0:00:00.509,0:00:04.841
Сакам да ви зборувам за еден судски случај на кој работев,

0:00:04.841,0:00:08.404
во кој беше инволвиран маж по име Стив Тајтус.

0:00:08.404,0:00:11.433
Тајтус беше менаџер на ресторант.

0:00:11.433,0:00:15.523
Имаше 31 година, живееше во Сиетл, Вашингтон,

0:00:15.523,0:00:17.418
беше верен за Гречен,

0:00:17.418,0:00:20.366
требаше да се ожени, таа му беше животна љубов.

0:00:20.366,0:00:22.650
Една ноќ, парот отишол

0:00:22.650,0:00:25.655
во ресторант на романтична вечера.

0:00:25.655,0:00:27.303
Враќајќи се дома

0:00:27.303,0:00:30.253
биле сопрени од страна на полицаец.

0:00:30.253,0:00:33.570
Видете, колата на Тајтус наликувала

0:00:33.570,0:00:37.457
на колата, возена истата таа ноќ,

0:00:37.457,0:00:40.863
од страна на маж кој силувал автостоперка,

0:00:40.863,0:00:44.457
а Тајтус донекаде личел на силувачот.

0:00:44.457,0:00:47.035
Полицијата го фотографирала Тајтус,

0:00:47.035,0:00:49.802
составиле листа на фотографии,

0:00:49.802,0:00:51.962
ѝ ги покажале на жртвата,

0:00:51.962,0:00:54.122
а таа ја посочила фотографијата на Тајтус.

0:00:54.122,0:00:57.743
Рекла, ,,Оваа е најблиску.''

0:00:57.743,0:01:01.631
Полицијата и обвинителството поднесоа кривична пријава,

0:01:01.631,0:01:04.972
а за време на судењето на Стив Тајтус,

0:01:04.972,0:01:07.068
жртвата од говорницата

0:01:07.068,0:01:11.410
рече, ''Апсолутно сум сигурна дека тој е мажот.''

0:01:11.410,0:01:14.336
И Тајтус беше осуден.

0:01:14.336,0:01:16.310
Тој се изјасни како невин,

0:01:16.310,0:01:18.892
неговото семејство врескаше кон поротата,

0:01:18.892,0:01:21.763
неговата вереница падна на подот липајќи,

0:01:21.763,0:01:25.158
а Тајтус го однесоа во затвор.

0:01:25.158,0:01:28.616
И што би направиле вие во ваков момент?

0:01:28.616,0:01:30.252
Како ќе постапите?

0:01:30.252,0:01:34.020
Тајтус ја изгуби сета доверба во правниот систем,

0:01:34.020,0:01:36.052
но сепак се сети на нешто.

0:01:36.052,0:01:38.483
Тој се јави во локалниот весник,

0:01:38.483,0:01:41.870
го привлече вниманието на еден истражувачки новинар,

0:01:41.870,0:01:46.606
и новинарот всушност го најде вистинскиот силувач,

0:01:46.606,0:01:49.959
еден маж кој на крај го призна силувањето,

0:01:49.959,0:01:53.251
маж за кој се сметаше дека извршил 50 силувања

0:01:53.251,0:01:54.583
во таа област.

0:01:54.583,0:01:57.757
Кога му беше дадена оваа информација на судијата,

0:01:57.757,0:02:00.693
Тајтус беше ослободен.

0:02:00.693,0:02:04.724
И навистина, во тој момент случајот требаше да заврши.

0:02:04.724,0:02:05.847
Требаше да биде крај.

0:02:05.847,0:02:08.367
Тајтус на ова требаше да гледа како на ужасна година,

0:02:08.367,0:02:12.203
година со обвинувања и судење, но која е завршена.

0:02:12.203,0:02:14.250
Не заврши така.

0:02:14.250,0:02:16.928
Тајтус беше толку огорчен.

0:02:16.928,0:02:19.508
Ја изгуби работата. Не можеше да си ја врати.

0:02:19.508,0:02:21.351
Ја изгуби вереницата.

0:02:21.351,0:02:24.257
Таа не можеше да го трпи неговиот постојан гнев.

