1
00:00:00,975 --> 00:00:03,256
Yaklaşık 17 yaşımdan beri bir gazeteciyim

2
00:00:03,256 --> 00:00:06,656
ve bu, şu an içinde
bulunmak için ilginç bir sektör

3
00:00:06,656 --> 00:00:08,422
çünkü hepinizin bildiği gibi,

4
00:00:08,422 --> 00:00:10,262
medyada çok büyük değişimler oluyor

5
00:00:10,262 --> 00:00:13,855
ve birçoğunuz bunu ticari
bir bakış açısından biliyorsunuz.

6
00:00:13,855 --> 00:00:16,798
İş modeli oldukça sarpa sarmış durumda

7
00:00:16,798 --> 00:00:18,448
ve büyük babamın da diyeceği gibi,

8
00:00:18,448 --> 00:00:20,982
bütün kazançlar Google tarafından
silinip süpürülüyor.

9
00:00:20,982 --> 00:00:23,196
Yani gazeteci olmak için ilginç bir zaman

10
00:00:23,196 --> 00:00:26,264
ama benim ilgilendiğim değişim,
işin çıktı kısmı değil.

11
00:00:26,264 --> 00:00:28,295
Ben olayın girdi tarafı ile ilgileniyorum

12
00:00:28,295 --> 00:00:31,594
ki bu da bilgileri sağlayış
ve haberleri toplayış yolumuz oluyor.

13
00:00:31,594 --> 00:00:35,742
Güç dengesinde haber
şirketlerinden izleyicilere doğru

14
00:00:35,742 --> 00:00:38,859
büyük bir kayma
yaşadığımız için bu değişti.

15
00:00:38,859 --> 00:00:40,954
İzleyiciler çok uzun bir zamandır

16
00:00:40,954 --> 00:00:44,127
haberleri etkileyemedikleri
veya bir değişiklik yapamadıkları

17
00:00:44,127 --> 00:00:46,207
ve bağlantı kuramadıkları
bir konumdalardı.

18
00:00:46,207 --> 00:00:48,126
Bu da geri dönülemez biçimde değişti.

19
00:00:48,126 --> 00:00:50,396
Benim haber medyasıyla ilk bağım

20
00:00:50,396 --> 00:00:54,207
1984'te, BBC bir günlük grev
yaptığındaydı.

21
00:00:54,207 --> 00:00:56,245
Mutlu değildim, kızmıştım.

22
00:00:56,245 --> 00:00:57,875
Çizgi filmlerimi izleyemiyordum.

23
00:00:57,875 --> 00:00:59,972
Bu yüzden bir mektup yazdım.

24
00:00:59,972 --> 00:01:01,761
[Sevgilerimle, Markham, yaş 4.]

25
00:01:01,761 --> 00:01:04,638
Nefret yazınızı bitirmenin
gerçekten çok etkili bir yolu.

26
00:01:04,638 --> 00:01:05,942
Hâlâ daha işe yarıyor.

27
00:01:06,542 --> 00:01:09,189
Bir günlük grev üzerinde
bir etkim oldu mu emin değilim

28
00:01:09,189 --> 00:01:12,111
ama şunu biliyorum ki
bana geri dönmeleri üç haftalarını aldı.

29
00:01:12,111 --> 00:01:16,274
Bu herhangi birinin bir etki göstermesi
ve geri dönüş alması için gereken süreydi.

30
00:01:16,274 --> 00:01:18,706
Artık böyle değil çünkü gazeteciler olarak

31
00:01:18,706 --> 00:01:20,586
anlık etkileşimde bulunuyoruz.

32
00:01:20,586 --> 00:01:24,006
Artık seyircilerin haberlere
tepki verdikleri bir konumda değiliz.

33
00:01:24,006 --> 00:01:25,797
Biz seyircilere tepki veriyoruz,

34
00:01:25,797 --> 00:01:27,763
hatta onlara bel bağlıyoruz.

35
00:01:27,763 --> 00:01:29,909
Onlar haberleri bulmamıza
yardım ediyorlar.

36
00:01:29,909 --> 00:01:32,569
Bize, bakılabilecek en iyi açıyı

37
00:01:32,569 --> 00:01:35,289
ve duymak istedikleri şeyleri
bulmamıza yardım ediyorlar.

