WEBVTT

00:00:00.315 --> 00:00:02.572
Imala sam 10 godina

00:00:02.572 --> 00:00:04.271
kada sam otišla na kampiranje s tatom

00:00:04.271 --> 00:00:07.031
u planine Adirondack, divlje područje

00:00:07.031 --> 00:00:10.026
u sjevernom djelu države New York.

00:00:10.026 --> 00:00:11.467
Bio je to prekrasan dan.

00:00:11.467 --> 00:00:13.469
Šuma je blistala.

00:00:13.469 --> 00:00:16.993
Sunce je činilo 
da lišće svijetli kao ukrašeno staklo,

00:00:16.993 --> 00:00:20.198
i da nije bilo staze koju smo slijedlili,

00:00:20.198 --> 00:00:21.602
gotovo smo se mogli pretvarati da smo

00:00:21.602 --> 00:00:25.164
prva ljudska bića 
koja su hodala tom zemljom.

NOTE Paragraph

00:00:25.164 --> 00:00:26.815
Došli smo do našeg mjesta za kampiranje.

00:00:26.815 --> 00:00:28.782
Bilo je to sklonište na strmini

00:00:28.782 --> 00:00:31.478
koja je gledala 
na kristalno, prekrasno jezero,

00:00:31.478 --> 00:00:34.174
kada sam oktrila užas.

00:00:34.174 --> 00:00:37.272
Iza skloništa bilo je smetlište,

00:00:37.272 --> 00:00:38.730
veliko 40 stopa kvadratnih

00:00:38.730 --> 00:00:41.043
sa trulim ogriscima jabuka

00:00:41.043 --> 00:00:42.790
i zgužvanom alu folijom

00:00:42.790 --> 00:00:44.539
i mrtvom tenisicom.

00:00:44.539 --> 00:00:47.110
I bila sam zapanjena,

00:00:47.110 --> 00:00:50.542
bila sam ljuta i jako zbunjena.

00:00:50.542 --> 00:00:52.124
Izletnici su bili prelijeni

00:00:52.124 --> 00:00:54.082
da iznesu ono što su donijeli,

00:00:54.082 --> 00:00:57.927
što su mislili tko će čistiti za njima?

NOTE Paragraph

00:00:57.927 --> 00:00:59.836
To pitanje ostalo je samnom,

00:00:59.836 --> 00:01:01.803
i malo se pojednostavilo.

00:01:01.803 --> 00:01:04.179
Tko čisti za nama?

00:01:04.179 --> 00:01:05.601
Kako god podesite

00:01:05.601 --> 00:01:07.308
ili gdje god da stavite nas,

00:01:07.308 --> 00:01:09.898
tko čisti za nama u Istanbulu?

00:01:09.898 --> 00:01:12.154
Tko čisti za nama u Riu

00:01:12.154 --> 00:01:14.683
Parizu ili Londonu?

00:01:14.683 --> 00:01:16.255
Ovdje u New Yorku,

00:01:16.255 --> 00:01:18.847
Odjel za Čistoću čisti za nama,

00:01:18.847 --> 00:01:21.517
u pjesmi 11000 tona smeća

00:01:21.517 --> 00:01:25.879
i 2000 tona reciklaže svakog dana.

00:01:25.879 --> 00:01:28.512
Htjela sam ih upoznati kao pojedince.

00:01:28.512 --> 00:01:31.358
Htjela sam razumjeti tko radi taj posao.

00:01:31.358 --> 00:01:33.877
Kako je nositi uniformu

00:01:33.877 --> 00:01:35.531
i imati taj teret?

NOTE Paragraph

00:01:35.531 --> 00:01:38.184
Tako da sam započela 
istraživački projekt s njima.

00:01:38.184 --> 00:01:40.723
Vozila sam se u kamionima i šetala rutama

00:01:40.723 --> 00:01:43.132
i intervjuirala ljude 
u uredima i postrojenjima

00:01:43.132 --> 00:01:44.639
po cijelom gradu,

00:01:44.639 --> 00:01:46.378
i puno toga naučila,

00:01:46.378 --> 00:01:48.727
ali sam još uvijek bila outsider.

