1
00:00:01,087 --> 00:00:05,207
O gün, 8 Nisan 2003'tü.

2
00:00:05,567 --> 00:00:10,383
Irak savaşını takip için Bağdat'da 
bulunuyordum.

3
00:00:10,407 --> 00:00:15,207
O dönem, Amerikan askerlerinin 
tanklarıyla Bağdat'a girdikleri dönemdi.

4
00:00:15,847 --> 00:00:21,583
Biz, Filistin Oteli'nde kalan 
birkaç gazeteciydik.

5
00:00:21,607 --> 00:00:26,983
Ve her savaşta beklenen gibi, 
çatışma bize doğru geliyordu,

6
00:00:27,007 --> 00:00:29,167
Pencerelerimizin önüne kadar.

7
00:00:30,127 --> 00:00:33,867
Bağdat simsiyah petrol dumanlarıyla
kaplanmıştı.

8
00:00:33,927 --> 00:00:37,743
Pis kokuyordu, göz gözü görmüyordu, 
Fakat neler olup bittiğini biliyorduk.

9
00:00:37,767 --> 00:00:40,263
Ve benim, doğal olarak, 
makalemi yazmam gerekiyordu.

10
00:00:40,287 --> 00:00:44,183
Ve her zaman, makaleyi yazmanız 
gereken gün büyük birşeyler olur.

11
00:00:44,207 --> 00:00:47,103
Dolayısıyla, 16. kattaki odamda 
bulunmaktaydım,

12
00:00:47,167 --> 00:00:50,383
Yazımı yazıyordum, ara sıra da 
camın önüne gidiyordum,

13
00:00:50,407 --> 00:00:52,327
Dışarda yaşananları izlemek için.

14
00:00:52,967 --> 00:00:55,663
Sonra, bir anda, çok şiddetli bir 
patlama oldu.

15
00:00:55,687 --> 00:00:58,183
Üç haftadır, füzeler ve yarım tonluk 
bombalar ile

16
00:00:58,207 --> 00:01:01,347
Bombardıman altındaydık.

17
00:01:01,657 --> 00:01:03,117
Fakat o an, o patlama,

18
00:01:04,727 --> 00:01:07,423

Kendi içimde hissettim onu.


19
00:01:07,447 --> 00:01:10,743
Kendi kendime dedim ki, 
"çok yakındı, çok çok yakındı!"

20
00:01:10,767 --> 00:01:13,983
Tabii hemen neler olduğunu 
görmek için aşağıya indim,

21
00:01:14,007 --> 00:01:15,887
15. kata inmiştim.

22
00:01:17,487 --> 00:01:18,847
Görmek için...

23
00:01:18,977 --> 00:01:22,263
Ve gördüğüm manzara, koridorlarda 
çığlık atan insanlar, gazeteciler..

24
00:01:22,287 --> 00:01:24,383
Ve bir odaya girdim.

25
00:01:24,407 --> 00:01:28,863
Ve fark ettim ki bu odaya 
bir füze isabet etmişti.

26
00:01:30,047 --> 00:01:31,697
Yaralı biri vardı,

27
00:01:32,597 --> 00:01:34,703
Ve camın kenarında bir adam daha vardı.

28
00:01:34,727 --> 00:01:38,807
Adı Taras Protsuyk olan bir kameraman

29
00:01:40,047 --> 00:01:42,407
Yüzüstü yerde yatmaktaydı.

30
00:01:46,447 --> 00:01:50,143
Bir dönem hastanede çalıştığım için, 
acil müdahale etmek istedim

31
00:01:50,167 --> 00:01:53,887
Tabii onu çevirdim;
ve onu çevirdiğimde,

32
00:01:55,927 --> 00:02:02,223
Göğsünden kasıklarına kadar açılmıştı,
Bense hiç, hem de hiçbir şey göremiyordum.

33
00:02:02,247 --> 00:02:09,342
Sadece beyaz bir leke görüyordum.
İnci gibi, parlak, beni kör eden..

