[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.51,0:00:04.84,Default,,0000,0000,0000,,Tôi muốn kể cho các bạn về một vụ án mà tôi đã tham gia Dialogue: 0,0:00:04.84,0:00:08.40,Default,,0000,0000,0000,,liên quan đến một người đàn ông tên Steve Titus. Dialogue: 0,0:00:08.40,0:00:11.43,Default,,0000,0000,0000,,Titus là một quản lý nhà hàng. Dialogue: 0,0:00:11.43,0:00:15.52,Default,,0000,0000,0000,,Anh ta 31 tuổi, sống tại Seattle, Washington, Dialogue: 0,0:00:15.52,0:00:17.42,Default,,0000,0000,0000,,anh ấy đã đính hôn với Gretchen, Dialogue: 0,0:00:17.42,0:00:20.37,Default,,0000,0000,0000,,họ sắp kết hôn, cô ấy là tình yêu của đời anh. Dialogue: 0,0:00:20.37,0:00:22.65,Default,,0000,0000,0000,,Vào một đêm, cặp đôi đi ra ngoài Dialogue: 0,0:00:22.65,0:00:25.66,Default,,0000,0000,0000,,cho một bữa tối lãng mạn tại nhà hàng. Dialogue: 0,0:00:25.66,0:00:27.30,Default,,0000,0000,0000,,Họ đang trên đường về nhà Dialogue: 0,0:00:27.30,0:00:30.25,Default,,0000,0000,0000,,và họ bị cảnh sát tấp vào lề đường. Dialogue: 0,0:00:30.25,0:00:33.57,Default,,0000,0000,0000,,Bạn thấy đấy, chiếc xe của Titus khá giống Dialogue: 0,0:00:33.57,0:00:37.46,Default,,0000,0000,0000,,một chiếc xe được lái trước đó vào buổi tối Dialogue: 0,0:00:37.46,0:00:40.86,Default,,0000,0000,0000,,bởi một gã đã cưỡng dâm một cô gái đi nhờ xe, Dialogue: 0,0:00:40.86,0:00:44.46,Default,,0000,0000,0000,,và Titus khá giống với gã tội phạm đó. Dialogue: 0,0:00:44.46,0:00:47.04,Default,,0000,0000,0000,,Thế rồi cảnh sát chụp hình Titus, Dialogue: 0,0:00:47.04,0:00:49.80,Default,,0000,0000,0000,,họ đặt nó vào một hàng ảnh, Dialogue: 0,0:00:49.80,0:00:51.96,Default,,0000,0000,0000,,sau đó đưa ra cho nạn nhân xem, Dialogue: 0,0:00:51.96,0:00:54.12,Default,,0000,0000,0000,,và cô ấy chỉ bức hình của Titus. Dialogue: 0,0:00:54.12,0:00:57.74,Default,,0000,0000,0000,,Cô ta nói "Người này giống nhất." Dialogue: 0,0:00:57.74,0:01:01.63,Default,,0000,0000,0000,,Cảnh sát khởi tố vụ án, Dialogue: 0,0:01:01.63,0:01:04.97,Default,,0000,0000,0000,,và khi Steve Titus bị đưa ra tòa vì tội cưỡng dâm, Dialogue: 0,0:01:04.97,0:01:07.07,Default,,0000,0000,0000,,nạn nhân bước lên bục Dialogue: 0,0:01:07.07,0:01:11.41,Default,,0000,0000,0000,,và nói, "Tôi hoàn toàn chắc chắn đây chính là gã đàn ông đó." Dialogue: 0,0:01:11.41,0:01:14.34,Default,,0000,0000,0000,,Và Titus bị kết án. Dialogue: 0,0:01:14.34,0:01:16.31,Default,,0000,0000,0000,,Anh ta khẳng định mình vô tội, Dialogue: 0,0:01:16.31,0:01:18.89,Default,,0000,0000,0000,,gia đình anh ta hét vào bồi thẩm đoàn, Dialogue: 0,0:01:18.89,0:01:21.76,Default,,0000,0000,0000,,vị hôn thê của anh sụp xuống sàn thổn thức, Dialogue: 0,0:01:21.76,0:01:25.16,Default,,0000,0000,0000,,và Titus bị giải đi vào nhà giam. Dialogue: 0,0:01:25.16,0:01:28.62,Default,,0000,0000,0000,,Vậ bạn sẽ làm gì nếu chuyện đã đến mức này? Dialogue: 0,0:01:28.62,0:01:30.25,Default,,0000,0000,0000,,Bạn sẽ làm gì? Dialogue: 0,0:01:30.25,0:01:34.02,Default,,0000,0000,0000,,Titus hoàn toàn mất niềm tin vào hệ thống pháp lý, Dialogue: 0,0:01:34.02,0:01:36.05,Default,,0000,0000,0000,,thế rồi anh có một ý tưởng. Dialogue: 0,0:01:36.05,0:01:38.48,Default,,0000,0000,0000,,Anh gọi đếm tạp chí trong khu vực, Dialogue: 0,0:01:38.48,0:01:41.87,Default,,0000,0000,0000,,anh được sự quan tâm của một nhà báo điều tra, Dialogue: 0,0:01:41.87,0:01:46.61,Default,,0000,0000,0000,,và người nhà báo này đã thực sự tìm ra hung thủ thật, Dialogue: 0,0:01:46.61,0:01:49.96,Default,,0000,0000,0000,,một kẻ cuối cùng cũng thú nhận tội cưỡng dâm, Dialogue: 0,0:01:49.96,0:01:53.25,Default,,0000,0000,0000,,một kẻ được cho là đã thực hiện 50 vụ cưỡng hiếp Dialogue: 0,0:01:53.25,0:01:54.58,Default,,0000,0000,0000,,trong khu vực đó, Dialogue: 0,0:01:54.58,0:01:57.76,Default,,0000,0000,0000,,và khi thông tin này được đưa tới thẩm phán, Dialogue: 0,0:01:57.76,0:02:00.69,Default,,0000,0000,0000,,thẩm phán đã trả tự do cho Titus. Dialogue: 0,0:02:00.69,0:02:04.72,Default,,0000,0000,0000,,Và thực ra, đó nên là kết thúc của vụ án này. Dialogue: 0,0:02:04.72,0:02:05.85,Default,,0000,0000,0000,,Nó đáng lẽ phải kết thúc. Dialogue: 0,0:02:05.85,0:02:08.37,Default,,0000,0000,0000,,Titus đáng lẽ đã phải nghĩ về nó như một năm kinh khủng, Dialogue: 0,0:02:08.37,0:02:12.20,Default,,0000,0000,0000,,một năm bị buộc tội, ra tòa, nhưng tất cả đã qua. Dialogue: 0,0:02:12.20,0:02:14.25,Default,,0000,0000,0000,,Thế nhưng nó đã không kết thúc như vậy. Dialogue: 0,0:02:14.25,0:02:16.93,Default,,0000,0000,0000,,Titus