WEBVTT

00:00:00.509 --> 00:00:04.841
Θα ήθελα να σας μιλήσω για μια δικαστική υπόθεση 
στην οποία εργάστηκα,

00:00:04.841 --> 00:00:08.404
που αφορά έναν άνδρα που λεγόταν Στίβ Τάιτους.

NOTE Paragraph

00:00:08.404 --> 00:00:11.433
Ο Τάιτους ήταν διευθυντής εστιατορίου.

00:00:11.433 --> 00:00:15.523
Ήταν 31 ετών, ζούσε στο Σιάτλ, στη Ουάσινγκτον,

00:00:15.523 --> 00:00:17.418
ήταν αρραβωνιασμένος με την Γκρέτσεν,

00:00:17.418 --> 00:00:20.366
ο γάμος του πλησίαζε 
κι ήταν ο έρωτας της ζωής του.

00:00:20.366 --> 00:00:22.650
Μια βραδιά, το ζευγάρι βγήκε

00:00:22.650 --> 00:00:25.655
για ένα ρομαντικό γεύμα.

00:00:25.655 --> 00:00:27.303
Βρίσκονταν στον δρόμο του γυρισμού,

00:00:27.303 --> 00:00:30.253
όταν τους σταμάτησε ένα περιπολικό.

00:00:30.253 --> 00:00:33.570
Βλέπετε, το αυτοκίνητο του Τάιτους έμοιαζε

00:00:33.570 --> 00:00:37.457
με ένα αυτοκίνητο που οδήγησε νωρίτερα

00:00:37.457 --> 00:00:40.863
ένας άνδρας που βίασε μια γυναίκα 
που έκανε οτοστόπ,

00:00:40.863 --> 00:00:44.457
και ο Τάιτους είχε μια κάποια 
ομοιότητα με τον βιαστή.

00:00:44.457 --> 00:00:47.035
Οπότε η αστυνομία φωτογράφησε τον Τάιτους,

00:00:47.035 --> 00:00:49.802
τον έβαλαν στο αρχείο εξακρίβωσης ταυτότητας,

00:00:49.802 --> 00:00:51.962
και αργότερα το έδειξαν στη γυναίκα θύμα,

00:00:51.962 --> 00:00:54.122
η οποία έδειξε την φωτογραφία του Τάιτους.

00:00:54.122 --> 00:00:57.743
Και είπε, «Αυτός μοιάζει περισσότερο».

00:00:57.743 --> 00:01:01.631
Η αστυνομία και η εισαγγελία 
προχώρησαν σε ποινική δίωξη,

00:01:01.631 --> 00:01:04.972
και όταν ο Στίβ Τάιτους δικάστηκε για βιασμό,

00:01:04.972 --> 00:01:07.068
το θύμα του βιασμού ανέβηκε στο έδρανο

00:01:07.068 --> 00:01:11.410
και είπε, «είμαι σίγουρη, αυτός είναι ο άνδρας.»

00:01:11.410 --> 00:01:14.336
Και ο Τάιτους καταδικάστηκε.

00:01:14.336 --> 00:01:16.310
Διακήρυξε την αθωότητά του,

00:01:16.310 --> 00:01:18.892
η οικογένειά του ούρλιαξε στους ενόρκους,

00:01:18.892 --> 00:01:21.763
η αρραβωνιαστικιά του κατέρρευσε 
στο πάτωμα κλαίγοντας,

00:01:21.763 --> 00:01:25.158
και ο Τάιτους οδηγήθηκε στην φυλακή.

NOTE Paragraph

00:01:25.158 --> 00:01:28.616
Τι θα κάνατε λοιπόν σ' αυτό το σημείο;

00:01:28.616 --> 00:01:30.252
Τι θα κάνατε;

00:01:30.252 --> 00:01:34.020
Λοιπόν, ο Τάιτους έχασε εντελώς 
την πίστη του στο νομικό σύστημα

00:01:34.020 --> 00:01:36.052
εν τούτοις είχε μια ιδέα.

00:01:36.052 --> 00:01:38.483
Τηλεφώνησε στην τοπική εφημερίδα,

00:01:38.483 --> 00:01:41.870
προσέλκυσε το ενδιαφέρον 
ενός ερευνητή δημοσιογράφου,

00:01:41.870 --> 00:01:46.606
και ο δημοσιογράφος 
βρήκε τον πραγματικό βιαστή,

00:01:46.606 --> 00:01:49.959
έναν άνδρα που τελικά ομολόγησε τον βιασμό,

00:01:49.959 --> 00:01:53.251
έναν άνδρα πού πιστεύεται ότι διέπραξε 50 βιασμούς

00:01:53.251 --> 00:01:54.583
σε αυτήν την περιοχή,

00:01:54.583 --> 00:01:57.757
και όταν αυτή η πληροφορία 
δόθηκε στον δικαστή,

00:01:57.757 --> 00:02:00.693
ο δικαστής απελευθέρωσε τον Τάιτους.

NOTE Paragraph

00:02:00.693 --> 00:02:04.724
Πραγματικά εκεί θα έπρεπε 
να είχε τελειώσει αυτή η υπόθεση.

00:02:04.724 --> 00:02:05.847
Θα έπρεπε να είχε κλείσει.

00:02:05.847 --> 00:02:08.367
Ο Τάιτους έπρεπε να θεωρεί 
φρικτό αυτό το έτος,

00:02:08.367 --> 00:02:12.203
ένα έτος κατηγοριών και εκδίκασης, 
άλλα τελειωμένο.

