байсан.

0:13:42.000,0:13:45.000
Өрөөсгөл ойлголтын уршиг нь

0:13:45.000,0:13:48.000
хүмүүсийн сайн сайн чанарыг[br]гээгдүүлдэгт байна.

0:13:48.000,0:13:52.000
Бидний адил тэгш байх эрхийг[br]хүлээн зөвшөөрөхөд хэцүү болгодог.

0:13:52.000,0:13:56.770
Биднийг ижил төстэй зүйлээс илүү[br]ялгаатай талыг тодотгодог.

0:13:56.770,0:13:59.000
Мексикт зочлохоосоо өмнө

0:13:59.000,0:14:03.000
би Америк болон Мексикийн аль алинаас нь

0:14:03.000,0:14:05.000
цагаачлалын тухай сонссон бол яах вэ?

0:14:05.000,0:14:08.550
Ээж надад Фидегийн гэр бүлийг ядуу боловч

0:14:08.550,0:14:11.000
шаргуу хөдөлмөрлөдөг[br]гэж хэлсэн бол яах бэ?

0:14:11.000,0:14:13.730
Хэрвээ бидэнд Африкийн түүхийг

0:14:13.730,0:14:17.000
дэлхий даяар дамжуулдаг[br]телевиз байсан бол яах вэ?

0:14:17.000,0:14:21.460
Нигерийн зохиолч Чинуа Ачебе[br]юуг түүхийн тэнцвэр гэдэг вэ?

0:14:21.460,0:14:25.000
Миний өрөөний найз банкны ажлаа орхиод

0:14:25.000,0:14:27.000
мөрөөдлөө даган хэвлэх үйлдвэр байгуулсан

0:14:27.000,0:14:29.000
Нигерийн гайхамшигт залуу хэвлэн нийтлэгч

0:14:29.000,0:14:32.000
Мукта Бакарейн тухай[br]мэддэг байсан бол яах вэ?

0:14:32.000,0:14:36.000
Нигерчүүд утга зохиол уншдаггүй гэх[br]нийтлэг хийрхэл байсан.

0:14:36.000,0:14:37.190
Тэр хүлээн зөвшөөрөөгүй.

0:14:37.190,0:14:42.240
Хэрвээ уран зохиолыг хүмүүст хүрэлцээтэй[br]болгон, боломжоор нь хангавал

0:14:42.240,0:14:44.000
тэд уншина гэж тэр мэдсэн.

0:14:44.000,0:14:47.000
Тэр миний анхны романыг хэвлэсний дараа

0:14:47.000,0:14:50.000
би Лагост телевизийн ярилцлаганд[br]орохоор очсон.

0:14:50.000,0:14:53.000
Тэнд ажилдаг эмэгтэй над дээр ирээд:

0:14:53.000,0:14:56.150
"Надад таны зохиол их таалагдсан.[br]Даан ч төгсгөл нь таалагдаагүй.

0:14:56.150,0:14:59.000
Цуврал болгоод ингэж бичих хэрэгтэй..."[br]гэсэн юм.

0:14:59.000,0:15:02.000
(Инээд)

0:15:02.000,0:15:05.000
Тэгээд дараагийн цувралдаа[br]юу бичихийг ярьж эхэлсэн.

0:15:05.000,0:15:08.000
Би баярлахаас гадна,[br]сэтгэл минь их хөдөлсөн.

0:15:08.000,0:15:11.000
Тэр эмэгтэй нөгөө ном унших учиргүй

0:15:11.000,0:15:14.000
Нигерийн энгийн иргэдийн нэг байсан.

0:15:14.000,0:15:15.740
Тэр ном уншихаар барахгүй

0:15:15.740,0:15:17.490
романыг өмчлөн аваад

0:15:17.490,0:15:21.000
дараагийн цувралдаа юу бичихийг минь[br]заах эрхтэй гэж бодсон.

0:15:21.000,0:15:24.760
Өрөөний найз маань миний танил Фуми Ондаг[br]мэддэг байсан бол яах вэ?

0:15:24.760,0:15:28.000
Тэр аймшиггүй зоригтой ба Лагос хотын[br]нэгэн телевизийн шоуг хөтөлдөг.

0:15:28.000,0:15:31.390
Мөн бидний мартахыг хүсдэг түүхүүдийг[br]ярьж өгөхөөр зориг шулуудсан.

0:15:31.410,0:15:35.000
Миний өрөөний найз өнгөрсөн долоо хоногт[br]Лагосын эмнэлэгт болсон

0:15:35.000,0:15:38.000
зүрхний мэс ажилбарыг[br]мэдсэн бол юу гэх байсан бол?

0:15:38.000,0:15:42.000
Хэрвээ миний өрөөний найз Нигерийн орчин[br]үеийн хөгжмийг мэддэг бол юу гэх вэ?

0:15:42.000,0:15:45.000
Авъяаслаг хүмүүс англи болон пиджин,

0:15:45.000,0:15:47.000
Игбо, Ёруба, Иёо хэлээр,

0:15:47.000,0:15:50.620
Жэй Зи, Фелагаас эхлээд Боб Марли,

0:15:50.620,0:15:54.000
тэдний дээд үеийнхнийг нийлүүлж[br]хүртэл дуулж байна.

0:15:54.000,0:15:55.326
Хэрвээ өрөөний найз маань

0:15:55.326,0:15:58.460
эмэгтэйчүүд паспортоо шинэчлэхийн тулд[br]нөхрөөсөө зөвшөөрөл авдаг

0:15:58.460,0:16:01.470
хөгийн хуулийг эсэргүүцэхээр[br]Нигерийн шүүхэд хандсан

0:16:01.480,0:16:05.360
эмэгтэй хуулчийн тухай мэддэг[br]байсан бол юу гэх байсан бол?

