[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Chciałbym zacząć
Dialogue: 0,0:00:02.00,0:00:04.00,Default,,0000,0000,0000,,od tego pięknego zdjęcia z mojego dzieciństwa.
Dialogue: 0,0:00:04.00,0:00:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Uwielbiam filmy science fiction.
Dialogue: 0,0:00:06.00,0:00:08.00,Default,,0000,0000,0000,,"Ta wyspa Ziemia"
Dialogue: 0,0:00:08.00,0:00:10.00,Default,,0000,0000,0000,,W Hollywood znają się na swojej robocie.
Dialogue: 0,0:00:10.00,0:00:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Powstawał dwa i pół roku
Dialogue: 0,0:00:12.00,0:00:15.00,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:00:15.00,0:00:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Kreacjoniści mówią o stworzeniu w 6000 lat,
Dialogue: 0,0:00:18.00,0:00:20.00,Default,,0000,0000,0000,,ale Hollywood podjął wyzwanie.
Dialogue: 0,0:00:20.00,0:00:24.00,Default,,0000,0000,0000,,W tym filmie jest to, o czym myślimy, że gdzieś istnieje:
Dialogue: 0,0:00:24.00,0:00:27.00,Default,,0000,0000,0000,,latające spodki i obcy.
Dialogue: 0,0:00:27.00,0:00:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Na każdej planecie żyją obcy, którzy mają latające spodki,
Dialogue: 0,0:00:30.00,0:00:34.00,Default,,0000,0000,0000,,które latają z ogromną prędkością. Obcy.
Dialogue: 0,0:00:35.00,0:00:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Razem z moim przyjacielem Donem Brownlee,
Dialogue: 0,0:00:38.00,0:00:41.00,Default,,0000,0000,0000,,w końcu wyłączyliśmy telewizor,
Dialogue: 0,0:00:41.00,0:00:44.00,Default,,0000,0000,0000,,znużeni oglądaniem statków kosmicznych i obcych co wieczór,
Dialogue: 0,0:00:44.00,0:00:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Spróbowaliśmy innych argumentów, pisząc
Dialogue: 0,0:00:47.00,0:00:51.00,Default,,0000,0000,0000,,o tym co sprawia, że Ziemia jest przyjazna dla życia,
Dialogue: 0,0:00:51.00,0:00:53.00,Default,,0000,0000,0000,,czy jakakolwiek planeta może być podobna,
Dialogue: 0,0:00:53.00,0:00:56.00,Default,,0000,0000,0000,,czy mogłoby na niej powstać złożone życie,
Dialogue: 0,0:00:56.00,0:00:58.00,Default,,0000,0000,0000,,co wymaga wielu lat ewolucji
Dialogue: 0,0:00:58.00,0:01:01.00,Default,,0000,0000,0000,,w niezmiennych warunkach.
Dialogue: 0,0:01:01.00,0:01:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc w 2000 roku napisaliśmy "Jedyną Ziemię", a w 2003
Dialogue: 0,0:01:04.00,0:01:09.00,Default,,0000,0000,0000,,zapytaliśmy nie o inne Ziemie w kosmosie, ale jak długo nasza Ziemia jest Ziemią.
Dialogue: 0,0:01:09.00,0:01:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli cofniemy się w czasie 2 miliardy lat,
Dialogue: 0,0:01:11.00,0:01:13.00,Default,,0000,0000,0000,,planeta, którą ujrzymy, nie będzie podobna do Ziemi.
Dialogue: 0,0:01:13.00,0:01:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Ziemia, jaką znamy dziś, istnieje od bardzo niedawna.
Dialogue: 0,0:01:17.00,0:01:19.00,Default,,0000,0000,0000,,"Jedyna Ziemia"
Dialogue: 0,0:01:19.00,0:01:22.00,Default,,0000,0000,0000,,świetnie nauczyła mnie wystąpień publicznych.
Dialogue: 0,0:01:22.00,0:01:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Tuż po jej wydaniu dostałem zaproszenie na konwent science fiction,
Dialogue: 0,0:01:25.00,0:01:28.00,Default,,0000,0000,0000,,które potraktowałem bardzo poważnie.
Dialogue: 0,0:01:28.00,0:01:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Miałem prowadzić debatę z Davidem Brinem,
Dialogue: 0,0:01:30.00,0:01:34.00,Default,,0000,0000,0000,,kiedy się pojawiłem, setka ludzi zaczęła mocno buczeć.
Dialogue: 0,0:01:34.00,0:01:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Pewna dziewczyna powiedziała mi: "Mój tata mówi, że jesteś diabłem".
Dialogue: 0,0:01:37.00,0:01:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Nie można odbierać ludziom ich kosmitów,
Dialogue: 0,0:01:41.00,0:01:45.00,Default,,0000,0000,0000,,jeśli chcemy ich przyjaźni.
Dialogue: 0,0:01:45.00,0:01:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Nieco później,
Dialogue: 0,0:01:47.00,0:01:50.00,Default,,0000,0000,0000,,rozmawiałem z Paulem Allenem, który był na widowni
Dialogue: 0,0:01:50.00,0:01:52.00,Default,,0000,0000,0000,,i wręczyłem mu egzemplarz "Jedynej Ziemi".
Dialogue: 0,0:01:52.00,0:01:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Jill Tarter też tam była,
Dialogue: 0,0:01:56.00,0:01:59.00,Default,,0000,0000,0000,,spojrzała na mnie jak ta dziewczyna z "Egzorcysty".
Dialogue: 0,0:01:59.00,0:02:01.00,Default,,0000,0000,0000,,"To pali! To pali!"
Dialogue: 0,0:02:01.00,0:02:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Ci z SETI nie chcą o tym słyszeć.
Dialogue: 0,0:02:03.00,0:02:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Oni chcą żeby coś żyło w kosmosie.
Dialogue: 0,0:02:06.00,0:02:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Doceniam wysiłki SETI, ale na razie nic nie usłyszeliśmy.
Dialogue: 0,0:02:09.00,0:02:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Naprawdę uważam, że powinniśmy przemyśleć,
Dialogue: 0,0:02:11.00,0:02:14.00,Default,,0000,0000,0000,,co nazwiemy "dobrą planetą", a co nie.
Dialogue: 0,0:02:14.00,0:02:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Pokazuję ten slajd, bo przypomina mi,
Dialogue: 0,0:02:17.00,0:02:21.00,Default,,0000,0000,0000,,że nawet jeśli w SETI coś usłyszą, jak to zinterpretujemy?
