(Muziek)
"Sommigen zijn groots geboren,
sommigen bereiken grootsheid,
en anderen krijgen grootsheid in de schoot
geworpen" - zei William Shakespeare.
Is het echt zo?
Sommigen twijfelen eraan of Shakespeare
zelf zijn werken heeft geschreven,
ze twijfelen er zelfs aan of hij
echt bestaan heeft.
Ze denken dat 'Shakespeare' misschien
een pseudoniem was voor een andere schrijver,
of een groep schrijvers.
Kandidaten voor de rol van Shakespeare
kunnen andere bekende schrijvers, politici
of vooraanstaande vrouwen zijn.
Is het waar dat de belangrijkste
Engelse schrijver
even nep was als zijn verhalen?
De meeste kenners geloven
deze theorieën niet,
omdat er genoeg historisch en
biografisch bewijs bestaat.
Maar er bestaat een andere manier om uit
te maken of Shakespeares bekendste quotes
geschreven zijn door iemand anders.
Taalkunde, de studie van talen,
kan ons veel vertellen over de manier
waarop we spreken en schrijven
door zinsbouw, grammatica, semantiek
en woordenschat te bestuderen.
Op het einde van de 19e eeuw
ontwikkelde de Poolse filosoof
Wincenty Lutoslawki,
een methode genaamd stylometrie.
Hij onderzocht via de stylometrie
auteurschap.
Hoe werkt stylometrie precies?
De theorie erachter is dat
ieders schrijfstijl kenmerken heeft
die hetzelfde blijven in alle werken.
Voorbeelden zijn gemiddelde zinslengte,
woordvolgorde,
en zelfs het aantal keer dat
een bepaald woord voorkomt.
Laten we kijken naar het woord 'thee'.
We visualiseren het als een dimensie, of as.
Elk woord van Shakespeare
kan op deze as geplaats worden,
als een datapunt, op basis van
het aantal keer dat een woord voorkomt.
In de statistiek bepaalt de dichtheid
van deze punten
de variantie,
het verwachte bereik van de data.
Toch is variantie maar één eigenschap
in een multidimensionale omgeving.
Via Principal Component Analysis
kunnen we de multidimensionale ruimte
opdelen in enkelvoudige hoofdcomponenten
die samen de variantie
van Shakespeares werk bepalen.
Daarna toetsen we het werk
van de andere kandidaten af
aan die hoofdcomponenten.
Bijvoorbeeld,
als er genoeg woorden van Francis Bacon
in de variantie van Shakespeare liggen,
zou het een sterk bewijs zijn
dat Francis Bacon en Shakespeare dezelfde
persoon zijn.
Wat blijkt uit de resultaten?
De onderzoekers hebben geconcludeerd
dat Shakespeare niemand anders is
dan Shakespeare zelf.
De bard is de bard.
Het werk van Bacon komt niet overeen
met de specifieke stijl van Shakespeare.
Toch vonden onze dappere statistici
interessante bewijzen van samenwerkingen.
Uit een recente studie blijkt bijvoorbeeld
dat Shakespeare heeft samengewerkt met
Christopher Marlowe voor 'Henry VI',
het eerste en het tweede deel.
Stylometrie kan veel meer oplossen dan
de identiteit van Shakespeare.
Het helpt ons uit te maken wanneer
een werk werd geschreven,
of het werk een vervalsing is,
of een student plagiaat heeft gepleegd,
of een e-mail belangrijk is of niet.
Kunnen we de tijdloze poëzie van Shakespeare
reduceren tot cijfers en statistiek?
Niet echt.
Stylometrische analyse onthult welke elementen
de werken van Shakespeare onderscheiden,
maar het geeft de schoonheid
van de gevoelens niet weer.
Of waarom ze ons
op een bepaalde manier raken.
Althans, nog niet.
(Muziek)