0:02:24.257,0:02:26.403
Тој ја изгуби сета заштеда,

0:02:26.403,0:02:29.261
и одлучи да ја тужи

0:02:29.261,0:02:31.542
полицијата и другите за кои сметаше

0:02:31.542,0:02:33.861
дека се одговорни за неговото страдање.

0:02:33.861,0:02:38.574
И токму тогаш почнав да работам на овој случај,

0:02:38.574,0:02:40.535
обидувајќи се да сфатам

0:02:40.535,0:02:42.609
како жртвата го смени мислењето од

0:02:42.609,0:02:44.137
,,Оваа е најблиску''

0:02:44.137,0:02:48.887
во ,,Апсолутно сум сигурна дека тој е мажот.''

0:02:48.887,0:02:52.166
Тајтус беше обземен со неговиот случај.

0:02:52.166,0:02:55.200
Цело време мислеше на него,

0:02:55.200,0:02:59.351
и неколку дена пред да оди на суд,

0:02:59.351,0:03:01.570
се разбудил утрото

0:03:01.570,0:03:03.378
оптоварен со болка

0:03:03.378,0:03:06.072
и умре од срцев удар како резултат на стресот.

0:03:06.072,0:03:09.259
Имаше 35 години.

0:03:09.259,0:03:14.069
Од мене побараа да работам на неговиот случај

0:03:14.069,0:03:16.584
бидејќи сум доктор по психологија.

0:03:16.584,0:03:20.411
Ја проучувам меморијата. Ја проучував меморијата со децении.

0:03:20.411,0:03:23.800
И ако сретнев некого во авион --

0:03:23.800,0:03:25.896
ова се случи за време на лет кон Шкотска --

0:03:25.896,0:03:27.726
ако сретнев некого во авион,

0:03:27.726,0:03:30.771
и кога ќе се прашавме, ,,Што работиш? Што работиш?''

0:03:30.771,0:03:32.222
јас им велам ,,Ја проучувам меморијата,''

0:03:32.222,0:03:35.602
луѓето обично ми кажуваат дека имаат проблеми со памтење на имиња,

0:03:35.602,0:03:38.401
или имаат роднина со Алцхајмер

0:03:38.416,0:03:40.481
или некаков проблем со меморијата.

0:03:40.481,0:03:42.697
Јас тогаш морам да им објаснам

0:03:42.697,0:03:46.202
дека јас не го проучувам заборавањето.

0:03:46.202,0:03:49.204
Го проучувам спротивното: присеќавањето,

0:03:49.204,0:03:51.957
кога луѓето се сеќаваат на работи кои не се случиле

0:03:51.957,0:03:53.922
или пак кога сеќавањето го искривува

0:03:53.922,0:03:55.947
вистинскиот настан.

0:03:55.947,0:04:00.683
Јас ги изучувам лажните сеќавања.

0:04:00.683,0:04:04.990
За жал, Стив Тајтус не е единствениот

0:04:04.990,0:04:09.295
кој бил осуден врз база на нечие лажно сеќавање.

0:04:09.295,0:04:12.603
Во рамки на еден проект во САД,

0:04:12.603,0:04:14.855
беа собрани информации

0:04:14.855,0:04:18.789
за 300 невини луѓе,

0:04:18.789,0:04:22.684
300 обвинети кои биле осудени за злосторства што не ги сториле.

0:04:22.684,0:04:27.984
Поминале 10, 20, 30 години во затвор поради овие злосторства,

0:04:27.984,0:04:30.411
и сега ДНК тестирањето докажало

0:04:30.411,0:04:33.327
дека се всушност невини.

0:04:33.327,0:04:35.848
Кога овие случаи беа анализирани,

0:04:35.848,0:04:37.989
излезе дека три четвртини од нив

0:04:37.989,0:04:43.600
се должат на погрешните сеќавања на сведоците.

0:04:43.600,0:04:44.863
И, зошто?

0:04:44.863,0:04:48.314
Исто како и поротниците кои ги осудиле овие невини луѓе

0:04:48.314,0:04:50.598
и поротниците кои го осудија Тајтус,

0:04:50.598,0:04:52.839
многу луѓе веруваат дека меморијата

0:04:52.839,0:04:54.486
работи како направа за снимање.