NOTE Paragraph

00:02:12.203 --> 00:02:14.250
Δεν τελείωσε έτσι.

00:02:14.250 --> 00:02:16.928
Ο Τάιτους ήταν τόσο πικραμένος.

00:02:16.928 --> 00:02:19.508
Είχε χάσει τη δουλειά του. 
Δεν μπορούσε να την πάρει πίσω.

00:02:19.508 --> 00:02:21.351
Έχασε την αρραβωνιαστικιά του,

00:02:21.351 --> 00:02:24.257
η οποία δεν μπορούσε να αντέξει 
τον συνεχή θυμό του.

00:02:24.257 --> 00:02:26.403
Έχασε όλες τις οικονομίες του,

00:02:26.403 --> 00:02:29.261
και έτσι αποφάσισε να κάνει αγωγή

00:02:29.261 --> 00:02:31.542
εναντίον της αστυνομίας και άλλων, που έκρινε

00:02:31.542 --> 00:02:33.861
ότι ήταν υπεύθυνοι για τον πόνο του.

NOTE Paragraph

00:02:33.861 --> 00:02:38.574
Τότε ήταν που ξεκίνησα πραγματικά 
να εργάζομαι σε αυτήν την υπόθεση

00:02:38.574 --> 00:02:40.535
προσπαθώντας να καταλάβω

00:02:40.535 --> 00:02:42.609
πώς αυτό το θύμα πέρασε από το

00:02:42.609 --> 00:02:44.137
«Αυτός μοιάζει περισσότερο»

00:02:44.137 --> 00:02:48.887
στο «είμαι σίγουρη, αυτός είναι ο άνδρας.»

NOTE Paragraph

00:02:48.887 --> 00:02:52.166
ο Τάιτους ήταν εξουθενωμένος 
από την πολιτική του αγωγή.

00:02:52.166 --> 00:02:55.200
Δεν πέρναγε στιγμή που να μην την σκεφτόταν,

00:02:55.200 --> 00:02:59.351
και μόλις κάποιες μέρες πριν από 
την ημέρα του δικαστηρίου,

00:02:59.351 --> 00:03:01.570
ξύπνησε το πρωί,

00:03:01.570 --> 00:03:03.378
διπλωμένος από τον πόνο,

00:03:03.378 --> 00:03:06.072
και πέθανε από καρδιακή προσβολή 
εξαιτίας του άγχους.

00:03:06.072 --> 00:03:09.259
Ήταν 35 χρονών.

NOTE Paragraph

00:03:09.259 --> 00:03:14.069
Μου ζητήθηκε λοιπόν να εργαστώ 
στην υπόθεση του Τάιτους

00:03:14.069 --> 00:03:16.584
γιατί είμαι ψυχολόγος.

00:03:16.584 --> 00:03:20.411
Ερευνώ την μνήμη. Μελέτησα την μνήμη επί δεκαετίες.

00:03:20.411 --> 00:03:23.800
Και αν συναντήσω κάποιον στο αεροπλάνο -

00:03:23.800 --> 00:03:25.896
αυτό έγινε καθώς ερχόμουν στη Σκωτία -

00:03:25.896 --> 00:03:27.726
αν συναντήσω κάποιον στο αεροπλάνο

00:03:27.726 --> 00:03:30.771
και ρωτήσουμε ο ένας τον άλλον, «Με τι ασχολείσαι;»

00:03:30.771 --> 00:03:32.222
κι εγώ απαντήσω «Μελετάω την μνήμη»

00:03:32.222 --> 00:03:35.602
συνήθως θέλουν να μού πουν, για τη δυσκολία 
που έχουν να θυμηθούν ονόματα,

00:03:35.602 --> 00:03:38.401
ή ότι έχουν ένα συγγενή που έχει Αλτσχάιμερ

00:03:38.416 --> 00:03:40.481
ή για κάποιου είδους πρόβλημα μνήμης,

00:03:40.481 --> 00:03:42.697
αλλά πρέπει να τους πω

00:03:42.697 --> 00:03:46.202
πως δεν μελετάω πότε οι άνθρωποι ξεχνούν,

00:03:46.202 --> 00:03:49.204
μελετάω το αντίθετο: πότε θυμούνται,

00:03:49.204 --> 00:03:51.957
πότε θυμούνται πράγματα που δεν συνέβησαν

00:03:51.957 --> 00:03:53.922
ή θυμούνται πράγματα που ήταν διαφορετικά

00:03:53.922 --> 00:03:55.947
από τον τρόπο που πραγματικά έγιναν.

00:03:55.947 --> 00:04:00.683
Μελετάω ψευδείς αναμνήσεις.

NOTE Paragraph

00:04:00.683 --> 00:04:04.990
Δυστυχώς, ο Στίβ Τάιτους 
δεν είναι το μοναδικό πρόσωπο

00:04:04.990 --> 00:04:09.295
που καταδικάστηκε με βάση 
την ψευδή ανάμνηση κάποιου.

00:04:09.295 --> 00:04:12.603
Σε μια μελέτη στις Ηνωμένες Πολιτείες,

00:04:12.603 --> 00:04:14.855
συλλέχθηκαν πληροφορίες

00:04:14.855 --> 00:04:18.789
300 αθώων ανθρώπων,

00:04:18.789 --> 00:04:22.684
300 κατηγορούμενων που καταδικάστηκαν 
για εγκλήματα που δεν έκαναν.

