1
00:00:06,171 --> 00:00:09,930
Jest to historia 
o dziewczynie imieniem Iris.

2
00:00:09,930 --> 00:00:13,360
Iris jest bardzo wrażliwa.

3
00:00:13,360 --> 00:00:16,998
Tak bardzo, że zawsze jest we łzach.

4
00:00:16,998 --> 00:00:20,002
Płacze, kiedy jest smutna,

5
00:00:20,002 --> 00:00:23,085
szczęśliwa

6
00:00:23,085 --> 00:00:28,020
lub gdy coś ją rozzłości.

7
00:00:28,020 --> 00:00:31,363
Jej specjalne gruczoły produkują łzy,

8
00:00:31,363 --> 00:00:36,526
które spływają do tak zwanych 
punktów łzowych.

9
00:00:36,531 --> 00:00:38,729
Iris płacze tak mocno,

10
00:00:38,729 --> 00:00:41,257
że dziennie wylewa 280 ml łez,

11
00:00:41,257 --> 00:00:43,469
ponad 13 litrów rocznie.

12
00:00:43,469 --> 00:00:45,878
Jeśli przyjrzysz się jej uważnie,

13
00:00:45,878 --> 00:00:49,621
zauważysz, że płacze bez przerwy.

14
00:00:49,621 --> 00:00:52,742
Łzy podstawowe, 
które nieustannie produkuje

15
00:00:52,742 --> 00:00:55,389
tworzą cienką trzy-warstwową powłokę,

16
00:00:55,389 --> 00:00:58,243
która chroni Iris przed kurzem i brudem.

17
00:00:58,243 --> 00:01:00,745
Pierwsza z nich to warstwa śluzowa,

18
00:01:00,745 --> 00:01:03,635
która utrzymuje pozostałe warstwy na oku.

19
00:01:03,635 --> 00:01:05,675
Środkowa warstwa wodnista

20
00:01:05,675 --> 00:01:08,005
zapewnia tęczówce stałe nawilżenie,

21
00:01:08,005 --> 00:01:09,759
odprowadza ciała obce,

22
00:01:09,759 --> 00:01:12,962
i chroni powierzchnię rogówki 
przed uszkodzeniami.

23
00:01:12,962 --> 00:01:15,705
I wreszcie zewnętrzna warstwa lipidowa,

24
00:01:15,705 --> 00:01:18,551
która dzięki zawartym w niej tłuszczom

25
00:01:18,551 --> 00:01:20,957
wygładza powierzchnię filmu łzowego,

26
00:01:20,957 --> 00:01:23,610
co zapewnia wyraźny obraz 
i zapobiega wysychaniu.

27
00:01:23,760 --> 00:01:25,386
W ciągu dnia,

28
00:01:25,386 --> 00:01:28,469
Iris nawet nie zauważa 
działania łez podstawowych,

29
00:01:28,469 --> 00:01:30,041
w czym cała rzecz.

30
00:01:30,041 --> 00:01:32,869
Ale pewnego dnia spotyka Cebulkę

31
00:01:32,869 --> 00:01:34,991
i natychmiast ulega jej czarowi.

32
00:01:34,991 --> 00:01:37,747
Cebulka wygląda pięknie 
w fioletowym mundurku

33
00:01:37,747 --> 00:01:39,640
i cudownie pachnie.

34
00:01:39,640 --> 00:01:42,149
Iris zaprasza ją do siebie na obiad,

35
00:01:42,149 --> 00:01:44,036
ale kiedy wchodzą do domu

36
00:01:44,036 --> 00:01:46,233
i Cebulka ściąga marynarkę,

37
00:01:46,233 --> 00:01:48,090
staje się rzecz okropna.

38
00:01:48,210 --> 00:01:50,144
Powstaje reakcja chemiczna,

39
00:01:50,144 --> 00:01:53,919
w której sulfotlenki 
odpowiedzialne za przyjemny zapach

40
00:01:53,919 --> 00:01:56,402
przechodzą w kwas sulfonowy,

41
00:01:56,402 --> 00:01:59,726
który następnie zmienia się 
w paskudną substancję,

42
00:01:59,726 --> 00:02:02,969
S-tlenek tiopropanalu.

