1
00:00:00,000 --> 00:00:03,000
Bugün, Lakota fotoğraflarımı göstermek için buradayım.

2
00:00:04,000 --> 00:00:06,000
Birçoğunuz Lakota'yı duymuş olabilirsiniz;

3
00:00:06,000 --> 00:00:08,000
ya da en azından Siular adındaki

4
00:00:08,000 --> 00:00:10,000
daha büyük kabileler grubunu duymuşsunuzdur.

5
00:00:10,000 --> 00:00:13,000
Lakota, topraklarından çıkarılarak şu anda rezervasyon denilen

6
00:00:13,000 --> 00:00:15,000
savaş esiri kamplarına gönderilen

7
00:00:15,000 --> 00:00:17,000
birçok kabileden biridir.

8
00:00:17,000 --> 00:00:19,000
Bugünkü slayt gösterisinin konusu olan

9
00:00:19,000 --> 00:00:21,000
Pine Ridge Rezervasyonu,

10
00:00:21,000 --> 00:00:23,000
Güney Dakota'daki Black Hills'in (Siyah Tepeler)

11
00:00:23,000 --> 00:00:25,000
120 km güneydoğusunda bulunur.

12
00:00:25,000 --> 00:00:27,000
Buradan bazen, 334 Numaralı Savaş Esiri Kampı

13
00:00:27,000 --> 00:00:30,000
olarak da bahsedilir

14
00:00:30,000 --> 00:00:33,000
ve şu anda Lakotalar'ın yaşadığı yerdir.

15
00:00:33,000 --> 00:00:35,000
Eğer Amerikan Kızılderili Hareketi AIM'i

16
00:00:35,000 --> 00:00:37,000
duyduysanız,

17
00:00:37,000 --> 00:00:39,000
ya da Russell Means'i

18
00:00:39,000 --> 00:00:41,000
ya da Leonard Peltier'i

19
00:00:41,000 --> 00:00:43,000
ya da Oglala sorununu,

20
00:00:43,000 --> 00:00:46,000
o zaman Pine Ridge'in ABD'deki

21
00:00:46,000 --> 00:00:49,000
Yerli sorunlarıyla ilgili sıfır noktası olduğunu bilirsiniz.

22
00:00:49,000 --> 00:00:51,000
Benden Lakota'ya ilişkim hakkında

23
00:00:51,000 --> 00:00:53,000
bugün biraz konuşmam istendi;

24
00:00:53,000 --> 00:00:55,000
ve bu benim için çok zor bir şey

25
00:00:55,000 --> 00:00:57,000
çünkü eğer derimin renginden fark etmediyseniz,

26
00:00:57,000 --> 00:00:59,000
ben beyazım

27
00:00:59,000 --> 00:01:02,000
ve bu, bir Yerli rezervasyonunda çok büyük bir engeldir.

28
00:01:04,000 --> 00:01:06,000
Bugün fotoğraflarımda birçok kişi göreceksiniz

29
00:01:06,000 --> 00:01:09,000
ve ben bu insanlarla çok yakınlaştım ve beni ailelerinden biri gibi kabul ettiler.

30
00:01:09,000 --> 00:01:11,000
Bana "kardeş" ve "amca" diye hitap ettiler

31
00:01:11,000 --> 00:01:13,000
ve beş yıl boyunca beni tekrar tekrar davet ettiler.

32
00:01:13,000 --> 00:01:15,000
Fakat ben Pine Ridge'de

33
00:01:15,000 --> 00:01:18,000
her zaman bir "wasichu" olacağım;

34
00:01:18,000 --> 00:01:21,000
"wasichu" bir Lakota kelimesi;

35
00:01:21,000 --> 00:01:23,000
anlamı, Kızılderili olmayan;

36
00:01:23,000 --> 00:01:25,000
fakat başka bir anlamı da

37
00:01:25,000 --> 00:01:29,000
"en iyi eti kendine alan" demek.

38
00:01:29,000 --> 00:01:31,000
Ve benim üzerinde durmak istediğim de bu anlamı;

39
00:01:31,000 --> 00:01:33,000
etin en iyi yerini kendine alan.

40
00:01:33,000 --> 00:01:35,000
Açgözlü anlamına geliyor.

41
00:01:36,000 --> 00:01:38,000
Bu oditoryuma şöyle bir bakın bugün.

42
00:01:38,000 --> 00:01:41,000
Amerika'nın batısında bir özel okuldayız;

43
00:01:41,000 --> 00:01:44,000
cebimizde paramızla

44
00:01:44,000 --> 00:01:46,000
kırmızı kadife koltuklarda oturuyoruz.

