WEBVTT 00:00:01.235 --> 00:00:04.714 Całe moje życie zawodowe 00:00:04.714 --> 00:00:08.699 zostało ukształtowane, 00:00:08.699 --> 00:00:14.523 gdy pracowałem za młodu w Afryce. 00:00:14.523 --> 00:00:18.044 Od 1971 do 1977 roku... 00:00:18.044 --> 00:00:21.924 Wiem, wyglądam młodo. 00:00:21.924 --> 00:00:26.857 Pracowałem w krajach afrykańskich 00:00:26.857 --> 00:00:31.074 nad projektami współpracy technicznej. NOTE Paragraph 00:00:31.074 --> 00:00:34.192 Pracowałem dla włoskiej organizacji pozarządowej 00:00:34.192 --> 00:00:40.342 i każdy z naszych projektów 00:00:40.342 --> 00:00:43.786 nie wypalał. 00:00:43.786 --> 00:00:47.930 Byłem zrozpaczony. 00:00:47.930 --> 00:00:52.178 Mając 21 lat myślałem, że Włochy to dobry naród, 00:00:52.178 --> 00:00:55.560 że odwalamy tam dobrą robotę. 00:00:55.560 --> 00:01:02.573 Było na odwrót. NOTE Paragraph 00:01:02.573 --> 00:01:07.676 Pierwszy projekt, który stał się inspiracją dla mojej książki 00:01:07.676 --> 00:01:10.564 "Pluski Zambezi", 00:01:10.564 --> 00:01:13.129 polegał na tym, że my, Włosi, 00:01:13.129 --> 00:01:19.050 chcieliśmy nauczyć Zambijczyków uprawy. 00:01:19.050 --> 00:01:23.399 Wzięliśmy więc na południe Zambii nasze nasiona, 00:01:23.399 --> 00:01:26.879 i w pewnej cudownej dolinie 00:01:26.879 --> 00:01:30.132 biegnącej wzdłuż rzeki Zambezi 00:01:30.132 --> 00:01:33.760 uczyliśmy tubylców uprawy włoskich pomidorów, 00:01:33.760 --> 00:01:36.551 cukinii i... 00:01:36.551 --> 00:01:38.746 No i tubylcy mieli to gdzieś, 00:01:38.746 --> 00:01:41.661 więc płaciliśmy im 00:01:41.661 --> 00:01:45.796 i czasami raczyli się zjawić. 00:01:45.796 --> 00:01:48.523 Byliśmy zdumieni, że owi tubylcy, 00:01:48.523 --> 00:01:51.610 niczego nie uprawiali w tak żyznej dolinie. 00:01:51.610 --> 00:01:54.818 Lecz zamiast zapytać, czemu nic nie uprawiają, 00:01:54.818 --> 00:01:58.840 uznaliśmy, że spadliśmy im z nieba. 00:01:58.840 --> 00:02:03.508 Że ratujemy ich od głodu. NOTE Paragraph 00:02:03.508 --> 00:02:06.968 Wszystko oczywiście pięknie rosło. 00:02:06.968 --> 00:02:09.626 Mieliśmy cudowne pomidory. U nas pomidor 00:02:09.626 --> 00:02:13.235 sięga takich rozmiarów. W Zambii - takich. 00:02:13.235 --> 00:02:16.056 Nie mogliśmy w to uwierzyć i powtarzaliśmy im, 00:02:16.056 --> 00:02:18.528 że to takie proste. 00:02:18.528 --> 00:02:21.539 I kiedy pomidory były już dojrzałe, 00:02:21.539 --> 00:02:24.967 ze 200 hipopotamów przyszło nocą znad rzeki 00:02:24.967 --> 00:02:28.970 i zjadły wszystko. NOTE Paragraph 00:02:28.970 --> 00:02:33.554 Krzyczeliśmy do Zambijczyków "O Boże, hipopotamy!" NOTE Paragraph 00:02:33.554 --> 00:02:39.235 Na co oni, że dlatego nie uprawiają roślin. NOTE Paragraph 00:02:39.235 --> 00:02:45.487 "Czemu nie mówiliście?" "Bo nie pytaliście". NOTE Paragraph 00:02:45.487 --> 00:02:50.575 Myślałem, że to tylko my robiliśmy coś źle w Afryce, 00:02:50.575 --> 00:02:53.319 ale wtedy zobaczyłem, co robili Amerykanie, 00:02:53.319 --> 00:02:56.055 Anglicy i Francuzi, 00:02:56.055 --> 00:02:58.648 i po zobaczeniu ich pracy 00:02:58.648 --> 00:03:02.007 doceniłem nasz projekt. 