0:04:54.486,0:04:56.743
Едноставно ги снимаш информациите,

0:04:56.743,0:04:59.390
потоа се повикуваш на нив

0:04:59.390,0:05:02.817
за да одговориш на прашања или да идентификуваш слики.

0:05:02.817,0:05:04.980
Но децениските истражувања во психологијата

0:05:04.980,0:05:08.133
покажаа дека ова не е точно.

0:05:08.133,0:05:10.563
Нашите сеќавања се менливи.

0:05:10.563,0:05:12.132
Тие се променливи.

0:05:12.132,0:05:15.613
Меморијата функционира донекаде како страна на ,,Википедија.''

0:05:15.613,0:05:20.726
Можеш самиот да ја промениш, но можат и другите да ја променат.

0:05:20.726,0:05:25.975
Променливоста на меморијата за првпат почнав да ја изучувам

0:05:25.975,0:05:28.390
во 70-тите.

0:05:28.390,0:05:32.813
Експериментите ги правев така што на луѓето им покажував

0:05:32.813,0:05:35.318
симулирани злосторства и несреќи

0:05:35.318,0:05:38.836
и ги прашував што запамтиле.

0:05:38.836,0:05:42.775
Во една студија, на луѓето им покажавме симулирана несреќа

0:05:42.775,0:05:44.053
и ги прашавме,

0:05:44.053,0:05:46.917
колку брзо возеле колите во моментот кога се удриле една во друга?

0:05:46.917,0:05:48.551
А други луѓе ги прашавме,

0:05:48.551,0:05:52.240
колку брзо возеле колите во моментот кога се забиле една во друга?

0:05:52.240,0:05:55.242
Кога ќе им го поставевме наведувачкото прашање ,,се забиле,''

0:05:55.242,0:05:58.527
сведоците ни кажуваа дека колите возеле побрзо,

0:05:58.527,0:06:02.524
и уште повеќе, наведувачкото прашање ,,се забиле''

0:06:02.524,0:06:05.384
ги наведе луѓето да ни кажат

0:06:05.384,0:06:08.451
дека на местото на несреќата виделе скршено стакло,

0:06:08.451,0:06:12.230
а всушност скршено стакло воопшто и немаше.

0:06:12.230,0:06:15.119
Во друга студија, имавме симулирана несреќа

0:06:15.119,0:06:18.779
во која кола поминува на раскрсница со знак стоп,

0:06:18.779,0:06:23.711
и ако поставевме прашање кое инсинуира присуство на знак за предимство,

0:06:23.711,0:06:27.560
многу сведоци ни кажаа дека се сеќаваат дека на раскрсницата

0:06:27.560,0:06:31.017
виделе знак за предимство, а не знак стоп.

0:06:31.017,0:06:33.206
Можеби си мислите, па добро,

0:06:33.206,0:06:34.529
ова се снимени настани,

0:06:34.529,0:06:36.457
не се особено стресни.

0:06:36.457,0:06:39.191
Дали истиот вид на грешка ќе се јави

0:06:39.191,0:06:42.142
и кај многу стресен настан?

0:06:42.142,0:06:45.233
Студијата која ја објавивме пред неколку месеци,

0:06:45.233,0:06:47.537
ни даде одговор на ова прашање,

0:06:47.537,0:06:50.301
оти оваа студија беше карактеристична по тоа

0:06:50.301,0:06:55.933
што на луѓето им исцениравме едно многу стресно доживување.

0:06:55.933,0:06:58.162
Субјектите во оваа студија

0:06:58.162,0:07:00.672
беа членови на американската армија

0:07:00.672,0:07:05.097
кои во тој момент минуваа низ тешка обука

0:07:05.097,0:07:07.879
која требаше да им покаже како би им било

0:07:07.879,0:07:11.797
доколку некогаш бидат заробени за време на војна.

0:07:11.797,0:07:14.227
И како дел од оваа обука,

0:07:14.227,0:07:17.756
војниците беа испрашувани на агресивен начин,

0:07:17.756,0:07:22.842
кој вклучуваше и физичко малтретирање во рок од 30 минути,

0:07:22.842,0:07:25.659
а подоцна требаше да ја идентификуваат

0:07:25.659,0:07:28.682
личноста која го спровела испрашувањето.

