WEBVTT

00:00:01.104 --> 00:00:02.500
მე ნოველისტი ვარ

NOTE Paragraph

00:00:02.500 --> 00:00:05.310
და მინდა რამდენიმე პირადი 
ისტორია გაგიზიაროთ,

00:00:05.310 --> 00:00:09.540
იმაზე, რასაც "ცალმრივი ისტორიების 
საფრთხეს" ვუწოდებ.

00:00:10.572 --> 00:00:14.198
საუნივერსიტეტო დასახლებაში 
გავიზარდე, აღმოსავლეთ ნიგერიაში.

00:00:14.198 --> 00:00:17.138
დედა ამბობს, რომ კითხვა 
2 წლის ასაკში დავიწყე,

00:00:17.138 --> 00:00:20.457
თუმცა მგონია ოთხი წელი 
უფრო ახლოსაა სიმართლესთან.

NOTE Paragraph

00:00:21.737 --> 00:00:23.247
ასე რომ, მცირეწლოვანი მკითხველი ვიყავი,

00:00:23.247 --> 00:00:26.478
ვეცნობოდი ბრიტანულ და 
ამერიკულ საბავშვო წიგნებს.

00:00:27.808 --> 00:00:29.908
მცირეწლოვანი მწერალიც ვიყავი.

00:00:29.908 --> 00:00:33.506
როდესაც 7 წლის ასაკში წერა დავიწყე,

NOTE Paragraph

00:00:33.666 --> 00:00:36.586
ფანქრით ჩანაწერებს ვაკეთებდი,
პასტელის ილუსტრაციებით,

00:00:36.586 --> 00:00:38.968
რომელთა წაკითხვა საწყალ 
დედაჩემს ევალებოდა.

00:00:39.832 --> 00:00:42.428
ზუსტად ისეთ ისტორიებს ვწერდი, 
როგორსაც ვკითხულობდი:

00:00:42.428 --> 00:00:45.876
ყველა ჩემი პერსონაჟი თეთრკანიანი იყო, 
ცისფერი თვალებით.

00:00:47.774 --> 00:00:50.014
ისინი თოვლში თამაშობდნენ,

00:00:50.614 --> 00:00:52.191
ვაშლს ჭამდნენ,

NOTE Paragraph

00:00:53.806 --> 00:00:55.983
და ბევრს საუბრობდნენ ამინდზე,

NOTE Paragraph

00:00:55.983 --> 00:00:58.374
თუ როგორი სასიამოვნო მზიანი დღე იყო.

NOTE Paragraph

00:01:00.549 --> 00:01:03.733
გარდა იმისა, რომ ნიგერიაში ვცხოვრობდი,

NOTE Paragraph

00:01:03.733 --> 00:01:05.835
არასდროს ვყოფილვარ ნიგერიის გარეთ.

00:01:06.835 --> 00:01:08.985
ჩვენთან არასდროს თოვდა, 


00:01:08.985 --> 00:01:10.683
მანგოს მივირთმევდით,

00:01:10.683 --> 00:01:12.114
და არასდროს ვსაუბრობდით ამინდზე,

00:01:12.114 --> 00:01:14.233
რადგან საჭიროც არ იყო.

00:01:14.313 --> 00:01:17.079
ჩემი პერსონაჟები ასევე უხვად სვამდნენ
ჯანჯაფილის ლუდს,

NOTE Paragraph

00:01:17.079 --> 00:01:19.446
რადგან ბრიტანული წიგნების პერსონაჟებიც

00:01:19.446 --> 00:01:21.480
ჯანჯაფილის ლუდს სვამდნენ.

00:01:21.480 --> 00:01:24.271
მერე რა, რომ საერთოდ არ ვიცოდი 
ჯანჯაფილის ლუდი რა იყო.

00:01:24.511 --> 00:01:25.326
(სიცილი)

NOTE Paragraph

00:01:25.596 --> 00:01:26.961
თუმცა, წლების განმავლობაში

NOTE Paragraph

00:01:26.961 --> 00:01:30.335
მწველი სურვილი მქონდა
ჯანჯაფილის ლუდი გამესინჯა.

00:01:30.475 --> 00:01:31.596
მაგრამ ეს სხვა ისტორიაა.

00:01:32.300 --> 00:01:34.090
მე ვფიქრობ, ეს ისტორია იმას წარმოაჩენს

NOTE Paragraph

00:01:34.742 --> 00:01:38.965
თუ რამდენად ღია და მოწყვლადები ვართ
ისტორიების წინაშე,

00:01:38.965 --> 00:01:40.524
განსაკუთრებით კი, როგორც ბავშვები.

00:01:41.524 --> 00:01:45.369
რადგან ყველა წაკითხული წიგნის 
პერსონაჟი უცხოელი იყო,

00:01:45.369 --> 00:01:50.559
დავიჯერე, რომ წიგნებს აუცილებლად 
უცხოელი პერსონაჟები უნდა ჰყავდეს

00:01:50.939 --> 00:01:54.326
და უნდა იყოს ისეთ საკითხებზე, 
რაზეც უშუალო შეხება არ მქონია.

00:01:55.286 --> 00:01:58.139
სიტუაცია მას შემდეგ შეიცვალა, რაც 
აფრიკული წიგნები აღმოვაჩინე.

00:01:59.009 --> 00:02:00.700
ბევრი წიგნი არც იყო ხელმისაწვდომი

00:02:00.700 --> 00:02:03.156
და ვერც ისე მარტივად იშოვიდით, 
როგორც უცხოურ წიგნებს.

00:02:03.156 --> 00:02:06.729
მაგრამ ჩინუა აჩებეს და კამარა ლაის 
მსგავსი მწერლების წყალობით,

NOTE Paragraph

00:02:06.729 --> 00:02:10.216
ლიტერატურის აღქმა ჩემს გონებაში 
სრულიად შეიცვალა.