00:03:02.007 --> 00:03:06.996 My chociaż nakarmiliśmy hipcie. NOTE Paragraph 00:03:06.996 --> 00:03:11.243 Szkoda, że nie widzieliście bzdur... 00:03:11.243 --> 00:03:13.737 którymi obdarzyliśmy 00:03:13.737 --> 00:03:15.537 niczego nieświadomych Afrykanów. 00:03:15.537 --> 00:03:17.113 Jeżeli chcecie o tym poczytać, 00:03:17.113 --> 00:03:22.044 polecam "Martwą pomoc" Dambisy Moyo, 00:03:22.044 --> 00:03:25.051 zambijskiej ekonomistki. 00:03:25.051 --> 00:03:27.421 Książkę wydano w 2009 roku. 00:03:27.421 --> 00:03:31.995 My, zachodni darczyńcy, wspomogliśmy Afrykę 00:03:31.995 --> 00:03:36.988 przez ostatnie 50 lat 200 miliardami dolarów. 00:03:36.988 --> 00:03:40.813 Nie powiem, jakie szkody to wyrządziło. 00:03:40.813 --> 00:03:43.001 Po prostu przeczytajcie tę książkę. 00:03:43.001 --> 00:03:51.364 Zobaczcie, jak to postrzega Afrykanka. NOTE Paragraph 00:03:51.364 --> 00:03:57.331 My jesteśmy imperialistami, kolonialistami 00:03:57.331 --> 00:04:00.645 i traktujemy ludzi dwojako: 00:04:00.645 --> 00:04:05.034 protekcjonalnie lub paternalistycznie. 00:04:05.034 --> 00:04:08.138 Te słowa wywodzą się z łacińskiego "pater", 00:04:08.138 --> 00:04:10.368 czyli "ojciec". 00:04:10.368 --> 00:04:14.221 Ale nie są bliskoznaczne. 00:04:14.221 --> 00:04:17.582 Paternalistyczny, tzn. traktujący kogoś z obcej kultury 00:04:17.582 --> 00:04:23.385 tak, jakby był jego dzieckiem. "Bardzo cię kocham". 00:04:23.385 --> 00:04:27.892 Protekcjonalny, tzn. traktujący kogoś z innej kultury 00:04:27.892 --> 00:04:30.290 jako swego sługę. 00:04:30.290 --> 00:04:36.361 To dlatego biali w Afryce nazywani są "bwana", czyli "szef". NOTE Paragraph 00:04:36.361 --> 00:04:39.944 Doznałem olśnienia po przeczytaniu książki 00:04:39.944 --> 00:04:44.911 "Małe jest piękne" Schumachera, który napisał, 00:04:44.911 --> 00:04:47.869 że w rozwoju gospodarczym najważniejsze jest, 00:04:47.869 --> 00:04:52.424 by nie pomagać, jeśli nikt o to nie prosi. 00:04:52.424 --> 00:04:55.251 To powinno być mottem pomagania. 00:04:55.251 --> 00:04:58.937 Główną regułą pomocy jest szacunek. 00:04:58.937 --> 00:05:01.465 Osoba, która otworzyła tę konferencję 00:05:01.465 --> 00:05:05.266 położyła laskę na podłodze i zapytała, 00:05:05.266 --> 00:05:09.524 czy możemy wyobrazić sobie miasto, 00:05:09.524 --> 00:05:13.446 które nie jest neokolonialne. NOTE Paragraph 00:05:13.446 --> 00:05:17.599 Mając 27 lat postanowiłem 00:05:17.599 --> 00:05:21.806 jedynie odpowiadać na potrzeby 00:05:21.806 --> 00:05:26.230 i wymyśliłem system zwany Inicjatywą Ułatwienie, 00:05:26.230 --> 00:05:29.605 gdzie niczego nie zaczynasz, 00:05:29.605 --> 00:05:33.827 nie motywujesz, ale stajesz się służącym 00:05:33.827 --> 00:05:37.388 miejscowych pasji, sługą ludzi, 00:05:37.388 --> 00:05:41.786 którzy marzą o tym, by stać się lepszymi. 