0:00:00.000,0:00:03.000
Teška su vremena za ekonomiju

0:00:03.000,0:00:06.000
kolege TEDovci, zaista teška vremena.

0:00:06.000,0:00:09.000
I zato bih vas oraspoložio

0:00:09.000,0:00:12.000
sa jednim od najvećih, makar ne previše poznatim,

0:00:12.000,0:00:14.000
komercijalnim uspjehom

0:00:14.000,0:00:16.000
zadnjih 20 godina.

0:00:16.000,0:00:19.000
Usporediv, na svoj poseban način,

0:00:19.000,0:00:22.000
sa uspjesima Microsofta ili Googlea.

0:00:22.000,0:00:25.000
I to je industrija koja je izbjegla recesiju

0:00:25.000,0:00:27.000
sa lakoćom.

0:00:27.000,0:00:30.000
Pričam o organiziranom kriminalu.

0:00:30.000,0:00:32.000
Organizirani kriminal postoji

0:00:32.000,0:00:35.000
već jako dugo, čujem kako govorite.

0:00:35.000,0:00:37.000
I to je zaista istina.

0:00:37.000,0:00:40.000
Ali u zadnja dva desetljeća

0:00:40.000,0:00:43.000
zabilježio je neviđenu ekspanziju.

0:00:43.000,0:00:47.000
Sada predstavlja otprilike 15 posto

0:00:47.000,0:00:49.000
svjetskog BDP-a.

0:00:49.000,0:00:52.000
Ja ga zovem Globalna Siva Ekonomija.

0:00:52.000,0:00:55.000
ili skraćeno, McMafija.

0:00:55.000,0:00:58.000
Što je potaklo ovaj izvanredan rast

0:00:58.000,0:01:00.000
prekograničnog kriminala?

0:01:00.000,0:01:02.000
Naravno, imamo globalizaciju,

0:01:02.000,0:01:05.000
tehnologiju, komunikacije, i sve to,

0:01:05.000,0:01:08.000
o čemu ćemo pričati kasnije.

0:01:08.000,0:01:11.000
Ali prvo bih vas vratio

0:01:11.000,0:01:13.000
na slijedeći događaj.

0:01:13.000,0:01:15.000
Pad komunizma.

0:01:15.000,0:01:19.000
U cijeloj istočnoj Europi, jako značajan događaj

0:01:19.000,0:01:21.000
u posljeratnoj povijesti.

0:01:21.000,0:01:24.000
Vrijeme je da se razotkrijem.

0:01:24.000,0:01:27.000
Ovaj događaj je puno značio za mene osobno.

0:01:27.000,0:01:31.000
Počeo sam krijumčariti knjige preko željezne zavjese

0:01:31.000,0:01:33.000
demokratskim oporbenim grupama u istočnoj Europi,

0:01:33.000,0:01:35.000
kao Solidarnost u Poljskoj,

0:01:35.000,0:01:37.000
dok sam bio tinejđer.

0:01:37.000,0:01:41.000
Tada sam počeo pisati o istočnoj Europi,

0:01:41.000,0:01:45.000
i konačno sam postao glavni dopisnik BBCa za regiju.

0:01:45.000,0:01:49.000
To sam radio 1989.

0:01:49.000,0:01:53.000
I zato kad je 425 milijona ljudi

0:01:53.000,0:01:55.000
napokon dobilo pravo

0:01:55.000,0:01:57.000
izabrati svoju vladu

0:01:57.000,0:02:00.000
bio sam presretan.

0:02:00.000,0:02:02.000
Ali također sam bio malo zabrinut

0:02:02.000,0:02:04.000
oko nekih opasnijih stvari

0:02:04.000,0:02:06.000
koje su virile iza zida.

0:02:06.000,0:02:08.000
Nije trebalo dugo, na primjer,

0:02:08.000,0:02:10.000
da etnički nacionalizam

0:02:10.000,0:02:12.000
proviri svoju krvavu glavu

0:02:12.000,0:02:14.000
u Jugoslaviji.