Dialogue: 0,0:02:21.00,0:02:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Ten slajd przekazały między sobą
Dialogue: 0,0:02:23.00,0:02:27.00,Default,,0000,0000,0000,,dwie czołowe inteligencje na Ziemi - Mac i PC
Dialogue: 0,0:02:27.00,0:02:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Nawet litery im się pomyliły.
Dialogue: 0,0:02:30.00,0:02:32.00,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:02:32.00,0:02:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Jak zamierzamy porozmawiać z obcymi?
Dialogue: 0,0:02:34.00,0:02:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli są 50 lat świetlnych stąd i wyślemy im nasze
Dialogue: 0,0:02:37.00,0:02:39.00,Default,,0000,0000,0000,,bla, bla, bla, bla, bla,
Dialogue: 0,0:02:39.00,0:02:42.00,Default,,0000,0000,0000,,a 50 lat później sygnał powróci i będzie brzmiał: "proszę powtórzyć"?
Dialogue: 0,0:02:42.00,0:02:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Tak to wygląda.
Dialogue: 0,0:02:44.00,0:02:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Nasza planeta jest dobra, bo może utrzymać wodę.
Dialogue: 0,0:02:47.00,0:02:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Mars jest zły, ale wciąż możemy tam polecieć
Dialogue: 0,0:02:51.00,0:02:53.00,Default,,0000,0000,0000,,i żyć tam, jeśli będziemy chronieni.
Dialogue: 0,0:02:53.00,0:02:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale Wenus to bardzo zła, najgorsza planeta.
Dialogue: 0,0:02:56.00,0:02:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Pomimo, że jest podobna do Ziemi i dawno temu
Dialogue: 0,0:02:59.00,0:03:02.00,Default,,0000,0000,0000,,mogło na niej istnieć życie,
Dialogue: 0,0:03:02.00,0:03:05.00,Default,,0000,0000,0000,,szybko uległa efektowi cieplarnianemu.
Dialogue: 0,0:03:05.00,0:03:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Na jej powierzchni panuje temperatura 800 st. celsjusza,
Dialogue: 0,0:03:07.00,0:03:10.00,Default,,0000,0000,0000,,za sprawą wielkiej ilości dwutlenku węgla.
Dialogue: 0,0:03:10.00,0:03:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Dzięki astrobiologii możemy przewidzieć,
Dialogue: 0,0:03:13.00,0:03:16.00,Default,,0000,0000,0000,,co stanie się z naszą planetą.
Dialogue: 0,0:03:16.00,0:03:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Teraz trwa piękny okres
Dialogue: 0,0:03:19.00,0:03:22.00,Default,,0000,0000,0000,,w dziejach Ziemi dla życia,
Dialogue: 0,0:03:22.00,0:03:25.00,Default,,0000,0000,0000,,poprzedzony okropną erą mikrobów
Dialogue: 0,0:03:25.00,0:03:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Podczas eksplozji kambryjskiej, życie pojawiło się na bagnach,
Dialogue: 0,0:03:28.00,0:03:30.00,Default,,0000,0000,0000,,jego złożoność rosła,
Dialogue: 0,0:03:30.00,0:03:33.00,Default,,0000,0000,0000,,a w tej chwili jest w połowie swojej drogi
Dialogue: 0,0:03:33.00,0:03:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Zwierzętom pozostało tyle czasu na Ziemi,
Dialogue: 0,0:03:36.00,0:03:38.00,Default,,0000,0000,0000,,ile żyły do tej pory,
Dialogue: 0,0:03:38.00,0:03:40.00,Default,,0000,0000,0000,,aż nadejdzie druga era mikrobów.
Dialogue: 0,0:03:40.00,0:03:42.00,Default,,0000,0000,0000,,To co nastąpi, będzie paradoksem.
Dialogue: 0,0:03:42.00,0:03:44.00,Default,,0000,0000,0000,,O globalnym ociepleniu słyszymy wiele rzeczy.
Dialogue: 0,0:03:44.00,0:03:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli poziom CO2 osiągnie 10 części na milion,
Dialogue: 0,0:03:47.00,0:03:49.00,Default,,0000,0000,0000,,rośliny umrą, ponieważ
Dialogue: 0,0:03:49.00,0:03:53.00,Default,,0000,0000,0000,,nie będzie odbywać się fotosynteza, umrą też zwierzęta.
Dialogue: 0,0:03:53.00,0:03:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Prawdopodobnie za 7 miliardów lat,
Dialogue: 0,0:03:55.00,0:03:58.00,Default,,0000,0000,0000,,nasili się intensywność i jasność Słońca,
Dialogue: 0,0:03:58.00,0:04:03.00,Default,,0000,0000,0000,,w końcu za 12 miliardów lat od swojego powstania,
Dialogue: 0,0:04:03.00,0:04:06.00,Default,,0000,0000,0000,,ogromne Słońce pochłonie Ziemię.
Dialogue: 0,0:04:06.00,0:04:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Tyle pozostanie.
Dialogue: 0,0:04:09.00,0:04:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Nasza planeta, tak jak my, starzeje się.
Dialogue: 0,0:04:13.00,0:04:17.00,Default,,0000,0000,0000,,W tej chwili mamy złote lato jej życia.
Dialogue: 0,0:04:17.00,0:04:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Rozważmy dwa scenariusze.
Dialogue: 0,0:04:19.00,0:04:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Wielu z was umrze ze starości,
Dialogue: 0,0:04:22.00,0:04:25.00,Default,,0000,0000,0000,,ale niektórzy, to straszne, zginą w wypadku.
Dialogue: 0,0:04:25.00,0:04:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Podobny los może spotkać Ziemię.
Dialogue: 0,0:04:27.00,0:04:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli szczęśliwie nie trafi w nią kometa Hale-Boppa
Dialogue: 0,0:04:31.00,0:04:35.00,Default,,0000,0000,0000,,albo nie zniszczy jej pobliska supernowa,
Dialogue: 0,0:04:35.00,0:04:38.00,Default,,0000,0000,0000,,za 7 miliardów lat jej czas dobiegnie końca.
Dialogue: 0,0:04:38.00,0:04:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Co powiemy o śmierci w wypadku?
Dialogue: 0,0:04:40.00,0:04:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Paleontologowie przez ostatnie 200 lat
Dialogue: 0,0:04:42.00,0:04:44.00,Default,,0000,0000,0000,,opisywali śmierć. To dziwne, że
Dialogue: 0,0:04:44.00,0:04:47.00,Default,,0000,0000,0000,,koncepcja wymierania nie przyszła nikomu do głowy,
Dialogue: 0,0:04:47.00,0:04:50.00,Default,,0000,0000,0000,,aż baron Cuvier odnalazł kości tego mastodonta.
