Naša priča je o devojci
koja se zove Iris (dužica).
Ona je veoma osetljiva.
Toliko da je uvek uplakana.
Plače kada je tužna,
kada je srećna,
i čak zasuzi kada je nešto stigne.
Ona ima posebne suzne žlezde
kako bi stvarala nove suze
i posebne cevi koje se nazivaju
suznim kanalima,
kako bi isušila stare.
Ona plače toliko da dnevno
potroši oko 300 mililitara suza,
113 litara godišnje!
Zapravo, ako pogledate izbliza,
videćete da ona stalno
pomalo plače.
Bazalne suze koje Iris stalno proizvodi
stvaraju tanak pokrivač od tri sloja
koji je pokriva i čuva
od prašine i otpadaka.
Odmah pored Iris
nalazi se sloj suzi
koji sve drži vezano za nju.
Povrh njega nalazi se vodeni sloj
koji vlaži Iris,
odbija bakterije koje napadaju
i štiti od povreda njenu kožu,
koja se još zove rožnjača.
Konačno, tu je sloj masti,
uljasti spoljašnji sloj
koji površinu održava glatkom
kako bi Iris mogla da vidi,
a takođe i čuva druge slojeve
kako ne bi isparili.
Iris uobičajeno provodi dane
a da zaista ne primeti
kako bazalne suze
rade ono što im je posao.
U tome je nekako i poenta.
Ali jednog dana, ona upoznaje
devojku koja se zove Luk.
Iris je odmah pogođena.
Luk izgleda predivno u njenoj
jarko ljubičastoj jakni
i miriše divno.
Iris tako pozove Luk
kod sebe na večeru,
ali kada ona uđe
i skine svoju jaknu,
dešava se nešto užasno.
Vidite, kada Luk skine svoju jaknu,
dešava se hemijska reakcija
koja sulfokside od kojih
ona tako divno miriše
pretvara u sulfensku kiselinu,
koja onda postaje gadna supstanca
sa dugačkim imenom:
sin-Propanetial S- Oksid.
Isparenja peku Iris
i odjednom, protiv njene volje,
počinje nekontrolisano da plače.
Ove refleksne suze drugačije su
od bazalnih suza
na koje je Iris navikla.
Pošto su napravljene
da speru štetne supstance
ili čestice,
ispuštaju se u puno većim količinama
i njihov vodeni sloj sadrži
više antitela
kako bi zaustavio i bilo koji
mikroorganizam koji pokuša da uđe.
I Iris i Luk su poražene.
Znaju da ne mogu da nastave
svoju vezu
ako će se Iris povrediti i plakati
svaki put kada Luk skine jaknu.
Stoga odlučuju da raskinu.
Kako Luk izlazi na vrata,
Iris prestaje s plačem,
I odmah ponovo počinje.
Samo što sada ovo nisu refleksne
već emotivne suze.
Kada je neko pretužan ili presrećan,
ima osećaj gubitka kontrole,
što zna da bude opasno.
Dakle, emotivne suze se šalju
da bi se stabilizovalo raspoloženje
što je brže moguće,
zajedno sa drugim fizičkim reakcijama,
poput ubrzanog rada srca
i usporenog disanja.
Ali naučnici još nisu sigurni
tačno kako i zašto su
same suze korisne.
Možda su društveni mehanizam
za izazivanje saosećanja
ili pokazivanje podređenosti.
Ali neka istraživanja
su takođe pokazala
da emotivne suze sadrže više količine
hormona stresa,
poput ACTH i enkefalina,
endorfina i prirodnog leka protiv bolova.
U ovom slučaju, emotivne suze
takođe direktno smiruju Iris
dok drugima pokazuju
njeno emotivno stanje.
Žao nam je što nije uspelo
s Lukom, Iris,
ali ne brini.
Dok god imaš sve tri vrste suza,
da te održavaju balansiranom i zdravom,
biće bolje.
Videćeš već.