34
00:02:09,366 --> 00:02:11,263
Ve ne olduğunu anlayamadığım bir leke.

35
00:02:11,287 --> 00:02:15,383
Sonra leke yok oldu ve yarayı görebildim, 
Ağır yaralıydı

36
00:02:15,407 --> 00:02:17,983
Arkadaşlarla yaralıyı bir 
çarşafın içine koyduk

37
00:02:18,007 --> 00:02:21,543
Asansörle, her katta dura dura, 15 kat,
yaralıyı aşağıya indirdik

38
00:02:21,567 --> 00:02:24,703
Hastaneye götürmek için 
bir araca bindirdik.

39
00:02:24,727 --> 00:02:28,863
Hastane yolunda vefat etti,
Yine ispanyol kameraman José Couso,

40
00:02:28,887 --> 00:02:31,863
kendisi 14. kattaydı ve o da vurulmuştu

41
00:02:31,887 --> 00:02:34,554
--çünkü füze iki katın arasına
isabet etmişti--

42
00:02:34,578 --> 00:02:36,773
O da ameliyat masasında vefat etti.


43
00:02:36,777 --> 00:02:41,873
Ne zaman ki araba gitti, geri döndüm,
Görevim makalemi yazmaktı

44
00:02:41,897 --> 00:02:47,163
Ve onu yazmam gerekiyordu.
Bu yüzden, kendimi tanıttım

45
00:02:47,793 --> 00:02:52,170
Otelin lobisine geri döndüm,
Kollarım kan içerisindeydi

46
00:02:52,194 --> 00:02:55,451
Iraklı bir otel görevlisi beni durdurdu


47
00:02:55,475 --> 00:02:58,806
Benden on günlük geciken ödememi istedi.

48
00:02:58,830 --> 00:03:01,494
Parasını verip yolladım onu.
Kendi kendime dedim ki:

49
00:03:02,908 --> 00:03:05,314
"Kafanı toparla, herşeyi unut, 
herşeyi unut

50
00:03:05,854 --> 00:03:09,349
Yazını yazmak istiyorsan 
şu an herşeyi unutmalısın."

51
00:03:09,373 --> 00:03:12,278
Öyle de yaptım, yukarı çıktım
Makalemi yazdım ve yolladım.

52
00:03:12,302 --> 00:03:13,771
Daha sonra,

53
00:03:14,531 --> 00:03:18,566
Meslektaşlarımı kaybetmenin
verdiği üzüntü dışında,

54
00:03:19,906 --> 00:03:22,152
Beni rahatsız eden başka birşey vardı:

55
00:03:22,176 --> 00:03:25,574
Sürekli o lekeyi görüyordum
Parlak ve inci gibi

56
00:03:28,515 --> 00:03:30,787
Ve ne anlama geldiğini de anlayamıyordum

57
00:03:31,389 --> 00:03:34,150
Ve savaş bitti...

58
00:03:36,318 --> 00:03:38,478
Zaman sonra, kendime dedim ki
bu mümkün olamaz

59
00:03:38,502 --> 00:03:42,383
Ne olduğunu bilmemek,
Bunu ben yapamam

60
00:03:42,407 --> 00:03:44,393
Çünkü bu ilk kez olan bir şey değildi

61
00:03:44,417 --> 00:03:46,064
Sadece bana olan birşey değildi bu

62
00:03:46,088 --> 00:03:49,274
Böyle şeyler yaşayan başkalarını da gördüm

63
00:03:49,298 --> 00:03:51,953
20 veya 35 yıllık röportörlüğümde

64
00:03:52,930 --> 00:03:56,849
Beni etkileyen şeyler de gördüm,
ancak, örneğin

65
00:03:56,873 --> 00:03:59,528
Lübnan'da, bir adam ile tanıştım

66
00:03:59,552 --> 00:04:01,776
25 yaşında bir gaziydi
beş sene savaşmış

67
00:04:01,800 --> 00:04:04,039
Sonuçta gazi olmuştu
ve heryerde takip edilendi


68
00:04:04,063 --> 00:04:07,336
Geceleri sürünerek ilerlerdi, 
kendinden emindi

69
00:04:07,360 --> 00:04:11,227
Büyük bir askerdi, gerçek bir asker
Bu yüzden takip edilendi

70
00:04:11,251 --> 00:04:13,900
Çünkü biliyorduk ki,
Onun yanında güvendeydik.