0:02:14.000,0:02:16.000
I usred kaosa,

0:02:16.000,0:02:18.000
usred euforije,

0:02:18.000,0:02:20.000
malo mi je trebalo da shvatim

0:02:20.000,0:02:23.000
da su neki ljudi koji su rukovali vlašću

0:02:23.000,0:02:27.000
prije 1989., u istočnoj Europi,

0:02:27.000,0:02:31.000
nastavili sa time nakon revolucija.

0:02:31.000,0:02:35.000
Naravno, imali smo ovakve likove.

0:02:35.000,0:02:39.000
Ali imali smo i drugih neočekivanih ljudi

0:02:39.000,0:02:43.000
koji su odigrali važne uloge u događajima u istočnoj Europi.

0:02:43.000,0:02:46.000
Kao ovaj lik. Sjećate se ovih tipova?

0:02:46.000,0:02:48.000
Prije su dobivali zlatne medalje u dizanju utega

0:02:48.000,0:02:51.000
i hrvanju, svake četiri godine na Olimpijskim igrama.

0:02:51.000,0:02:54.000
I bili su slavne ličnosti komunizma.

0:02:54.000,0:02:57.000
Sa pripadajućim basnoslovnim stilom života.

0:02:57.000,0:02:59.000
Dobivali su velike stanove u centru grada.

0:02:59.000,0:03:01.000
Usputan seks na račun.

0:03:01.000,0:03:04.000
I mogli su slobodno putovati na zapad,

0:03:04.000,0:03:07.000
što je bio veliki luksuz u ono vrijeme.

0:03:07.000,0:03:11.000
Možda vam zvuči čudno, ali oni su igrali značajnu ulogu

0:03:11.000,0:03:13.000
u nastanku tržišnog gospodarstva

0:03:13.000,0:03:15.000
u istočnoj Europi.

0:03:15.000,0:03:17.000
Ili kako ih ja zovem, oni su

0:03:17.000,0:03:19.000
babice kapitalizma.

0:03:19.000,0:03:22.000
Evo nekih od tih istih dizača utega

0:03:22.000,0:03:25.000
nakon 1989.

0:03:25.000,0:03:28.000
U Bugarskoj,

0:03:28.000,0:03:30.000
ovo je uslikano u Bugarskoj,

0:03:30.000,0:03:33.000
kad je komunizam pao u posvuda u istočnoj Europi

0:03:33.000,0:03:35.000
nije pao samo komunizam,

0:03:35.000,0:03:37.000
pala je i država.

0:03:37.000,0:03:39.000
To znači da policija nije radila.

0:03:39.000,0:03:42.000
Sudstvo nije funkcioniralo kako treba.

0:03:42.000,0:03:47.000
Što je poslovni čovjek u vrlom novom Svijetu

0:03:47.000,0:03:49.000
istočno europskog kapitalizma trebao napraviti

0:03:49.000,0:03:53.000
kako bi osigurao da će njegovi ugovori biti ispoštovani?

0:03:53.000,0:03:56.000
Okrenuo bi se ljudima koje sociolozi zovu, poprilično suhoparno,

0:03:56.000,0:04:00.000
privatizirane agencije za provedbu zakona.

0:04:00.000,0:04:04.000
Mi ih radije zovemo mafija.

0:04:04.000,0:04:07.000
U Bugarskoj, mafija se uskoro spojila

0:04:07.000,0:04:09.000
sa 14 tisuća ljudi

0:04:09.000,0:04:13.000
koji su otpušteni sa svojih poslova u sigurnosnim službama

0:04:13.000,0:04:15.000
između 1989. i 1991.

0:04:15.000,0:04:19.000
Dakle, država se raspada,

0:04:19.000,0:04:22.000
gospodarstvo je ubrzano krenulo prema dolje,

0:04:22.000,0:04:25.000
zadnji ljudi koje želite da dođu na burzu rada

0:04:25.000,0:04:28.000
su 14 tisuća muškaraca i žena sa jakim kvalifikacijama

0:04:28.000,0:04:30.000
u nadzoru,

0:04:30.000,0:04:33.000
krijumčarenju, gradnji podzemnih mreža,

0:04:33.000,0:04:36.000
i ubijanju ljudi.

