WEBVTT

00:00:06.833 --> 00:00:08.725
''ھەندێک بە مەزنی لە دایک بوون،

00:00:08.725 --> 00:00:10.620
ھەندێک مەزنی بە دەست دەھێنن و

00:00:10.620 --> 00:00:15.711
ھەندێکیش مەزنیان بەسەر
دەسەپێنرێت، ویلیام شکسپیر وای گوت.

00:00:15.711 --> 00:00:17.301
وای گوت؟

00:00:17.301 --> 00:00:21.969
ھەندێک خەڵک گومان دەکەن ئەو کتێبانەی بە 
ناوی شکسپیرەوە بڵاو کرانەوە ھی شکسپیر نین،

00:00:21.969 --> 00:00:24.889
یان شکسپیر ھەر بوونی هەبووبێت.

00:00:24.889 --> 00:00:28.809
گومان دەکەن کە شکسپیر 
ناوێکی خوازراوی نووسەرێکی دیکە بێت،

00:00:28.809 --> 00:00:30.236
یان ھی گروپێک لە نوسەران بێت.

00:00:30.236 --> 00:00:32.348
ئەو بەربژێرانەی کە لەوانەیە جێگرەوەی

00:00:32.348 --> 00:00:37.945
شکسپیر بن شانۆنووسی بەناوبانگ، 
سیاسەتمەدار، ژنی بەناوبانگبن.

00:00:37.945 --> 00:00:41.436
ئایا ڕێگەی تێدەچێت مەزنترین
نووسەر لە زمانی ئێنگلیزی

00:00:41.436 --> 00:00:44.941
وەک شانۆکانی دەست کرد بێت؟

00:00:44.941 --> 00:00:47.867
زۆربەی پسپۆڕانی شانۆکانی
شکسپیر ئەم دەنگۆیانە رەت دەکەنەوە

00:00:47.867 --> 00:00:51.439
بە پشت بەستن بە ژیاننامە 
و زنجیرەی ڕووداوەکانی ئەم سەردەمە.

00:00:51.439 --> 00:00:55.514
بەڵام ڕێگەیەکیتر ھەیە بۆ ئەوەی بزانین
کە دێرە بەناوبانگەکانی شکسپیر

00:00:55.514 --> 00:00:58.500
لە ڕاستیدا لە لایەن کەسێکیتر نووسرابێت.

00:00:58.500 --> 00:01:00.689
لینگویستیکس، زانستی لێکۆڵینەوەی زمانەوانی،

00:01:00.689 --> 00:01:04.090
دەتوانێت شێوازی نووسین و ئاخاوتنمان بۆ شی بکاتەوە

00:01:04.090 --> 00:01:09.585
بە شیکردنەوە، ڕێزمان، ڕستەسازی، 
واتاسازی و وشە بەکارھاتووەکان.

00:01:09.585 --> 00:01:11.416
لە کۆتایی ١٨٠٠ کان،

00:01:11.416 --> 00:01:15.447
فەیلەسوفێکی پۆڵەندی بە ناوی
فينسينتی لوتوسوافسكی

00:01:15.447 --> 00:01:18.226
میتۆدێکی ناساند بە ناوی شێوەزانی،

00:01:18.226 --> 00:01:23.428
زانیاری خۆی بۆ ڕاستاندنی خاوەنداریەتی
کتێبی ئەدەبی بەکار دەھێنا.

00:01:23.428 --> 00:01:25.395
ئایا شێوەزانی چۆن کار دەکات؟

00:01:25.395 --> 00:01:29.279
نووسینی ھەر نووسەرێک چەند 
خاسڵەتێکی تایبەت بە خۆی ھەیە

00:01:29.279 --> 00:01:33.613
کە لە ھەموو کارەکانی بە نزیکەیی نەگۆڕاون.

00:01:33.613 --> 00:01:37.094
ئەم خەسڵەتانە: تێکڕایی درێژی ڕستە،

00:01:37.094 --> 00:01:38.953
ڕێکخستنی وشەکان،

00:01:38.953 --> 00:01:42.487
ژمارەی دووبارە بوونەوەی 
وشەیەک لە خۆ دەگرێت.

00:01:42.487 --> 00:01:47.566
با بەکار ھێنانی وشەی (thee) بە شێوەی
ھێڵکاری بخەینە بەر چاو.

00:01:47.566 --> 00:01:50.554
ھەر ئیشێکی شکسپیر دەخەینە سەر ئەم ھێڵە،

00:01:50.554 --> 00:01:54.668
وەک خاڵی داتا بە پشت بەست 
بە دووبارە بوونەوەی ئەم وشەیە.