0:07:28.682,0:07:32.505
И кога им дадовме сугестивни информации

0:07:32.505,0:07:35.283
кои ги наведуваа на друга личност,

0:07:35.283,0:07:39.320
многу од нив погрешно го идентификуваа испрашувачот,

0:07:39.320,0:07:43.155
честопати идентификуваа личност која дури ни оддалеку

0:07:43.155,0:07:46.259
не наликува на вистинскиот испрашувач.

0:07:46.259,0:07:48.560
Овие студии покажуваат дека

0:07:48.560,0:07:52.420
кога ќе им дадете на луѓето дезинформации

0:07:52.420,0:07:55.800
за некој настан кој го доживеале,

0:07:55.800,0:08:01.455
тогаш можете да ја искривите, да ја смените, т.е. да ја контаминирате нивната меморија.

0:08:01.455,0:08:03.655
А во реалниот свет,

0:08:03.655,0:08:06.546
дезинформации има насекаде.

0:08:06.546,0:08:07.906
Голтаме дезинформации

0:08:07.906,0:08:10.822
не само преку тенденциозно испрашување,

0:08:10.822,0:08:13.269
туку и ако зборуваме со други сведоци

0:08:13.269,0:08:16.302
кои намерно или ненамерно ни даваат

0:08:16.302,0:08:18.439
погрешни информации,

0:08:18.439,0:08:23.169
или пак ако видиме медиумска сторија за некој настан во кој сме учествувале,

0:08:23.169,0:08:25.962
сите овие работи

0:08:25.962,0:08:30.312
можат да ни ја загадат меморијата.

0:08:30.312,0:08:34.100
Во 90-тите, станавме сведоци

0:08:34.100,0:08:38.783
на еден уште поекстремен мемориски проблем.

0:08:38.783,0:08:41.879
Некои пациенти одеа на терапија со еден проблем --

0:08:41.879,0:08:44.793
можеби имале депресија, нарушување на исхрана --

0:08:44.793,0:08:47.546
а од терапијата излегуваа

0:08:47.546,0:08:50.207
со поинаков проблем.

0:08:50.207,0:08:53.908
Екстремни сеќавања за ужасни малтретирања,

0:08:53.908,0:08:55.891
понекогаш сатански ритуали,

0:08:55.891,0:09:00.588
а некогаш вклучуваа навистина бизарни и невообичаени елементи.

0:09:00.588,0:09:03.142
Една жена излезе од психотерапија

0:09:03.142,0:09:05.570
верувајќи дека со години трпела

0:09:05.570,0:09:09.472
ритуалистичко малтретирање, при што била насилно забременета

0:09:09.472,0:09:12.038
и дека бебето ѝ било отсечено од утробата.

0:09:12.038,0:09:14.397
Но немаше никакви физички лузни

0:09:14.397,0:09:16.423
или било каков физички доказ

0:09:16.423,0:09:19.304
кој би одел во прилог на нејзината приказна.

0:09:19.304,0:09:22.312
И кога почнав да ги разгледувам овие случаи,

0:09:22.312,0:09:23.762
се прашував,

0:09:23.762,0:09:26.090
од каде доаѓаат ваквите бизарни сеќавања?

0:09:26.090,0:09:30.477
И открив дека повеќето вакви ситуации

0:09:30.477,0:09:35.968
се поврзани со одреден вид на психотерапија.

0:09:35.968,0:09:37.567
И се прашав,

0:09:37.567,0:09:40.955
дали некои од работите кои се одвиваат во психотерапијата --

0:09:40.955,0:09:43.839
како вежбите со фантазирање

0:09:43.839,0:09:45.896
интерпретацијата на соништа,

0:09:45.896,0:09:48.028
во некои случаи хипноза,

0:09:48.028,0:09:51.846
или пак во некои случаи давање погрешни информации --

0:09:51.846,0:09:54.633
дали овие активности доведуваат

0:09:54.633,0:09:57.310
до ваквите бизарни и неверојатни

0:09:57.310,0:10:00.241
сеќавања кај пациентите?

