WEBVTT

00:00:00.509 --> 00:00:04.841
Сакам да ви зборувам за еден судски случај на кој работев,

00:00:04.841 --> 00:00:08.404
во кој беше инволвиран маж по име Стив Тајтус.

NOTE Paragraph

00:00:08.404 --> 00:00:11.433
Тајтус беше менаџер на ресторант.

00:00:11.433 --> 00:00:15.523
Имаше 31 година, живееше во Сиетл, Вашингтон,

00:00:15.523 --> 00:00:17.418
беше верен за Гречен,

00:00:17.418 --> 00:00:20.366
требаше да се ожени, таа му беше животна љубов.

00:00:20.366 --> 00:00:22.650
Една ноќ, парот отишол

00:00:22.650 --> 00:00:25.655
во ресторант на романтична вечера.

00:00:25.655 --> 00:00:27.303
Враќајќи се дома

00:00:27.303 --> 00:00:30.253
биле сопрени од страна на полицаец.

00:00:30.253 --> 00:00:33.570
Видете, колата на Тајтус наликувала

00:00:33.570 --> 00:00:37.457
на колата, возена истата таа ноќ,

00:00:37.457 --> 00:00:40.863
од страна на маж кој силувал автостоперка,

00:00:40.863 --> 00:00:44.457
а Тајтус донекаде личел на силувачот.

00:00:44.457 --> 00:00:47.035
Полицијата го фотографирала Тајтус,

00:00:47.035 --> 00:00:49.802
составиле листа на фотографии,

00:00:49.802 --> 00:00:51.962
ѝ ги покажале на жртвата,

00:00:51.962 --> 00:00:54.122
а таа ја посочила фотографијата на Тајтус.

00:00:54.122 --> 00:00:57.743
Рекла, ,,Оваа е најблиску.''

00:00:57.743 --> 00:01:01.631
Полицијата и обвинителството поднесоа кривична пријава,

00:01:01.631 --> 00:01:04.972
а за време на судењето на Стив Тајтус,

00:01:04.972 --> 00:01:07.068
жртвата од говорницата

00:01:07.068 --> 00:01:11.410
рече, ''Апсолутно сум сигурна дека тој е мажот.''

00:01:11.410 --> 00:01:14.336
И Тајтус беше осуден.

00:01:14.336 --> 00:01:16.310
Тој се изјасни како невин,

00:01:16.310 --> 00:01:18.892
неговото семејство врескаше кон поротата,

00:01:18.892 --> 00:01:21.763
неговата вереница падна на подот липајќи,

00:01:21.763 --> 00:01:25.158
а Тајтус го однесоа во затвор.

NOTE Paragraph

00:01:25.158 --> 00:01:28.616
И што би направиле вие во ваков момент?

00:01:28.616 --> 00:01:30.252
Како ќе постапите?

00:01:30.252 --> 00:01:34.020
Тајтус ја изгуби сета доверба во правниот систем,

00:01:34.020 --> 00:01:36.052
но сепак се сети на нешто.

00:01:36.052 --> 00:01:38.483
Тој се јави во локалниот весник,

00:01:38.483 --> 00:01:41.870
го привлече вниманието на еден истражувачки новинар,

00:01:41.870 --> 00:01:46.606
и новинарот всушност го најде вистинскиот силувач,

00:01:46.606 --> 00:01:49.959
еден маж кој на крај го призна силувањето,

00:01:49.959 --> 00:01:53.251
маж за кој се сметаше дека извршил 50 силувања

00:01:53.251 --> 00:01:54.583
во таа област.

00:01:54.583 --> 00:01:57.757
Кога му беше дадена оваа информација на судијата,

00:01:57.757 --> 00:02:00.693
Тајтус беше ослободен.

NOTE Paragraph

00:02:00.693 --> 00:02:04.724
И навистина, во тој момент случајот требаше да заврши.

00:02:04.724 --> 00:02:05.847
Требаше да биде крај.

00:02:05.847 --> 00:02:08.367
Тајтус на ова требаше да гледа како на ужасна година,

00:02:08.367 --> 00:02:12.203
година со обвинувања и судење, но која е завршена.

