[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.51,0:00:04.84,Default,,0000,0000,0000,,Сакам да ви зборувам за еден судски случај на кој работев, Dialogue: 0,0:00:04.84,0:00:08.40,Default,,0000,0000,0000,,во кој беше инволвиран маж по име Стив Тајтус. Dialogue: 0,0:00:08.40,0:00:11.43,Default,,0000,0000,0000,,Тајтус беше менаџер на ресторант. Dialogue: 0,0:00:11.43,0:00:15.52,Default,,0000,0000,0000,,Имаше 31 година, живееше во Сиетл, Вашингтон, Dialogue: 0,0:00:15.52,0:00:17.42,Default,,0000,0000,0000,,беше верен за Гречен, Dialogue: 0,0:00:17.42,0:00:20.37,Default,,0000,0000,0000,,требаше да се ожени, таа му беше животна љубов. Dialogue: 0,0:00:20.37,0:00:22.65,Default,,0000,0000,0000,,Една ноќ, парот отишол Dialogue: 0,0:00:22.65,0:00:25.66,Default,,0000,0000,0000,,во ресторант на романтична вечера. Dialogue: 0,0:00:25.66,0:00:27.30,Default,,0000,0000,0000,,Враќајќи се дома Dialogue: 0,0:00:27.30,0:00:30.25,Default,,0000,0000,0000,,биле сопрени од страна на полицаец. Dialogue: 0,0:00:30.25,0:00:33.57,Default,,0000,0000,0000,,Видете, колата на Тајтус наликувала Dialogue: 0,0:00:33.57,0:00:37.46,Default,,0000,0000,0000,,на колата, возена истата таа ноќ, Dialogue: 0,0:00:37.46,0:00:40.86,Default,,0000,0000,0000,,од страна на маж кој силувал автостоперка, Dialogue: 0,0:00:40.86,0:00:44.46,Default,,0000,0000,0000,,а Тајтус донекаде личел на силувачот. Dialogue: 0,0:00:44.46,0:00:47.04,Default,,0000,0000,0000,,Полицијата го фотографирала Тајтус, Dialogue: 0,0:00:47.04,0:00:49.80,Default,,0000,0000,0000,,составиле листа на фотографии, Dialogue: 0,0:00:49.80,0:00:51.96,Default,,0000,0000,0000,,ѝ ги покажале на жртвата, Dialogue: 0,0:00:51.96,0:00:54.12,Default,,0000,0000,0000,,а таа ја посочила фотографијата на Тајтус. Dialogue: 0,0:00:54.12,0:00:57.74,Default,,0000,0000,0000,,Рекла, ,,Оваа е најблиску.'' Dialogue: 0,0:00:57.74,0:01:01.63,Default,,0000,0000,0000,,Полицијата и обвинителството поднесоа кривична пријава, Dialogue: 0,0:01:01.63,0:01:04.97,Default,,0000,0000,0000,,а за време на судењето на Стив Тајтус, Dialogue: 0,0:01:04.97,0:01:07.07,Default,,0000,0000,0000,,жртвата од говорницата Dialogue: 0,0:01:07.07,0:01:11.41,Default,,0000,0000,0000,,рече, ''Апсолутно сум сигурна дека тој е мажот.'' Dialogue: 0,0:01:11.41,0:01:14.34,Default,,0000,0000,0000,,И Тајтус беше осуден. Dialogue: 0,0:01:14.34,0:01:16.31,Default,,0000,0000,0000,,Тој се изјасни како невин, Dialogue: 0,0:01:16.31,0:01:18.89,Default,,0000,0000,0000,,неговото семејство врескаше кон поротата, Dialogue: 0,0:01:18.89,0:01:21.76,Default,,0000,0000,0000,,неговата вереница падна на подот липајќи, Dialogue: 0,0:01:21.76,0:01:25.16,Default,,0000,0000,0000,,а Тајтус го однесоа во затвор. Dialogue: 0,0:01:25.16,0:01:28.62,Default,,0000,0000,0000,,И што би направиле вие во ваков момент? Dialogue: 0,0:01:28.62,0:01:30.25,Default,,0000,0000,0000,,Како ќе постапите? Dialogue: 0,0:01:30.25,0:01:34.02,Default,,0000,0000,0000,,Тајтус ја изгуби сета доверба во правниот систем, Dialogue: 0,0:01:34.02,0:01:36.05,Default,,0000,0000,0000,,но сепак се сети на нешто. Dialogue: 0,0:01:36.05,0:01:38.48,Default,,0000,0000,0000,,Тој се јави во локалниот весник, Dialogue: 0,0:01:38.48,0:01:41.87,Default,,0000,0000,0000,,го привлече вниманието на еден истражувачки новинар, Dialogue: 0,0:01:41.87,0:01:46.61,Default,,0000,0000,0000,,и новинарот всушност го најде вистинскиот силувач, Dialogue: 0,0:01:46.61,0:01:49.96,Default,,0000,0000,0000,,еден маж кој на крај го призна силувањето, Dialogue: 0,0:01:49.96,0:01:53.25,Default,,0000,0000,0000,,маж за кој се сметаше дека извршил 50 силувања Dialogue: 0,0:01:53.25,0:01:54.58,Default,,0000,0000,0000,,во таа област. Dialogue: 0,0:01:54.58,0:01:57.76,Default,,0000,0000,0000,,Кога му беше дадена оваа информација на судијата, Dialogue: 0,0:01:57.76,0:02:00.69,Default,,0000,0000,0000,,Тајтус беше ослободен. Dialogue: 0,0:02:00.69,0:02:04.72,Default,,0000,0000,0000,,И навистина, во тој момент случајот требаше да заврши. Dialogue: 0,0:02:04.72,0:02:05.85,Default,,0000,0000,0000,,Требаше да биде крај. Dialogue: 0,0:02:05.85,0:02:08.37,Default,,0000,0000,0000,,Тајтус на ова требаше да гледа како на ужасна година, Dialogue: 0,0:02:08.37,0:02:12.20,Default,,0000,0000,0000,,година со обвинувања и