0:04:36.000,0:04:39.000
Ali to se desilo po cijeloj istočnoj Europi.

0:04:39.000,0:04:44.000
Kad sam radio 1990-tih

0:04:44.000,0:04:47.000
većinu vremena sam pratio

0:04:47.000,0:04:50.000
grozan sukob u Jugoslaviji.

0:04:50.000,0:04:52.000
I nisam mogao ne vidjeti

0:04:52.000,0:04:56.000
da ljudi koji su izvršavali strašne zločine,

0:04:56.000,0:04:59.000
paravojne organizacije,

0:04:59.000,0:05:01.000
su zapravo isti ljudi koji su vodili

0:05:01.000,0:05:04.000
mreže organiziranog kriminala.

0:05:04.000,0:05:08.000
I palo mi je na pamet da iza nasilja

0:05:08.000,0:05:11.000
stoji mračno kriminalno gospodarstvo.

0:05:11.000,0:05:15.000
I zato sam odlučio da ću putovati oko svijeta

0:05:15.000,0:05:18.000
i istraživati ovo globalno kriminalno podzemlje

0:05:18.000,0:05:20.000
pričajući sa policajcima,

0:05:20.000,0:05:23.000
pričajući sa žrtvama, pričajući sa konzumentima

0:05:23.000,0:05:25.000
nezakonitih roba i usluga.

0:05:25.000,0:05:30.000
Ali iznad svega drugog, pričajući sa samim gangsterima.

0:05:30.000,0:05:33.000
Balkan je bio sjajno mjesto za početak.

0:05:33.000,0:05:35.000
Zašto? Pa naravno

0:05:35.000,0:05:37.000
postojalo je pitanje propadanja reda i zakona.

0:05:37.000,0:05:39.000
Ali također, kako kažu u trgovini na malo,

0:05:39.000,0:05:43.000
važna je lokacija, lokacija, lokacija.

0:05:43.000,0:05:45.000
I ono što sam primjetio na početku mojih istraživanja

0:05:45.000,0:05:50.000
jest da je Balkan postao velika tranzitna zona

0:05:50.000,0:05:53.000
za nezakonite robe i usluge iz cijelog Svijeta.

0:05:53.000,0:05:55.000
Heroin, kokain,

0:05:55.000,0:05:58.000
prodaja žena u prostituciju

0:05:58.000,0:06:00.000
i dragocjeni minerali.

0:06:00.000,0:06:02.000
A kuda su išli?

0:06:02.000,0:06:04.000
U Europsku Uniju, koja je tada

0:06:04.000,0:06:08.000
počinjala žeti blagodati globalizacije.

0:06:08.000,0:06:10.000
Pretvarajući se tako

0:06:10.000,0:06:13.000
u najbogatije potrošačko tržište u povijesti,

0:06:13.000,0:06:16.000
na kraju se sastojeći od 500 milijuna ljudi.

0:06:16.000,0:06:19.000
I značajna manjina

0:06:19.000,0:06:21.000
od tih 500 milijuna ljudi

0:06:21.000,0:06:24.000
voli trošiti svoje slobodno vrijeme i novac

0:06:24.000,0:06:26.000
spavajući sa prostitutkama,

0:06:26.000,0:06:29.000
gurajući novčanice od 50 Eura u nos

0:06:29.000,0:06:32.000
i zapošljavajući nezakonite migrantske radnike.

0:06:32.000,0:06:36.000
Organizirani kriminal u globalističkom Svijetu

0:06:36.000,0:06:38.000
djeluje na isti način kao i drugi poslovi.

0:06:38.000,0:06:41.000
Ima zone proizvodnje,

0:06:41.000,0:06:44.000
kao Afganistan i Kolumbija.

0:06:44.000,0:06:46.000
Ima zone distribucije,

0:06:46.000,0:06:49.000
kao Meksiko i Balkan.

0:06:49.000,0:06:53.000
I naravno, ima zone potrošnje,

0:06:53.000,0:06:55.000
kao Europska Unija, Japan

0:06:55.000,0:06:58.000
i naravno, Sjedinjene Države.