71
00:04:13,924 --> 00:04:17,517
Bir gün, bana dendi ki, 
ve kendim de gördüm

72
00:04:17,541 --> 00:04:20,363
Kışlaya gelmiş ve kart oynuyormuş

73
00:04:20,387 --> 00:04:26,033
Bu esnada, yanına gelen biri
silahını boşaltmış

74
00:04:26,057 --> 00:04:27,957
Silah birden patlamış ve

75
00:04:27,957 --> 00:04:30,957
O tek atış sesi


76
00:04:30,957 --> 00:04:35,164
Onun, çocuk gibi, masanın altına 
sıçramasına yetmiş

77
00:04:35,188 --> 00:04:37,258
Titriyormuş, panik içindeymiş.


78
00:04:37,459 --> 00:04:41,916
Ve o olaydan bu yana
bir daha hiçbir zaman kalkıp savaşamadı.

79
00:04:42,070 --> 00:04:46,223
Ve sonu, onu bulduğum yer, Beyrut'da 
bir gazinoda kurpiyerlik yapıyordu

80
00:04:46,277 --> 00:04:49,537
Artık uyuyamadığı için
ona en uygun işti bu.


81
00:04:50,183 --> 00:04:54,792
Yani kendime diyordum ki
Bu nasıl bir şeydir ki

82
00:04:54,816 --> 00:05:02,397
Hiçbir belirgin yara bırakmadan 
öldürebiliyor? Neler oluyor?

83
00:05:03,823 --> 00:05:06,382
Nedir bu bilinmeyen şey?

84
00:05:06,406 --> 00:05:10,808
Ve de tesadüf olamayacak,
çok sık yaşanan bir şeydi.

85
00:05:10,832 --> 00:05:13,261
Böylece, araştırmaya başladım.

86
00:05:13,285 --> 00:05:16,792
Yapmayı bildiğim tek şey de bu zaten
Araştırmaya koyuldum.

87
00:05:17,415 --> 00:05:25,392
Kitapları, psikiyatristleri, müzeleri, 
kütüphaneleri vb. aradım.

88
00:05:26,323 --> 00:05:29,988
Ve orada, bunu bilen insanların 
olduğunu keşfettim

89
00:05:30,763 --> 00:05:32,710
-Genellikle askeri psikiyatristler-

90
00:05:32,710 --> 00:05:37,517
Ve de yüzleştiğimiz şeyin adının 
travma olduğunu.

91
00:05:37,541 --> 00:05:42,214
Amerikalılar TSSB adını vermiş, 
travma, travmatik nevroz

92
00:05:42,238 --> 00:05:49,228
Demek ki böyle birşey vardı.
Hiç konuşulmamıştı.

93
00:05:51,905 --> 00:05:55,319
Yani bu travma, nedir bu?

94
00:05:55,343 --> 00:05:58,170
Pekala, bu ölüm ile karşılaşma.

95
00:05:58,735 --> 00:06:02,375
Bilmiyorum siz hiç ölümle yüzyüze 
geldiniz mi, cesetlerden bahsetmiyorum.

96
00:06:02,399 --> 00:06:07,176
Hastane yatağındaki büyük babanın
bedeni de değil bahsettiğim, hayır!

97
00:06:07,200 --> 00:06:10,989
Veya yolda ezilmiş bir insan da değil.

98
00:06:12,024 --> 00:06:16,672
Ölümün hiçliğiyle karşılaşmaktan 
bahsediyorum.