NOTE Paragraph

00:02:12.203 --> 00:02:14.250
Не заврши така.

00:02:14.250 --> 00:02:16.928
Тајтус беше толку огорчен.

00:02:16.928 --> 00:02:19.508
Ја изгуби работата. Не можеше да си ја врати.

00:02:19.508 --> 00:02:21.351
Ја изгуби вереницата.

00:02:21.351 --> 00:02:24.257
Таа не можеше да го трпи неговиот постојан гнев.

00:02:24.257 --> 00:02:26.403
Тој ја изгуби сета заштеда,

00:02:26.403 --> 00:02:29.261
и одлучи да ја тужи

00:02:29.261 --> 00:02:31.542
полицијата и другите за кои сметаше

00:02:31.542 --> 00:02:33.861
дека се одговорни за неговото страдање.

NOTE Paragraph

00:02:33.861 --> 00:02:38.574
И токму тогаш почнав да работам на овој случај,

00:02:38.574 --> 00:02:40.535
обидувајќи се да сфатам

00:02:40.535 --> 00:02:42.609
како жртвата го смени мислењето од

00:02:42.609 --> 00:02:44.137
,,Оваа е најблиску''

00:02:44.137 --> 00:02:48.887
во ,,Апсолутно сум сигурна дека тој е мажот.''

NOTE Paragraph

00:02:48.887 --> 00:02:52.166
Тајтус беше обземен со неговиот случај.

00:02:52.166 --> 00:02:55.200
Цело време мислеше на него,

00:02:55.200 --> 00:02:59.351
и неколку дена пред да оди на суд,

00:02:59.351 --> 00:03:01.570
се разбудил утрото

00:03:01.570 --> 00:03:03.378
оптоварен со болка

00:03:03.378 --> 00:03:06.072
и умре од срцев удар како резултат на стресот.

00:03:06.072 --> 00:03:09.259
Имаше 35 години.

NOTE Paragraph

00:03:09.259 --> 00:03:14.069
Од мене побараа да работам на неговиот случај

00:03:14.069 --> 00:03:16.584
бидејќи сум доктор по психологија.

00:03:16.584 --> 00:03:20.411
Ја проучувам меморијата. Ја проучував меморијата со децении.

00:03:20.411 --> 00:03:23.800
И ако сретнев некого во авион --

00:03:23.800 --> 00:03:25.896
ова се случи за време на лет кон Шкотска --

00:03:25.896 --> 00:03:27.726
ако сретнев некого во авион,

00:03:27.726 --> 00:03:30.771
и кога ќе се прашавме, ,,Што работиш? Што работиш?''

00:03:30.771 --> 00:03:32.222
јас им велам ,,Ја проучувам меморијата,''

00:03:32.222 --> 00:03:35.602
луѓето обично ми кажуваат дека имаат проблеми со памтење на имиња,

00:03:35.602 --> 00:03:38.401
или имаат роднина со Алцхајмер

00:03:38.416 --> 00:03:40.481
или некаков проблем со меморијата.

00:03:40.481 --> 00:03:42.697
Јас тогаш морам да им објаснам

00:03:42.697 --> 00:03:46.202
дека јас не го проучувам заборавањето.

00:03:46.202 --> 00:03:49.204
Го проучувам спротивното: присеќавањето,

00:03:49.204 --> 00:03:51.957
кога луѓето се сеќаваат на работи кои не се случиле

00:03:51.957 --> 00:03:53.922
или пак кога сеќавањето го искривува

00:03:53.922 --> 00:03:55.947
вистинскиот настан.

00:03:55.947 --> 00:04:00.683
Јас ги изучувам лажните сеќавања.

NOTE Paragraph

00:04:00.683 --> 00:04:04.990
За жал, Стив Тајтус не е единствениот

00:04:04.990 --> 00:04:09.295
кој бил осуден врз база на нечие лажно сеќавање.