45
00:01:46,000 --> 00:01:48,000
Ve hayatlarımıza bakacak olursak

46
00:01:48,000 --> 00:01:50,000
biz gerçekten etin en iyi yerini

47
00:01:50,000 --> 00:01:52,000
almış durumdayız.

48
00:01:52,000 --> 00:01:55,000
Bugün biz kazanalım diye

49
00:01:55,000 --> 00:01:57,000
kaybeden insanların olduğu

50
00:01:57,000 --> 00:01:59,000
fotoğraflara bakalım;

51
00:01:59,000 --> 00:02:02,000
ve yüzlerini gördüğünüzde bilin ki bu insanlar

52
00:02:02,000 --> 00:02:05,000
sadece Lakota'nın resimleri değildir;

53
00:02:05,000 --> 00:02:08,000
tüm yerlileri temsil etmektedirler.

54
00:02:10,000 --> 00:02:12,000
Bu kağıt parçasında

55
00:02:12,000 --> 00:02:14,000
Lakotalı arkadaşlarımdan ve ailemden

56
00:02:14,000 --> 00:02:17,000
öğrendiğim şekliyle tarih bulunmaktadır.

57
00:02:17,000 --> 00:02:19,000
Aşağıdakiler, yapılan antlaşmaların,

58
00:02:19,000 --> 00:02:22,000
ihlâl edilmiş antlaşmaların ve

59
00:02:22,000 --> 00:02:24,000
savaş adıyla gizlenen katliamların kronolojisidir.

60
00:02:24,000 --> 00:02:26,000
1824'ten başlayayım.

61
00:02:26,000 --> 00:02:28,000
Kızılderili İşleri Bürosu olarak bilinen yer,

62
00:02:28,000 --> 00:02:30,000
Amerikan Yerlileri'yle ilişkilerimizde

63
00:02:30,000 --> 00:02:32,000
erkenden bir saldırgan tavrı ortaya koyarak

64
00:02:32,000 --> 00:02:34,000
Savunma Bakanlığı bünyesinde kurulmuştur.

65
00:02:34,000 --> 00:02:36,000
1851:

66
00:02:36,000 --> 00:02:38,000
İlk Fort Laramie Antlaşması yapılmıştır;

67
00:02:38,000 --> 00:02:41,000
burada Lakota ülkesinin sınırları net olarak gösterilmiştir.

68
00:02:41,000 --> 00:02:43,000
Antlaşmaya göre,

69
00:02:43,000 --> 00:02:45,000
o topraklar bağımsız bir ulustur.

70
00:02:45,000 --> 00:02:47,000
Bu antlaşmadaki sınırlar korunsaydı

71
00:02:47,000 --> 00:02:50,000
-ve korunması gerektiğinin yasal bir zemini vardır-

72
00:02:50,000 --> 00:02:53,000
bugün Amerika böyle görünecekti.

73
00:02:55,000 --> 00:02:57,000
10 yıl sonra,

74
00:02:57,000 --> 00:03:00,000
Başkan Lincoln tarafından imzalanan Evyeri Kanunu

75
00:03:00,000 --> 00:03:03,000
Yerli topraklarına beyaz göçmenlerin akmasına neden oldu.

76
00:03:03,000 --> 00:03:05,000
1863:

77
00:03:05,000 --> 00:03:07,000
Minnesota'daki Santee Siuları'nın ayaklanması

78
00:03:07,000 --> 00:03:10,000
38 Siu erkeğinin asılmasıyla sonuçlandı;

79
00:03:10,000 --> 00:03:13,000
ABD tarihindeki en büyük toplu infaz.

80
00:03:14,000 --> 00:03:16,000
İnfaz emri, Başkan Lincoln tarafından

81
00:03:16,000 --> 00:03:18,000
Özgürlük Bildirgesi'ni imzalamasından

82
00:03:18,000 --> 00:03:21,000
sadece iki gün sonra verilmişti.

83
00:03:22,000 --> 00:03:25,000
1866, kıtayı geçen tren yolunun yapımının başlaması,

84
00:03:25,000 --> 00:03:27,000
yeni bir dönem.

85
00:03:27,000 --> 00:03:29,000
Trenler ve yollara kestirmeler açmak için

86
00:03:29,000 --> 00:03:32,000
Lakota Ülkesi'nin kalbindeki topraklara el koyduk.

87
00:03:32,000 --> 00:03:34,000
Antlaşmalar unutulmuştu.

