WEBVTT

00:00:17.883 --> 00:00:19.783
11. ve 12. yüzyıllarda,

00:00:19.783 --> 00:00:22.055
İngiliz halkının çoğu
okuma yazma bilmiyordu.

00:00:22.055 --> 00:00:24.077
İncil'i öğrenmelerinin
hiçbir yolu olmadığı

00:00:24.077 --> 00:00:26.547
için rahipler
yaratıcı bir çözüm buldu.

00:00:26.547 --> 00:00:29.127
Belli İncil hikâyelerinden
oyunlar düzenleyeceklerdi.

00:00:29.127 --> 00:00:31.879
Böylece okuma yazma bilmeyenler de
onları öğrenebilecekti.

00:00:31.879 --> 00:00:33.271
Tanrının vahiylerini 


00:00:33.271 --> 00:00:35.939
açıkladığından
bunlara Gizem Oyunları denirdi.

00:00:35.939 --> 00:00:37.186
Aynı zamanlarda,

00:00:37.186 --> 00:00:38.970
rahipler ayrıca kilesenin azizleri

00:00:38.970 --> 00:00:40.244
hakkında Mucize Oyunları

00:00:40.244 --> 00:00:41.904
denen oyunlarda geliştirdi.

00:00:41.904 --> 00:00:42.859
Başlangıçta,

00:00:42.859 --> 00:00:44.610
rahipler İncil
hikâyelerini kilisenin

00:00:44.610 --> 00:00:47.029
merdivenlerinde canlandırdı.

00:00:47.029 --> 00:00:48.906
Seyirci o kadar
iyi tepkiler verdi ki

00:00:48.906 --> 00:00:51.026
yakın zamanda meydanın oradaki caddeye

00:00:51.026 --> 00:00:52.573
taşınmak zorunda kaldılar.

00:00:52.573 --> 00:00:55.099
Her bir oyunu sahneye
koyacakları hareketli arabalar

00:00:55.099 --> 00:00:56.816
inşa ederek ve bunları
arka arkaya

00:00:56.816 --> 00:00:58.828
dizerek izleyiciyi

00:00:58.828 --> 00:00:59.997
Yaratılıştan Vahiylere

00:00:59.997 --> 00:01:00.925
götürecek oyun

00:01:00.925 --> 00:01:02.039
dizileri sergilediler.

00:01:02.039 --> 00:01:03.915
Gösteri alayı da denen
bu hareketli

00:01:03.915 --> 00:01:06.545
arabalar tekerlekli
büyük kutulara benziyordu.

00:01:06.545 --> 00:01:08.379
Her biri iki katlıydı.

00:01:08.379 --> 00:01:09.922
Perdeli alt katta
kostümler olur

00:01:09.922 --> 00:01:12.925
oyuncular giyinir
ve sıralarını beklerlerdi.

00:01:12.925 --> 00:01:16.086
Üst katta sahne olarak kullanılırdı.

00:01:16.086 --> 00:01:19.095
Seyirciler şehrin çeşitli
köşelerinde toplaşırdı ve

00:01:19.095 --> 00:01:20.911
gösteri alayı halk tüm
oyunu görene dek

00:01:20.911 --> 00:01:24.144
daire çizerek
hareket ederdi.

00:01:24.144 --> 00:01:25.939
Sonraları oyunlar rahiplerin

00:01:25.939 --> 00:01:27.648
bulduğundan çok oyuncu gerektirdi.

00:01:27.648 --> 00:01:29.191
13. yüzyıla dek,

00:01:29.191 --> 00:01:31.241
döngülerin farklı kısımlarını sahneye

00:01:31.241 --> 00:01:33.862
koymaları için farklı birlikler bulundu.

00:01:33.862 --> 00:01:35.447
Görevler birliklerin uzmanlık

00:01:35.447 --> 00:01:37.366
alanlarını yansıtacak şekildeydi.

00:01:37.366 --> 00:01:39.651
Örneğin, Nuh'un Gemisini marangozlar,

00:01:39.651 --> 00:01:41.245
Son Akşam Yemeğini ise

00:01:41.245 --> 00:01:44.167
fırıncılar sahneye koyabilirlerdi.

00:01:44.167 --> 00:01:46.458
İsa'nın Çarmıha Gerilmesini
kasaplar canlandırsa

00:01:46.458 --> 00:01:49.964
hikâyeye neler olacağını
hayal edebiliyor musunuz?