00:05:41.786 --> 00:05:46.195 Więc co robisz? Milczysz. 00:05:46.195 --> 00:05:49.907 Nie podsuwasz żadnych pomysłów, 00:05:49.907 --> 00:05:54.346 tylko przebywasz z ludźmi. 00:05:54.346 --> 00:05:56.538 Nie pracujemy w biurze. 00:05:56.538 --> 00:06:00.504 Idziemy na kawę, do pubu. 00:06:00.504 --> 00:06:03.819 Nie mamy infrastruktury. 00:06:03.819 --> 00:06:07.146 Zaprzyjaźniamy się 00:06:07.146 --> 00:06:11.906 i dowiadujemy się, co dana osoba chce robić. NOTE Paragraph 00:06:11.906 --> 00:06:13.764 Najważniejsza jest pasja. 00:06:13.764 --> 00:06:16.004 Można podsunąć komuś pomysł. 00:06:16.004 --> 00:06:17.626 Jednak jeśli ten ktoś go nie zechce, 00:06:17.626 --> 00:06:21.307 to co zrobisz? 00:06:21.307 --> 00:06:25.853 Pragnienie osobistego rozwoju 00:06:25.853 --> 00:06:27.579 liczy się najbardziej. 00:06:27.579 --> 00:06:32.136 Czyjeś pragnienie osobistego rozwoju 00:06:32.136 --> 00:06:33.801 liczy się najbardziej. 00:06:33.801 --> 00:06:36.888 Pomagamy ludziom zdobyć wiedzę, 00:06:36.888 --> 00:06:42.357 bo sukcesu nie osiągnie się samemu. 00:06:42.357 --> 00:06:45.076 Osoba z pomysłem może nie mieć wiedzy, 00:06:45.076 --> 00:06:47.214 lecz tę można zdobyć. NOTE Paragraph 00:06:47.214 --> 00:06:51.073 Więc lata temu miałem pewną myśl: 00:06:51.073 --> 00:06:55.239 Dlaczego zamiast przyjeżdżać do ludzi, 00:06:55.239 --> 00:06:59.942 by mówić im co mają robić, nie wysłuchamy ich? 00:06:59.942 --> 00:07:04.767 Ale nie na zebraniach. NOTE Paragraph 00:07:04.767 --> 00:07:09.681 Zdradzę wam sekret. 00:07:09.681 --> 00:07:14.026 Z zebraniami wiąże się problem. 00:07:14.026 --> 00:07:17.732 Przedsiębiorcy na nie nie przychodzą, 00:07:17.732 --> 00:07:20.904 i nigdy publicznie nie powiedzą, 00:07:20.904 --> 00:07:24.520 co chcą zrobić ze swoimi pieniędzmi, 00:07:24.520 --> 00:07:28.349 jaką szansę dostrzegli. 00:07:28.349 --> 00:07:33.273 Więc planowanie ma martwy punkt. 00:07:33.273 --> 00:07:37.564 Nie znacie geniuszy wokół siebie, 00:07:37.564 --> 00:07:45.404 bo nie ma ich na zebraniach. NOTE Paragraph 00:07:45.404 --> 00:07:49.364 Pracujemy indywidualnie, 00:07:49.364 --> 00:07:51.077 a do czego trzeba stworzyć 00:07:51.077 --> 00:07:53.752 infrastrukturę społeczną, która nie istnieje. 00:07:53.752 --> 00:07:56.324 Trzeba stworzyć nowy zawód. 00:07:56.324 --> 00:08:01.828 Lekarza przedsiębiorczości, 00:08:01.828 --> 00:08:05.399 lekarza biznesu, który siedzi z tobą, 00:08:05.399 --> 00:08:08.524 pije u ciebie kawę 00:08:08.524 --> 00:08:12.562 i pomaga znaleźć środki, by zmienić twą pasję 00:08:12.562 --> 00:08:14.955 w sposób na życie. NOTE Paragraph 00:08:14.955 --> 00:08:20.276 Zacząłem to na próbę w Esperance w Australii. 00:08:20.276 --> 00:08:22.528 Byłem wtedy doktorantem, 00:08:22.528 --> 00:08:26.851 uciekałem od tego protekcjonalistycznego bełkotu, 00:08:26.851 --> 00:08:30.663 mówienia innym, co robić. 