99
00:06:17,678 --> 00:06:23,798
Ve hiçbirimiz bunu görme hakkına 
sahip değil.

100
00:06:23,822 --> 00:06:29,357
Büyüklerimiz derlerdi: Ne güneş 
ne de ölüme yüz yüze bakılamaz.

101
00:06:29,381 --> 00:06:33,677
İnsanın ölümün hiçliğiyle yüzleşme 
hakkı yoktur.

102
00:06:33,701 --> 00:06:41,037
Ve bu yaşandığı zaman, 
bir süre görünmez kalabilir,

103
00:06:41,061 --> 00:06:43,796
Günler, haftalar, aylar, bazen yıllarca.

104
00:06:44,328 --> 00:06:49,623
Ve sonra aniden patlar, 
çünkü bu öyle bir şey ki

105
00:06:49,647 --> 00:06:56,830
Beyinin içine girmiştir
Görüntü ve beyin arasındaki pencere gibi

106
00:06:56,830 --> 00:06:59,204
Beyinin içine yerleşmiştir

107
00:06:59,228 --> 00:07:03,753
Orada duruyordur ve 
beyinin tamamını işgal edecektir.

108
00:07:04,910 --> 00:07:07,747
Bazı insanlar var, erkekler, kadınlar,

109
00:07:08,709 --> 00:07:11,479
Birdenbire hiç uyuyamayan kişiler,

110
00:07:11,689 --> 00:07:14,557
Sinir krizleri ve korkunç 
panikler yaşayan kişiler

111
00:07:14,581 --> 00:07:17,468
Panik ataklar! 
Küçük korkulardan bahsetmiyorum.

112
00:07:17,492 --> 00:07:20,835
Aniden artık hiç uyumak istemezler
Çünkü uyuduklarında

113
00:07:20,859 --> 00:07:24,325
Her gece ama her gece 
aynı kabusu görüyorlar.

114
00:07:24,349 --> 00:07:28,090
Her gece aynı görüntü. Nedir bu görüntü?
Peki, bu görüntü,

115
00:07:28,090 --> 00:07:30,107
Örneğin bir binaya giren savaşçı için

116
00:07:30,107 --> 00:07:32,872
Yüz yüze geldiği ve onu gören başka 
bir savaşçıdır.

117
00:07:33,575 --> 00:07:35,772
Silahı görür, silahın namlusunu.

118
00:07:36,571 --> 00:07:39,199
Ve o namlu aniden devasa olur, 
deforme olur

119
00:07:39,659 --> 00:07:43,880
kabarıklaşır ve herşeyi yutar.
Ve o anda, der ki

120
00:07:45,940 --> 00:07:50,658
Sonrasında diyecektir: "Ölümü gördüm
Kendimi ölmüş gördüm, ben öldüm."

121
00:07:50,682 --> 00:07:54,450
Ve o andan itibaren
Kendini ölmüş bilecektir.

122
00:07:54,885 --> 00:07:59,731
Bu bir algı değil
O artık öldüğüne ikna olmuştur.

123
00:07:59,755 --> 00:08:03,202
Birisi gelir, diğeri gider,
Tetiği çekmez veya her neyse,

124
00:08:03,226 --> 00:08:06,599
O andan itibaren, o namluyu 
gördüğünde ölmüştür.

125
00:08:06,623 --> 00:08:08,771
Veya o bir toplu mezarın kokusu olabilir.

126
00:08:08,795 --> 00:08:10,811
Ruanda'da birçok örneğini gördüm.

127
00:08:10,835 --> 00:08:14,043
Bu, bağıran bir arkadaşın sesi olabilir.

128
00:08:15,088 --> 00:08:18,677
Katledilmek üzere olan ve 
artık kurtarılamayacak bir arkadaş.

129
00:08:18,701 --> 00:08:22,347
O ses duyulur. Ve bu yüzden
gecelerce, haftalar boyunca, aylarca

130
00:08:22,371 --> 00:08:25,143
Uykusundan uyanacaktır.