Dialogue: 0,0:04:50.00,0:04:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Nie były podobne do żadnych znanych na Ziemi.
Dialogue: 0,0:04:52.00,0:04:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Wiedział już, że to gatunek wymarły.
Dialogue: 0,0:04:54.00,0:04:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Wkrótce skamieniałości zaczęło przybywać.
Dialogue: 0,0:04:57.00,0:05:00.00,Default,,0000,0000,0000,,To pozwalało przypuszczać, że wiele roślin i zwierząt wymarło,
Dialogue: 0,0:05:00.00,0:05:02.00,Default,,0000,0000,0000,,zanim złożone życie zaczęło zostawiać
Dialogue: 0,0:05:02.00,0:05:05.00,Default,,0000,0000,0000,,widoczne, skamieniałe ślady.
Dialogue: 0,0:05:05.00,0:05:08.00,Default,,0000,0000,0000,,W tym złożonym zapisie kopalnym
Dialogue: 0,0:05:08.00,0:05:10.00,Default,,0000,0000,0000,,zauważono okresy, w których
Dialogue: 0,0:05:10.00,0:05:12.00,Default,,0000,0000,0000,,dużo organizmów umierało bardzo szybko.
Dialogue: 0,0:05:12.00,0:05:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Ojcowie i matki geologii
Dialogue: 0,0:05:14.00,0:05:16.00,Default,,0000,0000,0000,,nazwali to "masowym wymieraniem".
Dialogue: 0,0:05:16.00,0:05:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Wydarzenia te uznawane były za akt Boga
Dialogue: 0,0:05:18.00,0:05:20.00,Default,,0000,0000,0000,,lub za skutek powolnej zmiany klimatu.
Dialogue: 0,0:05:20.00,0:05:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Zmieniło się to w roku 1980,
Dialogue: 0,0:05:22.00,0:05:25.00,Default,,0000,0000,0000,,w tej odkrywce niedaleko Gubbio,
Dialogue: 0,0:05:25.00,0:05:28.00,Default,,0000,0000,0000,,gdzie Walter Alvarez dociekał
Dialogue: 0,0:05:28.00,0:05:31.00,Default,,0000,0000,0000,,jaka jest różnica w czasie występowania białych skał,
Dialogue: 0,0:05:31.00,0:05:33.00,Default,,0000,0000,0000,,gdzie znajdujemy stworzenia z okresu kredy,
Dialogue: 0,0:05:33.00,0:05:35.00,Default,,0000,0000,0000,,a różowymi powyżej, skrywającymi te trzeciorzędowe.
Dialogue: 0,0:05:35.00,0:05:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Ile czasu dzieli te dwa systemy geologiczne?
Dialogue: 0,0:05:39.00,0:05:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Badacze odkryli coś niespodziewanego.
Dialogue: 0,0:05:41.00,0:05:44.00,Default,,0000,0000,0000,,W przerwie między warstwami gliny,
Dialogue: 0,0:05:44.00,0:05:47.00,Default,,0000,0000,0000,,zauważyli bardzo cienką czerwoną warstwę,
Dialogue: 0,0:05:47.00,0:05:49.00,Default,,0000,0000,0000,,wypełnioną irydem.
Dialogue: 0,0:05:49.00,0:05:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Nie zwykłym metalem, a szklistymi kulkami
Dialogue: 0,0:05:52.00,0:05:54.00,Default,,0000,0000,0000,,oraz drobinami kwarcu,
Dialogue: 0,0:05:54.00,0:05:58.00,Default,,0000,0000,0000,,poddanym działaniu potężnego ciśnienia - jest to kwarc szokowy.
Dialogue: 0,0:05:58.00,0:06:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Na tym slajdzie białe to kreda,
Dialogue: 0,0:06:00.00,0:06:03.00,Default,,0000,0000,0000,,która powstawała w ciepłym oceanie.
Dialogue: 0,0:06:03.00,0:06:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Składa się z planktonu,
Dialogue: 0,0:06:05.00,0:06:09.00,Default,,0000,0000,0000,,który opadał z powierzchni na dno morza,
Dialogue: 0,0:06:09.00,0:06:12.00,Default,,0000,0000,0000,,a więc 90 % osadów tu widocznych to szkielety organizmów.
Dialogue: 0,0:06:12.00,0:06:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Tutaj mamy milimetrową czerwoną warstwę,
Dialogue: 0,0:06:14.00,0:06:16.00,Default,,0000,0000,0000,,a dalej czarną skałę.
Dialogue: 0,0:06:16.00,0:06:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Ta czarna skała to osad z dna morza,
Dialogue: 0,0:06:19.00,0:06:21.00,Default,,0000,0000,0000,,powstały bez udziału planktonu.
Dialogue: 0,0:06:21.00,0:06:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Wskazuje to na zderzenie z asteroidą,
Dialogue: 0,0:06:25.00,0:06:28.00,Default,,0000,0000,0000,,bo tak, rzecz jasna, się stało. Oto słynne wymieranie kredowe.
Dialogue: 0,0:06:28.00,0:06:30.00,Default,,0000,0000,0000,,10 kilometrowy bolid trafił w Ziemię.
Dialogue: 0,0:06:30.00,0:06:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Globalnym efektem uderzenia była ta właśnie cienka warstwa,
Dialogue: 0,0:06:34.00,0:06:37.00,Default,,0000,0000,0000,,bardzo szybko wymarły dinozaury,
Dialogue: 0,0:06:37.00,0:06:39.00,Default,,0000,0000,0000,,te piękne amonity,
Dialogue: 0,0:06:39.00,0:06:41.00,Default,,0000,0000,0000,,jak tu, z rodzaju Leconteicera i Celaecera
Dialogue: 0,0:06:41.00,0:06:43.00,Default,,0000,0000,0000,,i wiele innych.
Dialogue: 0,0:06:43.00,0:06:45.00,Default,,0000,0000,0000,,To wszystko musi być prawdziwe,
Dialogue: 0,0:06:45.00,0:06:48.00,Default,,0000,0000,0000,,bo od tego czasu mieliśmy dwa hollywoodzkie hity.
Dialogue: 0,0:06:48.00,0:06:51.00,Default,,0000,0000,0000,,W latach 1980-2000 zmienił się paradygmat,
Dialogue: 0,0:06:51.00,0:06:56.00,Default,,0000,0000,0000,,dotyczący podejścia geologów do katastrof.