00:04:09.295 --> 00:04:12.603
Во рамки на еден проект во САД,

00:04:12.603 --> 00:04:14.855
беа собрани информации

00:04:14.855 --> 00:04:18.789
за 300 невини луѓе,

00:04:18.789 --> 00:04:22.684
300 обвинети кои биле осудени за злосторства што не ги сториле.

00:04:22.684 --> 00:04:27.984
Поминале 10, 20, 30 години во затвор поради овие злосторства,

00:04:27.984 --> 00:04:30.411
и сега ДНК тестирањето докажало

00:04:30.411 --> 00:04:33.327
дека се всушност невини.

00:04:33.327 --> 00:04:35.848
Кога овие случаи беа анализирани,

00:04:35.848 --> 00:04:37.989
излезе дека три четвртини од нив

00:04:37.989 --> 00:04:43.600
се должат на погрешните сеќавања на сведоците.

NOTE Paragraph

00:04:43.600 --> 00:04:44.863
И, зошто?

00:04:44.863 --> 00:04:48.314
Исто како и поротниците кои ги осудиле овие невини луѓе

00:04:48.314 --> 00:04:50.598
и поротниците кои го осудија Тајтус,

00:04:50.598 --> 00:04:52.839
многу луѓе веруваат дека меморијата

00:04:52.839 --> 00:04:54.486
работи како направа за снимање.

00:04:54.486 --> 00:04:56.743
Едноставно ги снимаш информациите,

00:04:56.743 --> 00:04:59.390
потоа се повикуваш на нив

00:04:59.390 --> 00:05:02.817
за да одговориш на прашања или да идентификуваш слики.

00:05:02.817 --> 00:05:04.980
Но децениските истражувања во психологијата

00:05:04.980 --> 00:05:08.133
покажаа дека ова не е точно.

00:05:08.133 --> 00:05:10.563
Нашите сеќавања се менливи.

00:05:10.563 --> 00:05:12.132
Тие се променливи.

00:05:12.132 --> 00:05:15.613
Меморијата функционира донекаде како страна на ,,Википедија.''

00:05:15.613 --> 00:05:20.726
Можеш самиот да ја промениш, но можат и другите да ја променат.

00:05:20.726 --> 00:05:25.975
Променливоста на меморијата за првпат почнав да ја изучувам

00:05:25.975 --> 00:05:28.390
во 70-тите.

00:05:28.390 --> 00:05:32.813
Експериментите ги правев така што на луѓето им покажував

00:05:32.813 --> 00:05:35.318
симулирани злосторства и несреќи

00:05:35.318 --> 00:05:38.836
и ги прашував што запамтиле.

00:05:38.836 --> 00:05:42.775
Во една студија, на луѓето им покажавме симулирана несреќа

00:05:42.775 --> 00:05:44.053
и ги прашавме,

00:05:44.053 --> 00:05:46.917
колку брзо возеле колите во моментот кога се удриле една во друга?

00:05:46.917 --> 00:05:48.551
А други луѓе ги прашавме,

00:05:48.551 --> 00:05:52.240
колку брзо возеле колите во моментот кога се забиле една во друга?

00:05:52.240 --> 00:05:55.242
Кога ќе им го поставевме наведувачкото прашање ,,се забиле,''

00:05:55.242 --> 00:05:58.527
сведоците ни кажуваа дека колите возеле побрзо,

00:05:58.527 --> 00:06:02.524
и уште повеќе, наведувачкото прашање ,,се забиле''

00:06:02.524 --> 00:06:05.384
ги наведе луѓето да ни кажат

00:06:05.384 --> 00:06:08.451
дека на местото на несреќата виделе скршено стакло,

00:06:08.451 --> 00:06:12.230
а всушност скршено стакло воопшто и немаше.

00:06:12.230 --> 00:06:15.119
Во друга студија, имавме симулирана несреќа

00:06:15.119 --> 00:06:18.779
во која кола поминува на раскрсница со знак стоп,

00:06:18.779 --> 00:06:23.711
и ако поставевме прашање кое инсинуира присуство на знак за предимство,

00:06:23.711 --> 00:06:27.560
многу сведоци ни кажаа дека се сеќаваат дека на раскрсницата

00:06:27.560 --> 00:06:31.017
виделе знак за предимство, а не знак стоп.