00:02:11.010 --> 00:02:13.520
გავაანალიზე, რომ ჩემნაირი ადამიანები,

00:02:13.520 --> 00:02:15.414
გოგონები შოკოლადისფერი კანით,

00:02:15.414 --> 00:02:18.375
რომლეთა დახუჭუჭებული თმის 
შეკვრაც კი შეუძლებელია,

00:02:18.375 --> 00:02:20.561
შეიძლება, რომ ლიტერატურაში არსებობდნენ.

00:02:20.888 --> 00:02:23.582
მე ნაცნობ თემებზე წერა დავიწყე.

00:02:24.693 --> 00:02:27.617
რა თქმა უნდა, ის ამერიკული და 
ბრიტანული წიგნებიც მომწონდა.

NOTE Paragraph

00:02:27.617 --> 00:02:31.576
ისინი ჩემს წარმოსახვას აძლიერებდნენ და
ახალ სამყაროს მიხსნიდნენ.

00:02:31.576 --> 00:02:33.746
მაგრამ ჩემდა უნებურად

00:02:34.152 --> 00:02:37.582
არ ვიცოდი, რომ ჩემნაირ პერსონაჟებს
ლიტერატურაში არსებობა შეეძლოთ.

00:02:38.629 --> 00:02:41.295
ასე რომ, აფრიკელი მწერლების 
აღმოჩენამ ეს შეცვალა:

00:02:41.505 --> 00:02:46.103
გადამარჩინა ცალმხრივი ისტორიისგან 
წიგნების შესახებ.

00:02:47.276 --> 00:02:50.043
მე ტრადიციული, საშუალო კლასის 
ნიგერიული ოჯახი მყავს.

NOTE Paragraph

00:02:50.043 --> 00:02:52.059
მამაჩემი პროფესორი იყო.

00:02:52.059 --> 00:02:54.015
დედაჩემი კი ადმინისტრატორი.

00:02:55.519 --> 00:02:59.623
და როგორც მიღებულია, 
ჩვენც მოსამსახურე გვყავდა,

00:02:59.623 --> 00:03:02.505
როგორც წესი ახლომდებარე სოფლებიდან.

00:03:03.183 --> 00:03:06.762
როდესაც 8 წლის გავხდი, ჩვენთან 
ახალმა ბიჭმა დაიწყო მუშაობა.

00:03:06.762 --> 00:03:08.602
მას ფიდი ერქვა.

00:03:09.534 --> 00:03:14.638
ერთადერთი, რაც მის შესახებ დედისგან 
ვიცოდით, მისი ღარიბი ოჯახი იყო.

00:03:14.909 --> 00:03:19.660
დედა მათ კარტოფილს, ბრინჯს და 
ძველ ტანსაცმელს უგზავნიდა ხოლმე.

00:03:20.420 --> 00:03:22.746
და თუ სადილს არ დავასრულებდი 
დედა მეტყოდა:

00:03:22.746 --> 00:03:26.560
"დაასრულე ჭამა! ხალხს, ფიდის ოჯახივით,
საჭმელი არ აქვს !"

00:03:27.230 --> 00:03:30.596
ასე რომ, ფიდის ოჯახი ძალიან მეცოდებოდა.

00:03:31.554 --> 00:03:34.064
ერთ შაბათსაც მის სოფელში 
სტუმრად წავედით

NOTE Paragraph

00:03:34.114 --> 00:03:38.031
და დედამისმა ულამაზესად 
დაწნული კალათი გვაჩვენა,

00:03:38.141 --> 00:03:41.060
რომელიც მის ძმას პალმის 
ფოთლებისგან გაეკეთებინა.

00:03:41.180 --> 00:03:42.546
თავზარი დამეცა!

00:03:43.144 --> 00:03:48.190
არადროს მიფიქრია, რომ ვინმეს მის ოჯახში
რამის გაკეთება შეეძლო.

00:03:49.120 --> 00:03:52.006
მათზე მხოლოდ ის მესმოდა 
რამდენად ღარიბები იყვნენ

00:03:52.310 --> 00:03:56.590
და ჩემთვის მათი სიღარიბის გარდა 
სხვა რამის დანახვა შეუძლებელი გახდა.

00:03:57.282 --> 00:03:59.669
სიღარიბე, ჩემი ცალმხირივი ისტორია 
იყო მათ შესახებ.

00:04:00.791 --> 00:04:03.732
წლების შემდეგაც გავიხსენე ეს ამბავი, 
როდესაც ნიგერიიდან გავემგზავრე

NOTE Paragraph

00:04:03.732 --> 00:04:06.586
ამერიკის შეერთებულ შტატებში სასწავლებლად.

00:04:06.586 --> 00:04:07.868
მაშინ 19 წლის ვიყავი.

00:04:08.478 --> 00:04:11.081
ჩემი ამერიკელი მეზობელი გაოცებული იყო.

00:04:12.003 --> 00:04:15.440
მეკითხებოდა ასე კარგად 
სად ვისწავლე ინგლისური

00:04:15.440 --> 00:04:20.452
და დაიბნა, როდესაც ვუპასუხე, რომ ნიგერიაში
ინგლისური სახელმწიფო ენაა.

00:04:21.729 --> 00:04:25.533
სურვილი ჰქონდა ჩემი 
ე.წ. "ხალხური მუსიკისთვის" მოესმინა

00:04:25.533 --> 00:04:28.026
და საკმაოდ იმედგაცრუებული დარჩა,

00:04:28.026 --> 00:04:30.206
როდესაც მერაია ქერის დისკი ვაჩვენე.

00:04:30.444 --> 00:04:32.010
(სიცილი)

NOTE Paragraph

00:04:33.490 --> 00:04:37.246
იმასაც ვარაუდობდა, რომ 
გაზქურის გამოყენება არ ვიცოდი.