38
00:01:35,289 --> 00:01:37,400
Yani bu anlık yaşanan bir şey,

39
00:01:37,400 --> 00:01:38,610
çok daha hızlı.

40
00:01:38,610 --> 00:01:39,970
Her an gerçekleşiyor

41
00:01:39,970 --> 00:01:44,170
ve gazeteci her zaman
yetişip yakalamaya çabalıyor.

42
00:01:44,860 --> 00:01:47,569
Seyircilere ne kadar güvendiğimize
dair bir örnek vereyim.

43
00:01:47,569 --> 00:01:51,172
5 Eylül'de Kosta Rika'da bir deprem oldu.

44
00:01:51,172 --> 00:01:54,236
7,6 şiddetindeydi, oldukça büyüktü.

45
00:01:54,236 --> 00:01:59,681
Bu depremin 250 kilometre ötedeki
Managua'ya ulaşması 60 saniye sürdü.

46
00:01:59,681 --> 00:02:03,225
Yani Managua, deprem merkez üssünü
vurduktan 60 saniye sonra sallandı.

47
00:02:03,945 --> 00:02:06,482
30 saniye sonra Twitter'da
ilk mesaj paylaşıldı.

48
00:02:06,482 --> 00:02:09,343
Birisi "temblor" yani deprem diyordu.

49
00:02:09,913 --> 00:02:11,680
Yani depremin fiziksel yolculuğu

50
00:02:11,680 --> 00:02:13,586
60 saniye sürdü.

51
00:02:13,586 --> 00:02:18,591
Bu haberin anında dünyaya
yayılması ise 30 saniye aldı.

52
00:02:18,591 --> 00:02:21,317
Varsayımsal olarak, dünyadaki herkes

53
00:02:21,317 --> 00:02:23,527
Managua'da bir depremin
gerçekleşmekte olduğunu

54
00:02:23,527 --> 00:02:24,951
bilme potansiyeline sahipti.

55
00:02:24,951 --> 00:02:28,685
Bu gerçekleşti çünkü bu kişide
kaydetme içgüdüsü vardı.

56
00:02:28,685 --> 00:02:31,031
Yani bir durum güncellemesi yazdı,

57
00:02:31,031 --> 00:02:33,293
bugünlerde hepimizin yaptığı şey.

58
00:02:33,293 --> 00:02:35,885
Bir şeyler olduğunda bunu durum
güncellemize yazıyoruz,

59
00:02:35,885 --> 00:02:37,705
fotoğraf koyuyoruz, video paylaşıyoruz

60
00:02:37,705 --> 00:02:39,930
ve bunlar durmaksızın
bilgi bulutuna ekleniyor.

61
00:02:39,930 --> 00:02:42,184
Bu da demektir ki

62
00:02:42,184 --> 00:02:44,590
büyük miktarlardaki veri
daimi olarak artıyor.

63
00:02:44,590 --> 00:02:46,065
Gerçekten çok şaşırtıcı.

64
00:02:46,065 --> 00:02:48,381
Örneğin, bakacak olursanız
her bir dakikada

65
00:02:48,381 --> 00:02:51,524
72 saat kadar video YouTube'a yükleniyor.

66
00:02:51,524 --> 00:02:54,726
Yani her saniyede, bir saatten fazla
uzunlukta videolar yükleniyor.

67
00:02:54,726 --> 00:02:56,672
Fotoğraf için de durum farklı değil,

68
00:02:56,672 --> 00:02:59,112
her saniye Instagram'a
58 yeni fotoğraf yükleniyor.

69
00:02:59,112 --> 00:03:02,129
3 bin 500'den fazla
fotoğraf da Facebook'ta paylaşılıyor.

70
00:03:02,989 --> 00:03:05,246
Yani benim konuşmaya başlamamdan

71
00:03:05,246 --> 00:03:07,609
konuşmayı bitireceğim ana kadar,

72
00:03:07,609 --> 00:03:09,864
864 saatten fazla video
YouTube'a eklenmiş

73
00:03:09,864 --> 00:03:13,727
ve Facebook ile Instagram'da 2,5 milyon
yeni fotoğraf paylaşılmış olacak.

74
00:03:14,497 --> 00:03:17,659
Yani gazeteci olmak için
ilginç bir zamandayız

75
00:03:17,659 --> 00:03:20,075
çünkü her şeye erişebiliyor olmalıyız.

