1
00:00:00,760 --> 00:00:02,096
Tüm yaşam,

2
00:00:02,120 --> 00:00:03,856
yaşayan her bir şey,

3
00:00:03,880 --> 00:00:06,816
DNA'daki bilgiye göre oluşturuldu.

4
00:00:06,840 --> 00:00:08,216
Peki bu ne demek?

5
00:00:08,240 --> 00:00:10,776
Nasıl ki İngiliz alfabesi
kelimelere dönüştürüldüğünde

6
00:00:10,776 --> 00:00:13,976
size bugün söyleyeceğim
şeyleri söyleme imkânı tanıyan

7
00:00:14,000 --> 00:00:16,816
alfabetik harflerden meydana geliyorsa

8
00:00:16,840 --> 00:00:20,936
DNA da genetik harflerden meydana geliyor
ve genlere dönüştürüldüğünde

9
00:00:20,960 --> 00:00:22,696
hücrelerin protein üretmesini,

10
00:00:22,720 --> 00:00:25,776
yani bir hücrenin işlevlerini
yerine getirmesini sağlayan

11
00:00:25,800 --> 00:00:28,816
karmaşık yapıları meydana getiren
amino asitler üretmesini

12
00:00:28,840 --> 00:00:30,606
ve hikâyelerini anlatmasını sağlıyor.

13
00:00:30,606 --> 00:00:34,536
İngiliz alfabesinde 26 harf varken
genetik alfabede sadece dört tane var.

14
00:00:34,560 --> 00:00:36,936
Oldukça ünlüler.
Belki de onları biliyorsunuz.

15
00:00:36,960 --> 00:00:39,280
Onlara genellikle G, C, A ve T deniyor.

16
00:00:40,520 --> 00:00:43,936
Ama tüm bu yaşam çeşitliliğinin

17
00:00:43,960 --> 00:00:46,040
dört genetik harfin
sonucu olması inanılmaz.

18
00:00:47,240 --> 00:00:51,256
İngiliz alfabesinde dört harf olsa
nasıl olurdu bir hayal edin.

19
00:00:51,280 --> 00:00:53,560
Ne tür hikâyeler anlatabilirdik?

20
00:00:55,280 --> 00:00:57,440
Peki genetik alfabede
daha fazla harf olsaydı?

21
00:00:59,440 --> 00:01:02,416
Daha fazla harfli yaşam
daha farklı hikâyelere kapı açar mıydı,

22
00:01:02,440 --> 00:01:04,440
hatta belki daha ilginç olanlara?

23
00:01:06,480 --> 00:01:10,296
1999 yılında La Jolla,
Kaliforniya'daki laboratuvarım

24
00:01:10,320 --> 00:01:14,016
altı harfli bir genetik alfabe DNA'sıyla
canli organizmalar yaratma amacıyla

25
00:01:14,040 --> 00:01:17,056
bu soru üzerinde çalışmaya başladı;

26
00:01:17,080 --> 00:01:21,560
dört doğal harfe ek olarak
iki insan yapımı ek harf.

27
00:01:23,120 --> 00:01:24,376
Böyle bir organizma

28
00:01:24,400 --> 00:01:27,256
kökten değiştirilmiş
ilk yaşam şekli olurdu.

29
00:01:27,280 --> 00:01:29,216
Yarı sentetik bir yaşam şekli olurdu,

30
00:01:29,240 --> 00:01:33,120
yaşamın daha önce yaptığından
daha fazla bilgi saklayabilen bir şekli.

31
00:01:34,120 --> 00:01:35,976
Yeni proteinler üretebilirdi,

32
00:01:36,000 --> 00:01:38,976
genellikle protein yapımında kullanılan
20 normal amino asidin

33
00:01:38,976 --> 00:01:40,890
daha fazlasından inşa edilen proteinler.

34
00:01:41,560 --> 00:01:43,640
Bu yaşam nasıl hikâyelere kapı açardı?

