1
00:00:06,833 --> 00:00:08,725
"Một số người sinh ra đã vĩ đại

2
00:00:08,725 --> 00:00:10,620
một số người vươn tới sự vĩ đại

3
00:00:10,620 --> 00:00:15,711
còn những người khác được hưởng sự vĩ đại"
trích dẫn từ William Shakespeare

4
00:00:15,711 --> 00:00:17,301
Có chắc ông đã viết vậy?

5
00:00:17,301 --> 00:00:21,969
Một số người thắc mắc liệu Shakespeare có
thật sự viết những tác phẩm mang tên ông,

6
00:00:21,969 --> 00:00:24,889
hay thậm chí ông có thật hay không.

7
00:00:24,889 --> 00:00:28,809
Họ suy đoán Shakespeare thực chất chỉ là 
bút danh của một nhà văn khác,

8
00:00:28,809 --> 00:00:30,236
hoặc một nhóm các nhà văn.

9
00:00:30,236 --> 00:00:32,348
Những người được cho là
Shakespeare thật sự

10
00:00:32,348 --> 00:00:37,945
gồm các nhà soạn kịch, các chính khách 
nổi tiếng và cả một số phụ nữ xuất chúng.

11
00:00:37,945 --> 00:00:41,436
Có thể nào nhà văn vĩ đại nhất
của ngôn ngữ tiếng Anh

12
00:00:41,436 --> 00:00:44,941
lại hư cấu y như những vở kịch của ông ấy?

13
00:00:44,941 --> 00:00:47,867
Hầu hết các nhà Shakespeare học
bác bỏ những giả thuyết này

14
00:00:47,867 --> 00:00:51,439
dựa trên chứng cớ lịch sử và tiểu sử.

15
00:00:51,439 --> 00:00:55,514
Nhưng vẫn còn một cách khác để kiểm tra 
những dòng thơ nổi tiếng của Shakespeare

16
00:00:55,514 --> 00:00:58,500
thực sự có do người khác viết hay không.

17
00:00:58,500 --> 00:01:00,689
Ngôn ngữ học, ngành nghiên cứu về ngôn ngữ

18
00:01:00,689 --> 00:01:04,090
có thể cho ta biết nhiều thứ về cách
ta viết và nói

19
00:01:04,090 --> 00:01:09,585
thông qua việc xem xét cú pháp, ngữ pháp, 
ngữ nghĩa và từ vựng.

20
00:01:09,585 --> 00:01:11,416
Cuối thế kỷ 19

21
00:01:11,416 --> 00:01:15,447
một nhà triết học người Ba Lan 
có tên là Wincenty Lutosławski

22
00:01:15,447 --> 00:01:18,226
thiết lập một phương pháp có tên là 
xác định phong cách,

23
00:01:18,226 --> 00:01:23,428
áp dụng phương pháp này để nghiên cứu 
vấn đề quyền tác giả trong văn học.

24
00:01:23,428 --> 00:01:25,395
Vậy cụ thể phương pháp này như thế nào?

25
00:01:25,395 --> 00:01:29,279
Ý tưởng chính là phong cách mỗi nhà văn 
có những đặc điểm nhất định

26
00:01:29,279 --> 00:01:33,613
được thể hiện đồng nhất
trong những tác phẩm của họ.

27
00:01:33,613 --> 00:01:37,094
Có thể kể ra những đặc điểm như
độ dài trung bình của câu,

28
00:01:37,094 --> 00:01:38,953
cách sắp xếp từ ngữ,

29
00:01:38,953 --> 00:01:42,487
và thậm chí là số lần lập lại 
của một từ cụ thể nào đó.

30
00:01:42,487 --> 00:01:47,566
Hãy xem cách sử dụng từ "thee" và 
hình dung nó như một chiều, hoặc một trục

31
00:01:47,566 --> 00:01:50,554
Có thể đặt mỗi tác phẩm của Shakespeare 
lên trục đó,

32
00:01:50,554 --> 00:01:54,668
xem như một điểm dữ liệu, 
dựa theo số lần lập lại của từ đó.

33
00:01:54,668 --> 00:01:57,235
Trong thống kê, mức cố định
của những điểm này

34
00:01:57,235 --> 00:02:02,498
cho ta cái gọi là sự khác nhau,
một dãy số liệu bắt buộc phải có.