76
00:03:20,075 --> 00:03:22,883
Dünyanın herhangi bir yerinde
herhangi bir şey olduğunda

77
00:03:22,883 --> 00:03:26,904
bunu neredeyse anında
ve bedavaya öğrenebilmeliyim.

78
00:03:26,904 --> 00:03:29,619
Ve bu, bu odadaki herkes için geçerli.

79
00:03:30,419 --> 00:03:34,379
Tek sorun şu ki, bu kadar fazla
bilgi olduğunda iyi olanı bulmalısınız

80
00:03:34,379 --> 00:03:37,574
ve bu, böyle büyük miktarlarla
uğraşıldığında inanılmaz şekilde zor.

81
00:03:37,574 --> 00:03:39,097
Bu durum hiçbir zaman

82
00:03:39,097 --> 00:03:41,877
Sandy kasırgası sırasında olduğu
kadar açıkça görülmemişti.

83
00:03:41,877 --> 00:03:43,076
Sandy kasırgasında,

84
00:03:43,076 --> 00:03:46,059
uzun zamandır görmediğimiz kadar
büyük bir fırtına gerçekleşti

85
00:03:46,059 --> 00:03:48,557
ve evrenin "iPhone merkezi"
yerinden oynadı.

86
00:03:48,557 --> 00:03:49,557
(Kahkaha)

87
00:03:49,557 --> 00:03:52,562
Daha önce hiç görmediğimiz
seviyelerde medya yayıldı.

88
00:03:52,562 --> 00:03:54,891
Bu da gazeteciler uydurma haberlerle

89
00:03:54,891 --> 00:03:58,222
ve tekrardan paylaşılan eski fotoğraflarla
uğraşmak zorunda demekti.

90
00:03:58,222 --> 00:04:01,680
Eski fırtınalara ait fotoğrafların
karışımı olan bileşik fotoğraflarla

91
00:04:01,680 --> 00:04:03,653
uğraşmak zorunda kaldık.

92
00:04:03,653 --> 00:04:07,407
"Yarından Sonra" gibi filmlerden alınma
görüntülerle baş etmek zorunda kaldık.

93
00:04:07,407 --> 00:04:08,887
(Kahkaha)

94
00:04:08,887 --> 00:04:11,771
Uğraştığımız görüntülerin bazıları
o kadar gerçekçiydi ki,

95
00:04:11,771 --> 00:04:14,401
gerçek olup olmadıklarını söylemek
neredeyse imkânsızdı.

96
00:04:14,401 --> 00:04:16,434
(Kahkaha)

97
00:04:18,404 --> 00:04:20,628
Şaka bir yana, Instagram'da bunun gibi

98
00:04:20,628 --> 00:04:23,820
gazeteciler tarafından sorgulamaya 
tabi tutulan fotoğraflar vardı.

99
00:04:23,820 --> 00:04:26,713
Emin olamıyorlardı,
fotoğrafa Instagram filtresi eklenmişti.

100
00:04:26,713 --> 00:04:29,378
Işıktan da kuşkulanıldı,
fotoğrafın her şeyi sorgulandı.

101
00:04:29,378 --> 00:04:31,070
Sonunda gerçek olduğu ortaya çıktı.

102
00:04:31,070 --> 00:04:34,273
Manhattan kent merkezindeki,
sular altında kalan C Bulvarındandı.

103
00:04:34,273 --> 00:04:37,783
Doğru olduğuna kanaat getirdiler
çünkü fotoğrafın kaynağına ulaşabildiler.

104
00:04:37,783 --> 00:04:40,425
New York'tan yemek blogger'ları
çekmişti fotoğrafı.

105
00:04:40,425 --> 00:04:42,675
Bunlar tanınan, saygın insanlardı.

106
00:04:42,675 --> 00:04:45,625
Yani bu bir yalan değildi,
gerçekten kanıtlanabilir bir şeydi.

107
00:04:45,625 --> 00:04:48,105
İşte burada gazetecinin işi buydu, elemek.

108
00:04:48,765 --> 00:04:52,105
Gidip doğru bilgiyi bulup
okuyucuya iletmek yerine

109
00:04:52,105 --> 00:04:54,946
geride kalarak zararlı olabilecek
materyalleri ayıklamak.