cảm thấy quá cay đắng. Dialogue: 0,0:02:16.93,0:02:19.51,Default,,0000,0000,0000,,Anh ta mất việc. Anh không thể nhận lại công việc. Dialogue: 0,0:02:19.51,0:02:21.35,Default,,0000,0000,0000,,Anh ta mất người hôn thê. Dialogue: 0,0:02:21.35,0:02:24.26,Default,,0000,0000,0000,,Cô ấy không thể chịu đựng được cơn dận dai dẳng của anh. Dialogue: 0,0:02:24.26,0:02:26.40,Default,,0000,0000,0000,,Anh mất hết toàn bộ số tiền tiết kiệm, Dialogue: 0,0:02:26.40,0:02:29.26,Default,,0000,0000,0000,,và anh quyết định điền một hồ sơ khởi tố Dialogue: 0,0:02:29.26,0:02:31.54,Default,,0000,0000,0000,,người cảnh sát và những người khác mà anh ta cảm thấy Dialogue: 0,0:02:31.54,0:02:33.86,Default,,0000,0000,0000,,chịu trách nhiệm với những khổ cực của anh. Dialogue: 0,0:02:33.86,0:02:38.57,Default,,0000,0000,0000,,vàn đó là lúc tôi thực sự bắt đầu làm việc với vụ án này, Dialogue: 0,0:02:38.57,0:02:40.54,Default,,0000,0000,0000,,cố gắng hình dung Dialogue: 0,0:02:40.54,0:02:42.61,Default,,0000,0000,0000,,làm sao mà nạn nhân đi từ Dialogue: 0,0:02:42.61,0:02:44.14,Default,,0000,0000,0000,,"Người này giống nhất." Dialogue: 0,0:02:44.14,0:02:48.89,Default,,0000,0000,0000,,tới "Tôi hoàn toàn chắc chắn đây chính là gã đàn ông đó." Dialogue: 0,0:02:48.89,0:02:52.17,Default,,0000,0000,0000,,Vâng, Titus đã dồn công sức vào vụ án dân sự này. Dialogue: 0,0:02:52.17,0:02:55.20,Default,,0000,0000,0000,,Anh dành mỗi bước đi để suy nghĩ về nó, Dialogue: 0,0:02:55.20,0:02:59.35,Default,,0000,0000,0000,,và chỉ một vài ngày trước ngày anh đến phiên tòa, Dialogue: 0,0:02:59.35,0:03:01.57,Default,,0000,0000,0000,,anh thức dậy vào buổi sáng, Dialogue: 0,0:03:01.57,0:03:03.38,Default,,0000,0000,0000,,quặn người trong cơn đau, Dialogue: 0,0:03:03.38,0:03:06.07,Default,,0000,0000,0000,,và chết bởi một cơn đau tim do căng thẳng. Dialogue: 0,0:03:06.07,0:03:09.26,Default,,0000,0000,0000,,Anh 35 tuổi. Dialogue: 0,0:03:09.26,0:03:14.07,Default,,0000,0000,0000,,Vậy là tôi được đề nghị đến làm việc với vụ của Titus Dialogue: 0,0:03:14.07,0:03:16.58,Default,,0000,0000,0000,,bởi tôi là một nhà tâm lý học. Dialogue: 0,0:03:16.58,0:03:20.41,Default,,0000,0000,0000,,Tôi nghiên cứu về trí nhớ. Tôi đã nghiên cứu về trí nhớ trong mấy thập kỉ. Dialogue: 0,0:03:20.41,0:03:23.80,Default,,0000,0000,0000,,Và nếu tôi gặp một vài người trên chuyến bay -- Dialogue: 0,0:03:23.80,0:03:25.90,Default,,0000,0000,0000,,chuyện này diễn ra trên chuyến bay tới Scotland -- Dialogue: 0,0:03:25.90,0:03:27.73,Default,,0000,0000,0000,,nếu tôi gặp một người trên một chuyến bay, Dialogue: 0,0:03:27.73,0:03:30.77,Default,,0000,0000,0000,,và chúng tôi hỏi thăm lẫn nhau, "Bạn làm nghề gì? Bạn làm nghề gì?" Dialogue: 0,0:03:30.77,0:03:32.22,Default,,0000,0000,0000,,và tôi nói "Tôi nghiên cứu về trí nhớ," Dialogue: 0,0:03:32.22,0:03:35.60,Default,,0000,0000,0000,,họ thường muốn nói với tôi họ có những vấn đề về việc nhớ tên, Dialogue: 0,0:03:35.60,0:03:38.40,Default,,0000,0000,0000,,hoặc họ có một người quen bị Alzheimer Dialogue: 0,0:03:38.42,0:03:40.48,Default,,0000,0000,0000,,hoặc một số vấn đề trí nhớ, Dialogue: 0,0:03:40.48,0:03:42.70,Default,,0000,0000,0000,,nhưng tôi phải nói với họ Dialogue: 0,0:03:42.70,0:03:46.20,Default,,0000,0000,0000,,tôi không nghiên cứu về những lúc người ta quyên. Dialogue: 0,0:03:46.20,0:03:49.20,Default,,0000,0000,0000,,Tôi nghiên cứu cái ngược lại: khi người ta nhớ, Dialogue: 0,0:03:49.20,0:03:51.96,Default,,0000,0000,0000,,khi người ta nhớ những thứ đã không xảy ra Dialogue: 0,0:03:51.96,0:03:53.92,Default,,0000,0000,0000,,hoặc nhớ những thứ thực sự khác Dialogue: 0,0:03:53.92,0:03:55.95,Default,,0000,0000,0000,,với sự thật diễn ra. Dialogue: 0,0:03:55.95,0:04:00.68,Default,,0000,0000,0000,,Tôi nghiên cứu về trí nhớ sai. Dialogue: 0,0:04:00.68,0:04:04.99,Default,,0000,0000,0000,,Thật đáng buồn, Steve Titus không phải là người duy nhất Dialogue: 0,0:04:04.99,0:04:09.30,Default,,0000,0000,0000,,bị buộc tội dựa trên trí nhớ sai lầm của một ai đó. Dialogue: 0,0:04:09.30,0:04:12.60,Default,,0000,0000,0000,,Trong một dự án tại Mĩ, Dialogue: 0,0:04:12.60,0:04:14.86,Default,,0000,0000,0000,,thông tin được thu thập Dialogue: 0,0:04:14.86,0:04:18.79,Default,,0000,0000,0000,,trên 300 người vô tội, Dialogue: 0,0:04:18.79,0:04:22.68,Default,,0000,0000,0000,,300 bị cáo người bị buộc tội những việc họ không làm. Dialogue: 0,0:04:22.68,0:04:27.98,Default,,0000,0000,0000,,Họ đã dành 10,20,30 năm trong tù cho những tội đó, Dialogue: 