NOTE Paragraph

00:06:31.017 --> 00:06:33.206
Можеби си мислите, па добро,

00:06:33.206 --> 00:06:34.529
ова се снимени настани,

00:06:34.529 --> 00:06:36.457
не се особено стресни.

00:06:36.457 --> 00:06:39.191
Дали истиот вид на грешка ќе се јави

00:06:39.191 --> 00:06:42.142
и кај многу стресен настан?

00:06:42.142 --> 00:06:45.233
Студијата која ја објавивме пред неколку месеци,

00:06:45.233 --> 00:06:47.537
ни даде одговор на ова прашање,

00:06:47.537 --> 00:06:50.301
оти оваа студија беше карактеристична по тоа

00:06:50.301 --> 00:06:55.933
што на луѓето им исцениравме едно многу стресно доживување.

00:06:55.933 --> 00:06:58.162
Субјектите во оваа студија

00:06:58.162 --> 00:07:00.672
беа членови на американската армија

00:07:00.672 --> 00:07:05.097
кои во тој момент минуваа низ тешка обука

00:07:05.097 --> 00:07:07.879
која требаше да им покаже како би им било

00:07:07.879 --> 00:07:11.797
доколку некогаш бидат заробени за време на војна.

00:07:11.797 --> 00:07:14.227
И како дел од оваа обука,

00:07:14.227 --> 00:07:17.756
војниците беа испрашувани на агресивен начин,

00:07:17.756 --> 00:07:22.842
кој вклучуваше и физичко малтретирање во рок од 30 минути,

00:07:22.842 --> 00:07:25.659
а подоцна требаше да ја идентификуваат

00:07:25.659 --> 00:07:28.682
личноста која го спровела испрашувањето.

00:07:28.682 --> 00:07:32.505
И кога им дадовме сугестивни информации

00:07:32.505 --> 00:07:35.283
кои ги наведуваа на друга личност,

00:07:35.283 --> 00:07:39.320
многу од нив погрешно го идентификуваа испрашувачот,

00:07:39.320 --> 00:07:43.155
честопати идентификуваа личност која дури ни оддалеку

00:07:43.155 --> 00:07:46.259
не наликува на вистинскиот испрашувач.

NOTE Paragraph

00:07:46.259 --> 00:07:48.560
Овие студии покажуваат дека

00:07:48.560 --> 00:07:52.420
кога ќе им дадете на луѓето дезинформации

00:07:52.420 --> 00:07:55.800
за некој настан кој го доживеале,

00:07:55.800 --> 00:08:01.455
тогаш можете да ја искривите, да ја смените, т.е. да ја контаминирате нивната меморија.

NOTE Paragraph

00:08:01.455 --> 00:08:03.655
А во реалниот свет,

00:08:03.655 --> 00:08:06.546
дезинформации има насекаде.

00:08:06.546 --> 00:08:07.906
Голтаме дезинформации

00:08:07.906 --> 00:08:10.822
не само преку тенденциозно испрашување,

00:08:10.822 --> 00:08:13.269
туку и ако зборуваме со други сведоци

00:08:13.269 --> 00:08:16.302
кои намерно или ненамерно ни даваат

00:08:16.302 --> 00:08:18.439
погрешни информации,

00:08:18.439 --> 00:08:23.169
или пак ако видиме медиумска сторија за некој настан во кој сме учествувале,

00:08:23.169 --> 00:08:25.962
сите овие работи

00:08:25.962 --> 00:08:30.312
можат да ни ја загадат меморијата.

NOTE Paragraph

00:08:30.312 --> 00:08:34.100
Во 90-тите, станавме сведоци

00:08:34.100 --> 00:08:38.783
на еден уште поекстремен мемориски проблем.

00:08:38.783 --> 00:08:41.879
Некои пациенти одеа на терапија со еден проблем --

00:08:41.879 --> 00:08:44.793
можеби имале депресија, нарушување на исхрана --

00:08:44.793 --> 00:08:47.546
а од терапијата излегуваа

00:08:47.546 --> 00:08:50.207
со поинаков проблем.