131
00:08:25,596 --> 00:08:29,200
Trans halinde, paniklemiş ve 
dehşet içinde, tıpkı bir çocuk gibi.

132
00:08:29,224 --> 00:08:33,495
Ağlayan adamlar gördüm,
Tıpkı bir çocuk gibi

133
00:08:34,174 --> 00:08:37,573
Hep aynı görüntüyü görerek.
Yani beyninin içinde,


134
00:08:37,597 --> 00:08:40,924
O dehşet görüntüsü,

135
00:08:42,316 --> 00:08:44,452
Ölümün hiçliğinin görüntüsü,

136
00:08:44,452 --> 00:08:46,260
Ki biz ona analog diyoruz

137
00:08:46,260 --> 00:08:48,270
Bir şeyler saklayan görüntü anlamına gelir

138
00:08:48,270 --> 00:08:49,448
Herşeyi işgal edecektir.

139
00:08:49,448 --> 00:08:51,584
Artık hiçbir şey yapamayacaktır.
Hiçbir şey.

140
00:08:51,608 --> 00:08:54,188
Artık ne çalışabilir,
ne de sevebilir.

141
00:08:54,212 --> 00:08:58,032
Evine geri döndüğünde artık
kimseyi tanımıyordur, kendini bile.

142
00:08:59,993 --> 00:09:04,362
Evinden dışarı çıkmaz, gizlenir,
Kendini kilitler!

143
00:09:04,362 --> 00:09:08,424
Kapılarının önüne içinde bozuk para ile 
konserve kutuları koyanlarını gördüm

144
00:09:08,474 --> 00:09:10,797
Birisi kapısından geçerse, gelirse diye.

145
00:09:10,821 --> 00:09:13,350
Ve aniden ölmek ister, öldürmek ister,

146
00:09:13,374 --> 00:09:15,399
Gizlenmek ister,
Kaçmak ister,

147
00:09:15,423 --> 00:09:17,735
Sevilmek ister
Ama insanlardan nefret ediyordur

148
00:09:17,759 --> 00:09:24,372
Sabahtan akşama,
Birşey ona saldırmaktadır

149
00:09:24,396 --> 00:09:29,026
Ve bu eziyetle acı çekmektedir

150
00:09:29,026 --> 00:09:30,743
Ve diğer hiçkimse anlayamıyordur.

151
00:09:30,743 --> 00:09:33,350
Ona diyorlar ki:
"Ama hiç birşeyin yok! Gayet iyisin,

152
00:09:33,350 --> 00:09:36,140
Yaralanmadın, savaşa katıldın,
döndün, hiçbir şeyin yok"

153
00:09:36,140 --> 00:09:41,431
İşte bu kişiler acı içindedirler
ve bazıları intihar ederler.

154
00:09:41,510 --> 00:09:44,366
Sonuçta, intihar onlar için
gündemdekini gerçekleştirmektir.

155
00:09:44,366 --> 00:09:45,816
Ne de olsa ben zaten ölüyüm.

156
00:09:45,816 --> 00:09:48,689
İntihar edersem, bu iyi.
Üstelik artık acı çekmeyeceğim.

157
00:09:48,689 --> 00:09:49,759
Birkaçı intihar eder,

158
00:09:49,759 --> 00:09:52,586
Diğerlerinin sonu köprü altında,
kendini içkiye vermek olur.

159
00:09:52,596 --> 00:09:56,582
Hepinizin anılarında o büyük babanın,
o amcanın hikayesi vardır.

160
00:09:56,606 --> 00:09:59,333
O komşunun. Sürekli içen
Hiç konuşmayan,

161
00:09:59,357 --> 00:10:01,314
Hiç kimseyle geçinemeyen,
Karısını döven,

162
00:10:01,338 --> 00:10:04,674
Ve sonu alkolizmde boğulmak 
ya da ölüm olan.

