1
00:00:00,635 --> 00:00:03,256
Tôi bắt đầu nghiệp làm báo từ năm 17 tuổi.

2
00:00:03,256 --> 00:00:06,816
Đây là ngành khá thú vị để theo đuổi.

3
00:00:06,816 --> 00:00:09,152
Bởi vì luôn có những thông tin 
đầy bất ngờ và biến động...

4
00:00:09,152 --> 00:00:11,632
... được đăng tải trên mạng, 
mà như mọi người biết rồi đó

5
00:00:11,632 --> 00:00:14,855
Từ góc nhìn của người kinh doanh, thì biết điều này chẳng lấy làm vui vẻ gì.

6
00:00:14,855 --> 00:00:17,798
Mà như ông tôi thường hay nói đùa rằng:

7
00:00:17,798 --> 00:00:20,512
"Tất cả lợi nhuận đều rơi vào túi của Google."

8
00:00:20,512 --> 00:00:22,856
Vậy nên làm nhà báo vào ngày nay là một điều hấp dẫn.

9
00:00:22,856 --> 00:00:25,940
Nhưng mà những điều biến động mà tôi nói đến không phải là đầu ra...

10
00:00:25,940 --> 00:00:29,035
.. mà chính là đầu vào.

11
00:00:29,035 --> 00:00:31,533
Tức là làm thế nào thu thập tin tức và sắp xếp thông tin lại với nhau.

12
00:00:31,533 --> 00:00:34,604
Bây giờ đã khác hồi trước.

13
00:00:34,604 --> 00:00:36,842
Cán cân quyền lực đã thay đổi.

14
00:00:36,842 --> 00:00:38,859
Nó được chuyển giao từ các hãng thông tấn sang khán giả.

15
00:00:38,859 --> 00:00:41,074
Trước, khán giả từng rơi vào thế bị động...

16
00:00:41,074 --> 00:00:43,764
... khi mà họ không thể tác động đến các nguồn tin

17
00:00:43,764 --> 00:00:46,031
... hay đóng góp vào sự thay đổi nào. 
Họ bị cô lập về thông tin.

18
00:00:46,031 --> 00:00:47,507
Nhưng giờ tình thế đã thay đổi.

19
00:00:47,507 --> 00:00:50,396
Lần đầu tiên tôi tiếp xúc với
giới truyền thông là vào năm 1994.

20
00:00:50,396 --> 00:00:54,207
Đó là khi kênh BBC không chiếu một ngày
vì cuộc đình công.

21
00:00:54,207 --> 00:00:57,495
Lúc đó tôi khá là thất vọng, thậm chí cáu giận vì không được xem phim hoạt hình.

22
00:00:57,495 --> 00:01:00,042
Thế là tôi quyết định viết thư.

23
00:01:00,042 --> 00:01:02,891
Và để kết thúc một lá thư đầy tức giận một cách hả hê, tôi viết:

24
00:01:02,891 --> 00:01:05,978
"Cháu Markham, bốn tuổi." 
Đến giờ vẫn còn tác dụng.

25
00:01:05,978 --> 00:01:08,989
Không biết tôi có tác động gì đến cuộc đình công ngày hôm đó không...

26
00:01:08,989 --> 00:01:11,671
... nhưng mà tôi có biết là họ mất 3 tuần để trả lời tôi.

27
00:01:11,671 --> 00:01:13,831
... mà đó là cả đi lần về đấy.

28
00:01:13,831 --> 00:01:16,024
Cần bấy nhiêu đó thời gian để tạo sự tác động rồi được phản hồi.

29
00:01:16,024 --> 00:01:18,506
Bây giờ không cần lâu đến thế nữa.

30
00:01:18,506 --> 00:01:21,672
Là nhà báo, chúng ta truyền đi những thông tin nóng hổi nhất.

31
00:01:21,672 --> 00:01:24,006
Bây giờ không còn ở thời đại mà khán giả đợi thông tin.

32
00:01:24,006 --> 00:01:27,763
Mà bây giờ là chúng ta phản ứng lại thông tin nhận được từ họ.

33
00:01:27,763 --> 00:01:30,149
Chúng ta thực sự trông cậy vào họ vì họ chính là người giúp chúng ta biết được tin tức mới nhất.

34
00:01:30,149 --> 00:01:34,919
Giúp chúng ta biết đâu là nơi cần đến và 
hiểu được điều họ muốn được nghe là gì.

35
00:01:34,919 --> 00:01:38,823
Bây giờ là sự tương tác tức thì, nhanh hơn, và thường xuyên hơn.

