1
00:00:00,000 --> 00:00:02,000
کەواتە، دەمەوێت دەست پێبکەم بە

2
00:00:02,000 --> 00:00:04,000
وێنە خنجیلانەیەی منداڵیم.

3
00:00:04,000 --> 00:00:06,000
زۆر حەز بە فلیمی زانستی وخەیاڵی دەکەم.

4
00:00:06,000 --> 00:00:08,000
ئەوەتە:" ئەوە دوورگەی زەوییە."

5
00:00:08,000 --> 00:00:10,000
و تەنها بە هۆڵیودی بەس پێرە.



6
00:00:10,000 --> 00:00:12,000
دوو ساڵ و نیو لە دروست کردنی بەسەربردەبەن.

7
00:00:12,000 --> 00:00:15,000
(پێکەنین)

8
00:00:15,000 --> 00:00:18,000
مەبەست ئەوەیە، تەنانەت خوڵقێنەرەکان
٦،٠٠٠ساڵیان پێ بەخشیوین،


9
00:00:18,000 --> 00:00:20,000
بەڵام هۆڵیوود کورتی ئەکاتەوە.

10
00:00:20,000 --> 00:00:24,000
و لە ناو ئەو فلیمەدا، چی دەبیبین
بیر لە چی دەکەینەوە لەدەرەەی گەردوون:


11
00:00:24,000 --> 00:00:27,000
گەشتیە ئاسمانیەکان و بونەوەرە بێگانەکان.

12
00:00:27,000 --> 00:00:30,000
هەموو جیهانێک بونەوەی بێگانەی هەیە،
و هەموو بونەوەرێکی بێگانەی جیهان گەشتیەکی ئاسمانی هەیە



13
00:00:30,000 --> 00:00:34,000
و دەجووڵێن بە خێرایەکی بێ وێنە. بونەوەرە بێگانەکان.

14
00:00:35,000 --> 00:00:38,000
باشە، دۆن براونڵی، هاوڕێکەم،
و لەکۆتایدا گەیشتین بەو خاڵە

15
00:00:38,000 --> 00:00:41,000
لە داگیرساندنی تەلەڤیزۆن بێ تاقەت دەبیت

16
00:00:41,000 --> 00:00:44,000
و هەموو شەوێک بینینی گەشتیە ئاسمانیەکان
و بینینی بونەوەرە بێگانەکان،

17
00:00:44,000 --> 00:00:47,000
و هەوڵدان بۆ نووسینی دەلیلێکی پێچەوانە،

18
00:00:47,000 --> 00:00:51,000
و ئەو پێداویستیە سەرەکەیە چیە
بۆ نیشتەچێ بوون لەسەر زەوی،


19
00:00:51,000 --> 00:00:53,000
بۆ هەسارەیەک بیەوێت ببێت بە زەوی
بۆ شوێنێکی هەبێت

20
00:00:53,000 --> 00:00:56,000
کە لەوێ نەک تەنها بژی، بەڵام ئاڵۆزێتی،

21
00:00:56,000 --> 00:00:58,000
بەرەو پێش چونێکی زۆری دەوێت،

22
00:00:58,000 --> 00:01:01,000
وە پاشان کە شێکی جێگیر.

23
00:01:01,000 --> 00:01:04,000
بۆیە، لە ٢٠٠٠ دا "زەوی دەگمەنمان" نوسی. لە ٢٠٠٣ پرسیمان،

24
00:01:04,000 --> 00:01:09,000
بابیر لەوە نەکەینەوە کە زەویەکان لە کوێدا لە ئاسمان،
بەڵام ماوەی چەندێکە زەوی زەویبوەتەوە؟

25
00:01:09,000 --> 00:01:11,000
ئەگەر بگەڕێینەوە بۆ دوو بلێۆن ساڵ،

26
00:01:11,000 --> 00:01:13,000
تۆ چیتر لەسەر هەسارەیەکی شێوەی زەوی نیت.

27
00:01:13,000 --> 00:01:17,000
ئەوەی ئێمە پێی دەڵێین هەسارەیەکی وەک زەوی
لە ڕاستیدا ماوەیەکی زۆر کەمی کاتە.

28
00:01:17,000 --> 00:01:19,000
لە ڕاستیدا، "زەوی دەگمەن"

29
00:01:19,000 --> 00:01:22,000
بەشێکی زۆری فێر کردم لەسەر
بە یەک گەیشتن لە گەڵ جموردا.

30
00:01:22,000 --> 00:01:25,000
ڕێک دوای ئەوە، دەعوەت نامەیەکم
بۆ هات بۆ کۆنگرەیەکی خەیاڵی زانستی،

31
00:01:25,000 --> 00:01:28,000
وە بە باوەڕ بە خۆ بوونێکی زۆرەوە چومە جورێ.

32
00:01:28,000 --> 00:01:30,000
لەمەودا دەڤید برێن موناقەشەی
دەربارەی ئەم بابەتە لەگەڵ دەکردم

33
00:01:30,000 --> 00:01:34,000
هەر چومە ژورێ بۆ کۆنگرەکە،
ڕەت فیعلێکی زۆر سلبیم لە جمهورەوە وەر گرت.

34
00:01:34,000 --> 00:01:37,000
کچێکی لێ بوو هاتە سەرەوە وتی،
"باوکم ئەڵێت کە تۆ شەیتانی".

35
00:01:37,000 --> 00:01:41,000
تۆ ناتوانیت ئالیانسی خەڵکەکان بەریت بۆ خۆت

36
00:01:41,000 --> 00:01:45,000
وە چاوەڕوان بکەیت باوەشت بۆ بگرنەوە وە ببنە هاوڕێت.

37
00:01:45,000 --> 00:01:47,000
دووەم بەشی ئەوە، هەر زوو داوای....

38
00:01:47,000 --> 00:01:50,000
قسەم لەگەڵ پاول ئالێن دەکرد؛ لە ناو جموورەکە بیبینم،

39
00:01:50,000 --> 00:01:52,000
کوپێیەکی "زەوی دەگمەن"م دایە دەستی.

40
00:01:52,000 --> 00:01:56,000
وە جێل تارتێر لەوێ بوو،ڕوی تێ کردم،

41
00:01:56,000 --> 00:01:59,000
وە ڕێک وەکو کچەکەی فیلمی "زە ئێکسورزست" سەیری کردم.

42
00:01:59,000 --> 00:02:01,000
"ئەسوتێ!ئەسوتێ!"

43
00:02:01,000 --> 00:02:03,000
لەبەر ئەوەی(سێتی) نایەوێت گوێبیستی ئەمە بێت.

44
00:02:03,000 --> 00:02:06,000
"سێتی"ئەوەیەوێت بەردەست بەێت.

45
00:02:06,000 --> 00:02:09,000
بەڕاستی من هەوڵەکانی (سێتی) م بەباش زانی،
بەڵام گوێ بیستی هیچ نەبووین هێشتا.

46
00:02:09,000 --> 00:02:11,000
وە من بە ڕاستی بڕوام وایە کە
ئێمە دەبێت دەست بکەین بە بیر کردنەوە

47
00:02:11,000 --> 00:02:14,000
دەربارەی ئەوەی کە کامە
هەسارەیەکی باشە وە کامە باش نیە.

48
00:02:14,000 --> 00:02:17,000
ئێستا، ئەم سلایدە هەڵئەیەمەوە
لە بەر ئەوەی لەوە دڵنیام دەکاتەوە،

49
00:02:17,000 --> 00:02:20,742
کە ئەگەر (سێتی)یش گوێ بیستی شتێک
بێت، وە تۆ بڵێیت بزانین چیان وتت؟

50
00:02:20,742 --> 00:02:23,002
لەبەر ئەوەی ئەمە سلایدێک بوو کە تێپەڕی

51
00:02:23,002 --> 00:02:27,000
لە نێوان دوو زیرەکی سەرەکیدا لەسەر زەوی
...لە ماک بۆ پیسی...