00:04:22.684 --> 00:04:27.984
Πέρασαν 10, 20, 30 χρόνια στην φυλακή 
γι' αυτά τα εγκλήματα

00:04:27.984 --> 00:04:30.411
και τώρα η ανάλυση DNA απέδειξε

00:04:30.411 --> 00:04:33.327
ότι στην πραγματικότητα είναι αθώοι.

00:04:33.327 --> 00:04:35.848
Όταν αυτές οι υποθέσεις αναλύθηκαν,

00:04:35.848 --> 00:04:37.989
τρία τέταρτα εξ αυτών

00:04:37.989 --> 00:04:43.600
οφείλονταν στην ελαττωματική μνήμη
των αυτοπτών μαρτύρων.

NOTE Paragraph

00:04:43.600 --> 00:04:44.863
Μα γιατί;

00:04:44.863 --> 00:04:48.314
Όπως οι ένορκοι που καταδίκασαν αυτούς τους αθώους ανθρώπους

00:04:48.314 --> 00:04:50.598
και οι ένορκοι που καταδίκασαν τον Τάιτους,

00:04:50.598 --> 00:04:52.839
έτσι πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η μνήμη

00:04:52.839 --> 00:04:54.486
λειτουργεί σαν μια συσκευή εγγραφής.

00:04:54.486 --> 00:04:56.743
Γράφετε τις πληροφορίες,

00:04:56.743 --> 00:04:59.390
και τις ανακαλείτε για να τις ξαναπαίξετε

00:04:59.390 --> 00:05:02.817
όταν θέλετε ν' απαντήσετε σ' ερωτήσεις 
ή ν' αναγνωρίσετε εικόνες.

00:05:02.817 --> 00:05:04.980
Δεκαετίες ψυχολογικής έρευνας όμως,

00:05:04.980 --> 00:05:08.133
έχουν δείξει ότι αυτό δεν είναι αλήθεια.

00:05:08.133 --> 00:05:10.563
Οι μνήμες μας είναι κατασκευάσιμες.

00:05:10.563 --> 00:05:12.132
Είναι ανακατασκευάσιμες.

00:05:12.132 --> 00:05:15.613
Η μνήμη λειτουργεί πιο πολύ 
σαν μια σελίδα της Βικιπαίδεια:

00:05:15.613 --> 00:05:20.726
Μπορείτε να μπείτε εκεί μέσα και να την αλλάξετε, 
και το ίδιο μπορούν και άλλοι άνθρωποι.

00:05:20.726 --> 00:05:25.975
Ξεκίνησα για πρώτη φορά τη μελέτη 
της διαδικασίας της κατασκευασμένης μνήμης

00:05:25.975 --> 00:05:28.390
το 1970.

00:05:28.390 --> 00:05:32.813
Έκανα τα πειράματά μου, που μεταξύ άλλων,
έδειχναν στους ανθρώπους

00:05:32.813 --> 00:05:35.318
προσομοιώσεις εγκλημάτων και ατυχημάτων

00:05:35.318 --> 00:05:38.836
και περιλάμβαναν ερωτήσεις 
σχετικά με το τι θυμούνται.

00:05:38.836 --> 00:05:42.775
Σε μία μελέτη, δείξαμε στους ανθρώπους 
μια προσομοίωση ενός ατυχήματος

00:05:42.775 --> 00:05:44.053
και ρωτήσαμε κάποια άτομα,

00:05:44.053 --> 00:05:46.917
πόσο γρήγορα κινούνταν τα αυτοκίνητα 
όταν συγκρούστηκαν;

00:05:46.917 --> 00:05:48.551
Ρωτήσαμε κάποια άλλα άτομα,

00:05:48.551 --> 00:05:52.240
πόσο γρήγορα κινούνταν τα αυτοκίνητα 
όταν συνετρίβησαν;

00:05:52.240 --> 00:05:55.242
και όταν κάναμε την κύρια ερώτηση 
με τη λέξη "συνετρίβησαν"

00:05:55.242 --> 00:05:58.527
οι μάρτυρες απάντησαν ότι τα αυτοκίνητα 
κινούνταν γρηγορότερα

00:05:58.527 --> 00:06:02.524
και επί πλέον, αυτή η ερώτηση 
με τη λέξη "συνετρίβησαν"

00:06:02.524 --> 00:06:05.384
έκανε τους ανθρώπους να είναι 
πιθανότερο να μας πούνε

00:06:05.384 --> 00:06:08.451
ότι είδαν θραύσματα γυαλιού 
στο χώρο του ατυχήματος

00:06:08.451 --> 00:06:12.230
όταν δεν υπήρχαν καθόλου σπασμένα γυαλιά.

00:06:12.230 --> 00:06:15.119
Σε μια άλλη ερευνητική μελέτη, δείξαμε 
μια προσομοίωση ατυχήματος

00:06:15.119 --> 00:06:18.779
στην οποία ένα αυτοκίνητο πέρασε 
μια διασταύρωση με στοπ

00:06:18.779 --> 00:06:23.711
και αν η ερώτηση υπαινίσσονταν ότι 
ήταν ένα σήμα παραχώρησης προτεραιότητας

00:06:23.711 --> 00:06:27.560
πολλοί μάρτυρες μας είπαν ότι θυμούνταν να έχουν δει ένα σήμα παραχώρησης προτεραιότητας

00:06:27.560 --> 00:06:31.017
στην διασταύρωση και όχι ένα σήμα στοπ.

