1
00:00:06,995 --> 00:00:09,598
Šta od ovoga ima
najmanje ugljenih hidrata?

2
00:00:09,598 --> 00:00:10,977
Ovo parče hleba?

3
00:00:10,977 --> 00:00:12,327
Ova činija pirinča?

4
00:00:12,327 --> 00:00:14,224
Ili ova limenka gaziranog pića?

5
00:00:14,224 --> 00:00:15,380
To je trik pitanje.

6
00:00:15,380 --> 00:00:19,689
Iako se razlikuju u mastima,
vitaminima i drugim nutrijentima,

7
00:00:19,689 --> 00:00:23,051
kada su u pitanju ugljeni hidrati,
skoro pa su jednaki.

8
00:00:23,051 --> 00:00:26,323
Šta to onda znači za vašu ishranu?

9
00:00:26,323 --> 00:00:30,375
Pre svega, ugljeni hidrati
su nutritivna kategorija za šećere

10
00:00:30,375 --> 00:00:34,480
i molekule koje vaše telo razbija
da dobije šećere.

11
00:00:34,480 --> 00:00:38,687
Ugljeni hidrati po strukturi mogu biti
prosti ili složeni.

12
00:00:38,687 --> 00:00:42,611
Ovo je prost šećer ili monosaharid.

13
00:00:42,611 --> 00:00:46,889
Glukoza, fruktoza i galaktoza
su sve prosti šećeri.

14
00:00:46,889 --> 00:00:50,505
Povežite dva od njih
i dobijate disaharid,

15
00:00:50,505 --> 00:00:55,254
laktozu, maltozu ili sukrozu.

16
00:00:55,254 --> 00:00:57,517
Složeni ugljeni hidrati, sa druge strane,

17
00:00:57,517 --> 00:01:00,990
imaju tri ili više prostih šećera
koji su međusobno povezani.

18
00:01:00,990 --> 00:01:04,330
Složeni ugljeni hidrati
sa tri do deset povezanih šećera

19
00:01:04,330 --> 00:01:06,257
su oligosaharidi.

20
00:01:06,257 --> 00:01:09,367
Oni sa više od deset su polisaharidi.

21
00:01:09,367 --> 00:01:10,975
Tokom varenja,

22
00:01:10,975 --> 00:01:14,052
vaše telo razbija
te složene ugljene hidrate

23
00:01:14,052 --> 00:01:16,906
u gradivne materijale - monosaharide,

24
00:01:16,906 --> 00:01:19,469
koje vaše ćelije
mogu da koriste za energiju.

25
00:01:19,469 --> 00:01:22,331
Kada jedete hranu koja je bogata
ugljenim hidratima,

26
00:01:22,331 --> 00:01:27,238
nivo šećera u vašoj krvi se penje,
a obično je oko jedne kašičice.

27
00:01:27,238 --> 00:01:31,965
Ali vaš probavni trakt ne odgovara isto
na sve ugljene hidrate.

28
00:01:31,965 --> 00:01:33,673
Uzmite u obzir skrob i vlakna,

29
00:01:33,673 --> 00:01:35,230
polisaharide,

30
00:01:35,230 --> 00:01:36,892
dobijaju se iz biljaka

31
00:01:36,892 --> 00:01:42,120
i sastoje se iz stotina do hiljada
spojenih monosaharida,

32
00:01:42,120 --> 00:01:44,272
ali spojeni su drugačije,

33
00:01:44,272 --> 00:01:47,205
i to menja efekat koji imaju na vaše telo.

34
00:01:47,205 --> 00:01:51,884
Kod skroba, koga biljke skladište
uglavnom zbog energije, u korenu i semenu,

35
00:01:51,884 --> 00:01:55,708
molekuli glukoze spojeni su
kroz alfa veze,

36
00:01:55,708 --> 00:02:00,488
većinu kojih enzimi u vašem probavnom
traktu mogu lakoda razbiju

37
00:02:00,488 --> 00:02:05,658
Ali kod vlakana, veze između molekula
monosaharida su beta veze,

38
00:02:05,658 --> 00:02:07,876
koje vaše telo ne može da razbije.

39
00:02:07,876 --> 00:02:12,560
Vlakna takođe mogu zarobiti nešto skroba,
sprečavajući da se razbije,

40
00:02:12,560 --> 00:02:15,931
što za posledicu ima nešto što se zove
otpornim skrobom.

41
00:02:15,931 --> 00:02:19,852
Namirnice sa dosta skroba,
poput krekera i belog hleba,

42
00:02:19,852 --> 00:02:21,328
lako se vare,

43
00:02:21,328 --> 00:02:24,774
brzo ispuštaju hrpu glukoze
u vaš krvotok,

44
00:02:24,774 --> 00:02:28,972
kao što bi se desilo, ako biste popili
nešto sa dosta glukoze, kao gazirani sok.

