1
00:00:17,883 --> 00:00:19,783
Vào thế kỉ 11 và 12,

2
00:00:19,783 --> 00:00:22,055
hầu hết thường dân Anh Quốc đều mù chữ.

3
00:00:22,055 --> 00:00:24,077
Vì họ không có cách nào để học Kinh Thánh,

4
00:00:24,077 --> 00:00:26,547
các tu sĩ đã nghĩ ra một sáng kiến:

5
00:00:26,547 --> 00:00:29,127
dựng các vở kịch từ
những câu chuyện trong Kinh Thánh

6
00:00:29,127 --> 00:00:31,879
để những người mù chữ
có thể học từ đó.

7
00:00:31,879 --> 00:00:33,271
Những vở kịch tôn giáo này

8
00:00:33,271 --> 00:00:35,939
hé lộ bí ẩn trong lời Chúa dạy.

9
00:00:35,939 --> 00:00:37,186
Cùng khoảng thời gian đó,

10
00:00:37,186 --> 00:00:38,970
những tu sĩ cũng tạo ra các vở kịch

11
00:00:38,970 --> 00:00:40,244
về các vị thánh nhà thờ,

12
00:00:40,244 --> 00:00:41,904
gọi là kịch thần bí.

13
00:00:41,904 --> 00:00:42,859
Ban đầu,

14
00:00:42,859 --> 00:00:44,610
tu sĩ đóng trong các vở Kinh Thánh

15
00:00:44,610 --> 00:00:47,029
trên bậc thềm ngoài giáo đường.

16
00:00:47,029 --> 00:00:48,906
Khán giả quá nồng nhiệt hưởng ứng

17
00:00:48,906 --> 00:00:51,026
nên đoàn kịch phải di chuyển ra đường phố

18
00:00:51,026 --> 00:00:52,693
xung quanh quảng trường thị trấn.

19
00:00:52,693 --> 00:00:55,099
Bằng cách chế tạo xe đẩy cho mỗi vở kịch

20
00:00:55,099 --> 00:00:56,816
và xếp chúng thành một hàng,

21
00:00:56,816 --> 00:00:58,828
họ có thể diễn một loạt các câu chuyện,

22
00:00:58,828 --> 00:00:59,907
đưa người xem đi từ

23
00:00:59,907 --> 00:01:00,695
vở Đấng Tạo Hóa

24
00:01:00,695 --> 00:01:02,039
cho đến vở Khải Huyền.

25
00:01:02,039 --> 00:01:03,915
Những xe đẩy này, gọi là đám rước,

26
00:01:03,915 --> 00:01:06,545
trông giống như những cái hộp có bánh xe.

27
00:01:06,545 --> 00:01:08,379
Mỗi chiếc cao hai tầng.

28
00:01:08,379 --> 00:01:09,922
Tầng dưới được che rèm,

29
00:01:09,922 --> 00:01:12,925
dùng để chứa trang phục,
đạo cụ và thay đồ.

30
00:01:12,925 --> 00:01:16,086
Tầng phẳng trên là sân khấu biểu diễn.

31
00:01:16,086 --> 00:01:19,095
Khán giả từ khắp thị trấn kéo đến xem

32
00:01:19,095 --> 00:01:20,911
và đám rước sẽ chạy quanh vòng

33
00:01:20,911 --> 00:01:24,144
đến khi dân làng đều
xem được tất cả các vở.

34
00:01:24,144 --> 00:01:25,939
Các vở kịch dần cần thêm diễn viên

35
00:01:25,939 --> 00:01:27,648
do không có đủ tu sĩ.

36
00:01:27,648 --> 00:01:29,191
Vì vậy, khoảng thế kỉ 13,

37
00:01:29,191 --> 00:01:31,241
các nhóm khác nhau
được giao trách nhiệm

38
00:01:31,241 --> 00:01:33,862
diễn các phân đoạn khác nhau
trong chuỗi kịch.

39
00:01:33,862 --> 00:01:35,447
Sự phân công nhằm phản ánh

40
00:01:35,447 --> 00:01:37,366
sự chuyên nghiệp của các nhóm.

41
00:01:37,366 --> 00:01:39,651
Ví dụ, nhóm thợ mộc có thể diễn

42
00:01:39,651 --> 00:01:41,245
câu chuyện Chiếc thuyền của Noah,

43
00:01:41,245 --> 00:01:44,167
và nhóm thợ bánh diễn Bữa tiệc Cuối cùng.

44
00:01:44,167 --> 00:01:46,458
Bạn có thể tưởng tượng được

45
00:01:46,458 --> 00:01:49,964
nhóm đồ tể diễn cảnh Đóng đinh Chúa không?