52
00:02:27,000 --> 00:02:30,000
وە تەنانەت پیتەکانیشی بە ڕاستی دەست ناکەوێت --

53
00:02:30,000 --> 00:02:32,000
(پێکەنین)

54
00:02:32,000 --> 00:02:34,000
-- کەواتە ئێمە چۆن قسە لەگەڵ ئالیانەکان دەکەین؟

55
00:02:34,000 --> 00:02:37,000
ئە نەگەر ئەوەن لە دوری پەنجا ساڵی ڕوناکی بن،
وە ئێمە بانگیان بکەین،

56
00:02:37,000 --> 00:02:39,000
وە تۆ بڵا، بڵا، بلا، بڵا،

57
00:02:39,000 --> 00:02:42,000
وە دوای پەنجا ساڵی دی دەگەڕێتەوە وە
ئەوان ئەڵێن، تکایە دوبارەی بکەرەوە؟

58
00:02:42,000 --> 00:02:44,000
وە بیستم ئەوەیە ،ئەمە حاڵەکەیە.

59
00:02:44,000 --> 00:02:47,000
هەسارەکەی ئێمە هەسارەیەکی باشە
لەبەر ئەوەی ئەتوانێ ئاو بپارێزێ.

60
00:02:47,003 --> 00:02:51,000
هەسارەی مارس هەسارەیەکی خراپە،
بەڵام هەر باشە بۆ ئێمە کە بتوانین بچەنە ئەوێ

61
00:02:51,000 --> 00:02:53,000
وە لەسەر ڕوبەرەکەی بژین
ئەگەر ئێمە پارێزراو بین.

62
00:02:53,000 --> 00:02:56,000
بەڵام هەسارەی ڤینۆس
خراپە, -- خراپترین -- هەسارەیە.

63
00:02:56,000 --> 00:02:59,000
هەر چەندە وەک زەویە, وە هەر چەندە لە مێژویەکی کۆندا

64
00:02:59,000 --> 00:03:02,000
لەوانەیە وەک زەوی ژیانی تێدا بوبێت,

65
00:03:02,000 --> 00:03:05,000
هەر زوو خۆی بەدەستەوە ئەدا بۆ احتباس حەراری --

66
00:03:05,000 --> 00:03:07,000
کە ئەمە ڕوبەرەکەی ٨٠٠ پلەی فهرن هایتە --

67
00:03:07,000 --> 00:03:10,000
لەبەر کۆنتڕۆڵ نەکردنی دووەم ئۆکسیدی کاربۆن.

68
00:03:10,000 --> 00:03:13,000
ئێستا لە فەلەک ناسیەوە ئەوە دەزانین
کە ئێمە دەتوانین پێشینی ئەوە بکەین کە

69
00:03:13,000 --> 00:03:16,000
چی ڕودەدات لەم هەسارە دیاری کراوەماندا.

70
00:03:16,000 --> 00:03:19,000
ئێستا لە ئۆریۆ جوانەداین

71
00:03:19,000 --> 00:03:22,000
بوونمان هەیە -- بەلایەنی کەمەوە
لەسەر هەسارەی زەوی --

72
00:03:22,000 --> 00:03:25,000
دوای یەکەم تەمەنی میکرۆبی کەوتیت.

73
00:03:25,000 --> 00:03:28,000
لە تەقینەوەکەی کامبریان دا، ژیان
لە گەرەکە ئاوە کاندا دەرکەوت،

74
00:03:28,000 --> 00:03:30,000
ئاڵۆز بوونی پەرەی سەند،

75
00:03:30,000 --> 00:03:33,000
وە ئەوەی دەتوانین بیڵێین،
نیوەیمان تێپەڕاندووە.

76
00:03:33,000 --> 00:03:36,000
وە ئەوەندە کاتی ئاژەڵمان هەیە
کە بوونی هەبێت لەسەر ئەم هەسارەیە

77
00:03:36,000 --> 00:03:38,000
هەر وەک لێرە بوون چەنێکە.

78
00:03:38,000 --> 00:03:40,000
هەتا بەردووەم تەمەنی میکرۆبی دەکەوین.

79
00:03:40,000 --> 00:03:42,000
وە ئەمەش ڕوو دەدات، بەشێوەیەکی موتەناقیز --

80
00:03:42,000 --> 00:03:44,000
هەموو ئەو شتانەی گوێ بیستی
دەبی لەگەرم بوونی جیهانی --

81
00:03:44,000 --> 00:03:47,000
کاتێک "سی ئۆ توو" بەش ئەکەین
هەتا ئەگاتە ١٠ بەشی لە ملێۆنێک دا،

82
00:03:47,000 --> 00:03:49,000
ئێمە چیتر هەسارەمان نامێنێت

83
00:03:49,000 --> 00:03:53,000
ئەو ئەوەش ڕێگە بە هەر پێکهاتێکی ڕوناکی
دەدات، وە لە وێوە ئاژەڵەکان دەڕۆن.

84
00:03:53,000 --> 00:03:55,000
بۆیە، لە دوای ئەوەوە پێدەچێت
ئێمە حەوت بلێۆن ساڵی تر بژین.

85
00:03:55,000 --> 00:03:58,000
ڕۆژ چڕ بوونی زیاتر دەکات، لە ڕوناکیەکەدا،

86
00:03:58,000 --> 00:04:03,000
وە لە کۆتایدا، لە دەورو بەری دوانزە بلێۆن ساڵ
لە دوای ئەوەی دەستی پێکرد،

87
00:04:03,000 --> 00:04:06,000
زەوی وردە وردە لەکەڵک ئەکەوێت لەلایەن خۆرەوە،

88
00:04:06,000 --> 00:04:09,000
وە ئەمەی لێی دەمێنێتەوە.

89
00:04:09,000 --> 00:04:13,000
بۆیە، هەسارەیەکی وەک زەوی
تەمەنێکی دەبێت تەمەنێکی زۆر کۆن،

90
00:04:13,000 --> 00:04:17,000
وە ئێستا ئێمە لەسەردەمی هاوینی
زێڕینی تەمەنی زەویدا دەژین.

91
00:04:17,000 --> 00:04:19,000
بەڵام دوو چارەنووس هەیە بۆ هەموو شتێک، وانیە؟

92
00:04:19,000 --> 00:04:22,000
ئێستا، زۆر لە ئێوە بە هۆی پیریەوە ئەمرێت،

93
00:04:22,000 --> 00:04:25,000
بەڵام هەندێک لە ئێوە، بە هۆی
کارەساتی دڵ تەزێنەوە دەمرێت.

94
00:04:25,000 --> 00:04:27,000
ئا ئەمەشە چارەنووسی هەسارەیەکە، بەهەمان شێوە.

95
00:04:27,000 --> 00:04:31,000
زەوی، ئەگەر زۆر خۆش بەخت بێت -- وە لێی
نەدرێت لەلایەن مزنب-هالی.

96
00:04:31,000 --> 00:04:35,000
یاخود نەتەقێنرێتەوە لەلایەن پارچەی
گەورەوە کە لە بۆشایدە هەیە

97
00:04:35,000 --> 00:04:38,000
کە لە حەوت بلێۆن ساڵی داهاتوودا -- لە
ژێر پێماندا بەدی دەکرێت.

98
00:04:38,000 --> 00:04:40,000
ئەی چی دەربارەی مردن و لەناو چونی لە ناکاو؟

99
00:04:40,000 --> 00:04:42,000
زانایانی شارەزای بواری زەوی
ناسی لەم ٢٠٠ساڵەی پێشودا

100
00:04:42,000 --> 00:04:44,000
خشتەیەکی هێڵکاری مردنیان
داڕشتووە. شتێکی ناموویە --

101
00:04:44,000 --> 00:04:47,000
لەناوچون وەک بیرۆکە هەرگیز
بەلایدا نە چوون وە بیریان لێنەکردۆتەوە

102
00:04:47,000 --> 00:04:50,000
تا ئەوکاتەی بارۆن کاڤێر لە فەڕەنسا گیانداری ماستۆ دۆنی دۆزیەوە
کە گیاندارێکی بیدائی بووە و شێوەی وەک فیل وابووە.

