1 00:00:01,333 --> 00:00:04,786 Burada, hayatının bir noktasında yıldızlara bakıp 2 00:00:04,810 --> 00:00:09,522 "Sadece biz miyiz, yoksa başka gezegenlerde bizimki gibi hayat var mı?" 3 00:00:09,546 --> 00:00:12,180 diye düşünen tek 4 00:00:12,204 --> 00:00:16,005 ben olmadığıma eminim. 5 00:00:17,014 --> 00:00:20,521 Ama tahminimce bu soruyla, kariyerini ona göre 6 00:00:20,545 --> 00:00:22,816 şekillendirecek kadar takıntılı olan 7 00:00:22,840 --> 00:00:24,458 tek kişi benim. 8 00:00:24,482 --> 00:00:26,482 Devam edelim. 9 00:00:26,506 --> 00:00:29,617 Bu soruya nasıl geliyoruz? 10 00:00:29,641 --> 00:00:32,008 Yapmamız gereken ilk şey 11 00:00:32,032 --> 00:00:37,450 gökyüzünden kendi gezegenimiz Dünya'ya dönüp bakmak olacaktır. 12 00:00:38,173 --> 00:00:42,380 Dünya'nın, içinde hayat olan bir gezegen olmakla 13 00:00:42,404 --> 00:00:44,626 ne kadar şanslı olduğunu bir düşünün. 14 00:00:44,650 --> 00:00:46,895 En azından bir bakıma şanslı olmalı. 15 00:00:46,919 --> 00:00:49,427 Güneş'e birazcık daha yakın veya 16 00:00:49,451 --> 00:00:51,458 ondan çok az daha uzak olsaydık 17 00:00:51,482 --> 00:00:55,998 Dünya'daki tüm sular ya kaynıyor ya da buz tutmuş olacaktı. 18 00:00:56,022 --> 00:01:00,083 Demek istediğim, bir gezegende su olup olmadığı aşikâr değil. 19 00:01:00,107 --> 00:01:03,725 Eğer kurak bir gezegenimiz olsaydı, 20 00:01:03,749 --> 00:01:06,083 içinde bu kadar çok hayat olmazdı. 21 00:01:06,107 --> 00:01:09,664 Hatta bugün sahip olduğumuz tüm su önceden var olsaydı, 22 00:01:09,688 --> 00:01:11,934 hayatı devam ettirmek için doğru tür kimyasallar 23 00:01:11,958 --> 00:01:15,069 o sulara eşlik etmeseydi, 24 00:01:15,093 --> 00:01:18,012 sulak bir gezegenimiz olurdu, ama ölü gibi bir gezegen. 25 00:01:18,323 --> 00:01:20,577 İşlerin yolunda gitmeyeceği birçok olasılık var, 26 00:01:20,601 --> 00:01:23,522 peki ya yolunda gitme olasılıkları? 27 00:01:23,546 --> 00:01:25,983 Bir gezegenin, en azından yaşam kaynağına 28 00:01:26,007 --> 00:01:28,657 sahip olabilmesi için gerekli olan 29 00:01:28,681 --> 00:01:31,281 temel bileşenler ile oluşma olasılığı nedir? 30 00:01:32,515 --> 00:01:34,986 Hadi bunu birlikte keşfedelim. 31 00:01:34,986 --> 00:01:37,237 Eğer yaşayan bir gezegeniniz olsun istiyorsanız, 32 00:01:37,261 --> 00:01:40,667 ihtiyacınız olan ilk şey 33 00:01:40,691 --> 00:01:42,483 bir gezegendir. 34 00:01:42,507 --> 00:01:43,508 (Gülüşmeler) 35 00:01:43,532 --> 00:01:45,656 Ama her gezegen olmaz. 36 00:01:45,680 --> 00:01:49,458 Muhtemelen daha özel ve dünyaya benzer bir gezegene ihtiyacınız olacak. 37 00:01:49,482 --> 00:01:50,974 Dağlık bir gezegen. 38 00:01:50,998 --> 00:01:53,106 Bu sayede hem okyanus hem de kara olur 39 00:01:53,130 --> 00:01:57,362 ve yıldızından ne çok uzakta ne de ona çok yakında durmalı, 40 00:01:57,386 --> 00:01:59,838 tam olması gereken ısıda olmalı. 