NOTE Paragraph

00:06:31.017 --> 00:06:33.206
Θα πρέπει να σκέφτεστε τώρα πως

00:06:33.206 --> 00:06:34.529
αυτά είναι κινηματογραφημένα γεγονότα,

00:06:34.529 --> 00:06:36.457
δεν είναι ιδιαίτερα αγχωτικά.

00:06:36.457 --> 00:06:39.191
Θα μπορούσαν να γίνουν τα ίδια λάθη

00:06:39.191 --> 00:06:42.142
με ένα ιδιαίτερα αγχωτικό γεγονός;

00:06:42.142 --> 00:06:45.233
Σε μια μελέτη που εκδώσαμε 
πριν από μερικούς μήνες,

00:06:45.233 --> 00:06:47.537
απαντήσαμε σε αυτό το ερώτημα,

00:06:47.537 --> 00:06:50.301
γιατί αυτό που ήταν ασυνήθιστο με αυτή τη μελέτη

00:06:50.301 --> 00:06:55.933
είναι ότι κανονίσαμε αυτοί οι άνθρωποι 
να έχουν μια πολύ αγχωτική εμπειρία.

00:06:55.933 --> 00:06:58.162
Το άτομα σε αυτήν την μελέτη

00:06:58.162 --> 00:07:00.672
ήταν μέλη του στρατού των ΗΠΑ

00:07:00.672 --> 00:07:05.097
οι οποίοι υποβάλλονταν σε μια 
βασανιστική εκπαιδευτική άσκηση

00:07:05.097 --> 00:07:07.879
που θα τους δίδασκε πως θα είναι γι' αυτούς

00:07:07.879 --> 00:07:11.797
αν ποτέ συλληφθούν ως αιχμάλωτοι πολέμου.

00:07:11.797 --> 00:07:14.227
Ως μέρος της εκπαιδευτικής άσκησης

00:07:14.227 --> 00:07:17.756
αυτοί οι στρατιώτες ανακρίνονταν με έναν επιθετικό,

00:07:17.756 --> 00:07:22.842
εχθρικό, σωματικά καταχρηστικό τρόπο για 30 λεπτά

00:07:22.842 --> 00:07:25.659
και αργότερα έπρεπε ν' αναγνωρίσουν

00:07:25.659 --> 00:07:28.682
το άτομο που διεξήγαγε την ανάκριση.

00:07:28.682 --> 00:07:32.505
Όταν τους παρέχουμε προτεινόμενες πληροφορίες

00:07:32.505 --> 00:07:35.283
που υπονοούν ότι είναι διαφορετικό πρόσωπο,

00:07:35.283 --> 00:07:39.320
πολλοί από αυτούς κάνουν 
εσφαλμένη αναγνώριση του ανακριτή,

00:07:39.320 --> 00:07:43.155
συχνά αναγνωρίζοντας κάποιον 
που ούτε κατά διάνοια

00:07:43.155 --> 00:07:46.259
δεν μοιάζει με τον αληθινό ανακριτή.

NOTE Paragraph

00:07:46.259 --> 00:07:48.560
Οπότε αυτό που δείχνουν οι μελέτες αυτές

00:07:48.560 --> 00:07:52.420
είναι ότι όταν παρέχεις στους ανθρώπους 
ψευδείς πληροφορίες

00:07:52.420 --> 00:07:55.800
για μια εμπειρία που μπορεί να είχαν,

00:07:55.800 --> 00:08:01.455
μπορείς να διαστρεβλώσεις ή να μολύνεις 
ή ν' αλλάξεις την μνήμη τους.

NOTE Paragraph

00:08:01.455 --> 00:08:03.655
Εκεί έξω στον πραγματικό κόσμο

00:08:03.655 --> 00:08:06.546
η παραπληροφόρηση είναι παντού.

00:08:06.546 --> 00:08:07.906
Λαμβάνουμε παραπληροφόρηση

00:08:07.906 --> 00:08:10.822
όχι μόνο όταν ανακρινόμαστε κατά έναν κατευθυνόμενο τρόπο

00:08:10.822 --> 00:08:13.269
άλλα και αν μιλήσουμε με άλλους μάρτυρες

00:08:13.269 --> 00:08:16.302
που μπορεί συνειδητά ή ακούσια να μας παράσχουν

00:08:16.302 --> 00:08:18.439
κάποια λανθασμένη πληροφορία,

00:08:18.439 --> 00:08:23.169
ή όταν παρακολουθήσουμε την κάλυψη από τα ΜΜΕ 
κάποιου γεγονότος που έχουμε βιώσει,

00:08:23.169 --> 00:08:25.962
όλα αυτά παρέχουν την ευκαιρία

00:08:25.962 --> 00:08:30.312
για μια τέτοιου είδους μόλυνση της μνήμης.

NOTE Paragraph

00:08:30.312 --> 00:08:34.100
Το 1990 αρχίσαμε να παρατηρούμε

00:08:34.100 --> 00:08:38.783
ένα ακόμα πιο ακραίο είδος προβλήματος της μνήμης.

00:08:38.783 --> 00:08:41.879
Κάποιοι ασθενείς εισέρχονταν για θεραπεία με ένα πρόβλημα --

00:08:41.879 --> 00:08:44.793
μπορεί να είχαν κατάθλιψη, μια διατροφική διαταραχή --

00:08:44.793 --> 00:08:47.546
και έβγαιναν από τη θεραπεία

00:08:47.546 --> 00:08:50.207
με ένα διαφορετικό πρόβλημα.