0,0:04:27.98,0:04:30.41,Default,,0000,0000,0000,,và giờ đây xét nghiệm DNA đã chứng minh Dialogue: 0,0:04:30.41,0:04:33.33,Default,,0000,0000,0000,,họ thực sự vô tội. Dialogue: 0,0:04:33.33,0:04:35.85,Default,,0000,0000,0000,,Và khi những vụ trên được phân tích, Dialogue: 0,0:04:35.85,0:04:37.99,Default,,0000,0000,0000,,ba phần tư số vụ Dialogue: 0,0:04:37.99,0:04:43.60,Default,,0000,0000,0000,,là do trí nhớ sai lầm, những kí ức sai lầm của nhân chứng. Dialogue: 0,0:04:43.60,0:04:44.86,Default,,0000,0000,0000,,Vâng, tại sao? Dialogue: 0,0:04:44.86,0:04:48.31,Default,,0000,0000,0000,,Như bồi thẩm đoàn những người đã tuyên án những người vô tội đó Dialogue: 0,0:04:48.31,0:04:50.60,Default,,0000,0000,0000,,và bồi thẩm đoàn đã kết án Titus, Dialogue: 0,0:04:50.60,0:04:52.84,Default,,0000,0000,0000,,nhiều người tin rằng trí nhớ Dialogue: 0,0:04:52.84,0:04:54.49,Default,,0000,0000,0000,,làm việc như một chiếc máy ghi hình. Dialogue: 0,0:04:54.49,0:04:56.74,Default,,0000,0000,0000,,Bạn chỉ ghi lại những thông tin, Dialogue: 0,0:04:56.74,0:04:59.39,Default,,0000,0000,0000,,và bạn gọi nó lại và bật nó lên Dialogue: 0,0:04:59.39,0:05:02.82,Default,,0000,0000,0000,,khi bạn muốn trả lời những câu hỏi hay nhận diện hình ảnh. Dialogue: 0,0:05:02.82,0:05:04.98,Default,,0000,0000,0000,,Những sau nhiều thập kỉ làm việc trong ngành tâm lý học Dialogue: 0,0:05:04.98,0:05:08.13,Default,,0000,0000,0000,,đã cho tôi thấy rằng điều này không đúng. Dialogue: 0,0:05:08.13,0:05:10.56,Default,,0000,0000,0000,,Trí nhớ của chúng ta có tính chất xây dựng. Dialogue: 0,0:05:10.56,0:05:12.13,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tái xây dựng. Dialogue: 0,0:05:12.13,0:05:15.61,Default,,0000,0000,0000,,Trí nhớ làm việc hơi giống trang Wikipedia hơn: Dialogue: 0,0:05:15.61,0:05:20.73,Default,,0000,0000,0000,,Bạn có thể truy cập vào đó và thay đổ nói, nhưng những người khác cũng có thể. Dialogue: 0,0:05:20.73,0:05:25.98,Default,,0000,0000,0000,,Tôi bắt đầu nghiên cứu quá trình xây dựng trí nhớ này Dialogue: 0,0:05:25.98,0:05:28.39,Default,,0000,0000,0000,,vào năm những năm 1970. Dialogue: 0,0:05:28.39,0:05:32.81,Default,,0000,0000,0000,,Tôi làm một thí nghiệm bao gồm trình diễn cho mọi người Dialogue: 0,0:05:32.81,0:05:35.32,Default,,0000,0000,0000,,một số các vụ án hình sự và các tai nạn giả Dialogue: 0,0:05:35.32,0:05:38.84,Default,,0000,0000,0000,,và hỏi họ những câu hỏi về những gì họ nhớ. Dialogue: 0,0:05:38.84,0:05:42.78,Default,,0000,0000,0000,,Trong một thí nghiệm, chúng tôi cho mọi người thấy một tai nạn giả Dialogue: 0,0:05:42.78,0:05:44.05,Default,,0000,0000,0000,,và chúng tôi hỏi mọi người, Dialogue: 0,0:05:44.05,0:05:46.92,Default,,0000,0000,0000,,những chiếc xe chạy nhanh tới mức nào khi chúng đụng vào nhau? Dialogue: 0,0:05:46.92,0:05:48.55,Default,,0000,0000,0000,,Và chúng tôi hỏi những người khác, Dialogue: 0,0:05:48.55,0:05:52.24,Default,,0000,0000,0000,,những chiếc xe chạy nhanh tới mức nào khi chúng va vào nhau? Dialogue: 0,0:05:52.24,0:05:55.24,Default,,0000,0000,0000,,Và khi chúng tôi hỏi câu hỏi dẫn dắt bởi chữ "va vào", Dialogue: 0,0:05:55.24,0:05:58.53,Default,,0000,0000,0000,,những nhân chứng nói với chúng tôi chiếc xe đi nhanh hơn, Dialogue: 0,0:05:58.53,0:06:02.52,Default,,0000,0000,0000,,và hơn nữa, khi đặt câu hỏi dẫn dắt bằng chữ "va vào" Dialogue: 0,0:06:02.52,0:06:05.38,Default,,0000,0000,0000,,làm cho mọi người thường nói với chúng tôi Dialogue: 0,0:06:05.38,0:06:08.45,Default,,0000,0000,0000,,rằng họ nhìn thấy các mảnh kính vỡ tại hiện trường tai nạn Dialogue: 0,0:06:08.45,0:06:12.23,Default,,0000,0000,0000,,trong khi chẳng có một mảnh vỡ kính nào. Dialogue: 0,0:06:12.23,0:06:15.12,Default,,0000,0000,0000,,Trong một nghiên cứu khác, chúng tôi cho thấy một tai nạn giả Dialogue: 0,0:06:15.12,0:06:18.78,Default,,0000,0000,0000,,khi chiếc xe đi qua giao lộ với một biển báo dừng, Dialogue: 0,0:06:18.78,0:06:23.71,Default,,0000,0000,0000,,và nếu chúng tôi hỏi một câu hỏi có ám chỉ nó là biển báo đường ưu tiên, Dialogue: 0,0:06:23.71,0:06:27.56,Default,,0000,0000,0000,,nhiều nhân chứng sẽ nói với chúng tôi là họ nhớ có biển báo đường ưu tiên Dialogue: 0,0:06:27.56,0:06:31.02,Default,,0000,0000,0000,,tại giao lộ, không phải là một biển báo dừng. Dialogue: 0,0:06:31.02,0:06:33.21,Default,,0000,0000,0000,,Và bạn có thể nghĩ rằng, rằng, bạn biết đấy, Dialogue: 0,0:06:33.21,0:06:34.53,Default,,0000,0000,0000,,đó chỉ là những sự kiện trong đoạn phim Dialogue: 0,0:06:34.53,0:06:36.46,Default,,0000,0000,0000,,không