0:06:58.000,0:07:01.000
Zone proizvodnje i distribucije

0:07:01.000,0:07:04.000
obično leže u zemljama u razvoju.

0:07:04.000,0:07:08.000
I one su obično izložene groznom nasilju

0:07:08.000,0:07:10.000
i krvoproliću.

0:07:10.000,0:07:12.000
Uzmimo Meksiko.

0:07:12.000,0:07:16.000
Šest tisuća ljudi ubijeno je tamo u zadnjih 18 mjeseci

0:07:16.000,0:07:20.000
kao direktna posljedica trgovine kokainom.

0:07:20.000,0:07:24.000
A što sa Demokratskom Republikom Kongo?

0:07:24.000,0:07:30.000
Od 1998., tamo je umrlo pet milijona ljudi.

0:07:30.000,0:07:32.000
O tom se sukobu ne čita puno u novinama.

0:07:32.000,0:07:35.000
Ali to je najveći sukob na ovom planetu

0:07:35.000,0:07:37.000
od Drugog svjetskog rata.

0:07:37.000,0:07:40.000
I zašto postoji? Jer mafije iz cijelog svijeta

0:07:40.000,0:07:43.000
surađuju sa lokalnim paravojskama

0:07:43.000,0:07:46.000
kako bi se dokopali zaliha

0:07:46.000,0:07:48.000
bogatih mineralnih resursa

0:07:48.000,0:07:50.000
te regije.

0:07:50.000,0:07:54.000
Godine 2000., 80 posto svjetskog koltana

0:07:54.000,0:07:56.000
je dolazilo iz polja smrti

0:07:56.000,0:08:00.000
istoka Demokratske Republike Kongo.

0:08:00.000,0:08:04.000
Koltan možete naći u svakom mobitelu,

0:08:04.000,0:08:06.000
u skoro svakom laptopu

0:08:06.000,0:08:08.000
i igraćoj konzoli.

0:08:08.000,0:08:11.000
Kongolski gospodari rata su to prodavali mafiji

0:08:11.000,0:08:13.000
u zamjenu za oružje.

0:08:13.000,0:08:17.000
A mafija je dalje prodavala na Zapadno tržište.

0:08:17.000,0:08:19.000
I ta zapadnjačka strast

0:08:19.000,0:08:21.000
za potrošnjom

0:08:21.000,0:08:24.000
je glavni pokretač

0:08:24.000,0:08:27.000
međunarodnog organiziranog kriminala.

0:08:27.000,0:08:31.000
Da vam pokažem neke od mojih prijatelja u akciji,

0:08:31.000,0:08:34.000
snimljenih od strane talijanske policije

0:08:34.000,0:08:37.000
dok krijumčare neocarinjene cigarete.

0:08:37.000,0:08:40.000
Cigarete sa tvorničkom cijenom su jako jeftine.

0:08:40.000,0:08:44.000
Europska Unija tada na njih nameće najviši porez na svijetu.

0:08:44.000,0:08:47.000
Dakle ako ih možeš prokrijumčariti u E.U.

0:08:47.000,0:08:50.000
možeš zaraditi velike svote.

0:08:50.000,0:08:52.000
I želim vam ovo pokazati kako bih demonstrirao

0:08:52.000,0:08:55.000
koliko resursa imaju ove grupe.

0:08:55.000,0:08:59.000
Ovaj brod vrijedi milijon Eura kad je nov.

0:08:59.000,0:09:03.000
I najbrži je u Europskim vodama.

0:09:03.000,0:09:06.000
Od 1994., već sedam godina,

0:09:06.000,0:09:08.000
20 ovih brodova

0:09:08.000,0:09:11.000
prešlo je Jadransko more

0:09:11.000,0:09:14.000
iz Crne Gore u Italiju, svaku noć.

0:09:14.000,0:09:16.000
I kao posljedica ove trgovine

0:09:16.000,0:09:21.000
samo Britanija je izgubila osam bilijuna dolara prihoda.

0:09:21.000,0:09:25.000
Umjesto toga, taj novac je otišao obilježiti ratove u Jugoslaviji

0:09:25.000,0:09:29.000
i podstaviti džepove beskrupuloznih pojedinaca.