88
00:03:34,000 --> 00:03:37,000
Bunun karşılığında, Lakota şefi Kırmızı Bulut tarafından

89
00:03:37,000 --> 00:03:40,000
yönetilen üç kabile saldırdı ve ABD ordusunu birçok kez yendi.

90
00:03:40,000 --> 00:03:42,000
Bu bölümü tekrarlamak istiyorum.

91
00:03:42,000 --> 00:03:45,000
Lakota ABD ordusunu yendi.

92
00:03:45,000 --> 00:03:48,000
1868: İkinci Fort Laramie Antlaşması

93
00:03:48,000 --> 00:03:51,000
Büyük Siu Milleti'nin bağımsızlığını ve kutsal Siyah Tepeler'in

94
00:03:51,000 --> 00:03:54,000
Lakota'ya ait olduğunu açıkça garanti eder.

95
00:03:54,000 --> 00:03:56,000
Hükümet aynı zamanda toprak ve çevre eyaletlerde avlanma hakkı da

96
00:03:56,000 --> 00:03:58,000
vadeder.

97
00:03:58,000 --> 00:04:00,000
Powder River kırsalının bundan sonra tüm beyazlara kapalı

98
00:04:00,000 --> 00:04:03,000
olacağına söz verdik.

99
00:04:03,000 --> 00:04:05,000
Antlaşma, Kırmızı Bulut ve Siular için

100
00:04:05,000 --> 00:04:07,000
tam bir zafer gibi gözüküyordu.

101
00:04:07,000 --> 00:04:10,000
Aslında, bu, Amerikan tarihindeki, hükümetin

102
00:04:10,000 --> 00:04:13,000
düşmanın tüm istediklerini kabul etmek zorunda kalarak

103
00:04:13,000 --> 00:04:16,000
barış müzakere ettiği tek savaştır.

104
00:04:18,000 --> 00:04:20,000
1869:

105
00:04:20,000 --> 00:04:22,000
Kıtayı geçen tren yolu bitirildi

106
00:04:22,000 --> 00:04:25,000
ve diğer şeylerin yanında, büyük miktarlarda bufalo öldüren

107
00:04:25,000 --> 00:04:28,000
avcıları da taşımaya başladı ve böylece

108
00:04:28,000 --> 00:04:31,000
Siular için bir yiyecek, giyecek ve barınak kaynağı yok olmaya başladı.

109
00:04:31,000 --> 00:04:33,000
1871:

110
00:04:33,000 --> 00:04:35,000
Kızılderili El Koyma Kanunu

111
00:04:35,000 --> 00:04:38,000
tüm Kızılderililer'i federal hükümetin vesayetine soktu.

112
00:04:38,000 --> 00:04:41,000
Ek olarak, ordu, Batı Kızılderilileri'nin

113
00:04:41,000 --> 00:04:44,000
rezervasyonlardan çıkmasını yasaklayan emirler yayınladı.

114
00:04:44,000 --> 00:04:46,000
O zamanki tüm Batı Kızılderilileri

115
00:04:46,000 --> 00:04:48,000
artık savaş esiriydi.

116
00:04:48,000 --> 00:04:50,000
Gene 1871'de

117
00:04:50,000 --> 00:04:52,000
antlaşma yapma sürecini sona erdirdik.

118
00:04:52,000 --> 00:04:55,000
Antlaşmalarla ilgili problem, kabilelerin bağımsız uluslar olarak varolmalarına izin vermesiydi

119
00:04:55,000 --> 00:04:57,000
ve biz bunu kabul edemezdik;

120
00:04:57,000 --> 00:04:59,000
planlarımız vardı.

121
00:04:59,000 --> 00:05:01,000
1874:

122
00:05:01,000 --> 00:05:04,000
General George Custer, Lakota bölgesinde altın bulunduğunu duyurdu;

123
00:05:04,000 --> 00:05:06,000
özellikle Siyah Tepeler'de.

124
00:05:06,000 --> 00:05:08,000
Altın haberi, Lakota Ülkesi'ne büyük bir beyaz göçmen

125
00:05:08,000 --> 00:05:10,000
akışını beraberinde getirdi.

126
00:05:10,000 --> 00:05:12,000
Custer, Meclis'e Lakota'yla yaptığı antlaşmaları

127
00:05:12,000 --> 00:05:14,000
en kısa zamanda sonlandırmanın

128
00:05:14,000 --> 00:05:16,000
bir yolunu bulmasını tavsiye etti.

