[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:09.24,Default,,0000,0000,0000,,Wolisz ukąszenie jadowitego węża Dialogue: 0,0:00:09.24,0:00:11.69,Default,,0000,0000,0000,,czy dotyk trującej żaby? Dialogue: 0,0:00:11.69,0:00:12.56,Default,,0000,0000,0000,,Zaraz, zaraz, Dialogue: 0,0:00:12.56,0:00:14.84,Default,,0000,0000,0000,,czym się różni trucizna od jadu? Dialogue: 0,0:00:15.94,0:00:17.19,Default,,0000,0000,0000,,Powiedzmy, że masz pecha Dialogue: 0,0:00:17.19,0:00:19.59,Default,,0000,0000,0000,,i ukąsił cię jadowity grzechotnik. Dialogue: 0,0:00:19.59,0:00:21.26,Default,,0000,0000,0000,,Kąsając, wąż wstrzykuje ci jad Dialogue: 0,0:00:21.26,0:00:22.87,Default,,0000,0000,0000,,z małych zgrubień za oczami Dialogue: 0,0:00:22.87,0:00:25.21,Default,,0000,0000,0000,,kanalikami w zębach jadowych. Dialogue: 0,0:00:25.21,0:00:26.55,Default,,0000,0000,0000,,Jad przedostaje się Dialogue: 0,0:00:26.55,0:00:28.14,Default,,0000,0000,0000,,do całego ciała przez krwiobieg. Dialogue: 0,0:00:28.14,0:00:30.64,Default,,0000,0000,0000,,Najczęściej jad węża zawiera neurotoksyny, Dialogue: 0,0:00:30.64,0:00:32.73,Default,,0000,0000,0000,,białka zdolne do paskudnych rzeczy. Dialogue: 0,0:00:32.73,0:00:35.44,Default,,0000,0000,0000,,Mogą wywołać spazmatyczne skurcze mięśni, Dialogue: 0,0:00:35.44,0:00:37.07,Default,,0000,0000,0000,,pękanie komórek krwi, Dialogue: 0,0:00:37.07,0:00:38.77,Default,,0000,0000,0000,,wreszcie paraliż. Dialogue: 0,0:00:38.77,0:00:40.07,Default,,0000,0000,0000,,Ale można mieć szczęście! Dialogue: 0,0:00:40.07,0:00:42.53,Default,,0000,0000,0000,,Wąż może uznać, że szkoda jadu. Dialogue: 0,0:00:42.53,0:00:44.36,Default,,0000,0000,0000,,20 do 80% ukąszeń węża Dialogue: 0,0:00:44.36,0:00:46.11,Default,,0000,0000,0000,,stanowią "suche ukąszenia". Dialogue: 0,0:00:46.11,0:00:48.47,Default,,0000,0000,0000,,Wąż chce cię tylko ostrzec, Dialogue: 0,0:00:48.47,0:00:49.94,Default,,0000,0000,0000,,ale nie zabić. Dialogue: 0,0:00:49.94,0:00:53.45,Default,,0000,0000,0000,,Produkcja jadu \Npozbawia węża energii i zapasów, Dialogue: 0,0:00:53.45,0:00:55.71,Default,,0000,0000,0000,,więc szkoda go na strzał ostrzegawczy. Dialogue: 0,0:00:55.71,0:00:58.22,Default,,0000,0000,0000,,Przy truciźnie natomiast Dialogue: 0,0:00:58.22,0:00:59.66,Default,,0000,0000,0000,,nie ma strzału ostrzegawczego. Dialogue: 0,0:00:59.66,0:01:01.72,Default,,0000,0000,0000,,Podnosisz trującą żabę, \Nzłotego drzewołaza, Dialogue: 0,0:01:01.72,0:01:03.37,Default,,0000,0000,0000,,żeby podziwiać piękne ubarwienie, Dialogue: 0,0:01:03.37,0:01:06.89,Default,,0000,0000,0000,,i masz już śmiertelną truciznę na rękach. Dialogue: 0,0:01:06.89,0:01:08.35,Default,,0000,0000,0000,,Trucizna wsiąka w skórę Dialogue: 0,0:01:08.35,0:01:09.36,Default,,0000,0000,0000,,i wędruje przez krew, Dialogue: 0,0:01:09.36,0:01:11.39,Default,,0000,0000,0000,,zaczyna ingerować w nerwy, Dialogue: 0,0:01:11.39,0:01:13.61,Default,,0000,0000,0000,,nie pozwalając mięśniom kurczyć się. Dialogue: 0,0:01:13.61,0:01:15.52,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli trucizna żaby dosięgnie serca, Dialogue: 0,0:01:15.52,0:01:18.02,Default,,0000,0000,0000,,może spowodować jego zatrzymanie. Dialogue: 0,0:01:18.02,0:01:19.66,Default,,0000,0000,0000,,Różnica