110
00:04:54,946 --> 00:04:59,358
Zamanla doğru kaynağa ulaşabilmek
iyice önem kazandı

111
00:05:00,018 --> 00:05:03,218
ve artık gazeteciler bunun için
daha çok Twitter'ı tercih ediyorlar.

112
00:05:03,218 --> 00:05:06,308
Eğer kullanmasını bilirsen,
o kadar fazla şey var ki Twitter'da,

113
00:05:06,308 --> 00:05:08,448
fiilen gerçek zamanlı bir
haber kaynağı gibi.

114
00:05:08,818 --> 00:05:12,098
2011 Mısır Devrimi, Twitter'ın
haber bulmada yararlı olabileceği gibi,

115
00:05:12,098 --> 00:05:14,161
aynı zamanda nasıl zor da
olduğunu gösterdi.

116
00:05:15,032 --> 00:05:17,416
Arapça bilmeyen, olayların dışından,

117
00:05:17,416 --> 00:05:19,286
Dublin'den gözlemleyen biri olarak

118
00:05:19,286 --> 00:05:22,539
Twitter'daki iyi, ulaşılabilir,
güvenilir kaynakların listeleri

119
00:05:22,539 --> 00:05:24,633
gerçekten önemliydi.

120
00:05:24,633 --> 00:05:27,313
Peki sıfırdan böyle bir listeyi
nasıl oluşturabilirsiniz?

121
00:05:27,313 --> 00:05:30,533
Bunu yapmak çok zorlayıcı olabilir
ama nereye bakacağını bilmelisin.

122
00:05:30,533 --> 00:05:33,393
Bu görsel efekt İtalyan bir
akademisyen tarafından yapıldı,

123
00:05:33,393 --> 00:05:34,683
adı André Pannison'dı.

124
00:05:34,683 --> 00:05:37,523
Basitçe, Hüsnü Mübarek'in
istifa ettiği gün

125
00:05:37,523 --> 00:05:41,132
Tahrir Meydanı'nda gerçekleşen
etkileşimi ele aldı.

126
00:05:41,132 --> 00:05:43,693
Burada gördüğünüz noktalar "retweet"ler.

127
00:05:43,693 --> 00:05:45,983
Yani, ne zaman biri bir
mesajı "retweet" ederse

128
00:05:45,983 --> 00:05:47,613
iki nokta arasında bağ kuruluyor.

129
00:05:47,613 --> 00:05:49,603
Aynı mesaj ne kadar çok
"retweet" edilirse

130
00:05:49,603 --> 00:05:52,303
o kadar çok bu bağlantı
noktalarını görüyoruz.

131
00:05:52,536 --> 00:05:54,836
Bu iletişimi görselleştirmenin
mükemmel bir yolu.

132
00:05:54,836 --> 00:05:57,516
Bu şekilde, kimin daha ilgi çekici

133
00:05:57,516 --> 00:05:59,516
ve araştırmaya değer olduğunu anlıyoruz.

134
00:05:59,927 --> 00:06:01,987
Etkileşim arttıkça
ve hareketlendikçe

135
00:06:01,987 --> 00:06:09,917
en sonunda bu kocaman
ve ritmik taslak ortaya çıkıyor.

136
00:06:09,917 --> 00:06:12,187
Bağlantı noktalarını bulursunuz
ve dersiniz ki:

137
00:06:12,187 --> 00:06:14,187
"Tamamdır, bu insanları bulmalıyım.

138
00:06:14,187 --> 00:06:15,657
Asıl olay bu kişilerde.

139
00:06:15,657 --> 00:06:16,807
Bakalım, bunlar kimmiş."

140
00:06:18,611 --> 00:06:20,221
İşte bu bilgi tufanı,

141
00:06:20,221 --> 00:06:23,241
benim gibi bir gazeteci için
gerçek zamanlı bilgi ağının

142
00:06:23,241 --> 00:06:24,111
ilginçleştiği yer.

143
00:06:24,111 --> 00:06:27,761
Çünkü elimizde araştırma yapmak için
her zamankinden daha fazla araç var.

144
00:06:29,981 --> 00:06:31,571
Kaynakları çıkartmaya başladıkça

145
00:06:31,571 --> 00:06:33,611
her zamankinden daha derine ulaşabilirsin.