00:01:48.727 --> 00:01:50.605
Morala sam otići dublje.

NOTE Paragraph

00:01:50.605 --> 00:01:53.721
Tako da sam počela raditi kao čistač.

00:01:53.721 --> 00:01:56.368
Nisam se samo vozila u 
kamionima. Vozila sam kamion.

00:01:56.368 --> 00:01:59.513
I upravljala mehaničkim
metlama i čistila snijeg.

00:01:59.513 --> 00:02:01.412
To je bila iznimna privilegija

00:02:01.412 --> 00:02:04.019
i odlično obrazovanje.

NOTE Paragraph

00:02:04.019 --> 00:02:06.171
Svi pitaju za miris.

00:02:06.171 --> 00:02:09.231
Tu je, ali ne prevladava 
toliko koliko mislite,

00:02:09.231 --> 00:02:10.745
i na dane kada je izrazito loš,

00:02:10.745 --> 00:02:13.421
brzo se naviknete.

00:02:13.421 --> 00:02:16.618
Teško se naviknuti na težinu.

00:02:16.618 --> 00:02:18.905
Znala sam ljude koji 
su radili nekoliko godina

00:02:18.905 --> 00:02:21.490
a tijela su im se još
prilagođavala na teret

00:02:21.490 --> 00:02:23.571
nošenja na vašem tijelu

00:02:23.571 --> 00:02:26.550
tone smeća svakog tjedna.

NOTE Paragraph

00:02:26.550 --> 00:02:28.734
Onda ovdje je opasnost.

00:02:28.734 --> 00:02:31.206
Prema Birou za Statistiku Rada,

00:02:31.206 --> 00:02:33.408
čišćenje je jedno je od 10 najopasnijih

00:02:33.408 --> 00:02:35.300
zanimanja u zemlji,

00:02:35.300 --> 00:02:37.051
i naučila sam zašto.

00:02:37.051 --> 00:02:38.472
Ulazite i izlazite iz prometa svaki dan,

00:02:38.472 --> 00:02:39.433
i zuji oko vas.

00:02:39.433 --> 00:02:41.317
Želi vas samo obići, često su to

00:02:41.317 --> 00:02:43.367
motoristi koji ne obraćaju pažnju.

00:02:43.367 --> 00:02:45.193
To je strašno loše za radnike.

00:02:45.193 --> 00:02:47.353
I samo smeće je puno opasnosti

00:02:47.353 --> 00:02:49.372
i često izlijeće iz kamiona

00:02:49.372 --> 00:02:51.453
i radi štetu.

NOTE Paragraph

00:02:51.453 --> 00:02:54.268
Također sam naučila o ustrajnosti smeća.

00:02:54.268 --> 00:02:55.579
Kada siđete s rubnjaka

00:02:55.579 --> 00:02:58.428
i vidite grad iza kamiona,

00:02:58.428 --> 00:03:00.214
poćnete shvaćati da smeće

00:03:00.214 --> 00:03:02.831
je samo po sebi sila prirode.

00:03:02.831 --> 00:03:05.287
Nikad ne prestaje dolaziti.

00:03:05.287 --> 00:03:08.766
To je i forma disanja i cirkulacije.

00:03:08.766 --> 00:03:11.811
Uvijek mora biti u pokretu.

NOTE Paragraph

00:03:11.811 --> 00:03:13.859
A tu je i stigma.

00:03:13.859 --> 00:03:16.775
Stavite uniformu i postajete nevidljivi,

00:03:16.775 --> 00:03:19.079
dok god netko nije ljut na
vas iz bilo kojeg razloga

00:03:19.079 --> 00:03:21.394
kao kad blokirate promet kamionom,

00:03:21.394 --> 00:03:24.045
ili ste napravili pauzu 
preblizu njihova doma,

00:03:24.045 --> 00:03:27.159
ili pijete kavu u njihovoj zalogajnici,

00:03:27.159 --> 00:03:29.569
i oni će doći i grditi vas,

00:03:29.569 --> 00:03:32.831
i reći vam da vas ne žele blizu sebe.