103
00:04:50,000 --> 00:04:52,000
نەیتوانی ئێسکەکانی ئەو گیاندارە لەگەڵ
هیچ گیاندارێکی تری سەر زەوی بەراورد بکات،

104
00:04:52,000 --> 00:04:54,000
لە کۆتایدا وتیی. ئەها!
ئەوە گیاندارێکە دەمێکە لەناو چووە.

105
00:04:54,000 --> 00:04:57,000
هەر دوا بە دوای، ئەو تۆمارەکانی لیستی زەوی
ناساند دۆستیان کرد بە دۆزینەوەی

106
00:04:57,000 --> 00:05:00,000
بیرۆکەیەکی زۆر باش دەربارەی ئەوەی
کە چەند ڕوەک و گیاندار پێشتر هەبووون و

107
00:05:00,000 --> 00:05:02,000
لەبەر ئاڵۆزی باری ژیان و سەختی لە ناو چووون

108
00:05:02,000 --> 00:05:05,000
بەڕاستی تۆمارێکی زۆر بەسووود و دەگمەنە.

109
00:05:05,000 --> 00:05:08,000
لەو تۆمارەی زەوی ناسییەدا،

110
00:05:08,000 --> 00:05:10,000
ڕۆژگارێک هەبووە
کە زۆر گیان لەبەر و ڕوەک و زیندەوەر هەبوون

111
00:05:10,000 --> 00:05:12,000
کە زۆر بە خێرای مردوون و لەناو چوون،

112
00:05:12,000 --> 00:05:14,000
زانایانی بواری جیۆلۆجی

113
00:05:14,000 --> 00:05:16,000
بەم جۆرە لەناوچونە دەڵێن
"لەناو چونی سەرتاسەری"

114
00:05:16,000 --> 00:05:18,000
بەدرێژای ئەو کاتە وای بۆ چوون
کە ئەمە ڕەفتارێکی خوا وەند بێت

115
00:05:18,000 --> 00:05:20,000
یاخود گۆڕانێکی کەشی دورو
درێژی زۆر هێواش و خاو بێت،

116
00:05:20,000 --> 00:05:22,000
وە ئەمە بەڕاسستی بەڕاستی گۆڕا لە ساڵی ١٩٨٠.

117
00:05:22,000 --> 00:05:25,000
لەم ناوچە شەختە بەرداویانەی نزیک گوبیو،

118
00:05:25,000 --> 00:05:28,000
کە والتێر ئەلڤەرێز، هەوڵدەدات

119
00:05:28,000 --> 00:05:31,000
جیاوازیەکانی نێوان ئەم بەردە سپیانە بدۆزێتەوە،

120
00:05:31,000 --> 00:05:33,000
کە بوونەوەرەکانی چەرخی تەباشیری هەڵگرتووە،

121
00:05:33,000 --> 00:05:35,000
وە بەردە پەمەییەکانی سەرەوە،
زەوی ناسی یە بەرزەکانی هەڵگرتووە.

122
00:05:35,000 --> 00:05:39,000
چەندی خایاند کە ئام سیستەمە
بگۆڕێت لە یەکێکیانەوە بۆ ئەوی تریان؟

123
00:05:39,000 --> 00:05:41,000
وە ئەوەی دۆزیانەوە شتێکی
چاوەڕوان نەکراو بوو.

124
00:05:41,000 --> 00:05:44,000
لەم بۆشاییەدا، تابا قێکی قوووڕی تەنکیان دۆزیەوە،

125
00:05:44,000 --> 00:05:47,000
وەئەو تەبەقە قووڕە
-- ئەم تەبەقە قووڕە سوورەی ئێرە --

126
00:05:47,000 --> 00:05:49,000
پڕە لە ئێریدۆم.

127
00:05:49,000 --> 00:05:52,000
تەنها ئیریدیۆم نا؛ پڕە لە شوشەواتی خڕ،

128
00:05:52,000 --> 00:05:54,000
وە پڕە لە دەنکە کوەرتز

129
00:05:54,000 --> 00:05:58,000
وە ئەمە خراوەتە بەر پەستانێکی
زۆر گەورەوە: کوارتزی لە پڕ.

130
00:05:58,000 --> 00:06:00,000
ئێستا، لەم سلایدەدا .سپییەکە تەباشیرە،

131
00:06:00,000 --> 00:06:03,000
وە ئەم تەباشیرە لە
زەریایەکی گەورەوە دروستکراوە.

132
00:06:03,000 --> 00:06:05,000
تەباشیرەکە خۆی لە بوونەوەرەوە
زیندووە هەڵوەشەوەکانەوە شێوەی وەرگرتووە

133
00:06:05,000 --> 00:06:09,000
کەلەسەر ڕووبەری دەریاکەوە
کەوتۆتە ناو بنی دەریاکە،

134
00:06:09,000 --> 00:06:12,000
بۆیە لە سەدا نەووەی ئەم پارچە بچووکانە
لە خوارەوە پەیکەرێکەری شتێ زیندووە،

135
00:06:12,000 --> 00:06:14,000
پاشان ئەم تەبەقە سوورە تەنکە ملیمەتر یەمان هەیە،

136
00:06:14,000 --> 00:06:16,000
وە پاشان بەردی ڕەش هەیە.

137
00:06:16,000 --> 00:06:19,000
وە بەردە ڕەشەکە پارچە بچووکەکەانی
وەستاوی بنی دەریاکەیە

138
00:06:19,000 --> 00:06:21,000
لە غیابی بوونەوەرە زیندووە هەڵواسراوەکاندا.

139
00:06:21,000 --> 00:06:25,000
وە ئەمەش ئەوەیە لە ڕوو دەدات
لە ئەستێرەی دەریا، هەسارەی بچوکدا،

140
00:06:25,000 --> 00:06:28,000
لەبەر ئەوەی ئەمە مەوە بوو.
ئەمە کەی - تی بەناوبانگە.

141
00:06:28,000 --> 00:06:30,000
لاشەیەک لە دووری ١٠ کیلومەتر
بەر هەسارەکە دەکەوێت.

142
00:06:30,000 --> 00:06:34,000
شوێنەواری بڵاوبوونەوەی ئەم ئاسەواری
تەبەقەیە کە دەورو بەری هەسارەکە،

143
00:06:34,000 --> 00:06:37,000
وە زۆر بە خێرای مردنی دایناسورەکانمان بووە،

144
00:06:37,000 --> 00:06:39,000
مردنی ئەم جوانانە،

145
00:06:39,000 --> 00:06:41,000
لێرەوە سیلیسرات، وە لێرە لیکۆزات،

146
00:06:41,000 --> 00:06:43,000
وە زۆری تر.

147
00:06:43,000 --> 00:06:45,000
مەبەستم ئەوەیە، ئەبێت ڕاست بێت،

148
00:06:45,000 --> 00:06:48,000
لەبەر ئەوەی دوو فیلمی
هۆڵیوودمان هەبووە لەو کاتەدا،

149
00:06:48,000 --> 00:06:51,000
وە ئەم نموونەیە، لە ١٩٨٠ بۆ دەوروبەری ٢٠٠٠،

150
00:06:51,000 --> 00:06:56,000
بەتەواوی ئەوەی گۆڕی کە ئێمە زەوی ناسان
بیرمان کردۆتەوە دەربارەی کارەساتەکان،

151
00:06:56,000 --> 00:06:59,000
پێش ئەوە، بیردوزی
بەیەکبوون زەقترین نموونەبووە:

152
00:06:59,000 --> 00:07:02,000
ڕاستی ئەوەی هەرشتێک ڕووی دابێت
لە ڕابردوویەوە لەسەر هەسارەکە،

153
00:07:02,000 --> 00:07:06,000
پڕۆسەی ئەمڕۆمان هەیە
کە ئەو روودانە شی دەکاتەوە.

154
00:07:06,000 --> 00:07:09,000
بەڵام ئێمە تەئسیرێکی گەورەی
ئەم هەسارە بچوکەمان نەبینیوە،

155
00:07:09,000 --> 00:07:11,000
کەواتە ئەمە جۆرێکە لە کاریثەی تازە،

156
00:07:11,000 --> 00:07:14,000
وەنزیکەی ٢٠ساڵی ویستووە بۆ زانایان دایبمەزرێنن

157
00:07:14,000 --> 00:07:16,000
تالە کۆتایدا هاتە دەستمانەوە: بەڵێ، بەری کەوتین؛

158
00:07:16,000 --> 00:07:20,000
وە بەڵێ، تەئسیری ئەو بەرکەوتنە بوو
بە هۆی لەناوچوونە سەرتاسەریە گەورەکە.