Dialogue: 0,0:06:56.00,0:06:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Wcześniej dominującym prądem był aktualizm:
Dialogue: 0,0:06:59.00,0:07:02.00,Default,,0000,0000,0000,,wszystko co zdarzyło się na planecie w przeszłości,
Dialogue: 0,0:07:02.00,0:07:06.00,Default,,0000,0000,0000,,ma swoje odpowiedniki w dzisiejszych procesach.
Dialogue: 0,0:07:06.00,0:07:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Nie byliśmy świadkami uderzenia dużej asteroidy,
Dialogue: 0,0:07:09.00,0:07:11.00,Default,,0000,0000,0000,,co potwierdziłoby idee neokatastrofizmu.
Dialogue: 0,0:07:11.00,0:07:14.00,Default,,0000,0000,0000,,20 lat naukowy establishment dojrzewał
Dialogue: 0,0:07:14.00,0:07:16.00,Default,,0000,0000,0000,,do stwierdzenia: tak, zostaliśmy trafieni,
Dialogue: 0,0:07:16.00,0:07:20.00,Default,,0000,0000,0000,,tak, efekty tego zdarzenia wywołały masowe wymieranie.
Dialogue: 0,0:07:21.00,0:07:23.00,Default,,0000,0000,0000,,"Wielka Piątka" masowych wymierań
Dialogue: 0,0:07:23.00,0:07:26.00,Default,,0000,0000,0000,,wydarzyła się w czasie ostatnich 500 milionów lat.
Dialogue: 0,0:07:26.00,0:07:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Od zdarzenia sprzed 450 milionów lat,
Dialogue: 0,0:07:29.00,0:07:31.00,Default,,0000,0000,0000,,aż do wymierania kredowego.
Dialogue: 0,0:07:31.00,0:07:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Największym z nich było "P", zagłada permska,
Dialogue: 0,0:07:35.00,0:07:37.00,Default,,0000,0000,0000,,czasem zwane matką wszystkich wymierań.
Dialogue: 0,0:07:37.00,0:07:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Za każde z nich przyjęło obwiniać się
Dialogue: 0,0:07:40.00,0:07:42.00,Default,,0000,0000,0000,,uderzenie wielkiego bolidu.
Dialogue: 0,0:07:42.00,0:07:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale czy to prawda?
Dialogue: 0,0:07:45.00,0:07:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Przyjęto, że wymieranie permskie wywołał impakt,
Dialogue: 0,0:07:48.00,0:07:50.00,Default,,0000,0000,0000,,z powodu tej pięknej struktury po prawej.
Dialogue: 0,0:07:50.00,0:07:53.00,Default,,0000,0000,0000,,To fuleren Buckminstera, węgiel-60
Dialogue: 0,0:07:53.00,0:07:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Wygląda jak te okropne kopuły geodezyjne
Dialogue: 0,0:07:56.00,0:07:58.00,Default,,0000,0000,0000,,z moich ukochanych lat 60.
Dialogue: 0,0:07:58.00,0:08:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Nazwano je "buckyballs".
Dialogue: 0,0:08:00.00,0:08:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Dowody miały sugerować,
Dialogue: 0,0:08:02.00,0:08:06.00,Default,,0000,0000,0000,,że pod koniec permu, 250 milionów lat temu, uderzyła w nas kometa.
Dialogue: 0,0:08:06.00,0:08:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Gdy nastąpiło zderzenie, ciśnienie wytworzyło te cząsteczki,
Dialogue: 0,0:08:09.00,0:08:11.00,Default,,0000,0000,0000,,które przyswoiły materiał z komety.
Dialogue: 0,0:08:11.00,0:08:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Hel-3, bardzo rzadki na Ziemi, powszechny w kosmosie.
Dialogue: 0,0:08:16.00,0:08:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale czy to prawda?
Dialogue: 0,0:08:18.00,0:08:22.00,Default,,0000,0000,0000,,W 1990, już od 10 lat zgłębiałem wymieranie kredowe.
Dialogue: 0,0:08:22.00,0:08:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Pojechałem do Afryki Południowej, aby 2 razy do roku
Dialogue: 0,0:08:25.00,0:08:27.00,Default,,0000,0000,0000,,pracować na wielkiej Pustyni Karoo.
Dialogue: 0,0:08:27.00,0:08:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Byłem szczęściarzem, bo mogłem ujrzeć zmiany,
Dialogue: 0,0:08:30.00,0:08:33.00,Default,,0000,0000,0000,,jakie zachodziły w Południowej Afryce co roku.
Dialogue: 0,0:08:33.00,0:08:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Pracując nad wymieraniem permskim,
Dialogue: 0,0:08:35.00,0:08:38.00,Default,,0000,0000,0000,,obozowałem parę miesięcy przy tym cmentarzu Burów.
Dialogue: 0,0:08:38.00,0:08:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Tutejsze skamieniałości są niezwykłe.
Dialogue: 0,0:08:41.00,0:08:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Wpatrujemy się w swoich odległych przodków.
Dialogue: 0,0:08:43.00,0:08:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Są to gady podobne do ssaków.
Dialogue: 0,0:08:45.00,0:08:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Kultura masowa ich nie dostrzega. Nie robi się o nich filmów.
Dialogue: 0,0:08:48.00,0:08:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Oto gorgonops, inaczej gorgona.
Dialogue: 0,0:08:50.00,0:08:54.00,Default,,0000,0000,0000,,To 45 centymetrowa czaszka zwierzęcia,
Dialogue: 0,0:08:54.00,0:08:58.00,Default,,0000,0000,0000,,które sięgało 2 - 2,5 metra, podobne było do jaszczurki,
Dialogue: 0,0:08:58.00,0:09:00.00,Default,,0000,0000,0000,,a jego głowa przypominała lwią.
Dialogue: 0,0:09:00.00,0:09:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Jest to czołowy drapieżnik, T-Rex swoich czasów.
Dialogue: 0,0:09:02.00,0:09:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Dużo tego jest.
Dialogue: 0,0:09:04.00,0:09:06.00,Default,,0000,0000,0000,,To mój biedny synek, Patrick
Dialogue: 0,0:09:06.00,0:09:07.00,Default,,0000,0000,0000,,(śmiech)
Dialogue: 0,0:09:07.00,0:09:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Paleontologiczne znęcanie się nad dziećmi
Dialogue: 0,0:09:10.00,0:09:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Stój spokojnie, jesteś wagą.
Dialogue: 0,0:09:12.00,0:09:17.00,Default,,0000,0000,0000,,(śmiech)
Dialogue: 0,0:09:18.00,0:09:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Mieliśmy wtedy sporo tego.