0:09:29.000,0:09:32.000
Talijanska policija je, kad je ova trgovina počela,

0:09:32.000,0:09:36.000
imala samo dva broda koja su mogla ići istom brzinom.

0:09:36.000,0:09:38.000
I ovo je jako važno, jer jedini način na koji možeš uloviti ove tipove

0:09:38.000,0:09:41.000
je ako ostanu bez goriva.

0:09:41.000,0:09:43.000
Ponekad bi gangsteri poveli sa sobom

0:09:43.000,0:09:46.000
ženu kojom se trguje u prostituciju.

0:09:46.000,0:09:48.000
I kad bi policija intervenirala, oni bi

0:09:48.000,0:09:51.000
bacili ženu u more

0:09:51.000,0:09:53.000
kako bi ju policija morala spasiti od utapanja,

0:09:53.000,0:09:57.000
umjesto da ih hvata.

0:09:57.000,0:10:00.000
Pokazao sam vam ovo kako bih demonstrirao

0:10:00.000,0:10:02.000
koliko brodova, koliko plovila treba

0:10:02.000,0:10:04.000
kako bi ulovili jednog od ovih tipova.

0:10:04.000,0:10:06.000
Odgovor je šest plovila.

0:10:06.000,0:10:09.000
Zapamtite, 20 ovih glisera

0:10:09.000,0:10:11.000
je dolazilo preko Jadrana

0:10:11.000,0:10:13.000
svake noći.

0:10:13.000,0:10:17.000
I što su ovi momci radili sa svim tim novcem?

0:10:17.000,0:10:21.000
Tu dolazimo do globalizacije

0:10:21.000,0:10:24.000
jer to nije samo deregulacija globalne trgovine.

0:10:24.000,0:10:27.000
To je liberalizacija međunarodnih novčanih tržišta.

0:10:27.000,0:10:30.000
A bome su olakšali

0:10:30.000,0:10:32.000
peračima novca.

0:10:32.000,0:10:35.000
Zadnjih dva desetljeća bili su zlatno doba

0:10:35.000,0:10:37.000
prljave dobiti.

0:10:37.000,0:10:41.000
1990-tih smo vidjeli novčane centre oko Svijeta

0:10:41.000,0:10:44.000
kako se natječu za njihove poslove.

0:10:44.000,0:10:46.000
I jednostavno nije bilo učinkovitog mehanizma

0:10:46.000,0:10:48.000
za sprječavanje pranja novca.

0:10:48.000,0:10:51.000
I puno legalnih banaka je također rado

0:10:51.000,0:10:54.000
primalo depozite

0:10:54.000,0:10:56.000
iz vrlo sumnjivih izvora

0:10:56.000,0:10:59.000
bez ikakvih pitanja.

0:10:59.000,0:11:03.000
Ali u srcu ovoga, je mreža offshore banaka.

0:11:03.000,0:11:06.000
Ove stvari su

0:11:06.000,0:11:09.000
najvažniji dio ove parade pranja novca.

0:11:09.000,0:11:13.000
I želiš li spriječiti nezakonito izbjegavanje poreza

0:11:13.000,0:11:17.000
i međunarnodni organizirani kriminal, pranje novca

0:11:17.000,0:11:19.000
moraš ih se rješiti.

0:11:19.000,0:11:22.000
Pozitivno je da napokon imamo nekoga u Bijeloj kući

0:11:22.000,0:11:25.000
tko dosljedno govori

0:11:25.000,0:11:28.000
protiv ovih nagrizajućih jedinki.

0:11:28.000,0:11:32.000
I ako je itko zabrinut o onome za što ja vjerujem

0:11:32.000,0:11:35.000
da je nužno

0:11:35.000,0:11:38.000
novi zakoni, učinkovita regulacija,

0:11:38.000,0:11:42.000
onda je to Bernie Madoff,

0:11:42.000,0:11:46.000
koji će ostatak svog života provesti u zatvoru.

0:11:46.000,0:11:52.000
Bernie Madoff je ukrao 65 bilijuna dolara.