41 00:01:59,862 --> 00:02:03,157 Suyun sıvı kalabilmesi için uygun sıcaklıkta. 42 00:02:03,181 --> 00:02:06,276 Galaksimizde bu gezegenlerden kaç tane var? 43 00:02:06,800 --> 00:02:10,268 Son yılların en büyük keşiflerinden biri 44 00:02:10,292 --> 00:02:12,772 gezegenlerin inanılmaz derecede yaygın olduklarıdır. 45 00:02:13,212 --> 00:02:16,212 Neredeyse her yıldızın etrafında bir gezegeni vardır. 46 00:02:16,236 --> 00:02:17,649 Bazı yıldızların daha fazla. 47 00:02:17,673 --> 00:02:20,562 Bu gezegenler arasında, 48 00:02:20,586 --> 00:02:24,006 yaklaşık yüzde birkaç tanesi dünyaya yeterince benziyor 49 00:02:24,006 --> 00:02:27,345 ve onları muhtemel yaşayan gezegenler olarak sınıflandırıyoruz. 50 00:02:28,090 --> 00:02:31,574 Galaksimizde yaklaşık 100 milyar yıldız olduğunu düşünürsek, 51 00:02:31,574 --> 00:02:35,379 doğru gezegeni bulmak o kadar da zor değil aslında. 52 00:02:35,429 --> 00:02:40,167 Yani bu, neredeyse bir milyar muhtemel yaşayan gezegen demek. 53 00:02:40,167 --> 00:02:42,242 Ama bu, doğru sıcaklıkta olması 54 00:02:42,242 --> 00:02:43,658 veya tüm gerekli bileşene 55 00:02:43,658 --> 00:02:45,238 sahip olması için yeterli değil. 56 00:02:45,238 --> 00:02:47,515 Ayrıca doğru kimyasallara da ihtiyacınız olacak. 57 00:02:47,665 --> 00:02:51,500 Yaşayan bir gezegen yapmak için ikinci ve önemli malzeme ise 58 00:02:51,500 --> 00:02:54,118 bence oldukça sezgisel: 59 00:02:54,684 --> 00:02:56,271 Su. 60 00:02:56,455 --> 00:03:01,598 Tüm bunlardan sonra sıcaklığı suyu sıvı halde tutmaya uygun olursa 61 00:03:01,792 --> 00:03:04,742 gezegenimizi, muhtemel yaşayan bir gezegen olarak tanımlarız. 62 00:03:04,878 --> 00:03:08,449 Dünya'da hayat suya bağlıdır. 63 00:03:08,621 --> 00:03:10,375 Ama daha genel olarak, 64 00:03:10,375 --> 00:03:14,389 su, kimyasalların birleşme noktası olmak için oldukça uygundur. 65 00:03:14,389 --> 00:03:16,389 Çok özel bir sıvıdır. 66 00:03:16,389 --> 00:03:19,969 Böylece ikinci temel malzememiz su. 67 00:03:20,186 --> 00:03:22,118 Üçüncü malzeme ise, bence 68 00:03:22,118 --> 00:03:24,733 biraz daha şaşırtıcı olabilir. 69 00:03:25,001 --> 00:03:27,786 Bazı organik maddelere ihtiyacımız olacak, 70 00:03:27,800 --> 00:03:29,934 çünkü organik hayat düşünüyoruz. 71 00:03:30,178 --> 00:03:31,892 Biyomoleküller üretebilen 72 00:03:32,192 --> 00:03:35,971 kimyasal bağların merkezinde olduğu görülen 73 00:03:36,891 --> 00:03:40,397 organik molekül ise hidrojen siyanürdür. 74 00:03:40,681 --> 00:03:43,874 Bunun nasıl bir molekül olduğunu bilenleriniz, 75 00:03:43,874 --> 00:03:47,255 uzak durmanız gereken bir şey olduğunu biliyorsunuz. 