WEBVTT

00:00:04.852 --> 00:00:11.650
Chuyện gì xảy ra sau khi chết đi?

00:00:11.650 --> 00:00:13.613
Phải chăng là thiên đường bình yên?

00:00:13.613 --> 00:00:15.476
Nỗi dày vò không ngừng nghỉ?

00:00:15.476 --> 00:00:16.788
Đầu thai?

00:00:16.788 --> 00:00:20.069
Hay tất cả chỉ là hư không?

00:00:20.069 --> 00:00:23.569
Một hoàng đế Trung Hoa nghĩ rằng
dù kiếp sau có thế nào,

00:00:23.569 --> 00:00:25.661
tốt hơn hết là ông mang theo một đội quân.

00:00:25.661 --> 00:00:27.945
Chúng ta biết điều này vì vào năm 1974,

00:00:27.945 --> 00:00:30.449
các nông dân đào giếng gần ngôi làng nhỏ

00:00:30.449 --> 00:00:35.032
tình cờ gặp một trong những phát hiện
quan trọng nhất lịch sử khảo cổ:

00:00:35.032 --> 00:00:38.472
một hang rộng mênh mông dưới lòng đất
bao quanh lăng mộ hoàng đế,

00:00:38.472 --> 00:00:43.709
và chứa hơn 8.000 tượng sỹ đất nung có 
kích thước như thật trong tư thế ra trận

00:00:43.709 --> 00:00:46.916
Câu chuyện về đội quân dưới lòng đất
bắt đầu khi Doanh Chính

NOTE Paragraph

00:00:46.916 --> 00:00:50.181
người đã trở thành hoàng đế nước Tần
lúc 13 tuổi

00:00:50.181 --> 00:00:52.864
vào năm 246 TCN.

00:00:52.864 --> 00:00:54.343
Đầy tham vọng và tàn nhẫn,

00:00:54.343 --> 00:00:57.237
ông lên ngôi lấy hiệu Tần Thủy Hoàng,

00:00:57.237 --> 00:01:01.476
vị hoàng đế đầu tiên của Trung Hoa
sau khi thống nhất 7 nước thời Chiến quốc.

00:01:01.476 --> 00:01:04.625
36 năm trị vì của ông đã cho thấy 
nhiều thành tựu lịch sử,

00:01:04.625 --> 00:01:07.395
bao gồm thống nhất hệ thống đo lường,

00:01:07.395 --> 00:01:11.207
thống nhất chữ viết cho toàn bộ Trung Hoa,

00:01:11.207 --> 00:01:16.215
và bức tường phòng thủ mà sau này được
biết đến với tên gọi Vạn Lý Trường Thành

00:01:16.215 --> 00:01:19.145
Nhưng có lẽ Tần Thủy Hoàng 
đã đổ nhiều tâm huyết

00:01:19.145 --> 00:01:21.261
cho việc giữ vững ngai vàng của mình

NOTE Paragraph

00:01:21.261 --> 00:01:23.825
bởi lẽ ông bị ám ảnh với ý nghĩ 
được bất tử.

00:01:23.825 --> 00:01:26.843
Trong những năm cuối đời, ông cho 
đạo sĩ luyện đơn

00:01:26.843 --> 00:01:30.194
và cho người đi tìm thuốc tiên

00:01:30.194 --> 00:01:32.955
thứ sẽ giúp ông thỏa ước muốn bất tử

00:01:32.955 --> 00:01:35.076
Thậm chí khi vừa mới lên ngôi,

00:01:35.076 --> 00:01:38.405
ông đã bắt đầu cho xây dựng 
một nghĩa trang nguy nga dưới lòng đất

00:01:38.405 --> 00:01:40.881
chất đầy tượng đài, 
đồ thủ công mỹ nghệ

00:01:40.881 --> 00:01:43.709
và cả một đội quân để hộ tống
ông về thế giới bên kia,

00:01:43.709 --> 00:01:45.986
và tiếp tục trị vì vương quốc.

00:01:45.986 --> 00:01:49.681
Đội quân hùng vĩ này vẫn đứng 
ngay đúng vị trí đội hình chiến đấu

00:01:49.681 --> 00:01:52.222
và được trải dài qua nhiều khu hầm

00:01:52.222 --> 00:01:55.147
Đội quân chính gồm 6.000 lính,

00:01:55.147 --> 00:01:57.592
mỗi tượng nặng vài trăm tạ.

00:01:57.592 --> 00:02:03.019
Đội quân thứ hai có hơn 130 xe ngựa chiến 
và hơn 600 con ngựa.

00:02:03.019 --> 00:02:05.935
Còn đội quân thứ ba là chỉ huy cấp cao.

00:02:05.935 --> 00:02:08.503
Hầm trống thứ 4 được cho rằng 
công trình nguy nga kia

00:02:08.503 --> 00:02:11.333
có lẽ vẫn chưa kịp hoàn thành khi 
hoàng đế băng hà.