129
00:05:16,000 --> 00:05:19,000
1875: Fort Laramie Antlaşması'nın ihlâliyle

130
00:05:19,000 --> 00:05:22,000
Lakota Savaşı başladı.

131
00:05:22,000 --> 00:05:24,000
1876:

132
00:05:24,000 --> 00:05:26,000
26 Temmuz'da,

133
00:05:26,000 --> 00:05:28,000
Custer'in 7. süvari alayı,

134
00:05:28,000 --> 00:05:30,000
bir Lakota köyüne saldırmak üzere yola çıkmışken

135
00:05:30,000 --> 00:05:32,000
Little Big Horn savaşında yenildi.

136
00:05:32,000 --> 00:05:34,000
1877:

137
00:05:34,000 --> 00:05:37,000
Büyük Lakota savaşçısı ve şefi Çılgın At,

138
00:05:37,000 --> 00:05:39,000
Fort Robinson'da teslim oldu.

139
00:05:39,000 --> 00:05:42,000
Daha sonra gözaltında öldürüldü.

140
00:05:45,000 --> 00:05:48,000
1877 ayrıca bizim Fort Laramie Antlaşmaları'nı

141
00:05:48,000 --> 00:05:50,000
yok saymanın bir yolunu bulduğumuz bir yıl.

142
00:05:50,000 --> 00:05:53,000
Siu şeflerine ve önde gelenlerine "Sat ya da Açlıktan Öl" olarak bilinen

143
00:05:53,000 --> 00:05:56,000
bir kampanyayla yeni bir antlaşma sunuldu.

144
00:05:56,000 --> 00:05:59,000
Kağıdı imzala yoksa kabilene yiyecek yok.

145
00:05:59,000 --> 00:06:02,000
Yetişkin erkek nüfusunun sadece yüzde onu imzaladı.

146
00:06:02,000 --> 00:06:04,000
Toprak devri için Fort Laramie Antlaşması'na göre

147
00:06:04,000 --> 00:06:06,000
en azından kabilenin yüzde 75'inin

148
00:06:06,000 --> 00:06:08,000
imzası gerekiyordu.

149
00:06:08,000 --> 00:06:10,000
Bu madde açıkça görmezden gelinmişti.

150
00:06:10,000 --> 00:06:13,000
1887: Dawes Kanunu:

151
00:06:13,000 --> 00:06:16,000
Rezervasyon topraklarının müşterek mülkiyeti sona eriyor.

152
00:06:16,000 --> 00:06:19,000
Rezervasyonlar 650'şer metrekarelik bölümlere ayrılarak

153
00:06:19,000 --> 00:06:21,000
Kızılderililer'e bireysel olarak dağıtıldı

154
00:06:21,000 --> 00:06:23,000
ve artan topraklar ellerinden alındı.

155
00:06:23,000 --> 00:06:26,000
Kabileler milyonlarca hektar toprak kaybetti.

156
00:06:26,000 --> 00:06:28,000
Amerikan rüyasının bireysel toprak mülkiyeti kavramı,

157
00:06:28,000 --> 00:06:30,000
rezervasyonları, geride hiçbir şey kalmayana kadar

158
00:06:30,000 --> 00:06:33,000
bölmenin çok akıllıca bir yolu haline geldi.

159
00:06:33,000 --> 00:06:35,000
Hareket, her geçen nesille

160
00:06:35,000 --> 00:06:38,000
bölüp satmayı daha da kolaylaştırarak

161
00:06:38,000 --> 00:06:41,000
rezervasyonları yok etti.

162
00:06:41,000 --> 00:06:43,000
Artan toprakların çoğu

163
00:06:43,000 --> 00:06:45,000
ve rezervasyon sınırları içindeki birçok arsa

164
00:06:45,000 --> 00:06:48,000
şimdi beyaz büyük çiftlik sahiplerinin elinde.

165
00:06:48,000 --> 00:06:51,000
Bir kez daha, armudun iyisi wasichu'ya gitti.

166
00:06:52,000 --> 00:06:54,000
1890, bana göre

167
00:06:54,000 --> 00:06:57,000
bu slayt gösterisindeki en önemli tarih.

168
00:06:57,000 --> 00:06:59,000
Wounded Knee (Yaralı Diz) katliamı bu sene oldu.

169
00:06:59,000 --> 00:07:01,000
29 Aralık'ta,

170
00:07:01,000 --> 00:07:04,000
ABD birlikleri,Wounded Knee Çayı'ndaki Siu kampını çevreledi

171
00:07:04,000 --> 00:07:06,000
ve Şef Büyük Ayak'la birlikte

172
00:07:06,000 --> 00:07:08,000
300 savaş esirini katletti.