NOTE Paragraph

00:04:37.646 --> 00:04:39.347
ყველაზე მეტად კი 
ეს ჩამრჩა გონებაში:

NOTE Paragraph

00:04:39.347 --> 00:04:42.413
ვიდრე მნახავდა მანამდეც კი ვეცოდებოდი.

00:04:42.413 --> 00:04:45.928
მისი პირვანდელი დამოკიდებულება ჩემდამი, 
როგორც აფრიკელისადმი,

00:04:45.966 --> 00:04:49.524
ერთგვარი მფარველობა და შეცოდება იყო, 
კეთილი განზრახვით.

00:04:50.574 --> 00:04:53.270
ჩემს მეზობელს ცალხმრივი 
ისტორია ჰქონდა აფრიკის შესახებ:

00:04:53.312 --> 00:04:55.908
ცალმხრივი ისტორია კატასტროფების შესახებ.

00:04:56.516 --> 00:04:57.960
ამ ცალმხრივ ისტორიაში კი,

00:04:57.960 --> 00:05:01.616
შეუძლებელი იყო აფრიკელები რამით 
ყოფილიყვნენ მისი მსგავსნი,

00:05:01.786 --> 00:05:05.390
შეუძლებელი იყო ეგრძნო რამე 
უფრო ძლიერი, ვიდრე შეცოდება,

00:05:05.390 --> 00:05:08.256
შეუძლებელი იყო ურთიერთობა, როგორც 
თანასწორ ადამიანებს შორის.

00:05:09.010 --> 00:05:10.900
უნდა ავღნიშნო, რომ ამერიკაში გადასვლამდე

NOTE Paragraph

00:05:10.900 --> 00:05:13.179
ჩემს თავს გაცნობიერებულად არ 
აღვიქვამდი, როგორც აფრიკელს.

00:05:14.329 --> 00:05:17.270
მაგრამ ამერიკაში, აფრიკის ხსენებისთანავე
ხალხი მე მიყურებდა

00:05:17.270 --> 00:05:19.996
მიუხედავად იმისა, რომ მაგალითად 
ნამიბიაზე არაფერი ვიცოდი.

00:05:20.956 --> 00:05:23.280
მაგრამ ეს ახალი იდენტობაც შევითვისე

00:05:23.280 --> 00:05:26.426
და ბევრი კუთხით ჩემს თავს უკვე აღვიქვამ, 
როგორც აფრიკელს.

00:05:26.426 --> 00:05:30.266
თუმცა საკმაოდ მაღიზიანებს, როდესაც აფრიკას, 
როგორც ერთ ქვეყანას მოიხსენიებენ,

00:05:30.266 --> 00:05:33.150
მაგალითად ჩემი ბოლო ფრენის დროს, 
რომელიც სხვამხრივ შესანიშნავი იყო,

00:05:33.150 --> 00:05:35.286
ლაგოსიდან, ორი დღის წინ,

00:05:35.286 --> 00:05:38.229
ბორტზე გამოაცხადეს ინფორმაცია

00:05:38.229 --> 00:05:42.631
საქველმოქმედო პროექტებზე "ინდოეთში, 
აფრიკასა და სხვა ქვეყნებში".

00:05:42.964 --> 00:05:44.379
(სიცილი)

NOTE Paragraph

00:05:44.519 --> 00:05:48.206
ამერიკაში, როგორც აფრიკელის 
მრავალწლიანი ცხოვრების შემდეგ,

NOTE Paragraph

00:05:48.206 --> 00:05:51.266
დავიწყე ჩემი მეზობლის უკეთ გაგება.

00:05:52.046 --> 00:05:54.190
ნიგერიაში რომ არ დავბადებულიყავი

00:05:54.190 --> 00:05:57.589
და ყველაფერი აფრიკის შესახებ 
ცნობილი სურათებიდან მცოდნოდა,

00:05:57.589 --> 00:06:01.954
მეც ვიფიქრებდი, რომ აფრიკა იყო
ადგილი ლამაზი ხედებით,

00:06:01.954 --> 00:06:03.826
ლამაზი ცხოველებით

00:06:03.826 --> 00:06:05.926
და უგუნური ადამიანებით,

00:06:05.926 --> 00:06:09.196
რომელიც უაზრო ომებში იბრძვიან, 
სიღარიბესა და შიდსისგან იხოცებიან,

00:06:09.196 --> 00:06:12.041
საკუთარი აზრის გამოხატვა არ შეუძლიათ

00:06:12.041 --> 00:06:16.386
და ელიან როდის გადაარჩენს კეთილი, 
თეთრკანიანი უცხოელი.

00:06:16.759 --> 00:06:20.048
აფრიკელებს აღვიქვამდი ზუსტად ისე, 
როგორც მე, ბავშვობისას

00:06:20.048 --> 00:06:22.187
ფიდის ოჯახი აღვიქვი.

00:06:22.867 --> 00:06:26.760
უპირველესად ეს ცალმხრივი ისტორია აფრიკაზე
დასავლური ლიტერატურიდან მოდის.

NOTE Paragraph

00:06:27.460 --> 00:06:31.736
გთავაზობთ ციტატას ლონდონელი ვაჭრის, 
ჯონ ლოკის ჩანაწერიდან,

00:06:31.736 --> 00:06:35.560
რომელმაც 1561 წელს იმოგზაურა აფრიკაში

00:06:35.560 --> 00:06:38.720
და გასაოცრად აღწერა მისი მოგზაურობა.

00:06:39.780 --> 00:06:44.153
ის აფრიკელებს მოიხსენიებს, როგორც 
"ურჩხულებს სახლების გარეშე"

00:06:44.153 --> 00:06:48.306
და დასძენს: "ეს უთავო ხალხია,

00:06:48.306 --> 00:06:51.816
პირი და თვალები კი მკერდზე აქვთ".