163
00:10:05,344 --> 00:10:09,435
Ve ondan hiç bahsetmezler, neden?
Ondan hiç bahsedilmez, neden?

164
00:10:09,459 --> 00:10:12,796
Çünkü bu bir tabu olmuş!
Diyemeyiz.

165
00:10:12,846 --> 00:10:15,686
İnsanın kelimeleri yoktur
Ölümün hiçliğini ifade edebilecek.

166
00:10:15,736 --> 00:10:17,243
Zaten diğerleri onu duyamazlar.

167
00:10:17,243 --> 00:10:18,900
Ben, ilk röportajımdan döndüğümde

168
00:10:18,924 --> 00:10:20,869
Dedilerki: "Ah röportajdan dönmüş."

169
00:10:20,869 --> 00:10:23,265
Akşam yemeği daveti vardı,
Beyaz masa örtüsü,

170
00:10:23,265 --> 00:10:24,274
Mumlar, davetliler...

171
00:10:24,274 --> 00:10:26,763
" Hadi, anlat! " Ben de anlattım.

172
00:10:27,397 --> 00:10:30,232
20 dakikanın sonunda, herkesin 
bakışında kuşku vardı

173
00:10:30,256 --> 00:10:32,451
Evin hizmetlisi burnunu küllüğe dayamıştı.

174
00:10:32,475 --> 00:10:33,738
Sonuçta, dehşet vericiydi.

175
00:10:33,762 --> 00:10:35,444
Ve geceyi mahvettiğimi fark ettim.

176
00:10:35,468 --> 00:10:39,058
Bu yüzden artık anlatmıyorum
Bunu dinlemeye kimse hazır değil

177
00:10:39,058 --> 00:10:40,417
Diyorlar ki "Ah, dur yeter!"

178
00:10:40,441 --> 00:10:45,202
Bazı durumlarda mı bu böyle? Hayır,
Bu son derece yaygın bir durum.

179
00:10:45,226 --> 00:10:50,131
Irak'ta ölen askerlerin üçte biri...
Ah, ölen değil, özür dilerim.

180
00:10:50,155 --> 00:10:54,864
Irak'taki amerikan askerlerinin üçte biri
TSSB'den muzdarip.

181
00:10:54,888 --> 00:10:58,706
1939 yılında, birinci dünya savaşından 
200 000 asker,

182
00:10:58,730 --> 00:11:04,779
Halen daha ingiliz psikiyatri 
hastanelerinde tedavi görmekteydiler.

183
00:11:04,803 --> 00:11:08,968
Vietnam'da 54 000 kişi öldü. Amerikalı.


184
00:11:08,992 --> 00:11:14,041
1987 yılında, Amerikan hükümeti 102 000
- iki katı kadar-

185
00:11:14,065 --> 00:11:16,791
102 000 gazinin intihar edip 
öldüğünü tespit etti.

186
00:11:16,791 --> 00:11:19,317
Vietnam savaşında ölenlerin 
iki katı daha fazla ölüm

187
00:11:19,341 --> 00:11:22,587
Sonuçta anlıyorsunuz ki,
bu her şeyi kapsayan bir şey

188
00:11:22,587 --> 00:11:25,050
Sadece modern savaşlarda değil
geçmiş savaşlarda da,

189
00:11:25,074 --> 00:11:28,268
Eski metinlerde de bulunuyor.
Bu anlatılmış, söylenmiş,

190
00:11:28,292 --> 00:11:30,372
O zaman biz neden bunu konuşmuyoruz?

191
00:11:30,396 --> 00:11:32,652
Neden bunu konuşmadık?

192
00:11:32,652 --> 00:11:39,997
Çünkü asıl problem şu ki, eğer o kişi 
konuşmazsa sonu felaket oluyor.

193
00:11:40,021 --> 00:11:44,529
Veya bunun tek tedavisi,

194
00:11:44,553 --> 00:11:48,412
- iyi haber şu ki, bu tedavi edilebilir-

195
00:11:49,052 --> 00:11:51,923
Munch'un çığlığı, Goya, vb,
evet bu tedavi edilebilir!