76 00:03:47,636 --> 00:03:49,167 Anlaşılan o ki 77 00:03:49,211 --> 00:03:51,675 sizler gibi gelişmiş yaşam formlarınız için 78 00:03:51,675 --> 00:03:53,258 gerçekten kötü olan şey 79 00:03:53,258 --> 00:03:57,090 kimyayı başlatması açısından da bir o kadar iyidir, 80 00:03:57,258 --> 00:04:00,235 yaşamın kaynağına yol açan doğru türde kimya için. 81 00:04:01,115 --> 00:04:03,180 Şimdi ihtiyacımız olan üç malzeme tamam: 82 00:04:03,790 --> 00:04:05,983 Uygun sıcaklıktaki gezegen, 83 00:04:06,007 --> 00:04:08,007 su ve hidrojen siyanür. 84 00:04:08,031 --> 00:04:10,889 Bu üçü ne sıklıkta bir araya gelmeli? 85 00:04:11,603 --> 00:04:13,372 İçinde su ve hidrojen siyanür olan 86 00:04:13,396 --> 00:04:16,045 kaç gezegen var? 87 00:04:16,563 --> 00:04:19,030 İdeal bir dünyada, 88 00:04:19,030 --> 00:04:23,522 şimdi teleskoplarımızdan birini uygun sıcaklıktaki bu gezegenlerden birine 89 00:04:23,522 --> 00:04:26,288 çevirip kendimiz bakabilirdik. 90 00:04:26,288 --> 00:04:29,719 Yalnızca "Bu gezegenlerde su ve hidrojen siyanür var mı?" 91 00:04:30,329 --> 00:04:35,889 Maalesef, bunu yapabilmek için yeterince büyük teleskoplarımız yok. 92 00:04:35,889 --> 00:04:39,837 Bazı gezegenlerin atmosferindeki molekülleri tespit edebiliriz. 93 00:04:40,227 --> 00:04:42,569 Ama bunlar genellikle yıldızlarına 94 00:04:42,593 --> 00:04:45,156 oldukça yakında duran büyük gezegenlerdir. 95 00:04:45,156 --> 00:04:46,680 Burada konuştuğumuz gibi 96 00:04:46,704 --> 00:04:49,220 tam olması gereken gezegenler gibi değil, 97 00:04:49,220 --> 00:04:50,980 daha küçük ve uzaktalar. 98 00:04:51,114 --> 00:04:53,306 Başka bir yol bulmamız lazım. 99 00:04:53,530 --> 00:04:58,568 Düşündüğümüz ve daha sonra takip ettiğimiz diğer bir fikir ise 100 00:04:58,568 --> 00:05:01,336 gezegenler oluştuklarında içinde bu moleküllerden var mı 101 00:05:01,336 --> 00:05:03,305 diye bakmak yerine, 102 00:05:03,329 --> 00:05:06,839 onlara, yeni gezegenler oluşturan maddeler olarak bakmak. 103 00:05:06,983 --> 00:05:11,510 Gezegenler, genç yıldızların çevresindeki toz ve gaz yörüngelerinde oluşur. 104 00:05:11,510 --> 00:05:15,506 Bu yörüngeler, maddelerini yıldızlararası ortamdan alır. 105 00:05:15,785 --> 00:05:18,995 Anlaşılan o ki, gökyüzüne bakıp varoluşsal sorular sorarken 106 00:05:19,069 --> 00:05:21,783 yıldızların arasında gördüğünüz boşluk, 107 00:05:21,837 --> 00:05:24,299 göründüğü kadar boş değil. 108 00:05:24,299 --> 00:05:26,474 Aslında gaz ve toz ile dolu, 109 00:05:26,504 --> 00:05:29,164 bunlar bulutlar hâlinde bir araya gelir, 110 00:05:29,164 --> 00:05:32,844 daha sonra bu yörüngeleri, yıldızları ve gezegenleri oluşturmak için çökerler. 111 00:05:32,868 --> 00:05:36,967 Bulutlara baktığımızda her zaman gördüğümüz şeylerden biri de 112 00:05:37,267 --> 00:05:38,648 sudur. 113 00:05:38,732 --> 00:05:41,127 Bence suyu bize özel bir şey 114 00:05:41,127 --> 00:05:43,801 olarak düşünme eğilimimiz var. 115 00:05:45,059 --> 00:05:48,289 Su, evrendeki en yaygın moleküllerden biridir, 116 00:05:48,852 --> 00:05:51,081 bu yıldız ve gezegen oluşturan 117 00:05:51,081 --> 00:05:52,806 bulutlar da dâhil. 