WEBVTT 00:00:14.351 --> 00:00:16.539 Czy kiedyś unosiłeś się w ciepłym basenie, myśląc: 00:00:16.539 --> 00:00:18.089 Czy kiedyś unosiłeś się w ciepłym basenie, myśląc: 00:00:18.089 --> 00:00:20.247 "Fajnie byłoby być astronautą 00:00:20.247 --> 00:00:21.706 Można unosić się w przestrzeni kosmicznej, 00:00:21.706 --> 00:00:23.366 patrzeć z góry na Ziemię i w ogóle. Byłoby tak przyjemnie!". 00:00:23.366 --> 00:00:24.699 patrzeć z góry na Ziemię i w ogóle. Byłoby tak przyjemnie!". 00:00:24.699 --> 00:00:26.355 Problem w tym, że to wcale nie tak. 00:00:26.355 --> 00:00:27.674 Kiedy jesteś w przestrzeni kosmicznej, 00:00:27.674 --> 00:00:28.934 orbitujesz wokół Ziemi, jest to tzw. spadek swobodny. 00:00:28.934 --> 00:00:31.170 orbitujesz wokół Ziemi, jest to tzw. spadek swobodny. 00:00:31.170 --> 00:00:32.468 Naprawdę spadasz na Ziemię. 00:00:32.468 --> 00:00:33.890 Pomyśl o tym przez chwilę. 00:00:33.890 --> 00:00:35.488 To takie same uczucie, 00:00:35.488 --> 00:00:37.450 jak wjazd na szczyt kolejki górskiej: 00:00:37.450 --> 00:00:40.286 "Ooooooooch!". 00:00:40.286 --> 00:00:41.602 Tyle że uczucie trwa przez cały czas okrążania Ziemi, 00:00:41.602 --> 00:00:42.871 Tyle że uczucie trwa przez cały czas okrążania Ziemi, 00:00:42.871 --> 00:00:43.490 przez dwie, 00:00:43.490 --> 00:00:44.021 trzy, cztery 00:00:44.021 --> 00:00:44.619 trzy, cztery 00:00:44.619 --> 00:00:45.147 godziny, dni, ile tylko trzeba. 00:00:45.147 --> 00:00:45.610 godziny, dni, ile tylko trzeba. 00:00:45.610 --> 00:00:46.658 godziny, dni, ile tylko trzeba. 00:00:46.658 --> 00:00:48.371 Jak w ogóle działa orbitowanie? 00:00:48.371 --> 00:00:50.320 Weźmy przykład z Newtona. 00:00:50.320 --> 00:00:51.369 Miał taki pomysł, mały eksperyment myślowy. 00:00:51.369 --> 00:00:52.441 Miał taki pomysł, mały eksperyment myślowy. 00:00:52.441 --> 00:00:53.905 Postawmy działo na szczycie wzgórza. 00:00:53.905 --> 00:00:54.994 Postawmy działo na szczycie wzgórza. 00:00:54.994 --> 00:00:56.283 Jeśli wystrzelimy kulę, poleci kawałek dalej. 00:00:56.283 --> 00:00:57.980 Jeśli wystrzelimy kulę, poleci kawałek dalej. 00:00:57.980 --> 00:00:58.774 Jeśli wystrzelimy ją mocniej, poleci tak daleko, 00:00:58.774 --> 00:01:01.620 Jeśli wystrzelimy ją mocniej, poleci tak daleko, 00:01:01.620 --> 00:01:03.837 że wyląduje trochę za krzywizną Ziemi. 00:01:03.837 --> 00:01:04.620 Jeśli strzelimy bardzo, bardzo mocno, 00:01:04.620 --> 00:01:06.596 Jeśli strzelimy bardzo, bardzo mocno, 00:01:06.596 --> 00:01:08.916 kula poleci dookoła Ziemi, 00:01:08.916 --> 00:01:10.047 wróci do nas, bum! 00:01:10.047 --> 00:01:11.886 Uderzy nas w plecy czy coś. 00:01:11.886 --> 00:01:13.109 Oddalmy się i wejdźmy do małego satelity, 00:01:13.109 --> 00:01:14.632 Oddalmy się i wejdźmy do małego satelity, 00:01:14.632 --> 00:01:16.215 nad biegunem północnym. 00:01:16.215 --> 00:01:17.591 Ustalmy, że północ to góra. Spadając, uderzysz w Ziemię. 