159
00:07:21,000 --> 00:07:23,000
پێنج جۆرەی سەرەکی
لەناوچوونی سەرتاسەریمان هەیە

160
00:07:23,000 --> 00:07:26,000
بۆزیاتر لە ٥٠٠ملێۆن ساڵی ڕابردوو
پێیان وتراوە پێنجە گەورەکە.

161
00:07:26,000 --> 00:07:29,000
٤٥٠ ملیۆن ساڵ لەمەوبەر کۆمەڵە کراون

162
00:07:29,000 --> 00:07:31,000
بۆ کۆتای:کەی تی، یەکە ژمارە چوار،

163
00:07:31,000 --> 00:07:35,000
بەڵام لە هەموویان گەورەتر هەبوو کە پێیان دەوت
پی، یان لەناوچوونی سەرتاسەری پێرمیان،

164
00:07:35,000 --> 00:07:37,000
هەندێ جار پێی وتراوە
دایکی هەموو لەناوچوونی سەرتاسەرییەکان.

165
00:07:37,000 --> 00:07:40,000
وە هەریەکێک لەمانە دوای ئەمە لۆمەکراون

166
00:07:40,000 --> 00:07:42,000
لەسەر کارتێکردنی لاشەی گەورە.

167
00:07:42,000 --> 00:07:44,000
بەڵام ئایا ئەمە ڕاستە؟

168
00:07:45,000 --> 00:07:48,000
تازەترینیان، چاخی پێرمی، وازانراوە کە هێزێکی شکێنەربووە

169
00:07:48,000 --> 00:07:50,000
لەبەو ئەم هەیکەلە جوانەی لای ڕاست.

170
00:07:50,000 --> 00:07:53,000
ئەمە باکمنسرفویرین، کاربونێکی پلە ٦٠'ە.

171
00:07:53,000 --> 00:07:56,000
لەبەر ئەوەی لەو جیودیسە قووبە خراپانە دەچێ

172
00:07:56,000 --> 00:07:58,000
بۆسەدە شێستەکانمی.

173
00:07:58,000 --> 00:08:00,000
پێیان ئەوترێت "تۆپی بۆکێ".

174
00:08:00,000 --> 00:08:02,000
ئەم دەلیلە بەکارهێنراوە بۆ پێشنیار کردن

175
00:08:02,000 --> 00:08:06,000
کەلە کۆتای چاخی پێرمیان، ٢٥٠ ملێۆن ساڵ
لەمەوبەر، لاشێکی ئاسمانی بەرمان کەوتووە.

176
00:08:06,000 --> 00:08:09,000
وەکاتێ مزنبەکە بەری ئەکەوێت،
پەستانەکە تۆپی بۆکێ بەرهەم دێنێت.

177
00:08:09,000 --> 00:08:11,000
وە لدغات دروست دەکا لەسەر منزبەکە

178
00:08:11,000 --> 00:08:15,000
هیلیۆمی پلە-٣؛ زۆر دەگمەنە لەسەر
ڕوبەری زەوی، وە زۆر باوە لە بۆشای ئاسمان.

179
00:08:16,000 --> 00:08:18,000
بەڵام ئایا ئەمە ڕاستە؟

180
00:08:18,000 --> 00:08:22,000
لە ساڵی ١٩٩٠، کارکردنەوە لەسەر
لەناوچوونی "کەی-تی"بۆ ماوەی ١٠ساڵ،

181
00:08:22,000 --> 00:08:25,000
ڕۆێشتم بۆ باشوری ئەفریقا بۆ
ئەوەی کاربکەم دوو جار لە ساڵێکدا

182
00:08:25,000 --> 00:08:27,000
لە بیابانی کارۆی مەزن.

183
00:08:27,000 --> 00:08:30,000
زۆر بە بەخت بووم بۆ بینینی
شەو گۆڕانە لە باشوری ئەفریقا

184
00:08:30,000 --> 00:08:33,000
بۆ ئەفریقای باشوری نوێ
کاتێ ساڵ بە ساڵ م بەسەر ئەبرد.

185
00:08:33,000 --> 00:08:35,000
وەکارم لەسەر لەناو چوونی پێرمی کردووە،

186
00:08:35,000 --> 00:08:38,000
خێمەم هەڵڵاوە وە لە ئەم قەبرانە بۆ چەند مانگێک.

187
00:08:38,000 --> 00:08:41,000
وە پاشماوەکان زۆر جوانن.

188
00:08:41,000 --> 00:08:43,000
دەزانن، شێوەی سەیری مێژو ناسان دەکەن

189
00:08:43,000 --> 00:08:45,000
ئەم شیردەرانە وەک خشۆکەکان وان.

190
00:08:45,000 --> 00:08:48,000
ئەمانە لە ناو کەلتورەکان نابینرێن.
ئێمە فیلم لەسەر ئەمانە ناکەین.

191
00:08:48,000 --> 00:08:50,000
ئەمە گورگانە یان گورگونسیان.

192
00:08:50,000 --> 00:08:54,000
ئەمە ئێسکی ئاژەڵێکە بە درێژای ١٨ ئینج

193
00:08:54,000 --> 00:08:58,000
ئەمە لەوانەیە ٧ بۆ ٨ پێ بێت
وەک "لیزەرد"قووڕی درێژی پان بێت،

194
00:08:58,000 --> 00:09:00,000
لەوانەیە سەری وەک شێربێ.

195
00:09:00,000 --> 00:09:02,000
ئەمە گۆشت خۆرە تی-ڕیکس ی کاتی خۆیەتی.

196
00:09:02,000 --> 00:09:04,000
بەڵام زۆریش هەیە.

197
00:09:04,000 --> 00:09:06,000
ئەمە کوڕە فەقیرەکەمە پاتریک.

198
00:09:06,000 --> 00:09:07,000
(پێکەنین)

199
00:09:07,000 --> 00:09:10,000
ئەمە پێی دەوترێت خواندنەوەی
هەسارەکان بەرامبەر منداڵ.

200
00:09:10,000 --> 00:09:12,000
ڕێک بووەستە ئێستا تۆ خشتەی.

201
00:09:12,000 --> 00:09:17,000
(پێکەنین)

202
00:09:18,000 --> 00:09:21,000
لە ڕابردوودا شتی گەورە هەبوو.

203
00:09:21,000 --> 00:09:24,000
٥٥ جۆری شیردەرەکان وەک خشۆکەکان.

204
00:09:24,000 --> 00:09:27,000
چاخی شیردەرەکان بە باشی و
بە ڕاستی دەستی پێ کردووە

205
00:09:27,000 --> 00:09:29,000
٢٥٠ ملێۆن ساڵ لەمەو بەر...

206
00:09:29,000 --> 00:09:32,000
... وەپاشان کارەساتێک ڕووی دا.

207
00:09:32,000 --> 00:09:34,000
وە پاش ئەوە چاخی دایناسوورەکان ڕوویدا.

208
00:09:34,000 --> 00:09:38,000
هەمووی هەڵە بوو؛ ئەبوایە
هەرگیز ڕوی نەدایە. بەڵام ڕوویدا.

209
00:09:38,000 --> 00:09:40,000
ئیستا، بە بەختانە،

210
00:09:40,000 --> 00:09:43,000
ئەم تریناکساودونەکە
لێرەدا بەقەدەر هێلکەی بولبلێک ئەبێت:

211
00:09:43,000 --> 00:09:46,000
ئەم ئێسکە پێش ئەوەی
وێنەکەی بگرم دۆزیمەوە --

212
00:09:46,000 --> 00:09:48,000
قەڵەمێ هەبوو بۆ ئەوەی پلەی
قیاسەکان تێبگەین، بە ڕاستی بچوکە --

213
00:09:48,000 --> 00:09:52,000
ئەمە چاخی تریاسیکی خوارەوەیە،
دوای کۆتای لەناوچوونی سەرتاسەری.