146
00:06:34,510 --> 00:06:36,540
Bazen öyle bir içerik ile karşılaşırsın ki

147
00:06:36,540 --> 00:06:41,130
onu ölümüne kullanmak gelir içinden.

148
00:06:41,130 --> 00:06:43,320
Ancak doğruluğundan
yüzde yüz emin değilsindir.

149
00:06:43,320 --> 00:06:44,990
Kaynak güvenilir mi bilmiyorsundur.

150
00:06:44,990 --> 00:06:47,520
Bir kurmaca mı ya da eski
bir materyal mi bilemezsin

151
00:06:47,520 --> 00:06:48,916
ve soruşturma yapman gerekir.

152
00:06:48,916 --> 00:06:50,266
Şimdi açacağım videoyu

153
00:06:50,266 --> 00:06:52,785
birkaç hafta önce keşfettik.

154
00:06:53,685 --> 00:06:55,845
[Video: Hava saniyeler içinde karıştı.]

155
00:06:55,845 --> 00:07:00,805
(Yağmur ve rüzgar sesleri)

156
00:07:00,805 --> 00:07:02,295
(Patlama sesi)

157
00:07:02,295 --> 00:07:03,985
[Ah, lanet olsun!]

158
00:07:03,985 --> 00:07:06,815
Markham Nolan: Şimdi bir
haber yapımcısı olduğunuzu düşünün.

159
00:07:06,815 --> 00:07:08,905
Böyle bir şeyle karşılaşmayı
çok istersiniz

160
00:07:08,905 --> 00:07:10,185
çünkü bu muhteşem bir şey.

161
00:07:10,185 --> 00:07:12,255
Yani, bu bir kişinin
arka bahçesinde çektiği

162
00:07:12,255 --> 00:07:14,305
gerçekten muhteşem bir reaksiyon.

163
00:07:14,775 --> 00:07:16,368
Ancak bu kişiyi nasıl bulacaksın?

164
00:07:16,368 --> 00:07:20,258
Doğru mu, sahte mi veya
eski bir video mu nereden bileceksin?

165
00:07:20,258 --> 00:07:23,454
Video üzerinde çalışmaya koyulduk
ve tek yapmamız gereken,

166
00:07:23,454 --> 00:07:25,691
Youtube'deki kullanıcı adına bakmaktı.

167
00:07:25,691 --> 00:07:27,641
Hesaptan sadece bir video paylaşılmıştı.

168
00:07:27,641 --> 00:07:29,641
Paylaşımı yapan kişisin adı Rita Krill'di.

169
00:07:29,641 --> 00:07:32,641
Rita gerçek bir kişi miydi yoksa
isim sahte miydi, bilmiyorduk.

170
00:07:32,641 --> 00:07:35,891
Araştırmaya başladık ve internetteki
ücretsiz araçlardan yararlandık.

171
00:07:35,891 --> 00:07:38,781
Rita Krills'i aradığımız araçlardan
ilki "Spokeo"ydu.

172
00:07:38,781 --> 00:07:40,494
Tüm Amerika'da aradık

173
00:07:40,494 --> 00:07:42,535
ve New York'ta, Pensilvanya'da,

174
00:07:42,535 --> 00:07:44,394
Nevada'da ve Florida'da bu adı bulduk.

175
00:07:44,394 --> 00:07:47,154
Daha sonra, "Wolfram Alpha" adında
bir başka uygulama ile

176
00:07:47,154 --> 00:07:49,024
videonun çekildiği gün kaydedilen

177
00:07:49,024 --> 00:07:51,014
hava durumu raporlarını inceledik.

178
00:07:51,974 --> 00:07:54,094
Bütün kentler için durumu kontrol ettik

179
00:07:54,094 --> 00:07:57,204
ve o gün Florida'da bütün gün fırtına
ve yağmur olduğunu gördük.

180
00:07:57,204 --> 00:07:59,809
Telefon numaralarını araştırdık

181
00:07:59,809 --> 00:08:02,774
ve Rita Krills'i bulmaya çalıştık
ve birkaç adrese baktık.

182
00:08:02,774 --> 00:08:04,864
Birkaç farklı adresi
kontrol ettikten sonra,

183
00:08:04,864 --> 00:08:07,264
Google Maps bize bir evin adresini verdi.

184
00:08:07,644 --> 00:08:08,804
Havuzu da olan

185
00:08:08,804 --> 00:08:11,114
ve Rita'nın evine oldukça
benzeyen bir ev bulduk.