0:11:52.000,0:11:55.000
To ga stavlja na Olimp gangstera

0:11:55.000,0:11:57.000
zajedno sa kolumbijskim kartelima,

0:11:57.000,0:12:00.000
i najvećim ruskim mafijama.

0:12:00.000,0:12:02.000
Ali on je to radio desetljećima

0:12:02.000,0:12:04.000
u srcu Wall streeta.

0:12:04.000,0:12:07.000
I nijedan regulator nije ništa zapazio.

0:12:07.000,0:12:10.000
Koliko još Madoffa ima u Wall streetu,

0:12:10.000,0:12:12.000
ili u Londonu,

0:12:12.000,0:12:14.000
dok muzu pošten narod,

0:12:14.000,0:12:16.000
i peru novac?

0:12:16.000,0:12:20.000
Ja vam mogu reći, ima ih popriličan broj.

0:12:20.000,0:12:24.000
Da vam objasnim osnove međunarodnog organiziranog kriminala.

0:12:24.000,0:12:28.000
A to su narkotici. Druga slika farme marihuane danas.

0:12:28.000,0:12:31.000
Ova je iz centralne Britanske Kolumbije

0:12:31.000,0:12:33.000
gdje sam ju uslikao.

0:12:33.000,0:12:35.000
To je jedna od desetaka tisuća

0:12:35.000,0:12:38.000
obiteljskih farmi u Britanskoj Kolumbiji

0:12:38.000,0:12:41.000
koja omogućuje da preko pet posto

0:12:41.000,0:12:45.000
BDP-a ove provincije dolazi iz ove trgovine.

0:12:45.000,0:12:50.000
Inspektor Brian Cantera

0:12:50.000,0:12:52.000
iz Kraljevske kanadske policijske konjice

0:12:52.000,0:12:54.000
me doveo u pećinsko skladište istočno od Vancouvera

0:12:54.000,0:12:58.000
da vidim robu koja se redovito oduzima

0:12:58.000,0:13:00.000
od krijumčara

0:13:00.000,0:13:02.000
koji ju šalju,

0:13:02.000,0:13:05.000
naravno, južno u Sjedinjene Države

0:13:05.000,0:13:07.000
gdje je nezasitno tržište

0:13:07.000,0:13:10.000
za B.C. Bud (Pup), kako ga zovu

0:13:10.000,0:13:12.000
djelom zato što se reklamira kao organsko,

0:13:12.000,0:13:16.000
što dobro prolazi u Kaliforniji.

0:13:16.000,0:13:18.000
(Smjeh)

0:13:18.000,0:13:19.000
(Pljesak)

0:13:19.000,0:13:22.000
I policija priznaje da

0:13:22.000,0:13:27.000
veliki izvoznici ove zaplijene

0:13:27.000,0:13:29.000
niti ne osjete.

0:13:29.000,0:13:31.000
Od početaka globalizacije

0:13:31.000,0:13:35.000
globalno tržište narkotika je enormno naraslo.

0:13:35.000,0:13:38.000
Međutim, nije bilo pratećeg rasta

0:13:38.000,0:13:41.000
resursa dostupnih

0:13:41.000,0:13:43.000
snagama policije.

0:13:43.000,0:13:48.000
Ovo se sve možda promjeni.

0:13:48.000,0:13:50.000
Jer nešto jako čudno se dešava.

0:13:50.000,0:13:52.000
Ujedinjeni narodi su prepoznali

0:13:52.000,0:13:55.000
prije mjesec dana,

0:13:55.000,0:14:01.000
da je Kanada postala ključno područje za distribuciju i proizvodnju

0:14:01.000,0:14:05.000
ekstazija i drugih sintetičnih droga.

0:14:05.000,0:14:07.000
Zanimljivo, tržišni udio

0:14:07.000,0:14:10.000
heroina i kokaina opada

0:14:10.000,0:14:15.000
jer pilule počinju djelovati sve bolje.

0:14:15.000,0:14:19.000
Ovo mjenja cijelu igru.

0:14:19.000,0:14:23.000
Jer prebacuje proizvodnju iz zemalja u razvoju

0:14:23.000,0:14:27.000
u zapadnjački svijet.