118 00:05:53,414 --> 00:05:55,031 Yalnızca bu da değil -- 119 00:05:55,051 --> 00:05:56,695 su oldukça güçlü bir moleküldür: 120 00:05:56,695 --> 00:05:59,181 Yok etmek aslında o kadar basit değildir. 121 00:05:59,181 --> 00:06:01,918 Yıldızlararası ortamda bulunan bu suyun birçoğu 122 00:06:02,280 --> 00:06:06,983 bulutlardan yörüngelere ve gezegenlere olan tehlikeli yolculuğunda 123 00:06:06,983 --> 00:06:09,920 hayatta kalacaktır. 124 00:06:11,004 --> 00:06:13,186 Yani su tamamdır. 125 00:06:13,186 --> 00:06:16,225 İkinci malzeme bir sorun çıkarmayacak. 126 00:06:16,440 --> 00:06:19,767 Çoğu gezegen suya bir şekilde erişim sağlayarak oluşacaktır. 127 00:06:19,951 --> 00:06:23,552 Peki ya hidrojen siyanür? 128 00:06:23,552 --> 00:06:27,458 Siyanürleri ve benzer diğer organik molekülleri ayrıca 129 00:06:27,482 --> 00:06:30,090 bu yıldızlararası bulutlarda da görüyoruz. 130 00:06:30,514 --> 00:06:34,920 Ama burada, moleküllerin bulutlardan yörüngelere giden yolda 131 00:06:34,920 --> 00:06:37,730 hayatta kalacağından çok emin değiliz. 132 00:06:38,144 --> 00:06:40,192 Bunlar daha hassas ve narinler. 133 00:06:40,636 --> 00:06:43,483 Yani eğer bu hidrojen siyanürü yeni oluşan gezegenlerin 134 00:06:43,617 --> 00:06:46,952 etrafında konumlandığını bileceksek, 135 00:06:47,166 --> 00:06:49,672 onu gerçekten yörüngenin kendisinde görmemiz gerek, 136 00:06:49,672 --> 00:06:51,466 gezegen oluşturan yörüngelerde. 137 00:06:51,781 --> 00:06:53,871 Yaklaşık on yıl önce, 138 00:06:53,871 --> 00:06:57,930 bu hidrojen siyanüre ve gezegen oluşturan yörüngelerdeki 139 00:06:57,930 --> 00:07:02,331 diğer molekülleri aramak için bir program başlattım. 140 00:07:02,546 --> 00:07:05,722 Bulduğumuz sonuç işte bu. 141 00:07:05,966 --> 00:07:09,093 İyi haber, bu altı görüntüdeki 142 00:07:09,093 --> 00:07:14,184 parlak pikseller, bu şekilde görmemizi sağlayan teleskopumuza göre 143 00:07:14,184 --> 00:07:16,461 yüzlerce ışık yılı uzakta 144 00:07:16,461 --> 00:07:19,115 gezegen oluşturan yörüngelerdeki 145 00:07:19,115 --> 00:07:21,339 hidrojen siyanürden 146 00:07:21,382 --> 00:07:24,109 kaynaklanan salınımı gösteriyor. 147 00:07:25,220 --> 00:07:27,364 Çok iyi haber ise 148 00:07:27,364 --> 00:07:30,492 bu yörüngelerin içinde gerçekten hidrojen siyanür var. 149 00:07:30,530 --> 00:07:33,841 Sonuncu ve anlaşılması en zor olan malzeme. 150 00:07:35,035 --> 00:07:39,454 Kötü haber ise yörüngenin neresinde olduğunu bilmiyoruz. 151 00:07:40,814 --> 00:07:42,650 Bunlara bakılırsa, 152 00:07:42,650 --> 00:07:45,457 yani kimse bunların güzel görüntüler olduğunu söyleyemez, 153 00:07:45,457 --> 00:07:47,774 onları çektiğimizde bile bize güzel gelmediler. 