судење, но која е завршена. Dialogue: 0,0:02:12.20,0:02:14.25,Default,,0000,0000,0000,,Не заврши така. Dialogue: 0,0:02:14.25,0:02:16.93,Default,,0000,0000,0000,,Тајтус беше толку огорчен. Dialogue: 0,0:02:16.93,0:02:19.51,Default,,0000,0000,0000,,Ја изгуби работата. Не можеше да си ја врати. Dialogue: 0,0:02:19.51,0:02:21.35,Default,,0000,0000,0000,,Ја изгуби вереницата. Dialogue: 0,0:02:21.35,0:02:24.26,Default,,0000,0000,0000,,Таа не можеше да го трпи неговиот постојан гнев. Dialogue: 0,0:02:24.26,0:02:26.40,Default,,0000,0000,0000,,Тој ја изгуби сета заштеда, Dialogue: 0,0:02:26.40,0:02:29.26,Default,,0000,0000,0000,,и одлучи да ја тужи Dialogue: 0,0:02:29.26,0:02:31.54,Default,,0000,0000,0000,,полицијата и другите за кои сметаше Dialogue: 0,0:02:31.54,0:02:33.86,Default,,0000,0000,0000,,дека се одговорни за неговото страдање. Dialogue: 0,0:02:33.86,0:02:38.57,Default,,0000,0000,0000,,И токму тогаш почнав да работам на овој случај, Dialogue: 0,0:02:38.57,0:02:40.54,Default,,0000,0000,0000,,обидувајќи се да сфатам Dialogue: 0,0:02:40.54,0:02:42.61,Default,,0000,0000,0000,,како жртвата го смени мислењето од Dialogue: 0,0:02:42.61,0:02:44.14,Default,,0000,0000,0000,,,,Оваа е најблиску'' Dialogue: 0,0:02:44.14,0:02:48.89,Default,,0000,0000,0000,,во ,,Апсолутно сум сигурна дека тој е мажот.'' Dialogue: 0,0:02:48.89,0:02:52.17,Default,,0000,0000,0000,,Тајтус беше обземен со неговиот случај. Dialogue: 0,0:02:52.17,0:02:55.20,Default,,0000,0000,0000,,Цело време мислеше на него, Dialogue: 0,0:02:55.20,0:02:59.35,Default,,0000,0000,0000,,и неколку дена пред да оди на суд, Dialogue: 0,0:02:59.35,0:03:01.57,Default,,0000,0000,0000,,се разбудил утрото Dialogue: 0,0:03:01.57,0:03:03.38,Default,,0000,0000,0000,,оптоварен со болка Dialogue: 0,0:03:03.38,0:03:06.07,Default,,0000,0000,0000,,и умре од срцев удар како резултат на стресот. Dialogue: 0,0:03:06.07,0:03:09.26,Default,,0000,0000,0000,,Имаше 35 години. Dialogue: 0,0:03:09.26,0:03:14.07,Default,,0000,0000,0000,,Од мене побараа да работам на неговиот случај Dialogue: 0,0:03:14.07,0:03:16.58,Default,,0000,0000,0000,,бидејќи сум доктор по психологија. Dialogue: 0,0:03:16.58,0:03:20.41,Default,,0000,0000,0000,,Ја проучувам меморијата. Ја проучував меморијата со децении. Dialogue: 0,0:03:20.41,0:03:23.80,Default,,0000,0000,0000,,И ако сретнев некого во авион -- Dialogue: 0,0:03:23.80,0:03:25.90,Default,,0000,0000,0000,,ова се случи за време на лет кон Шкотска -- Dialogue: 0,0:03:25.90,0:03:27.73,Default,,0000,0000,0000,,ако сретнев некого во авион, Dialogue: 0,0:03:27.73,0:03:30.77,Default,,0000,0000,0000,,и кога ќе се прашавме, ,,Што работиш? Што работиш?'' Dialogue: 0,0:03:30.77,0:03:32.22,Default,,0000,0000,0000,,јас им велам ,,Ја проучувам меморијата,'' Dialogue: 0,0:03:32.22,0:03:35.60,Default,,0000,0000,0000,,луѓето обично ми кажуваат дека имаат проблеми со памтење на имиња, Dialogue: 0,0:03:35.60,0:03:38.40,Default,,0000,0000,0000,,или имаат роднина со Алцхајмер Dialogue: 0,0:03:38.42,0:03:40.48,Default,,0000,0000,0000,,или некаков проблем со меморијата. Dialogue: 0,0:03:40.48,0:03:42.70,Default,,0000,0000,0000,,Јас тогаш морам да им објаснам Dialogue: 0,0:03:42.70,0:03:46.20,Default,,0000,0000,0000,,дека јас не го проучувам заборавањето. Dialogue: 0,0:03:46.20,0:03:49.20,Default,,0000,0000,0000,,Го проучувам спротивното: присеќавањето, Dialogue: 0,0:03:49.20,0:03:51.96,Default,,0000,0000,0000,,кога луѓето се сеќаваат на работи кои не се случиле Dialogue: 0,0:03:51.96,0:03:53.92,Default,,0000,0000,0000,,или пак кога сеќавањето го искривува Dialogue: 0,0:03:53.92,0:03:55.95,Default,,0000,0000,0000,,вистинскиот настан. Dialogue: 0,0:03:55.95,0:04:00.68,Default,,0000,0000,0000,,Јас ги изучувам лажните сеќавања. Dialogue: 0,0:04:00.68,0:04:04.99,Default,,0000,0000,0000,,За жал, Стив Тајтус не е единствениот Dialogue: 0,0:04:04.99,0:04:09.30,Default,,0000,0000,0000,,кој бил осуден врз база на нечие лажно сеќавање. Dialogue: 0,0:04:09.30,0:04:12.60,Default,,0000,0000,0000,,Во рамки на еден проект во САД, Dialogue: 0,0:04:12.60,0:04:14.86,Default,,0000,0000,0000,,беа собрани информации Dialogue: 0,0:04:14.86,0:04:18.79,Default,,0000,0000,0000,,за 300 невини луѓе, Dialogue: 0,0:04:18.79,0:04:22.68,Default,,0000,0000,0000,,300 обвинети кои биле