35
00:01:45,400 --> 00:01:48,216
Sentetik kimya
ve moleküler biyolojinin gücüyle

36
00:01:48,240 --> 00:01:49,816
ve yaklaşık 20 yıllık çalışmayla

37
00:01:49,840 --> 00:01:52,376
altı harfli DNA'ya sahip
bakteriyi yarattık.

38
00:01:52,400 --> 00:01:53,829
Nasıl yaptığımızı anlatayım.

39
00:01:54,640 --> 00:01:57,176
Lisedeki biyoloji dersinden
tüm hatırlamanız gereken

40
00:01:57,200 --> 00:02:00,696
iki doğal harfin eşleşerek
iki temel çift oluşturduğu.

41
00:02:00,720 --> 00:02:02,976
G, C ile eşleşiyor, A ise T ile eşleşiyor,


42
00:02:03,000 --> 00:02:04,816
yeni harflerimizi yaratmak için

43
00:02:04,840 --> 00:02:08,376
yüzlerce yeni aday harf sentezledik

44
00:02:08,400 --> 00:02:11,448
ve birbirleriyle seçerek eşleşme
yeteneklerini inceledik.

45
00:02:11,472 --> 00:02:13,176
15 yıllık çalışmanın ardından da

46
00:02:13,200 --> 00:02:15,776
birbiriyle çok iyi eşleşen
iki tane bulduk,

47
00:02:15,800 --> 00:02:17,496
yani en azından deney tüpü içinde.

48
00:02:17,520 --> 00:02:19,216
İsimleri oldukça karmaşık

49
00:02:19,240 --> 00:02:20,910
ama şimdilik onlara X ve Y diyelim.

50
00:02:21,960 --> 00:02:25,376
Yapmamız gereken bir sonraki şey ise
X ve Y'yi hücrelerin içine sokmaktı

51
00:02:25,400 --> 00:02:28,936
ve sonunda alglerde
benzer bir şey yapan bir protein bulduk,

52
00:02:28,960 --> 00:02:30,336
bakterimizde işe yaradı.

53
00:02:30,360 --> 00:02:34,856
Yapmamız gereken son şey de
X ve Y için şunu gösterebilmekti:

54
00:02:34,880 --> 00:02:38,400
Hücrelerin büyüyüp bölünebildiği,
DNA'larında X ve Y'ye tutunabildiği.

55
00:02:39,880 --> 00:02:42,976
O zamana dek yaptığım her şey
umduğumdan çok daha zaman aldı.

56
00:02:43,000 --> 00:02:45,016
Aslında gerçekten sabırsız biriyim

57
00:02:45,040 --> 00:02:48,840
ama bu, en önemli adım,
hayal ettiğimden daha hızlı işe yaradı,

58
00:02:49,840 --> 00:02:51,040
anında diyebilirim.

59
00:02:52,640 --> 00:02:54,856
2014 yılında bir hafta sonu,

60
00:02:54,880 --> 00:02:58,756
laboratuvarımda bir lisans üstü öğrencisi
altı harfli DNA'yla bakteri yetiştirdi.

61
00:02:58,800 --> 00:03:01,578
Şimdi sizi onlarla
tanıştırmama izin verin.

62
00:03:01,578 --> 00:03:03,440
Bu onların gerçek bir fotoğrafı.

63
00:03:04,880 --> 00:03:07,320
Bunlar ilk yarı sentetik organizmalar.

64
00:03:09,480 --> 00:03:12,286
Altı harfli DNA'sı olan bakteriler,
oldukça ilginç değil mi?

65
00:03:12,286 --> 00:03:14,720
Belki de bazılarınız
hâlâ nedenini merak ediyordur.

66
00:03:15,680 --> 00:03:18,856
O hâlde bizi motive eden şeylerin
bazılarından biraz bahsedeyim,

67
00:03:18,880 --> 00:03:20,816
hem teorik hem de pratik olanlar.

68
00:03:20,840 --> 00:03:23,536
Teoride insanlar hep
hayatın ne olduğuna kafa yordular,

69
00:03:23,560 --> 00:03:26,176
canlı olan şeyleri faklı kılan şeye,

70
00:03:26,200 --> 00:03:27,956
insanların bu konuda fikirleri oldu.