00:01:17.591 --> 00:01:19.465 Ustalmy, że północ to góra. Spadając, uderzysz w Ziemię. 00:01:19.465 --> 00:01:23.795 Ale równocześnie lecisz szybko w bok. 00:01:23.795 --> 00:01:24.962 Spadając nie trafiasz w Ziemię. 00:01:24.962 --> 00:01:26.339 Spadając nie trafiasz w Ziemię. 00:01:26.339 --> 00:01:28.207 Znajdziesz się z boku planety, ciągle spadając. 00:01:28.207 --> 00:01:29.560 Znajdziesz się z boku planety, ciągle spadając. 00:01:29.560 --> 00:01:32.558 Teraz Ziemia przyciąga nas z boku. 00:01:32.558 --> 00:01:33.819 Znowu nas przyciąga, a my spadamy, 00:01:33.819 --> 00:01:34.714 Znowu nas przyciąga, a my spadamy, 00:01:34.714 --> 00:01:36.625 i znów nie trafiamy w Ziemię. 00:01:36.625 --> 00:01:38.153 Teraz jesteśmy pod nią. Ziemia przyciągnie nas do góry, 00:01:38.153 --> 00:01:39.375 Teraz jesteśmy pod nią. Ziemia przyciągnie nas do góry, 00:01:39.375 --> 00:01:40.907 ale my wciąż poruszamy się w bok. 00:01:40.907 --> 00:01:42.463 Znowu nie trafimy na Ziemię. Teraz jesteśmy po drugiej stronie, 00:01:42.463 --> 00:01:43.961 Znowu nie trafimy na Ziemię. Teraz jesteśmy po drugiej stronie, 00:01:43.961 --> 00:01:46.686 poruszamy się do góry, a Ziemia przyciąga nas z boku. 00:01:46.686 --> 00:01:48.765 Czyli będziemy spadać na boki, 00:01:48.765 --> 00:01:51.210 ale też w górę i spudłujemy. 00:01:51.210 --> 00:01:53.024 Znów jesteśmy nad Ziemią, nad biegunem północnym. 00:01:53.024 --> 00:01:54.333 Znów jesteśmy nad Ziemią, nad biegunem północnym. 00:01:54.333 --> 00:01:56.582 Poruszamy się w bok i spadamy. 00:01:56.582 --> 00:01:57.728 Tak, zgadliście. 00:01:57.728 --> 00:02:01.059 Wciąż nie będziecie spadać, bo poruszacie się za szybko. 00:02:01.059 --> 00:02:03.483 W ten sposób astronauci okrążają Ziemię. 00:02:03.483 --> 00:02:05.642 Zawsze na nią spadają, 00:02:05.642 --> 00:02:07.312 i nigdy nie trafiają. 00:02:07.312 --> 00:02:09.574 Przez to cały czas są w stanie spadku. 00:02:09.574 --> 00:02:10.486 Czują, że spadają. Trzeba się do tego po prostu przyzwyczaić. 00:02:10.486 --> 00:02:12.261 Czują, że spadają. Trzeba się do tego po prostu przyzwyczaić. 00:02:12.261 --> 00:02:16.395 Technicznie rzecz biorąc, możesz biec dość szybko, potknąć się 00:02:16.395 --> 00:02:18.907 i nie trafić w Ziemię. 00:02:18.907 --> 00:02:20.169 Ale jest tu wielki problem. 00:02:20.169 --> 00:02:24.006 Po pierwsze, musiałbyś biec z prędkością 8 km/s. 00:02:24.006 --> 00:02:26.262 To 29 000 km na godzinę, 00:02:26.262 --> 00:02:28.881 ponad 23 machy! 00:02:28.881 --> 00:02:29.836 Drugi problem: 00:02:29.836 --> 00:02:31.263 jeśli poruszałbyś się tak szybko, 00:02:31.263 --> 00:02:32.931 okrążyłbyś Ziemię 00:02:32.931 --> 00:02:34.426 i wrócił, tam skąd wyruszyłeś, 00:02:34.426 --> 00:02:36.560 ale po drodze jest sporo powietrza, 00:02:36.560 --> 00:02:37.978 nie licząc ludzi i innych rzeczy. 00:02:37.978 --> 00:02:40.099 Spłonąłbyś w atmosferze przez tarcie. 00:02:40.099 --> 00:02:43.704 Dlatego raczej ci nie tego polecam.