0:10:00.241,0:10:02.400
Така направив неколку експерименти

0:10:02.400,0:10:07.425
за да ги проучувам процесите кои се користат

0:10:07.425,0:10:10.498
во ваквата психотерапија и за да го проучам

0:10:10.498,0:10:14.049
развојот на овие богати и лажни сеќавања.

0:10:14.049,0:10:16.457
Во една од првите студии,

0:10:16.457,0:10:18.810
користевме сугестија,

0:10:18.810,0:10:22.873
методот го зедовме од психотерапијата што ја сретнавме во овие случаи.

0:10:22.873,0:10:24.983
Користевме сугестија

0:10:24.983,0:10:26.835
со која всадивме лажно сеќавање

0:10:26.835,0:10:29.912
дека кога сте биле дете, пет или шест години,

0:10:29.912,0:10:32.163
сте се изгубиле во трговски центар.

0:10:32.163,0:10:34.663
Сте биле исплашени. Сте плачеле.

0:10:34.663,0:10:37.177
На крај ве спасила некоја постара личност

0:10:37.177,0:10:39.029
и пак сте биле со семејството.

0:10:39.029,0:10:41.637
Ваквите сеќавања успеавме да ги всадиме

0:10:41.637,0:10:45.743
во умот на три четвртини од нашите субјекти.

0:10:45.743,0:10:47.748
Можеби си мислите, па добро,

0:10:47.748,0:10:50.094
тоа и не е баш стресно.

0:10:50.094,0:10:53.463
Но ние и другите истражувачи имаме всадено

0:10:53.463,0:10:56.221
богати лажни сеќавања за нешта кои

0:10:56.221,0:10:59.136
се многу поневообичаени и многу постресни.

0:10:59.136,0:11:01.675
Во една студија спроведена во Тенеси,

0:11:01.675,0:11:04.091
истражувачите всадија лажно сеќавање

0:11:04.091,0:11:06.665
дека кога сте биле дете, речиси сте се удавиле

0:11:06.665,0:11:09.172
и дека чуварот морал да ве спасува.

0:11:09.172,0:11:11.475
Во студија спроведена во Канада,

0:11:11.475,0:11:13.999
истражувачите всадија лажно сеќавање

0:11:13.999,0:11:15.227
дека кога сте биле дете,

0:11:15.227,0:11:18.957
ви се случило нешто ужасно, на пример ве нападнало

0:11:18.957,0:11:20.339
опасно животно.

0:11:20.339,0:11:23.761
Ова им успеа кај половина од субјектите.

0:11:23.761,0:11:26.113
И во студија спроведена во Италија,

0:11:26.113,0:11:28.771
истражувачите всадија лажно сеќавање,

0:11:28.771,0:11:33.983
дека како дете сте биле сведок на демонска опседнатост.

0:11:33.983,0:11:36.190
Можеби сето ова ви изгледа

0:11:36.190,0:11:39.929
како трауматизирање на експерименталните субјекти

0:11:39.929,0:11:41.529
во име на науката,

0:11:41.529,0:11:46.167
но нашите студии имаат поминато низ темелна проверка

0:11:46.167,0:11:48.142
од страна на комисијата за научна етика.

0:11:48.142,0:11:50.484
Комисијата одлучи

0:11:50.484,0:11:53.557
дека привремената нелагодност што некои

0:11:53.557,0:11:56.641
од субјектите ја доживуваат во овие студии

0:11:56.641,0:12:00.541
е помала од важноста што ја носи овој проблем,

0:12:00.541,0:12:03.648
односно разбирањето на мемориските процеси

0:12:03.648,0:12:06.994
и злоупотребата на меморијата која се јавува

0:12:06.994,0:12:10.287
на некои места во светот.

0:12:10.287,0:12:13.325
Но, на мое изненадување,

0:12:13.325,0:12:16.754
кога ја објавив студијата и кога започнав да зборувам

0:12:16.754,0:12:20.649
против ваквиот вид на психотерапија,

0:12:20.649,0:12:24.629
ми се јавија прилично големи проблеми:

0:12:24.629,0:12:29.530
непријателства, пред сè од терапевтите кои работат на потиснати сеќавања,

0:12:29.530,0:12:31.206
и кои се почувствуваа нападнати,

0:12:31.206,0:12:34.734
но и од пациентите кои беа под нивно влијание.