có gì quá căng thẳng, Dialogue: 0,0:06:36.46,0:06:39.19,Default,,0000,0000,0000,,Liệu những sai lầm tương tự có thể nào phạm phải Dialogue: 0,0:06:39.19,0:06:42.14,Default,,0000,0000,0000,,với một sự kiện thực sự căng thẳng? Dialogue: 0,0:06:42.14,0:06:45.23,Default,,0000,0000,0000,,Trong một bài nghiên cứu chúng tôi xuất bản một vài tháng trước, Dialogue: 0,0:06:45.23,0:06:47.54,Default,,0000,0000,0000,,chúng tôi đã có một câu trả lời cho câu hỏi này, Dialogue: 0,0:06:47.54,0:06:50.30,Default,,0000,0000,0000,,bởi điều bất bình thường trong thí nghiệm này Dialogue: 0,0:06:50.30,0:06:55.93,Default,,0000,0000,0000,,là những gì chúng tôi sắp đặt cho vài người trải qua những trải niệm vô cùng căng thẳng. Dialogue: 0,0:06:55.93,0:06:58.16,Default,,0000,0000,0000,,Các đối tượng trong nghiên cứu Dialogue: 0,0:06:58.16,0:07:00.67,Default,,0000,0000,0000,,là những thành viên của quân đội Mĩ Dialogue: 0,0:07:00.67,0:07:05.10,Default,,0000,0000,0000,,những người đã trải qua những bài luyện tập chịu đau khổ Dialogue: 0,0:07:05.10,0:07:07.88,Default,,0000,0000,0000,,để dạy cho họ những gì giống với những việc sẽ diễn ra Dialogue: 0,0:07:07.88,0:07:11.80,Default,,0000,0000,0000,,nếu họ bị bắt làm tù nhân chiến tranh. Dialogue: 0,0:07:11.80,0:07:14.23,Default,,0000,0000,0000,,Và như một phần của bài tập rèn luyện, Dialogue: 0,0:07:14.23,0:07:17.76,Default,,0000,0000,0000,,những binh sĩ này bị tra khảo với một cách hung tợn, Dialogue: 0,0:07:17.76,0:07:22.84,Default,,0000,0000,0000,,tàn bạo, ngược đãi thể xác trong 30 phút Dialogue: 0,0:07:22.84,0:07:25.66,Default,,0000,0000,0000,,rồi sau đó để họ cố gắng nhận dạng Dialogue: 0,0:07:25.66,0:07:28.68,Default,,0000,0000,0000,,kẻ đã thực hiện việc tra khảo họ. Dialogue: 0,0:07:28.68,0:07:32.50,Default,,0000,0000,0000,,Và khi chúng tôi cho họ những thông tin có tính chất gợi ý Dialogue: 0,0:07:32.50,0:07:35.28,Default,,0000,0000,0000,,ám chỉ đến một người khác, Dialogue: 0,0:07:35.28,0:07:39.32,Default,,0000,0000,0000,,nhiều người trong số họ đã nhận dạng sai kẻ tra khảo, Dialogue: 0,0:07:39.32,0:07:43.16,Default,,0000,0000,0000,,thường nhận dạng một người nào đó thậm chí không chút Dialogue: 0,0:07:43.16,0:07:46.26,Default,,0000,0000,0000,,tương đồng với kẻ tra khảo. Dialogue: 0,0:07:46.26,0:07:48.56,Default,,0000,0000,0000,,Và những gì những nghiên cứu này cho thấy Dialogue: 0,0:07:48.56,0:07:52.42,Default,,0000,0000,0000,,là khi bạn mớm cho người ta thông tin sai lệch Dialogue: 0,0:07:52.42,0:07:55.80,Default,,0000,0000,0000,,về một số trải niệm mà họ có thể đã trải qua, Dialogue: 0,0:07:55.80,0:08:01.46,Default,,0000,0000,0000,,bạn có thể bóp méo hay làm hỏng hay thay đổi ký ức của họ. Dialogue: 0,0:08:01.46,0:08:03.66,Default,,0000,0000,0000,,Trong thế giới thực ngoài kia, Dialogue: 0,0:08:03.66,0:08:06.55,Default,,0000,0000,0000,,thông tin sai lệch ở khắp nơi. Dialogue: 0,0:08:06.55,0:08:07.91,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta thu nhận thông tin sai Dialogue: 0,0:08:07.91,0:08:10.82,Default,,0000,0000,0000,,không chỉ những khi chúng ta bị đặt câu hỏi theo một cách dẫn dắt, Dialogue: 0,0:08:10.82,0:08:13.27,Default,,0000,0000,0000,,mà còn khi chúng ta nói chuyện với các nhân chứng khác Dialogue: 0,0:08:13.27,0:08:16.30,Default,,0000,0000,0000,,những người cũng có thể cố ý hay vô ý truyền cho chúng ta Dialogue: 0,0:08:16.30,0:08:18.44,Default,,0000,0000,0000,,một số thông tin sai lệch, Dialogue: 0,0:08:18.44,0:08:23.17,Default,,0000,0000,0000,,hoặc nếu chúng ta xem các phương tiện truyền thông đưa tin về một số tự kiện mà ta đã trải nghiệm, Dialogue: 0,0:08:23.17,0:08:25.96,Default,,0000,0000,0000,,tất cả những thứ đó tạo ra cơ hội Dialogue: 0,0:08:25.96,0:08:30.31,Default,,0000,0000,0000,,cho việc làm sai lệch trí nhớ của chúng ta. Dialogue: 0,0:08:30.31,0:08:34.10,Default,,0000,0000,0000,,Trong những năm 1990, chúng tôi bắt đầu thấy Dialogue: 0,0:08:34.10,0:08:38.78,Default,,0000,0000,0000,,một kiểu thậm chí còn cực đoan hơn trong vấn đề bộ nhớ. Dialogue: 0,0:08:38.78,0:08:41.88,Default,,0000,0000,0000,,Một số bệnh nhân đến với trị liệu với một vấn đề -- Dialogue: 0,0:08:41.88,0:08:44.79,Default,,0000,0000,0000,,có thể họ bị trầm cảm, một dạng rối loạn ăn uống -- Dialogue: 0,0:08:44.79,0:08:47.55,Default,,0000,0000,0000,,và sau khi họ kết thúc trị liệu Dialogue: 0,0:08:47.55,0:08:50.21,Default,,0000,0000,0000,,với một vấn đề khác. Dialogue: 0,0:08:50.21,0:08:53.91,Default,,0000,0000,0000,,Những ký ức cực đoan về sự