осудени за злосторства што не ги сториле. Dialogue: 0,0:04:22.68,0:04:27.98,Default,,0000,0000,0000,,Поминале 10, 20, 30 години во затвор поради овие злосторства, Dialogue: 0,0:04:27.98,0:04:30.41,Default,,0000,0000,0000,,и сега ДНК тестирањето докажало Dialogue: 0,0:04:30.41,0:04:33.33,Default,,0000,0000,0000,,дека се всушност невини. Dialogue: 0,0:04:33.33,0:04:35.85,Default,,0000,0000,0000,,Кога овие случаи беа анализирани, Dialogue: 0,0:04:35.85,0:04:37.99,Default,,0000,0000,0000,,излезе дека три четвртини од нив Dialogue: 0,0:04:37.99,0:04:43.60,Default,,0000,0000,0000,,се должат на погрешните сеќавања на сведоците. Dialogue: 0,0:04:43.60,0:04:44.86,Default,,0000,0000,0000,,И, зошто? Dialogue: 0,0:04:44.86,0:04:48.31,Default,,0000,0000,0000,,Исто како и поротниците кои ги осудиле овие невини луѓе Dialogue: 0,0:04:48.31,0:04:50.60,Default,,0000,0000,0000,,и поротниците кои го осудија Тајтус, Dialogue: 0,0:04:50.60,0:04:52.84,Default,,0000,0000,0000,,многу луѓе веруваат дека меморијата Dialogue: 0,0:04:52.84,0:04:54.49,Default,,0000,0000,0000,,работи како направа за снимање. Dialogue: 0,0:04:54.49,0:04:56.74,Default,,0000,0000,0000,,Едноставно ги снимаш информациите, Dialogue: 0,0:04:56.74,0:04:59.39,Default,,0000,0000,0000,,потоа се повикуваш на нив Dialogue: 0,0:04:59.39,0:05:02.82,Default,,0000,0000,0000,,за да одговориш на прашања или да идентификуваш слики. Dialogue: 0,0:05:02.82,0:05:04.98,Default,,0000,0000,0000,,Но децениските истражувања во психологијата Dialogue: 0,0:05:04.98,0:05:08.13,Default,,0000,0000,0000,,покажаа дека ова не е точно. Dialogue: 0,0:05:08.13,0:05:10.56,Default,,0000,0000,0000,,Нашите сеќавања се менливи. Dialogue: 0,0:05:10.56,0:05:12.13,Default,,0000,0000,0000,,Тие се променливи. Dialogue: 0,0:05:12.13,0:05:15.61,Default,,0000,0000,0000,,Меморијата функционира донекаде како страна на ,,Википедија.'' Dialogue: 0,0:05:15.61,0:05:20.73,Default,,0000,0000,0000,,Можеш самиот да ја промениш, но можат и другите да ја променат. Dialogue: 0,0:05:20.73,0:05:25.98,Default,,0000,0000,0000,,Променливоста на меморијата за првпат почнав да ја изучувам Dialogue: 0,0:05:25.98,0:05:28.39,Default,,0000,0000,0000,,во 70-тите. Dialogue: 0,0:05:28.39,0:05:32.81,Default,,0000,0000,0000,,Експериментите ги правев така што на луѓето им покажував Dialogue: 0,0:05:32.81,0:05:35.32,Default,,0000,0000,0000,,симулирани злосторства и несреќи Dialogue: 0,0:05:35.32,0:05:38.84,Default,,0000,0000,0000,,и ги прашував што запамтиле. Dialogue: 0,0:05:38.84,0:05:42.78,Default,,0000,0000,0000,,Во една студија, на луѓето им покажавме симулирана несреќа Dialogue: 0,0:05:42.78,0:05:44.05,Default,,0000,0000,0000,,и ги прашавме, Dialogue: 0,0:05:44.05,0:05:46.92,Default,,0000,0000,0000,,колку брзо возеле колите во моментот кога се удриле една во друга? Dialogue: 0,0:05:46.92,0:05:48.55,Default,,0000,0000,0000,,А други луѓе ги прашавме, Dialogue: 0,0:05:48.55,0:05:52.24,Default,,0000,0000,0000,,колку брзо возеле колите во моментот кога се забиле една во друга? Dialogue: 0,0:05:52.24,0:05:55.24,Default,,0000,0000,0000,,Кога ќе им го поставевме наведувачкото прашање ,,се забиле,'' Dialogue: 0,0:05:55.24,0:05:58.53,Default,,0000,0000,0000,,сведоците ни кажуваа дека колите возеле побрзо, Dialogue: 0,0:05:58.53,0:06:02.52,Default,,0000,0000,0000,,и уште повеќе, наведувачкото прашање ,,се забиле'' Dialogue: 0,0:06:02.52,0:06:05.38,Default,,0000,0000,0000,,ги наведе луѓето да ни кажат Dialogue: 0,0:06:05.38,0:06:08.45,Default,,0000,0000,0000,,дека на местото на несреќата виделе скршено стакло, Dialogue: 0,0:06:08.45,0:06:12.23,Default,,0000,0000,0000,,а всушност скршено стакло воопшто и немаше. Dialogue: 0,0:06:12.23,0:06:15.12,Default,,0000,0000,0000,,Во друга студија, имавме симулирана несреќа Dialogue: 0,0:06:15.12,0:06:18.78,Default,,0000,0000,0000,,во која кола поминува на раскрсница со знак стоп, Dialogue: 0,0:06:18.78,0:06:23.71,Default,,0000,0000,0000,,и ако поставевме прашање кое инсинуира присуство на знак за предимство, Dialogue: 0,0:06:23.71,0:06:27.56,Default,,0000,0000,0000,,многу сведоци ни кажаа дека се сеќаваат дека на раскрсницата Dialogue: 0,0:06:27.56,0:06:31.02,Default,,0000,0000,0000,,виделе знак за предимство, а не знак стоп. Dialogue: 0,0:06:31.02,0:06:33.21,Default,,0000,0000,0000,,Можеби