00:06:53.203 --> 00:06:55.267
გულიანად ვიცინე ყოველ ჯერზე 
როცა ეს წავიკითხე.

NOTE Paragraph

00:06:55.267 --> 00:06:58.603
ჯონ ლოკის წარმოსახვა ხოტბას იმსახურებს.

00:06:59.454 --> 00:07:01.204
მაგრამ ამ ჩანაწერში მნიშვნელოვანია, რომ

00:07:01.204 --> 00:07:05.580
ის წარმოადგენს დასავლეთში 
აფრიკული ისტორიების ტრადიციის დასაწყისს:

00:07:06.000 --> 00:07:09.506
ტრადიცია სუბსაჰარულ აფრიკაზე, 
როგორც ნეგატივების სავანეზე,

00:07:09.506 --> 00:07:11.459
განსხვავებულობაზე, წყვდიადზე,

00:07:11.459 --> 00:07:16.724
ადამიანებზე, რომელიც შესანიშნავი პოეტის, 
რადიარდ კიპლინგის სიტყვებით,

00:07:16.724 --> 00:07:19.216
"ნახევრად დემონები, 
ნახევრად ბავშვები" არიან.

00:07:20.216 --> 00:07:23.371
ამგვარად გავაანალიზე, რომ ჩემს
ამერიკელ მეზობელს

NOTE Paragraph

00:07:23.371 --> 00:07:25.226
მთელი ცხოვრების განმავლობაში

00:07:25.226 --> 00:07:28.766
მოსმენილი და ნანახი აქვს ცალმხრივი 
ისტორიის სხვადასხვა ვერსია,

00:07:29.546 --> 00:07:31.439
ისევე როგორც ერთერთ პროფესორს,

00:07:31.439 --> 00:07:35.419
რომელმაც ერთხელ მითხრა რომ ჩემი მოთხრობა
"ავთენტურად აფრიკული არ იყო."

00:07:35.619 --> 00:07:37.469
მზად ვიყავი შევდავებოდი,

00:07:37.469 --> 00:07:40.240
რომ მოთხრობას ნამდვილად გქონდა
რამდენიმე ხარვეზი,

00:07:40.240 --> 00:07:43.449
და რომ ის რამდენიმე ასპექტში
არასრულყოფილი იყო,

00:07:43.449 --> 00:07:46.866
მაგრამ ვერაფრით წარმოვიდგენდი, 
რომ მოთხრობამ ვერ შეძლო

00:07:46.866 --> 00:07:49.589
მიეღწია ისეთი რამისთვის, რასაც 
"აფრიკული ავთენტურობა" ჰქვია.

00:07:49.589 --> 00:07:52.806
რეალურად, არც კი ვიცოდი 
"აფრიკული ავთენტურობა" რა იყო.

00:07:53.936 --> 00:07:57.916
პროფესორმა მითხრა, რომ ჩემი 
პერსონაჟები მას ჰგავდნენ,

00:07:57.916 --> 00:08:00.426
განათლებულ, საშუალო კლასის მამაკაცს.

00:08:00.426 --> 00:08:02.796
ჩემ პერსონაჟები მანქანებს მართავდნენ.

00:08:02.796 --> 00:08:04.242
ისინი არ შიმშილობდნენ.

00:08:04.242 --> 00:08:07.806
ამიტომაც ისინი "ავთენტურად 
აფრიკული" არ იყვნენ.

00:08:08.626 --> 00:08:11.847
მაგრამ აქვე დავსძენ, რომ მეც თანაბრად 
დამნაშავე ვარ

NOTE Paragraph

00:08:11.847 --> 00:08:14.816
ცალმხრივი ისტორიის საკითხში.

00:08:15.215 --> 00:08:17.779
რამდენიმე წლის წინ მექსიკას ვეწვიე ამერიკიდან.

00:08:18.339 --> 00:08:21.670
იმ პერიოდში, ამერიკაში საკმაოდ დაძაბული
პოლიტიკური კლიმატი იყო

00:08:21.670 --> 00:08:24.387
და მიგრაციის შესახებ დებატები მიმდინარეობდა.

00:08:24.387 --> 00:08:26.988
და როგორც ხშირად ხდება ხოლმე ამერიკაში,

00:08:26.988 --> 00:08:29.928
იმიგრაცია მექსიკელების სინონიმი გახდა.

00:08:30.428 --> 00:08:32.608
მექსიკელებზე უამრავ ისტორიას მოისმენდით,

00:08:32.626 --> 00:08:35.949
როგორც ცდილობდნენ ჯანდაცვის 
სისტემის გაფრცქვნას,

00:08:35.949 --> 00:08:38.190
ძვრებოდნენ საზღვარზე,

00:08:38.190 --> 00:08:40.868
როგორ აპატიმრებდნენ საზღვართან და ა.შ.

00:08:42.388 --> 00:08:45.433
მახსოვს პირველ დღეს გვადალაჰარას 
ქუჩებში ვსეირნობდი,

NOTE Paragraph

00:08:45.623 --> 00:08:48.466
ვუყურებდი სამსახურისკენ 
მიმავალ ადამიანებს,

00:08:48.466 --> 00:08:50.796
როგორ ახვევდნენ ტორტილას ბაზარში,

00:08:50.796 --> 00:08:52.602
როგორ ეწეოდნენ, იცინოდნენ.

00:08:52.762 --> 00:08:55.575
მახსოვს თავიდან ცოტა გავოცდი,

00:08:55.575 --> 00:08:59.046
შემდეგ კი მთლიანად 
სირცხვილის გრძნობამ მომიცვა.

00:08:59.621 --> 00:09:03.581
გავაცნობიერე, რომ იმდენად ვიყავი მექსიკის 
შესახებ მედია ცნობებში ჩაძირული,

00:09:03.581 --> 00:09:06.366
რომ ისინი მხოლოდ ერთ რამედ 
იქცნენ ჩემს გონებაში -

00:09:06.366 --> 00:09:07.994
საძაგელ იმიგრანტებად.