00:08:50.207 --> 00:08:53.908
Екстремни сеќавања за ужасни малтретирања,

00:08:53.908 --> 00:08:55.891
понекогаш сатански ритуали,

00:08:55.891 --> 00:09:00.588
а некогаш вклучуваа навистина бизарни и невообичаени елементи.

00:09:00.588 --> 00:09:03.142
Една жена излезе од психотерапија

00:09:03.142 --> 00:09:05.570
верувајќи дека со години трпела

00:09:05.570 --> 00:09:09.472
ритуалистичко малтретирање, при што била насилно забременета

00:09:09.472 --> 00:09:12.038
и дека бебето ѝ било отсечено од утробата.

00:09:12.038 --> 00:09:14.397
Но немаше никакви физички лузни

00:09:14.397 --> 00:09:16.423
или било каков физички доказ

00:09:16.423 --> 00:09:19.304
кој би одел во прилог на нејзината приказна.

00:09:19.304 --> 00:09:22.312
И кога почнав да ги разгледувам овие случаи,

00:09:22.312 --> 00:09:23.762
се прашував,

00:09:23.762 --> 00:09:26.090
од каде доаѓаат ваквите бизарни сеќавања?

00:09:26.090 --> 00:09:30.477
И открив дека повеќето вакви ситуации

00:09:30.477 --> 00:09:35.968
се поврзани со одреден вид на психотерапија.

00:09:35.968 --> 00:09:37.567
И се прашав,

00:09:37.567 --> 00:09:40.955
дали некои од работите кои се одвиваат во психотерапијата --

00:09:40.955 --> 00:09:43.839
како вежбите со фантазирање

00:09:43.839 --> 00:09:45.896
интерпретацијата на соништа,

00:09:45.896 --> 00:09:48.028
во некои случаи хипноза,

00:09:48.028 --> 00:09:51.846
или пак во некои случаи давање погрешни информации --

00:09:51.846 --> 00:09:54.633
дали овие активности доведуваат

00:09:54.633 --> 00:09:57.310
до ваквите бизарни и неверојатни

00:09:57.310 --> 00:10:00.241
сеќавања кај пациентите?

00:10:00.241 --> 00:10:02.400
Така направив неколку експерименти

00:10:02.400 --> 00:10:07.425
за да ги проучувам процесите кои се користат

00:10:07.425 --> 00:10:10.498
во ваквата психотерапија и за да го проучам

00:10:10.498 --> 00:10:14.049
развојот на овие богати и лажни сеќавања.

NOTE Paragraph

00:10:14.049 --> 00:10:16.457
Во една од првите студии,

00:10:16.457 --> 00:10:18.810
користевме сугестија,

00:10:18.810 --> 00:10:22.873
методот го зедовме од психотерапијата што ја сретнавме во овие случаи.

00:10:22.873 --> 00:10:24.983
Користевме сугестија

00:10:24.983 --> 00:10:26.835
со која всадивме лажно сеќавање

00:10:26.835 --> 00:10:29.912
дека кога сте биле дете, пет или шест години,

00:10:29.912 --> 00:10:32.163
сте се изгубиле во трговски центар.

00:10:32.163 --> 00:10:34.663
Сте биле исплашени. Сте плачеле.

00:10:34.663 --> 00:10:37.177
На крај ве спасила некоја постара личност

00:10:37.177 --> 00:10:39.029
и пак сте биле со семејството.

00:10:39.029 --> 00:10:41.637
Ваквите сеќавања успеавме да ги всадиме

00:10:41.637 --> 00:10:45.743
во умот на три четвртини од нашите субјекти.

00:10:45.743 --> 00:10:47.748
Можеби си мислите, па добро,

00:10:47.748 --> 00:10:50.094
тоа и не е баш стресно.

00:10:50.094 --> 00:10:53.463
Но ние и другите истражувачи имаме всадено

00:10:53.463 --> 00:10:56.221
богати лажни сеќавања за нешта кои

00:10:56.221 --> 00:10:59.136
се многу поневообичаени и многу постресни.