36
00:01:38,823 --> 00:01:44,740
Và nhà báo chúng ta có cơ hội
tiếp cận thông tin mới nhất.

37
00:01:44,740 --> 00:01:47,373
Để ví dụ cách chúng ta biết thông tin mới nhất nhờ vào người dùng mạng.

38
00:01:47,373 --> 00:01:51,910
Đó là sự kiện động đất ngày 5/9 ở Costa Rica.

39
00:01:51,910 --> 00:01:54,236
Cơn chấn động lên tới 7.6 độ, khá là dữ dội.

40
00:01:54,236 --> 00:01:57,116
Trận động đất chỉ cần 60 giây...

41
00:01:57,116 --> 00:01:59,681
... đã lan ra tới 250 km tới Managua.

42
00:01:59,681 --> 00:02:03,826
Mặt đất ở Managua rung chuyển 60 giây sau khi nó đụng vào tâm chấn.

43
00:02:03,826 --> 00:02:06,482
Ba mươi giây sau, một tin nhắn đầu tiên đăng lên Twitter.

44
00:02:06,482 --> 00:02:09,343
... với nội dung đăng là: "temblor" nghĩa là động đất.

45
00:02:09,343 --> 00:02:11,680
Mất 60 giây để một trận động đất...

46
00:02:11,680 --> 00:02:13,586
... đi một quãng đường 250 km.

47
00:02:13,586 --> 00:02:16,146
Và 30 giây sau, tin tức về trận động đất đó đã lan đi khắp thế giới.

48
00:02:16,146 --> 00:02:19,120
Ngay trong tức khắc, mọi người trên trái đất...

49
00:02:19,120 --> 00:02:22,317
... đều biết về trận động đất xảy ra cách đó ít phút...

50
00:02:22,317 --> 00:02:24,731
... vừa xảy ra tại Managua.

51
00:02:24,731 --> 00:02:27,082
Có được vậy là nhờ vào bản năng báo tin nhanh nhạy của người ấy...

52
00:02:27,082 --> 00:02:31,031
... khi người đó cập nhâp tình trạng hiện giờ của mình lên mạng.

53
00:02:31,031 --> 00:02:33,563
... mà đó cũng là điều ngày nay mọi người hay làm.

54
00:02:33,563 --> 00:02:35,645
Vậy nên khi chúng ta đăng một câu nói, 
truyền đi một tấm ảnh...

55
00:02:35,645 --> 00:02:39,423
... hay là chia sẻ một đoạn video, thì tất cả điều được truyền đi vào đám mây thông tin ngay tức thì.

56
00:02:39,423 --> 00:02:42,184
Và khi lượng thông tin được chia sẻ dồn dập...

57
00:02:42,184 --> 00:02:44,590
... thì số lượng tin tức xuất hiện tăng lên theo số nhân.

58
00:02:44,590 --> 00:02:46,871
Các con số thống kê thật sự choáng ngợp.

59
00:02:46,871 --> 00:02:49,862
Cứ mỗi phút trôi qua thì lại có
tổng số 72 tiếng thời lượng video...

60
00:02:49,862 --> 00:02:51,244
... được đăng tải lên YouTube.

61
00:02:51,244 --> 00:02:54,526
Nghĩa là cứ mỗi giây lại có khoảng hơn 
1 tiếng video được chia sẻ.

62
00:02:54,526 --> 00:02:58,782
Và cứ mỗi giây lại có 58 tấm ảnh 
được đăng lên Instagram.

63
00:02:58,782 --> 00:03:02,538
Và khoảng 3,500 tấm ảnh được tải lên Facebook.

64
00:03:02,538 --> 00:03:06,246
Vậy nghĩa là khi tôi kết thúc buổi nói chuyện này...

65
00:03:06,246 --> 00:03:09,864
... thì đã có 864 tiếng video được lan truyền trên YouTube.

66
00:03:09,864 --> 00:03:13,727
... và khoảng 2,5 triệu tấm ảnh được chia sẻ trên Facebook và Instagram.

67
00:03:13,727 --> 00:03:17,659
Vậy nên làm nhà báo thì thực sự thú vị.

68
00:03:17,659 --> 00:03:20,075
Khi mà chúng ta có thể có được mọi thông tin.

69
00:03:20,075 --> 00:03:22,973
Vậy nên khi có điều gì vừa xảy ra ở đâu đó trên thế giới, thì tôi đều biết được ngay lập tức.

70
00:03:22,973 --> 00:03:26,904
... và lại hoàn toàn miễn phí.