71
00:03:27,956 --> 00:03:30,176
Pek çoğu hayatı kusursuz olarak açıkladı,

72
00:03:30,200 --> 00:03:32,696
bu da bir yaratıcı olduğuna
kanıt gösterildi.

73
00:03:32,720 --> 00:03:36,376
Yaşayan şeyler farklıdır
çünkü bir tanrı onlara yaşam üfledi.

74
00:03:36,400 --> 00:03:38,736
Başkaları daha bilimsel
bir açıklama aradılar

75
00:03:38,760 --> 00:03:40,136
ama şunu söyleyebilirim ki

76
00:03:40,160 --> 00:03:43,056
hâlâ yaşam moleküllerinin
özel olduğunu düşünüyorlar.

77
00:03:43,080 --> 00:03:46,496
Evrim onları milyarlarca yıldır
optimize etmiyor mu zaten?

78
00:03:46,520 --> 00:03:49,456
Bakış açınız ne olursa olsun,
şu gerçekten imkânsız görünüyor;

79
00:03:49,480 --> 00:03:51,586
kimyagerlerin yeni parçalar
ortaya çıkarması,

80
00:03:51,586 --> 00:03:54,536
bunların, yaşamın doğal molekülleriyle
birlikte işleyebilmesi

81
00:03:54,560 --> 00:03:56,920
ve tüm bunları yaparken
her şeyin yolunda gitmesi.

82
00:03:58,400 --> 00:04:01,456
Peki ne kadar kusursuz
yaratıldık veya evrildik?

83
00:04:01,480 --> 00:04:03,720
Hayatın molekülleri ne kadar özel?

84
00:04:04,640 --> 00:04:06,976
Bu sotuları sormak bile imkânsız

85
00:04:07,000 --> 00:04:09,120
çünkü yaşamı hiçbir şeyle kıyaslayamadık.

86
00:04:10,000 --> 00:04:11,976
Şimdi ilk kez çalışmamız gösteriyor ki

87
00:04:12,000 --> 00:04:14,696
belki de yaşamın molekülleri
o kadar özel değil.

88
00:04:14,720 --> 00:04:17,760
Belki de bildiğimiz hayat
olabilecek tek yol değil.

89
00:04:18,920 --> 00:04:22,136
Belki de biz tek çözüm değiliz
hatta en iyi çözüm bile değiliz,

90
00:04:22,160 --> 00:04:23,600
sadece bir çözümüz.

91
00:04:25,600 --> 00:04:28,176
Bu sorular yaşamla ilgili
temel sorunlara değiniyor

92
00:04:28,200 --> 00:04:30,056
ama belki de anlaşılması biraz zor.

93
00:04:30,080 --> 00:04:31,816
Peki ya pratikteki amaçlarımız?

94
00:04:31,840 --> 00:04:34,616
Yaşamın genişlemiş bir
kelime dağarcığıyla sunabileceği

95
00:04:34,640 --> 00:04:36,736
yeni hikâyeleri keşfetmek istedik.

96
00:04:36,760 --> 00:04:39,976
Unutmayın, burada hikâyeler
hücrenin ürettiği proteinler

97
00:04:40,000 --> 00:04:41,376
ve sahip oldukları işlevler.

98
00:04:41,400 --> 00:04:44,496
Bizim yarı sentetik organizmalarımız


99
00:04:44,520 --> 00:04:48,176
yeni işlevlere sahip ne tür proteinler
yapabilir ve hatta kullanabilir?

100
00:04:48,200 --> 00:04:50,160
Aklımızda birkaç şey var.

101
00:04:51,240 --> 00:04:55,816
Birincisi hücrelere protein yaptırmak,
bizim kullanmamız için.