00:10:59.136 --> 00:11:01.675
Во една студија спроведена во Тенеси,

00:11:01.675 --> 00:11:04.091
истражувачите всадија лажно сеќавање

00:11:04.091 --> 00:11:06.665
дека кога сте биле дете, речиси сте се удавиле

00:11:06.665 --> 00:11:09.172
и дека чуварот морал да ве спасува.

00:11:09.172 --> 00:11:11.475
Во студија спроведена во Канада,

00:11:11.475 --> 00:11:13.999
истражувачите всадија лажно сеќавање

00:11:13.999 --> 00:11:15.227
дека кога сте биле дете,

00:11:15.227 --> 00:11:18.957
ви се случило нешто ужасно, на пример ве нападнало

00:11:18.957 --> 00:11:20.339
опасно животно.

00:11:20.339 --> 00:11:23.761
Ова им успеа кај половина од субјектите.

00:11:23.761 --> 00:11:26.113
И во студија спроведена во Италија,

00:11:26.113 --> 00:11:28.771
истражувачите всадија лажно сеќавање,

00:11:28.771 --> 00:11:33.983
дека како дете сте биле сведок на демонска опседнатост.

NOTE Paragraph

00:11:33.983 --> 00:11:36.190
Можеби сето ова ви изгледа

00:11:36.190 --> 00:11:39.929
како трауматизирање на експерименталните субјекти

00:11:39.929 --> 00:11:41.529
во име на науката,

00:11:41.529 --> 00:11:46.167
но нашите студии имаат поминато низ темелна проверка

00:11:46.167 --> 00:11:48.142
од страна на комисијата за научна етика.

00:11:48.142 --> 00:11:50.484
Комисијата одлучи

00:11:50.484 --> 00:11:53.557
дека привремената нелагодност што некои

00:11:53.557 --> 00:11:56.641
од субјектите ја доживуваат во овие студии

00:11:56.641 --> 00:12:00.541
е помала од важноста што ја носи овој проблем,

00:12:00.541 --> 00:12:03.648
односно разбирањето на мемориските процеси

00:12:03.648 --> 00:12:06.994
и злоупотребата на меморијата која се јавува

00:12:06.994 --> 00:12:10.287
на некои места во светот.

NOTE Paragraph

00:12:10.287 --> 00:12:13.325
Но, на мое изненадување,

00:12:13.325 --> 00:12:16.754
кога ја објавив студијата и кога започнав да зборувам

00:12:16.754 --> 00:12:20.649
против ваквиот вид на психотерапија,

00:12:20.649 --> 00:12:24.629
ми се јавија прилично големи проблеми:

00:12:24.629 --> 00:12:29.530
непријателства, пред сè од терапевтите кои работат на потиснати сеќавања,

00:12:29.530 --> 00:12:31.206
и кои се почувствуваа нападнати,

00:12:31.206 --> 00:12:34.734
но и од пациентите кои беа под нивно влијание.

00:12:34.734 --> 00:12:37.671
Понекогаш, кога ќе ме поканеа да одржам говор

00:12:37.671 --> 00:12:39.576
со мене си носев вооружено обезбедување,

00:12:39.576 --> 00:12:43.793
луѓето пишуваа писма и покренуваа кампањи за да ме избркаат од работа.

00:12:43.793 --> 00:12:45.774
Но веројатно најлошото беше

00:12:45.774 --> 00:12:48.541
кога се посомневав во приказната

00:12:48.541 --> 00:12:50.965
на една возрасна ќерка

00:12:50.965 --> 00:12:53.801
која тврдеше дека била злоставувана од својата мајка.

00:12:53.801 --> 00:12:57.218
Врз основа на потиснатите сеќавања, таа ја

00:12:57.218 --> 00:12:59.077
обвини својата мајка за сексуална злоупотреба.

00:12:59.077 --> 00:13:01.960
Всушност оваа ќерка дозволи нејзината приказна да биде

00:13:01.960 --> 00:13:05.394
снимена и да биде прикажувана на јавни места.