00:08:50.207 --> 00:08:53.908
Ακραίες αναμνήσεις φρικτών βιαιοτήτων,

00:08:53.908 --> 00:08:55.891
κάποιες φορές σε σατανικές τελετές,

00:08:55.891 --> 00:09:00.588
ορισμένες φορές περιλάμβαναν 
πραγματικά περίεργα και ασυνήθιστα στοιχεία.

00:09:00.588 --> 00:09:03.142
Μια γυναίκα εξήλθε από την ψυχοθεραπεία

00:09:03.142 --> 00:09:05.570
πιστεύοντας ότι υπέμεινε χρόνια

00:09:05.570 --> 00:09:09.472
τελετουργικών βιαιοτήτων, στις οποίες 
εξαναγκάστηκε σε μια εγκυμοσύνη

00:09:09.472 --> 00:09:12.038
και ότι το μωρό αφαιρέθηκε χειρουργικά 
από την κοιλιά της.

00:09:12.038 --> 00:09:14.397
Αλλά δεν υπήρχαν ουλές

00:09:14.397 --> 00:09:16.423
η κάποιου άλλου είδους σωματικά στοιχεία

00:09:16.423 --> 00:09:19.304
που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν την ιστορία της.

00:09:19.304 --> 00:09:22.312
Όταν ξεκίνησα να ερευνώ αυτές τις υποθέσεις,

00:09:22.312 --> 00:09:23.762
αναρωτιόμουν,

00:09:23.762 --> 00:09:26.090
από πού προέρχονται αυτές οι παράξενες αναμνήσεις;

00:09:26.090 --> 00:09:30.477
Αυτό που ανακάλυψα είναι ότι οι περισσότερες 
από αυτές τις περιπτώσεις

00:09:30.477 --> 00:09:35.968
περιλάμβαναν κάποια συγκεκριμένη 
μορφή ψυχοθεραπείας.

00:09:35.968 --> 00:09:37.567
Γι' αυτό αναρωτήθηκα

00:09:37.567 --> 00:09:40.955
αν κάποια από τα στοιχεία 
αυτής της ψυχοθεραπείας --

00:09:40.955 --> 00:09:43.839
όπως οι ασκήσεις φαντασίας

00:09:43.839 --> 00:09:45.896
ή η ερμηνεία των ονείρων,

00:09:45.896 --> 00:09:48.028
ή σε κάποιες περιπτώσεις, ο υπνωτισμός,

00:09:48.028 --> 00:09:51.846
ή σε ορισμένες περιπτώσεις 
η έκθεση σε ψευδείς πληροφορίες --

00:09:51.846 --> 00:09:54.633
αν κατεύθυναν τους ασθενείς

00:09:54.633 --> 00:09:57.310
ν' αναπτύξουν αυτές τις πολύ περίεργες,

00:09:57.310 --> 00:10:00.241
απίθανες αναμνήσεις.

00:10:00.241 --> 00:10:02.400
Σχεδίασα κάποια πειράματα

00:10:02.400 --> 00:10:07.425
για να προσπαθήσω να μελετήσω 
τις διαδικασίες που χρησιμοποιούνταν

00:10:07.425 --> 00:10:10.498
σε αυτή την ψυχοθεραπεία 
ούτως ώστε να μελετήσω

00:10:10.498 --> 00:10:14.049
την ανάπτυξη αυτών των 
πολύ πλούσιων ψευδών αναμνήσεων.

NOTE Paragraph

00:10:14.049 --> 00:10:16.457
Σε μια από τις πρώτες μελέτες που κάναμε,

00:10:16.457 --> 00:10:18.810
χρησιμοποιήσαμε την υπόδειξη,

00:10:18.810 --> 00:10:22.873
μια μέθοδο εμπνευσμένη από την ψυχοθεραπεία 
που είδαμε σ' αυτές τις περιπτώσεις,

00:10:22.873 --> 00:10:24.983
χρησιμοποιήσαμε αυτού του είδους την υπόδειξη

00:10:24.983 --> 00:10:26.835
και εμφυτεύσαμε μια ψεύτικη μνήμη

00:10:26.835 --> 00:10:29.912
ότι όταν ήσουν παιδί, πέντε ή έξι χρονών,

00:10:29.912 --> 00:10:32.163
είχες χαθεί σ' ένα εμπορικό κέντρο.

00:10:32.163 --> 00:10:34.663
Ήσουν έντρομος. Έκλαιγες.

00:10:34.663 --> 00:10:37.177
Τελικά σωζόσουν από ένα ηλικιωμένο άτομο

00:10:37.177 --> 00:10:39.029
και ξαναέσμιγες με την οικογένεια σου.

00:10:39.029 --> 00:10:41.637
Τα καταφέραμε να εμφυτεύσουμε αυτήν την ανάμνηση

00:10:41.637 --> 00:10:45.743
στο μυαλό του ενός τετάρτου των υποκειμένων μας.

00:10:45.743 --> 00:10:47.748
Θα πρέπει να σκέφτεστε,

00:10:47.748 --> 00:10:50.094
πως αυτό δεν είναι ιδιαίτερα αγχωτικό.

00:10:50.094 --> 00:10:53.463
Αλλά εμείς και άλλοι ερευνητές έχουμε εμφυτεύσει

00:10:53.463 --> 00:10:56.221
πλούσιες ψευδείς αναμνήσεις πραγμάτων που

00:10:56.221 --> 00:10:59.136
ήταν πολύ πιο περίεργα και πιο αγχωτικά.