71
00:03:26,904 --> 00:03:30,069
Và mọi người trong khán phòng 
hôm nay cũng đều biết được...

72
00:03:30,069 --> 00:03:32,679
... chỉ rắc rối là, với số lượng thông tin đồ sộ như thế...

73
00:03:32,679 --> 00:03:34,966
... thì chúng ta cần phải sàng lọc ra tin tức có giá trị.

74
00:03:34,966 --> 00:03:36,954
Điều này thực sự khó khi phải xử lý một số lượng thông tin khổng lồ như thế.

75
00:03:36,954 --> 00:03:39,273
Nói gì đâu cho xa xôi.

76
00:03:39,273 --> 00:03:42,177
Trận siêu bão Sandy vừa rồi là một minh chứng.

77
00:03:42,177 --> 00:03:45,204
Đây là một cơn bão kinh hoàng chưa từng thấy.

78
00:03:45,204 --> 00:03:48,347
Nó làm khuynh đảo tâm của vũ trụ là iPhone.

79
00:03:48,347 --> 00:03:52,562
Số lượng tin tức truyền đi về cơn bão 
nhiều chưa từng thấy.

80
00:03:52,562 --> 00:03:55,306
Nó cũng đồng nghĩa với việc nhà báo phải đối mặt với những tin tức giả.

81
00:03:55,306 --> 00:03:58,222
Ví dụ những tấm hình chụp đã lâu 
nhưng được đăng lại.

82
00:03:58,222 --> 00:04:00,470
Hay như những tấm hình được chỉnh sửa...

83
00:04:00,470 --> 00:04:03,653
... bằng cách ghép những cơn bão được chụp trước đó lại với nhau.

84
00:04:03,653 --> 00:04:08,887
Thậm chí cả những tấm được trích từ bộ phim "Ngày tận thế." (Cười lớn)

85
00:04:08,887 --> 00:04:11,721
Có những tấm ảnh nhìn vào trông rất thật...

86
00:04:11,721 --> 00:04:14,091
... đến nỗi khó mà phân biệt được đâu là thật, là giả.

87
00:04:14,091 --> 00:04:18,404
(Cười lớn)

88
00:04:18,404 --> 00:04:22,128
Bên cạnh những tấm hình gây cười, thì cũng có những tấm như thế này được đăng lên Instagram.

89
00:04:22,128 --> 00:04:24,404
Nó đã khiến các phóng viên như ngồi trên đống lửa.

90
00:04:24,404 --> 00:04:26,637
Họ không biết chắc nó có phải thật hay không vì hình ảnh được chỉnh sửa qua Instagram.

91
00:04:26,637 --> 00:04:29,160
Độ ánh sáng trông đáng ngờ, ai cũng hoài nghi về độ chân thật của tấm hình.

92
00:04:29,160 --> 00:04:31,453
Rốt cuộc đó là tấm hình thật, 
được chụp tại Avenue C...

93
00:04:31,453 --> 00:04:33,613
... ở khu trung tâm tại Manhattan, 
nơi bị ngập lụt dữ dội.

94
00:04:33,613 --> 00:04:35,713
Tấm hình này được chứng minh là thật...

95
00:04:35,713 --> 00:04:37,802
Bởi vì họ tìm được nguồn của bức ảnh.

96
00:04:37,802 --> 00:04:39,909
Chủ nhân của tấm hình là 
blogger ẩm thực ở New York.

97
00:04:39,909 --> 00:04:41,939
Họ là người nổi tiếng và đáng tin cậy.

98
00:04:41,939 --> 00:04:45,031
Vậy nên tấm hình này không phải là ảo vì nó được chứng thực rõ ràng.

99
00:04:45,031 --> 00:04:47,949
Và đó cũng là nhiệm vụ của một nhà báo là phải sàng lọc những thông tin như thế này.

100
00:04:47,949 --> 00:04:50,660
Thay vì đi tìm thông tin khắp nơi...

101
00:04:50,660 --> 00:04:53,227
... rồi đăng những tin tức đó cho người đọc...

102
00:04:53,227 --> 00:04:55,287
... thì chúng ta lại giữ lại những thông tin 
không có giá trị.

103
00:04:55,287 --> 00:04:58,245
Đi tìm nguồn gốc của tin tức là việc trở nên vô cùng quan trọng.

104
00:04:58,245 --> 00:05:01,979
Ví dụ tìm nguồn đáng tin cậy thì Twitter là nơi các phóng viên thường hay dùng.