0:14:27.000,0:14:29.000
Kad se to dogodi to je trend

0:14:29.000,0:14:33.000
koji može pregaziti mogućnosti naše politike tu na zapadu.

0:14:33.000,0:14:37.000
Politika droga koju imamo već 40 godina

0:14:37.000,0:14:42.000
davno je morala donijeti važne promjene,

0:14:42.000,0:14:44.000
po mom mišljenju.

0:14:44.000,0:14:46.000
Recesija.

0:14:46.000,0:14:48.000
Organizirani kriminal se već prilagodio

0:14:48.000,0:14:50.000
vrlo dobro za recesiju.

0:14:50.000,0:14:52.000
Nije čudno, najoportunističkija industrija

0:14:52.000,0:14:54.000
na svijetu.

0:14:54.000,0:14:58.000
I nema pravila u svojem sustavu regulacija.

0:14:58.000,0:15:02.000
Osim, naravno, što ima dva poslovna rizika,

0:15:02.000,0:15:04.000
uhićenje zakonom,

0:15:04.000,0:15:06.000
što je, iskreno, njihova najmanja briga,

0:15:06.000,0:15:09.000
i konkurencija ostalih grupa,

0:15:09.000,0:15:11.000
ili metak u glavu.

0:15:11.000,0:15:14.000
Ono što su napravili je pomak svojih operacija.

0:15:14.000,0:15:18.000
Ljudi više ne puše toliko droge, i ne idu prostitutkama tako često

0:15:18.000,0:15:20.000
za vrijeme recesije.

0:15:20.000,0:15:22.000
I tako su ušli u novčani

0:15:22.000,0:15:24.000
i poslovni kriminal na velika vrata,

0:15:24.000,0:15:26.000
ali iznad svega, dva područja,

0:15:26.000,0:15:29.000
a to su falsificiranje robe

0:15:29.000,0:15:31.000
i računalni kriminal.

0:15:31.000,0:15:33.000
I jako su uspješni.

0:15:33.000,0:15:36.000
Upoznao bih vas sa G. Pringleom.

0:15:36.000,0:15:40.000
Ili da kažem, točnije, Señor Pringle.

0:15:40.000,0:15:44.000
Brazilski računalni kriminalac me upoznao sa tom opremom.

0:15:44.000,0:15:46.000
Sjeli smo u automobil na aveniju Paulista

0:15:46.000,0:15:48.000
u São Paulu, zajedno.

0:15:48.000,0:15:50.000
Spojio ju je sa mojim laptopom,

0:15:50.000,0:15:53.000
i za pet minuta ušao je

0:15:53.000,0:15:55.000
u računalni sigurnosni sustav

0:15:55.000,0:15:58.000
jedne velike brazilske banke.

0:15:58.000,0:16:00.000
Nije to tako teško.

0:16:00.000,0:16:03.000
I puno je lakše jer

0:16:03.000,0:16:05.000
zanimljiva star kod računalnog kriminala

0:16:05.000,0:16:09.000
je da stvar nije toliko u tehnologiji.

0:16:09.000,0:16:13.000
Ključ kod računalnog kriminala je u socijalnom inženjeringu.

0:16:13.000,0:16:15.000
Ili da se tehnički izrazim,

0:16:15.000,0:16:18.000
budale su na svakom koraku.

0:16:18.000,0:16:21.000
Ne biste vjerovali koliko je lagano

0:16:21.000,0:16:24.000
nagovoriti ljude da rade na svom računalu

0:16:24.000,0:16:27.000
stvari koje im nisu u interesu.

0:16:27.000,0:16:29.000
I vrlo su brzo

0:16:29.000,0:16:31.000
računalni kriminalci naučili da je to najlakše napraviti,

0:16:31.000,0:16:35.000
naravno, najbrže dođeš do nečijeg novčanika

0:16:35.000,0:16:38.000
preko obećanja seksa i ljubavi.

0:16:38.000,0:16:41.000
Vjerujem da se neki sjećaju Volim-Te virusa,

0:16:41.000,0:16:45.000
jednog od najvećih svjetskih virusa.