0:16:05.380,0:16:09.000
Миний өрөөний найз Нолливудын талаар,[br]техник хэрэгсэл хангалтгүй ч,

0:16:09.000,0:16:13.000
шинэлэг кино хийдэг бүтээлч хүмүүсийн[br]талаар мэддэг байсан бол яах бол?

0:16:13.000,0:16:15.120
Маш алдартай эдгээр кино нь

0:16:15.130,0:16:19.970
Нигерчүүд үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүнээ[br]хэрэглэдгийг харуулсан шилдэг жишээ.

0:16:20.000,0:16:24.010
Тэр бас үс гайхалтай сүлждэг[br]үсчнийг маань залгадаг үс худалдах

0:16:24.010,0:16:27.000
шинэ бизнес эхлүүлсэн тухай[br]мэддэг байсан бол яах вэ?

0:16:27.000,0:16:31.060
Эсвэл шинэ бизнес эхлүүлдэг ч,[br]заримдаа бүтэлгүйтдэг,

0:16:31.060,0:16:34.990
гэхдээ мөрөөдөлдөө үнэнч үлддэг сая гаруй[br]бусад нигерчүүдийн тухай ч мөн адил.

0:16:35.000,0:16:37.410
Би гэртээ байхдаа ихэнх Нигерчүүдийн адил

0:16:37.410,0:16:40.000
өдөр тутам зарим зүйлд их бухимддаг.

0:16:40.000,0:16:42.790
Манай дэд бүтэц,[br]бүтэлгүйтсэн засгийн газар,

0:16:42.790,0:16:45.330
бас гайхмаар хүлцэнгүй,

0:16:45.330,0:16:49.000
засгийн газрын ачаар биш,[br]харин өөрсдөө саад бэрхшээлийг давж

0:16:49.000,0:16:51.000
өсөн дэвжиж буй хүмүүс.

0:16:51.000,0:16:54.150
Би зун бүр Лагост зохиол бичих[br]хичээл заадаг.

0:16:54.150,0:16:57.000
Хичнээн их хүн энэ хичээлд[br]суухаар бүртгүүлж,

0:16:57.000,0:17:00.000
ямар олон хүн зохиол бичиж,[br]түүхээ хүүрнэхийг хүсч байгааг

0:17:00.000,0:17:02.000
харахад гайхалтай.

0:17:02.000,0:17:05.000
Нигер дэх хэвлэлийн төвтэйгээ хамтран[br]би Фарафина Траст хэмээх

0:17:05.000,0:17:07.000
ашгийн бус байгууллага нээсэн.

0:17:07.000,0:17:10.000
Бидэнд шинэ номын сан барих,

0:17:10.000,0:17:12.000
одоо байгаа номын сангуудыг засварлах,

0:17:12.000,0:17:14.430
номын сандаа юу ч гүй

0:17:14.430,0:17:16.460
улсын сургуулиудыг номоор хангах,

0:17:16.460,0:17:19.000
өөрийн түүхээ хүүрнэхийг хүсч буй[br]бүх хүмүүст зориулан

0:17:19.000,0:17:22.060
унших болон бичих хичээлүүд[br]маш олныг зохион байгуулах

0:17:22.060,0:17:24.000
олон том мөрөөдөл бий.

0:17:24.000,0:17:26.000
Түүх бол маш чухал.

0:17:26.000,0:17:28.000
Олонх нь чухал байдаг.

0:17:28.000,0:17:32.000
Түүхүүд хоосруулах, гүтгэх[br]зорилгоор ашиглагддаг байсан.

0:17:32.000,0:17:36.000
Гэхдээ тэд бас хүч чадал өгөх,[br]хүнлэг болгоход ашиглагдаж болно.

0:17:36.000,0:17:39.000
Түүхүүд хүний нэр хүндийг унагаж чадна.

0:17:39.000,0:17:43.740
Гэхдээ тэд бас унасан[br]нэр хүндийг сэргээж чадна.

0:17:43.740,0:17:46.000
Америкийн зохиолч Алис Вокер

0:17:46.000,0:17:49.990
өөрийн өрнөдөөс нүүж ирсэн[br]хамаатнуудыхаа тухай бичсэн байдаг.

0:17:50.000,0:17:51.660
Тэр тэднийг танилцуулахдаа

0:17:51.660,0:17:55.000
өрнөдөд орхиод явж буй[br]амьдралыг нь номондоо харуулсан.

0:17:55.000,0:17:59.000
"Тэд суугаад, тэр номыг уншиж,

0:17:59.000,0:18:05.000
миний уншиж өгөхийг мөн сонсоод л,[br]диваажинд ирсэн мэт санагдсан."

0:18:05.000,0:18:08.000
Би ийм нэгэн бодлоор яриагаа дуусгая:

0:18:08.000,0:18:11.000
"Бид өрөөсгөл, нэг талын[br]ойлголтыг үгүйсгэснээр,

0:18:11.000,0:18:14.000
хэзээ ч аливаа газрын тухай

0:18:14.000,0:18:16.520
ганц түүх байдаггүйг ойлгосноор

0:18:16.520,0:18:18.620
бид нэг төрлийн диваажинд очих болно."

0:18:18.620,0:18:20.000
Баярлалаа.

0:18:20.000,0:18:26.440
(Алга ташилт)