00:08:30.663 --> 00:08:35.243 Przez pierwszy rok 00:08:35.243 --> 00:08:39.869 chodziłem po ulicach i po trzech dniach 00:08:39.869 --> 00:08:42.763 miałem pierwszego klienta, 00:08:42.763 --> 00:08:47.308 Maorysa, który wędził ryby w garażu. 00:08:47.308 --> 00:08:50.613 Pomogłem mu sprzedać je do Perth, 00:08:50.613 --> 00:08:53.743 zorganizować się. A potem przyszli do mnie rybacy, 00:08:53.743 --> 00:08:56.729 żebym im też pomógł. 00:08:56.729 --> 00:08:59.893 I nauczyłem ich współpracować, 00:08:59.893 --> 00:09:04.029 by ich tuńczyki nie lądowały w albańskiej fabryce konserw 00:09:04.029 --> 00:09:07.862 za grosze. Znaleźliśmy sposób, 00:09:07.862 --> 00:09:13.213 by sprzedawać je na sushi za 15 dolarów za kilo. 00:09:13.213 --> 00:09:14.735 Potem farmerzy też chcieli, 00:09:14.735 --> 00:09:17.024 bym im pomógł. 00:09:17.024 --> 00:09:19.950 Przez rok miałem 27 projektów. 00:09:19.950 --> 00:09:22.102 Rząd przyszedł mnie zapytać, 00:09:22.102 --> 00:09:24.489 jak ja to robię. 00:09:24.489 --> 00:09:27.815 A ja na to, że robię strasznie trudną rzecz. 00:09:27.815 --> 00:09:33.468 Zamykam się i słucham. NOTE Paragraph 00:09:33.468 --> 00:09:41.690 Więc rząd mówi, 00:09:41.690 --> 00:09:46.295 bym kontynuował. 00:09:46.295 --> 00:09:49.453 I kontynuowaliśmy w 300 innych miejscach. 00:09:49.453 --> 00:09:52.988 Pomogliśmy rozkręcić 40,000 biznesów. 00:09:52.988 --> 00:09:54.660 Istnieje nowa rzesza przedsiębiorców, 00:09:54.660 --> 00:09:57.189 którzy cierpią na samotność. NOTE Paragraph 00:09:57.189 --> 00:10:03.348 Peter Drucker, genialny konsultant do spraw zarządzania, 00:10:03.348 --> 00:10:07.900 zmarł parę lat temu. 00:10:07.900 --> 00:10:09.680 Zanim został biznesmenem, 00:10:09.680 --> 00:10:11.644 był profesorem filozofii 00:10:11.644 --> 00:10:14.521 i oto, co mówił: 00:10:14.521 --> 00:10:20.185 "Planowanie nie idzie w parze 00:10:20.185 --> 00:10:24.434 z ekonomią i społeczeństwem przedsiębiorczym". 00:10:24.434 --> 00:10:30.677 Planowanie zabija przedsiębiorczość. NOTE Paragraph 00:10:30.677 --> 00:10:33.372 Odbudowujecie więc Christchurch 00:10:33.372 --> 00:10:36.853 nie wiedząc, co najmądrzejsi ludzie stamtąd 00:10:36.853 --> 00:10:41.511 chcą zrobić z własnymi pieniędzmi i energią. 00:10:41.511 --> 00:10:44.709 Nauczcie się nakłaniać ich, 00:10:44.709 --> 00:10:47.706 by sami przyszli z wami rozmawiać. 00:10:47.706 --> 00:10:52.534 Zaoferujcie im poufność, prywatność. 00:10:52.534 --> 00:10:56.318 Musicie wiedzieć, jak im pomóc, 00:10:56.318 --> 00:11:00.312 a oni będą walić drzwiami i oknami. 00:11:00.312 --> 00:11:03.207 W 10,000 społeczności mamy 200 klientów. 00:11:03.207 --> 00:11:05.779 Wyobraźcie sobie inteligencję i pasję 00:11:05.779 --> 00:11:08.021 tkwiącą w 400,000 społeczności. 00:11:08.021 --> 00:11:11.552 Czyja prezentacja najbardziej się wam dziś podobała? 