35
00:02:02,498 --> 00:02:07,995
Nhưng, đây chỉ mới là một đặc tính
trong một không gian rất đa chiều.

36
00:02:07,995 --> 00:02:11,340
Nhờ vào một công cụ phân cụm 
là Phương pháp Phân tích Thành phần chính

37
00:02:11,340 --> 00:02:16,131
ta có thể rút gọn không gian đa chiều 
thành những thành tố chính yếu đơn giản

38
00:02:16,131 --> 00:02:19,905
giúp đo sự khác nhau một cách toàn diện
trong tác phẩm Shakespeare.

39
00:02:19,905 --> 00:02:22,396
Lúc này ta kiểm tra tác phẩm
của các đối tượng khác

40
00:02:22,396 --> 00:02:24,867
dựa vào những thành tố chính yếu đó.

41
00:02:24,867 --> 00:02:26,055
Ví dụ như,

42
00:02:26,055 --> 00:02:30,394
nếu toàn bộ tác phẩm của Francis Bacon
rơi vào khác nhau của Shakespeare

43
00:02:30,394 --> 00:02:32,263
thì đó là bằng chứng khá thuyết phục

44
00:02:32,263 --> 00:02:37,045
cho thấy Francis Bacon và Shakespeare
thực chất chỉ là một người mà thôi.

45
00:02:37,045 --> 00:02:39,161
Vậy kết quả cho ta thấy điều gì?

46
00:02:39,161 --> 00:02:42,477
Sau khi tiến hành nghiên cứu, 
các chuyên gia đã đi đến kết luận

47
00:02:42,477 --> 00:02:46,557
rằng Shakespeare thực chất 
không ai khác hơn là Shakespeare.

48
00:02:46,557 --> 00:02:49,191
Ông đích thực là thi sĩ vùng Avon.

49
00:02:49,191 --> 00:02:54,370
Tác phẩm của kẻ giả mạo 
không khớp với phong cách riêng của ông.

50
00:02:54,370 --> 00:02:57,642
Tuy nhiên, các nhà thống kê can đảm
lại phát hiện ra

51
00:02:57,642 --> 00:03:00,884
các bằng chứng rõ nét về sự hợp tác ở đây.

52
00:03:00,884 --> 00:03:03,138
Ví dụ, một nghiên cứu gần đây cho thấy

53
00:03:03,138 --> 00:03:08,216
Shakespeare đã hợp tác với nhà soạn kịch 
Christopher Marlowe để viết "Henry VI,"

54
00:03:08,216 --> 00:03:10,624
phần một và phần hai.

55
00:03:10,624 --> 00:03:15,642
Phương pháp này không chỉ giải quyết 
mỗi vấn đề tìm ra bản sắc Shakespeare.

56
00:03:15,642 --> 00:03:18,308
Nó còn giúp xác định thời gian
1 tác phẩm được viết ra,

57
00:03:18,308 --> 00:03:21,040
liệu văn bản cổ nào đó chỉ là đồ giả mạo,

58
00:03:21,040 --> 00:03:23,685
liệu sinh viên nào đó có đạo văn không,

59
00:03:23,685 --> 00:03:29,020
hoặc e-mail bạn vừa nhận được 
là tối quan trọng hay chỉ là thư rác.

60
00:03:29,020 --> 00:03:31,551
Và phải chăng những áng thơ bất tử 
của Shakespeare

61
00:03:31,551 --> 00:03:34,475
rốt cuộc chỉ là những con số và thống kê?

62
00:03:34,475 --> 00:03:35,885
Không hẳn là vậy.

63
00:03:35,885 --> 00:03:40,900
Việc phân tích này giúp nhận dạng 
cấu trúc đặc trưng trong tác phẩm của ông,

64
00:03:40,900 --> 00:03:45,525
nhưng không thể nắm bắt vẻ đẹp tác phẩm
thể hiện qua cảm xúc và tình cảm,

65
00:03:45,525 --> 00:03:48,509
hoặc tại sao các tác phẩm này 
ảnh hưởng sâu sắc đến chúng ta

66
00:03:48,509 --> 00:03:50,826
Ít ra, tới giờ này là chưa thể làm được.