186
00:08:11,114 --> 00:08:15,150
Videoyu yeniden izledik
ve karşılaştırılabilecek ipuçları aradık.

187
00:08:15,150 --> 00:08:17,640
Eğer videoya bakarsanız

188
00:08:17,640 --> 00:08:20,040
büyük bir şemsiye, havuzda bir su yatağı,

189
00:08:20,040 --> 00:08:22,750
garipçe yuvarlatılmış havuz köşeleri

190
00:08:22,750 --> 00:08:24,460
ve arka planda iki ağaç görürsünüz.

191
00:08:24,460 --> 00:08:26,360
Google Maps'e yeniden baktık

192
00:08:26,360 --> 00:08:29,420
ve açıkça, beyaz su yatağını,

193
00:08:31,280 --> 00:08:33,331
iki ağacı ve şemsiyeyi gördük.

194
00:08:33,331 --> 00:08:35,156
Şemsiye bu fotoğrafta katlanmış.

195
00:08:35,156 --> 00:08:36,320
Biraz aldatıcı olabilir

196
00:08:36,320 --> 00:08:38,410
ve işte havuzun yuvarlatılmış köşeleri.

197
00:08:38,410 --> 00:08:40,309
Kısacası, Rita'yı bulabildik,

198
00:08:40,309 --> 00:08:42,820
videoyu temize çıkardık,
çekildiğinden emin olduk

199
00:08:42,820 --> 00:08:46,835
ve müşterilerimiz videoyu endişelenmeden
paylaşabildikleri için çok mutlu oldular.

200
00:08:46,835 --> 00:08:50,705
Ancak bazı zamanlarda
gerçeği aramak çok daha zor olabiliyor

201
00:08:50,705 --> 00:08:53,355
ve çok daha büyük sonuçlar doğurabiliyor.

202
00:08:53,355 --> 00:08:55,477
Suriye bizim için çok ilginçti

203
00:08:55,477 --> 00:08:58,056
çünkü çoğu zaman
çürütmeye çalıştığınız materyal,

204
00:08:58,056 --> 00:09:01,736
savaş suçu kanıtı olma potansiyeli taşır.

205
00:09:01,736 --> 00:09:04,686
Bu konuda, Youtube dünyada
neler olup bittiği hakkında

206
00:09:04,686 --> 00:09:08,146
en çok kaynağın olduğu yer hâline geldi.

207
00:09:10,476 --> 00:09:13,573
Oldukça korkunç olduğu için bu videonun
tamamını göstermeyeceğim

208
00:09:13,573 --> 00:09:14,873
ama sesleri duyabilirsiniz.

209
00:09:14,873 --> 00:09:16,566
Bu görüntüler Hama'dan.

210
00:09:16,566 --> 00:09:20,003
Video: (Bağırışmalar)

211
00:09:20,003 --> 00:09:22,587
Bu videoyu izlediğinizde göreceğiniz şey,

212
00:09:22,587 --> 00:09:24,613
kanlı bedenlerin alınıp

213
00:09:24,613 --> 00:09:28,023
bir kamyonet arkasına konularak
köprüden aşağı atılmaları.

214
00:09:29,443 --> 00:09:32,683
İddialara göre bunu yapanlar
Müslüman Kardeşler üyeleri

215
00:09:32,683 --> 00:09:36,143
ve köprüden cesetlerini attıkları
kişiler Suriye Ordusu subayları.

216
00:09:36,143 --> 00:09:38,122
Küfürler ve hakaretler ediyorlar.

217
00:09:38,122 --> 00:09:39,882
Ayrıca, bu iddiaları reddeden

218
00:09:39,882 --> 00:09:42,486
veya bunların başkaları olduğunu
iddia edenler de oldu.

219
00:09:42,486 --> 00:09:44,044
O yüzden biz de,

220
00:09:44,044 --> 00:09:47,857
daha önce Twitter üzerinden de iletişimde
olduğumuz Hama'daki kaynaklara ulaştık.

221
00:09:47,857 --> 00:09:51,577
Bu konuyu, özellikle de ayırt etmeye
yarayabilecek olan köprüyü sorduk.

222
00:09:52,397 --> 00:09:55,077
Köprü hakkında, üç farklı
kaynaktan üç farklı şey duyduk.