hung bạo khủng khiếp, Dialogue: 0,0:08:53.91,0:08:55.89,Default,,0000,0000,0000,,đôi lúc trong một nghi lễ Sa Tăng, Dialogue: 0,0:08:55.89,0:09:00.59,Default,,0000,0000,0000,,đôi lúc bao gồm một số yếu tố thực sự kì lạ và quái dị. Dialogue: 0,0:09:00.59,0:09:03.14,Default,,0000,0000,0000,,Một người phụ nữ kết thúc đợt trị liệu tâm lý Dialogue: 0,0:09:03.14,0:09:05.57,Default,,0000,0000,0000,,tin rằng cô đã trải qua nhiều năm Dialogue: 0,0:09:05.57,0:09:09.47,Default,,0000,0000,0000,,bị hành hạ trong một kiểu nghi lễ, và bị cưỡng bức phải mang thai Dialogue: 0,0:09:09.47,0:09:12.04,Default,,0000,0000,0000,,và rồi đứa trẻ đó bị cắt bỏ khỏi tử cung. Dialogue: 0,0:09:12.04,0:09:14.40,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng thực tế thì chẳng có vết sẹo nào Dialogue: 0,0:09:14.40,0:09:16.42,Default,,0000,0000,0000,,hoặc tất cả các kiểu chứng cứ trên thể xác Dialogue: 0,0:09:16.42,0:09:19.30,Default,,0000,0000,0000,,có thể minh chứng cho câu chuyện của cô. Dialogue: 0,0:09:19.30,0:09:22.31,Default,,0000,0000,0000,,Và khi tôi bắt đầu nghiên cứu các trường hợp này, Dialogue: 0,0:09:22.31,0:09:23.76,Default,,0000,0000,0000,,tôi đã tự hỏi, Dialogue: 0,0:09:23.76,0:09:26.09,Default,,0000,0000,0000,,những kí ức kỳ dị đó đến từ đâu? Dialogue: 0,0:09:26.09,0:09:30.48,Default,,0000,0000,0000,,Và những gì tôi tìm thấy là hầu hết các tình huống Dialogue: 0,0:09:30.48,0:09:35.97,Default,,0000,0000,0000,,đều có liên quan đến một mẫu đặc biệt của tâm lý trị liệu. Dialogue: 0,0:09:35.97,0:09:37.57,Default,,0000,0000,0000,,Và thế là tôi hỏi, Dialogue: 0,0:09:37.57,0:09:40.96,Default,,0000,0000,0000,,liệu có phải chuyện gì diễn ra trong đợt tâm lý trị liệu này Dialogue: 0,0:09:40.96,0:09:43.84,Default,,0000,0000,0000,,như các bài tập tưởng tượng Dialogue: 0,0:09:43.84,0:09:45.90,Default,,0000,0000,0000,,hoặc giải thích giấc mơ, Dialogue: 0,0:09:45.90,0:09:48.03,Default,,0000,0000,0000,,hoặc trong một số trường hợp thôi miên, Dialogue: 0,0:09:48.03,0:09:51.85,Default,,0000,0000,0000,,hoặc trong một số trường hợp có sự tiếp cận những thông tin sai lệch -- Dialogue: 0,0:09:51.85,0:09:54.63,Default,,0000,0000,0000,,có phải những thứ đó đã dẫn dắt những bệnh nhân Dialogue: 0,0:09:54.63,0:09:57.31,Default,,0000,0000,0000,,phát triển các ký ức quái dị, Dialogue: 0,0:09:57.31,0:10:00.24,Default,,0000,0000,0000,,những kí ức không thường có? Dialogue: 0,0:10:00.24,0:10:02.40,Default,,0000,0000,0000,,Và tôi đã thiết kế một số thí nghiệm Dialogue: 0,0:10:02.40,0:10:07.42,Default,,0000,0000,0000,,để cố gắng nghiên cứu về quá trình được sử dụng Dialogue: 0,0:10:07.42,0:10:10.50,Default,,0000,0000,0000,,bởi đợt tâm lý trị liệu để tôi có thể nghiên cứu Dialogue: 0,0:10:10.50,0:10:14.05,Default,,0000,0000,0000,,về sự phát triển của những ký ức sai lệch phong phú đó. Dialogue: 0,0:10:14.05,0:10:16.46,Default,,0000,0000,0000,,Một trong các nghiên cứu đầu tiên, Dialogue: 0,0:10:16.46,0:10:18.81,Default,,0000,0000,0000,,chúng tôi đã sử dụng phương pháp gợi ý, Dialogue: 0,0:10:18.81,0:10:22.87,Default,,0000,0000,0000,,một phương pháp lấy cảm hứng từ các phương pháp trị liệu mà chúng tôi thấy, Dialogue: 0,0:10:22.87,0:10:24.98,Default,,0000,0000,0000,,chúng tôi sử dụng phương pháp gợi ý này Dialogue: 0,0:10:24.98,0:10:26.84,Default,,0000,0000,0000,,để gieo trồng một ký ức sai Dialogue: 0,0:10:26.84,0:10:29.91,Default,,0000,0000,0000,,đó là lúc bạn còn là một đứa trẻ, năm hay sáu tuổi, Dialogue: 0,0:10:29.91,0:10:32.16,Default,,0000,0000,0000,,bạn bị lạc trong một siêu thị. Dialogue: 0,0:10:32.16,0:10:34.66,Default,,0000,0000,0000,,Bạn đã rất hoảng sợ. Bạn khóc lóc. Dialogue: 0,0:10:34.66,0:10:37.18,Default,,0000,0000,0000,,Cuối cùng bạn cũng được giải cứu bởi một người lớn tuổi Dialogue: 0,0:10:37.18,0:10:39.03,Default,,0000,0000,0000,,và đoàn tụ với gia đình. Dialogue: 0,0:10:39.03,0:10:41.64,Default,,0000,0000,0000,,Và chúng tôi đã thành công trong việc gieo trồng ký ức này Dialogue: 0,0:10:41.64,0:10:45.74,Default,,0000,0000,0000,,trong tâm trí của một phần tư các đối tượng. Dialogue: 0,0:10:45.74,0:10:47.75,Default,,0000,0000,0000,,Và bạn có thể nghĩ rằng, Dialogue: 0,0:10:47.75,0:10:50.09,Default,,0000,0000,0000,,việc đó không quá căng thẳng. Dialogue: 0,0:10:50.09,0:10:53.46,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng chúng tôi và những nhà nghiên cứu khác đã gieo trồng Dialogue: 0,0:10:53.46,0:10:56.22,Default,,0000,0000,0000,,một một ký ức sai rất phong phú, chi tiết Dialogue: 