00:11:11.552 --> 00:11:17.512 Tutejszych ludzi z pasją. NOTE Paragraph 00:11:17.512 --> 00:11:22.783 Chodzi mi o to, 00:11:22.783 --> 00:11:25.250 że przedsiębiorczość jest wśród nas. 00:11:25.250 --> 00:11:28.396 Jesteśmy u schyłku pierwszej rewolucji przemysłowej, 00:11:28.396 --> 00:11:31.709 nieodnawialna energia, produkcja przemysłowa, 00:11:31.709 --> 00:11:36.166 i nagle mamy zanieczyszczenia. 00:11:36.166 --> 00:11:38.813 Silniki spalinowe nie są ekologiczne. 00:11:38.813 --> 00:11:42.134 Freon nie jest ekologiczny. 00:11:42.134 --> 00:11:45.222 Skupmy się lepiej na tym, 00:11:45.222 --> 00:11:51.240 jak karmić, leczyć, uczyć i przewozić 00:11:51.240 --> 00:11:54.791 siedem miliardów ludzi nie powodując szkód. 00:11:54.791 --> 00:11:58.685 Nie mamy odpowiednich technologii. 00:11:58.685 --> 00:12:02.053 Kto odkryje technologię 00:12:02.053 --> 00:12:08.551 dla zielonej rewolucji? Uniwersytety? W życiu! 00:12:08.551 --> 00:12:11.444 Rząd? W życiu! 00:12:11.444 --> 00:12:16.698 Za to już robią to przedsiębiorcy. NOTE Paragraph 00:12:16.698 --> 00:12:19.593 Przeczytałem kiedyś piękny artykuł 00:12:19.593 --> 00:12:21.266 w futurystycznym magazynie. 00:12:21.266 --> 00:12:23.486 O grupie ekspertów, których zaproszono 00:12:23.486 --> 00:12:28.114 w 1860 roku, by omówić przyszłość Nowego Jorku. 00:12:28.114 --> 00:12:30.604 No i zebrali się 00:12:30.604 --> 00:12:33.551 i spekulowali, co może się stać 00:12:33.551 --> 00:12:35.405 z Nowym Jorkiem za 100 lat. 00:12:35.405 --> 00:12:36.881 Doszli do jednogłośnej konkluzji: 00:12:36.881 --> 00:12:40.822 Za 100 lat nie będzie już Nowego Jorku. 00:12:40.822 --> 00:12:43.083 Spojrzeli na wykres i orzekli, 00:12:43.083 --> 00:12:46.049 że jeśli populacja nadal będzie tak rosnąć, 00:12:46.049 --> 00:12:50.185 to żeby zapewnić jej transport, 00:12:50.185 --> 00:12:53.050 potrzebne będzie sześć milionów koni 00:12:53.050 --> 00:12:56.405 i gnój od tych koni 00:12:56.405 --> 00:12:58.784 byłby niemożliwy do ogarnięcia. 00:12:58.784 --> 00:13:04.414 Już wtedy tonęli w gnoju. 00:13:04.414 --> 00:13:09.463 W 1860 widzieli tę brudną technologię, 00:13:09.463 --> 00:13:14.281 która zabije Nowy Jork. NOTE Paragraph 00:13:14.281 --> 00:13:19.410 I co się dzieje? 40 lat później 00:13:19.410 --> 00:13:24.013 w Stanach Zjednoczonych 00:13:24.013 --> 00:13:30.393 istnieje 1001 fabryk samochodowych. 00:13:30.393 --> 00:13:33.999 Idea znalezienia innej technologii 00:13:33.999 --> 00:13:36.361 odniosła absolutne zwycięstwo 00:13:36.361 --> 00:13:41.277 i powstało mnóstwo maleńkich firm. 00:13:41.277 --> 00:13:46.909 Dearborn, stan Michigan. Henry Ford. NOTE Paragraph 00:13:46.909 --> 00:13:51.280 Jednak, by pracować z przedsiębiorcami, 00:13:51.280 --> 00:13:54.674 musisz im zapewnić dyskrecję. 00:13:54.674 --> 00:13:57.012 Inaczej do ciebie nie przyjdą. 