173
00:07:08,000 --> 00:07:10,000
Hotchkiss silahı denen,

174
00:07:10,000 --> 00:07:12,000
seri ateş eden ve patlayan mermiler atan

175
00:07:12,000 --> 00:07:14,000
bir silah kullandılar.

176
00:07:14,000 --> 00:07:16,000
Bu sözde savaş için

177
00:07:16,000 --> 00:07:19,000
7. süvari alayına kahramanlıklarından dolayı

178
00:07:19,000 --> 00:07:22,000
yirmi meclis onur madalyası verildi.

179
00:07:22,000 --> 00:07:24,000
Şimdiye kadar

180
00:07:24,000 --> 00:07:27,000
bu, bir savaş için verilen

181
00:07:27,000 --> 00:07:30,000
en fazla onur madalyasıdır.

182
00:07:30,000 --> 00:07:32,000
Kadın ve çocuk ayrımı gözetmeyen

183
00:07:32,000 --> 00:07:34,000
bu katliam için

184
00:07:34,000 --> 00:07:36,000
Birinci Dünya Savaşı'ndaki,

185
00:07:36,000 --> 00:07:38,000
İkinci Dünya Savaşı'ndaki,

186
00:07:38,000 --> 00:07:40,000
Kore'deki, Vietnam'daki,

187
00:07:40,000 --> 00:07:43,000
Irak ya da Afganistan'daki çatışmalardan daha fazla madalya verildi.

188
00:07:44,000 --> 00:07:46,000
Wounded Knee katliamı,

189
00:07:46,000 --> 00:07:49,000
Kızılderili savaşlarının sonu olarak kabul edildi.

190
00:07:49,000 --> 00:07:51,000
Wounded Knee'deki toplu mezar

191
00:07:51,000 --> 00:07:53,000
alanını her ziyaret ettiğimde

192
00:07:53,000 --> 00:07:55,000
sadece Lakotalar ve Siular için

193
00:07:55,000 --> 00:07:57,000
bir mezar görmüyorum;

194
00:07:57,000 --> 00:08:00,000
tüm yerli olan insanların bir mezarını görüyorum.

195
00:08:03,000 --> 00:08:05,000
Kutsal kişi, Kara Geyik şöyle demiştir:

196
00:08:05,000 --> 00:08:07,000
"O zamanlar,

197
00:08:07,000 --> 00:08:09,000
ne kadar şeyin sona erdiğini bilememiştim.

198
00:08:09,000 --> 00:08:11,000
Şimdi,

199
00:08:11,000 --> 00:08:13,000
yaşlılığımın yüksek tepelerinden geriye baktığımda

200
00:08:13,000 --> 00:08:15,000
o yamuk çukurda

201
00:08:15,000 --> 00:08:17,000
üst üste yığılmış ve dağılmış,

202
00:08:17,000 --> 00:08:20,000
katledilmiş kadın ve çocukları

203
00:08:23,000 --> 00:08:25,000
hâlâ genç gözlerimle gördüğüm gibi

204
00:08:25,000 --> 00:08:28,000
net görebiliyorum.

205
00:08:31,000 --> 00:08:34,000
Ve o kanlı çamurda başka bir şeyin daha öldüğünü

206
00:08:35,000 --> 00:08:38,000
ve kar fırtınasına gömüldüğünü görebiliyorum.

207
00:08:39,000 --> 00:08:42,000
Bir halkın düşü öldü orada;

208
00:08:42,000 --> 00:08:45,000
ve o çok güzel bir düştü."

209
00:08:46,000 --> 00:08:48,000
Bu olayla,

210
00:08:48,000 --> 00:08:51,000
Amerikan Yerlileri tarihinde yeni bir dönem başladı.

211
00:08:52,000 --> 00:08:54,000
Wounded Knee'den önce ve sonra

212
00:08:54,000 --> 00:08:57,000
olarak her şey ikiye ayrılabilir.

213
00:08:57,000 --> 00:08:59,000
Çünkü, parmakların Hotchkiss tetiklerinde olduğu

214
00:08:59,000 --> 00:09:02,000
bu anda, ABD hükümeti açıkça Yerli Hakları'yla ilgili

215
00:09:02,000 --> 00:09:06,000
pozisyonunu beyan etti.

216
00:09:06,000 --> 00:09:08,000
Antlaşmalardan bıkmışlardı.

217
00:09:08,000 --> 00:09:10,000
Kutsal tepelerden bıkmışlardı.