43
00:02:04,069 --> 00:02:05,813
Gaz szczypie Iris,

44
00:02:05,813 --> 00:02:10,215
która nagle zaczyna 
niepohamowanie szlochać.

45
00:02:10,215 --> 00:02:12,951
Są to łzy odruchowe, 
różniące się od podstawowych

46
00:02:12,951 --> 00:02:15,174
do których Iris jest przyzwyczajona.

47
00:02:15,174 --> 00:02:18,243
Ich zadaniem jest 
wymywanie szkodliwych substancji,

48
00:02:18,243 --> 00:02:21,218
więc uwalnianie są 
w znacznie większych ilościach,

49
00:02:21,218 --> 00:02:24,030
a ich warstwa wodnista 
zawiera więcej przeciwciał,

50
00:02:24,030 --> 00:02:26,239
by zatrzymać wszelkie mikroorganizmy

51
00:02:26,239 --> 00:02:28,632
usiłujące dostać się do środka oka.

52
00:02:28,632 --> 00:02:30,759
Iris i Cebula są niepocieszone.

53
00:02:30,759 --> 00:02:33,132
Zrozumiały, że ich związek się nie uda.

54
00:02:33,132 --> 00:02:35,613
Iris będzie płakać za każdym razem,

55
00:02:35,613 --> 00:02:37,832
kiedy Cebulka ściągnie mundurek.

56
00:02:37,832 --> 00:02:39,866
Muszą więc zakończyć znajomość.

57
00:02:39,866 --> 00:02:41,796
Kiedy tylko Cebulka wychodzi,

58
00:02:41,796 --> 00:02:43,250
Iris przestaje płakać,

59
00:02:43,250 --> 00:02:45,221
po czym natychmiast zaczyna na nowo.

60
00:02:45,221 --> 00:02:47,640
Tym razem nie są to łzy odruchowe,

61
00:02:47,640 --> 00:02:49,411
ale emocjonalne.

62
00:02:49,411 --> 00:02:52,119
Silne emocje, takie jak 
smutek lub szczęście,

63
00:02:52,119 --> 00:02:54,933
mogą prowadzić 
do niebezpiecznej utraty kontroli.

64
00:02:54,933 --> 00:02:56,451
Łzy emocjonalne

65
00:02:56,451 --> 00:02:58,587
mają za zadanie ustabilizować nastrój

66
00:02:58,587 --> 00:03:00,313
tak szybko, jak to możliwe.

67
00:03:00,313 --> 00:03:02,669
Działają podobnie 
jak inne reakcje fizyczne:

68
00:03:02,669 --> 00:03:04,231
podwyższony rytm serca

69
00:03:04,231 --> 00:03:05,829
i spowolnione oddychanie.

70
00:03:05,829 --> 00:03:07,951
Jednak naukowcy nadal nie są pewni

71
00:03:07,951 --> 00:03:11,263
jak dokładnie pomagają łzy emocjonalne.

72
00:03:11,263 --> 00:03:13,555
Być może, jest to odruch społeczny

73
00:03:13,555 --> 00:03:16,078
dla okazania współczucia lub uległości.

74
00:03:16,078 --> 00:03:17,816
Niektóre badania udowodniły,

75
00:03:17,816 --> 00:03:21,389
że łzy emocjonalne zawierają 
wyższy poziom hormonów stresu

76
00:03:21,389 --> 00:03:23,586
takich jak ACTH i enkefaliny,

77
00:03:23,586 --> 00:03:27,403
i wyższy poziom endorfin 
i naturalnych substancji przeciwbólowych.

78
00:03:27,403 --> 00:03:30,206
Zatem, łzy emocjonalne uspokajają Iris

79
00:03:30,206 --> 00:03:33,303
oraz sygnalizują innym 
jej stan emocjonalny.

80
00:03:33,573 --> 00:03:36,175
Przykro nam, że nie wyszło ci z Cebulką,

81
00:03:36,175 --> 00:03:37,330
ale nie martw się.

82
00:03:37,330 --> 00:03:39,532
Tak długo, jak twoje trzy rodzaje łez

83
00:03:39,532 --> 00:03:41,430
zapewniają ci balans i zdrowie,

84
00:03:41,430 --> 00:03:42,815
wszystko będzie dobrze.

85
00:03:42,815 --> 00:03:44,395
Zobaczysz.