0,0:10:56.22,0:10:59.14,Default,,0000,0000,0000,,bất thường hơn nhiều và căng thẳng hơn nhiều. Dialogue: 0,0:10:59.14,0:11:01.68,Default,,0000,0000,0000,,Cũng như trong một thí nghiệm thực hiện ở Tennessee, Dialogue: 0,0:11:01.68,0:11:04.09,Default,,0000,0000,0000,,các nhà nghiên cứu đã gieo trồng các ký ức sai Dialogue: 0,0:11:04.09,0:11:06.66,Default,,0000,0000,0000,,đó là lúc bạn là một đứa trẻ, bạn gần như đã bị chết đuối Dialogue: 0,0:11:06.66,0:11:09.17,Default,,0000,0000,0000,,và bạn đã được cứu bởi một nhân viên cứu hộ. Dialogue: 0,0:11:09.17,0:11:11.48,Default,,0000,0000,0000,,Và trong một thí nghiệm tại Canada, Dialogue: 0,0:11:11.48,0:11:13.100,Default,,0000,0000,0000,,các nhà nghiên cứu lại gieo trồng một ký ức Dialogue: 0,0:11:13.100,0:11:15.23,Default,,0000,0000,0000,,lúc bạn còn nhỏ, Dialogue: 0,0:11:15.23,0:11:18.96,Default,,0000,0000,0000,,một số thứ kinh khủng kiểu như bị tấn công bởi một con vật hung dữ Dialogue: 0,0:11:18.96,0:11:20.34,Default,,0000,0000,0000,,đã xảy ra với bạn, Dialogue: 0,0:11:20.34,0:11:23.76,Default,,0000,0000,0000,,có tác dụng với một nửa số đối tượng. Dialogue: 0,0:11:23.76,0:11:26.11,Default,,0000,0000,0000,,Và trong một nghiên cứu tại Italy, Dialogue: 0,0:11:26.11,0:11:28.77,Default,,0000,0000,0000,,các nhà nghiên cứu gieo trồng một ký ức sai, Dialogue: 0,0:11:28.77,0:11:33.98,Default,,0000,0000,0000,,khi bạn là một đứa trẻ, bạn chứng kiến một người bị quỷ ám. Dialogue: 0,0:11:33.98,0:11:36.19,Default,,0000,0000,0000,,Tôi muốn bổ sung rằng nó có vẻ giống như Dialogue: 0,0:11:36.19,0:11:39.93,Default,,0000,0000,0000,,chúng tôi làm tổn thương tinh thần đến các đối tượng trong thí nghiệm Dialogue: 0,0:11:39.93,0:11:41.53,Default,,0000,0000,0000,,nhân danh khoa học, Dialogue: 0,0:11:41.53,0:11:46.17,Default,,0000,0000,0000,,tuy vậy những nghiên cứu của chúng tôi đáp ứng tất cả các tiêu chuẩn đánh giá Dialogue: 0,0:11:46.17,0:11:48.14,Default,,0000,0000,0000,,theo điều khoản đạo đức nghiên cứu (Research ethics boards - REB) Dialogue: 0,0:11:48.14,0:11:50.48,Default,,0000,0000,0000,,điều đó đã đưa ra quyết định Dialogue: 0,0:11:50.48,0:11:53.56,Default,,0000,0000,0000,,những bất tiện tạm thời mà một số Dialogue: 0,0:11:53.56,0:11:56.64,Default,,0000,0000,0000,,các đối tượng có thể phải trải niệm trong những nghiên cứu này Dialogue: 0,0:11:56.64,0:12:00.54,Default,,0000,0000,0000,,không đáng kể so với tầm quan trọng của vấn đề này Dialogue: 0,0:12:00.54,0:12:03.65,Default,,0000,0000,0000,,để nắm được quả trình diễn biến của bộ nhớ Dialogue: 0,0:12:03.65,0:12:06.99,Default,,0000,0000,0000,,và những bạo hành trí nhớ đang tiếp diễn Dialogue: 0,0:12:06.99,0:12:10.29,Default,,0000,0000,0000,,tại một số nơi trên thế giới. Dialogue: 0,0:12:10.29,0:12:13.32,Default,,0000,0000,0000,,Vâng, tôi đã ngạc nhiên, Dialogue: 0,0:12:13.32,0:12:16.75,Default,,0000,0000,0000,,khi tôi xuất bản công trình này và bắt đầu lên tiếng Dialogue: 0,0:12:16.75,0:12:20.65,Default,,0000,0000,0000,,phản đối một số phương pháp tâm lý trị liệu nhất định, Dialogue: 0,0:12:20.65,0:12:24.63,Default,,0000,0000,0000,,nó tạo ra một số vấn đề khá là tồi tệ cho tôi: Dialogue: 0,0:12:24.63,0:12:29.53,Default,,0000,0000,0000,,thù địch, chủ yếu là từ những nhà trí nhớ trị liệu bị đụng chạm, Dialogue: 0,0:12:29.53,0:12:31.21,Default,,0000,0000,0000,,những người cảm thấy bị công kích, Dialogue: 0,0:12:31.21,0:12:34.73,Default,,0000,0000,0000,,và bởi những nạn nhân người bị họ gây ảnh hưởng. Dialogue: 0,0:12:34.73,0:12:37.67,Default,,0000,0000,0000,,Thi thoảng tôi cần đến các vệ sĩ trong lúc phát biểu Dialogue: 0,0:12:37.67,0:12:39.58,Default,,0000,0000,0000,,mà tôi được mời đến phát biểu, Dialogue: 0,0:12:39.58,0:12:43.79,Default,,0000,0000,0000,,mọi người cố tổ chức chiến dịch thu thập các thư tay \Nđể tôi bị đuổi việc. Dialogue: 0,0:12:43.79,0:12:45.77,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng có lẽ điều tồi tệ nhất Dialogue: 0,0:12:45.77,0:12:48.54,Default,,0000,0000,0000,,đó là tôi nghi ngờ một người phụ nữ Dialogue: 0,0:12:48.54,0:12:50.96,Default,,0000,0000,0000,,đã không hề phạm tội lạm dụng Dialogue: 0,0:12:50.96,0:12:53.80,Default,,0000,0000,0000,,cái tội được tuyên bố bởi người con gái lớn của bà. Dialogue: 0,0:12:53.80,0:12:57.22,Default,,0000,0000,0000,,Cô ta buộc tội mẹ mình lạm dụng tình dục Dialogue: 0,0:12:57.22,0:12:59.08,Default,,0000,0000,0000,,dựa trên các ký ức bị kìm nén. Dialogue: 0,0:12:59.08,0:13:01.96,Default,,0000,0000,0000,,Và người con gái này đã cho phép câu chuyện của mình Dialogue: 