си мислите, па добро, Dialogue: 0,0:06:33.21,0:06:34.53,Default,,0000,0000,0000,,ова се снимени настани, Dialogue: 0,0:06:34.53,0:06:36.46,Default,,0000,0000,0000,,не се особено стресни. Dialogue: 0,0:06:36.46,0:06:39.19,Default,,0000,0000,0000,,Дали истиот вид на грешка ќе се јави Dialogue: 0,0:06:39.19,0:06:42.14,Default,,0000,0000,0000,,и кај многу стресен настан? Dialogue: 0,0:06:42.14,0:06:45.23,Default,,0000,0000,0000,,Студијата која ја објавивме пред неколку месеци, Dialogue: 0,0:06:45.23,0:06:47.54,Default,,0000,0000,0000,,ни даде одговор на ова прашање, Dialogue: 0,0:06:47.54,0:06:50.30,Default,,0000,0000,0000,,оти оваа студија беше карактеристична по тоа Dialogue: 0,0:06:50.30,0:06:55.93,Default,,0000,0000,0000,,што на луѓето им исцениравме едно многу стресно доживување. Dialogue: 0,0:06:55.93,0:06:58.16,Default,,0000,0000,0000,,Субјектите во оваа студија Dialogue: 0,0:06:58.16,0:07:00.67,Default,,0000,0000,0000,,беа членови на американската армија Dialogue: 0,0:07:00.67,0:07:05.10,Default,,0000,0000,0000,,кои во тој момент минуваа низ тешка обука Dialogue: 0,0:07:05.10,0:07:07.88,Default,,0000,0000,0000,,која требаше да им покаже како би им било Dialogue: 0,0:07:07.88,0:07:11.80,Default,,0000,0000,0000,,доколку некогаш бидат заробени за време на војна. Dialogue: 0,0:07:11.80,0:07:14.23,Default,,0000,0000,0000,,И како дел од оваа обука, Dialogue: 0,0:07:14.23,0:07:17.76,Default,,0000,0000,0000,,војниците беа испрашувани на агресивен начин, Dialogue: 0,0:07:17.76,0:07:22.84,Default,,0000,0000,0000,,кој вклучуваше и физичко малтретирање во рок од 30 минути, Dialogue: 0,0:07:22.84,0:07:25.66,Default,,0000,0000,0000,,а подоцна требаше да ја идентификуваат Dialogue: 0,0:07:25.66,0:07:28.68,Default,,0000,0000,0000,,личноста која го спровела испрашувањето. Dialogue: 0,0:07:28.68,0:07:32.50,Default,,0000,0000,0000,,И кога им дадовме сугестивни информации Dialogue: 0,0:07:32.50,0:07:35.28,Default,,0000,0000,0000,,кои ги наведуваа на друга личност, Dialogue: 0,0:07:35.28,0:07:39.32,Default,,0000,0000,0000,,многу од нив погрешно го идентификуваа испрашувачот, Dialogue: 0,0:07:39.32,0:07:43.16,Default,,0000,0000,0000,,честопати идентификуваа личност која дури ни оддалеку Dialogue: 0,0:07:43.16,0:07:46.26,Default,,0000,0000,0000,,не наликува на вистинскиот испрашувач. Dialogue: 0,0:07:46.26,0:07:48.56,Default,,0000,0000,0000,,Овие студии покажуваат дека Dialogue: 0,0:07:48.56,0:07:52.42,Default,,0000,0000,0000,,кога ќе им дадете на луѓето дезинформации Dialogue: 0,0:07:52.42,0:07:55.80,Default,,0000,0000,0000,,за некој настан кој го доживеале, Dialogue: 0,0:07:55.80,0:08:01.46,Default,,0000,0000,0000,,тогаш можете да ја искривите, да ја смените, т.е. да ја контаминирате нивната меморија. Dialogue: 0,0:08:01.46,0:08:03.66,Default,,0000,0000,0000,,А во реалниот свет, Dialogue: 0,0:08:03.66,0:08:06.55,Default,,0000,0000,0000,,дезинформации има насекаде. Dialogue: 0,0:08:06.55,0:08:07.91,Default,,0000,0000,0000,,Голтаме дезинформации Dialogue: 0,0:08:07.91,0:08:10.82,Default,,0000,0000,0000,,не само преку тенденциозно испрашување, Dialogue: 0,0:08:10.82,0:08:13.27,Default,,0000,0000,0000,,туку и ако зборуваме со други сведоци Dialogue: 0,0:08:13.27,0:08:16.30,Default,,0000,0000,0000,,кои намерно или ненамерно ни даваат Dialogue: 0,0:08:16.30,0:08:18.44,Default,,0000,0000,0000,,погрешни информации, Dialogue: 0,0:08:18.44,0:08:23.17,Default,,0000,0000,0000,,или пак ако видиме медиумска сторија за некој настан во кој сме учествувале, Dialogue: 0,0:08:23.17,0:08:25.96,Default,,0000,0000,0000,,сите овие работи Dialogue: 0,0:08:25.96,0:08:30.31,Default,,0000,0000,0000,,можат да ни ја загадат меморијата. Dialogue: 0,0:08:30.31,0:08:34.10,Default,,0000,0000,0000,,Во 90-тите, станавме сведоци Dialogue: 0,0:08:34.10,0:08:38.78,Default,,0000,0000,0000,,на еден уште поекстремен мемориски проблем. Dialogue: 0,0:08:38.78,0:08:41.88,Default,,0000,0000,0000,,Некои пациенти одеа на терапија со еден проблем -- Dialogue: 0,0:08:41.88,0:08:44.79,Default,,0000,0000,0000,,можеби имале депресија, нарушување на исхрана -- Dialogue: 0,0:08:44.79,0:08:47.55,Default,,0000,0000,0000,,а од терапијата излегуваа Dialogue: 0,0:08:47.55,0:08:50.21,Default,,0000,0000,0000,,со поинаков проблем. Dialogue: 