102
00:04:55,840 --> 00:04:57,336
Bugün proteinler gittikçe artan

103
00:04:57,336 --> 00:05:00,016
geniş çapta değişik uygulama
alanları için kullanılıyor,

104
00:05:00,040 --> 00:05:02,296
askerleri yaralanmadan
koruyan materyallerden

105
00:05:02,320 --> 00:05:04,566
tehlikeli maddeleri tespit eden
cihazlara kadar,

106
00:05:04,566 --> 00:05:05,896
yine de bana göre

107
00:05:05,920 --> 00:05:08,320
en heyecan verici uygulama
protein ilaçları.

108
00:05:09,160 --> 00:05:10,576
Yeni olmalarına karşın

109
00:05:10,600 --> 00:05:13,016
protein ilaçları tıpta devrim yarattı bile

110
00:05:13,040 --> 00:05:15,736
ve mesela insülin de bir protein.

111
00:05:15,760 --> 00:05:18,616
Ne olduğunu biliyorsunuzdur,
bir ilaç olarak üretiliyor

112
00:05:18,640 --> 00:05:21,296
ve diyabeti tedavi etme şeklimizi
tamamen değiştirdi.

113
00:05:21,320 --> 00:05:24,296
Ancak burada sorun, proteinlerin
yapımının gerçekten zor olması

114
00:05:24,320 --> 00:05:28,110
ve onları elde etmenin tek pratik yolu
hücrelerin sizin için yapmasını sağlamak.

115
00:05:28,880 --> 00:05:30,576
O yüzden doğal hücrelerle

116
00:05:30,600 --> 00:05:34,096
doğal amino asitlere sahip
proteinler yaptırabilirsiniz

117
00:05:34,120 --> 00:05:36,336
ve bu proteinlerin özellikleri,

118
00:05:36,360 --> 00:05:38,856
geliştirilebilecekleri kullanım alanları

119
00:05:38,880 --> 00:05:40,574
proteinin inşa edildiği

120
00:05:40,574 --> 00:05:42,896
o amino asitlerin doğasıyla
sınırlı kalacak.

121
00:05:42,920 --> 00:05:44,136
İşte burada,

122
00:05:44,160 --> 00:05:47,416
bir protein yapmak için
birbirine bağlanmış 20 normal amino asit,

123
00:05:47,440 --> 00:05:50,200
sanırım çok da farklı görünmediklerini
fark ediyorsunuz.

124
00:05:50,200 --> 00:05:52,536
O kadar farklı işlev sunmuyorlar.

125
00:05:52,560 --> 00:05:54,586
öyle çok sayıda farklı işlevleri yok.

126
00:05:54,586 --> 00:05:58,532
Sentetik kimyagerlerinin ilaç olarak
yaptığı küçük moleküllerle kıyaslayalım.

127
00:05:58,532 --> 00:06:00,302
Proteinlerden daha basit yapıdalar

128
00:06:00,302 --> 00:06:03,660
ama rutin olarak çok daha geniş çapta
çeşitlilikten yapılıyorlar.

129
00:06:03,660 --> 00:06:05,265
Moleküler detaylara aldırmayın

130
00:06:05,265 --> 00:06:08,166
ama farklı olduklarını da göreceksiniz.

131
00:06:08,166 --> 00:06:10,574
Aslında onları harika ilaçlar kılan şey

132
00:06:10,574 --> 00:06:12,776
değişik hastalıkları
tedavi eden farklılıkları.

133
00:06:12,800 --> 00:06:16,976
Daha büyük bir çeşitlilikten
protein yapabildiğimizde

134
00:06:17,000 --> 00:06:20,360
geliştirebileceğimiz protein ilaçlarını
düşünmek teşvik edici.

135
00:06:21,840 --> 00:06:23,690
Yarı sentetik organizmamızın

136
00:06:23,690 --> 00:06:27,016
yeni ve değişik amino asit içeren
protein yapmasını sağlayabilir miyiz?

137
00:06:27,040 --> 00:06:29,296
Belki de istenen özellik veya işleve sahip

138
00:06:29,320 --> 00:06:31,590
proteine bizi yönlendirecek amino asitler?

139
00:06:32,640 --> 00:06:33,896
Örneğin

140
00:06:33,920 --> 00:06:37,056
insanlara enjekte ettiğiniz zaman
çoğu protein dengeli olmaz.