0,0:13:01.96,0:13:05.39,Default,,0000,0000,0000,,được chuyển thành phim và công chiếu ở nhiều nơi. Dialogue: 0,0:13:05.39,0:13:07.90,Default,,0000,0000,0000,,Tôi đã nghi ngờ câu chuyện này, Dialogue: 0,0:13:07.90,0:13:10.20,Default,,0000,0000,0000,,và tôi bắt đầu điều tra, Dialogue: 0,0:13:10.20,0:13:14.69,Default,,0000,0000,0000,,và cuối cùng đã tìm ra các thông tin thuyết phục tôi Dialogue: 0,0:13:14.69,0:13:16.98,Default,,0000,0000,0000,,rằng người mẹ đó vô tội. Dialogue: 0,0:13:16.98,0:13:19.94,Default,,0000,0000,0000,,Tôi đã xuất bản một bài bóc trần sự thật, Dialogue: 0,0:13:19.94,0:13:23.38,Default,,0000,0000,0000,,và một thời gian sau, người con gái đã buộc tội mẹ kia Dialogue: 0,0:13:23.38,0:13:24.90,Default,,0000,0000,0000,,đã đâm đơn kiện. Dialogue: 0,0:13:24.90,0:13:27.26,Default,,0000,0000,0000,,Thậm chí tôi đã chưa từng nhắc đến tên của cô, Dialogue: 0,0:13:27.26,0:13:31.62,Default,,0000,0000,0000,,nhưng cô ta kiện tôi phỉ báng và xâm phạm riêng tư cá nhân. Dialogue: 0,0:13:31.62,0:13:34.34,Default,,0000,0000,0000,,Và tôi đã phải trải qua gần năm năm Dialogue: 0,0:13:34.34,0:13:40.89,Default,,0000,0000,0000,,đối diện với những kiện cáo rắc rối, phiền phức này, Dialogue: 0,0:13:40.89,0:13:44.57,Default,,0000,0000,0000,,nhưng cuối cùng, cuối cùng, nó cũng qua và tôi có thể thực sự Dialogue: 0,0:13:44.57,0:13:46.99,Default,,0000,0000,0000,,quay trở lại với công việc. Dialogue: 0,0:13:46.99,0:13:49.48,Default,,0000,0000,0000,,Trong quá trình diễn tiến, dù sao đi nữa tôi đã trở thành Dialogue: 0,0:13:49.48,0:13:52.13,Default,,0000,0000,0000,,một phần của xu hướng nhiễu loạn tại Mĩ Dialogue: 0,0:13:52.13,0:13:54.24,Default,,0000,0000,0000,,khi các nhà khoa học bị kiện Dialogue: 0,0:13:54.24,0:13:58.84,Default,,0000,0000,0000,,đơn giản chỉ vìlên tiếng trước một vấn đề đang gây tranh cãi lớn trong cộng đồng. Dialogue: 0,0:13:58.84,0:14:02.19,Default,,0000,0000,0000,,Khi quay trở lại với công việc của mình, tôi đặt ra câu hỏi này: Dialogue: 0,0:14:02.19,0:14:04.59,Default,,0000,0000,0000,,nếu tôi gieo mầm một kí ức sai lệch trong tâm trí bạn, Dialogue: 0,0:14:04.59,0:14:06.44,Default,,0000,0000,0000,,nó có để lại hậu quả? Dialogue: 0,0:14:06.44,0:14:08.40,Default,,0000,0000,0000,,Nó có ảnh hưởng đến những suy nghĩ sau này của bạn, Dialogue: 0,0:14:08.40,0:14:10.50,Default,,0000,0000,0000,,những hành vi sau này của bạn? Dialogue: 0,0:14:10.50,0:14:12.52,Default,,0000,0000,0000,,Nghiên cứu đầu tiên của chúng tôi là gieo vào một ký ức sai Dialogue: 0,0:14:12.52,0:14:15.85,Default,,0000,0000,0000,,rằng bạn bị bệnh lúc còn bé khi ăn một vài thực phẩm: Dialogue: 0,0:14:15.85,0:14:18.85,Default,,0000,0000,0000,,trứng gà luộc kỹ, nước dầm thì là, kem dâu tây. Dialogue: 0,0:14:18.85,0:14:22.04,Default,,0000,0000,0000,,Và chúng tôi phát hiện ra rằng khi chúng tôi gieo trồng những ký ức sai đó Dialogue: 0,0:14:22.04,0:14:24.49,Default,,0000,0000,0000,,người ta không còn muốn ăn những thực phẩm đó nhiều Dialogue: 0,0:14:24.49,0:14:26.75,Default,,0000,0000,0000,,vào những buổi picnic nữa. Dialogue: 0,0:14:26.75,0:14:30.62,Default,,0000,0000,0000,,Những ký ức sai không nhất thiết phải tồi tệ hoặc không vui. Dialogue: 0,0:14:30.62,0:14:32.98,Default,,0000,0000,0000,,Nếu chúng tôi gieo mầm một ký ức ấm áp và vui vẻ Dialogue: 0,0:14:32.98,0:14:36.00,Default,,0000,0000,0000,,liên quan đến một loại thực phẩm lành mạnh như măng tây, Dialogue: 0,0:14:36.00,0:14:39.48,Default,,0000,0000,0000,,chúng tôi có thể làm cho người thí nghiệm thích ăn măng tây hơn. Dialogue: 0,0:14:39.48,0:14:41.85,Default,,0000,0000,0000,,Vậy nên những gì các thí nghiệm cho thấy Dialogue: 0,0:14:41.85,0:14:43.96,Default,,0000,0000,0000,,đó là bạn có thể gieo trồng các ký ức sai Dialogue: 0,0:14:43.96,0:14:45.38,Default,,0000,0000,0000,,và chúng có hậu quả Dialogue: 0,0:14:45.38,0:14:50.46,Default,,0000,0000,0000,,tác động lên hành vi kéo dài chừng nào trí nhớ còn có tác dụng. Dialogue: 0,0:14:50.46,0:14:52.89,Default,,0000,0000,0000,,Vâng, theo những khả năng này Dialogue: 0,0:14:52.89,0:14:55.81,Default,,0000,0000,0000,,để gieo trồng ký ức và điều khiển hành vi Dialogue: 0,0:14:55.81,0:14:59.99,Default,,0000,0000,0000,,rõ ràng cần kéo theo một số vấn đề đạo đức quan trọng, Dialogue: 0,0:14:59.99,0:15:03.05,Default,,0000,0000,0000,,giống như, khi nào ta mới nên dùng các kỹ thuật tâm trí này? Dialogue: 0,0:15:03.05,0:15:06.73,Default,,0000,0000,0000,,Và chúng ta có nên cấm sử dụng chúng? Dialogue: 0,0:15:06.73,0:15:09.51,Default,,0000,0000,0000,,Các