0,0:08:50.21,0:08:53.91,Default,,0000,0000,0000,,Екстремни сеќавања за ужасни малтретирања, Dialogue: 0,0:08:53.91,0:08:55.89,Default,,0000,0000,0000,,понекогаш сатански ритуали, Dialogue: 0,0:08:55.89,0:09:00.59,Default,,0000,0000,0000,,а некогаш вклучуваа навистина бизарни и невообичаени елементи. Dialogue: 0,0:09:00.59,0:09:03.14,Default,,0000,0000,0000,,Една жена излезе од психотерапија Dialogue: 0,0:09:03.14,0:09:05.57,Default,,0000,0000,0000,,верувајќи дека со години трпела Dialogue: 0,0:09:05.57,0:09:09.47,Default,,0000,0000,0000,,ритуалистичко малтретирање, при што била насилно забременета Dialogue: 0,0:09:09.47,0:09:12.04,Default,,0000,0000,0000,,и дека бебето ѝ било отсечено од утробата. Dialogue: 0,0:09:12.04,0:09:14.40,Default,,0000,0000,0000,,Но немаше никакви физички лузни Dialogue: 0,0:09:14.40,0:09:16.42,Default,,0000,0000,0000,,или било каков физички доказ Dialogue: 0,0:09:16.42,0:09:19.30,Default,,0000,0000,0000,,кој би одел во прилог на нејзината приказна. Dialogue: 0,0:09:19.30,0:09:22.31,Default,,0000,0000,0000,,И кога почнав да ги разгледувам овие случаи, Dialogue: 0,0:09:22.31,0:09:23.76,Default,,0000,0000,0000,,се прашував, Dialogue: 0,0:09:23.76,0:09:26.09,Default,,0000,0000,0000,,од каде доаѓаат ваквите бизарни сеќавања? Dialogue: 0,0:09:26.09,0:09:30.48,Default,,0000,0000,0000,,И открив дека повеќето вакви ситуации Dialogue: 0,0:09:30.48,0:09:35.97,Default,,0000,0000,0000,,се поврзани со одреден вид на психотерапија. Dialogue: 0,0:09:35.97,0:09:37.57,Default,,0000,0000,0000,,И се прашав, Dialogue: 0,0:09:37.57,0:09:40.96,Default,,0000,0000,0000,,дали некои од работите кои се одвиваат во психотерапијата -- Dialogue: 0,0:09:40.96,0:09:43.84,Default,,0000,0000,0000,,како вежбите со фантазирање Dialogue: 0,0:09:43.84,0:09:45.90,Default,,0000,0000,0000,,интерпретацијата на соништа, Dialogue: 0,0:09:45.90,0:09:48.03,Default,,0000,0000,0000,,во некои случаи хипноза, Dialogue: 0,0:09:48.03,0:09:51.85,Default,,0000,0000,0000,,или пак во некои случаи давање погрешни информации -- Dialogue: 0,0:09:51.85,0:09:54.63,Default,,0000,0000,0000,,дали овие активности доведуваат Dialogue: 0,0:09:54.63,0:09:57.31,Default,,0000,0000,0000,,до ваквите бизарни и неверојатни Dialogue: 0,0:09:57.31,0:10:00.24,Default,,0000,0000,0000,,сеќавања кај пациентите? Dialogue: 0,0:10:00.24,0:10:02.40,Default,,0000,0000,0000,,Така направив неколку експерименти Dialogue: 0,0:10:02.40,0:10:07.42,Default,,0000,0000,0000,,за да ги проучувам процесите кои се користат Dialogue: 0,0:10:07.42,0:10:10.50,Default,,0000,0000,0000,,во ваквата психотерапија и за да го проучам Dialogue: 0,0:10:10.50,0:10:14.05,Default,,0000,0000,0000,,развојот на овие богати и лажни сеќавања. Dialogue: 0,0:10:14.05,0:10:16.46,Default,,0000,0000,0000,,Во една од првите студии, Dialogue: 0,0:10:16.46,0:10:18.81,Default,,0000,0000,0000,,користевме сугестија, Dialogue: 0,0:10:18.81,0:10:22.87,Default,,0000,0000,0000,,методот го зедовме од психотерапијата што ја сретнавме во овие случаи. Dialogue: 0,0:10:22.87,0:10:24.98,Default,,0000,0000,0000,,Користевме сугестија Dialogue: 0,0:10:24.98,0:10:26.84,Default,,0000,0000,0000,,со која всадивме лажно сеќавање Dialogue: 0,0:10:26.84,0:10:29.91,Default,,0000,0000,0000,,дека кога сте биле дете, пет или шест години, Dialogue: 0,0:10:29.91,0:10:32.16,Default,,0000,0000,0000,,сте се изгубиле во трговски центар. Dialogue: 0,0:10:32.16,0:10:34.66,Default,,0000,0000,0000,,Сте биле исплашени. Сте плачеле. Dialogue: 0,0:10:34.66,0:10:37.18,Default,,0000,0000,0000,,На крај ве спасила некоја постара личност Dialogue: 0,0:10:37.18,0:10:39.03,Default,,0000,0000,0000,,и пак сте биле со семејството. Dialogue: 0,0:10:39.03,0:10:41.64,Default,,0000,0000,0000,,Ваквите сеќавања успеавме да ги всадиме Dialogue: 0,0:10:41.64,0:10:45.74,Default,,0000,0000,0000,,во умот на три четвртини од нашите субјекти. Dialogue: 0,0:10:45.74,0:10:47.75,Default,,0000,0000,0000,,Можеби си мислите, па добро, Dialogue: 0,0:10:47.75,0:10:50.09,Default,,0000,0000,0000,,тоа и не е баш стресно. Dialogue: 0,0:10:50.09,0:10:53.46,Default,,0000,0000,0000,,Но ние и другите истражувачи имаме всадено Dialogue: 0,0:10:53.46,0:10:56.22,Default,,0000,0000,0000,,богати лажни сеќавања за нешта кои Dialogue: 