214
00:09:52,000 --> 00:09:55,000
ئەتوانی کونی چاوەکە بببینیت، وا ئەتوانیت
ژوردانە بچوکەکانە ببینیت لە پێشەوە.

215
00:09:55,000 --> 00:10:00,000
ئەگەر ئەو ئێسکە زیانی پێ بگەیەندرێت،
ناتوانم ئەم موحازەرەیەتان پێ بڵێم.

216
00:10:00,000 --> 00:10:04,000
شتێکی تر هەیە ئەویش ئەوەیە ئەگەر
ئەو ئێسکە زیانی پێ بگەیشتبایە ئێمە لێرە نەدەبووین؛

217
00:10:04,000 --> 00:10:08,000
شیردەرەکان لێ نیە، هەموو جۆرەکان
بەر هەڵستی مانەوە بەردەوامی دەکەن.

218
00:10:08,000 --> 00:10:11,000
ئایا، ئەتوانین شتێک بڵێین دەربارەی نمونەیەک
کە ببێ بەرداوامیش ئەبێت لەسەر ژیان و کێ لەناو ئەچێت؟

219
00:10:11,000 --> 00:10:13,000
ئەمە جۆرێکە لە کۆتای
هێنان بە کاری ١٠ ساڵ.

220
00:10:13,000 --> 00:10:16,000
مەودای شتەکان -- هێڵە سوورەکە
لەناوچوونی بە کۆمەڵ دەنوێنێ.

221
00:10:16,000 --> 00:10:18,000
بەڵام لامانە بەردەوارم بووە
لەسەر ژیان و ڕزگاری بووە.،

222
00:10:18,000 --> 00:10:22,000
وە دەرکەوتووە، ئەوانەی بەردەوام بوون
لە خوێن ساردەکان بوون.

223
00:10:22,000 --> 00:10:26,000
ئاژەڵە خوێن گەرمەکان زیانێکی
گەورەیان بەرکەووتووە ئەم جارە.

224
00:10:27,000 --> 00:10:29,000
ئەو ڕزگار بوانەی کە لە ژیاندا سەرکەوتوون

225
00:10:29,000 --> 00:10:32,000
ئەو ژیانە پێک دێنن کە هەمووی وەک تیمساح وان.

226
00:10:32,000 --> 00:10:36,000
یێشتا دەیناسور نیە؛ تەنها
ئەم شوێنە قورس و ناخۆشە و پیسە،

227
00:10:36,000 --> 00:10:41,000
جووتێ شیردەرەکانی بچووک
کە خۆیان شاردۆتەوە لە قەراغەکاندا.

228
00:10:41,000 --> 00:10:44,000
وە لەویا خۆیان دەشارنەوەوە
بۆ ١٦٠ملیۆن ساڵ،

229
00:10:44,000 --> 00:10:47,000
هەتا ڕزگاریان دەبێت
لەلایەن هەسارە بچوکەکەی "کەی-تی"

230
00:10:47,000 --> 00:10:49,000
کەواتە ئەگەر پێک دادان ڕوو نەدات چی؟

231
00:10:49,000 --> 00:10:53,000
وە ئەوەی ڕووی دەدا بە ڕای من،
گەڕانەوە بووو دووبارە و دووبارە.

232
00:10:53,000 --> 00:10:56,000
بۆ جیهانی پێش کامبریان،
بۆ چاخی یەکەم میکرۆبەکان،

233
00:10:56,000 --> 00:10:58,000
وە میکرۆبەکان تا ئێستا لە دەرەوەن.

234
00:10:58,000 --> 00:11:00,000
ڕقیان لێمانە، ئێمەی ئاژەڵ.

235
00:11:00,000 --> 00:11:02,000
ئەوان دەیانەوێت جیهانەکەی خۆیان بگەڕێننەوە.

236
00:11:02,000 --> 00:11:06,000
وە ئەوان هەوڵیان داوە دووبارە.

237
00:11:06,000 --> 00:11:09,000
ئەمەش ئەمان بات بۆ بیرۆکەی ئەوەی
کە ژیان بۆتە هۆی لەناوچوونی سەرتاسەری

238
00:11:09,000 --> 00:11:12,000
وە لەبەر ئەوەی ئەوەش
بە سروشت پێجەوانەی غایایە.

239
00:11:12,000 --> 00:11:17,000
ئەم بیرۆکەکەی غایا، کەوا لە ژیان دەکات
کە باشتر بگونجێت بۆ خۆی --

240
00:11:17,000 --> 00:11:21,000
هەرچ کەسێک ئەتوانێت لە ڕێگەیا بێت
لە ڕۆژێکی هەینی پاش نیوەڕۆ بەرە و لۆس ئانجەلوس

241
00:11:21,000 --> 00:11:23,000
بڕوای بە بیردۆزی غایا دۆبێت؟ نەخێر.

242
00:11:23,000 --> 00:11:26,000
کەواتە، من وای بۆ دەچم کە بەدیلێک هەبێت،

243
00:11:26,000 --> 00:11:28,000
وە ژیان هەوڵ دەدات بە داستی خۆی خۆی لە ناو ببات --

244
00:11:28,000 --> 00:11:30,000
نەک لەبەر ئەوەی کە خۆی بڕیار دەدات،
بەڵکوو تەنها لەبەر ئەوەی ئەوە ڕوودەدات.

245
00:11:30,000 --> 00:11:34,000
وە ئەمەش چەکەکەیە، لەوە ئەچێ،
کە ئەوەی کردبێت لەم ٥٠٠ ساڵی دوای.

246
00:11:34,000 --> 00:11:37,000
چەند میکرۆبێک هەیە بە ڕێگەی
گۆڕانکاری میتابۆلزمی لە خۆیدا،

247
00:11:37,000 --> 00:11:39,000
هەڵدەستێت بە بەرهەم هێنانی
گوگردیدی هایدرۆجین،

248
00:11:39,000 --> 00:11:42,000
ئەمەش بە بڕی زۆر گەورە ڕودەدات.

249
00:11:42,000 --> 00:11:45,000
گوگردیدی هایدرۆجین ماددەیەکی
کوشندەیە بۆ ئێمەی مرۆڤ.

250
00:11:45,000 --> 00:11:49,000
بڕی ٢٠٠ بەشی بۆ یەک ملێۆن
بەشی ئەبێت بەهۆی مردن.

251
00:11:51,000 --> 00:11:55,000
ئەتوانی تەنها سەردانی دەریای ڕەش بکەین
یان چەند شوێنێکی تر -- کە دەریای لێبێت --

252
00:11:55,000 --> 00:11:59,000
وردە وردە بچیتە قوڵای یەوە،
ئەوکاتە ئەبینیت ئاوەکەشی ڕەنگی ئەرخەوانیە.

253
00:11:59,000 --> 00:12:02,000
ئەو ڕەنگە ئەرخەوانەی بەهۆی
بڕی زۆری میکرۆبات لەناویدا وەرگرتووە

254
00:12:02,000 --> 00:12:05,000
کە پێویستی بە تێشکی خۆرەوە هەیە
بۆ ئەوەی بگۆڕێت بە گوگردیدئ هایدرۆجین،

255
00:12:05,000 --> 00:12:09,000
ئەتوانین هەست بە بوونیان بکەین ئێستا وە
-- ئەتوانین بیان بینین --

256
00:12:09,000 --> 00:12:11,000
وە هەروەها دەتوانین بوونیان
تێبینی بکەین لە ڕابردودا.

257
00:12:11,000 --> 00:12:13,000
وە سێ ساڵی پێشوو

258
00:12:13,000 --> 00:12:16,000
کرانەوەیاکی زۆر گەورەی بە خۆیەوە
بینی لە بوارێکی زۆر نوووێدا.

259
00:12:16,000 --> 00:12:18,000
من خەریکە لەناوبچێم --

260
00:12:18,000 --> 00:12:20,000
من زانایەکم ئێسک و پرووسکی کۆن کۆدەکاتەوە.