00:10:59.136 --> 00:11:01.675
Έτσι, σε μια έρευνα που έγινε στο Τενεσί,

00:11:01.675 --> 00:11:04.091
οι ερευνητές εμφύτευσαν την ψευδή ανάμνηση,

00:11:04.091 --> 00:11:06.665
ότι όταν ήσουν παιδί, έφτασες πολύ κοντά στον πνιγμό

00:11:06.665 --> 00:11:09.172
και σώθηκες από ένα ναυαγοσώστη.

00:11:09.172 --> 00:11:11.475
Σε μία έρευνα που έγινε στον Καναδά,

00:11:11.475 --> 00:11:13.999
οι ερευνητές εμφύτευσαν την ψευδή ανάμνηση,

00:11:13.999 --> 00:11:15.227
με επιτυχία στα μισά άτομα,

00:11:15.227 --> 00:11:18.957
ότι όταν ήταν παιδιά, τους συνέβη

00:11:18.957 --> 00:11:20.339
κάτι τόσο τρομερό όσο μια επίθεση

00:11:20.339 --> 00:11:23.761
από ένα άγριο ζώο.

00:11:23.761 --> 00:11:26.113
Και σε μια έρευνα στην Ιταλία,

00:11:26.113 --> 00:11:28.771
οι ερευνητές εμφύτευσαν την ψευδή ανάμνηση,

00:11:28.771 --> 00:11:33.983
ότι όταν ήσουν παιδί, έγινες μάρτυρας δαιμονικής κατοχής.

NOTE Paragraph

00:11:33.983 --> 00:11:36.190
Θα ήθελα να προσθέσω ότι μπορεί να φαίνεται

00:11:36.190 --> 00:11:39.929
ότι τραυματίζουμε αυτά τα πειραματικά υποκείμενα

00:11:39.929 --> 00:11:41.529
στον όνομα της επιστήμης,

00:11:41.529 --> 00:11:46.167
αλλά οι έρευνές μας έχουν περάσει 
από ενδελεχή αξιολόγηση

00:11:46.167 --> 00:11:48.142
από συμβούλια ερευνητικής δεοντολογίας

00:11:48.142 --> 00:11:50.484
που πήραν την απόφαση,

00:11:50.484 --> 00:11:53.557
ότι η προσωρινή ταλαιπωρία που κάποια

00:11:53.557 --> 00:11:56.641
από αυτά τα άτομα ενδέχεται να βιώσουν 
σε αυτές τις έρευνες

00:11:56.641 --> 00:12:00.541
αντισταθμίζεται από την σημασία 
αυτού του προβλήματος

00:12:00.541 --> 00:12:03.648
για την κατανόηση των διεργασιών της μνήμης

00:12:03.648 --> 00:12:06.994
και για την κατάχρηση της μνήμης 
που βρίσκεται σε εξέλιξη

00:12:06.994 --> 00:12:10.287
σε κάποια μέρη του κόσμου.

NOTE Paragraph

00:12:10.287 --> 00:12:13.325
Λοιπόν, προς μεγάλη μου έκπληξη,

00:12:13.325 --> 00:12:16.754
όταν δημοσίευσα αυτή τη δουλειά 
και ξεκίνησα να μιλάω ανοιχτά

00:12:16.754 --> 00:12:20.649
ενάντια σ' αυτού του είδους 
την ψυχοθεραπεία,

00:12:20.649 --> 00:12:24.629
δημιουργήθηκαν κάποια 
σοβαρά προβλήματα για εμένα:

00:12:24.629 --> 00:12:29.530
εχθρότητες, κυρίως από θεραπευτές 
των καταπιεσμένων αναμνήσεων

00:12:29.530 --> 00:12:31.206
που αισθάνονταν να δέχονται επίθεση,

00:12:31.206 --> 00:12:34.734
και από ασθενείς τους οποίους είχαν επηρεάσει.

00:12:34.734 --> 00:12:37.671
Μερικές φορές είχα οπλισμένους φρουρούς στις ομιλίες

00:12:37.671 --> 00:12:39.576
που με είχαν καλέσει να δώσω,

00:12:39.576 --> 00:12:43.793
άτομα που οργάνωναν εκστρατείες 
γραπτών επιστολών για να με διώξουν.

00:12:43.793 --> 00:12:45.774
Αλλά μάλλον το χειρότερο

00:12:45.774 --> 00:12:48.541
ήταν οι υποψίες μου ότι μια γυναίκα

00:12:48.541 --> 00:12:50.965
ήταν αθώα για την κακοποίηση

00:12:50.965 --> 00:12:53.801
που κατηγορούνταν από την ενήλικη κόρη της.

00:12:53.801 --> 00:12:57.218
Κατηγορούσε την μητέρα της 
για σεξουαλική κακοποίηση

00:12:57.218 --> 00:12:59.077
βασιζόμενη σε μια καταπιεσμένη μνήμη.

00:12:59.077 --> 00:13:01.960
Και αυτή η κόρη κατήγορος 
είχε επιτρέψει η ιστορία της

00:13:01.960 --> 00:13:05.394
να κινηματογραφηθεί και να παρουσιαστεί 
σε δημόσιους χώρους.