między jadem a trucizną Dialogue: 0,0:01:19.66,0:01:21.81,Default,,0000,0000,0000,,polega wyłącznie na sposobie podania. Dialogue: 0,0:01:21.81,0:01:24.93,Default,,0000,0000,0000,,Truciznę można wdychać, \Npołknąć lub absorbować przez skórę. Dialogue: 0,0:01:24.93,0:01:27.16,Default,,0000,0000,0000,,Jad musi być wstrzyknięty w ranę. Dialogue: 0,0:01:27.16,0:01:29.16,Default,,0000,0000,0000,,Chemicznie i jad i trucizna Dialogue: 0,0:01:29.16,0:01:30.78,Default,,0000,0000,0000,,uznawane są za toksyny, Dialogue: 0,0:01:30.78,0:01:32.61,Default,,0000,0000,0000,,więc ukąszenie węża jest jadowite. Dialogue: 0,0:01:32.61,0:01:35.94,Default,,0000,0000,0000,,Drzewołazy złociste są trujące. Dialogue: 0,0:01:35.94,0:01:37.88,Default,,0000,0000,0000,,Pustelniki brunatne są jadowite. Dialogue: 0,0:01:37.88,0:01:40.82,Default,,0000,0000,0000,,Ryby najeżkokształtne \Ni skrzydlice są trujące. Dialogue: 0,0:01:40.82,0:01:41.99,Default,,0000,0000,0000,,Niektóre związki Dialogue: 0,0:01:41.99,0:01:43.58,Default,,0000,0000,0000,,u jednego zwierzęcia są trucizną, Dialogue: 0,0:01:43.58,0:01:44.76,Default,,0000,0000,0000,,u innego jadem. Dialogue: 0,0:01:44.76,0:01:46.44,Default,,0000,0000,0000,,Tetrodoksyna, substancja chemiczna Dialogue: 0,0:01:46.44,0:01:48.72,Default,,0000,0000,0000,,1000 razy bardziej toksyczna od cyjanku, Dialogue: 0,0:01:48.72,0:01:50.44,Default,,0000,0000,0000,,sprawia, że ryby najeżkokształtne Dialogue: 0,0:01:50.44,0:01:51.52,Default,,0000,0000,0000,,są trujące. Dialogue: 0,0:01:51.52,0:01:52.52,Default,,0000,0000,0000,,Można ją też znaleźć Dialogue: 0,0:01:52.52,0:01:54.57,Default,,0000,0000,0000,,u śmiercionośnej ośmiornicy Hapalochlaena, Dialogue: 0,0:01:54.57,0:01:56.93,Default,,0000,0000,0000,,w postaci jadu przenoszonego \Nprzez ukąszenie. Dialogue: 0,0:01:56.93,0:01:59.73,Default,,0000,0000,0000,,Niektóre zwierzęta mogą być\Nzarówno trujące jak i jadowite. Dialogue: 0,0:01:59.73,0:02:01.73,Default,,0000,0000,0000,,Weźmy azjatyckieg węża tygrysiego. Dialogue: 0,0:02:01.73,0:02:03.57,Default,,0000,0000,0000,,Nie tylko ma jad w zębach jadowych, Dialogue: 0,0:02:03.57,0:02:05.28,Default,,0000,0000,0000,,ale także przyswaja toksyny Dialogue: 0,0:02:05.28,0:02:07.02,Default,,0000,0000,0000,,z trujących żab, którymi się żywi. Dialogue: 0,0:02:07.02,0:02:08.58,Default,,0000,0000,0000,,Potem wydziela te toksyny Dialogue: 0,0:02:08.58,0:02:10.52,Default,,0000,0000,0000,,ze specjalnych gruczołów na szyi, Dialogue: 0,0:02:10.52,0:02:12.77,Default,,0000,0000,0000,,przez co jest również trujący. Dialogue: 0,0:02:12.77,0:02:14.71,Default,,0000,0000,0000,,Naukowcy ciągle znajdują nowe zwierzęta, Dialogue: 0,0:02:14.71,0:02:17.44,Default,,0000,0000,0000,,które posługują się toksynami\Nw dziwny i ciekawy sposób. Dialogue: 0,0:02:17.44,0:02:18.75,Default,,0000,0000,0000,,Niedawno badacze odkryli Dialogue: 0,0:02:18.75,0:02:20.80,Default,,0000,0000,0000,,pierwszego jadowitego skorupiaka. Dialogue: 0,0:02:20.80,0:02:22.80,Default,,0000,0000,0000,,Na 70 000 gatunków skorupiaków Dialogue: 0,0:02:22.80,0:02:25.86,Default,,0000,0000,0000,,tylko ten jeden mały \Nłopatonóg jest jadowity. Dialogue: 0,0:02:25.86,0:02:27.47,Default,,0000,0000,0000,,Xibalbanus tulumensis