00:01:54.668 --> 00:01:57.235
لە ئاماردا، تەسک بوونەوەی ئەم خاڵانە

00:01:57.235 --> 00:02:02.498
گۆڕنکاریەکانمان پێشان دەدەن
لە کۆمەڵێک داتا بەردەست.

00:02:02.498 --> 00:02:07.995
بەڵام ئەمە تەکە خەسڵەتێکە 
لە بۆشاییەکی فرە ڕەھەندی.

00:02:07.995 --> 00:02:11.340
بە ئامرێزێکی کۆکەرەوە کە پێی دەگوترێت:
Principal Component Analysis،

00:02:11.340 --> 00:02:16.131
دەتوانیت بۆشاییە فرە ڕەھەندیەکان
بۆ پێکھێنەرە سەرکیەکان کورت بکەینەوە

00:02:16.131 --> 00:02:19.905
کە گۆڕانکاریەکان لە 
تێکستەکانی شکسپیر دەپیوێت.

00:02:19.905 --> 00:02:22.396
دواتر دەتوانین نووسینەکانی
بەربژێرەکان شی بکەینەوە و

00:02:22.396 --> 00:02:24.867
بەراوردیان پێ بکەین لە-
گەڵ گۆڕانکاریە سەرەکیەکان.

00:02:24.867 --> 00:02:26.055
بۆ نموونە،

00:02:26.055 --> 00:02:30.394
ئەگەر گۆڕانکاریە سەرەکیەکانی ئیشەکانی 
فرانسیس بەیکۆن ھاوشێوە شکسپیر بێت

00:02:30.394 --> 00:02:32.263
ئەمە بەڵگەیەکی بەھێز دەبێت

00:02:32.263 --> 00:02:37.045
بۆ سەلماندنی ئەوە شکسپیر
و فرانسیس بەیکن یەک کەس بن.

00:02:37.045 --> 00:02:39.161
ئەنجامەکە چی دەخاتە ڕوو؟

00:02:39.161 --> 00:02:42.477
ئەنجامی شێوەزانی جەخت دەکاتەوە کە

00:02:42.477 --> 00:02:46.557
کە شکسپیر بێ ھاوتایە و نموونەی نییە.

00:02:46.557 --> 00:02:49.191
شکسپیر ھەر شکسپیرە.

00:02:49.191 --> 00:02:54.370
شێوەی نووسینی بەربژێرەکان 
لەگەڵ شێوەی شکسپیر جیاوازە.

00:02:54.370 --> 00:02:57.642
لەگەڵ ئەوەشدا، تیمەکانی ئامار

00:02:57.642 --> 00:03:00.884
بەڵگەی ھاوکاری لە
ئیشەکانی شکسپیر دەدۆزنەوە.

00:03:00.884 --> 00:03:03.138
بۆ نموونە، یەکێک لە توێژینەوە تازەکان

00:03:03.138 --> 00:03:08.216
دەریدەخات کە لە نووسینی ''ھێنری شەشەم''،
شکسپیر لەگەڵ کریستۆفەر مارلۆ ئیشی کردووە،

00:03:08.216 --> 00:03:10.624
لە بەشی یەکەم و دووەم.

00:03:10.624 --> 00:03:15.642
چارەسەر کردنی خاوەنداریەتی ئیشەکانی شکسپیر
تەنھا شت نییە کە مێتۆدە چارەسەری بکات.

00:03:15.642 --> 00:03:18.308
ئەمە دەتوانێت بۆمان روون
بکاتەوە کە تێکستێک کەی نووسراوە،

00:03:18.308 --> 00:03:21.040
یان تێکستێکی دێرین ساختەیە،

00:03:21.040 --> 00:03:23.685
یان خوێندکارێک نووسینی 
کەسانیتری دزی بێت،

00:03:23.685 --> 00:03:29.020
یان ئەو ئیمێڵەی بە دەستت 
گەیشتووە گرنگە یان ساختەیە.

00:03:29.020 --> 00:03:31.551
ئایا ھۆنراوە نەمرەکانی شکسپیر

00:03:31.551 --> 00:03:34.475
تەنیا وەک ژمارە و ئامار دەمێننەوە؟

00:03:34.475 --> 00:03:35.885
بێ گومان نەخێر.

00:03:35.885 --> 00:03:40.900
شیکارەکانی شێوەزانی دەریدەخات بۆچی 
نووسینەکانی شکسپیر نایابە لە رووی ڕێکخستنەوە،

00:03:40.900 --> 00:03:45.525
بەڵام ناتوانێت جوانی و بێ وێنەیی ھەست 
و خۆشەویستی ئەم تێکستانە دیاری بکات،

00:03:45.525 --> 00:03:48.509
یان پێمان بڵێت چۆن کاریگەری لەسەرمان درووست دەکات.

00:03:48.509 --> 00:03:50.826
بە لایەنی کەمەوە، لە ئێستادا نا.