223
00:09:55,077 --> 00:09:57,227
Birisi, köprünün var olmadığını söyledi.

224
00:09:57,227 --> 00:10:00,817
Bir diğeri, köprünün var olduğunu
ama Hama'da değil başka yerde olduğunu;

225
00:10:00,817 --> 00:10:06,457
sonuncusu da,"Bence köprü var
ama barajın akışı kapatıldı.

226
00:10:06,457 --> 00:10:10,064
O yüzden nehir kurumuş olmalıydı
ve bu mantıksız," dedi.

227
00:10:10,064 --> 00:10:11,997
Sadece son kaynak biraz ipucu vermişti.

228
00:10:11,997 --> 00:10:14,288
Başka ipuçları için videoya baktık.

229
00:10:14,288 --> 00:10:17,193
Ayırt edici görünen korkuluklar vardı,
işe yarayabilirlerdi.

230
00:10:17,193 --> 00:10:20,053
Kaldırım taşlarına baktık,
güney yönlü gölgeleri vardı.

231
00:10:20,053 --> 00:10:23,183
O zaman köprü nehir üstünde
doğu-batı yönlü uzanıyor diyebilirdik.

232
00:10:23,183 --> 00:10:25,233
Kenar taşları siyah beyazdı.

233
00:10:25,233 --> 00:10:28,533
Nehrin kendisine de baktık,
batı tarafında beton bir taş vardı.

234
00:10:28,533 --> 00:10:30,321
Bir de kan gölü görünüyordu,

235
00:10:30,321 --> 00:10:31,411
nehirdeki kandı bu.

236
00:10:31,411 --> 00:10:33,629
Yani nehir güneyden kuzeye doğru akıyordu.

237
00:10:33,629 --> 00:10:35,253
Ayrıca, köprüden uzağa bakarsanız

238
00:10:35,253 --> 00:10:37,216
sol kıyıda çimenlerde bir boşluk olduğunu

239
00:10:37,216 --> 00:10:38,996
ve nehrin daraldığını görebilirsiniz.

240
00:10:39,895 --> 00:10:42,165
Bunun üzerine, Google Maps'i açtık

241
00:10:42,165 --> 00:10:44,855
ve bütün köprülere bakmaya başladık.

242
00:10:44,855 --> 00:10:46,354
Bahsettiğimiz barajı açtık

243
00:10:46,354 --> 00:10:51,814
ve köprünün yollar ile kesildiği
her noktayı kontrol ettik.

244
00:10:51,814 --> 00:10:53,156
Eşleşmeyenleri eledik.

245
00:10:53,156 --> 00:10:55,296
Aradığımız köprü,
doğu-batı ekseninde olmalı.

246
00:10:55,296 --> 00:10:56,036
Hama'ya geldik.

247
00:10:56,036 --> 00:10:58,156
Barajdan Hama'ya kadar,
bir köprü bile yoktu.

248
00:10:59,026 --> 00:11:01,746
O yüzden biraz daha ilerledik
ve uydu görünümüne geçtik.

249
00:11:01,746 --> 00:11:05,015
Bir köprü daha bulduk ve her şey
berraklaşmaya başladı.

250
00:11:05,015 --> 00:11:07,426
Nehri doğu-batı yönlü kesiyor görünüyordu.

251
00:11:07,426 --> 00:11:08,830
Köprümüz bu olabilirdi.

252
00:11:08,830 --> 00:11:13,580
Yaklaşmaya başladık ve bir
refüj gördük, yani iki şeritliydi.

253
00:11:13,580 --> 00:11:16,870
Videodaki gibi siyah beyaz
kaldırım taşları vardı.

254
00:11:17,210 --> 00:11:18,759
Tıkladığımızda birilerinin,

255
00:11:18,759 --> 00:11:22,670
köprünün çok işe yarar 
fotoğraflarını paylaştığını gördük.

256
00:11:22,670 --> 00:11:24,640
Fotoğraflara tıkladık ve video ile

257
00:11:24,640 --> 00:11:27,410
karşılaştırabileceğimiz detaylara ulaştık.

258
00:11:27,410 --> 00:11:30,934
İlk olarak, siyah beyaz
kaldırım taşlarını gördük.

259
00:11:31,543 --> 00:11:34,313
Kullanışlı ipuçlarıydı çünkü
onları daha önce de görmüştük.