00:03:32.831 --> 00:03:35.263
Nalazim da je stigma posebno ironična,

00:03:35.263 --> 00:03:38.574
jer snažno vjerujem da su čistači

00:03:38.574 --> 00:03:40.254
najvažnija radna snaga

00:03:40.254 --> 00:03:43.278
na ulicama grada, iz tri razloga.

00:03:43.278 --> 00:03:46.060
Oni su prvi čuvari javnog zdravlja.

00:03:46.060 --> 00:03:48.466
Ako ne odvoze smeće

00:03:48.466 --> 00:03:50.740
učinkovito i uspješno svaki dan,

00:03:50.740 --> 00:03:53.451
počne ispadati iz kontejnera,

00:03:53.451 --> 00:03:57.177
i opasnosti povezane 
s tim počinju nam prijetiti

00:03:57.177 --> 00:03:58.351
na stvarne načine.

00:03:58.351 --> 00:04:01.322
Bolesti koje su desetljećima
i stoljećima mirovale

00:04:01.322 --> 00:04:04.228
pojave se ponovno i 
počinju nam nanositi štetu.

00:04:04.228 --> 00:04:05.900
Ekonomija ih treba.

00:04:05.900 --> 00:04:08.826
Ako ne možemo baciti stare stvari,

00:04:08.826 --> 00:04:10.716
nemamo mjesta za nove stvari,

00:04:10.716 --> 00:04:12.785
tako da strojevi ekonomije

00:04:12.785 --> 00:04:15.714
počinju zastajkivati kada 
je konzumiranje ugroženo.

00:04:15.714 --> 00:04:19.778
Ne potičem kapitalizam, 
samo ističem njihov odnos.

00:04:19.778 --> 00:04:21.766
I onda imamo ono što zovem

00:04:21.766 --> 00:04:25.978
naša prosječna, potrebna brzina kretanja.

00:04:25.978 --> 00:04:27.027
Time jednostavno mislim

00:04:27.027 --> 00:04:29.279
kako smo se brzo navikli kretati

00:04:29.279 --> 00:04:31.411
u trenutnom vremenu i dobu.

00:04:31.411 --> 00:04:36.755
Obično se ne brinemo, ne 
popravljamo, ne nosimo sa sobom

00:04:36.755 --> 00:04:39.392
svoju šalicu za kavu, 
ili vrećicu za trgovinu,

00:04:39.392 --> 00:04:40.877
ili bocu vode.

00:04:40.877 --> 00:04:43.556
Koristimo ih, bacimo ih, 
zaboravimo na njih,

00:04:43.556 --> 00:04:45.336
jer znamo da postoji radna snaga

00:04:45.336 --> 00:04:48.356
s druge strane koja će to sve odnijeti.

NOTE Paragraph

00:04:48.356 --> 00:04:50.803
Danas želim predložiti nekoliko načina

00:04:50.803 --> 00:04:55.317
da razmislimo o čišćenju 
koji će možda pomoći

00:04:55.317 --> 00:04:57.791
da se ukloni stigma

00:04:57.791 --> 00:05:00.022
i da ih uključimo u ovaj razgovor

00:05:00.022 --> 00:05:05.612
o izgradnji grada koji je održiv i human.

00:05:05.612 --> 00:05:09.773
Njihov rad, ja mislim, 
je pomalo liturgijski.

00:05:09.773 --> 00:05:12.234
Svakog dana su na ulici, ritmično.

00:05:12.234 --> 00:05:14.295
Nose uniforme u mnogim gradovima.

00:05:14.295 --> 00:05:16.164
Znate kada ih trebate očekivati.

00:05:16.164 --> 00:05:20.087
I njihov rad nam omogućuje naš rad.

00:05:20.087 --> 00:05:22.878
Oni su forma osiguravanja.

00:05:22.878 --> 00:05:24.615
Tijek koji održavaju

00:05:24.615 --> 00:05:26.605
drži nas sigurnima od samih sebe,

00:05:26.605 --> 00:05:29.242
našeg smeća, naših odbačenih stvari,

00:05:29.242 --> 00:05:32.500
i onda se tijek mora održavati stalno

00:05:32.500 --> 00:05:34.133
bez obzira na sve.