218
00:09:10,000 --> 00:09:13,000
Hayalet danslarından bıkmışlardı.

219
00:09:13,000 --> 00:09:16,000
Ve Siular'ın verdiği bütün rahatsızlıklardan bıkmışlardı.

220
00:09:16,000 --> 00:09:19,000
Böylece toplarını aldılar;

221
00:09:20,000 --> 00:09:23,000
"Şimdi Kızılderili olmak istiyor musun?" dediler;

222
00:09:23,000 --> 00:09:25,000
parmaklar tetikte.

223
00:09:30,000 --> 00:09:32,000
1900:

224
00:09:32,000 --> 00:09:35,000
ABD Kızılderili nüfusu, 250,000'in altına,

225
00:09:36,000 --> 00:09:38,000
1492'deki tahmini sekiz milyon

226
00:09:38,000 --> 00:09:40,000
nüfusla karşılaştırıldığında

227
00:09:40,000 --> 00:09:42,000
en düşük noktaya indi.

228
00:09:44,000 --> 00:09:46,000
Biraz hızlı ilerleyelim.

229
00:09:46,000 --> 00:09:48,000
1980:

230
00:09:48,000 --> 00:09:50,000
ABD tarihindeki en uzun süren dava,

231
00:09:50,000 --> 00:09:53,000
-Siu Milleti Birleşik Devletler'e karşı-

232
00:09:53,000 --> 00:09:56,000
ABD Yüksek Mahkemesi tarafından karara bağlandı.

233
00:09:57,000 --> 00:10:00,000
Mahkeme, Siular'ın rezervasyona yerleştirilmeleriyle ve

234
00:10:00,000 --> 00:10:03,000
topraklarının üç milyon hektarının

235
00:10:03,000 --> 00:10:06,000
madencilere ve çiftlikçilere açılmasıyla

236
00:10:06,000 --> 00:10:08,000
İkinci Fort Laramie Antlaşması'nın maddelerinin

237
00:10:08,000 --> 00:10:10,000
ihlâl edildiğini belirledi.

238
00:10:10,000 --> 00:10:12,000
Mahkeme, Siyah Tepeler'in

239
00:10:12,000 --> 00:10:14,000
kanunsuz olarak alındığını

240
00:10:14,000 --> 00:10:16,000
ve faiziyle birlikte ilk halka arz değerinin

241
00:10:16,000 --> 00:10:18,000
Siu Milleti'ne ödenmesi gerektiğini ifade etti.

242
00:10:18,000 --> 00:10:20,000
Siyah Tepeler'in karşılığı olarak

243
00:10:20,000 --> 00:10:23,000
mahkeme, Siu Ülkesi'ne sadece 106 milyon dolar

244
00:10:23,000 --> 00:10:25,000
verilmesine karar verdi.

245
00:10:25,000 --> 00:10:28,000
Siular parayı "Siyah Tepeler satılık değildir."

246
00:10:28,000 --> 00:10:31,000
sloganıyla reddettiler.

247
00:10:31,000 --> 00:10:33,000
2010:

248
00:10:33,000 --> 00:10:36,000
Bugünkü Yerli nüfusuyla ilgili istatistikler,

249
00:10:36,000 --> 00:10:39,000
Wounded Knee'deki katliamdan yüz yıldan fazla zaman geçtikten sonra,

250
00:10:39,000 --> 00:10:41,000
sömürgeciliğin,

251
00:10:41,000 --> 00:10:43,000
tehcirin

252
00:10:43,000 --> 00:10:45,000
ve ihlâl edilen antlaşmaların mirasını ortaya koyuyor.

253
00:10:45,000 --> 00:10:48,000
Pine Ridge Rezervasyonu'nda işsizlik

254
00:10:48,000 --> 00:10:51,000
yüzde 85 ve 90 arasında dalgalanıyor.

255
00:10:51,000 --> 00:10:54,000
Konut bürosu yeni yapılar yapamıyor

256
00:10:54,000 --> 00:10:56,000
ve olan yapılar da dayanamıyor.

257
00:10:56,000 --> 00:10:58,000
Birçok evsiz var

258
00:10:58,000 --> 00:11:00,000
ve evi olanlar da beş aile birlikte

259
00:11:00,000 --> 00:11:02,000
çürük binalara tıkılmış durumda.

260
00:11:02,000 --> 00:11:04,000
Pine Ridge'deki evlerin yüzde 39'unda

261
00:11:04,000 --> 00:11:06,000
elektrik yok.