154 00:07:47,774 --> 00:07:50,596 Piksel boyutunun oldukça büyük olduğunu görüyorsunuz, 155 00:07:50,920 --> 00:07:54,030 aslında bu yörüngelerin kendisinden bile daha büyük. 156 00:07:54,030 --> 00:07:55,717 Buradaki her piksel, 157 00:07:55,717 --> 00:07:58,781 güneş sistemimizden daha büyük bir şey ifade ediyor. 158 00:07:59,355 --> 00:08:01,315 Bu da şu anlama geliyor: 159 00:08:01,315 --> 00:08:05,276 Hidrojen siyanürün yörüngenin neresinden geldiğini bilmiyoruz. 160 00:08:05,300 --> 00:08:07,150 Bu bir sorun, 161 00:08:07,150 --> 00:08:09,738 çünkü uygun sıcaklıktaki bu gezegenler 162 00:08:09,738 --> 00:08:11,852 her yerde hidrojen siyanüre ulaşamıyorlar. 163 00:08:11,852 --> 00:08:14,900 Ulaşabilmeleri için toplandıkları 164 00:08:14,900 --> 00:08:16,617 yere çok yakında olmaları gerekli. 165 00:08:16,828 --> 00:08:21,343 Sadede gelecek olursak, bunu benzer bir örnek üzerinden düşünelim, 166 00:08:21,566 --> 00:08:25,268 Amerika'da selvi ağacı yetiştirme ile ilgili bir örnek. 167 00:08:25,678 --> 00:08:27,450 Varsayalım ki 168 00:08:27,450 --> 00:08:29,160 Avrupa'dan yeni döndünüz, 169 00:08:29,160 --> 00:08:31,966 orada çok güel İtalyan selvi ağaçları gördünüz 170 00:08:31,966 --> 00:08:34,190 ve şunu anlamlandırmak istiyorsunuz: 171 00:08:34,268 --> 00:08:36,681 Onları Amerika'ya getirmek mantıklı mı? 172 00:08:36,765 --> 00:08:38,994 Burada selvi ağacı yetiştirebilir misiniz? 173 00:08:38,998 --> 00:08:40,632 Selvi uzmanlarıyla konuştunuz 174 00:08:40,632 --> 00:08:42,786 ve aslında burada, Amerika boyunca uzanan 175 00:08:42,786 --> 00:08:46,976 ne çok sıcak ne de çok soğuk bir bölge olduğunu söylediler. 176 00:08:47,992 --> 00:08:51,868 Ayrıca bu gibi yüksek çözünürlüklü güzel bir haritanız veya görüntünüz varsa, 177 00:08:51,868 --> 00:08:54,644 bu selvi ağacı bölgesinin aslında yeşil ve verimli geniş 178 00:08:54,644 --> 00:08:58,256 ormanlık alan ile örtüştüğünü gözlemlemek çok basit. 179 00:08:58,748 --> 00:09:01,383 Haritayı biraz bozsam, 180 00:09:01,383 --> 00:09:03,753 çözünürlüğünü iyice azaltsam bile, 181 00:09:03,753 --> 00:09:06,720 yine de bu bölge ile örtüşen 182 00:09:06,744 --> 00:09:09,053 verimli arazi olacağını söylemek mümkün. 183 00:09:09,847 --> 00:09:13,563 Peki ya tüm Amerika 184 00:09:14,205 --> 00:09:17,799 tek bir piksele sığdırılırsa? 185 00:09:17,799 --> 00:09:19,497 Çöünürlük bu kadar düşük olursa, 186 00:09:19,521 --> 00:09:21,357 O zaman ne yaparsınız? 187 00:09:21,357 --> 00:09:25,408 Şimdi Amerika'da selvi yetiştip yetiştiremeyeceğinizi nasıl söylersiniz? 188 00:09:26,293 --> 00:09:27,702 Cevap 'hayır' olacak. 189 00:09:28,106 --> 00:09:30,748 Tabii ki de burada verimli bir arazi var, 190 00:09:30,748 --> 00:09:33,466 yoksa pikseldeki o yeşil tonu göremezdiniz. 