0,0:10:56.22,0:10:59.14,Default,,0000,0000,0000,,се многу поневообичаени и многу постресни. Dialogue: 0,0:10:59.14,0:11:01.68,Default,,0000,0000,0000,,Во една студија спроведена во Тенеси, Dialogue: 0,0:11:01.68,0:11:04.09,Default,,0000,0000,0000,,истражувачите всадија лажно сеќавање Dialogue: 0,0:11:04.09,0:11:06.66,Default,,0000,0000,0000,,дека кога сте биле дете, речиси сте се удавиле Dialogue: 0,0:11:06.66,0:11:09.17,Default,,0000,0000,0000,,и дека чуварот морал да ве спасува. Dialogue: 0,0:11:09.17,0:11:11.48,Default,,0000,0000,0000,,Во студија спроведена во Канада, Dialogue: 0,0:11:11.48,0:11:13.100,Default,,0000,0000,0000,,истражувачите всадија лажно сеќавање Dialogue: 0,0:11:13.100,0:11:15.23,Default,,0000,0000,0000,,дека кога сте биле дете, Dialogue: 0,0:11:15.23,0:11:18.96,Default,,0000,0000,0000,,ви се случило нешто ужасно, на пример ве нападнало Dialogue: 0,0:11:18.96,0:11:20.34,Default,,0000,0000,0000,,опасно животно. Dialogue: 0,0:11:20.34,0:11:23.76,Default,,0000,0000,0000,,Ова им успеа кај половина од субјектите. Dialogue: 0,0:11:23.76,0:11:26.11,Default,,0000,0000,0000,,И во студија спроведена во Италија, Dialogue: 0,0:11:26.11,0:11:28.77,Default,,0000,0000,0000,,истражувачите всадија лажно сеќавање, Dialogue: 0,0:11:28.77,0:11:33.98,Default,,0000,0000,0000,,дека како дете сте биле сведок на демонска опседнатост. Dialogue: 0,0:11:33.98,0:11:36.19,Default,,0000,0000,0000,,Можеби сето ова ви изгледа Dialogue: 0,0:11:36.19,0:11:39.93,Default,,0000,0000,0000,,како трауматизирање на експерименталните субјекти Dialogue: 0,0:11:39.93,0:11:41.53,Default,,0000,0000,0000,,во име на науката, Dialogue: 0,0:11:41.53,0:11:46.17,Default,,0000,0000,0000,,но нашите студии имаат поминато низ темелна проверка Dialogue: 0,0:11:46.17,0:11:48.14,Default,,0000,0000,0000,,од страна на комисијата за научна етика. Dialogue: 0,0:11:48.14,0:11:50.48,Default,,0000,0000,0000,,Комисијата одлучи Dialogue: 0,0:11:50.48,0:11:53.56,Default,,0000,0000,0000,,дека привремената нелагодност што некои Dialogue: 0,0:11:53.56,0:11:56.64,Default,,0000,0000,0000,,од субјектите ја доживуваат во овие студии Dialogue: 0,0:11:56.64,0:12:00.54,Default,,0000,0000,0000,,е помала од важноста што ја носи овој проблем, Dialogue: 0,0:12:00.54,0:12:03.65,Default,,0000,0000,0000,,односно разбирањето на мемориските процеси Dialogue: 0,0:12:03.65,0:12:06.99,Default,,0000,0000,0000,,и злоупотребата на меморијата која се јавува Dialogue: 0,0:12:06.99,0:12:10.29,Default,,0000,0000,0000,,на некои места во светот. Dialogue: 0,0:12:10.29,0:12:13.32,Default,,0000,0000,0000,,Но, на мое изненадување, Dialogue: 0,0:12:13.32,0:12:16.75,Default,,0000,0000,0000,,кога ја објавив студијата и кога започнав да зборувам Dialogue: 0,0:12:16.75,0:12:20.65,Default,,0000,0000,0000,,против ваквиот вид на психотерапија, Dialogue: 0,0:12:20.65,0:12:24.63,Default,,0000,0000,0000,,ми се јавија прилично големи проблеми: Dialogue: 0,0:12:24.63,0:12:29.53,Default,,0000,0000,0000,,непријателства, пред сè од терапевтите кои работат на потиснати сеќавања, Dialogue: 0,0:12:29.53,0:12:31.21,Default,,0000,0000,0000,,и кои се почувствуваа нападнати, Dialogue: 0,0:12:31.21,0:12:34.73,Default,,0000,0000,0000,,но и од пациентите кои беа под нивно влијание. Dialogue: 0,0:12:34.73,0:12:37.67,Default,,0000,0000,0000,,Понекогаш, кога ќе ме поканеа да одржам говор Dialogue: 0,0:12:37.67,0:12:39.58,Default,,0000,0000,0000,,со мене си носев вооружено обезбедување, Dialogue: 0,0:12:39.58,0:12:43.79,Default,,0000,0000,0000,,луѓето пишуваа писма и покренуваа кампањи за да ме избркаат од работа. Dialogue: 0,0:12:43.79,0:12:45.77,Default,,0000,0000,0000,,Но веројатно најлошото беше Dialogue: 0,0:12:45.77,0:12:48.54,Default,,0000,0000,0000,,кога се посомневав во приказната Dialogue: 0,0:12:48.54,0:12:50.96,Default,,0000,0000,0000,,на една возрасна ќерка Dialogue: 0,0:12:50.96,0:12:53.80,Default,,0000,0000,0000,,која тврдеше дека била злоставувана од својата мајка. Dialogue: 0,0:12:53.80,0:12:57.22,Default,,0000,0000,0000,,Врз основа на потиснатите сеќавања, таа ја Dialogue: 0,0:12:57.22,0:12:59.08,Default,,0000,0000,0000,,обвини својата мајка за сексуална злоупотреба. Dialogue: 0,0:12:59.08,0:13:01.96,Default,,0000,0000,0000,,Всушност оваа ќерка дозволи нејзината приказна да биде Dialogue: 