[Bài diễn thuyết có nhiều hình minh họa
Khán giả xin cân nhắc khi xem]
Tôi thu thập những vật thể.
Tôi thu nhập các dấu nung được dùng
để đánh dấu quyền sở hữu nô lệ.
Tôi thu thập cái cùm cho người lớn
và xiềng xích cho người lớn
và cả cho trẻ con nữa.
Tôi thu thập những bưu thiếp
mang hình treo cổ.
Phải, họ chụp cảnh treo cổ.
Họ còn chụp lại đám đông,
đến dự buổi treo cổ,
và chúng được in trên bưu thiếp,
được sử dụng trong thư tín.
Tôi còn sưu tầm sách ủng hộ nô lệ,
mô tả người da đen như tội phạm
hoặc là loài cầm thú không có linh hồn.
Hôm nay, tôi mang cho các bạn vài thứ.
Đây là dấu nung.
Nó được dùng để đánh dấu nô lệ.
Tuy nhiên, họ chưa phải là nô lệ
khi bị đánh dấu.
Họ ở Châu Phi.
Nhưng họ đã được đánh dấu chữ "S"
để thể hiện rằng họ sẽ thành nô lệ
khi đến Mỹ
và đến Châu Âu.
Còn một thứ hay hình ảnh nữa được in dấu
trong đầu tôi khi tôi còn nhỏ,
đó là áo choàng hội kín Klan.
Lớn lên ở Nam Carolina, tôi thường thấy
cuộc mít-tinh của hội Ku Klux Klan (KKK)
thật ra là còn nhiều hơn thế
và ký ức về sự kiện như thế
chưa bao giờ bị xóa nhòa trong tôi.
Và tôi, chưa từng làm gì với ký ức đó
trong suốt 25 năm sau.
Một vài năm trước,
tôi bắt đầu nghiên cứu về KKK,
có ba làn sóng KKK riêng biệt,
làn sóng thứ hai là đáng chú ý nhất.
Làn sóng KKK đó có hơn năm triệu
thành viên thường trực,
nó khoảng năm phần trăm dân số
thế giới lúc ấy,
cũng bằng dân số của
thành phố New York lúc đó.
Nhà máy sản xuất áo KKK ở khu Buckhead
của Georgia rất bận rộn.
Nó phải chạy liên tục 24 tiếng
để kịp cung ứng đơn hàng.
Họ luôn có 20.000 áo choàng
dự trữ để kịp cung ứng.
Là một người sưu tầm đồ vật,
và một người nghệ sĩ,
tôi rất muốn có một chiếc áo choàng KKK
trong bộ sưu tầm của mình,
bởi vì những vật thể này
mang trong mình một câu chuyện,
nhưng tôi chưa tìm được cái nào
ở trạng thái nguyên vẹn.
Một người da đen làm gì ở Mỹ
khi ông ấy không tìm thấy áo choàng KKK
với chất lượng mong muốn?
(Cười)
Vì thế, tôi không còn lựa chọn nào khác.
Tôi quyết định làm áo choàng KKK
với chất lượng tốt nhất ở Mỹ.
Đó không phải là những áo choàng
truyền thống bạn thường thấy ở KKK.
Tôi dùng vải Kente,
tôi dùng vải Camo
spandex, vải bố, lụa,
satin và các loại khác.
Tôi làm nó cho nhiều nhóm độ tuổi;
cho trẻ nhỏ
cũng như trẻ con.
Tôi còn làm một cái cho trẻ sơ sinh.
Sau khi làm nhiều áo choàng,
tôi nhận ra những chính sách
KKK có hiệu lực
hoặc mong muốn có hiệu lực
hàng trăm năm trước
vẫn còn hiệu lực ngày hôm nay.
Chúng ta có những trường học riêng biệt,
khu dân cư, nơi làm việc
và không phải những người mặc áo trùm đầu
giữ gìn những chính sách này.
Công việc của tôi là gây ảnh hưởng
lâu dài đến nạn sở hữu nô lệ.
Chúng ta không chỉ đối phó với
tàn dư của hệ thống phân biệt chủng tộc,
đó là điều cơ bản nhất chúng ta đang làm.
Một lần nữa, chúng ta cố tình
chia cắt khu dân cư,
nơi làm việc và trường học.
Chúng ta ngăn cản tự do bầu cử.
Chúng ta có những đại diện không cân xứng
cho nhóm thiểu số bị giam giữ.
Chúng ta môi trường phân biệt chủng tộc.
Chúng ta có bạo lực cảnh sát.
Hôm nay, tôi mang đến đây vài thứ.
Khía cạnh tàng hình của
nạn phân biệt chủng tộc
là một phần sức mạnh của nó.
Khi bạn bị phân biệt,
bạn không thể chứng minh rằng
mình đang bị phân biệt chủng tộc.
Phân biệt chủng tộc
có sức mạnh lẩn trốn,
và khi nó lẩn trốn,
nó được an toàn
bởi vì nó lẩn giữa chúng ta.
Tôi đã làm áo choàng này
để diễn tả điều đó.
Nền tảng của chủ nghĩa tư bản ở Mỹ
chính là chế độ nô lệ.
Nô lệ là trung tâm của chủ nghĩa tư bản.
Phù thủy vĩ đại đầu tiên của năm 1868,
Nathan Bedford Forrest,
là một người lính miền Nam
và là một triệu phú buôn bán nô lệ.
Tài sản đó được tạo ra từ sở hữu nô lệ--
coi nô lệ là vật sở hữu --
nhiều tới mức gây sửng sốt.
Tính riêng ngành kinh doanh vải bông
năm 1860 chiếm 200 triệu đô.
Tương đương năm tỷ đô ngày nay.
Rất nhiều tài sản chúng ta đang thấy
hiện nay đã đi qua nhiều thế hệ.
À, tôi còn quên hàng nông sản nữa.
Chúng ta có indigo, gạo và thuốc lá.
Năm 2015, tôi làm một cái áo choàng
mỗi tuần trong suốt một năm.
Sau khi làm 75 cái, tôi có sự thấu cảm.
Tôi nhận ra rằng ưu thế
của người da trắng ở đó,
nhưng quyền lực lớn nhất của
người da trắng không phải KKK,
mà là sự bình thường hóa
hệ thống phân biệt chủng tộc.
Tôi còn nhận ra vài thứ khác.
Những áo choàng không còn sức mạnh
lên tôi nữa.
Nhưng nếu chúng ta là những người
nhìn một cách chọn lọc
những vật thể đó --
dấu nung, cùm, áo choàng--
và nhận ra rằng
chúng là một phần lịch sử,
chúng ta có thể tìm cách để
chúng không tác động lên mình nữa.
Nếu chúng ta nhìn vào
hệ thống phân biệt chủng tộc và nhận ra
rằng nó đã được khâu vào từng sớ vải
chúng ta là ai,
khi đó, chúng ta có thể thực sự làm gì
với sự cố tình phân biệt
ở trường học,
khu dân cư và nơi làm việc.
Nhưng chỉ đến lúc đó
chúng ta mới có thể nhấn mạnh
và đối mặt với di sản của chế độ nô lệ
và loại bỏ di sản xấu xí của chế độ này.
Cảm ơn rất nhiều.
(vỗ tay)