191 00:09:33,490 --> 00:09:35,878 Ama o yeşil tonun doğru 192 00:09:35,902 --> 00:09:38,556 yerde olduğunu söylemenin yolu yok. 193 00:09:38,556 --> 00:09:41,963 İşte bu da bu hidrojen siyanür yörüngelerinin tek pikselli 194 00:09:41,963 --> 00:09:43,871 fotoğraflarıyla karşılaştığımız 195 00:09:43,895 --> 00:09:46,663 problemin ta kendisi. 196 00:09:46,687 --> 00:09:49,080 İhtiyacımız olan buna benzer bir şey, 197 00:09:49,080 --> 00:09:52,122 en azından az önce size gösteriğim düşük çözünürlüklü haritalar. 198 00:09:52,122 --> 00:09:56,220 Böylece, hidrojen siyanürün nerede olduğunu ve gezegenlerin oluşurken ona 199 00:09:56,220 --> 00:09:59,415 ulaşabileceği bir örtüşme olup olmadığını söyleyebiliriz. 200 00:10:00,225 --> 00:10:03,664 Birkaç yıl önce Şili'nin kuzeyindeki 201 00:10:03,688 --> 00:10:06,648 bu yeni, muhteşem teleskop ALMA, 202 00:10:07,236 --> 00:10:10,439 Atacama Büyük Milimetre/Milimetre-altı Dizisi, 203 00:10:10,463 --> 00:10:12,527 imdadımıza yetişti. 204 00:10:12,631 --> 00:10:15,488 ALMA birçok farklı yönden muhteşem 205 00:10:15,552 --> 00:10:17,932 fakat odaklanacağım şey 206 00:10:17,990 --> 00:10:21,753 gördüğünüz gibi bunu bir teleskop olarak adlandırıyorum. 207 00:10:21,887 --> 00:10:24,781 Ama aslında siz burada birçok çanak görüyorsunuz. 208 00:10:25,195 --> 00:10:29,116 Bu, 66 ayrı çanaktan oluşan, 209 00:10:29,680 --> 00:10:32,475 birlik içinde çalışan bir teleskop. 210 00:10:32,499 --> 00:10:34,816 Bu şu anlama geliyor: 211 00:10:34,816 --> 00:10:38,280 Bu teleskopun büyüklüğü, çanakları birbirinden 212 00:10:38,280 --> 00:10:41,313 uzağa koyabildğiniz kadardır. 213 00:10:41,313 --> 00:10:44,620 ALMA'nın durumunda bu uzaklık birkaç km'dir. 214 00:10:44,631 --> 00:10:47,568 Yani 1.6 km'den daha uzun bir teleskopunuz var. 215 00:10:48,302 --> 00:10:50,475 Bu kadar büyük bir teleskopunuz olduğunda, 216 00:10:50,475 --> 00:10:53,103 gerçekten çok küçük olan şeyleri yakınlaştırabilirsiniz, 217 00:10:53,103 --> 00:10:56,846 gezegen oluşturan yörüngelerdeki hidrojen siyanürün haritasını yapmak gibi. 218 00:10:57,505 --> 00:10:59,706 ALMA birkaç yıl önce hizmete açıldığında, 219 00:11:00,009 --> 00:11:04,561 onu kullanmak için önerdiğim ilk fikirlerden biri de buydu. 220 00:11:04,905 --> 00:11:08,554 Peki ya bir yörüngedeki hidrojen siyanür haritası nasıl görünür? 221 00:11:08,744 --> 00:11:11,507 Hidrojen siyanür doğru konumda mı? 222 00:11:12,065 --> 00:11:13,951 Cevap 'evet'. 223 00:11:13,986 --> 00:11:15,260 Bu harita. 224 00:11:15,474 --> 00:11:19,225 Hidrojen siyanür salınımının yörünge boyunca yayıldığını görüyorsunuz. 225 00:11:19,289 --> 00:11:21,576 Her şeyden önce, neredeyse her yerde bundan var, 226 00:11:21,576 --> 00:11:23,040 ki bu çok iyi bir haber. 227 00:11:23,090 --> 00:11:26,300 Ama çok daha parlak bir salınım var, 228 00:11:26,300 --> 00:11:29,123 yıldızın yakınından yörüngenin merkezine doğru gidiyor. 229 00:11:30,019 --> 00:11:32,914 Bu da onu tam olarak görmek istediğimiz yer. 230 00:11:32,914 --> 00:11:35,737 Bu alan, gezegenlerin oluştuğu yere yakın. 