00:13:05.394 --> 00:13:07.903
Μου φάνηκε ύποπτη αυτή η ιστορία,

00:13:07.903 --> 00:13:10.203
και έτσι ξεκίνησα να διερευνώ,

00:13:10.203 --> 00:13:14.686
και τελικά βρήκα πληροφορίες που με έπεισαν

00:13:14.686 --> 00:13:16.975
ότι η μητέρα ήταν αθώα.

00:13:16.975 --> 00:13:19.936
Δημοσίευσα μια αποκαλυπτική έκθεση 
για την υπόθεση,

00:13:19.936 --> 00:13:23.380
και λίγο αργότερα η κατήγορος κόρη

00:13:23.380 --> 00:13:24.901
κατέθεσε αγωγή.

00:13:24.901 --> 00:13:27.256
Ακόμα κι αν δεν είχα ποτέ αναφέρει το όνομά της,

00:13:27.256 --> 00:13:31.618
μου έκανε μήνυσε για συκοφαντική δυσφήμιση 
και παραβίαση της ιδιωτικής της ζωής.

00:13:31.618 --> 00:13:34.341
Πέρασα περίπου πέντε χρόνια

00:13:34.341 --> 00:13:40.893
αντιμετωπίζοντας αυτή την μπερδεμένη 
και δυσάρεστη προσφυγή

00:13:40.893 --> 00:13:44.567
αλλά τελικά, επιτέλους τέλειωσε και μπόρεσα πραγματικά

00:13:44.567 --> 00:13:46.991
να ξεκινήσω πάλι τη δουλειά μου.

00:13:46.991 --> 00:13:49.476
Στην πορεία όμως έγινα μέρος

00:13:49.476 --> 00:13:52.130
μιας ανησυχητικής τάσης στην Αμερική

00:13:52.130 --> 00:13:54.237
όπου οι επιστήμονες μηνύονται

00:13:54.237 --> 00:13:58.836
για την απλή αναφορά τους σε ζητήματα 
μεγάλης δημόσιας αντιπαράθεσης.

NOTE Paragraph

00:13:58.836 --> 00:14:02.194
Όταν γύρισα πίσω στην δουλεία μου, έκανα αυτήν την ερώτηση:

00:14:02.194 --> 00:14:04.592
Αν εμφυτεύσω μια ψευδή ανάμνηση στο μυαλό σας,

00:14:04.592 --> 00:14:06.436
υπάρχουν επιπτώσεις;

00:14:06.436 --> 00:14:08.395
Επηρεάζει τις μελλοντικές σας σκέψεις,

00:14:08.395 --> 00:14:10.496
τη μελλοντική σας συμπεριφορά;

00:14:10.496 --> 00:14:12.523
Η πρώτη μας μελέτη, εμφύτευσε μια ψευδή ανάμνηση

00:14:12.523 --> 00:14:15.849
πως αρρωστήσατε ως παιδί, λόγω 
της κατανάλωσης συγκεκριμένων τροφών:

00:14:15.849 --> 00:14:18.848
βραστά αυγά, αγγουράκια τουρσί, παγωτό φράουλα.

00:14:18.848 --> 00:14:22.038
Διαπιστώσαμε ότι από τη στιγμή 
που εμφυτεύαμε την ψευδή ανάμνηση,

00:14:22.038 --> 00:14:24.489
τα άτομα δεν ήθελαν να τρώνε 
αυτά τα τρόφιμα τόσο πολύ

00:14:24.489 --> 00:14:26.749
σε ένα υπαίθριο πικ-νικ.

00:14:26.749 --> 00:14:30.622
Οι ψευδές αναμνήσεις δεν είναι απαραιτήτως 
κακές ή δυσάρεστες.

00:14:30.622 --> 00:14:32.980
Αν εμφυτεύαμε μια ζεστή, ασαφή ανάμνηση

00:14:32.980 --> 00:14:36.001
που εμπεριέχει μια υγιεινή τροφή, 
όπως τα σπαράγγια

00:14:36.001 --> 00:14:39.476
θα μπορούσαμε να κάνουμε τους ανθρώπους 
να τρώνε τα σπαράγγια περισσότερο.

00:14:39.476 --> 00:14:41.850
Και έτσι αυτό που δείχνουν οι μελέτες αυτές

00:14:41.850 --> 00:14:43.965
είναι ότι μπορείς να εμφυτεύσεις ψευδείς αναμνήσεις

00:14:43.965 --> 00:14:45.378
και ότι έχουν επιπτώσεις

00:14:45.378 --> 00:14:50.463
που επηρεάζουν την συμπεριφορά 
πολύ μετά το ρίζωμα τους.

NOTE Paragraph

00:14:50.463 --> 00:14:52.887
Λοιπόν, μαζί με αυτή την ικανότητα

00:14:52.887 --> 00:14:55.810
εμφύτευσης αναμνήσεων και 
ελέγχου της συμπεριφοράς

00:14:55.810 --> 00:14:59.991
προφανώς γεννιούνται κάποια σημαντικά 
ηθικά προβλήματα,

00:14:59.991 --> 00:15:03.050
όπως, το πότε θα πρέπει να χρησιμοποιούμε 
αυτήν εγκεφαλική τεχνολογία,

00:15:03.050 --> 00:15:06.730
και αν θα πρέπει κάποτε
να απαγορεύσουμε τη χρήση της.