00:13:05.394 --> 00:13:07.903
Се посомневав во оваа приказна,

00:13:07.903 --> 00:13:10.203
и почнав да истражувам,

00:13:10.203 --> 00:13:14.686
и најпосле дојдов до информации кои ме убедија

00:13:14.686 --> 00:13:16.975
дека мајката е невина.

00:13:16.975 --> 00:13:19.936
Објавив критика за овој случај,

00:13:19.936 --> 00:13:23.380
и некое време подоцна, ќерката

00:13:23.380 --> 00:13:24.901
поднесе тужба.

00:13:24.901 --> 00:13:27.256
Иако никогаш не ѝ го спомнав името,

00:13:27.256 --> 00:13:31.618
таа ме тужеше за клевета и за нарушување на приватноста.

00:13:31.618 --> 00:13:34.341
И поминав речиси пет години

00:13:34.341 --> 00:13:40.893
занимавајќи се со збунувачки и непријатни судски постапки,

00:13:40.893 --> 00:13:44.567
но конечно, конечно, сè се заврши и можев навистина

00:13:44.567 --> 00:13:46.991
да ѝ се вратам на работата.

00:13:46.991 --> 00:13:49.476
Во процесот, сепак, станав дел

00:13:49.476 --> 00:13:52.130
од вознемирувачкиот тренд во Америка

00:13:52.130 --> 00:13:54.237
каде научниците се тужени

00:13:54.237 --> 00:13:58.836
само поради тоа што зборуваат за работи кои се контраверзни во јавноста.

NOTE Paragraph

00:13:58.836 --> 00:14:02.194
Кога се вратив на работа, си го поставив ова прашање:

00:14:02.194 --> 00:14:04.592
ако всадам лажно сеќавање во твојот ум,

00:14:04.592 --> 00:14:06.436
дали тоа ќе има реперкусии?

00:14:06.436 --> 00:14:08.395
Дали ќе влијае врз твоите подоцнежни мисли,

00:14:08.395 --> 00:14:10.496
твоите подоцнежни однесувања?

00:14:10.496 --> 00:14:12.523
Во нашата прва студија всадивме лажно сеќавање

00:14:12.523 --> 00:14:15.849
дека како дете ви се слошило јадејќи одредена храна:

00:14:15.849 --> 00:14:18.848
тврдо-варени јајца, кисели краставички, сладолед од јагода.

00:14:18.848 --> 00:14:22.038
И увидовме дека откако ги всадивме овие лажни сеќавања,

00:14:22.038 --> 00:14:24.489
луѓето повеќе не сакаа да ја јадат оваа храна

00:14:24.489 --> 00:14:26.749
за време на излет.

00:14:26.749 --> 00:14:30.622
Лажните сеќавања не се секогаш лоши или непријатни.

00:14:30.622 --> 00:14:32.980
Ако всадиме пријатно сеќавање

00:14:32.980 --> 00:14:36.001
кое вклучува здрава храна како аспарагусот,

00:14:36.001 --> 00:14:39.476
можеме да ги натераме луѓето да јадат повеќе аспарагус.

00:14:39.476 --> 00:14:41.850
Овие истражувања ни покажуваат

00:14:41.850 --> 00:14:43.965
дека можете да всадите лажни сеќавања

00:14:43.965 --> 00:14:45.378
кои имаат реперкусии, односно

00:14:45.378 --> 00:14:50.463
кои имаат многу подолго влијание врз однесувањето.

NOTE Paragraph

00:14:50.463 --> 00:14:52.887
Но, со оваа способност

00:14:52.887 --> 00:14:55.810
за всадување на сеќавања и контролирање на однесувањето,

00:14:55.810 --> 00:14:59.991
очигледно се поврзани и важни етички прашања,

00:14:59.991 --> 00:15:03.050
како, кога треба да ја користиме оваа умствена технологија?

00:15:03.050 --> 00:15:06.730
И дали некогаш треба да ја забраниме?