231 00:11:35,785 --> 00:11:38,945 Bir yörüngeye doğru giden tek şey bu değil -- 232 00:11:39,369 --> 00:11:42,011 burada üç tane daha örnek var. 233 00:11:42,035 --> 00:11:44,431 Hepsinin aynı şeyi gösterdiğini görebilirsiniz -- 234 00:11:44,431 --> 00:11:46,778 yıldızın merkezine yakın bir yerden gelen 235 00:11:46,778 --> 00:11:48,861 fazla miktarda hidrojen siyanür salınımı. 236 00:11:49,293 --> 00:11:51,757 Doğruyu söylemek gerekirse, bunu her zaman görmeyiz. 237 00:11:52,091 --> 00:11:54,416 Tam tersini gördüğümüz yörüngeler de var, 238 00:11:54,548 --> 00:11:57,230 merkeze doğru olan salınımında bir delik olanlar. 239 00:11:57,774 --> 00:12:00,306 Bu görmek istediğimiz şeyin tam tersi, öyle değil mi? 240 00:12:00,390 --> 00:12:02,952 Gezegenlerin oluştuğu yerin etrafında 241 00:12:02,952 --> 00:12:06,688 hidrojen siyanür varsa, burası araştırma yapabileceğimiz yer değil demektir. 242 00:12:06,740 --> 00:12:08,458 Ama çoğu durumda 243 00:12:08,512 --> 00:12:10,518 sadece hidrojen siyanürü tespit etmiyoruz, 244 00:12:10,518 --> 00:12:12,697 ayrıca doğru konumunu tespit ediyoruz. 245 00:12:13,297 --> 00:12:15,305 Tüm bunlar ne anlama geliyor? 246 00:12:15,379 --> 00:12:17,779 Başta da söylediğim gibi, 247 00:12:17,918 --> 00:12:20,977 uygun sıcaklıktaki bu gezegenlerden fazlasıyla var, 248 00:12:21,001 --> 00:12:23,227 belki bir milyar kadar. 249 00:12:23,261 --> 00:12:25,798 Eğer doğru malzemeler sağlanırsa 250 00:12:25,798 --> 00:12:27,873 bu gezegenlerde hayat olabilir. 251 00:12:28,141 --> 00:12:30,033 Ayrıca her zaman düşünüyoruz ki, 252 00:12:30,097 --> 00:12:32,621 orada doğru malzemelerimiz -- 253 00:12:32,675 --> 00:12:34,979 yani su ve hidrojen siyanür var. 254 00:12:35,113 --> 00:12:37,738 Ayrıca orada, siyanürlerden gelen 255 00:12:37,738 --> 00:12:39,657 diğer organik moleküller de olacak. 256 00:12:40,065 --> 00:12:43,410 Bu, yaşam için en temel malzemeleri barındıran gezegenlerin 257 00:12:43,540 --> 00:12:46,989 galaksimizde inanılmaz bir şekilde yaygın olma olasılığını gösteriyor. 258 00:12:48,349 --> 00:12:51,001 Yaşamın olabilmesi için gereken her şey 259 00:12:51,001 --> 00:12:53,564 temel malzemelere sahip olmak, 260 00:12:53,564 --> 00:12:56,356 böylece orada birçok yaşayan gezegen olabilir. 261 00:12:57,372 --> 00:12:59,344 Tabii bu biraz zor. 262 00:12:59,558 --> 00:13:02,421 Gelecek yılların hem astronomi 263 00:13:02,421 --> 00:13:04,668 hem de kimya açısından zorluğu olarak 264 00:13:04,681 --> 00:13:07,149 sadece ne zaman 265 00:13:07,149 --> 00:13:09,722 muhtemel yaşayan bir gezegene sahip olmaktan 266 00:13:09,722 --> 00:13:13,347 gerçekten yaşayan bir gezegene sahip olmaya gideceğimizi anlamak diyebilirim. 267 00:13:13,347 --> 00:13:14,681 Teşekkürler. 268 00:13:14,727 --> 00:13:17,131 (Alkışlar)