odkrył, Dialogue: 0,0:02:27.47,0:02:29.30,Default,,0000,0000,0000,,jak stworzyć koktajl toksyn, Dialogue: 0,0:02:29.30,0:02:32.02,Default,,0000,0000,0000,,który serwuje przez maleńkie zęby jadowe. Dialogue: 0,0:02:32.02,0:02:34.44,Default,,0000,0000,0000,,Naukowcy nie są jeszcze pewni,\Njak ten jad działa, Dialogue: 0,0:02:34.44,0:02:36.77,Default,,0000,0000,0000,,ale chyba neurony mimowolnych ofiar Dialogue: 0,0:02:36.77,0:02:39.48,Default,,0000,0000,0000,,po kolei padają, Dialogue: 0,0:02:39.48,0:02:41.15,Default,,0000,0000,0000,,aż ofiara zostanie sparaliżowana. Dialogue: 0,0:02:41.15,0:02:42.65,Default,,0000,0000,0000,,Wtedy wkracza mały łopatonóg Dialogue: 0,0:02:42.65,0:02:44.86,Default,,0000,0000,0000,,rozpuszczając zewnętrzny szkielet ofiary Dialogue: 0,0:02:44.86,0:02:46.78,Default,,0000,0000,0000,,i wysysając soki. Dialogue: 0,0:02:46.78,0:02:49.94,Default,,0000,0000,0000,,Trucizna i jad nie zawsze są złe. Dialogue: 0,0:02:49.94,0:02:51.44,Default,,0000,0000,0000,,Od tysięcy lat ludzkość szuka Dialogue: 0,0:02:51.44,0:02:54.11,Default,,0000,0000,0000,,sposobu okiełznania toksycznych związków. Dialogue: 0,0:02:54.11,0:02:55.91,Default,,0000,0000,0000,,Obecnie mamy różne lekarstwa, Dialogue: 0,0:02:55.91,0:02:57.50,Default,,0000,0000,0000,,które pochodzą z toksyn. Dialogue: 0,0:02:57.50,0:02:58.92,Default,,0000,0000,0000,,Truciznę ślimaków stożkowatych Dialogue: 0,0:02:58.92,0:03:00.75,Default,,0000,0000,0000,,stosuje się jako środek przeciwbólowy. Dialogue: 0,0:03:00.75,0:03:02.37,Default,,0000,0000,0000,,Wielu trujących roślin używa się Dialogue: 0,0:03:02.37,0:03:05.12,Default,,0000,0000,0000,,do leczenia różnych schorzeń,\Nod malarii do arytmii serca. Dialogue: 0,0:03:05.12,0:03:06.83,Default,,0000,0000,0000,,Może kiedyś jad skorpiona przyda się Dialogue: 0,0:03:06.83,0:03:08.28,Default,,0000,0000,0000,,do leczenia chorób serca. Dialogue: 0,0:03:08.28,0:03:11.39,Default,,0000,0000,0000,,Co robić przy ukąszeniu lub zatruciu? Dialogue: 0,0:03:11.39,0:03:12.72,Default,,0000,0000,0000,,Nie próbuj niczego, Dialogue: 0,0:03:12.72,0:03:14.77,Default,,0000,0000,0000,,co pokazują w internecie lub na filmach! Dialogue: 0,0:03:14.77,0:03:16.74,Default,,0000,0000,0000,,Nie próbuj łapać ani zabijać zwierzęcia, Dialogue: 0,0:03:16.74,0:03:17.63,Default,,0000,0000,0000,,które cię ugryzło. Dialogue: 0,0:03:17.63,0:03:20.65,Default,,0000,0000,0000,,Na ranę nie stosuj \Nopaski uciskowej ani noża. Dialogue: 0,0:03:20.65,0:03:23.86,Default,,0000,0000,0000,,Najważniejsze: nie panikuj! Dialogue: 0,0:03:23.86,0:03:26.82,Default,,0000,0000,0000,,Zachowaj spokój \Ni poszukaj pomocy medycznej. Dialogue: 0,0:03:26.82,0:03:28.92,Default,,0000,0000,0000,,Leczenie będzie zależało od gatunku, Dialogue: 0,0:03:28.92,0:03:29.94,Default,,0000,0000,0000,,na jaki trafiłeś. Dialogue: 0,0:03:29.94,0:03:32.01,Default,,0000,0000,0000,,A jeśli zapomnisz, czym się różni Dialogue: 0,0:03:32.01,0:03:32.94,Default,,0000,0000,0000,,trucizna od jadu Dialogue: 0,0:03:32.94,0:03:34.19,Default,,0000,0000,0000,,i powiesz paramedykom, Dialogue: 0,0:03:34.19,0:03:35.94,Default,,0000,0000,0000,,że zostałeś zatruty przez żmiję, Dialogue: 0,0:03:35.94,0:03:39.54,Default,,0000,0000,0000,,pewnie ci wybaczą i zajmą się tobą.