1
00:00:07,773 --> 00:00:13,031
Yılın büyük bir bölümünde,
Meksika Körfezi, küçük kabuklulardan

2
00:00:13,031 --> 00:00:17,630
büyük kemikli balinalara kadar
deniz yaşamı ile doludur.

3
00:00:17,910 --> 00:00:21,160
Ancak her yaz felaketler yaşanır.

4
00:00:21,330 --> 00:00:25,180
Mayıs ayı civarında hayvanlar bölgeden
kaçmaya başlar.

5
00:00:25,180 --> 00:00:29,879
Çok geçmeden, yüzemeyen veya
yeterince hızlı yüzemeyen yaratıklar

6
00:00:29,879 --> 00:00:33,969
büyük sayılarda boğulmaya
ve ölmeye başlar.

7
00:00:33,969 --> 00:00:36,809
İlkbaharın sonlarından sonbaharın
başlarına kadar,

8
00:00:36,809 --> 00:00:42,402
kıyı boyunca binlerce kilometrekare
deniz ölü bir bölge hâline geliyor -

9
00:00:42,402 --> 00:00:46,548
su yaşamının çoğu biçimini
destekleyemiyor.

10
00:00:47,098 --> 00:00:50,878
Bu garip yıllık lanet benzersiz değil,

11
00:00:50,878 --> 00:00:55,318
bunun gibi ölü bölgeler
tüm dünyada oluştu.

12
00:00:55,318 --> 00:00:58,548
Ancak bu ölümcül koşulları
neyin yarattığını keşfetmek için

13
00:00:58,548 --> 00:01:05,072
önce sağlıklı bir deniz ekosisteminin
nasıl çalıştığını anlamamız gerekir.

14
00:01:05,072 --> 00:01:09,072
Yeterli güneş ışığı alan herhangi
bir su kütlesinde,

15
00:01:09,072 --> 00:01:15,478
algler ve siyanobakteriler gibi
bitki benzeri organizmalar gelişir.

16
00:01:15,478 --> 00:01:19,428
Alg bulutları derin suların yüzeyini çizer

17
00:01:19,428 --> 00:01:25,632
ve sığ bölgelerde, büyük deniz yosunları
ve deniz otları zemini kaplar.

18
00:01:25,632 --> 00:01:30,563
Bu organizmalar yalnızca yerel besin
zincirlerinin temelini oluşturmaz,

19
00:01:30,563 --> 00:01:38,072
aynı zamanda fotosentezleri sudakilerin
yaşaması için gerekli oksijeni sağlar.

20
00:01:38,072 --> 00:01:40,802
Güneş ışığı ve C02'nin yanı sıra,

21
00:01:40,802 --> 00:01:47,227
alg büyümesi ayrıca fosfor ve nitrojen
gibi besin maddelerine de bağlıdır.

22
00:01:47,227 --> 00:01:50,037
Bu tür kaynaklar tipik olarak
yetersiz olsa da,

23
00:01:50,037 --> 00:01:56,305
bazen çevredeki su havzası bu
besin maddeleriyle kıyıya taşabilir.

24
00:01:56,305 --> 00:02:01,688
Örneğin, büyük bir yağmur fırtınası
bir ormandaki besin açısından

25
00:02:01,688 --> 00:02:04,068
zengin tortuyu bir göle aşındırabilir.

26
00:02:04,068 --> 00:02:09,374
Bu ek kaynaklar, ötrofikasyon
olarak bilinen alg büyümesinde

27
00:02:09,374 --> 00:02:12,429
büyük bir artışa yol açar.

28
00:02:12,604 --> 00:02:15,454
Ancak daha fazla yiyecek
ve oksijen sağlamak yerine,

29
00:02:15,454 --> 00:02:19,487
bu büyüme dalgalanmasının
ölümcül sonuçları vardır.

30
00:02:19,707 --> 00:02:25,578
Yüzeyde daha fazla alg büyüdükçe
aşağıdakilerin güneş ışığını engeller.

31
00:02:25,578 --> 00:02:30,158
Bu ışıktan yoksun bitkiler ölür
ve suyun hâlihazırda

32
00:02:30,158 --> 00:02:35,953
tükenmiş oksijen kaynağını kullanan
bir süreçte ayrışır.

33
00:02:35,953 --> 00:02:39,613
Zamanla bu, oksijen içeriğini
litre başına

34
00:02:39,613 --> 00:02:44,012
2 miligram oksijenden daha aza indirerek

35
00:02:44,012 --> 00:02:47,342
yaşanmaz bir ölü bölge yaratabilir.

36
00:02:47,572 --> 00:02:53,392
Doğal ötrofikasyona muhtaç olan
nadir su kütleleri vardır.

37
00:02:53,392 --> 00:02:58,605
Bengal Körfezi gibi bölgeler, düşük
oksijen koşullarına adapte olmuş,

38
00:02:58,605 --> 00:03:02,605
dipte yaşayan deniz yaşamıyla doludur.