105
00:05:01,979 --> 00:05:05,132
Nó như một mạng lưới thông tin 
không chính thức vậy.

106
00:05:05,132 --> 00:05:08,099
Bạn cần biết cách sử dụng nó vì 
thông tin trên Twitter rất đa dạng.

107
00:05:08,099 --> 00:05:10,484
Một ví dụ rõ ràng cho tính hữu ích của Twitter...

108
00:05:10,484 --> 00:05:14,017
... cũng như khó khăn cho việc dùng nó là khi cuộc cách mạng Ai Cập nổ ra năm 2011.

109
00:05:14,017 --> 00:05:16,663
Không biết nói tiếng Ả Rập, 
thì với một người ngoài cuộc...

110
00:05:16,663 --> 00:05:18,964
... đến từ Dublin...

111
00:05:18,964 --> 00:05:20,756
... danh sách cách tài khoản Twitter đáng tin cậy...

112
00:05:20,756 --> 00:05:24,378
... mà chúng tôi có thể dùng được 
thật sự rất quan trọng.

113
00:05:24,378 --> 00:05:26,887
Làm sao chúng tôi có thể tạo ra danh sách đó từ giấy trắng ư?

114
00:05:26,887 --> 00:05:29,317
Mới nghe thì thật khó, nhưng nếu biết cách thì mọi việc sẽ đơn giản hơn nhiều.

115
00:05:29,317 --> 00:05:32,175
Hình minh họa này được tạo bởi anh chàng nghiên cứu người Ý.

116
00:05:32,175 --> 00:05:35,569
Người đó tên là André Pannison.

117
00:05:35,569 --> 00:05:37,744
Việc anh ta làm là lấy các cuộc đối thoại trên Twitter ở Quảng Trường Tahrir...

118
00:05:37,744 --> 00:05:41,198
... vào cái ngày mà Hosni Mubarak từ chức.

119
00:05:41,198 --> 00:05:43,830
Và cái chấm tròn mà mọi người thấy là những tin được truyền lại.

120
00:05:43,830 --> 00:05:46,609
Nghĩa là khi ai đó đăng lại một tin nào đó thì các chấm tròn sẽ được liên kết lại.

121
00:05:46,609 --> 00:05:49,219
Càng nhiều tin được đăng lại 
và chia sẻ trên Twitter...

122
00:05:49,219 --> 00:05:52,425
... thì kết nối sẽ được mở rộng, càng có nhiều chấm tròn được nối lại với nhau hơn.

123
00:05:52,425 --> 00:05:54,347
Hình minh họa này rất hữu ích.

124
00:05:54,347 --> 00:05:57,058
Nó cho bạn biết thông tin của ai thu hút hơn...

125
00:05:57,058 --> 00:05:59,739
... và ai đáng được tiếp cận hơn.

126
00:05:59,739 --> 00:06:02,618
Vậy là khi mạng lưới này mở rộng ngày một lớn...

127
00:06:02,618 --> 00:06:04,902
Và trở nên sống động thì chúng tôi quyết định 
không theo dõi thêm...

128
00:06:04,902 --> 00:06:09,683
... và dừng cuộc đối thoại vĩ đại đầy nhịp điệu này.

129
00:06:09,683 --> 00:06:11,492
Chúng tôi lần theo các dấu tròn để truy tìm về nguồn thông tin gốc.

130
00:06:11,492 --> 00:06:13,786
Và thế là: "Đây chính là những người 
mà ta cần liên lạc."

131
00:06:13,786 --> 00:06:15,500
"Đây là những người có những tin đáng để chú ý."

132
00:06:15,500 --> 00:06:17,809
"Thử xem họ là những người thế nào."

133
00:06:17,809 --> 00:06:20,499
Ngập lụt trong lượng tin tức đồ sộ...

134
00:06:20,499 --> 00:06:23,706
... đây chính là lúc mà internet thật sự khiến những người làm phóng viên như thôi thấy thích thú.

135
00:06:23,706 --> 00:06:25,680
Vì bây giờ có rất nhiều công cụ trên mạng...

136
00:06:25,680 --> 00:06:28,437
... có thể giúp ích cho việc tìm kiếm của chúng tôi.

137
00:06:28,437 --> 00:06:31,446
Khi càng đào sâu vào các nguồn thông tin đó...

138
00:06:31,446 --> 00:06:33,745
... bạn có thể tìm được rất nhiều thứ bạn muốn.

139
00:06:33,745 --> 00:06:37,097
Thỉnh thoảng bạn lại tìm được một tin tức...