141
00:06:37,080 --> 00:06:39,256
Hızla ayrıştırılırlar veya atılırlar,

142
00:06:39,280 --> 00:06:41,080
bu da ilaç olmalarına engel olur.

143
00:06:42,080 --> 00:06:44,496
Peki ya yeni amino asitler yapabilsek,

144
00:06:44,520 --> 00:06:46,336
kendilerine bir şeyler bağlı olsa,

145
00:06:46,360 --> 00:06:48,336
bu sayede çevrelerinden korunsalar,

146
00:06:48,360 --> 00:06:51,536
ayrıştırılmaktan
veya atılmaktan korunsalar

147
00:06:51,560 --> 00:06:53,420
ve böylelikle daha iyi ilaçlar olsalar?

148
00:06:55,560 --> 00:06:57,976
Moleküllere tutunabilmeleri için

149
00:06:58,000 --> 00:07:00,480
minik parmakları olan
proteinler yapabilir miyiz?

150
00:07:01,480 --> 00:07:04,216
Pek çok küçük molekül
ilaç olmayı başaramadı

151
00:07:04,240 --> 00:07:07,176
çünkü insan bedeninin karmaşık çevresinde

152
00:07:07,200 --> 00:07:09,336
hedeflerini bulmakta yeterli olamadılar.

153
00:07:09,360 --> 00:07:12,976
Bu molekülleri alıp yeni amino asitlerin
parçası hâline getirebilir miyiz?

154
00:07:13,000 --> 00:07:15,776
Böylece bir proteinle
birleştirildiklerinde

155
00:07:15,800 --> 00:07:18,160
protein onları hedeflerine
yönlendirebilir mi?

156
00:07:20,040 --> 00:07:22,216
Synthorx adında
bir biyotek şirketi kurdum.

157
00:07:22,240 --> 00:07:24,856
Synthorx, sentetik
organizmanın kısaltılmışı.

158
00:07:24,880 --> 00:07:28,536
sonund bir X var çünkü
biyotek şirketleri bunu hep yapar.

159
00:07:28,560 --> 00:07:29,976
(Kahkahalar)

160
00:07:30,000 --> 00:07:32,046
Synthorx, laboratuvarımla
yakından çalışıyor

161
00:07:32,046 --> 00:07:36,376
ve insan hücrelerinin yüzeyinde
belli bir reseptörü tanıyan

162
00:07:36,400 --> 00:07:38,096
bir protein konusunda ilgililer.

163
00:07:38,120 --> 00:07:40,576
Ancak sorun şu ki bu ayrıca

164
00:07:40,600 --> 00:07:43,296
aynı hücrelerin yüzeyinde
başka bir reseptör de tanıyor

165
00:07:43,320 --> 00:07:44,960
ve bu onu toksit yapıyor.

166
00:07:45,800 --> 00:07:47,936
Bu proteinin
bir varyasyonunu üreterek

167
00:07:47,960 --> 00:07:52,296
ikinci reseptörle etkileşime geçen
kısmı alıkoyabilir miyiz,

168
00:07:52,320 --> 00:07:54,256
onu büyük bir şemsiye altına almak gibi?

169
00:07:54,280 --> 00:07:57,360
Böylece protein sadece
istenen ilk reseptörle etkileşime geçer?

170
00:07:58,520 --> 00:08:00,256
Bunu yapmak ya çok zor

171
00:08:00,280 --> 00:08:02,536
ya da normal amoni asitlerle
yapılması imkânsız,

172
00:08:02,560 --> 00:08:06,000
ancak özellikle bu amaç için tasarlanmış
amino asitlerle değil.

173
00:08:08,520 --> 00:08:11,450
Yarı sentetik hücrelerimizi
küçük fabrikalar gibi çalıştırarak

174
00:08:11,450 --> 00:08:13,216
daha iyi protein ilaçları ürettirmek

175
00:08:13,240 --> 00:08:15,976
tek ilginç potansiyel
uygulama yöntemi değil.

