1
00:00:06,677 --> 00:00:11,425
Unutar vas postoji fabrika
koja teži oko 1,4 kilograma

2
00:00:11,425 --> 00:00:14,340
i radi 24 časa dnevno.

3
00:00:14,340 --> 00:00:18,022
To je vaša jetra,
najteži organ u vašem telu,

4
00:00:18,022 --> 00:00:20,003
i jedan od najbitnijih.

5
00:00:20,003 --> 00:00:23,690
Ova vredna struktura
u isto vreme služi kao skladište,

6
00:00:23,690 --> 00:00:25,492
proizvodni pogon

7
00:00:25,492 --> 00:00:27,567
i postrojenje za preradu.

8
00:00:27,567 --> 00:00:31,080
Svaka od ovih funkcija uključuje
toliko bitnih podoperacija

9
00:00:31,080 --> 00:00:35,429
da bi naša tela bez jetre
jednostavno prestala da rade.

10
00:00:35,429 --> 00:00:38,876
Jedna od osnovnih funkcija jetre
je da filtrira krv u telu,

11
00:00:38,876 --> 00:00:42,415
koju dobija u redovnim turama
iz dva izvora:

12
00:00:42,415 --> 00:00:45,542
hepatična arterija doprima krv iz srca,

13
00:00:45,542 --> 00:00:49,165
dok ga vena porta dovodi iz creva.

14
00:00:49,165 --> 00:00:52,032
Ovo dvostruko snabdevanje
jetru puni hranljivim sastojcima,

15
00:00:52,032 --> 00:00:54,563
koje ona onda sortira,
obrađuje i skladišti

16
00:00:54,563 --> 00:00:58,011
uz pomoć hiljada sićušnih unutrašnjih
postrojenja za obradu,

17
00:00:58,011 --> 00:01:00,033
koje se nazivaju lobulama.

18
00:01:00,033 --> 00:01:03,711
Oba toka krvi dopremaju i kiseonik
koji je jetri neophodan za funkcionisanje.

19
00:01:03,711 --> 00:01:05,855
Krv koja dolazi iz creva sadrži

20
00:01:05,855 --> 00:01:08,076
ugljene hidrate, masti

21
00:01:08,076 --> 00:01:11,120
i vitamine i druge hranljive sastojke
koji su rastvoreni u njoj

22
00:01:11,120 --> 00:01:12,764
iz hrane koju ste konzumirali.

23
00:01:12,764 --> 00:01:15,379
Ovi sastojci moraju da se obrade
na različite načine.

24
00:01:15,379 --> 00:01:16,635
Kod ugljenih hidrata,

25
00:01:16,635 --> 00:01:19,694
jetra ih razbija i pretvara u šećere

26
00:01:19,694 --> 00:01:24,134
koje telo koristi kao energiju
kada se filtrirana krv vraća nazad.

27
00:01:24,134 --> 00:01:26,684
Ponekad telo ima ostatke
hranljivih sastojaka

28
00:01:26,684 --> 00:01:28,768
koji mu nisu potrebni tog trenutka.

29
00:01:28,768 --> 00:01:31,426
Kada se to desi, jetra zadržava jedan deo

30
00:01:31,426 --> 00:01:33,867
i to slaže u skladištu.

31
00:01:33,867 --> 00:01:35,920
Ovo skladište funkcioniše kao ostava

32
00:01:35,920 --> 00:01:39,077
za buduće slučajeve kada telu
možda budu trebali ovi sastojci.

33
00:01:39,077 --> 00:01:43,102
Ali krv koja dotiče u jetru
nije uvek krcata dobrim stvarima.

34
00:01:43,102 --> 00:01:47,607
Takođe sadrži toksine i nusproizvode
koje telo ne može da iskoristi.

35
00:01:47,607 --> 00:01:50,113
A jetra ovo prati veoma pažljivo.

36
00:01:50,113 --> 00:01:52,739
Kada opazi supstancu
koja je beskorisna ili toksična,

37
00:01:52,739 --> 00:01:55,701
ili je pretvara u proizvod
koji ne može da naudi telu

38
00:01:55,701 --> 00:01:58,128
ili je izoluje i sklanja,

39
00:01:58,128 --> 00:02:01,563
tako što je usmerava kroz bubrege
i creva, odakle se izbacuje napolje.

40
00:02:01,563 --> 00:02:04,044
Naravno, jetru ne bismo smatrali fabrikom

41
00:02:04,044 --> 00:02:06,707
ukoliko ne bi nešto i proizvodila.

42
00:02:06,707 --> 00:02:09,963
Ovaj organ proizvodi sve
od raznih proteina krvne plazme

43
00:02:09,963 --> 00:02:12,982
koji prenose masne kiseline
i pomažu nastanak krvnih ugrušaka,

44
00:02:12,982 --> 00:02:16,055
do holesterola koji telu pomaže
da stvara hormone.

45
00:02:16,055 --> 00:02:19,850
Takođe stvara vitamin D
i supstance koje pomažu varenje.

46
00:02:19,850 --> 00:02:22,724
Ali jedan od najbitnijih
proizvoda jetre je žuč.

47
00:02:22,724 --> 00:02:24,965
Poput ekološki usmerenog
postrojenja za preradu,

48
00:02:24,965 --> 00:02:27,483
jetra koristi ćelije
poznate kao hepatociti

49
00:02:27,483 --> 00:02:31,771
kako bi transformisala toksični otpad
u ovu gorku zelenkastu tečnost.

50
00:02:31,771 --> 00:02:36,022
Dok se proizvodi, žuč se kanališe
u mali sud ispod same jetre,

51
00:02:36,022 --> 00:02:37,650
koji se zove žučna kesa,

52
00:02:37,650 --> 00:02:40,054
pre nego što se slije u creva da pomogne

53
00:02:40,054 --> 00:02:45,194
razgradnju masti, uništavanje mikroba
i neutrališe višak stomačne kiseline.

54
00:02:45,194 --> 00:02:48,940
Žuč takođe pomaže da se drugi toksini
i nusproizvodi iz jetre nose

55
00:02:48,940 --> 00:02:50,292
van tela.

56
00:02:50,292 --> 00:02:51,374
Kao što možete videti,

57
00:02:51,374 --> 00:02:53,909
jetra je veoma efikasno
industrijsko postrojenje

58
00:02:53,909 --> 00:02:56,549
koje vrši više zadataka
koji podržavaju jedni druge.

59
00:02:56,549 --> 00:02:59,962
Ali tako kompleksan sistem
mora da funkcioniše glatko

60
00:02:59,962 --> 00:03:01,192
tako što ostaje zdrav

61
00:03:01,192 --> 00:03:04,380
i ne preopterećuje se sa više toksina
nego što može da podnese.

62
00:03:04,380 --> 00:03:07,971
Ovo je fabrika čije zatvaranje
prosto ne možemo dozvoliti.