140
00:06:37,097 --> 00:06:40,557
... mà thật sự rất hấp dẫn, 
bạn muốn đăng nó chết đi được...

141
00:06:40,557 --> 00:06:43,232
... nhưng vẫn không thể đăng liền được...

142
00:06:43,232 --> 00:06:44,439
... vì không biết nguồn tin ấy có phải thật hay không.

143
00:06:44,439 --> 00:06:46,621
Bạn không biết nó có phải sản phẩm của đồ họa hay là được đăng lại.

144
00:06:46,621 --> 00:06:48,330
Đó là khi bạn cần phải đi điều tra về độ chân thật của tin tức.

145
00:06:48,330 --> 00:06:50,674
Tôi sẽ cho chạy đoạn video này một lát.

146
00:06:50,674 --> 00:06:53,663
Chúng tôi tìm thấy nó cách đây được vài tuần.

147
00:06:53,663 --> 00:06:55,862
"Tí nữa là gió sẽ ào ào cho mà coi."

148
00:06:55,862 --> 00:07:00,750
(Tiếng mưa và gió gào)

149
00:07:00,750 --> 00:07:03,917
(Tiếng nổ) Ôi má ơi!

150
00:07:03,917 --> 00:07:06,854
Nếu bạn là phóng viên tin tức thì đây 
là một điều rất đáng để đưa.

151
00:07:06,854 --> 00:07:09,406
Nó là một tin tức vô cùng quý giá và hấp dẫn.

152
00:07:09,406 --> 00:07:11,669
Đây chính là phản ứng chân thật 
của một người dân...

153
00:07:11,669 --> 00:07:14,239
... khi quay lại cảnh mưa bão từ đằng sau vườn nhà.

154
00:07:14,239 --> 00:07:17,733
Nhưng mà làm sao bạn biết được 
người này đăng tin thật hay giả?

155
00:07:17,733 --> 00:07:20,391
Hay là nó có thật nhưng đã xảy ra từ lâu và được đăng lại mới đây thôi?

156
00:07:20,391 --> 00:07:22,617
Vậy chúng tôi quyết định 
xác minh lại đoạn video này.

157
00:07:22,617 --> 00:07:25,477
Điều chúng tôi dựa vào duy nhất lúc đó là tên tài khoản YouTube đã tải đoạn video đó.

158
00:07:25,477 --> 00:07:27,828
Tải khoản này chỉ mới có một đoạn video duy nhất.

159
00:07:27,828 --> 00:07:29,316
Và tên là Rita Krill.

160
00:07:29,316 --> 00:07:32,608
Chúng tôi không biết cái tên 
Rita có phải là thật hay giả.

161
00:07:32,608 --> 00:07:35,521
Nhưng chúng tôi vẫn cứ tìm bằng cách dùng 
công cụ internet sẵn có.

162
00:07:35,521 --> 00:07:38,829
Cái đầu tiên là Spokeo, 
nó tìm tên Rita Krill có ở những đâu.

163
00:07:38,829 --> 00:07:41,211
Chúng tôi giới hạn trong nước Mỹ, 
và kết quả cho được ở New York...

164
00:07:41,211 --> 00:07:43,973
Pennsylvania, Nevada, và Florida.

165
00:07:43,973 --> 00:07:46,622
Sau đó chúng tôi dùng tiếp công cụ miễn phí thứ hai.

166
00:07:46,622 --> 00:07:49,089
Chúng tôi kiểm tra báo cáo thời tiết 
trên Wolfram Alpha...

167
00:07:49,089 --> 00:07:51,586
... vào cái ngày đoạn băng được tải lên.

168
00:07:51,586 --> 00:07:53,469
Chúng tôi rà khắp các thành phố...

169
00:07:53,469 --> 00:07:56,965
... và cuối cùng tìm được ở Florida ngày hôm đó có mưa và sấm sét.

170
00:07:56,965 --> 00:07:59,610
Và thế là chúng tôi lại lục tra danh bạ ở Florida...

171
00:07:59,610 --> 00:08:02,534
Và tìm kiếm cái tên Rita Krill.

172
00:08:02,534 --> 00:08:04,106
Sau khi lấy được các địa chỉ tìm được...

173
00:08:04,106 --> 00:08:07,422
... chúng tôi gõ chúng vào Google Maps để tìm hình dạng ngôi nhà.

174
00:08:07,422 --> 00:08:09,337
... đến một địa chỉ chúng tôi tìm được một hồ bơi...