00:09:08.704 --> 00:09:11.079
მექსიკელებზე ცალმხრივი 
ისტორია დავიჯერე

00:09:11.079 --> 00:09:13.431
და საშინლად შემრცხვა საკუთარი თავის.

00:09:14.084 --> 00:09:16.331
ასე იქმნება ცალმხრივი ისტორია.

NOTE Paragraph

00:09:16.611 --> 00:09:19.278
აჩვენე ადამიანს მხოლოდ ერთი მხარე,

00:09:19.278 --> 00:09:21.236
მხოლოდ და მხოლოდ ერთი მხარე,

00:09:21.236 --> 00:09:22.382
ისევ და ისევ,

00:09:22.382 --> 00:09:24.558
და ის გახდება ისტორიის 
ერთადერთი მხარე.

00:09:25.158 --> 00:09:28.293
ცალმხრივ ისტორიებზე ვერ ვისაუბრებთ

NOTE Paragraph

00:09:28.293 --> 00:09:30.277
თუ ძალაუფლებასაც არ შევეხებით.

00:09:31.467 --> 00:09:33.606
იგბოს ტომის ენაზე ერთი სიტყვაა,

00:09:33.606 --> 00:09:37.215
რომელიც პირველი მახსენდება, როდესაც 
მსოფლიოში ძალაუფლების სტრუქტურაზე ვფიქრობ

00:09:37.215 --> 00:09:38.870
და ეს სიტყვაა "ნკალი".

00:09:38.870 --> 00:09:43.460
ეს სიტყვა დაახლოებით ასე ითარგმნება - 
"იყო სხვაზე უფრო მეტი".

00:09:43.460 --> 00:09:46.634
როგორც ჩვენს ეკონომიკურ და 
პოლიტიკურ სამყაროში,

00:09:46.634 --> 00:09:50.312
ისტორიებსაც განსაზღვრავს "ნკალის" პრინციპი:

00:09:50.382 --> 00:09:53.136
როგორ ხდება მათი გადმოცემა, 
ვინ გადმოგვცემს მათ,

00:09:53.136 --> 00:09:56.016
როდის და რამდენ ვერსიას გადმოგვცემენ,

00:09:56.016 --> 00:09:58.767
რეალურად ეს ძალაუფლებაზეა დამოკიდებული.

00:09:59.899 --> 00:10:03.400
ძალაუფლება საშუალებას გაძლევს არა 
მარტო სხვა ადამიანის ისტორია მოჰყვე,

NOTE Paragraph

00:10:03.400 --> 00:10:06.513
არამედ მის ერთადერთ ისტორიად აქციო.

00:10:07.393 --> 00:10:10.070
პალესტინელი მწერალი მურიდ ბარღუტი წერს,

00:10:10.070 --> 00:10:12.210
რომ თუ გსურთ ადამიანები დააკნინოთ,

00:10:12.210 --> 00:10:17.576
მათი ისტორიის მოყოლა დაიწყეთ - 
"მეორე მხრივ".

00:10:18.556 --> 00:10:22.744
ისტორია დაიწყეთ აბორიგენი 
ამერიკელების ისრებით

00:10:22.744 --> 00:10:24.772
და არა ბრიტანელების ამერიკაში ჩასვლით

00:10:24.772 --> 00:10:27.666
და სრულიად სხვა ისტორიას მიიღებთ.

00:10:27.836 --> 00:10:32.377
ისტორია დაიწყეთ აფრიკელი 
სახელმწიფოს დაცემით

00:10:32.377 --> 00:10:36.105
და არა კოლონიური აფრიკული 
სახელმწიფოს შექმნით

00:10:36.105 --> 00:10:39.348
და სრულიად სხვა ისტორიას მიიღებთ.

00:10:39.768 --> 00:10:42.100
ახლახანს უნივერსიტეტში სიტყვით გამოვედი,

NOTE Paragraph

00:10:42.100 --> 00:10:45.516
სადაც სტუდენტმა მითხრა
როგორი სირცხვილი იყო,

00:10:45.516 --> 00:10:49.065
რომ ნიგერიელი კაცები მოძალადეები არიან

00:10:49.065 --> 00:10:51.348
ჩემი ერთერთი პერსონაჟის მსგავსად.

00:10:52.146 --> 00:10:55.170
მე ვუპასუხე, რომ ახლახანს წავიკითხე
"ამერიკელი ფსიქოპათი" -

00:10:55.860 --> 00:10:57.016
(სიცილი)

NOTE Paragraph

00:10:58.608 --> 00:11:00.594
- და როგორი სირცხვილია, რომ

NOTE Paragraph

00:11:00.594 --> 00:11:03.900
ახალგაზრდა ამერიკელები 
სერიული მკვლელები არიან.

00:11:04.090 --> 00:11:05.006
(სიცილი)

NOTE Paragraph

00:11:06.246 --> 00:11:08.826
(აპლოდისმენტები)

NOTE Paragraph

00:11:13.020 --> 00:11:16.206
რა თქმა უნდა ეს ცოტა 
გაღიზიანების ფონზე ვთქვი.

NOTE Paragraph

00:11:16.206 --> 00:11:20.186
მაგრამ აზრად არასდროს 
მომსვლია მეფიქრა,

NOTE Paragraph

00:11:20.186 --> 00:11:23.181
რომ, რადგან წიგნის პერსონაჟი 
სერიული მკვლელია

00:11:23.181 --> 00:11:27.686
ასეთივეა ყველა ამერიკელიც.

00:11:27.776 --> 00:11:31.456
არა იმიტომ, რომ იმ სტუდენტზე 
უკეთესი პიროვნება ვარ,

00:11:31.456 --> 00:11:34.786
არამედ ამერიკის კულტურული და 
ეკონომიკური ძალაუფლების გამო

00:11:34.786 --> 00:11:36.636
ამ ქვეყანაზე მრავალმხრივი ისტორია მაქვს.