262
00:11:06,000 --> 00:11:09,000
Rezervasyondaki evlerin en az yüzde 60'ı

263
00:11:09,000 --> 00:11:11,000
siyah küfle kaplanmış durumda.

264
00:11:11,000 --> 00:11:13,000
Nüfusun yüzde 90'ından fazlası

265
00:11:13,000 --> 00:11:16,000
federal yoksulluk sınırının altında.

266
00:11:16,000 --> 00:11:19,000
Pine Ridge'deki verem oranı

267
00:11:19,000 --> 00:11:22,000
ABD ortalamasının aşağı yukarı sekiz katı.

268
00:11:22,000 --> 00:11:24,000
Bebek ölüm oranı

269
00:11:24,000 --> 00:11:26,000
bu kıtadaki en yüksek oran

270
00:11:26,000 --> 00:11:29,000
ve ABD ortalamasının yaklaşık üç katı.

271
00:11:29,000 --> 00:11:31,000
Rahim ağzı kanseri,

272
00:11:31,000 --> 00:11:33,000
ABD ortalamasının beş katı.

273
00:11:33,000 --> 00:11:36,000
Okulu bırakma oranı yüzde 70'lere varıyor.

274
00:11:36,000 --> 00:11:38,000
Öğretmen değişim oranı

275
00:11:38,000 --> 00:11:41,000
ABD ortalamasının sekiz katı.

276
00:11:41,000 --> 00:11:44,000
Genelde çocukları büyükanne ve büyükbabaları yetiştiriyor

277
00:11:44,000 --> 00:11:47,000
çünkü ebeveynleri; alkolizm,

278
00:11:47,000 --> 00:11:49,000
aile içi şiddet ve genel ilgisizlik nedeniyle

279
00:11:49,000 --> 00:11:51,000
onları yetiştiremiyor.

280
00:11:52,000 --> 00:11:55,000
40 yaş üstü nüfusun yüzde 50'si

281
00:11:55,000 --> 00:11:57,000
şeker hastalığından muzdarip.

282
00:11:57,000 --> 00:11:59,000
Erkekler için ortalama yaşam süresi

283
00:11:59,000 --> 00:12:01,000
46 ve

284
00:12:01,000 --> 00:12:04,000
48 yıl arası;

285
00:12:04,000 --> 00:12:06,000
kabaca

286
00:12:06,000 --> 00:12:09,000
Afganistan ve Somali'yle aynı.

287
00:12:10,000 --> 00:12:13,000
Herhangi bir başarılı soykırımdaki

288
00:12:13,000 --> 00:12:15,000
son bölüm, zalimin ellerini çekebildiği

289
00:12:15,000 --> 00:12:18,000
ve şöyle dediği bölümdür:

290
00:12:18,000 --> 00:12:21,000
"Aman Tanrım, bu insanlar kendilerine ne yapıyor böyle?

291
00:12:21,000 --> 00:12:23,000
Birbirlerini öldürüyorlar.

292
00:12:23,000 --> 00:12:25,000
Biz ölmelerini izlerken

293
00:12:25,000 --> 00:12:28,000
onlar kendilerini öldürüyorlar."

294
00:12:28,000 --> 00:12:31,000
İşte biz, Birleşik Devletler'in böyle sahibi olduk.

295
00:12:31,000 --> 00:12:33,000
"Aşikâr kader"in

296
00:12:33,000 --> 00:12:35,000
mirası bu.

297
00:12:35,000 --> 00:12:37,000
Muhafızlar gittikten uzun süre sonra bile

298
00:12:37,000 --> 00:12:39,000
esirler hâlâ

299
00:12:39,000 --> 00:12:42,000
savaş esiri kamplarına doğuyorlar.

300
00:12:44,000 --> 00:12:46,000
Bunlar, en iyi et alındıktan

301
00:12:46,000 --> 00:12:49,000
sonra arda kalan kemikler.

302
00:12:51,000 --> 00:12:53,000
Uzun zaman önce,

303
00:12:53,000 --> 00:12:55,000
benim gibi, wasichu gibi görünen

304
00:12:55,000 --> 00:12:58,000
bir halk tarafından bir olaylar dizisi uygulamaya kondu;

305
00:12:58,000 --> 00:13:00,000
toprağı, suyu

306
00:13:00,000 --> 00:13:03,000
ve tepelerdeki altını almaya meraklı insanlar tarafından.

307
00:13:03,000 --> 00:13:05,000
O olaylar, hâlâ bitirilmesi gereken

308
00:13:05,000 --> 00:13:07,000
bir domino etkisi yarattı.