0:12:34.734,0:12:37.671
Понекогаш, кога ќе ме поканеа да одржам говор

0:12:37.671,0:12:39.576
со мене си носев вооружено обезбедување,

0:12:39.576,0:12:43.793
луѓето пишуваа писма и покренуваа кампањи за да ме избркаат од работа.

0:12:43.793,0:12:45.774
Но веројатно најлошото беше

0:12:45.774,0:12:48.541
кога се посомневав во приказната

0:12:48.541,0:12:50.965
на една возрасна ќерка

0:12:50.965,0:12:53.801
која тврдеше дека била злоставувана од својата мајка.

0:12:53.801,0:12:57.218
Врз основа на потиснатите сеќавања, таа ја

0:12:57.218,0:12:59.077
обвини својата мајка за сексуална злоупотреба.

0:12:59.077,0:13:01.960
Всушност оваа ќерка дозволи нејзината приказна да биде

0:13:01.960,0:13:05.394
снимена и да биде прикажувана на јавни места.

0:13:05.394,0:13:07.903
Се посомневав во оваа приказна,

0:13:07.903,0:13:10.203
и почнав да истражувам,

0:13:10.203,0:13:14.686
и најпосле дојдов до информации кои ме убедија

0:13:14.686,0:13:16.975
дека мајката е невина.

0:13:16.975,0:13:19.936
Објавив критика за овој случај,

0:13:19.936,0:13:23.380
и некое време подоцна, ќерката

0:13:23.380,0:13:24.901
поднесе тужба.

0:13:24.901,0:13:27.256
Иако никогаш не ѝ го спомнав името,

0:13:27.256,0:13:31.618
таа ме тужеше за клевета и за нарушување на приватноста.

0:13:31.618,0:13:34.341
И поминав речиси пет години

0:13:34.341,0:13:40.893
занимавајќи се со збунувачки и непријатни судски постапки,

0:13:40.893,0:13:44.567
но конечно, конечно, сè се заврши и можев навистина

0:13:44.567,0:13:46.991
да ѝ се вратам на работата.

0:13:46.991,0:13:49.476
Во процесот, сепак, станав дел

0:13:49.476,0:13:52.130
од вознемирувачкиот тренд во Америка

0:13:52.130,0:13:54.237
каде научниците се тужени

0:13:54.237,0:13:58.836
само поради тоа што зборуваат за работи кои се контраверзни во јавноста.

0:13:58.836,0:14:02.194
Кога се вратив на работа, си го поставив ова прашање:

0:14:02.194,0:14:04.592
ако всадам лажно сеќавање во твојот ум,

0:14:04.592,0:14:06.436
дали тоа ќе има реперкусии?

0:14:06.436,0:14:08.395
Дали ќе влијае врз твоите подоцнежни мисли,

0:14:08.395,0:14:10.496
твоите подоцнежни однесувања?

0:14:10.496,0:14:12.523
Во нашата прва студија всадивме лажно сеќавање

0:14:12.523,0:14:15.849
дека како дете ви се слошило јадејќи одредена храна:

0:14:15.849,0:14:18.848
тврдо-варени јајца, кисели краставички, сладолед од јагода.

0:14:18.848,0:14:22.038
И увидовме дека откако ги всадивме овие лажни сеќавања,

0:14:22.038,0:14:24.489
луѓето повеќе не сакаа да ја јадат оваа храна

0:14:24.489,0:14:26.749
за време на излет.

0:14:26.749,0:14:30.622
Лажните сеќавања не се секогаш лоши или непријатни.

0:14:30.622,0:14:32.980
Ако всадиме пријатно сеќавање

0:14:32.980,0:14:36.001
кое вклучува здрава храна како аспарагусот,

0:14:36.001,0:14:39.476
можеме да ги натераме луѓето да јадат повеќе аспарагус.

0:14:39.476,0:14:41.850
Овие истражувања ни покажуваат

0:14:41.850,0:14:43.965
дека можете да всадите лажни сеќавања

0:14:43.965,0:14:45.378
кои имаат реперкусии, односно

0:14:45.378,0:14:50.463
кои имаат многу подолго влијание врз однесувањето.