00:11:36.636 --> 00:11:40.226
წაკითხული მაქვს ტაილერი, აფდაიკი, 
შტაინბეკი და გაიტსკილი.

00:11:40.226 --> 00:11:42.847
ამერიკის მხოლოდ ერთ მხარეს არ ვიცნობ.

00:11:43.177 --> 00:11:45.491
წლების წინ როცა გავიგე, რომ

NOTE Paragraph

00:11:45.491 --> 00:11:49.967
მწერლებს უბედური ბავშვობა 
უნდა ჰქონოდათ

00:11:49.967 --> 00:11:51.892
რომ წარმატებული ყოფილიყვნენ,

00:11:51.892 --> 00:11:56.420
მძიმე ბავშვობის შესახებ ისტორიების 
მოგონებაზე ფიქრი დავიწყე.

00:11:56.740 --> 00:11:57.960
(სიცილი)

NOTE Paragraph

00:11:58.520 --> 00:12:01.766
მაგრამ რეალურად ძალიან 
ბედნიერი ბავშვობა მქონდა,

NOTE Paragraph

00:12:01.766 --> 00:12:04.729
სიცილითა და სიყვარულით სავსე,
შეკრულ ოჯახში.

00:12:04.969 --> 00:12:08.139
თუმცა ბებია და ბაბუა ლტოლვილთა 
ბანაკში დაიღუპნენ.

NOTE Paragraph

00:12:08.799 --> 00:12:12.590
ბიძაშვილი პოლი კი არასათანადო 
სამედიცინო დახმარებას ემსხვერპლა.

00:12:12.830 --> 00:12:16.410
უახლოესი მეგობარი ოკოლომა 
ავიაკატასტროფაში დამეღუპა,

00:12:16.410 --> 00:12:18.466
რადგან სახანძრო მანქანებში 
წყალი არ აღმოაჩნდა.

00:12:19.516 --> 00:12:22.226
რეპრესიულ სამხედრო რეჟიმში გავიზარდე,

00:12:22.226 --> 00:12:23.926
რომელიც განათლებას არაფრად აგდებდა

00:12:23.926 --> 00:12:26.666
და რის გამოც ხანდახან ჩემი მშობლები 
ხელფასს ვერ იღებდნენ.

00:12:26.666 --> 00:12:30.736
ერთ დღეს აღმოვაჩინე, რომ 
საუზმისას ჯემი არ გვქონდა

00:12:31.066 --> 00:12:32.967
შემდეგ კარაქი გაქრა,

00:12:33.917 --> 00:12:35.868
პური გაძვირდა,

00:12:36.006 --> 00:12:38.460
რძის რაციონი შეიზღუდა.

00:12:39.020 --> 00:12:44.531
და მოუწესრიგებელი პოლიტიკის შიშმა
მოიცვა ჩვენი ცხოვრება.

00:12:45.668 --> 00:12:48.020
ამ ისტორიებმა შემქმნეს ასეთად.

NOTE Paragraph

00:12:48.620 --> 00:12:51.987
მაგრამ მხოლოდ ნეგატივზე აქცენტით

00:12:51.987 --> 00:12:54.846
ჩემს გამოცდილებას შევზუდავდი

00:12:54.846 --> 00:12:58.686
და გამომრჩებოდა სხვა ასპექტები
რამაც მე ჩამომაყალიბა.

00:12:59.066 --> 00:13:02.314
ცალმხრივი ისტორიები სტერეოტიპებს ქმნიან

00:13:02.314 --> 00:13:06.626
და სტრერეოტიპების პრობლემა 
მის ნამდვილობაში კი არაა,

00:13:06.626 --> 00:13:09.406
არამედ მის არასრულყოფილებაში.

00:13:09.427 --> 00:13:11.997
ისინი ერთ ისტორიას ერთადერთად აქცევენ.

00:13:12.497 --> 00:13:15.700
რა თქმა უნდა აფრიკა 
კატასტროფების კონტინენტია:

NOTE Paragraph

00:13:15.700 --> 00:13:19.262
მასშტაბური მაგალითებით, როგორიც 
საშინელი გაუპატიურებებია კონგოში

00:13:19.262 --> 00:13:21.400
და სამწუხარო მაგალითებით, როგორიც

00:13:21.400 --> 00:13:25.340
5,000 განაცხადია ერთ 
ვაკანსიაზე ნიგერიაში.

00:13:25.340 --> 00:13:29.770
მაგრამ კატასტროფების გარდა 
სხვა ისტორიებიც არსებობს

00:13:29.770 --> 00:13:33.403
და მათზე საუბარი თანაბრად მნიშვნელოვანია.

00:13:33.403 --> 00:13:36.456
ყოველთვის მჯეროდა, რომ შეუძლებელია გქონდეს

NOTE Paragraph

00:13:36.456 --> 00:13:38.726
სრულფასოვანი წარმოდგენა
ქვეყანასა თუ ადამიანზე

00:13:38.726 --> 00:13:42.146
მათი თითოეული ისტორიის ცოდნის გარეშე.

00:13:42.265 --> 00:13:45.715
ცალმხრივი ისტორიის შედეგი ესაა:

00:13:45.715 --> 00:13:47.945
ადამიანებს ღირსებას ართმევს.

00:13:47.945 --> 00:13:52.132
ადამიანების თანასწორად აღქმას ართულებს.

00:13:52.132 --> 00:13:56.366
ხაზს უსვამს ჩვენს განსხვავებულობას,
მსგავსების ნაცვლად.

00:13:56.826 --> 00:13:59.490
რა იქნებოდა მექსიკაში მოგზაურობამდე

NOTE Paragraph

00:13:59.490 --> 00:14:03.139
იმიგრაციაზე დებატების 
ორივე მხარე მცოდნოდა,

00:14:03.139 --> 00:14:05.166
ამერიკულიც და მექსიკურიც?