309
00:13:07,000 --> 00:13:11,000
1890'daki bir katliamdan ya da

310
00:13:12,000 --> 00:13:15,000
150 yıl önceki bir dizi ihlâl edilmiş antlaşmadan

311
00:13:15,000 --> 00:13:18,000
baskın toplum olarak biz, kendimizi ne kadar uzak hissetsek de

312
00:13:19,000 --> 00:13:21,000
hâlâ size şu soruyu sormalıyım;

313
00:13:21,000 --> 00:13:24,000
bugünün istatistikleri hakkında ne hissetmelisiniz?

314
00:13:25,000 --> 00:13:27,000
Bu ızdırap resimleriyle

315
00:13:27,000 --> 00:13:29,000
size biraz önce okuduğum tarih

316
00:13:29,000 --> 00:13:31,000
arasındaki ilişki nedir?

317
00:13:31,000 --> 00:13:33,000
Ve bu tarihin

318
00:13:33,000 --> 00:13:35,000
ne kadarını sahiplenmeniz gerekiyor?

319
00:13:35,000 --> 00:13:38,000
Bunlardan herhangi biri sizin bugünkü sorumluluğunuz mu?

320
00:13:39,000 --> 00:13:42,000
Bana yapabileceğimiz bir şeyler olması gerektiği söylendi.

321
00:13:42,000 --> 00:13:45,000
Eylem için bir çağrı olmalı.

322
00:13:45,000 --> 00:13:48,000
Çünkü ben bu kadar zamandır fotoğraf çeken

323
00:13:48,000 --> 00:13:50,000
bir tanık olmaya razı olarak

324
00:13:50,000 --> 00:13:53,000
kenarda durdum.

325
00:13:53,000 --> 00:13:56,000
Çünkü çözüm o kadar uzak bir geçmişteydi ki

326
00:13:56,000 --> 00:13:58,000
ona ulaşmak için zaman makinesinden

327
00:13:58,000 --> 00:14:00,000
daha azı işime yaramazdı.

328
00:14:00,000 --> 00:14:02,000
Yerli halkların çektikleri

329
00:14:02,000 --> 00:14:05,000
kolay düzeltilecek basit bir konu değil.

330
00:14:06,000 --> 00:14:08,000
Herkesin, Haiti'ye, AIDS'in bitirilmesine

331
00:14:08,000 --> 00:14:10,000
ya da kıtlıkla savaşa yardım ettiği

332
00:14:10,000 --> 00:14:13,000
gibi katkı sağlayabileceği bir konu değil.

333
00:14:13,000 --> 00:14:15,000
Çözüm, söylendiği gibi,

334
00:14:15,000 --> 00:14:18,000
baskın toplum için

335
00:14:18,000 --> 00:14:20,000
örneğin, 50 dolarlık bir yardım çekinden

336
00:14:20,000 --> 00:14:22,000
ya da grafiti kaplı bir evi boyamak için

337
00:14:22,000 --> 00:14:24,000
yapılan bir kilise gezisinden ya da

338
00:14:24,000 --> 00:14:26,000
bir banliyö ailesinin artık istemediği

339
00:14:26,000 --> 00:14:29,000
bir kutu giysiyi bağışlamasından çok daha zor olabilir.

340
00:14:29,000 --> 00:14:31,000
Öyleyse bu durum bizi nereye getiriyor?

341
00:14:31,000 --> 00:14:34,000
Karanlıkta omuz mu silkelim?

342
00:14:34,000 --> 00:14:36,000
Birleşik Devletler,

343
00:14:36,000 --> 00:14:38,000
her gün, Lakota'yla yapılan

344
00:14:38,000 --> 00:14:40,000
1851 ve 1868 Fort Laramie Antlaşmaları'nın

345
00:14:40,000 --> 00:14:42,000
maddelerini ihlâl etmeye

346
00:14:42,000 --> 00:14:45,000
devam ediyor.

347
00:14:45,000 --> 00:14:47,000
Bugün önerdiğim eylem çağrım,

348
00:14:47,000 --> 00:14:50,000
TED dileğim şudur:

349
00:14:51,000 --> 00:14:53,000
Antlaşmalara saygı gösterin.

350
00:14:53,000 --> 00:14:55,000
Siyah Tepeler'i geri verin.

351
00:14:55,000 --> 00:14:58,000
Onlarla ne yapacakları sizi ilgilendirmez.

352
00:15:00,000 --> 00:15:06,000
(Alkış)