NOTE Paragraph

00:05:34.133 --> 00:05:37.857
Dan nakon 11. rujna 2001.,

00:05:37.857 --> 00:05:41.144
čula sam režanje kamiona 
za smeće na ulicama,

00:05:41.144 --> 00:05:43.456
i zgrabila sam svog novorođenog 
sina i potrčala dolje

00:05:43.456 --> 00:05:46.298
i ondje je bio čovjek koji je radio 
svoju rutu za recikliranje papira

00:05:46.298 --> 00:05:48.480
kao što je to činio svake srijede.

00:05:48.480 --> 00:05:50.900
I pokušala sam mu zahvaliti 
jer je radio svoj posao

00:05:50.900 --> 00:05:53.025
na taj dan od svih dana,

00:05:53.025 --> 00:05:55.626
no počela sam plakati.

00:05:55.626 --> 00:05:57.310
I pogledao me,

00:05:57.310 --> 00:06:00.734
i samo je klimnuo i rekao,

00:06:00.734 --> 00:06:03.612
"Bit ćemo dobro.

00:06:03.612 --> 00:06:06.253
Bit ćemo dobro."

00:06:06.253 --> 00:06:07.606
Tek kasnije počela sam

00:06:07.606 --> 00:06:08.986
istraživati čišćenje,

00:06:08.986 --> 00:06:10.400
i srela sam ponovno tog čovjeka.

00:06:10.400 --> 00:06:13.317
Njegovo je ime Paulie, 
i puno smo puta radili skupa,

00:06:13.317 --> 00:06:15.140
i postali smo dobri prijatelji.

NOTE Paragraph

00:06:15.140 --> 00:06:17.967
Želim vjerovati da je Paulie bio u pravu.

00:06:17.967 --> 00:06:20.169
Bit ćemo dobro.

00:06:20.169 --> 00:06:22.146
Ali u našem trudu da podesimo

00:06:22.146 --> 00:06:25.187
kako kao vrsta postojimo na planetu,

00:06:25.187 --> 00:06:28.482
moramo uključiti i uzeti u obzir

00:06:28.482 --> 00:06:32.275
sve troškove, uključujući 
i stvarni ljudski trošak

00:06:32.275 --> 00:06:33.779
rada.

00:06:33.779 --> 00:06:36.580
I bili bismo mudri

00:06:36.580 --> 00:06:38.798
kada bi stupili u kontakt 
s ljudima koji taj posao rade

00:06:38.798 --> 00:06:40.643
i stekli njihovu ekspertizu

00:06:40.643 --> 00:06:42.396
o tome kako razmišljamo,

00:06:42.396 --> 00:06:45.646
kako stvaramo sustave oko održivosti

00:06:45.646 --> 00:06:49.125
koji nas vode od recikliranja uz cestu,

00:06:49.125 --> 00:06:51.710
koje je strašan uspjeh kroz 40 godina,

00:06:51.710 --> 00:06:54.948
kroz cijeli SAD i zemlje širom svijeta,

00:06:54.948 --> 00:06:57.750
i podići nas na širi horizont

00:06:57.750 --> 00:07:00.636
gdje gledamo ostale oblike otpada

00:07:00.636 --> 00:07:02.121
koje možemo smanjiti

00:07:02.121 --> 00:07:04.854
iz proizvodnje i industrije.

00:07:04.854 --> 00:07:08.859
Gradski otpad, na koji mislimo
kada pričamo o smeću,

00:07:08.859 --> 00:07:12.857
daje tri posto tijeka smeća nacije.

00:07:12.857 --> 00:07:15.244
To je zapanjujuća statistika.

NOTE Paragraph

00:07:15.244 --> 00:07:17.722
U toku vaših dana,

00:07:17.722 --> 00:07:19.248
vaših života,

00:07:19.248 --> 00:07:22.276
kada vidite nekoga čiji je posao

00:07:22.276 --> 00:07:25.419
da čisti za vama,

00:07:25.419 --> 00:07:27.908
uzmite trenutak da ih prepoznate.

00:07:27.908 --> 00:07:32.500
Uzmite tren da im zahvalite.

NOTE Paragraph

00:07:32.500 --> 00:07:35.854
(Pljesak)