00:14:05.246 --> 00:14:08.286
რა იქნებოდა დედას ეთქვა, რომ
ფიდის ოჯახი ღარიბი

00:14:08.286 --> 00:14:10.606
მაგრამ თავდაუზოგავად მშრომელი იყო?

00:14:10.976 --> 00:14:13.400
რა იქნებოდა აფრიკული ტელევიზია გვქონოდა,

00:14:13.400 --> 00:14:16.596
რომელიც აფრიკის მრავალფეროვნებას 
მსოფლიოს გაუზიარებდა?

00:14:16.596 --> 00:14:21.380
ის რასაც ნიგერიელი მწერალი 
ჩინუა აჩებე "ისტორიების ბალანსს" უწოდებს.

00:14:21.510 --> 00:14:25.401
რა იქნებოდა ჩემს მეზობელს სცოდნოდა 
ნიგერიელ რედაქტორზე,

NOTE Paragraph

00:14:25.401 --> 00:14:26.715
მუჰთარ ბაკარეზე,

00:14:26.715 --> 00:14:29.306
საოცარ ადამიანზე, რომელმაც 
ბანკში სამსახური მიატოვა,

00:14:29.306 --> 00:14:31.708
რომ მისი საოცნებო 
გამომცემლობა დაეარსებინა.

00:14:31.852 --> 00:14:35.571
საყოველთაო მოსაზრება იყო, რომ
ნიგერიელები წიგნებს არ კითხულობენ.

00:14:35.571 --> 00:14:37.428
ის კი არ ეთანხმებოდა.

00:14:37.428 --> 00:14:40.446
მისი აზრით ვისაც კითხვა შეეძლო,
კიდეც წაიკითხავდა,

00:14:40.446 --> 00:14:43.736
თუ მათთვის ლიტერატურა 
ხელმისაწვდომი იქნებოდა.

00:14:44.276 --> 00:14:46.856
როცა მან ჩემი პირველი წიგნი გამოსცა,

NOTE Paragraph

00:14:46.856 --> 00:14:49.986
ლაგოსის ტელევიზიაში გავემგზავრე
ინტერვიუს მისაცემად.

00:14:49.986 --> 00:14:53.306
პერსონალიდან ერთერთი ქალბატონი 
მომიახლოვდა და მითხრა:

00:14:53.306 --> 00:14:56.471
"თქვენი ნოველა მომეწონა.
მაგრამ დასასრული არ ვარგოდა.

00:14:56.471 --> 00:14:59.526
ამიტომ გაგრძელება უნდა დაწეროთ, 
რომელშიც აი ეს მოხდება..."

00:14:59.766 --> 00:15:01.259
(სიცილი)

NOTE Paragraph

00:15:02.249 --> 00:15:05.157
და გააგრძელა იმის მოყოლა 
თუ რა უნდა დამეწერა.

NOTE Paragraph

00:15:05.707 --> 00:15:08.186
ამ ამბავმა საოცრად შემძრა.

00:15:08.186 --> 00:15:11.308
ჩემ წინაშე უბრალო ნიგერიელი 
ქალბატონი იდგა,

00:15:11.308 --> 00:15:13.384
რომლებიც წესით არ კითხულობენ.

00:15:13.384 --> 00:15:15.591
მაგრამ მან არა მარტო წაიკითხა ჩემი წიგნი,

00:15:15.591 --> 00:15:17.265
არამედ გაითავისა

00:15:17.265 --> 00:15:20.918
და გაგრძელების იდეასაც კი მიზიარებდა.

00:15:21.598 --> 00:15:24.980
რა იქნებოდა ჩემს მეზობელს სცოდნოდა
ჩემივე მეგობარ ფუნმი ლიანდაზე,

NOTE Paragraph

00:15:24.980 --> 00:15:28.190
უშიშარ ქალბატონზე, რომელიც
სატელევიზიო შოუს უძღვება ლაგოსში

00:15:28.190 --> 00:15:31.456
და გვიყვება ისტორიებს, რომელთა 
დავიწყება ყველას გვირჩევნია?

00:15:31.756 --> 00:15:35.265
რა იქნებოდა ჩემს მეზობელს სცოდნოდა
გულის ოპერაციაზე,

00:15:35.265 --> 00:15:38.386
რომელიც გასულ კვირას 
ლაგოსის ჰოსპიტალში ჩაატარეს?

00:15:38.386 --> 00:15:41.756
რა იქნებოდა ჩემს მეზობელს სცოდნოდა
თანამედროვე ნიგერიულ მუსიკაზე,

00:15:41.756 --> 00:15:44.966
ნიჭიერი ადამიანების შესრულებით
ინგლისურად და პიჯინურად,

00:15:44.966 --> 00:15:47.586
ასევე იგბოს, იორუბას და იჯოს ენებზე,

00:15:47.586 --> 00:15:50.946
Jay-Z და Fela-ს გავლენით დაწყებული

00:15:50.946 --> 00:15:53.546
ბობ მარლით და ბაბუების 
სტილით დამთავრებული.

00:15:54.046 --> 00:15:56.680
რა იქნებოდა ჩემს მეზობელს სცოდნოდა
ქალი ადვოკატის შესახებ,

NOTE Paragraph

00:15:56.680 --> 00:16:00.139
რომელმაც სულ ახლახანს სასამართლოში
უაზრო კანონი გაასაჩივრა,

00:16:00.139 --> 00:16:03.856
რომელიც ქალებს ავალდებულებდა
ქმრის თანხმობა მიეღოთ

00:16:03.856 --> 00:16:05.686
პასპორტის განახლებაზე?