261
00:12:20,000 --> 00:12:23,000
بەڵام شەپۆلی تازەی زانایانی ئەم بوارە
-- واتە خوێندکارەکانم لە کۆلێژ --

262
00:12:23,000 --> 00:12:25,000
ئەوان نیشانە سروشتی یەکان کۆدەکاتەوە.

263
00:12:25,000 --> 00:12:29,000
ئەوان ئەو چینە نیشتوانە وەردەگرن
و ڕؤنەکە بە تەنها پێ دەردەهێنن،

264
00:12:29,000 --> 00:12:31,000
وە لە ڕێگەی ئەوەوە ئاوێتەکان بەرهەم دەهێنن

265
00:12:31,000 --> 00:12:35,000
کە پەیوەندی هەیە بە جۆرێکی
دیاری کراوی مۆڵگە میکرۆبیەکان.

266
00:12:35,000 --> 00:12:39,000
لەبەر ئەوەی ئەو ڕۆن و زەیتانە ئەوەندە بەهێزن، دەتوانرێت
بە پارێزراوی لە ناو ئەو چینە نیشتوانە بمێننەوە

267
00:12:39,000 --> 00:12:42,000
وە بۆ سەدەها ملیۆنساڵ بمێننەوە،

268
00:12:42,000 --> 00:12:44,000
و پێمان بڵێ کێ لێرەدا ژیاوە و بوونی
هەبووە وە بەستمان زیندەوەران سەر زەوی یە.

269
00:12:44,000 --> 00:12:47,000
وە ئەزانین کێ لێرە بووە.
لە کۆتای چاخی پێرمیان،

270
00:12:47,000 --> 00:12:49,000
لە هەمبەر زورێک لەم لەناوچوونی بە کۆمەڵدا،

271
00:12:49,000 --> 00:12:53,000
ئەوەمان بۆ دەرکەوت: ئایزورینیاراتین.
ئەوەیە کە پەیوەندی بەو چاخەوە هەیە.

272
00:12:53,000 --> 00:12:57,000
ئەوەش بەس لە کاتێک ڕوودەدات
کە ڕووکەشی ئۆقیانووس هیچ ئۆکسجینی تیا نەبێت،

273
00:12:57,000 --> 00:13:00,000
وە هەمووی سەرتاسەر داپۆشرابێت
بە گوگردیدی هایدرۆجین --

274
00:13:00,000 --> 00:13:03,000
بە بڕێکی تەواو،
بۆ نموونە، :بۆ ئەوەی بگەینە ئانجام.

275
00:13:03,000 --> 00:13:07,000
ئەمە وای لە (لی کامب)و ئەوانەی تر
لە زانکۆی پنسلڤانیا و گرووپەکەی من کرد،

276
00:13:07,000 --> 00:13:10,000
کە پێشنیاری ئەوە بکەین
کە ناوم نابە باڵگە نەویستی کامب:

277
00:13:10,000 --> 00:13:13,000
زۆربەی زۆری ئەو لەناوچوونە سەرتاسەریە
بە هۆی کەمی یان نەبوونی ڕێژەی ئۆکسجین بوو،

278
00:13:13,000 --> 00:13:17,000
وە زۆری ڕێژەی دووەم ئۆکسیدی کاربۆن. وە دەرکەوت،
کە خراپتین کارتێکەر لەسەر گەرمبوونی جیهانی،

279
00:13:17,000 --> 00:13:20,000
ئەوەیە کە گوگردیدی هایدرۆجین
لە ئۆقیانووسەکانەوە بەرهەم دێت.

280
00:13:20,000 --> 00:13:22,000
ئەی سەرچاوەی ئەم جۆرە کیبریتە چییە؟

281
00:13:22,000 --> 00:13:26,000
لەم حاڵەتەدا، سەرچاوەی دوووبارە
و دوووبارە لافاوی باز لت بوو.

282
00:13:26,000 --> 00:13:29,000
ئائەوەیە دیمەنی زەوی ئێستا،
ئەگەر زیاترمان لێوەرگرتوو لێ دەرهێنا.

283
00:13:29,000 --> 00:13:31,000
ئەوە وەک و ئەوە وایە
کە هەریەکێکیان بۆمبێکی هایدرۆجینی بێت؛

284
00:13:31,000 --> 00:13:33,000
لە ڕاستیدا، کارتێکەریەکان
زۆر لەوە خراپترن.

285
00:13:33,000 --> 00:13:36,000
ئەمەشی لە کاتێکدایە کە بڕێکی زیاتر لە کانزا جۆراو جۆرەکانی
زەوی دەردەهێنرێت بۆ سەر ڕووی زەوی،

286
00:13:36,000 --> 00:13:38,000
بڵاوو دەکرێتەوە بەسەر
سەرتاسەری هەسارەی زەویدا.

287
00:13:38,000 --> 00:13:41,000
تەنها گڕکانەکان نییە، کە هەموو
شتێک لەگەڵ خۆیدا لەناو ئەبات،

288
00:13:41,000 --> 00:13:43,000
بەڵکوو ئەو دووەم ئۆکسیدی کاربۆنەیە
کە لە گڕکانەکان بەرز ئەبێتەوە.

289
00:13:43,000 --> 00:13:46,000
ئەمە ئۆتۆمبێلی ڤۆڵڤۆ نیە
،ئەمە گڕکانەکانە!!

290
00:13:46,000 --> 00:13:48,000
بەڵام دووەم ئزکسیدی کاربۆن،
دووەم ئۆلکسیدی کاربۆنە.

291
00:13:49,000 --> 00:13:52,000
کەواتە ئەمە هەموو ئەو زانیاریانەیە کە
لەگەڵ (ڕۆب بێرنی)لە زانکۆی -- یاڵ -- کۆمان کردەوە،

292
00:13:52,000 --> 00:13:54,000
وە ئەوەی کە هەووڵ ئەدەین
کە پێی هەستین ئەوەیە

293
00:13:54,000 --> 00:13:57,000
بە دوادا چوون بکەین بۆ تۆمارکردنی بڕی
دووەم ئۆکسیدە کاربۆن لە تۆماری بەردیدا هەر هەمووی --

294
00:13:57,000 --> 00:14:00,000
وە دەتوانین ئەم کارە ئەنجام بدەین
بە چەند ڕێگەیەک --

295
00:14:00,000 --> 00:14:02,000
وە هەموو خەتە سوورەکان لێرەدا دادەنێین،

296
00:14:02,000 --> 00:14:05,000
کاتێک ئەم ڕووداوانە ڕووی دا
-- کە ناوی دەنێین لە ناوچوونی شووشەکان

297
00:14:05,000 --> 00:14:07,000
وە دوو شت هەیە لێرەدا
کە زۆر جێی بەڵگەن بۆ من،

298
00:14:07,000 --> 00:14:10,000
ئەوەیە کە ئەم لە ناو چوونە بە کۆمەڵانە ڕوو دەدات
کاتێک کە ڕێژەی دووەم ئۆکسیدی کاربۆن زیاد دەکات.

299
00:14:10,000 --> 00:14:13,000
بەڵام دووەم شت
کە لێرەدا دەرمان نەخستتوە:

300
00:14:13,000 --> 00:14:16,000
زەری هیچ سەهۆڵی لەسەر نەبووە

301
00:14:16,000 --> 00:14:20,000
کاتێ کە ١٠٠٠ بەشمان هەبووە
بو هەر ملیۆنێک لە دووەم ئۆکسیدە کاربۆن.

302
00:14:20,000 --> 00:14:22,000
ئێستا لە ئاستی ٣٨٠ داین و سەردەکەوین.

303
00:14:22,000 --> 00:14:25,000
دەبێت بگەینە ئاستی ١٠٠٠ لە
سێ سەدەدا بە لایەنی زۆرەوە،

304
00:14:25,000 --> 00:14:29,000
بەڵام داڤید باتیستی هاوڕێم
لە سیاتڵ ئەڵێ کە پێوویستمان بە سەد ساڵە.

305
00:14:29,000 --> 00:14:31,000
بۆیە ئەم چینە داپۆشراوانە بە سەهۆڵ،

306
00:14:31,000 --> 00:14:35,000
وە ئەم ٢٤٠پێ =٧٣م لە ئاستی ڕووی دەریاوە.