176
00:08:16,000 --> 00:08:19,400
Çünkü unutmayın, hücrelerin
işini yapmasına izin veren şey proteinler.

177
00:08:20,320 --> 00:08:23,616
Yeni işlevlere sahip yeni proteinler
yapan hücrelerimiz olsaydı

178
00:08:23,640 --> 00:08:27,216
doğal hücrelerin yapamadığını
yapmalarını sağlayabilir miydik?

179
00:08:27,240 --> 00:08:30,016
Örneğin yarı sentetik
organizmalar geliştirerek

180
00:08:30,040 --> 00:08:34,176
bunları bir insana enjekte edebilir,
kanser hücrelerini hedef alabilir

181
00:08:34,200 --> 00:08:37,289
ve bulunduklarında
toksit bir proteinle öldürebilir miyiz?

182
00:08:38,400 --> 00:08:41,080
Farklı yağları yiyen
bir bakteri yaratabilir

183
00:08:41,080 --> 00:08:43,256
ve bir petrol akıntısını
temizleyebilir miyiz?

184
00:08:43,280 --> 00:08:46,356
Bunlar sadece daha geniş bir
kelime dağarcığı olan yaşamın

185
00:08:46,356 --> 00:08:48,776
anlatabileceği hikâyelerden birkaçı.

186
00:08:48,800 --> 00:08:50,296
Harika değil mi?

187
00:08:50,320 --> 00:08:53,216
İnsanlara yarı sentetik
organizmalar enjekte etmek?

188
00:08:53,240 --> 00:08:56,616
Okyanusa milyonlara litre
bakteri salmak

189
00:08:56,640 --> 00:08:58,136
veya en sevdiğiniz plaja?

190
00:08:58,160 --> 00:09:00,616
Ama durun bir dakika,
bu aslında korkunç bir şey.

191
00:09:00,640 --> 00:09:02,640
Bu dinozor gerçekten korkutucu.

192
00:09:04,480 --> 00:09:06,256
Ama şu da var:

193
00:09:06,280 --> 00:09:09,856
yarı sentetik organizmalarımızın
hayatta kalmaları için

194
00:09:09,880 --> 00:09:12,800
X ve Y'nin kimyasal öncülerinden
beslenmeleri gerekiyor.

195
00:09:13,800 --> 00:09:17,280
X ve Y, doğada var olan
her şeyden tamamen farklı.

196
00:09:18,160 --> 00:09:20,760
Hücrelerde bunlardan yok,
bunları yapma yetisi de.

197
00:09:21,600 --> 00:09:22,856
Biz onları hazırlarken,

198
00:09:22,880 --> 00:09:25,816
laboratuvarımda kontrollü çevrede
onları büyütürken

199
00:09:25,840 --> 00:09:27,936
onları doğa dışı
besinlerle besleyebilirim.

200
00:09:27,960 --> 00:09:31,296
Sonra onları bir insana
veya sahile gönderdiğimizde

201
00:09:31,320 --> 00:09:34,016
o özel yiyeceğe erişimleri olmayacaktır,

202
00:09:34,040 --> 00:09:37,136
bir süre büyüyebilir
ve hayatta kalabilirler,

203
00:09:37,160 --> 00:09:40,656
istenen işlevi yerine getirecek kadar,

204
00:09:40,680 --> 00:09:42,816
sonra da besinsiz kalmaya başlarlar.

205
00:09:42,840 --> 00:09:44,176
Aç kalmaya başlarlar.

206
00:09:44,200 --> 00:09:46,320
Açlıktan ölür ve yok olurlar.

207
00:09:47,480 --> 00:09:49,896
Yaşamın yeni hikâyelere
kapı açmasını sağlıyor

208
00:09:49,920 --> 00:09:52,920
ve bu hikâyelerin yer
ve zamanını da belirleyebiliyoruz.

209
00:09:55,080 --> 00:09:57,333
Bu konuşmanın başında
size 2014 yılında

210
00:09:57,333 --> 00:10:01,856
daha fazla bilgi saklayan yarı sentetik
organizmaların yaratıldığını söylemiştim.