196
00:11:51,947 --> 00:11:56,525
Bu travmanın tek tedavi yöntemi de

197
00:11:56,549 --> 00:12:01,729
-Sizi boğan, katılaştıran, öldüren 
o ölümle karşılaşma anının-

198
00:12:01,753 --> 00:12:06,103
Onun hakkında konuşmayı başararak mümkün.

199
00:12:06,127 --> 00:12:08,147
Birinin dediğine göre eskiler dermiş:

200
00:12:08,171 --> 00:12:12,008
"Bizi birbirimize bağlayan 
tek şey dildir."

201
00:12:12,032 --> 00:12:14,248
Dil olmasaydı, hiçbişey olamazdık.

202
00:12:14,272 --> 00:12:16,596
Onun sayesinde biz insan olduk.

203
00:12:16,620 --> 00:12:18,848
Ve bu dehşet görüntüsü karşısında,

204
00:12:18,872 --> 00:12:20,748
ki görüntünün kelimeleri yok.

205
00:12:20,772 --> 00:12:24,088
Çünkü o bizi tedirgin eden 
bir hiçlik görüntüsü sadece.

206
00:12:24,502 --> 00:12:26,805
Ondan kurtulmamızın tek yolu,

207
00:12:27,022 --> 00:12:30,006
İnsan kelimelerini katıp onu kelimelerle 
ifade ederek mümkün.

208
00:12:30,006 --> 00:12:32,346
Çünkü bu kişiler insanlıktan dışlanmış
hissediyor.

209
00:12:32,346 --> 00:12:35,577
Kimse onları görmek istemiyor.
Onlar da kimseyi görmek istemiyorlar.

210
00:12:35,577 --> 00:12:38,195
Kendilerini kirletilmiş,
utanç içinde hissediyorlar.

211
00:12:38,195 --> 00:12:40,252
Birisi demişti ki:
"Doktor bey biliyorsunuz,

212
00:12:40,276 --> 00:12:41,600
Artık metroya binemiyorum

213
00:12:41,600 --> 00:12:43,273
Çünkü insanların içimdeki korkuyu,

214
00:12:43,273 --> 00:12:45,093
Gözlerimden görmesinden korkuyorum."

215
00:12:45,093 --> 00:12:46,310
Bir başkası anlatmıştı...

216
00:12:46,310 --> 00:12:49,509
Korkunç bir deri hastalığı vardı
6 ay dermatoloji de tedavi görmüş,

217
00:12:49,509 --> 00:12:52,508
Sürekli farklı doktorlara görünmüş.
Sonunda bir gün demişler ki:

218
00:12:52,508 --> 00:12:54,162
"Bir psikiyatriste gitmelisin."

219
00:12:54,162 --> 00:12:56,294
Ve psikiyatriste ikinci seansta demiş ki

220
00:12:56,294 --> 00:12:59,219
- korkunç bir deri hastalığı vardı, 
burdan ayaklarına kadar-

221
00:12:59,219 --> 00:13:02,078
Psikiyatrist sormuş: 
"Sizce neden böyle bir durumdasınız?"

222
00:13:02,078 --> 00:13:05,392
Ve adam ona cevap vermiş: 
"Çünkü ben ölüyüm, o yüzden de çürüyorum."

223
00:13:05,416 --> 00:13:09,380
Yani görüyorsunuz, insanı ne kadar 
derinden etkileyen birşey bu.

224
00:13:09,404 --> 00:13:15,728
İyileşmek için, konuşmak gerekiyor.
Korkunun kelimelere dökülmesi gerekiyor.

225
00:13:15,752 --> 00:13:20,314
İnsan kelimelerine, onu evcilleştirmek 
için tekrar tekrar konuşmak gerekiyor.