307
00:14:35,000 --> 00:14:37,000
لە ماڵێکدا دەژیم کە باڵکۆنی هەیە ئێستا؛

308
00:14:37,000 --> 00:14:39,000
وای لێدێت کە دیمەنێکی ئاویم لەبەر چاودا دەبێ.

309
00:14:39,000 --> 00:14:43,000
ئەی دوای ئەمە چی ڕوودەدات؟
هەموو ئۆقیانووس دەبێت بە ڕەنگێکی پەمەی.

310
00:14:43,000 --> 00:14:46,000
بەبڕوای ئێمە ئەوەیە ئەو هۆکارەی
کە ئێمە هەموو ئاڵۆزکاری یەی دوورودرێژ

311
00:14:46,000 --> 00:14:48,000
بۆ ئەوەی ئەم گۆڕانکاریە لەسەر زەوی ڕووبدات.

312
00:14:48,000 --> 00:14:51,000
ئێمە زۆر دەمێکە ئۆقیانووسەکانمان تێرربووە
بە گوگردیدی هایدرۆجین بۆ ماوەیەکی دورو درێژ.

313
00:14:51,000 --> 00:14:55,000
رێ لە ژیانی ئاڵۆزدەگرن لە هەبووندا.

314
00:14:55,000 --> 00:15:00,000
ئێمە دەزانین کە گوگردیدی هایدرۆجین
بوونی هەیە لە زۆر شوێنی سەر زەویدا.

315
00:15:00,000 --> 00:15:04,000
ئێستا ئەم سلایدەتان نیشان دەدەم
-- ئەمە منم، دوو مانگ لەمەو بەر --

316
00:15:04,000 --> 00:15:08,000
وە ئێستا سلایدێکی ترتان نیشان دەدەم
لەبەر ئەوەی ئەمە گیاندارەموفەزەلەکەمە.

317
00:15:08,000 --> 00:15:12,000
لەسەر ئەم هەسارەیە بووە لە سەرەتای
بوونی گیانداراندا ٥٠٠ ملیۆن ساڵ لەمەو بەر.

318
00:15:12,000 --> 00:15:15,000
ئەمە تاقی کردنەوەیەکی بە دوادا چوونە،
کەسێ لە ئێوە مەلەوانەی سکوبایە؟.

319
00:15:15,000 --> 00:15:18,000
ئەگەر بتانەوێت بچنە ناو
یەکێ لە خۆشترین پڕۆژەکانەوە،

320
00:15:18,000 --> 00:15:20,000
ئەمە لە دەرەوەی ئەم چینە مەرجانیە مەزنەیە.

321
00:15:20,000 --> 00:15:21,000
لەم کاتەدا ئێمە قسە دەکەین

322
00:15:21,000 --> 00:15:24,000
ئەم نیوتلوسانە رەفتاری خۆیان دەگۆڕن
لەبەرژەوەندی ئێمە کاتێک کە لەوێ دەبین.

323
00:15:24,000 --> 00:15:28,000
بەڵام تەنها شتێک دەربارەی ئەو ئەوەیە
کە هەرجارێ لە ماوەیەکی دیاریکراودا

324
00:15:28,000 --> 00:15:30,000
ئێمەی مەلەوان کە لەوانەیە تووشی گرفت ببین،

325
00:15:30,000 --> 00:15:32,000
ئێستا هەڵدەستم بەتاقی کردنەوەیەکی مێشکی بچکۆلە.

326
00:15:32,000 --> 00:15:35,000
ئەمە قرشێکی سپی گەورەیە
کە هەندێک لەداوەکانی منی خواردووە.

327
00:15:35,000 --> 00:15:38,000
بەرزمان کردەوە؛ هەتا
سەرەوە. ئەوە لەگەڵمدایە بەم شەوە.

328
00:15:38,000 --> 00:15:41,000
بۆیە، لەگەڵی مەلە دەکەم،
وە گازی گرت لە قاچم.

329
00:15:41,000 --> 00:15:44,000
٨٠ میل دوورم لە کەنارەوە،
هیچم لێ بەسەر دێت؟

330
00:15:44,000 --> 00:15:46,000
ئێستا، ئەمرم.

331
00:15:46,000 --> 00:15:48,000
پێنج ساڵی تر، هیوادارم ئەمەم لێ ڕوبدات:

332
00:15:48,000 --> 00:15:51,000
ئەمگەڕێننەوە بۆلای بەلەمەکە،
ماسکێکی گازی پێم ئەبەخشرێت:

333
00:15:51,000 --> 00:15:54,000
لە ملیۆنی ٨٠ بەشی
گوگردیدی هایدرۆجین.

334
00:15:54,000 --> 00:15:58,000
پاشان فڕێ دەدرێمە ناو حەوزێکی سەهۆڵی یەو،
سارد دەکرێمەوە تا ١٥ پلە سارد تر

335
00:15:58,000 --> 00:16:02,000
وە لەوانەیە ببرێم بۆ نەخۆشخانە
بۆ بەشی حاڵەتە چاودێری تایبەت.

336
00:16:02,000 --> 00:16:04,000
وە ئەم هۆکارەی کە من دەتوانم ئەمە بکەم
لەبەر ئەوەیە کە ئێمە شیردەرەکان

337
00:16:04,000 --> 00:16:07,000
بە زنجیرەیەک لەم ڕووداوی
گوگردیدی هایدرۆجینانە دا تێ پەڕیوین،

338
00:16:07,000 --> 00:16:09,000
وە لاشەکانمان ڕاهاتووە.

339
00:16:09,000 --> 00:16:13,000
وە ئێستا دەتوانین ئەمە بەکاربهێنین
وەک تازەگەری یەکی سەرەکی بواری پزیشکی

340
00:16:13,000 --> 00:16:15,000
ئەمە مارک ڕۆسە، وەکالەتی
دارپا توبڵیان بۆ کردووە،

341
00:16:15,000 --> 00:16:19,000
هەوڵیداوە لە چۆنیەتی ڕزگارکردنی ئەمریکیەکان
بدۆزێتەوە بە برینداربوونی جەنگە مەیدانیەکانیان.

342
00:16:19,000 --> 00:16:21,000
ئەو بەرازی تەریف کردووە.

343
00:16:21,000 --> 00:16:24,000
٨٠ بەشی لە ملیۆنێ
گوگردیدی هایدرۆجینی بۆ داناوە --

344
00:16:24,000 --> 00:16:27,000
هەمان ئەم شتانە لە ناو چوونە
سەرتاسەری یەکانی ڕزگار کردووە --

345
00:16:27,000 --> 00:16:29,000
وە مەمیلەکانی کردوە بە خشۆکەکان.

346
00:16:29,000 --> 00:16:33,000
"بە بڕوای من وەڵامی نەتیجەی
مەمیلەکان و خشۆکەکان دەبینین

347
00:16:33,000 --> 00:16:36,000
بەچونە ژێر کاریگەری
زنجیرەیەک لە گوگردیدی هایدرۆجین."

348
00:16:36,000 --> 00:16:38,000
ئەم ئیمێڵەم لەوەوە
پێگەیشت دووساڵ لەمەو بەر؛

349
00:16:38,000 --> 00:16:41,000
وتی: "وابزانم وەڵامی هەندێ
لە پرسیارەکانم دەست کەووتووە."

350
00:16:41,000 --> 00:16:43,000
وە، مشکەکان خستە ژێر تاقی کردنەوەکانیەوە

351
00:16:43,000 --> 00:16:47,000
وە بۆ ماوەیەکی زۆر
لە چوار سەعات وە شەش سەعات،

352
00:16:47,000 --> 00:16:49,000
وە ئەمە زانیاری زۆر نووێیە
بۆی ناردووم لە ڕێگەم بۆ ئێرە.

353
00:16:49,000 --> 00:16:54,000
لەسەرەوە، ئێستا، پلەی گەرمی
مشکێکە کەلەژێر تاقی کردنەوەدا بووە --

354
00:16:54,000 --> 00:16:56,000
وە ئەو ڕیزە خاڵە، پلەی گەرمیەکانە.