Dialogue: 0,0:09:21.00,0:09:24.00,Default,,0000,0000,0000,,55 gatunków ssakopodobnych gadów.
Dialogue: 0,0:09:24.00,0:09:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Era ssaków na dobre nastała
Dialogue: 0,0:09:27.00,0:09:29.00,Default,,0000,0000,0000,,250 milionów lat temu...
Dialogue: 0,0:09:29.00,0:09:32.00,Default,,0000,0000,0000,,...a potem nastąpiła katastrofa.
Dialogue: 0,0:09:32.00,0:09:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Po czym nastała era dinozaurów.
Dialogue: 0,0:09:34.00,0:09:38.00,Default,,0000,0000,0000,,To nieporozumienie, tak nie powinno się zdarzyć. Ale stało się.
Dialogue: 0,0:09:38.00,0:09:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Mamy jednak szczęście.
Dialogue: 0,0:09:40.00,0:09:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Oto trinaksodon, wielkości ptasiego jaja.
Dialogue: 0,0:09:43.00,0:09:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Znalazłem tę czaszkę tuż przed zrobieniem tego zdjęcia.
Dialogue: 0,0:09:46.00,0:09:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Długopis dla skali - jest naprawdę mała.
Dialogue: 0,0:09:48.00,0:09:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Pochodzi z dolnego triasu, z okresu tuż po wymieraniu.
Dialogue: 0,0:09:52.00,0:09:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Widać tu oczodół i mały ząb z przodu.
Dialogue: 0,0:09:55.00,0:10:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli by nie przetrwał, nie mówił bym tu przed wami.
Dialogue: 0,0:10:00.00,0:10:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Powiem więcej, nie było by tu nas wszystkich.
Dialogue: 0,0:10:04.00,0:10:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Nie było by ssaków. Mało brakowało - wyginięcia tego gatunku.
Dialogue: 0,0:10:08.00,0:10:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Czy istnieje jakiś wzór - kto przetrwa, a kto nie?
Dialogue: 0,0:10:11.00,0:10:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Przed wami wynik mojej 10 letniej pracy.
Dialogue: 0,0:10:13.00,0:10:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Widzimy zasięgi, czerwona linia to masowe wymieranie.
Dialogue: 0,0:10:16.00,0:10:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Jednak pewne gatunki przetrwały,
Dialogue: 0,0:10:18.00,0:10:22.00,Default,,0000,0000,0000,,wychodzi na to, że udało się to przede wszystkim tym zimnokrwistym.
Dialogue: 0,0:10:22.00,0:10:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Ciepłokrwiste przyjęły wtedy silny cios.
Dialogue: 0,0:10:27.00,0:10:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Te, którym udało się przeżyć,
Dialogue: 0,0:10:29.00,0:10:32.00,Default,,0000,0000,0000,,to stworzenia podobne do krokodyli.
Dialogue: 0,0:10:32.00,0:10:36.00,Default,,0000,0000,0000,,To jeszcze nie dinozaury, a powolne, wredne, łuskowate jaszczury,
Dialogue: 0,0:10:36.00,0:10:41.00,Default,,0000,0000,0000,,wraz z kilkoma małymi ssakami kryjące się na bagnach.
Dialogue: 0,0:10:41.00,0:10:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Taka sytuacja trwać będzie 160 milionów lat,
Dialogue: 0,0:10:44.00,0:10:47.00,Default,,0000,0000,0000,,aż w kredzie wyzwoli je asteroida.
Dialogue: 0,0:10:47.00,0:10:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli nie była to ona, to co?
Dialogue: 0,0:10:49.00,0:10:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Myślę, że "to coś", to nasz kolejny powrót
Dialogue: 0,0:10:53.00,0:10:56.00,Default,,0000,0000,0000,,do świata prekambryjskiego, ery mikrobów,
Dialogue: 0,0:10:56.00,0:10:58.00,Default,,0000,0000,0000,,które cały czas były aktywne.
Dialogue: 0,0:10:58.00,0:11:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Nienawidziły zwierząt.
Dialogue: 0,0:11:00.00,0:11:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Chciały przywrócić swój porządek.
Dialogue: 0,0:11:02.00,0:11:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Próbowały cały czas na nowo.
Dialogue: 0,0:11:06.00,0:11:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Jest to sugestia, że organizmy, które wywołały wymierania,
Dialogue: 0,0:11:09.00,0:11:12.00,Default,,0000,0000,0000,,właściwie działały przeciwko Gai.
Dialogue: 0,0:11:12.00,0:11:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Idea Gai, dotyczy tego, że życie czyni świat lepszym dla siebie.
Dialogue: 0,0:11:17.00,0:11:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Czy ktoś, kto jechał drogami Los Angeles w piątek po południu
Dialogue: 0,0:11:21.00,0:11:23.00,Default,,0000,0000,0000,,uwierzy w teorię Gai? Nie.
Dialogue: 0,0:11:23.00,0:11:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Naprawdę podejrzewam inne wyjaśnienie -
Dialogue: 0,0:11:26.00,0:11:28.00,Default,,0000,0000,0000,,że życie próbuje się unicestwić,
Dialogue: 0,0:11:28.00,0:11:30.00,Default,,0000,0000,0000,,nieświadomie, ale jednak.
Dialogue: 0,0:11:30.00,0:11:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Oto broń, która robiła to na przestrzeni ostatnich 500 milionów lat.
Dialogue: 0,0:11:34.00,0:11:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Są to mikroby, których metabolizm
Dialogue: 0,0:11:37.00,0:11:39.00,Default,,0000,0000,0000,,wytwarza siarkowodór,
Dialogue: 0,0:11:39.00,0:11:42.00,Default,,0000,0000,0000,,w dużych ilościach.
Dialogue: 0,0:11:42.00,0:11:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Siarkowodór jest zabójczy dla ludzi.
Dialogue: 0,0:11:45.00,0:11:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Zaledwie 200 cząstek na milion wystarczy.
Dialogue: 0,0:11:51.00,0:11:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Trzeba tylko pojechać nad Morze Czarne lub nad niektóre jeziora,
Dialogue: 0,0:11:55.00,0:11:59.00,Default,,0000,0000,0000,,aby zauważyć, że woda staje się tam purpurowa.
Dialogue: 0,0:11:59.00,0:12:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Dzieje się tak z powodu obecności licznych mikrobów,
Dialogue: 0,0:12:02.00,0:12:05.00,Default,,0000,0000,0000,,które potrzebują światła słonecznego i siarkowodoru.