00:15:06.730 --> 00:15:09.513
Οι θεραπευτές δεν μπορούν να εμφυτεύσουν 
ψευδείς αναμνήσεις με ηθικό τρόπο

00:15:09.513 --> 00:15:11.100
στο μυαλό των ασθενών τους

00:15:11.100 --> 00:15:13.664
ακόμα κι αν θα βοηθούσε τον ασθενή,

00:15:13.664 --> 00:15:15.286
αλλά τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει έναν γονιό

00:15:15.286 --> 00:15:19.735
από το να προσπαθήσει να το κάνει 
στον υπέρβαρο ή παχύσαρκο έφηβο του.

00:15:19.735 --> 00:15:22.340
Όταν το πρότεινα αυτό δημοσίως,

00:15:22.340 --> 00:15:25.686
προκάλεσε πάλι κατακραυγή.

00:15:25.686 --> 00:15:29.719
«Εκεί το πάει. Υποστηρίζει ότι οι γονείς 
λένε ψέμματα στα παιδιά τους.»

NOTE Paragraph

00:15:29.719 --> 00:15:31.964
Γεια σου, Άγιε Βασίλη. 
(Γέλια)

NOTE Paragraph

00:15:31.964 --> 00:15:41.461
Θέλω να πω, ένας άλλος τρόπος 
για να το σκεφτούμε είναι,

00:15:41.461 --> 00:15:43.494
τι θα προτιμούσατε να έχετε,

00:15:43.494 --> 00:15:46.523
ένα παιδί με παχυσαρκία, διαβήτη, 
μικρότερη διάρκεια ζωής,

00:15:46.523 --> 00:15:48.055
όλα τα πράγματα που συνεπάγονται μ' αυτό,

00:15:48.055 --> 00:15:51.071
ή ένα παιδί με ένα μικρό 
επιπλέον κομμάτι ψευδούς μνήμης;

00:15:51.071 --> 00:15:54.462
Ξέρω τι θα διάλεγα εγώ για το παιδί μου.

NOTE Paragraph

00:15:54.462 --> 00:15:58.439
Αλλά μπορεί η δουλειά μου να με έκανε διαφορετική 
από τους περισσότερους ανθρώπους.

00:15:58.439 --> 00:16:00.518
Οι περισσότεροι άνθρωποι 
λατρεύουν τις αναμνήσεις τους,

00:16:00.518 --> 00:16:02.672
ξέρουν ότι αντιπροσωπεύουν την ταυτότητά τους,

00:16:02.672 --> 00:16:04.697
ποιοι είναι, από πού ήρθαν.

00:16:04.697 --> 00:16:07.555
Και το εκτιμώ αυτό. Έτσι αισθάνομαι κι εγώ.

00:16:07.555 --> 00:16:09.760
Αλλά ξέρω από τη δουλειά μου

00:16:09.760 --> 00:16:14.241
πόση μυθοπλασία υπάρχει ήδη εκεί μέσα.

00:16:14.241 --> 00:16:16.973
Αν έμαθα κάτι από αυτές τις δεκαετίες

00:16:16.973 --> 00:16:19.383
δουλειάς πάνω σε αυτά τα προβλήματα, είναι αυτό:

00:16:19.383 --> 00:16:21.594
Μόνο και μόνο επειδή κάποιος σας λέει κάτι

00:16:21.594 --> 00:16:23.169
και το λέει με αυτοπεποίθηση,

00:16:23.169 --> 00:16:25.849
μόνο και μόνο επειδή το λέει με πολύ λεπτομέρεια,

00:16:25.849 --> 00:16:28.608
μόνο και μόνο επειδή εκφράζει τα συναισθήματά του όταν το λέει,

00:16:28.608 --> 00:16:31.810
αυτό δεν σημαίνει ότι πραγματικά συνέβη.

00:16:31.810 --> 00:16:35.675
Δεν μπορούμε αξιόπιστα να διακρίνουμε 
αληθινές αναμνήσεις από ψευδές αναμνήσεις.

00:16:35.675 --> 00:16:39.223
Χρειαζόμαστε ανεξάρτητη επιβεβαίωση.

00:16:39.223 --> 00:16:42.313
Μια τέτοια ανακάλυψη με έχει κάνει πιο ανεκτική

00:16:42.313 --> 00:16:44.452
στα καθημερινά λάθη της μνήμης

00:16:44.452 --> 00:16:47.366
που κάνουν οι φίλοι μου και τα μέλη της οικογένειάς μου.

00:16:47.366 --> 00:16:51.900
Μια τέτοια ανακάλυψη θα μπορούσε 
να είχε σώσει τον Στίβ Τίτους,

00:16:51.900 --> 00:16:55.476
ο άνθρωπος του οποίου 
ολόκληρο το μέλλον αρπάχτηκε

00:16:55.476 --> 00:16:57.714
από μια ψευδή ανάμνηση.

NOTE Paragraph

00:16:57.714 --> 00:17:00.530
Αλλά εν τω μεταξύ, θα πρέπει όλοι 
να έχουμε κατά νου,

00:17:00.530 --> 00:17:02.166
και καλά θα κάναμε,

00:17:02.166 --> 00:17:06.037
ότι η μνήμη, όπως η ελευθερία,

00:17:06.037 --> 00:17:09.731
είναι ένα εύθραυστο πράγμα.

00:17:09.731 --> 00:17:12.669
Ευχαριστώ. Ευχαριστώ.

00:17:12.669 --> 00:17:15.397
Ευχαριστώ. (Χειροκρότημα)

00:17:15.397 --> 00:17:19.116
Ευχαριστώ πολύ. (Χειροκρότημα)