211
00:10:01,880 --> 00:10:03,976
X ve Y, DNA'larında.

212
00:10:04,000 --> 00:10:06,456
Ama az önce konuştuğumuz tüm bu amalar

213
00:10:06,480 --> 00:10:08,936
X ve Y'nin protein yapmasına dayanıyor.

214
00:10:08,960 --> 00:10:10,640
Biz de bunun üzerinde çalıştık.

215
00:10:11,600 --> 00:10:15,296
İki yıl içinde, X ve Y'li DNA'ları
hücrelerin alabildiğini gösterdik,

216
00:10:15,320 --> 00:10:18,270
ve bunu DNA'nın çalışan kopyaları
RNA'ya kopyalayabiliyorlardı.

217
00:10:19,560 --> 00:10:21,376
Ve geçen senenin sonunda,

218
00:10:21,400 --> 00:10:24,536
X ve Y'yi protein yapmada
kullanabildiklerini gösterdik.

219
00:10:24,560 --> 00:10:27,216
İşte buradalar, gösterinin yıldızları,

220
00:10:27,240 --> 00:10:30,720
tamamen işlevsel
ilk yarı sentetik organizmalar.

221
00:10:31,560 --> 00:10:36,200
(Alkışlar)

222
00:10:38,040 --> 00:10:41,536
Hücreler yeşil çünkü yeşil parlayan
bir protein yapıyorlar.

223
00:10:41,560 --> 00:10:44,096
Oldukça ünlü bir protein,
aslında denizanasından,

224
00:10:44,120 --> 00:10:46,216
pek çok insan doğal biçiminde kullanıyor

225
00:10:46,240 --> 00:10:48,280
çünkü yaptığınız zaman görmek çok kolay.

226
00:10:49,280 --> 00:10:51,176
Ancak bu proteinlerin her birinde,

227
00:10:51,200 --> 00:10:54,960
doğal yaşamın protein yapamadığı
yeni bir amino asit var.

228
00:10:57,160 --> 00:11:01,000
Yaşayan her hücre

229
00:11:02,160 --> 00:11:04,536
her bir proteinini yapmak için

230
00:11:04,560 --> 00:11:06,600
dört harfli genetik bir alfabe kullandı.

231
00:11:07,720 --> 00:11:11,856
Bu hücreler yaşıyor, büyüyor
ve protein yapyor,

232
00:11:11,880 --> 00:11:13,776
altı harfli bir alfabeyle.

233
00:11:13,800 --> 00:11:15,200
Bunlar yeni yaşam biçimleri.

234
00:11:16,360 --> 00:11:18,520
Bu yarı sentetik yaşam biçimi.

235
00:11:19,840 --> 00:11:21,616
Peki ya gelecek?

236
00:11:21,640 --> 00:11:25,216
Laboratuvarım başka hücrelerin
genetik alfabesini genişletmeye çalışıyor,

237
00:11:25,240 --> 00:11:26,456
insan hücreleri de dâhil.

238
00:11:26,480 --> 00:11:30,136
Ve daha karmaşık organizmalar
üzerinde çalışmaya hazırlanıyoruz.

239
00:11:30,160 --> 00:11:31,960
Yarı sentetik kurtları düşünün.

240
00:11:33,360 --> 00:11:35,096
Söylemek istediğim son şey,

241
00:11:35,120 --> 00:11:37,536
size söylemek istediğim en önemli şey,

242
00:11:37,560 --> 00:11:39,920
yarı sentetik yaşam artık burada.

243
00:11:40,760 --> 00:11:42,016
Teşekkürler.

244
00:11:42,040 --> 00:11:46,720
(Alkışlar)

245
00:11:53,480 --> 00:11:55,976
Chris Anderson: Floyd,
bu inanılmaz bir şey.

246
00:11:56,000 --> 00:11:58,736
Şunu sormak istiyorum,

247
00:11:58,760 --> 00:12:01,256
yaşamın sunabileceği
imkânları düşününce

248
00:12:01,280 --> 00:12:05,136
çalışmanın göstergeleri ne yönde,

249
00:12:05,160 --> 00:12:07,416
mesela evrende, başka bir yerde?