Dialogue: 0,0:12:05.00,0:12:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Możemy zobaczyć je dziś,
Dialogue: 0,0:12:09.00,0:12:11.00,Default,,0000,0000,0000,,jak również stwierdzić ich obecność w przeszłości.
Dialogue: 0,0:12:11.00,0:12:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Ostatnie trzy lata
Dialogue: 0,0:12:13.00,0:12:16.00,Default,,0000,0000,0000,,to wielki przełom w tej nowej dziedzinie badań.
Dialogue: 0,0:12:16.00,0:12:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Jestem na wymarciu -
Dialogue: 0,0:12:18.00,0:12:20.00,Default,,0000,0000,0000,,paleontolog zbierający skamieniałości.
Dialogue: 0,0:12:20.00,0:12:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale nowa fala paleontologów, moich studentów,
Dialogue: 0,0:12:23.00,0:12:25.00,Default,,0000,0000,0000,,gromadzi biomarkery.
Dialogue: 0,0:12:25.00,0:12:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Zbierają osad, wyciągają z niego olej
Dialogue: 0,0:12:29.00,0:12:31.00,Default,,0000,0000,0000,,i otrzymują związki chemiczne,
Dialogue: 0,0:12:31.00,0:12:35.00,Default,,0000,0000,0000,,które odpowiadają konkretnej grupie mikrobów.
Dialogue: 0,0:12:35.00,0:12:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Dzieje się tak, ponieważ tłuszcze mogą przetrwać w osadzie,
Dialogue: 0,0:12:39.00,0:12:42.00,Default,,0000,0000,0000,,nawet setki milionów lat.
Dialogue: 0,0:12:42.00,0:12:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Mogą powiedzieć nam, co wtedy żyło.
Dialogue: 0,0:12:44.00,0:12:47.00,Default,,0000,0000,0000,,I wiemy co to było. Pod koniec permu
Dialogue: 0,0:12:47.00,0:12:49.00,Default,,0000,0000,0000,,czy też innych masowych wymierań,
Dialogue: 0,0:12:49.00,0:12:53.00,Default,,0000,0000,0000,,oto co znajdujemy: bardzo specyficzny izorenieraten.
Dialogue: 0,0:12:53.00,0:12:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Występuję w oceanach jedynie w warunkach beztlenowych,
Dialogue: 0,0:12:57.00,0:13:00.00,Default,,0000,0000,0000,,ulega całkowitej saturacji z udziałem siarkowodoru.
Dialogue: 0,0:13:00.00,0:13:03.00,Default,,0000,0000,0000,,To wystarczy, aby otrzymać go z roztworu.
Dialogue: 0,0:13:03.00,0:13:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Lee Kump z ekipą z Uniwersytetu Pensylwanii i moja grupa
Dialogue: 0,0:13:07.00,0:13:10.00,Default,,0000,0000,0000,,mogliśmy dzięki temu zaproponować Hipotezę Kumpa,
Dialogue: 0,0:13:10.00,0:13:13.00,Default,,0000,0000,0000,,która zakłada, że wiele wymierań spowodował spadek poziomu tlenu
Dialogue: 0,0:13:13.00,0:13:17.00,Default,,0000,0000,0000,,i wzrost CO2. Okazuje się, że najgorszym skutkiem globalnego ocieplenia
Dialogue: 0,0:13:17.00,0:13:20.00,Default,,0000,0000,0000,,jest siarkowodór wytwarzany w oceanach.
Dialogue: 0,0:13:20.00,0:13:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Jakie jest jego źródło?
Dialogue: 0,0:13:22.00,0:13:26.00,Default,,0000,0000,0000,,W tym przypadku, od zawsze były to pokrywy lawowe.
Dialogue: 0,0:13:26.00,0:13:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Tak wyglądałaby Ziemia, jeśli pojawi się dużo siarkowodoru.
Dialogue: 0,0:13:29.00,0:13:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Przypomina to wybuch bomby wodorowej,
Dialogue: 0,0:13:31.00,0:13:33.00,Default,,0000,0000,0000,,ale tak naprawdę skutki są znacznie gorsze.
Dialogue: 0,0:13:33.00,0:13:36.00,Default,,0000,0000,0000,,To dzieje się, gdy materiał z głębi Ziemi wychodzi,
Dialogue: 0,0:13:36.00,0:13:38.00,Default,,0000,0000,0000,,rozprzestrzeniając się po jej powierzchni
Dialogue: 0,0:13:38.00,0:13:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Lawa nie zabija,
Dialogue: 0,0:13:41.00,0:13:43.00,Default,,0000,0000,0000,,robi to towarzyszący jej dwutlenek węgla.
Dialogue: 0,0:13:43.00,0:13:46.00,Default,,0000,0000,0000,,To nie Volvo, to wulkan.
Dialogue: 0,0:13:46.00,0:13:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Dwutlenek węgla to dwutlenek węgla.
Dialogue: 0,0:13:49.00,0:13:52.00,Default,,0000,0000,0000,,To są nowe dane, które uzyskaliśmy z Robertem Bernerem z Yale.
Dialogue: 0,0:13:52.00,0:13:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Próbujemy teraz
Dialogue: 0,0:13:54.00,0:13:57.00,Default,,0000,0000,0000,,namierzyć poziom dwutlenku węgla w zapisie geologicznym.
Dialogue: 0,0:13:57.00,0:14:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Możemy to zrobić na kilka sposobów
Dialogue: 0,0:14:00.00,0:14:02.00,Default,,0000,0000,0000,,i wytyczyć czerwone linie tu, kiedy -
Dialogue: 0,0:14:02.00,0:14:05.00,Default,,0000,0000,0000,,nazwane tak przeze mnie - wymierania cieplarniane miały miejsce.
Dialogue: 0,0:14:05.00,0:14:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Dwie rzeczy są dla mnie naprawdę oczywiste.
Dialogue: 0,0:14:07.00,0:14:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Jedna to związek wzrostu CO2 z wymieraniem.
Dialogue: 0,0:14:10.00,0:14:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Druga nie jest tutaj pokazana:
Dialogue: 0,0:14:13.00,0:14:16.00,Default,,0000,0000,0000,,na Ziemi nigdy nie było lodu,
Dialogue: 0,0:14:16.00,0:14:20.00,Default,,0000,0000,0000,,kiedy poziom CO2 wynosił tysiąc cząsteczek na milion.
Dialogue: 0,0:14:20.00,0:14:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Teraz jest 380 i rośnie.
Dialogue: 0,0:14:22.00,0:14:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Najdalej za 300 lat dojdziemy do tysiąca,
Dialogue: 0,0:14:25.00,0:14:29.00,Default,,0000,0000,0000,,ale mój przyjaciel David Battisti z Seattle mówi o stu latach.