00:15:06.730 --> 00:15:09.513
Не е етички терапевтите да всадуваат лажни сеќавања

00:15:09.513 --> 00:15:11.100
во умот на своите пациенти

00:15:11.100 --> 00:15:13.664
дури и кога тоа му помага на пациентот,

00:15:13.664 --> 00:15:15.286
но ништо не може да го спречи родителот

00:15:15.286 --> 00:15:19.735
да го испроба ова на својот тинејџер кој е дебел и има прекумерна тежина.

00:15:19.735 --> 00:15:22.340
Кога го предложив ова јавно,

00:15:22.340 --> 00:15:25.686
повторно се јави негодување.

00:15:25.686 --> 00:15:29.719
,,Еве ја пак. Ги убедува родителите да ги лажат своите деца.''

NOTE Paragraph

00:15:29.719 --> 00:15:31.964
Ало, Дедо Мраз. (Смеа)

NOTE Paragraph

00:15:31.964 --> 00:15:41.461
Мислам, можете поинаку да гледате на ова,

00:15:41.461 --> 00:15:43.494
што повеќе сакате,

00:15:43.494 --> 00:15:46.523
дете со дебелина, дијабетис, намален животен век,

00:15:46.523 --> 00:15:48.055
и сè што оди со тоа,

00:15:48.055 --> 00:15:51.071
или пак дете кое има уште едно малечко лажно сеќавање?

00:15:51.071 --> 00:15:54.462
Јас знам што би избрала за моето дете.

NOTE Paragraph

00:15:54.462 --> 00:15:58.439
Но можеби мојата работа ме направи поразлична од повеќето луѓе.

00:15:58.439 --> 00:16:00.518
Повеќето луѓе си ги негуваат сеќавањата,

00:16:00.518 --> 00:16:02.672
знаат дека тие го претставуваат нивниот идентитет,

00:16:02.672 --> 00:16:04.697
кои се тие, од каде доаѓаат.

00:16:04.697 --> 00:16:07.555
И го ценам тоа. Се согласувам со тоа.

00:16:07.555 --> 00:16:09.760
Но од мојата работа знам

00:16:09.760 --> 00:16:14.241
колку многу фикција веќе има таму.

00:16:14.241 --> 00:16:16.973
Ако научив нешто од сите овие децении

00:16:16.973 --> 00:16:19.383
работејќи на овие проблеми, тогаш тоа е ова:

00:16:19.383 --> 00:16:21.594
само затоа што некој ви кажува нешто

00:16:21.594 --> 00:16:23.169
и ви го кажува со самодоверба,

00:16:23.169 --> 00:16:25.849
само затоа што ви го кажуваат со многу детали,

00:16:25.849 --> 00:16:28.608
само затоа што се емотивни додека ви го кажуваат,

00:16:28.608 --> 00:16:31.810
тоа не значи дека и навистина се случило.

00:16:31.810 --> 00:16:35.675
Не можете со сигурност да ги разликувате вистинските од лажните сеќавања.

00:16:35.675 --> 00:16:39.223
Ни треба потврда од независен извор.

00:16:39.223 --> 00:16:42.313
Ваквото откритие ме направи потолерантна

00:16:42.313 --> 00:16:44.452
на секојдневните мемориски грешки

00:16:44.452 --> 00:16:47.366
кои ги прават моите пријатели и членовите на семејството.

00:16:47.366 --> 00:16:51.900
Ваквото откритие можеби ќе го спасеше Стив Тајтус,

00:16:51.900 --> 00:16:55.476
човекот на кого цела иднина му беше збришана

00:16:55.476 --> 00:16:57.714
од едно лажно сеќавање.

NOTE Paragraph

00:16:57.714 --> 00:17:00.530
Но во меѓувреме, сите ние треба да имаме на ум,

00:17:00.530 --> 00:17:02.166
за наше добро,

00:17:02.166 --> 00:17:06.037
дека меморијата, како и слободата,

00:17:06.037 --> 00:17:09.731
е кревка ствар.

00:17:09.731 --> 00:17:12.669
Ви благодарам. Ви благодарам.

00:17:12.669 --> 00:17:15.397
Ви благодарам. (Аплауз)

00:17:15.397 --> 00:17:19.116
Ви благодарам многу. (Аплауз)