00:16:05.856 --> 00:16:08.626
რა იქნებოდა ჩემს მეზობელს სცოდნოდა
ნოლივუდის შესახებ,

00:16:08.626 --> 00:16:13.096
შემოქმედებით ადამიანებზე, 
რომლებიც არაფრისგან ფილმებს ქმნიან,

00:16:13.096 --> 00:16:15.310
ისეთ პოლულარულ ფილმებს, რომ

00:16:15.310 --> 00:16:19.686
ნათელი მაგალითია ნიგერიელები 
როგორ მოიხმარენ იმას რასაც ქმნიან.

00:16:20.396 --> 00:16:23.726
რა იქნებოდა ჩემს მეზობელს სცოდნოდა
ჩემს ამბიციურ სტილისტზე,

00:16:23.726 --> 00:16:27.116
რომელმაც საკუთარი ბიზნესი წამოიწყო
და თმის დამაგრძელებლებს ყიდის.

00:16:27.116 --> 00:16:31.596
ან მილიონობით სხვა ნიგერიელზე, რომლებიც 
ბიზნესს იწყებენ და ხანდახან არ უმართლებთ,

00:16:31.596 --> 00:16:34.222
მაგრამ ამბიციურობას ინარჩუნებენ.

00:16:34.942 --> 00:16:36.530
ყოველ ჯერზე, როდესაც სახლში ვარ,

NOTE Paragraph

00:16:36.530 --> 00:16:40.086
ნიგერიელებისთვის ჩვეული 
გაღიზიანება მეუფლება

00:16:40.086 --> 00:16:42.916
ჩვენი დანგრეული ინფრასტრუქტურის,
უუნარო მთავრობის გამო,

00:16:43.196 --> 00:16:45.524
მაგრამ საოცარია ის მოქნილობა,

00:16:45.524 --> 00:16:49.083
რომელსაც ხალხი ამჟღავნებს,
მთავრობის მიუხედავად

00:16:49.083 --> 00:16:50.978
და არა მისი ხელშეწყობით.

00:16:51.228 --> 00:16:54.293
ყოველ ზაფხულს ლაგოსში 
მხატვრულ წერას ვასწავლი

00:16:54.293 --> 00:16:56.976
და საოცარია რამდენ ადამიანს 
სურს მონაწილეობა,

00:16:56.976 --> 00:16:59.586
რამდენ მათგანს სურს რომ წერდეს,

00:16:59.586 --> 00:17:01.746
რომ ისტორიებს გვიზიარებდეს.

00:17:01.875 --> 00:17:04.915
ჩემს ნიგერიულ გამომცემლობასთან ერთად
ახლახანს არასამთავრობო დავაფუძნე,

NOTE Paragraph

00:17:04.915 --> 00:17:06.438
სახელად "Farafina Trust"

00:17:06.438 --> 00:17:09.966
და ვგეგმავთ ახალი ბიბლიოთეკები შევქმნათ

00:17:09.966 --> 00:17:12.896
ან განვაახლოთ უკვე არსებული.

00:17:12.896 --> 00:17:14.923
მოვამარაგოთ სკოლები წიგნებით,

00:17:14.923 --> 00:17:17.070
რომელთაც ცარიელი თაროები აქვთ.

00:17:17.070 --> 00:17:19.926
ასევე ჩავატაროთ უამრავი სემინარი

00:17:19.926 --> 00:17:21.251
კითხვასა და წერაზე,

00:17:21.251 --> 00:17:24.396
მათთვის, ვისაც ჩვენი
ისტორიების გაზიარება სურთ.

00:17:24.396 --> 00:17:26.359
ისტორიები მნიშვნელოვანია.

NOTE Paragraph

00:17:26.359 --> 00:17:28.186
ბევრი მათგანია მნიშვნელოვანი.

00:17:28.186 --> 00:17:32.026
ისტორიებს ღვარძლისა და 
დაკნინებისთვის იყენებენ,

00:17:32.026 --> 00:17:35.286
მაგრამ მათი შთაგონებისთვის გამოყენებაც
თანაბრად შესაძლებელია.

00:17:36.492 --> 00:17:39.462
ისტორიებს ადამიანების 
ღირსების შელახვა შეუძლიათ,

00:17:39.462 --> 00:17:42.950
მაგრამ ისინი შელახულ 
ღირსებასაც აღადგენენ.

00:17:43.957 --> 00:17:45.570
ამერიკელი მწერალი, ალის ვოკერი,

NOTE Paragraph

00:17:45.570 --> 00:17:49.478
მის სამხრეთელ ნათესავებზე წერს, 
რომლებიც ჩრდილოეთში გადასახლდნენ.

00:17:49.478 --> 00:17:51.520
ალისმა მათ წიგნი წარუდგინა,

00:17:51.520 --> 00:17:54.356
რომელიც მათ ყოფილ 
სამხრეთულ ცხოვრებაზეა.

00:17:55.330 --> 00:17:58.882
"წრეზე ისხდნენ, წიგნს კითხულობდნენ,

00:17:58.882 --> 00:18:01.072
ან მისმენდნენ როგორ ვუკითხავდი

00:18:01.392 --> 00:18:04.347
და თითქოს სამოთხემ დაისადგურა..."

00:18:05.387 --> 00:18:07.729
მოდით ამით დავასრულებ:

NOTE Paragraph

00:18:07.969 --> 00:18:11.101
როდესაც უარს ვეტყვით 
ცალმხრივ ისტორიებს,

00:18:11.101 --> 00:18:14.436
როდესაც გავიაზრებთ, რომ 
ცალმხრივი ისტორია არ არსებობს,

00:18:14.436 --> 00:18:15.926
არცერთ ქვეყანაზე,

00:18:16.406 --> 00:18:18.778
ერთგვარი სამოთხე დაისადგურებს...

00:18:18.858 --> 00:18:20.169
მადლობა!

NOTE Paragraph

00:18:20.189 --> 00:18:22.471
(აპლოდისმენტები)