Dialogue: 0,0:14:29.00,0:14:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Ziemię pokryją czapy lodowe,
Dialogue: 0,0:14:31.00,0:14:35.00,Default,,0000,0000,0000,,a poziom mórz wzrośnie o ponad 70 metrów.
Dialogue: 0,0:14:35.00,0:14:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Mieszkam w domu z widokiem.
Dialogue: 0,0:14:37.00,0:14:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Będzie to dom z widokiem...na morze.
Dialogue: 0,0:14:39.00,0:14:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Jakie będą konsekwencje? Oceany zapewne zabarwią się na purpurowo.
Dialogue: 0,0:14:43.00,0:14:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Wydaje się, że jest to powód długiego
Dialogue: 0,0:14:46.00,0:14:48.00,Default,,0000,0000,0000,,różnicowania się gatunków na Ziemi.
Dialogue: 0,0:14:48.00,0:14:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Mieliśmy siarkowodorowe oceany przez bardzo długi czas.
Dialogue: 0,0:14:51.00,0:14:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Nie pozwalały istnieć złożonemu życiu.
Dialogue: 0,0:14:55.00,0:15:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Wiemy, że siarkowodór wydobywa się dziś w kilku miejscach na świecie.
Dialogue: 0,0:15:00.00,0:15:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Wrzucam slajd - to ja, dwa miesiące temu.
Dialogue: 0,0:15:04.00,0:15:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Pokazuję go, bo jest na nim moje ulubione zwierzę - łodzik.
Dialogue: 0,0:15:08.00,0:15:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Żyje na Ziemi od czasu pojawienia się zwierząt - 500 milionów lat.
Dialogue: 0,0:15:12.00,0:15:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Te badania polegają na śledzeniu; jeśli ktoś z was nurkuje
Dialogue: 0,0:15:15.00,0:15:18.00,Default,,0000,0000,0000,,i chce wziąć udział w jednym z najfajniejszych projektów w historii,
Dialogue: 0,0:15:18.00,0:15:20.00,Default,,0000,0000,0000,,zapraszam na Wielką Rafę Barierową.
Dialogue: 0,0:15:20.00,0:15:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Właśnie teraz,
Dialogue: 0,0:15:21.00,0:15:24.00,Default,,0000,0000,0000,,te łodziki ujawniają nam swoje zachowania.
Dialogue: 0,0:15:24.00,0:15:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Rzecz w tym, że od czasu do czasu,
Dialogue: 0,0:15:28.00,0:15:30.00,Default,,0000,0000,0000,,my nurkowie wpadamy w tarapaty.
Dialogue: 0,0:15:30.00,0:15:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Przeprowadzimy teraz mały eksperyment myślowy.
Dialogue: 0,0:15:32.00,0:15:35.00,Default,,0000,0000,0000,,To żarłacz biały, który zjadał zastawione na niego sieci.
Dialogue: 0,0:15:35.00,0:15:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Wyciągnęliśmy go w końcu na pokład i zastała nas noc.
Dialogue: 0,0:15:38.00,0:15:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Pływam sobie, a on odgryza mi nogę.
Dialogue: 0,0:15:41.00,0:15:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Jestem 130 kilometrów od brzegu, co się ze mną stanie?
Dialogue: 0,0:15:44.00,0:15:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Na dziś umarłbym.
Dialogue: 0,0:15:46.00,0:15:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Za pięć lat mam nadzieję, że będzie tak:
Dialogue: 0,0:15:48.00,0:15:51.00,Default,,0000,0000,0000,,zabierają mnie na łódź i zakładają maskę gazową.
Dialogue: 0,0:15:51.00,0:15:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Siarkowodór, 80 cząsteczek na milion.
Dialogue: 0,0:15:54.00,0:15:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Potem wrzucają mnie do komory z lodem, schładzają o 15 st.
Dialogue: 0,0:15:58.00,0:16:02.00,Default,,0000,0000,0000,,i zostaję zabrany na intensywną terapię.
Dialogue: 0,0:16:02.00,0:16:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Przeżyłbym to, bo my ssaki
Dialogue: 0,0:16:04.00,0:16:07.00,Default,,0000,0000,0000,,przeszliśmy serię perypetii związanych z siarkowodorem,
Dialogue: 0,0:16:07.00,0:16:09.00,Default,,0000,0000,0000,,a nasze ciała się zaadaptowały.
Dialogue: 0,0:16:09.00,0:16:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Myślę, że ta metoda może stać się wielkim przełomem w medycynie.
Dialogue: 0,0:16:13.00,0:16:15.00,Default,,0000,0000,0000,,To Mark Roth, finansowany przez DARPA.
Dialogue: 0,0:16:15.00,0:16:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Starał się wymyślić, jak ratować Amerykanów rannych w bitwach.
Dialogue: 0,0:16:19.00,0:16:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Wykrwawiał świnie.
Dialogue: 0,0:16:21.00,0:16:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Stosował siarkowodór w stężeniu 80 cząsteczek/milion,
Dialogue: 0,0:16:24.00,0:16:27.00,Default,,0000,0000,0000,,takim samym, jakie było obecne podczas wymierań
Dialogue: 0,0:16:27.00,0:16:29.00,Default,,0000,0000,0000,,i zamieniło ssaki w gady.
Dialogue: 0,0:16:29.00,0:16:33.00,Default,,0000,0000,0000,,"Myślę, że taka reakcja wskazuje, że ssaki i gady
Dialogue: 0,0:16:33.00,0:16:36.00,Default,,0000,0000,0000,,były wielokrotnie wystawione na oddziaływanie H2S"
Dialogue: 0,0:16:36.00,0:16:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Tego emaila dostałem od niego 2 lata temu.
Dialogue: 0,0:16:38.00,0:16:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Napisał: "myślę, że znaleźliśmy odpowiedzi na twoje pytania"
Dialogue: 0,0:16:41.00,0:16:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Teraz próbuje tego na myszach,
Dialogue: 0,0:16:43.00,0:16:47.00,Default,,0000,0000,0000,,usypia je na 4, czasem i 6 godzin.
Dialogue: 0,0:16:47.00,0:16:49.00,Default,,0000,0000,0000,,To świeże dane, które wysłał mi, gdy tu jechałem.
Dialogue: 0,0:16:49.00,0:16:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Na samej górze widzimy zapis normalnej temperatury ciała myszy,
Dialogue: 0,0:16:54.00,0:16:56.00,Default,,0000,0000,0000,,spójrzmy na linię przerywaną.