250
00:12:07,440 --> 00:12:11,576
Görünen o ki yaşamın
veya varsayımlarımızın çoğu

251
00:12:11,600 --> 00:12:14,456
DNA gerçeği üzerine kurulu

252
00:12:14,480 --> 00:12:18,736
ancak kendi kendini yineleyen
moleküllerin olma ihtimali

253
00:12:18,760 --> 00:12:21,856
altı harfli DNA'dan bile
daha büyük değil mi?

254
00:12:21,880 --> 00:12:24,256
Floyd Romesberg:
Kesinlikle, doğru,

255
00:12:24,280 --> 00:12:26,016
ve bence çalışmamız gösterdi ki

256
00:12:26,040 --> 00:12:29,736
bahsettiğim gibi her zaman
bir önyargımız vardı,

257
00:12:29,760 --> 00:12:31,136
kusursuz olduğumuza dair,

258
00:12:31,160 --> 00:12:33,736
en iyi olduğumuza dair,
Tanrı bizi böyle yarattığı,

259
00:12:33,760 --> 00:12:35,856
evrim bizi böyle kıldığı için.

260
00:12:35,880 --> 00:12:39,160
Doğal olanların yanında
çalışabilen moleküller yaptık

261
00:12:40,440 --> 00:12:43,656
ve bence bu şunu gösteriyor ki

262
00:12:43,680 --> 00:12:46,336
kimya ve fiziğin temel yasalarına
uyan her molekülü alıp

263
00:12:46,360 --> 00:12:47,616
onları optimize edebilir

264
00:12:47,640 --> 00:12:50,496
ve yaşamın doğal moleküllerinin
yaptıklarını yapabilirsiniz.

265
00:12:50,496 --> 00:12:52,136
Burada sihir yok.

266
00:12:52,160 --> 00:12:53,330
Ve bence tüm bunlar

267
00:12:53,330 --> 00:12:55,856
yaşamın farklı şekillerde
evrilebileceğini gösteriyor.

268
00:12:55,856 --> 00:12:58,496
Belki başka DNA türleriyle
bize benzer,

269
00:12:58,520 --> 00:13:00,240
belki de hiç DNA'sı olmayan şeyler.

270
00:13:01,120 --> 00:13:02,376
CA: Senin aklında

271
00:13:02,400 --> 00:13:05,736
bu olasılık acaba ne kadar büyük?

272
00:13:05,760 --> 00:13:09,416
Bunu bilebilir miyiz? Çoğu şey
DNA molekülüne mi benzeyecek

273
00:13:09,440 --> 00:13:12,376
yoksa kendini yineleyen
kökten değişik bir şeye mi,

274
00:13:12,400 --> 00:13:14,336
yaşayan organizma
yaratabilecek bir şey?

275
00:13:14,360 --> 00:13:16,856
FR: Benim kişisel görüşüm,
yeni yaşam bulduğumuzda

276
00:13:16,880 --> 00:13:19,096
onu tanımayabiliriz bile.

277
00:13:19,120 --> 00:13:22,056
CA: Yani bu Goldilocks gezegenleri
arama takıntısı,

278
00:13:22,080 --> 00:13:24,496
su ve diğer şeyler için
tam doğru konum yani,

279
00:13:24,520 --> 00:13:26,816
oldukça dar bir varsayım o hâlde.

280
00:13:26,840 --> 00:13:30,256
FR: Konuşabileceğiniz birini
arıyorsanız muhtemelen değil

281
00:13:30,280 --> 00:13:33,176
ama herhangi bir yaşam arayışındaysanız

282
00:13:33,200 --> 00:13:37,096
bence bu doğru, doğru ışık altında
yaşam arıyorsunuz.

283
00:13:37,120 --> 00:13:40,456
CA: Akıllarımıza durgunluk verdiğin için
çok teşekkürler, Floyd.

284
00:13:40,480 --> 00:13:43,120
(Alkışlar)