355
00:16:56,000 --> 00:16:58,000
کەوەتە پلەی گەرمیەکە لە ٢٥ پلەی سەدیدایە،

356
00:16:58,000 --> 00:16:59,000
وە دادە بەزێ، و نزمی دەبێنێتەوە.

357
00:16:59,000 --> 00:17:01,000
وە دوای شەش سەعات، پلەی گەرمیەکەی بەرز دەبێتەوە.

358
00:17:01,000 --> 00:17:06,000
ئێستا، هەمان مشک ٨٠ بەشی
لە ملیۆنێ گوگردیدی هایدرۆجینی پێ دەدرێ

359
00:17:06,000 --> 00:17:08,000
لەم پێنە بەیانیەدا،

360
00:17:08,000 --> 00:17:10,000
سەیرکەن پلەی گەرمیەکەی چی لێدێت.

361
00:17:10,000 --> 00:17:12,000
پلەی گەرمیەکەی دادەبەزێ.

362
00:17:12,000 --> 00:17:16,000
لە ٣٥ پلەی سەدیەوە دادەبەزێت
بۆ ١٥ پلەی سەدی،

363
00:17:16,000 --> 00:17:19,000
وە لە تاقی کردنەوەکە دەردەچن بە باشترین شێوە.

364
00:17:19,000 --> 00:17:22,000
ئەمە ڕێگەیەکە کە دەتوانین خەڵکی ڕاکێشین
بۆ نەخۆشخانەی حاڵەتە چاودێری تایبەتەکان.

365
00:17:22,000 --> 00:17:27,000
ئەمە چۆنێتی ئەو ڕێگەیەیە کە چۆن دەتوانین خەڵک بهێنین
کە پلەی سەدی یان زۆر نزم دەبێت هەتا دەگەنە نەخۆشخانە.

366
00:17:28,000 --> 00:17:32,000
ئێستا، هەمووتان دەپرسن،
بەڵێ، ئەی شانەی مێشک؟

367
00:17:32,000 --> 00:17:35,000
وە ئەمە یەکێکە لە مەزنترین
ڕووبەڕوبونەوەکانی کە ڕوودەدات.

368
00:17:35,000 --> 00:17:37,000
ئێوە لە ڕودابێکدان.
دوو هەڵبژاردنتان لەبەر دەستایە:

369
00:17:37,000 --> 00:17:40,000
یان دەمرن، یان دەبێت
گوگردیدی هایدرۆجینتان بدرێتێ

370
00:17:40,000 --> 00:17:43,000
با بڵێین لە سەدا ٧٥ تان
زیان بە مێشکتان نەگە شتووە.

371
00:17:43,000 --> 00:17:45,000
چی دەکەن؟

372
00:17:45,000 --> 00:17:48,000
ئایا هەموومان دووگمەیەکمان هەیە
بڵێی، با بمرم؟

373
00:17:48,000 --> 00:17:50,000
ئەمەمان بۆ دێت،

374
00:17:50,000 --> 00:17:52,000
بە بڕوای من ئەمە شۆڕشێک دەبێت.

375
00:17:52,000 --> 00:17:55,000
ئێمە ژیان ڕزگاردەکەین،
بەڵام ئەمە نرخی دەبێت.

376
00:17:55,000 --> 00:17:57,000
سەیرکردنە نوێی لەناو چوونە سەرتاسەری بکات
ئەوەیە دەڵێ بە ڵێ ئێمە لێرەداین،

377
00:17:57,000 --> 00:17:59,000
وە بەڵێ ئێمە دەبێ دوور بیر بکەینەوە،

378
00:17:59,000 --> 00:18:01,000
لەبەر ئەوەی دووبارە لێدەدرێنەوە.

379
00:18:01,000 --> 00:18:03,000
بەڵام مەترسیەکی گەورە ڕوبەڕومان دەبێتەوە.

380
00:18:03,000 --> 00:18:06,000
زۆر بە ئاسانی دەتوانین بگەڕێینەوە
بۆ جیهانی گوگردیدی هایدرۆجین.

381
00:18:06,000 --> 00:18:08,000
کۆزێ هەزار ساڵمان بەنێ --

382
00:18:08,000 --> 00:18:10,000
وە ئێمەی ئادەمیزاد
دەبێت بەردەوام بین لەو هەزار ساڵانەدا --

383
00:18:10,000 --> 00:18:14,000
ئایا دووبارە ڕودەداتەوە ؟ ئەگەر
بەردەوام بین، بەڵێ ڕوو دەداتەوە دووبارە.

384
00:18:14,000 --> 00:18:16,000
چەند لە ئێمە بە فڕۆکە هاتووە بۆ ئێرە؟

385
00:18:16,000 --> 00:18:18,000
چەند لە ئێمە پابەند بووە

386
00:18:18,000 --> 00:18:21,000
بەرستی تەواوی خۆی
لە لێکولینەکانی بە پێی ڕێکەوتنی کیوتو

387
00:18:21,000 --> 00:18:23,000
تەنها لە ڕێگەی سەفەر کردنەوە لەم ساڵدا؟

388
00:18:23,000 --> 00:18:26,000
چەندێ لە ئێوە تێیی پەڕاندووە؟
بەڵێ، بە دڵنیایەوە تێم پەڕاندووە.

389
00:18:26,000 --> 00:18:29,000
گرفتێکی گەورەمان هەیە
لە ڕووبەڕووبونەوەی جۆریدا.

390
00:18:29,000 --> 00:18:31,000
ئەبێ بەسەر ئەمەدا زاڵ بین.

391
00:18:31,000 --> 00:18:35,000
ئەمەوێ لەتوانامدا بێت بگەڕێمەوە بۆ ئەم ژێردەریایە.
زۆر سوپاس

392
00:18:35,000 --> 00:18:41,000
(چەپڵەلێدان)

393
00:18:41,000 --> 00:18:43,000
چرێس ئەندێرسن: من تەنها
پرسیارێکم هەبوو بۆت، پیتر.

394
00:18:43,000 --> 00:18:45,000
ئایا بە باشی تێگەشتووم لە تۆ،
لێرەدا دەڵێیت

395
00:18:45,000 --> 00:18:47,000
کە ئێمە لەلاشەکانیدا

396
00:18:47,000 --> 00:18:51,000
وەڵام دانەوەی کیمیاییانەی
هەیە بۆ گوگردیدی هایدرۆجین

397
00:18:51,000 --> 00:18:54,000
وەکۆ ئەوە دەسەلمێنێت کە
لە ڕابردوودا لەناوچوونی سەرتا سەری هەبووە

398
00:18:54,000 --> 00:18:56,000
بەهۆی گٶڕینی کەش؟

399
00:18:56,000 --> 00:18:58,000
پیتەر وارد: بەڵێ. هەموو خانەیەک تێماندا

400
00:18:58,000 --> 00:19:01,000
ئەتوانێ هەندێ نا کۆتای گوگردیدی هایدرۆجین
بەرهەم بهێنێ لە کاتی ئەزمە گەورەکاندا.

401
00:19:02,000 --> 00:19:03,000
ئەمە ئەوەیە ڕۆس دۆزیەوە.

402
00:19:03,000 --> 00:19:05,000
کەواتە، ئەوەی ئێستا سەیری ئەکەین:
ئایا هێما جێدێڵێ؟

403
00:19:05,000 --> 00:19:07,000
ئایا هێما جێدێڵێ لەسەر ئێسک یاخود ڕووەک؟

404
00:19:07,000 --> 00:19:10,000
وە دەگەڕێنەوە تۆمارە
پاشماوەیەکان بۆ دۆزینەوەی

405
00:19:10,000 --> 00:19:12,000
ئەوەی کە چەند لەمانە لە ڕابردوودا ڕویان داوە.

406
00:19:12,000 --> 00:19:14,000
کرێس: ئەمە تەمەنێکی پزیشکیە باوەڕی پێ ناکرێت

407
00:19:14,000 --> 00:19:17,000
بەڵام لە هەمان کاتدا تۆقێنەرە...

408
00:19:17,000 --> 00:19:20,000
پیتەر: بەرکەوتێکی ترسێنەرە.