Dialogue: 0,0:16:56.00,0:16:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Zaczynamy od 25 stopni celsjusza,
Dialogue: 0,0:16:58.00,0:16:59.00,Default,,0000,0000,0000,,temperatura się obniża.
Dialogue: 0,0:16:59.00,0:17:01.00,Default,,0000,0000,0000,,6 godzin później znów wzrasta.
Dialogue: 0,0:17:01.00,0:17:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Ta sama mysz dostaje 80 cząsteczek/milion siarkowodoru.
Dialogue: 0,0:17:06.00,0:17:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Linia ciągła -
Dialogue: 0,0:17:08.00,0:17:10.00,Default,,0000,0000,0000,,- spójrzcie tylko na temperaturę.
Dialogue: 0,0:17:10.00,0:17:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Spada.
Dialogue: 0,0:17:12.00,0:17:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Obniżyła się z 35 do 15 stopni celsjusza,
Dialogue: 0,0:17:16.00,0:17:19.00,Default,,0000,0000,0000,,a mysz wyszła z tego zupełnie cało.
Dialogue: 0,0:17:19.00,0:17:22.00,Default,,0000,0000,0000,,W ten sposób zdążymy przewieźć człowieka do szpitala.
Dialogue: 0,0:17:22.00,0:17:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Możemy schładzać ludzi na tyle długo, aby przeżyli do nadejścia pomocy.
Dialogue: 0,0:17:28.00,0:17:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Pomyślicie sobie, co z tkanką mózgową?
Dialogue: 0,0:17:32.00,0:17:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Będzie to wymagało od nas ogromnej próby sił.
Dialogue: 0,0:17:35.00,0:17:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Miałeś wypadek. Masz dwa wyjścia:
Dialogue: 0,0:17:37.00,0:17:40.00,Default,,0000,0000,0000,,umierasz lub poddajesz się działaniu siarkowodoru
Dialogue: 0,0:17:40.00,0:17:43.00,Default,,0000,0000,0000,,i, powiedzmy, w 75 procentach twój mózg jest sprawny.
Dialogue: 0,0:17:43.00,0:17:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Co zrobisz?
Dialogue: 0,0:17:45.00,0:17:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Czy musimy wcisnąć guziczek z napisem "pozwól mi umrzeć"?
Dialogue: 0,0:17:48.00,0:17:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Czekają nas zmiany
Dialogue: 0,0:17:50.00,0:17:52.00,Default,,0000,0000,0000,,i myślę, że będą rewolucyjne.
Dialogue: 0,0:17:52.00,0:17:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Będziemy ratować życie, ale będzie to nas kosztować.
Dialogue: 0,0:17:55.00,0:17:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Nowe spojrzenie na masowe wymieranie to: tak, zostaliśmy trafieni.
Dialogue: 0,0:17:57.00,0:17:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Tak, musimy myśleć długofalowo
Dialogue: 0,0:17:59.00,0:18:01.00,Default,,0000,0000,0000,,bo znów to nastąpi.
Dialogue: 0,0:18:01.00,0:18:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale istnieje o wiele poważniejsze zagrożenie.
Dialogue: 0,0:18:03.00,0:18:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Możemy powrócić do świata siarkowodoru.
Dialogue: 0,0:18:06.00,0:18:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Wystarczy kilka tysiącleci,
Dialogue: 0,0:18:08.00,0:18:10.00,Default,,0000,0000,0000,,a ludzie powinni tyle przetrwać.
Dialogue: 0,0:18:10.00,0:18:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Czy to nastąpi znów? Jeśli się nie opamiętamy, tak będzie.
Dialogue: 0,0:18:14.00,0:18:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Ilu z nas przyleciału tu samolotem?
Dialogue: 0,0:18:16.00,0:18:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Ilu z nas przekroczyło limit
Dialogue: 0,0:18:18.00,0:18:21.00,Default,,0000,0000,0000,,zapisany w traktacie z Kioto,
Dialogue: 0,0:18:21.00,0:18:23.00,Default,,0000,0000,0000,,podróżując tak w tym roku?
Dialogue: 0,0:18:23.00,0:18:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Ilu z nas tak zrobiło? Ja na pewno go przekroczyłem.
Dialogue: 0,0:18:26.00,0:18:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Mamy wielki kłopot, jako rodzaj ludzki.
Dialogue: 0,0:18:29.00,0:18:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Musimy go rozwiązać.
Dialogue: 0,0:18:31.00,0:18:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Chcę mieć możliwość powrotu na tę rafę. Dziękuję.
Dialogue: 0,0:18:35.00,0:18:41.00,Default,,0000,0000,0000,,(oklaski)
Dialogue: 0,0:18:41.00,0:18:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Mam do ciebie pytanie, Peter
Dialogue: 0,0:18:43.00,0:18:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli dobrze cię rozumiem, twierdzisz,
Dialogue: 0,0:18:45.00,0:18:47.00,Default,,0000,0000,0000,,że w naszych ciałach istnieje
Dialogue: 0,0:18:47.00,0:18:51.00,Default,,0000,0000,0000,,biochemiczna odpowiedź na siarkowodór,
Dialogue: 0,0:18:51.00,0:18:54.00,Default,,0000,0000,0000,,że twoim zdaniem dowodzi to, że masowe wymierania nastąpiły
Dialogue: 0,0:18:54.00,0:18:56.00,Default,,0000,0000,0000,,z powodu zmian klimatu?
Dialogue: 0,0:18:56.00,0:18:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Tak, każda nasza komórka
Dialogue: 0,0:18:58.00,0:19:01.00,Default,,0000,0000,0000,,może wytworzyć niewielkie ilości siarkowodoru w obliczu zagrożenia.
Dialogue: 0,0:19:02.00,0:19:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Odkrył to Roth.
Dialogue: 0,0:19:03.00,0:19:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Czego szukamy teraz, jakiegoś śladu?
Dialogue: 0,0:19:05.00,0:19:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Śladu w kościach, czy roślinach?
Dialogue: 0,0:19:07.00,0:19:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Możemy odwołać się do zapisu kopalnego i dowiedzieć się,
Dialogue: 0,0:19:10.00,0:19:12.00,Default,,0000,0000,0000,,jak wiele z tego o czym mówimy wydarzyło się.
Dialogue: 0,0:19:12.00,0:19:14.00,Default,,0000,0000,0000,,To jednocześnie
Dialogue: 0,0:19:14.00,0:19:17.00,Default,,0000,0000,0000,,niesamowita metoda medyczna, ale też straszne...
Dialogue: 0,0:19:17.00,0:19:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Błogosławieństwo i klątwa.