0:16:45.000,0:16:48.000
Imao sam sreće kad je Volim-Te virus izašao.

0:16:48.000,0:16:51.000
Jer prva osoba od koje sam ga dobio

0:16:51.000,0:16:53.000
je bila moja bivša djevojka.

0:16:53.000,0:16:58.000
Ona je gajila razne osjećaje prema meni u to vrijeme

0:16:58.000,0:17:00.000
ali ljubav nije bio jedan od njih.

0:17:00.000,0:17:02.000
(Smjeh)

0:17:02.000,0:17:06.000
I zato čim sam vidio to u svojem pretincu za poštu

0:17:06.000,0:17:09.000
bacio sam ga odmah u kantu za smeće,

0:17:09.000,0:17:14.000
i spasio se od gadne infekcije.

0:17:14.000,0:17:18.000
Dakle, računalni kriminal, pazite na njega.

0:17:18.000,0:17:20.000
Ono što znamo da Internet radi

0:17:20.000,0:17:23.000
je, da pomaže ovim tipovima.

0:17:23.000,0:17:26.000
To su komarci koji prenose parazit malarije

0:17:26.000,0:17:30.000
Koji zarazi našu krv kad komarac dobije besplatan obrok

0:17:30.000,0:17:32.000
na naš račun.

0:17:32.000,0:17:35.000
Artesunat je jako učinkovita droga

0:17:35.000,0:17:38.000
kod uništavanja parazita u ranim danima

0:17:38.000,0:17:40.000
infekcije.

0:17:40.000,0:17:42.000
Ali zadnjih godinu dana

0:17:42.000,0:17:45.000
istraživači u Kambođi su otkrili

0:17:45.000,0:17:48.000
da se dešava

0:17:48.000,0:17:51.000
da parazit malarije razvija otpornost.

0:17:51.000,0:17:54.000
I boje se da je razlog razvijanja otpornosti

0:17:54.000,0:17:58.000
taj da si Kambođani ne mogu priuštiti lijek na trgovačkom tržištu,

0:17:58.000,0:18:01.000
pa ga kupuju sa Interneta.

0:18:01.000,0:18:03.000
A te pilule imaju samo male doze

0:18:03.000,0:18:05.000
aktivnog sastojka.

0:18:05.000,0:18:07.000
Zato se dešava da

0:18:07.000,0:18:11.000
parazit počinje razvijati otpornost.

0:18:11.000,0:18:13.000
Razlog zašto vam ovo pričam

0:18:13.000,0:18:15.000
je taj da moramo znati

0:18:15.000,0:18:17.000
da organizirani kriminal

0:18:17.000,0:18:20.000
utječe na sva područja naših života.

0:18:20.000,0:18:23.000
Ne trebate spavati sa prostitutkom

0:18:23.000,0:18:25.000
ili uzimati droge

0:18:25.000,0:18:27.000
kako bi imali vezu sa organiziranim kriminalom.

0:18:27.000,0:18:29.000
Oni utječu na naš bankovni račun.

0:18:29.000,0:18:31.000
Oni utječu na komunikacije, na mirovinske fondove.

0:18:31.000,0:18:35.000
Čak utječu na hranu koju jedemo

0:18:35.000,0:18:37.000
i na vlade.

0:18:37.000,0:18:40.000
Ovo više nije problem

0:18:40.000,0:18:43.000
Sicilijanaca iz Palerma i New Yorka.

0:18:43.000,0:18:46.000
Nema romantike kod gangstera

0:18:46.000,0:18:48.000
21. stoljeća.

0:18:48.000,0:18:51.000
To je snažna industrija

0:18:51.000,0:18:54.000
i ona stvara nestabilnost i nasilje

0:18:54.000,0:18:56.000
gdje god dođe.

0:18:56.000,0:18:58.000
To je snažna gospodarska sila

0:18:58.000,0:19:02.000
i moramo ju uzeti jako, jako ozbiljno.

0:19:02.000,0:19:04.000
Bila mi je čast pričati pred vama.

0:19:04.000,0:19:06.000
Puno vam hvala.

0:19:06.000,0:19:09.000
(Pljesak)