46
00:01:49,964 --> 00:01:51,297
Vâng, không có các tu sĩ,

47
00:01:51,297 --> 00:01:53,122
các vở diễn sớm biến tướng,

48
00:01:53,122 --> 00:01:55,217
đi chệch khỏi nguyên tác trong Kinh Thánh.

49
00:01:55,217 --> 00:01:58,099
Cho tới cuối thế kỉ 14,
một loại hình kịch mới,

50
00:01:58,099 --> 00:02:00,622
gọi là kịch luân lí, đã phát triển.

51
00:02:00,622 --> 00:02:02,990
Niềm tin, sự thật, lòng trắc ẩn
và việc thiện.

52
00:02:02,990 --> 00:02:05,194
đã trở thành các nhân vật trên sân khấu.

53
00:02:05,194 --> 00:02:07,483
Và đồng thời, các thói xấu như

54
00:02:07,483 --> 00:02:08,274
dối trá,

55
00:02:08,274 --> 00:02:09,110
lòng tham,

56
00:02:09,110 --> 00:02:10,070
sự trần tục,

57
00:02:10,070 --> 00:02:10,954
và ác quỷ

58
00:02:10,954 --> 00:02:12,951
trở thành các vai phản diện.

59
00:02:12,951 --> 00:02:15,451
Kịch luân lí là những câu chuyện ẩn dụ

60
00:02:15,451 --> 00:02:18,743
mà ở đó các nhân vật phải
đấu tranh để bảo vệ linh hồn.

61
00:02:18,743 --> 00:02:21,249
Khán giả ưa thích các nhân vật hư hỏng,

62
00:02:21,249 --> 00:02:23,097
và họ được khuyến khích

63
00:02:23,097 --> 00:02:24,998
để tương tác với diễn viên.

64
00:02:24,998 --> 00:02:26,461
Việc ném thức ăn thiu

65
00:02:26,461 --> 00:02:29,132
hay thậm chí xô xát với các khán giả khác

66
00:02:29,132 --> 00:02:30,672
đã trở nên rất phổ biến.

67
00:02:30,672 --> 00:02:32,376
Nhân vật ác quỷ

68
00:02:32,376 --> 00:02:33,801
thường sẽ đi vòng quanh đám đông

69
00:02:33,801 --> 00:02:35,671
và kéo vài khán giả bất cẩn

70
00:02:35,671 --> 00:02:38,943
vào địa ngục, được dựng giống miệng rồng.

71
00:02:38,943 --> 00:02:41,302
Các câu chuyện đạo đức trong Kinh Thánh
bị bóp méo

72
00:02:41,302 --> 00:02:43,969
thành các câu chuyện thô kệch và tiếu lâm.

73
00:02:43,969 --> 00:02:47,014
Các tu sĩ vốn định giảng dạy đạo đức.

74
00:02:47,014 --> 00:02:49,590
Nhưng mỉa mai thay, các vở kịch luân lí

75
00:02:49,590 --> 00:02:54,104
lại xúi giục thói xấu thay vì đức tính.

76
00:02:54,104 --> 00:02:55,707
Đến giữa thế kỉ 15,

77
00:02:55,707 --> 00:02:58,287
nhà thờ bắt đầu cấm những vở kịch như vậy.

78
00:02:58,287 --> 00:03:00,284
Luật thị trấn yêu cầu các nhà hát

79
00:03:00,284 --> 00:03:02,313
phải được xây dựng ở ngoại ô.

80
00:03:02,313 --> 00:03:03,874
Một trong những nhà hát đầu tiên

81
00:03:03,874 --> 00:03:06,359
được dựng giống
phiên bản lớn hơn của đám rước,

82
00:03:06,359 --> 00:03:08,074
với từng hàng ghế

83
00:03:08,074 --> 00:03:11,128
bao bọc cả một vùng đầy cỏ trước sân khấu.

84
00:03:11,128 --> 00:03:12,341
Nghe quen nhỉ?

85
00:03:12,341 --> 00:03:13,768
Anh chàng William Shakespeare

86
00:03:13,768 --> 00:03:16,205
đã sáng tác tác phẩm của mình tại nhà hát

87
00:03:16,205 --> 00:03:18,565
mà sau này được gọi là Địa Cầu.

88
00:03:18,565 --> 00:03:21,466
Kịch luân lí trung cổ đã kéo theo
các nhà viết kịch Phục Hưng,

89
00:03:21,466 --> 00:03:23,686
người được truyền cảm hứng
bởi xung đột nội tâm

90
00:03:23,686 --> 00:03:25,237
và lương tri con người.

91
00:03:25,237 --> 00:03:27,657
Và như thế, kịch nghệ đã phát triển

92
00:03:27,657 --> 00:03:30,207
thành một loại hình văn học nghệ thuật.