175
00:08:09,337 --> 00:08:12,255
... giống như trong đoạn băng.
Chúng tôi so sánh các điểm tương đồng...

176
00:08:12,255 --> 00:08:15,226
... giữa đoạn băng và hình ảnh tìm thấy trên Google.

177
00:08:15,226 --> 00:08:18,441
Nếu nhìn vào đoạn băng bạn sẽ thấy
có một cái dù to...

178
00:08:18,441 --> 00:08:20,286
... một cái phao màu trắng...

179
00:08:20,286 --> 00:08:22,726
Các góc của hồ bơi hình tròn đặc trưng...

180
00:08:22,726 --> 00:08:24,780
... và có 2 cái cây ở bên ngoài.

181
00:08:24,780 --> 00:08:27,207
Khi quan sát kĩ lưỡng hình ảnh trên Google Maps,

182
00:08:27,207 --> 00:08:29,878
... chúng ta thấy có một cái phao trắng...

183
00:08:29,878 --> 00:08:32,872
Và đây là hai cái cây...

184
00:08:32,872 --> 00:08:34,858
Có cả một cây dù. Trong hình thì nó được gập lại.

185
00:08:34,858 --> 00:08:38,636
Cái này thì hơi khó. Và hồ bơi có các góc tròn.

186
00:08:38,636 --> 00:08:41,786
Vậy thế là chúng tôi gọi cho Rita và nhận được đoạn băng...

187
00:08:41,786 --> 00:08:43,872
... rồi kiểm tra độ chân thật của nó.

188
00:08:43,872 --> 00:08:47,066
Khách hàng chúng tôi đã rất mừng khi cuối cùng họ cũng có thể sử dụng đoạn băng.

189
00:08:47,066 --> 00:08:48,841
Đôi khi hành trình tìm sự thật...

190
00:08:48,841 --> 00:08:53,250
... lại không được thoải mái như vậy, và cũng có thể dẫn đến hậu quả khôn lường.

191
00:08:53,250 --> 00:08:56,233
Syria là một điểm nóng tin tức...

192
00:08:56,233 --> 00:08:58,914
... vì nhiều khi bạn phải bóc trần những tin tức...

193
00:08:58,914 --> 00:09:02,713
... mà có liên quan đến 
bằng chứng tội ác chiến tranh...

194
00:09:02,713 --> 00:09:05,070
Những lúc thế này, YouTube chính là kho tin tức...

195
00:09:05,070 --> 00:09:09,220
... đầy quan trọng về những diễn biến
đang xảy ra trên thế giới.

196
00:09:09,220 --> 00:09:11,974
Đoạn băng này tôi sẽ không chiếu hết...

197
00:09:11,974 --> 00:09:14,695
Bởi vì nó chứa những hình ảnh khá là đáng sợ, nhưng bù lại bạn sẽ nghe được tiếng.

198
00:09:14,695 --> 00:09:17,023
Đây là ở Hama.

199
00:09:17,023 --> 00:09:19,993
(Tiếng la hét từ đoạn băng)

200
00:09:19,993 --> 00:09:23,897
Ở trong đoạn video này...

201
00:09:23,897 --> 00:09:26,658
... là cảnh các thi thể đầy máu 
trên một chiếc xe chở hàng...

202
00:09:26,658 --> 00:09:29,263
... bị đem ra một cây cầu và quăng xuống nước.

203
00:09:29,263 --> 00:09:32,044
Nguồn thông tin cho rằng đây là Hội Anh Em Hồi Giáo

204
00:09:32,044 --> 00:09:34,919
... và họ đang ném thi thể 
của các quân sĩ Syria xuống sông...

205
00:09:34,919 --> 00:09:37,853
... kèm theo những câu chửi bới và báng bổ gay gắt...

206
00:09:37,853 --> 00:09:40,235
Có rất nhiều thông tin tranh cãi 
xoay quanh việc họ là ai...

207
00:09:40,235 --> 00:09:42,477
... và địa điểm đoạn video này được quay.

208
00:09:42,477 --> 00:09:45,743
Vậy là chúng tôi liên lạc với các nguồn tin
ở Hama qua Twitter

209
00:09:45,743 --> 00:09:48,076
.. và trao đổi với họ về điều này.

210
00:09:48,076 --> 00:09:51,890
Cây cầu chính là điểm chúng tôi chú ý tới vì nó có thể được xác minh dễ hơn.

211
00:09:51,890 --> 00:09:54,804
Ba nguồn khác nhau nói ba thông tin khác nhau.

212
00:09:54,804 --> 00:09:57,066
Một người nói cây cầu không có thật.