00:02:11.333 --> 00:02:15.547
Ngoài ra, khu đền đài gần đó
có tượng nhạc công và vũ công,

00:02:15.547 --> 00:02:17.653
tùy tùng và quan đại thần,

00:02:17.653 --> 00:02:19.554
cùng nhiều loại động vật lạ.

00:02:19.554 --> 00:02:22.991
Nó cho thấy Tần Thủy Hoàng còn có nhiều
kế hoạch cho thế giới bên kia

00:02:22.991 --> 00:02:25.369
chứ không đơn thuần là gây chiến.

00:02:25.369 --> 00:02:29.067
Tất cả các pho tượng đều được điêu khắc 
từ đất nung,

00:02:29.067 --> 00:02:31.661
một loại đất sét nâu đỏ.

NOTE Paragraph

00:02:31.661 --> 00:02:37.128
Để làm ra chúng, hơn 720.000 lao động 
và nhiều công xưởng được huy động

00:02:37.128 --> 00:02:39.019
làm việc theo lệnh của hoàng đế,

00:02:39.019 --> 00:02:43.167
gồm nhóm thợ thủ công
nắn các phần cơ thể tượng rời

00:02:43.167 --> 00:02:48.428
rồi ráp lại thành tượng lính, 
dựng thành đội quân cho hoàng đế.

00:02:48.428 --> 00:02:50.389
Tượng được sắp xếp theo cấp bậc

00:02:50.389 --> 00:02:52.535
và được trang bị vũ khí
và quân phục khác nhau,

00:02:52.535 --> 00:02:54.395
mỗi tượng có kiểu tóc, vẻ mặt,

00:02:54.395 --> 00:02:56.807
và thậm chí có đôi tai khác nhau

00:02:56.807 --> 00:02:59.835
Theo nguyên bản, mỗi tượng sỹ 
được sơn màu bắt mắt,

NOTE Paragraph

00:02:59.835 --> 00:03:03.142
nhưng khi tiếp xúc với ánh sáng,
sơn bị khô và bong tróc,

00:03:03.142 --> 00:03:05.967
chỉ để lại lớp đất nung.

00:03:05.967 --> 00:03:09.568
Vì lý do này, một lăng tẩm khác
chỉ cách đó không đầy một dặm

00:03:09.568 --> 00:03:11.360
nhưng vẫn chưa được khai quật.

00:03:11.360 --> 00:03:14.773
Đây là ngôi mộ thật sự của Tần Thủy Hoàng.

00:03:14.773 --> 00:03:18.491
Theo báo cáo, nó gồm nhiều cung điện, 
các loại đá quý và đồ thủ công mỹ nghệ,

00:03:18.491 --> 00:03:22.864
và thậm chí các dòng sông thủy ngân
chảy quanh các ngọn núi bằng đồng.

00:03:22.864 --> 00:03:26.713
Nhưng cho đến khi tìm được cách phơi bày
mà không hủy hoại kho báu bên trong,

00:03:26.713 --> 00:03:30.019
ngôi mộ vẫn bị niêm phong.

00:03:30.019 --> 00:03:33.660
Hoàng đế Tần không phải người duy nhất 
muốn người hộ tống đến đích cuối.

00:03:33.660 --> 00:03:38.711
Lăng mộ Ai Cập cổ cũng đầy tượng đất sét
tượng trưng cho thế giới cực lạc.

00:03:38.711 --> 00:03:41.577
Ở Nhật, thời Kofun, 
người chết được chôn cùng

00:03:41.577 --> 00:03:43.786
tượng ngựa và nhà cửa.

00:03:43.786 --> 00:03:46.514
Còn các ngôi mộ ở Đảo Jaina,
gần bờ biển Mexico,

00:03:46.514 --> 00:03:48.571
chứa đầy tượng gốm.

00:03:48.571 --> 00:03:51.373
May thay, dù là người tàn nhẫn,

00:03:51.373 --> 00:03:55.076
Tần Thủy Hoàng đã chọn cách xây dựng 
một đạo quân tùy táng,

00:03:55.076 --> 00:03:58.337
thay vì hy sinh người sống tuẫn táng 
theo ông

00:03:58.337 --> 00:04:02.192
như cách ta thấy 
ở Ai Cập, Tây Phi, Tiểu Á,

00:04:02.192 --> 00:04:03.956
vài vùng ở Bắc Mỹ

00:04:03.956 --> 00:04:07.816
và thậm chí là Trung Hoa, 
thời nhà Thương và Chu.

00:04:07.816 --> 00:04:12.127
Ngày nay, mọi người trên khắp thế giới
đổ về chiêm ngưỡng đội quân hiên ngang

00:04:12.127 --> 00:04:15.775
vẫn đang lặng lẽ chờ lệnh nghênh chiến
suốt hàng thế kỷ.