39
00:03:02,605 --> 00:03:09,806
Ancak insan aktivitesi, ötrofikasyonun
düzenli ve yaygın olmasını sağladı.

40
00:03:09,806 --> 00:03:15,980
Kanalizasyonlarımızdan ve endüstriyel
süreçlerimizden gelen

41
00:03:15,980 --> 00:03:20,607
besin zengini atıklar genellikle göllere,
haliçlere ve kıyı sularına karışır.

42
00:03:20,607 --> 00:03:25,660
Meksika Körfezi, belirli bir kirletici
madde için dünyadaki en büyük

43
00:03:25,660 --> 00:03:30,192
boşaltma bölgelerinden biridir: Gübre.

44
00:03:30,192 --> 00:03:33,164
Amerikan tarımı, büyük ölçüde azot

45
00:03:33,164 --> 00:03:36,994
ve fosfat bazlı gübrelere dayanmaktadır.

46
00:03:36,994 --> 00:03:41,558
Amerika’nın en büyük tarım üreticileri de
dâhil olmak üzere

47
00:03:41,558 --> 00:03:44,488
31 eyalet Mississippi Nehri
Havzası'na bağlıdır

48
00:03:44,488 --> 00:03:49,192
ve tüm akıntıları 
Meksika Körfezi’ne gider.

49
00:03:49,582 --> 00:03:54,936
Çiftçiler bu gübrenin çoğunu ilkbahar
ekim mevsiminde kullanır,

50
00:03:54,936 --> 00:03:58,996
bu nedenle besin taşması
kısa bir süre sonra gerçekleşir.

51
00:03:58,996 --> 00:04:00,196
Körfezde,

52
00:04:00,196 --> 00:04:06,893
ayrışan algler deniz tabanının yakınında
soğuk tuzlu su şeridine gömülür.

53
00:04:06,893 --> 00:04:12,418
Bu yoğun alçak sular, yukarıdaki daha
sıcak tatlı suyla karışmadığından,

54
00:04:12,418 --> 00:04:15,748
tropikal fırtınaların 
oksijenli suyu tekrar

55
00:04:15,748 --> 00:04:20,600
körfeze geri döndürmesi
dört ayı bulabilir.

56
00:04:20,600 --> 00:04:25,890
Bu ölü bölge şu anda ABD deniz ürünleri
ve turizm endüstrilerine

57
00:04:25,890 --> 00:04:29,390
yılda 82 milyon dolara mal oluyor

58
00:04:29,390 --> 00:04:34,383
ve bu maliyet yalnızca ölü bölge
büyüdükçe artacak.

59
00:04:34,383 --> 00:04:40,999
Ortalama olarak körfez ölü bölgesi
kabaca 15.000 kilometre karedir,

60
00:04:40,999 --> 00:04:46,391
ancak 2019'da 22.000 kilometrekareye,

61
00:04:46,391 --> 00:04:50,930
yani yaklaşık olarak New Jersey
büyüklüğüne ulaştı.

62
00:04:50,930 --> 00:04:57,714
İnsan faaliyeti, benzer şekilde dünyada
büyüyen ölü bölgelerden sorumludur.

63
00:04:57,714 --> 00:04:59,594
Ne yapılabilir?

64
00:04:59,594 --> 00:05:05,127
Kısa vadede, endüstriyel yüzey akışa
ilişkin sıkı düzenlemeler getirilebilir

65
00:05:05,127 --> 00:05:10,117
ve arıtılmamış kanalizasyonun okyanus
sularına boşaltılmasını yasaklayabilir.

66
00:05:10,117 --> 00:05:13,495
Çiftliklerde, yüzey akışını emmek için

67
00:05:13,495 --> 00:05:17,750
ağaçlardan ve çalılardan oluşan
tampon bölgeler yapabiliriz.

68
00:05:17,750 --> 00:05:24,697
Fakat, uzun vadeliler, gıda yetiştirmede
köklü değişiklikler gerektirecek.

69
00:05:24,697 --> 00:05:27,947
Çiftçiler şu anda toprağın
sağlığını azaltan

70
00:05:27,947 --> 00:05:32,038
ve büyük ölçüde azot bakımından
zengin gübrelere dayanan

71
00:05:32,038 --> 00:05:34,828
teknikleri kullanmaya teşvik ediliyor.

72
00:05:34,828 --> 00:05:37,948
Ancak, toprak erozyonunu
ve verimliliğini yöneten

73
00:05:37,948 --> 00:05:40,888
çeşitli mahsuller ekerek
toprağın doğal besinlerini

74
00:05:40,888 --> 00:05:46,754
eski hâline getirirsek, bu kimyasallara
daha az ihtiyaç olacak.

75
00:05:46,754 --> 00:05:51,201
Umarım bu temel değişiklikleri
yakında yapabiliriz.

76
00:05:51,201 --> 00:05:53,011
Çünkü yapmazsak,

77
00:05:53,011 --> 00:05:58,431
deniz ekosistemlerimizin geleceği
suda ölmüş olabilir.