00:01:49.964 --> 00:01:51.297
Evet, rahipler olmadan

00:01:51.297 --> 00:01:53.122
oyunlar gerçek incil hikâyelerinden

00:01:53.122 --> 00:01:55.217
farklı şeylere dönüştü.

00:01:55.217 --> 00:01:58.099
14. yüzyılın sonunda Ahlak Oyunu denen

00:01:58.099 --> 00:02:00.622
yeni bir drama formu gelişti.

00:02:00.622 --> 00:02:02.028
İnanç, hakikat, hayırseverlik

00:02:02.028 --> 00:02:02.980
ve iyi niyet

00:02:02.980 --> 00:02:05.194
hepsi sahnede bir karaktere dönüştü.

00:02:05.194 --> 00:02:07.483
Aynı zamanda karşıt erdemler olan

00:02:07.483 --> 00:02:08.274
yalan,

00:02:08.274 --> 00:02:09.110
hırs,

00:02:09.110 --> 00:02:10.070
şehvet

00:02:10.070 --> 00:02:10.954
ve şeytan

00:02:10.954 --> 00:02:12.951
rakip karakterlere hayat verdi.

00:02:12.951 --> 00:02:15.451
Ahlak oyunları bu karakterlerin

00:02:15.451 --> 00:02:18.743
ruhu kontrol etmek için savaştığı
alegorik hikâyelerdi.

00:02:18.743 --> 00:02:21.249
İzleyiciler ahlak dışı karakterlere
bayıldı

00:02:21.249 --> 00:02:23.097
ve oyuncularla

00:02:23.097 --> 00:02:24.998
temas kurmaktan çekinmedi.

00:02:24.998 --> 00:02:26.461
Sahneye çürümüş yiyecekler atmak

00:02:26.461 --> 00:02:29.132
ve diğer seyircilerle

00:02:29.132 --> 00:02:30.672
kavga etmek yaygınlaştı.

00:02:30.672 --> 00:02:32.376
Şeytan karakteri sıklıkla

00:02:32.376 --> 00:02:33.801
seyirciler arasında gezer

00:02:33.801 --> 00:02:35.671
ve ejderha ağzı diye betimlenen

00:02:35.671 --> 00:02:38.943
cehenneme masum seyirciler çekerdi.

00:02:38.943 --> 00:02:41.302
Erdemli İncil hikâyeleri

00:02:41.302 --> 00:02:43.969
basit ve bazen komik hikâyelere dönüştü.

00:02:43.969 --> 00:02:47.014
Rahipler ahlaksızlığa karşı
bu oyunları yaratmışlardı.

00:02:47.014 --> 00:02:49.590
Ne kadar ironik ki,
Ahlak Oyunları kötülükleri

00:02:49.590 --> 00:02:54.104
erdemlere göre daha
popüler olarak gösterdi.

00:02:54.104 --> 00:02:55.707
15. yüzyılın ortasına doğru,

00:02:55.707 --> 00:02:58.287
kilise bu tür oyunları yasakladı.

00:02:58.287 --> 00:03:00.284
Şehir bildirgesi tiyatroların şehir duvarı

00:03:00.284 --> 00:03:02.613
ardına inşa edilmesini emretti.

00:03:02.613 --> 00:03:03.874
İlk tiyatrolardan biri

00:03:03.874 --> 00:03:06.359
gösteri alayının büyük bir versiyonuydu.

00:03:06.359 --> 00:03:08.074
Sahnenin önündeki çimenlik alanı

00:03:08.074 --> 00:03:11.128
çevreleyen katlı balkon
oturma yerleri vardı.

00:03:11.128 --> 00:03:12.341
Tanıdık geldi mi?

00:03:12.341 --> 00:03:13.568
Genç William Shakespeare

00:03:13.568 --> 00:03:16.205
sonunda dünya olarak

00:03:16.205 --> 00:03:18.565
adlandırılan bu tiyatroda
zanaatını geliştirdi.

00:03:18.565 --> 00:03:21.566
Ortaçağ Ahlak Oyunları,
insanın vicdanından

00:03:21.566 --> 00:03:23.456
ve içsel mücadelelerinden
ilham alan

00:03:23.456 --> 00:03:25.237
Rönesans oyun yazarlarını doğurdu.

00:03:25.237 --> 00:03:27.657
Ve bu dramanın edebi sanat dalı olarak

00:03:27.657 --> 00:03:30.207
nasıl ortaya çıktığının asıl hikâyesidir.