226
00:13:20,338 --> 00:13:24,406
Ölümle yüzyüze bakmak gerekiyor.

227
00:13:25,030 --> 00:13:30,088
Ve bunu başarırsak,
Bunları konuşabilirsek,

228
00:13:30,112 --> 00:13:33,502
O andan itibaren,
konuşma çalışması ile, adım adım,

229
00:13:33,526 --> 00:13:37,007
İnsani tarafımızı geri kazanabiliriz.

230
00:13:37,491 --> 00:13:40,652
Ve bu önemli! Sessizlik bizi öldürüyor!

231
00:13:41,372 --> 00:13:44,407
Bu ne anlama geliyor?
Bu demek ki travmadan sonra

232
00:13:44,991 --> 00:13:48,261
Ah, apaçık belli ki varolmanın 
dayanılmaz hafifliğini kaybettik

233
00:13:48,321 --> 00:13:51,061
Andaki varlığımızı sağlayan
ölümsüzlük duygumuzu kaybettik

234
00:13:51,121 --> 00:13:53,367
Eğer burdaysanız, demek ki 
o duyguya sahipsiniz

235
00:13:53,407 --> 00:13:56,088
Güvende olma, ölümsüz olma duygusu
Öyle değilsiniz tabii!

236
00:13:56,128 --> 00:13:59,057
Aksi taktirde burada olmazdınız,
Derdiniz ki: "Ne anlamı var?"

237
00:13:59,107 --> 00:14:01,503
Ve işte onlar bu ölümsüzlük 
duygusunu kaybettiler.

238
00:14:01,563 --> 00:14:04,987
O varolmanın hafifliğini kaybettiler.
Ama başka bir şey bulmuş oldular.

239
00:14:05,091 --> 00:14:08,143
Bu demek oluyor ki, eğer 
ölümün yüzüne bakabilirsek,

240
00:14:09,304 --> 00:14:14,109
Susup saklanmak yerine onunla yüzleşirsek,

241
00:14:14,566 --> 00:14:18,207
Ki böyle insanlar var, tanıdım onları
Ruanda'lı Michael,

242
00:14:18,231 --> 00:14:24,668
Irak'tan Carole, Kongo'dan Philippe,
Tanıdığım bütün bu insanlar,

243
00:14:24,692 --> 00:14:26,978
Sorj Chalendon, kendisi 
şimdi büyük bir yazar

244
00:14:27,022 --> 00:14:29,228
Travma sonrası savaş 
muhabirliğini bırakmıştı.

245
00:14:29,252 --> 00:14:31,448
İntihar eden dört veya beş arkadaşım oldu,

246
00:14:31,472 --> 00:14:34,154
travma sonrası hayatta kalamadılar.

247
00:14:34,178 --> 00:14:39,386
Yani ölümle yüzleşebilirsek,

248
00:14:39,410 --> 00:14:42,377
eğer ki biz ölümlü insanlar, 
ölümlüler, insanlar,

249
00:14:42,401 --> 00:14:45,541
nerede insan ve ölümlü, ölümlü ve 
insan olduğumuzu biliyoruz

250
00:14:45,565 --> 00:14:51,181
eğer yüzleşebilirsek ölümle ve

251
00:14:51,205 --> 00:14:54,464
bu bilinmeyen diyarların en bilinmeyen 
diyarını tanımlayabilirsek

252
00:14:54,488 --> 00:14:57,029
-Onu görebilen kimse yok sonuçta-

253
00:14:57,860 --> 00:15:00,274
Onu tanımaya başlayabilirsek

254
00:15:00,298 --> 00:15:09,347
Evet, ölebilir, hayatta kalabilir ve 
tekrar doğabiliriz

255
00:15:09,371 --> 00:15:13,707
Daha güçlü, eskisinden daha güçlü olarak. 
Çok daha güçlü.

256
00:15:13,731 --> 00:15:14,797
Teşekkürler.

257
00:15:14,821 --> 00:15:16,588
(alkışlar)