45
00:02:28,972 --> 00:02:31,958
Ove namirnice imaju
visok glikemijski indeks,

46
00:02:31,958 --> 00:02:36,398
što je količina šećera u krvi koju podiže
neka određena namirnica.

47
00:02:36,398 --> 00:02:39,705
Gazirani sokovi i beli hleb
imaju sličan glikemijski indeks

48
00:02:39,705 --> 00:02:42,923
jer imaju sličan efekat na šećer u krvi.

49
00:02:42,923 --> 00:02:47,414
Ali kada jedete hranu sa dosta vlakana,
poput povrća, voća i integralnih žitarica,

50
00:02:47,414 --> 00:02:52,544
te nesvarive beta veze usporavaju
ispuštanje glukoze u krv.

51
00:02:52,544 --> 00:02:54,988
Ove namirnice imaju
niži glikemijski indeks,

52
00:02:54,988 --> 00:03:00,759
i namirnice poput jaja, sira i mesa
imaju najniži glikemijski indeks.

53
00:03:00,759 --> 00:03:04,164
Kada šećer kreće
od probavnog trakta u krvotok,

54
00:03:04,164 --> 00:03:08,091
vaše telo kreće u akciju
da ga prebaci u vaša tkiva

55
00:03:08,091 --> 00:03:10,942
gde se može obraditi
i iskoristiti za energiju.

56
00:03:10,942 --> 00:03:14,643
Insulin, hormon
koji se stvara u pankreasu,

57
00:03:14,643 --> 00:03:17,936
jedan je od glavnih telesnih mehanizama
za upravljanje šećerom.

58
00:03:17,936 --> 00:03:20,509
Kada jedete i vaš šećer u krvi raste,

59
00:03:20,509 --> 00:03:23,173
insulin se luči u krv.

60
00:03:23,173 --> 00:03:26,992
On nalaže vašim ćelijama
u mišićima i mastima da prihvate glukozu

61
00:03:26,992 --> 00:03:30,777
i pokreće pretvaranje šećera u energiju.

62
00:03:30,777 --> 00:03:33,672
Stepen do kog jedinica insulina
snižava šećer u krvi,

63
00:03:33,672 --> 00:03:37,335
pomaže nam da razumemo nešto
što se naziva osetljivošću na insulin.

64
00:03:37,335 --> 00:03:40,992
Što više neka jedinica insulina
smanjuje šećer u krvi,

65
00:03:40,992 --> 00:03:43,115
to ste osetljiviji na insulin.

66
00:03:43,115 --> 00:03:47,549
Ukoliko se smanji osetljivost na insulin,
to se naziva otpornošću na insulin.

67
00:03:47,549 --> 00:03:49,763
Pankreas još uvek šalje insulin,

68
00:03:49,763 --> 00:03:54,864
ali ćelije, naročito one u mišićima,
sve manje odgovaraju na njega,

69
00:03:54,864 --> 00:03:57,139
tako da se šećer u krvi ne smanjuje

70
00:03:57,139 --> 00:04:00,546
i insulin u krvi raste.

71
00:04:00,546 --> 00:04:03,951
Hronična konzumacija
velike količine ugljenih hidrata

72
00:04:03,951 --> 00:04:06,255
može dovesti do otpornosti na insulin

73
00:04:06,255 --> 00:04:09,214
i mnogi naučnici veruju
da otpornost na insulin

74
00:04:09,214 --> 00:04:13,465
dovodi do ozbiljne bolesti
zvane metabolički sindrom.

75
00:04:13,465 --> 00:04:15,600
Ona uključuje niz simptoma,

76
00:04:15,600 --> 00:04:17,205
uključujući visok šećer u krvi,

77
00:04:17,205 --> 00:04:19,033
povećan obim struka

78
00:04:19,033 --> 00:04:21,156
i visok krvni pritisak.

79
00:04:21,156 --> 00:04:23,465
Ona povećava rizik
od dobijanja raznih bolesti,

80
00:04:23,465 --> 00:04:25,261
poput kardiovaskularnih bolesti

81
00:04:25,261 --> 00:04:27,384
i dijabetesa tipa 2.

82
00:04:27,384 --> 00:04:31,935
Ova bolest brzo se širi svetom.

83
00:04:31,935 --> 00:04:37,261
Skoro 32% stanovništva SAD
ima metabolički sindrom.

84
00:04:38,141 --> 00:04:40,088
Vratimo se vašoj ishrani.

85
00:04:40,088 --> 00:04:44,319
Bez obzira da li je vaša hrana slatka,
šećer je šećer

86
00:04:44,319 --> 00:04:47,338
i previše ugljenih hidrata
može biti problem.

87
00:04:47,338 --> 00:04:49,656
Možda ćete ipak propustiti

88
00:04:49,656 --> 00:04:54,437
taj suši-pita-burito-krofna-burger
sendvič od testenine.