00:13:57.012 --> 00:14:01.322 Trzeba się też całkowicie, z oddaniem 00:14:01.322 --> 00:14:04.774 i gorliwością oddać pracy. 00:14:04.774 --> 00:14:08.421 A potem powiedzieć im prawdę o przedsiębiorczości. 00:14:08.421 --> 00:14:11.192 Każda firma 00:14:11.192 --> 00:14:14.582 musi umieć robić dobrze trzy rzeczy: 00:14:14.582 --> 00:14:18.833 sprzedawać genialny produkt, 00:14:18.833 --> 00:14:22.657 genialnie się reklamować 00:14:22.657 --> 00:14:26.026 i świetnie zarządzać finansami. 00:14:26.026 --> 00:14:28.614 I wiecie co? 00:14:28.614 --> 00:14:31.028 Nie spotkaliśmy osoby, 00:14:31.028 --> 00:14:36.675 która umiałaby te trzy rzeczy robić sama. 00:14:36.675 --> 00:14:39.506 To niemożliwe. 00:14:39.506 --> 00:14:42.256 Taka osoba się nie urodziła. 00:14:42.256 --> 00:14:44.748 Przyjrzeliśmy się 00:14:44.748 --> 00:14:48.699 setce prestiżowych firm na świecie: 00:14:48.699 --> 00:14:53.280 Carnegie, Westinghouse, Edison, Ford, 00:14:53.280 --> 00:14:55.883 i nowym, jak Google, Yahoo. 00:14:55.883 --> 00:14:58.559 Istnieje jedna rzecz, 00:14:58.559 --> 00:15:02.047 która je łączy: 00:15:02.047 --> 00:15:06.582 żadnej nie założyła jedna osoba. 00:15:06.582 --> 00:15:11.084 Obecnie uczymy przedsiębiorczości 16-latków 00:15:11.084 --> 00:15:14.625 z Northumberland i na pierwszych zajęciach 00:15:14.625 --> 00:15:19.049 dajemy im dwie strony autobiografii Richarda Bransona, 00:15:19.049 --> 00:15:22.886 każąc im policzyć 00:15:22.886 --> 00:15:26.514 ile razy na tych dwóch stronach, 00:15:26.514 --> 00:15:29.669 pojawia się słowo "ja", 00:15:29.669 --> 00:15:32.378 a ile "my". 00:15:32.378 --> 00:15:37.118 "Ja" nigdy, a "my" 32 razy. 00:15:37.118 --> 00:15:40.371 Nie zaczynał sam. 00:15:40.371 --> 00:15:45.415 Nikt nie sam nie stworzył firmy. 00:15:45.415 --> 00:15:48.521 Możemy więc stworzyć wspólnotę 00:15:48.521 --> 00:15:51.947 drobnych przedsiębiorców, 00:15:51.947 --> 00:15:59.444 siedzących w kawiarniach, barach, 00:15:59.444 --> 00:16:03.116 którzy pomogą ci, jak ktoś temu komuś, 00:16:03.116 --> 00:16:06.357 który mówił o tym niesamowitym kimś, 00:16:06.357 --> 00:16:08.612 który zapyta cię, czego potrzebujesz, 00:16:08.612 --> 00:16:10.551 co potrafisz, czy dasz radę, 00:16:10.551 --> 00:16:12.801 czy to sprzedasz i czy zadbasz o finanse. 00:16:12.801 --> 00:16:16.555 I jeśli czegoś nie potrafisz, znajdą ci kogoś do pomocy. 00:16:16.555 --> 00:16:18.643 Ożywiamy wspólnoty. 00:16:18.643 --> 00:16:22.687 Mamy wolontariuszy wspierających Inicjatywę Ułatwienie, 00:16:22.687 --> 00:16:25.810 by pomóc ci znaleźć środki i ludzi 00:16:25.810 --> 00:16:28.799 i odkryliśmy, że cud inteligencji 00:16:28.799 --> 00:16:31.303 lokalnych ludzi ma taką moc, 00:16:31.303 --> 00:16:35.010 że możesz zmienić kulturę i ekonomię 00:16:35.010 --> 00:16:39.191 tej społeczności poprzez wychwycenie pasji, 00:16:39.191 --> 00:16:42.828 energii i wyobraźni ludzi wokoło. NOTE Paragraph 00:16:42.828 --> 00:16:47.521 Dziękuję.