nhà tâm lý trị liệu không thể gieo trồng những ký ức sai Dialogue: 0,0:15:09.51,0:15:11.10,Default,,0000,0000,0000,,trong tâm trí bệnh nhân Dialogue: 0,0:15:11.10,0:15:13.66,Default,,0000,0000,0000,,cho dù nó có thể giúp bệnh nhân, Dialogue: 0,0:15:13.66,0:15:15.29,Default,,0000,0000,0000,,nhưng không gì có thể ngăn cản bậc cha mẹ Dialogue: 0,0:15:15.29,0:15:19.74,Default,,0000,0000,0000,,thử cách này lên những thiếu niên nặng kí hay béo phì. Dialogue: 0,0:15:19.74,0:15:22.34,Default,,0000,0000,0000,,Và khi tôi công khai những đề xuất này, Dialogue: 0,0:15:22.34,0:15:25.69,Default,,0000,0000,0000,,nó lại tạo ra những luồng chống đối. Dialogue: 0,0:15:25.69,0:15:29.72,Default,,0000,0000,0000,,"Lại nữa rồi. Bà ta ủng hộ việc cha mẹ lừa dối con cái." Dialogue: 0,0:15:29.72,0:15:31.96,Default,,0000,0000,0000,,Xin chào, Ông già Nô-en. (Laughter) Dialogue: 0,0:15:31.96,0:15:41.46,Default,,0000,0000,0000,,Ý của tôi là, có cách khác để nghĩ về chuyện này, Dialogue: 0,0:15:41.46,0:15:43.49,Default,,0000,0000,0000,,cách bạn nên nghĩ, Dialogue: 0,0:15:43.49,0:15:46.52,Default,,0000,0000,0000,,một đứa trẻ béo phì, tiểu đường, vòng đời rút ngắn, Dialogue: 0,0:15:46.52,0:15:48.06,Default,,0000,0000,0000,,tất cả những thứ có thể đi kèm, Dialogue: 0,0:15:48.06,0:15:51.07,Default,,0000,0000,0000,,hay một đứa trẻ có một chút sai sót trong ký ức? Dialogue: 0,0:15:51.07,0:15:54.46,Default,,0000,0000,0000,,Tôi biết những gì tôi sẽ chọn cho đứa trẻ của tôi. Dialogue: 0,0:15:54.46,0:15:58.44,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng có lẽ công việc của tôi đã làm tôi khác biệt khỏi hầu hết mọi người. Dialogue: 0,0:15:58.44,0:16:00.52,Default,,0000,0000,0000,,Hầu hết mọi người trân trọng những ký ức của họ, Dialogue: 0,0:16:00.52,0:16:02.67,Default,,0000,0000,0000,,họ biết nó đại diện cho nhân dạng họ, Dialogue: 0,0:16:02.67,0:16:04.70,Default,,0000,0000,0000,,họlà ai, họ đến từ đâu. Dialogue: 0,0:16:04.70,0:16:07.56,Default,,0000,0000,0000,,Và tôi trân trọng điều đó. Tôi cũng nghĩ như vậy. Dialogue: 0,0:16:07.56,0:16:09.76,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng tôi biết được từ công việc của mình Dialogue: 0,0:16:09.76,0:16:14.24,Default,,0000,0000,0000,,bao nhiêu điều hư cấu vốn đã có ở đó. Dialogue: 0,0:16:14.24,0:16:16.97,Default,,0000,0000,0000,,Nếu tôi có học được điều gì qua mấy chục năm Dialogue: 0,0:16:16.97,0:16:19.38,Default,,0000,0000,0000,,nghiên cứu trên những vấn đề này, thì đó là: Dialogue: 0,0:16:19.38,0:16:21.59,Default,,0000,0000,0000,,chỉ vì một ai đó nói với bạn một số thứ Dialogue: 0,0:16:21.59,0:16:23.17,Default,,0000,0000,0000,,và nói với sự tự tin, Dialogue: 0,0:16:23.17,0:16:25.85,Default,,0000,0000,0000,,chỉ vì họ nói với rất nhiều chi tiết, Dialogue: 0,0:16:25.85,0:16:28.61,Default,,0000,0000,0000,,chỉ vì họ biểu hiện cảm xúc của họ khi họ nói điều đó, Dialogue: 0,0:16:28.61,0:16:31.81,Default,,0000,0000,0000,,không có nghĩa rằng nó thực sự đã xảy ra. Dialogue: 0,0:16:31.81,0:16:35.68,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta không thể phân biệt rõ những ký ức đúng với những ký ức sai. Dialogue: 0,0:16:35.68,0:16:39.22,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta cần những chứng cứ độc lập. Dialogue: 0,0:16:39.22,0:16:42.31,Default,,0000,0000,0000,,Khám phá này đã làm tôi khoan thứ hơn Dialogue: 0,0:16:42.31,0:16:44.45,Default,,0000,0000,0000,,đối với những sai lầm thường ngày trong trí nhớ Dialogue: 0,0:16:44.45,0:16:47.37,Default,,0000,0000,0000,,mà bạn bè tôi và các thành viên trong gia đình tôi phạm phải. Dialogue: 0,0:16:47.37,0:16:51.90,Default,,0000,0000,0000,,Khám phá này đã có thể cứu Steve Titus, Dialogue: 0,0:16:51.90,0:16:55.48,Default,,0000,0000,0000,,người đàn ông đã bị đánh cắp cả tương lai Dialogue: 0,0:16:55.48,0:16:57.71,Default,,0000,0000,0000,,bởi một ký ức sai lầm. Dialogue: 0,0:16:57.71,0:17:00.53,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng đồng thời, chúng ta cũng cần tự nhớ rằng, Dialogue: 0,0:17:00.53,0:17:02.17,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta hãy xem như Dialogue: 0,0:17:02.17,0:17:06.04,Default,,0000,0000,0000,,những ký ức , giống như tự do, Dialogue: 0,0:17:06.04,0:17:09.73,Default,,0000,0000,0000,,là một thứ mỏng manh. Dialogue: 0,0:17:09.73,0:17:12.67,Default,,0000,0000,0000,,Cảm ơn. Cảm ơn. Dialogue: 0,0:17:12.67,0:17:15.40,Default,,0000,0000,0000,,Cảm ơn. (Vỗ tay) Dialogue: 0,0:17:15.40,0:17:19.12,Default,,0000,0000,0000,,Cảm ơn rất nhiều. (Vỗ tay)