0,0:13:01.96,0:13:05.39,Default,,0000,0000,0000,,снимена и да биде прикажувана на јавни места. Dialogue: 0,0:13:05.39,0:13:07.90,Default,,0000,0000,0000,,Се посомневав во оваа приказна, Dialogue: 0,0:13:07.90,0:13:10.20,Default,,0000,0000,0000,,и почнав да истражувам, Dialogue: 0,0:13:10.20,0:13:14.69,Default,,0000,0000,0000,,и најпосле дојдов до информации кои ме убедија Dialogue: 0,0:13:14.69,0:13:16.98,Default,,0000,0000,0000,,дека мајката е невина. Dialogue: 0,0:13:16.98,0:13:19.94,Default,,0000,0000,0000,,Објавив критика за овој случај, Dialogue: 0,0:13:19.94,0:13:23.38,Default,,0000,0000,0000,,и некое време подоцна, ќерката Dialogue: 0,0:13:23.38,0:13:24.90,Default,,0000,0000,0000,,поднесе тужба. Dialogue: 0,0:13:24.90,0:13:27.26,Default,,0000,0000,0000,,Иако никогаш не ѝ го спомнав името, Dialogue: 0,0:13:27.26,0:13:31.62,Default,,0000,0000,0000,,таа ме тужеше за клевета и за нарушување на приватноста. Dialogue: 0,0:13:31.62,0:13:34.34,Default,,0000,0000,0000,,И поминав речиси пет години Dialogue: 0,0:13:34.34,0:13:40.89,Default,,0000,0000,0000,,занимавајќи се со збунувачки и непријатни судски постапки, Dialogue: 0,0:13:40.89,0:13:44.57,Default,,0000,0000,0000,,но конечно, конечно, сè се заврши и можев навистина Dialogue: 0,0:13:44.57,0:13:46.99,Default,,0000,0000,0000,,да ѝ се вратам на работата. Dialogue: 0,0:13:46.99,0:13:49.48,Default,,0000,0000,0000,,Во процесот, сепак, станав дел Dialogue: 0,0:13:49.48,0:13:52.13,Default,,0000,0000,0000,,од вознемирувачкиот тренд во Америка Dialogue: 0,0:13:52.13,0:13:54.24,Default,,0000,0000,0000,,каде научниците се тужени Dialogue: 0,0:13:54.24,0:13:58.84,Default,,0000,0000,0000,,само поради тоа што зборуваат за работи кои се контраверзни во јавноста. Dialogue: 0,0:13:58.84,0:14:02.19,Default,,0000,0000,0000,,Кога се вратив на работа, си го поставив ова прашање: Dialogue: 0,0:14:02.19,0:14:04.59,Default,,0000,0000,0000,,ако всадам лажно сеќавање во твојот ум, Dialogue: 0,0:14:04.59,0:14:06.44,Default,,0000,0000,0000,,дали тоа ќе има реперкусии? Dialogue: 0,0:14:06.44,0:14:08.40,Default,,0000,0000,0000,,Дали ќе влијае врз твоите подоцнежни мисли, Dialogue: 0,0:14:08.40,0:14:10.50,Default,,0000,0000,0000,,твоите подоцнежни однесувања? Dialogue: 0,0:14:10.50,0:14:12.52,Default,,0000,0000,0000,,Во нашата прва студија всадивме лажно сеќавање Dialogue: 0,0:14:12.52,0:14:15.85,Default,,0000,0000,0000,,дека како дете ви се слошило јадејќи одредена храна: Dialogue: 0,0:14:15.85,0:14:18.85,Default,,0000,0000,0000,,тврдо-варени јајца, кисели краставички, сладолед од јагода. Dialogue: 0,0:14:18.85,0:14:22.04,Default,,0000,0000,0000,,И увидовме дека откако ги всадивме овие лажни сеќавања, Dialogue: 0,0:14:22.04,0:14:24.49,Default,,0000,0000,0000,,луѓето повеќе не сакаа да ја јадат оваа храна Dialogue: 0,0:14:24.49,0:14:26.75,Default,,0000,0000,0000,,за време на излет. Dialogue: 0,0:14:26.75,0:14:30.62,Default,,0000,0000,0000,,Лажните сеќавања не се секогаш лоши или непријатни. Dialogue: 0,0:14:30.62,0:14:32.98,Default,,0000,0000,0000,,Ако всадиме пријатно сеќавање Dialogue: 0,0:14:32.98,0:14:36.00,Default,,0000,0000,0000,,кое вклучува здрава храна како аспарагусот, Dialogue: 0,0:14:36.00,0:14:39.48,Default,,0000,0000,0000,,можеме да ги натераме луѓето да јадат повеќе аспарагус. Dialogue: 0,0:14:39.48,0:14:41.85,Default,,0000,0000,0000,,Овие истражувања ни покажуваат Dialogue: 0,0:14:41.85,0:14:43.96,Default,,0000,0000,0000,,дека можете да всадите лажни сеќавања Dialogue: 0,0:14:43.96,0:14:45.38,Default,,0000,0000,0000,,кои имаат реперкусии, односно Dialogue: 0,0:14:45.38,0:14:50.46,Default,,0000,0000,0000,,кои имаат многу подолго влијание врз однесувањето. Dialogue: 0,0:14:50.46,0:14:52.89,Default,,0000,0000,0000,,Но, со оваа способност Dialogue: 0,0:14:52.89,0:14:55.81,Default,,0000,0000,0000,,за всадување на сеќавања и контролирање на однесувањето, Dialogue: 0,0:14:55.81,0:14:59.99,Default,,0000,0000,0000,,очигледно се поврзани и важни етички прашања, Dialogue: 0,0:14:59.99,0:15:03.05,Default,,0000,0000,0000,,како, кога треба да ја користиме оваа умствена технологија? Dialogue: 0,0:15:03.05,0:15:06.73,Default,,0000,0000,0000,,И дали некогаш треба да ја забраниме? Dialogue: 0,0:15:06.73,0:15:09.51,Default,,0000,0000,0000,,Не е етички терапевтите