213
00:09:57,066 --> 00:10:00,590
Người thứ hai nói cây cầu nhưng 
không ở Hama mà ở chỗ khác.

214
00:10:00,590 --> 00:10:03,152
Người thứ ba thì nói: "Tôi nghĩ có cây cầu này..."

215
00:10:03,152 --> 00:10:06,516
"Nhưng cái đập ở đoạn thượng lưu đã đóng..."

216
00:10:06,516 --> 00:10:09,913
"Nhưng mặt sông đáng lẽ phải khô mới phải. 
Như thế thì không khớp."

217
00:10:09,913 --> 00:10:12,525
Đó là người duy nhất cho chúng tôi manh mối.

218
00:10:12,525 --> 00:10:13,750
Vậy là chúng tôi đi tìm những manh mối khác.

219
00:10:13,750 --> 00:10:16,839
Đoạn băng có quay hàng rào chắn, 
có thể xác minh được.

220
00:10:16,839 --> 00:10:20,583
Trên thành cầu, bóng đổ về hướng Nam.

221
00:10:20,583 --> 00:10:22,900
Vậy là chúng tôi suy đoán cây cầu nằm hướng Đông-Tây.

222
00:10:22,900 --> 00:10:24,856
Thành cầu được sơn trắng đen xen kẽ.

223
00:10:24,856 --> 00:10:26,842
Khi nhìn vào đoạn có con sông, bạn thấy ở đó có một trụ đá ở hướng Tây.

224
00:10:26,842 --> 00:10:29,796
Và kia chính là đoạn mây máu trên mặt sông.

225
00:10:29,796 --> 00:10:31,530
Máu chảy theo nước sông, vậy nên con sông này chảy hướng Nam-Bắc.

226
00:10:31,530 --> 00:10:33,227
Đó là những gì chúng tôi thu nhận được.

227
00:10:33,227 --> 00:10:35,576
Khi nhìn khỏi cây cầu...

228
00:10:35,576 --> 00:10:37,225
... có một thảm cỏ ở bên trái dòng sông...

229
00:10:37,225 --> 00:10:39,655
Và con sông thì thu hẹp dần.

230
00:10:39,655 --> 00:10:42,234
Vậy là dựa vào Google Maps, chúng tôi bắt đầu...

231
00:10:42,234 --> 00:10:44,292
... cuộc tìm kiếm từng cây cầu một.

232
00:10:44,292 --> 00:10:47,772
Chúng tôi nhớ đến cái đập được nhắc tới...

233
00:10:47,772 --> 00:10:51,382
Vậy là lần theo các đoạn đường bắc ngang con sông.

234
00:10:51,382 --> 00:10:53,120
Rồi loại bỏ các cây cầu không trùng khớp.

235
00:10:53,120 --> 00:10:54,883
Cái cần tìm là cây cầu theo hướng Đông-Tây.

236
00:10:54,883 --> 00:10:56,835
Và khi đến Hama, chúng tôi lần từ cái đập nước...

237
00:10:56,835 --> 00:10:58,838
... cho đến Hama, nhưng không có cây cầu nào.

238
00:10:58,838 --> 00:11:01,322
Khi đi xa hơn một chút và chuyển sang chế độ hình ảnh vệ tinh...

239
00:11:01,322 --> 00:11:04,242
... chúng tôi tìm thấy một cây cầu có khả năng.

240
00:11:04,242 --> 00:11:07,280
Nó cũng bắt ngang đoạn sông và theo hướng Đông-Tây.

241
00:11:07,280 --> 00:11:10,441
Đây là có thể là cây cầu được quay, và chúng tôi lập tức phóng to hình ảnh.

242
00:11:10,441 --> 00:11:13,343
Nó có một làn phân cách nên đây là
cây cầu có 2 làn đường.

243
00:11:13,343 --> 00:11:16,989
Thành cầu sơn trắng đen như trong đoạn video.

244
00:11:16,989 --> 00:11:19,301
Khi đào sâu hơn một tí, các bạn sẽ thấy 
những tấm hình về cây cầu...

245
00:11:19,301 --> 00:11:22,255
Được đăng kèm, điều này rất có ích.

246
00:11:22,255 --> 00:11:24,942
Vậy là khi nhấn vào mấy tấm hình...

247
00:11:24,942 --> 00:11:27,564
Chúng tôi có thể so sánh 
các chi tiết trong đoạn băng.

248
00:11:27,564 --> 00:11:31,287
Đầu tiên là thành cầu màu trắng đen.