0:14:50.463,0:14:52.887
Но, со оваа способност

0:14:52.887,0:14:55.810
за всадување на сеќавања и контролирање на однесувањето,

0:14:55.810,0:14:59.991
очигледно се поврзани и важни етички прашања,

0:14:59.991,0:15:03.050
како, кога треба да ја користиме оваа умствена технологија?

0:15:03.050,0:15:06.730
И дали некогаш треба да ја забраниме?

0:15:06.730,0:15:09.513
Не е етички терапевтите да всадуваат лажни сеќавања

0:15:09.513,0:15:11.100
во умот на своите пациенти

0:15:11.100,0:15:13.664
дури и кога тоа му помага на пациентот,

0:15:13.664,0:15:15.286
но ништо не може да го спречи родителот

0:15:15.286,0:15:19.735
да го испроба ова на својот тинејџер кој е дебел и има прекумерна тежина.

0:15:19.735,0:15:22.340
Кога го предложив ова јавно,

0:15:22.340,0:15:25.686
повторно се јави негодување.

0:15:25.686,0:15:29.719
,,Еве ја пак. Ги убедува родителите да ги лажат своите деца.''

0:15:29.719,0:15:31.964
Ало, Дедо Мраз. (Смеа)

0:15:31.964,0:15:41.461
Мислам, можете поинаку да гледате на ова,

0:15:41.461,0:15:43.494
што повеќе сакате,

0:15:43.494,0:15:46.523
дете со дебелина, дијабетис, намален животен век,

0:15:46.523,0:15:48.055
и сè што оди со тоа,

0:15:48.055,0:15:51.071
или пак дете кое има уште едно малечко лажно сеќавање?

0:15:51.071,0:15:54.462
Јас знам што би избрала за моето дете.

0:15:54.462,0:15:58.439
Но можеби мојата работа ме направи поразлична од повеќето луѓе.

0:15:58.439,0:16:00.518
Повеќето луѓе си ги негуваат сеќавањата,

0:16:00.518,0:16:02.672
знаат дека тие го претставуваат нивниот идентитет,

0:16:02.672,0:16:04.697
кои се тие, од каде доаѓаат.

0:16:04.697,0:16:07.555
И го ценам тоа. Се согласувам со тоа.

0:16:07.555,0:16:09.760
Но од мојата работа знам

0:16:09.760,0:16:14.241
колку многу фикција веќе има таму.

0:16:14.241,0:16:16.973
Ако научив нешто од сите овие децении

0:16:16.973,0:16:19.383
работејќи на овие проблеми, тогаш тоа е ова:

0:16:19.383,0:16:21.594
само затоа што некој ви кажува нешто

0:16:21.594,0:16:23.169
и ви го кажува со самодоверба,

0:16:23.169,0:16:25.849
само затоа што ви го кажуваат со многу детали,

0:16:25.849,0:16:28.608
само затоа што се емотивни додека ви го кажуваат,

0:16:28.608,0:16:31.810
тоа не значи дека и навистина се случило.

0:16:31.810,0:16:35.675
Не можете со сигурност да ги разликувате вистинските од лажните сеќавања.

0:16:35.675,0:16:39.223
Ни треба потврда од независен извор.

0:16:39.223,0:16:42.313
Ваквото откритие ме направи потолерантна

0:16:42.313,0:16:44.452
на секојдневните мемориски грешки

0:16:44.452,0:16:47.366
кои ги прават моите пријатели и членовите на семејството.

0:16:47.366,0:16:51.900
Ваквото откритие можеби ќе го спасеше Стив Тајтус,

0:16:51.900,0:16:55.476
човекот на кого цела иднина му беше збришана

0:16:55.476,0:16:57.714
од едно лажно сеќавање.

0:16:57.714,0:17:00.530
Но во меѓувреме, сите ние треба да имаме на ум,

0:17:00.530,0:17:02.166
за наше добро,

0:17:02.166,0:17:06.037
дека меморијата, како и слободата,

0:17:06.037,0:17:09.731
е кревка ствар.

0:17:09.731,0:17:12.669
Ви благодарам. Ви благодарам.

0:17:12.669,0:17:15.397
Ви благодарам. (Аплауз)

0:17:15.397,0:17:19.116
Ви благодарам многу. (Аплауз)