260
00:11:34,313 --> 00:11:35,966
Cesetlerin üstünden atıldığı

261
00:11:35,966 --> 00:11:38,206
ayırt edici korkulukları gördük.

262
00:11:38,924 --> 00:11:42,026
Köprünün bizimki olduğundan
emin olana kadar bakmaya devam ettik.

263
00:11:42,026 --> 00:11:43,846
Peki bu bilgiler bize neyi gösteriyor?

264
00:11:43,846 --> 00:11:46,206
Üç kaynağımın dediklerine
dönüp kontrol etmeliyim:

265
00:11:46,206 --> 00:11:47,633
İlki köprünün var olmadığını,

266
00:11:47,633 --> 00:11:49,746
ikincisi köprünün Hama'da olmadığını,

267
00:11:49,746 --> 00:11:53,314
üçüncüsü ise "Evet, köprü var ama su
seviyelerinden emin değilim," demişti.

268
00:11:53,314 --> 00:11:56,424
Birden, üçüncüsü
en gerçekçi olanı gibi göründü

269
00:11:56,424 --> 00:11:59,914
ve biz de bazı ücretsiz internet araçları
sayesinde, doğruyu bulmuş olduk.

270
00:11:59,914 --> 00:12:01,954
Dublin'de bir kafenin odacığında otururken

271
00:12:01,954 --> 00:12:03,866
20 dakika içinde yaptık bunu.

272
00:12:03,866 --> 00:12:05,942
Bu işin zevkli yanı da bu.

273
00:12:05,942 --> 00:12:08,432
İnternet üzerimize sağanak gibi
bilgiler yağdırırken

274
00:12:08,432 --> 00:12:12,195
aralarından doğru olanı bulmak zor
ve her gün daha da zorlaşıyor.

275
00:12:12,195 --> 00:12:15,424
Ancak akıllıca kullanırsanız
inanılmaz bilgilere ulaşabilirsiniz.

276
00:12:15,424 --> 00:12:17,964
Birkaç ipucu ile birlikte, büyük ihtimalle

277
00:12:17,964 --> 00:12:21,976
seyircilerin arasından birinin bilinmesini
istemeyeceği birçok bilgisini bulabilirim.

278
00:12:21,976 --> 00:12:23,906
Fakat bu gerçeğin bana söylediği şey şu:

279
00:12:23,906 --> 00:12:26,786
Her zamankinden çok
daha fazla bilginin olduğu

280
00:12:26,786 --> 00:12:31,706
ve filtrelemenin bu kadar zor olduğu
bu zamanda, çok daha iyi araçlarımız var.

281
00:12:31,706 --> 00:12:35,426
Bu çeşit bir soruşturma yapmamıza olanak
sağlayan bedava internet araçları var.

282
00:12:35,426 --> 00:12:37,596
Her zamankinden daha da
zeki algoritmalarımız

283
00:12:37,596 --> 00:12:40,026
ve her zamankinden daha hızlı
bilgisayarlarımız var.

284
00:12:40,026 --> 00:12:41,336
Ancak şöyle de bir şey var:

285
00:12:41,336 --> 00:12:43,656
Algoritmalar kurallardır
ve iki seçeneklidirler.

286
00:12:43,656 --> 00:12:45,576
Evet veya hayır,
siyah veya beyazlardır.

287
00:12:45,576 --> 00:12:47,556
Gerçek asla iki seçenekli değildir.

288
00:12:47,556 --> 00:12:48,696
Gerçek bir değerdir.

289
00:12:48,696 --> 00:12:50,964
Duygusaldır, akışkandır

290
00:12:50,964 --> 00:12:52,974
ve hepsinden öte insanidir.

291
00:12:52,974 --> 00:12:55,314
Ne kadar hızlı bilgisayarlarımız olsa da

292
00:12:55,314 --> 00:12:57,064
ne kadar bilgili olsak da

293
00:12:57,064 --> 00:13:01,214
bir insanı gerçeği arama
eyleminden asla vazgeçiremezsiniz.

294
00:13:01,214 --> 00:13:04,604
Çünkü nihayetinde bu,
insana özgü bir özelliktir.

295
00:13:04,604 --> 00:13:05,934
Çok teşekkürler.

296
00:13:05,934 --> 00:13:07,275
(Alkış)