да всадуваат лажни сеќавања Dialogue: 0,0:15:09.51,0:15:11.10,Default,,0000,0000,0000,,во умот на своите пациенти Dialogue: 0,0:15:11.10,0:15:13.66,Default,,0000,0000,0000,,дури и кога тоа му помага на пациентот, Dialogue: 0,0:15:13.66,0:15:15.29,Default,,0000,0000,0000,,но ништо не може да го спречи родителот Dialogue: 0,0:15:15.29,0:15:19.74,Default,,0000,0000,0000,,да го испроба ова на својот тинејџер кој е дебел и има прекумерна тежина. Dialogue: 0,0:15:19.74,0:15:22.34,Default,,0000,0000,0000,,Кога го предложив ова јавно, Dialogue: 0,0:15:22.34,0:15:25.69,Default,,0000,0000,0000,,повторно се јави негодување. Dialogue: 0,0:15:25.69,0:15:29.72,Default,,0000,0000,0000,,,,Еве ја пак. Ги убедува родителите да ги лажат своите деца.'' Dialogue: 0,0:15:29.72,0:15:31.96,Default,,0000,0000,0000,,Ало, Дедо Мраз. (Смеа) Dialogue: 0,0:15:31.96,0:15:41.46,Default,,0000,0000,0000,,Мислам, можете поинаку да гледате на ова, Dialogue: 0,0:15:41.46,0:15:43.49,Default,,0000,0000,0000,,што повеќе сакате, Dialogue: 0,0:15:43.49,0:15:46.52,Default,,0000,0000,0000,,дете со дебелина, дијабетис, намален животен век, Dialogue: 0,0:15:46.52,0:15:48.06,Default,,0000,0000,0000,,и сè што оди со тоа, Dialogue: 0,0:15:48.06,0:15:51.07,Default,,0000,0000,0000,,или пак дете кое има уште едно малечко лажно сеќавање? Dialogue: 0,0:15:51.07,0:15:54.46,Default,,0000,0000,0000,,Јас знам што би избрала за моето дете. Dialogue: 0,0:15:54.46,0:15:58.44,Default,,0000,0000,0000,,Но можеби мојата работа ме направи поразлична од повеќето луѓе. Dialogue: 0,0:15:58.44,0:16:00.52,Default,,0000,0000,0000,,Повеќето луѓе си ги негуваат сеќавањата, Dialogue: 0,0:16:00.52,0:16:02.67,Default,,0000,0000,0000,,знаат дека тие го претставуваат нивниот идентитет, Dialogue: 0,0:16:02.67,0:16:04.70,Default,,0000,0000,0000,,кои се тие, од каде доаѓаат. Dialogue: 0,0:16:04.70,0:16:07.56,Default,,0000,0000,0000,,И го ценам тоа. Се согласувам со тоа. Dialogue: 0,0:16:07.56,0:16:09.76,Default,,0000,0000,0000,,Но од мојата работа знам Dialogue: 0,0:16:09.76,0:16:14.24,Default,,0000,0000,0000,,колку многу фикција веќе има таму. Dialogue: 0,0:16:14.24,0:16:16.97,Default,,0000,0000,0000,,Ако научив нешто од сите овие децении Dialogue: 0,0:16:16.97,0:16:19.38,Default,,0000,0000,0000,,работејќи на овие проблеми, тогаш тоа е ова: Dialogue: 0,0:16:19.38,0:16:21.59,Default,,0000,0000,0000,,само затоа што некој ви кажува нешто Dialogue: 0,0:16:21.59,0:16:23.17,Default,,0000,0000,0000,,и ви го кажува со самодоверба, Dialogue: 0,0:16:23.17,0:16:25.85,Default,,0000,0000,0000,,само затоа што ви го кажуваат со многу детали, Dialogue: 0,0:16:25.85,0:16:28.61,Default,,0000,0000,0000,,само затоа што се емотивни додека ви го кажуваат, Dialogue: 0,0:16:28.61,0:16:31.81,Default,,0000,0000,0000,,тоа не значи дека и навистина се случило. Dialogue: 0,0:16:31.81,0:16:35.68,Default,,0000,0000,0000,,Не можете со сигурност да ги разликувате вистинските од лажните сеќавања. Dialogue: 0,0:16:35.68,0:16:39.22,Default,,0000,0000,0000,,Ни треба потврда од независен извор. Dialogue: 0,0:16:39.22,0:16:42.31,Default,,0000,0000,0000,,Ваквото откритие ме направи потолерантна Dialogue: 0,0:16:42.31,0:16:44.45,Default,,0000,0000,0000,,на секојдневните мемориски грешки Dialogue: 0,0:16:44.45,0:16:47.37,Default,,0000,0000,0000,,кои ги прават моите пријатели и членовите на семејството. Dialogue: 0,0:16:47.37,0:16:51.90,Default,,0000,0000,0000,,Ваквото откритие можеби ќе го спасеше Стив Тајтус, Dialogue: 0,0:16:51.90,0:16:55.48,Default,,0000,0000,0000,,човекот на кого цела иднина му беше збришана Dialogue: 0,0:16:55.48,0:16:57.71,Default,,0000,0000,0000,,од едно лажно сеќавање. Dialogue: 0,0:16:57.71,0:17:00.53,Default,,0000,0000,0000,,Но во меѓувреме, сите ние треба да имаме на ум, Dialogue: 0,0:17:00.53,0:17:02.17,Default,,0000,0000,0000,,за наше добро, Dialogue: 0,0:17:02.17,0:17:06.04,Default,,0000,0000,0000,,дека меморијата, како и слободата, Dialogue: 0,0:17:06.04,0:17:09.73,Default,,0000,0000,0000,,е кревка ствар. Dialogue: 0,0:17:09.73,0:17:12.67,Default,,0000,0000,0000,,Ви благодарам. Ви благодарам. Dialogue: 0,0:17:12.67,0:17:15.40,Default,,0000,0000,0000,,Ви благодарам. (Аплауз) Dialogue: 0,0:17:15.40,0:17:19.12,Default,,0000,0000,0000,,Ви благодарам многу. (Аплауз)