249
00:11:31,287 --> 00:11:33,392
... ggiống như những gì ta đã thấy.

250
00:11:33,392 --> 00:11:36,891
Rồi cả hàng rào chắn với thiết kế nổi bật...

251
00:11:36,891 --> 00:11:39,242
... mà chúng ta đã thấy khi họ ném các thi thể.

252
00:11:39,242 --> 00:11:41,897
Khi rà soát lại các điểm, 
chúng tôi chắc chắn đây là cây cầu đó.

253
00:11:41,897 --> 00:11:43,421
Vậy thì nó nói lên được điều gì?

254
00:11:43,421 --> 00:11:45,734
Nhớ lại thông tin từ ba nguồn khác nhau 
mà tôi đã nhận được:

255
00:11:45,734 --> 00:11:47,459
Một nói cây cầu không có.

256
00:11:47,459 --> 00:11:49,318
Người thứ hai nói cây cầu không có ở Hama.

257
00:11:49,318 --> 00:11:53,271
Người cuối nói: "Cây cầu có thật, nhưng tôi không chắc về mực độ nước."

258
00:11:53,271 --> 00:11:56,602
Trong ba người, thì người thứ ba thì có vẻ nói thật nhất.

259
00:11:56,602 --> 00:11:59,583
Chúng tôi đã có thể tìm ra được điều đó bằng các công cụ miễn phí trên internet.

260
00:11:59,583 --> 00:12:02,103
Khi ngồi trong một văn phòng ở Dublin...

261
00:12:02,103 --> 00:12:03,590
... và ra kết quả trong vòng 20 phút.

262
00:12:03,590 --> 00:12:06,029
Và đó chính là thú vui của công việc này.

263
00:12:06,029 --> 00:12:09,294
Mạng giống như một dòng nước cuồn cuộn...

264
00:12:09,294 --> 00:12:12,481
... càng ngày càng có nhiều thông tin khó sàng lọc.

265
00:12:12,481 --> 00:12:15,808
Nhưng nếu bạn sử dụng chúng một cách thông minh, bạn sẽ tìm được những tin có giá trị.

266
00:12:15,808 --> 00:12:18,203
Chỉ cần một vài manh mối,
tôi có thể tìm ra những điều...

267
00:12:18,203 --> 00:12:21,737
... mà hầu hết những ai trong căn phòng này
đều không muốn cho tôi biết.

268
00:12:21,737 --> 00:12:24,742
Nhưng điều quan trọng hơn là...

269
00:12:24,742 --> 00:12:28,771
... khi mà càng ngày có nhiều thông tin khó sàng lọc...

270
00:12:28,771 --> 00:12:31,404
... tràn lan trên mạng, thì các công cụ hỗ trợ càng trở nên mạnh mẽ và có ích.

271
00:12:31,404 --> 00:12:33,267
... những công cụ internet miễn phí ngày nay...

272
00:12:33,267 --> 00:12:35,493
... có thể giúp chúng ta trong những 
cuộc điều tra như thế này.

273
00:12:35,493 --> 00:12:37,316
Những thuật toán càng ngày càng thông minh và phức tạp hơn trước...

274
00:12:37,316 --> 00:12:39,737
... và máy tính chạy nhanh hơn bao giờ hết.

275
00:12:39,737 --> 00:12:43,164
Nhưng có một điều rằng: thuật toán chỉ là quy tắc, chỉ là phép tính nhị phân.

276
00:12:43,164 --> 00:12:44,949
Nó chỉ có thể là có hoặc không, trắng hoặc đen.

277
00:12:44,949 --> 00:12:48,503
Sự thật thì không phải vậy. Nó là giá trị.

278
00:12:48,503 --> 00:12:53,167
Sự thật là cảm xúc, hay thay đổi, và hơn hết, 
nó rất con người.

279
00:12:53,167 --> 00:12:55,274
Dù cho chúng ta dùng máy tính có thành thạo đến đâu đi chăng nữa...

280
00:12:55,274 --> 00:12:57,658
... có bao nhiêu thông tin 
chúng ta biết được đi chăng nữa...

281
00:12:57,658 --> 00:13:00,654
... thì bạn vẫn không bao giờ có thể tách phần người ra khỏi quá trình tìm kiếm sự thật.

282
00:13:00,654 --> 00:13:04,312
Bởi vì cuối cùng thì, 
đó là đặc điểm nổi bật của con người.

283
00:13:04,312 --> 00:13:08,312
Cảm ơn đã lắng nghe. (Vỗ tay)